rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-07-03
rok: 2020
data dokumentu: 2020-07-03
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 1190/20
KIO 1190/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lipca 2020 r.
odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 czerwca 2020 r. przez Odwołującego – H. A.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma Handlowo-Usługowa „ADAMS” H.
A., Jankowo-Dolne 11c, 62-200 Gniezno
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawia
jącego – Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia z Zakładem
Opiekuńczo-Leczniczym SP ZOZ, ul. Szwajcarska 3, 61-285 Poznań
odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 1 czerwca 2020 r. przez Odwołującego – H. A.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Firma Handlowo-Usługowa „ADAMS” H.
A., Jankowo-Dolne 11c, 62-200 Gniezno
w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawia
jącego – Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia z Zakładem
Opiekuńczo-Leczniczym SP ZOZ, ul. Szwajcarska 3, 61-285 Poznań
orzeka:
1 Oddala
odwołanie.
2.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego – H. A. (FHU „ADAMS H.
A.) i:
2.1 zalicz
a w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7.500 zł 00 gr. (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu
od odwołania;
2.2 z
asądza od Odwołującego – Huberta Adamskiego (FHU „ADAMS” H. A.) na rzecz
Zama
wiającego – Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia z Zakładem
Opiekuńczo-Leczniczym SP ZOZ w Poznaniu kwotę 3.600,00 zł 00 gr. (słownie: trzy
tysi
ące sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w
związku z wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt:
KIO 1190/20
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J
. Strusia z Zakładem Opiekuńczo-Leczniczym SP
ZOZ w Poznaniu na
dostawę warzy obranych – nr postępowania WSM/DZP/381-3876/2020,
ogłoszonym w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 6 maja 2020 r., pod numerem
537521-N-2020, w wobec
czynności podjętych na poprawie omyłek rachunkowych w ofercie
Wykonawcy D. G.
(GACEK Hurtownia Owoców i Warzyw, Wynajem domków letniskowych D.
G.), wybranej wadliwie jako najkorzystniejsza, Wykonawca H. A.
wniósł w dniu 1 czerwca
2020 r.
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1190/20).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art.
87 ust. 2 pkt 2 Pzp poprzez nieprawidłowe poprawienie omyłki w ofercie
Wykonawcy D. G.
„GACEK” Hurtownia Owoców i Warzyw Wynajem Domków
Letniskowych D. G.
(dalej jako „GACEK”);
2) art.
89 ust. 1 pkt 6 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty „GACEK”;
3) art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wy
bór najkorzystniejszej oferty, która podlega
odrzuceniu;
4) art. 7 ust.1 ustawy Pzp popr
zez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania (w związku z naruszeniem
wymienionych przepisów ustawy Pzp).
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania
unieważnienia czynności poprawienia omyłki rachunkowej w ofercie „GACEK” oraz
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenia oferty „GACEK”,
ponownego badania ofert i dokonania czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
Zamawiający poinformował o czynnościach stanowiących podstawę zarzutów w dniu 26
maja 2020r.- informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej.
Uzasadnienie zarzutów.
Zamawiający wskazał, jako najkorzystniejszą ofertę droższą od oferty Odwołującego – co
wynika z informacji z otwarci
a ofert, w której podano wysokość zaoferowanych cen:
123.422,40 zł (oferta Odwołującego) oraz 150.109,20 zł. (oferta „GACEK”).
Zamawiający pismem z dnia 15 maja 2020r. poprawił w ofercie „GACEK” na podstawie art.
87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, jako oczywistą omyłkę rachunkową wartość zamówienia brutto,
zmieniając wartość brutto w pięciu z sześciu pozycji formularza ofertowego. Konsekwencją
poprawienia omyłki stało się poprawienie wartości zamówienia brutto na kwotę łączną
122.947,20 zł., co zmieniło wynik postępowania. Z pisma Zamawiającego nie wynika na
czym polegały omyłki rachunkowe oraz dlaczego Zamawiający uznał je za oczywiste.
Odwołujący może jedynie domyślać się powodu poprawienia omyłek, gdyż Zamawiający
dokonał poprawienia wartości brutto bez korekty wartości netto, co ma wskazywać na
wprowadzenie w ofercie innej stawki podatku VAT.
Błędne zastosowanie stawki podatku VAT nie stanowi omyłki rachunkowej, ale jest błędem w
obliczeniu ceny, co potwierdza opinia Prezesa UZP przywołana w odwołaniu, jak i
orz
ecznictwo sądowe, w tym orzeczenie Sądu Najwyższego prezentowane w uchwale z dnia
20 października 2011r., sygn. akt III CZP 52/11 oraz uchwale z dnia 20 października 2011 r.,
sygn. akt III CZP 53/11. Odwołujący wskazał na orzecznictwo Izby dotyczące tej kwestii.
Działanie Zamawiającego stanowiło niedopuszczalną ingerencję w treść oświadczenia
Wykonawcy „GACEK” i spowodowało istotną zmianę w treści oferty.
Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp gdyż nie odrzucił oferty zawierającej
błąd w obliczeniu ceny, dokonując jego poprawienia jako oczywistej omyłki rachunkowej.
Powyższe czyni wybór oferty najkorzystniejszej nieprawidłowym i naruszającym zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Zamawiający na posiedzeniu złożył odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie jako bezzasadnego. Zamawiający wskazując na zasady obliczenia ceny określone
w załączniku nr 1 do siwz (formularz ofertowy/formularz asortymentowo-cenowy) uznał, iż
Wykonawca GACEK popełnił oczywistą omyłkę rachunkową w kolumnie 9 - wartość
zamówienia brutto (z VAT) w pozycjach nr 1, 3, 4, 5 i 6, co w konsekwencji doprowadziło do
podania błędnej wartości w pozycji OGÓŁEM. W ofercie przyjęto prawidłową stawkę podatku
VAT w wysokości 8 %, prawidłowo obliczono również cenę jednostkową brutto, która
odpowiada cenie jednostkowej netto po
większonej o 8% VAT oraz wartość z kolumny 7.
Wykonawca miał świadomość jak prawidłowo wypełnić formularz, gdyż w poz. nr 2 nie
popełnił omyłki w kolumnie 9. Powyższe wskazywać ma na oczywisty charakter omyłki
rachunkowej w obliczeniu wartości brutto pozycji asortymentowych nr 1, 3 , 4, 5 i 6.
Stanowisko Izby.
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (Dz.
U. z 2018 r., poz. 1986)
, tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o
zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U poz.
1020)
, zwanej dalej „Ustawą”.
Przyst
ępując do rozpoznania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do oceny
wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Niego szkody w wyniku
kwes
tionowanych czynności Zamawiającego. Ponieważ odwołaniem objęte zostały
czynności Zamawiającego, które doprowadziły do korekty oferty konkurencyjnej i jej wyboru
Odwołujący ma interes w tym, aby kwestionować prawidłowość tych czynności
zamykających Wykonawcy drogę do uzyskania przedmiotu zamówienia i jego realizacji.
W świetle powyższego Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki materialno-prawe do
merytorycznego rozpoznania odwołania.
W oparciu o przedłożoną dokumentację postępowania, w tym treść siwz (załącznik nr 1),
ofertę GACEK oraz informację z dnia 15.05.2020 r. Izba ustaliła stan faktyczny sprawy w
zakresie objętym zarzutami.
Zgodnie z pkt XX siwz w cenie oferty brutto należało uwzględnić ewentualne upusty, koszty
ubezpieczenia, podatku VAT,
zwrotu i utylizacji odpadów opakowaniowych oraz wszystkie
inne nie wymienione, niezbędne do realizacji zamówienia. Wykonawca zobowiązany został
do wypełnienia formularza ofertowego/formularza asortymentowo – cenowego i określenia w
nim ceny netto, wartości podatku VAT oraz ceny brutto.
Zamawiający opracował wzór formularza oferty (załącznik nr 1 do siwz). W formularzu
przewidziano dla każdej z sześciu pozycji asortymentowych kolumny do wypełnienia: cena
jednostkowa netto, cena jednostkowa brutto, wartość zamówienia netto (bez VAT), stawka %
VAT, wartość zamówienia brutto (z VAT). W załączniku pod tabelą Zamawiający zamieścił
opis sposobu obliczenia ceny, wskazując m.in. iż w kolumnie „Cena jednostkowa brutto” (nr
6)
– należy podać cenę jednostkową z kolumny 5 powiększoną o stawkę podatku VAT,
obliczoną do drugiego miejsca po przecinku wg zasad arytmetycznych; w kolumnie „Stawka
% VAT
” (kolumna nr 8) – należy podać stawkę procentową podatku VAT zgodnie z
przepisami obowiązującymi na dzień przygotowania oferty. W kolumnie „Wartość
zamówienia brutto (z VAT)” (kolumna nr 9) - należało podać wartość netto zamówienia
podaną w kol. 7 powiększoną o stawki procentowe podatku VAT z kol nr 8.
W postępowaniu oferty złożyło dwóch wykonawców: Odwołujący oraz wybrany „GACEK” z
cenami podanymi na otwarciu ofert w wysokości: 123.422,40 zł. oraz 150.109,20 zł.
Jedynym kryterium oceny ofert była cena (pkt XXI siwz).
Pismem z dnia 15 maja 2020 r. Zamawiający poinformował Wykonawcę „GACEK” o
poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 Ustawy oczywistych omyłek rachunkowych w
obliczeniu ceny. Zamawiający skorygował w pozycjach: 1, 3, 4, 5, 6 wartość zamówienia
brutto, tj.;
-
poz. 1 z wartości 97.200,00 na 73.872,00 zł.;
-
poz. 3 z wartości 17.010,00 na 15.120,00 zł.;
-
poz. 4 z wartości 12.960,00 na 12.150,00 zł.;
-
poz. 5 z wartości 10.108,80 na 9.331,20 zł.;
-
poz. 6 z wartości 3.326,40 na 2.970,00 zł.
Konsekwencją korekty omyłek było poprawienie wartości zamówienia brutto ogółem przez jej
obniżenie do kwoty 122.947,20 zł.
Wykonawca „GACEK” w kolumnie stawka VAT dla poz. 1, 3, 4, 5 i 6 wskazał 8 %, natomiast
wartość brutto tych pozycji z kol. 9 prezentowała inną kwotę niż wynikająca z powiększenia
wartości netto zamówienia podanej w kol 7 o stawkę procentową podatku VAT.
Czynności Zamawiającego doprowadziły do ustalenia rankingu ofert, wskazującym jako
najkorzystniejszą ofertę „GACEK”.
Uwzględniając ten stan Izba uznała, iż zarzuty formułowane wobec Zamawiającego nie
potwierdziły się.
Jak wynika z argumentów podniesionych w odwołaniu, Odwołujący wnioski co do naruszenia
art. 87 ust. 2 pkt 2 Ustawy wywodził z założenia, iż korekta treści oferty GACEK polegająca
na poprawieniu
wartości brutto bez korekty wartości netto, miała wskazywać na
wprowadzenie w ofercie innej stawki podatku VAT. Na podstawie takiego założenia
Odwołujący wskazywał, iż błędne zastosowanie stawki podatku VAT nie stanowi omyłki
rachunk
owej, ale jest błędem w obliczeniu ceny, co powinno prowadzić do odrzucenia oferty
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Ustawy.
Odnosząc się do tak postawionego zarzutu Izba uznała, iż Odwołujący nieprawidłowo ocenił
stan faktyczny występujący w sprawie. Przede wszystkim Wykonawca w sposób dowolny
przyjął założenie co do przyczyny błędu wskazując, iż miał on swoje źródło w zastosowaniu
w ofercie innej stawki podatku VAT. W tym zakresie należało mieć na uwadze okoliczność
bezsporną, jaką było wskazanie w formularzu ofertowym, dla wszystkich pozycji
asortymentowych,
prawidłowej stawki podatku VAT, tj. 8%, którą Wykonawca GACEK w
sposób poprawny zastosował we wszystkich pozycjach do wyliczenia wartości w kolumnie nr
6
– cena jednostkowa brutto (obliczoną do drugiego miejsca po przecinku), a w pozycji nr 2
również do obliczenia wartości zamówienia brutto (kolumna nr 9). Nie było spornym
ustalenie, iż prawidłową stawką podatku VAT była wskazana w kolumnie nr 8 stawka 8%.
Stosując się do sposobu obliczenia ceny oferty podanego w formularzu ofertowym
Zamawiający miał podstawę do tego, aby skorygować błędne wyniki działania
arytmetycznego dla kolumny nr 9, w której należało podać wartość netto zamówienia podaną
w kol. 7 powiększoną o stawki procentowe podatku VAT z kol. 8. Skoro w siwz
zamieszczono opis działania matematycznego, to w sposób oczywisty można sprawdzić
poprawność wyników tego działania w ofercie, a następnie je skorygować na podstawie art.
87 ust. 2 pkt 2 Ustawy, jako oczywistą omyłkę rachunkową. Co istotne w sprawie,
Wykonawca GACEK podał prawidłową stawkę podatku VAT – 8%, stąd czynności
Zamawiającego sprowadzały się wyłącznie do sprawdzenia poprawności wyników działań
matematycznych. Zamawiający nie zmienił żadnej składowej koniecznej do wyliczenia
wartości zamówienia brutto (z VAT). Nie budziło wątpliwości to, że omyłka miała miejsce przy
wyliczeniu wartości zamówienia brutto i miała charakter matematyczny. Wykonawca nie tylko
prawidłowo określił stawkę podatku VAT, ale również prawidłowo ją zastosowała do
wyliczenia ceny jednostkowej brutto wszystkich pozycji asortymentowych. Nie było zatem
podstaw do przyjęcia, iż przy wyliczeniu wartości brutto pozycji należałoby przyjąć inną
stawkę VAT niż podana w ofercie. Zamawiający mógł samodzielnie dokonać sprawdzenia
poprawności wyliczeń w oparciu o dane z oferty stosując działanie matematyczne.
Poprawienie omyłek rachunkowych doprowadziło jedynie do przywrócenia spójności oferty i
nie zmieniało istotnych dla ustalenia ceny składowych, tj. ceny jednostkowej netto oraz
stawki podatku VAT. Za wyrokiem z dnia 11.05.2017 r., sygn. akt KIO 835/17 należy
wskazać, iż w pojęciu „oczywistej omyłki rachunkowej” mieszczą się takie sytuacje, w których
działanie arytmetyczne dotknięte jest błędem. Oczywistość tej omyłki powoduje, że dla
przeciętnego człowieka nie budzi wątpliwości, że wynik określonego działania
matematycznego został określony wadliwie. Powodem tej wadliwości jest omyłka w
wykonywaniu obliczeń lub w sposobie przeprowadzenia działania matematycznego.
Rozwijając to stanowisko można dodać, iż nie pozbawia oczywistości omyłki rachunkowej to,
że dla stwierdzenia jej wystąpienia konieczne jest sprawdzenie poprawności wyniku
działania. Inaczej ujmując tą kwestię, nie można sprowadzać oczywistości omyłki
rachunkowej wyłącznie do tych sytuacji, gdy na pierwszy rzut oka zauważalny jest błąd w
wyniku działania arytmetycznego. Takie podejście oznaczałoby, iż w zasadzie jedynie przy
działaniach na liczbach całkowitych i jednocyfrowych byłoby możliwe uznanie błędu za
oczywisty
. W praktyce przepis ten nie miałby w zasadzie zastosowania, nawet przy tak
prostym działaniu arytmetycznym, jak ustalenie wartości/ceny jednostkowej brutto, gdzie
konieczne jest uwzględnienie stawek procentowych. W ocenie Izby dopuszczenie takiej
wykładni pozbawiałoby znaczenia przepisu, który został wprowadzony do ustawy, jako
narzędzie służące jedynie do korekty omyłek wynikających z działań matematycznych, a nie
korekty oświadczenia woli wykonawcy.
Odnosząc się natomiast do informacji Zamawiającego z dnia 15.05.2020 r. Izba mając na
uwadze treść art. 87 ust. 2 Ustawy uznała, iż brak szczegółowego wyjaśnienia sposobu, w
jaki Zamawiający ustalił poprawny wynik działania matematycznego, nie wpływa na
skuteczność czynności. Należy zauważyć, iż ustawodawca nie uznał za konieczny element
informacji - przedstawienie
szczegółowego uzasadnienia dla poprawienia w ofercie omyłek,
w tym omyłek rachunkowych. Jednocześnie mając na uwadze, iż tylko w odniesieniu do
innych omyłek polegających na niezgodności oferty z siwz (pkt 3) zachodzi konieczność
wyrażenia zgody przez wykonawcę na poprawienie tego rodzaju omyłki, pod rygorem
odrzucenia oferty,
zawiadomienie kierowane do wykonawcy, którego oferta została
poprawiona nie musi zawierać szczegółowego wyjaśnienia podstaw poprawienia omyłek
rachunkowych. Z uwagi na przyczynę omyłki, jaką jest niepoprawny wynik działania
matematycznego, ustalenie sposobu korekty staje się oczywiste dla każdego i poddaje się
kontroli.
W świetle powyższego Izba uznała, iż czynność poprawienia wartości brutto oferty GACEK
mieściła się w dyspozycji normy wskazanej w podstawie, tj. art. 87 ust. 2 pkt 2 Ustawy i
oddaliła w całości odwołanie. Dalsze zarzuty, jako stanowiące konsekwencję zarzutu
podstawowego nie mogły wpłynąć na ocenę zasadność żądań Odwołującego.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10
Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1
w
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238. ze zm.). Izba zaliczyła do
kosztów postępowania wpis oraz koszty Zamawiającego poniesione w związku z
wynagrodzeniem pełnomocnika w wysokości ustalonej na podstawie rachunku złożonego
przed zamknięciem rozprawy.
Przewodniczący: ……………………….
1 Oddala
odwołanie.
2.
Kosztami postępowania odwoławczego obciąża Odwołującego – H. A. (FHU „ADAMS H.
A.) i:
2.1 zalicz
a w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7.500 zł 00 gr. (słownie:
siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu
od odwołania;
2.2 z
asądza od Odwołującego – Huberta Adamskiego (FHU „ADAMS” H. A.) na rzecz
Zama
wiającego – Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J. Strusia z Zakładem
Opiekuńczo-Leczniczym SP ZOZ w Poznaniu kwotę 3.600,00 zł 00 gr. (słownie: trzy
tysi
ące sześćset złotych zero groszy) tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w
związku z wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt:
KIO 1190/20
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez Zamawiającego –
Wielospecjalistyczny Szpital Miejski im. J
. Strusia z Zakładem Opiekuńczo-Leczniczym SP
ZOZ w Poznaniu na
dostawę warzy obranych – nr postępowania WSM/DZP/381-3876/2020,
ogłoszonym w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 6 maja 2020 r., pod numerem
537521-N-2020, w wobec
czynności podjętych na poprawie omyłek rachunkowych w ofercie
Wykonawcy D. G.
(GACEK Hurtownia Owoców i Warzyw, Wynajem domków letniskowych D.
G.), wybranej wadliwie jako najkorzystniejsza, Wykonawca H. A.
wniósł w dniu 1 czerwca
2020 r.
odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (sygn. akt KIO 1190/20).
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów:
1) art.
87 ust. 2 pkt 2 Pzp poprzez nieprawidłowe poprawienie omyłki w ofercie
Wykonawcy D. G.
„GACEK” Hurtownia Owoców i Warzyw Wynajem Domków
Letniskowych D. G.
(dalej jako „GACEK”);
2) art.
89 ust. 1 pkt 6 Pzp poprzez zaniechanie odrzucenia oferty „GACEK”;
3) art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez wy
bór najkorzystniejszej oferty, która podlega
odrzuceniu;
4) art. 7 ust.1 ustawy Pzp popr
zez prowadzenie postępowania w sposób naruszający
zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania (w związku z naruszeniem
wymienionych przepisów ustawy Pzp).
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania
unieważnienia czynności poprawienia omyłki rachunkowej w ofercie „GACEK” oraz
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, odrzucenia oferty „GACEK”,
ponownego badania ofert i dokonania czynności wyboru oferty najkorzystniejszej.
Zamawiający poinformował o czynnościach stanowiących podstawę zarzutów w dniu 26
maja 2020r.- informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej.
Uzasadnienie zarzutów.
Zamawiający wskazał, jako najkorzystniejszą ofertę droższą od oferty Odwołującego – co
wynika z informacji z otwarci
a ofert, w której podano wysokość zaoferowanych cen:
123.422,40 zł (oferta Odwołującego) oraz 150.109,20 zł. (oferta „GACEK”).
Zamawiający pismem z dnia 15 maja 2020r. poprawił w ofercie „GACEK” na podstawie art.
87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, jako oczywistą omyłkę rachunkową wartość zamówienia brutto,
zmieniając wartość brutto w pięciu z sześciu pozycji formularza ofertowego. Konsekwencją
poprawienia omyłki stało się poprawienie wartości zamówienia brutto na kwotę łączną
122.947,20 zł., co zmieniło wynik postępowania. Z pisma Zamawiającego nie wynika na
czym polegały omyłki rachunkowe oraz dlaczego Zamawiający uznał je za oczywiste.
Odwołujący może jedynie domyślać się powodu poprawienia omyłek, gdyż Zamawiający
dokonał poprawienia wartości brutto bez korekty wartości netto, co ma wskazywać na
wprowadzenie w ofercie innej stawki podatku VAT.
Błędne zastosowanie stawki podatku VAT nie stanowi omyłki rachunkowej, ale jest błędem w
obliczeniu ceny, co potwierdza opinia Prezesa UZP przywołana w odwołaniu, jak i
orz
ecznictwo sądowe, w tym orzeczenie Sądu Najwyższego prezentowane w uchwale z dnia
20 października 2011r., sygn. akt III CZP 52/11 oraz uchwale z dnia 20 października 2011 r.,
sygn. akt III CZP 53/11. Odwołujący wskazał na orzecznictwo Izby dotyczące tej kwestii.
Działanie Zamawiającego stanowiło niedopuszczalną ingerencję w treść oświadczenia
Wykonawcy „GACEK” i spowodowało istotną zmianę w treści oferty.
Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp gdyż nie odrzucił oferty zawierającej
błąd w obliczeniu ceny, dokonując jego poprawienia jako oczywistej omyłki rachunkowej.
Powyższe czyni wybór oferty najkorzystniejszej nieprawidłowym i naruszającym zasady
uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Zamawiający na posiedzeniu złożył odpowiedź na odwołanie, w której wnosił o jego
oddalenie jako bezzasadnego. Zamawiający wskazując na zasady obliczenia ceny określone
w załączniku nr 1 do siwz (formularz ofertowy/formularz asortymentowo-cenowy) uznał, iż
Wykonawca GACEK popełnił oczywistą omyłkę rachunkową w kolumnie 9 - wartość
zamówienia brutto (z VAT) w pozycjach nr 1, 3, 4, 5 i 6, co w konsekwencji doprowadziło do
podania błędnej wartości w pozycji OGÓŁEM. W ofercie przyjęto prawidłową stawkę podatku
VAT w wysokości 8 %, prawidłowo obliczono również cenę jednostkową brutto, która
odpowiada cenie jednostkowej netto po
większonej o 8% VAT oraz wartość z kolumny 7.
Wykonawca miał świadomość jak prawidłowo wypełnić formularz, gdyż w poz. nr 2 nie
popełnił omyłki w kolumnie 9. Powyższe wskazywać ma na oczywisty charakter omyłki
rachunkowej w obliczeniu wartości brutto pozycji asortymentowych nr 1, 3 , 4, 5 i 6.
Stanowisko Izby.
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (Dz.
U. z 2018 r., poz. 1986)
, tj. po zmianie dokonanej ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o
zmianie ustawy
– Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U poz.
1020)
, zwanej dalej „Ustawą”.
Przyst
ępując do rozpoznania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do oceny
wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 Ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Niego szkody w wyniku
kwes
tionowanych czynności Zamawiającego. Ponieważ odwołaniem objęte zostały
czynności Zamawiającego, które doprowadziły do korekty oferty konkurencyjnej i jej wyboru
Odwołujący ma interes w tym, aby kwestionować prawidłowość tych czynności
zamykających Wykonawcy drogę do uzyskania przedmiotu zamówienia i jego realizacji.
W świetle powyższego Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki materialno-prawe do
merytorycznego rozpoznania odwołania.
W oparciu o przedłożoną dokumentację postępowania, w tym treść siwz (załącznik nr 1),
ofertę GACEK oraz informację z dnia 15.05.2020 r. Izba ustaliła stan faktyczny sprawy w
zakresie objętym zarzutami.
Zgodnie z pkt XX siwz w cenie oferty brutto należało uwzględnić ewentualne upusty, koszty
ubezpieczenia, podatku VAT,
zwrotu i utylizacji odpadów opakowaniowych oraz wszystkie
inne nie wymienione, niezbędne do realizacji zamówienia. Wykonawca zobowiązany został
do wypełnienia formularza ofertowego/formularza asortymentowo – cenowego i określenia w
nim ceny netto, wartości podatku VAT oraz ceny brutto.
Zamawiający opracował wzór formularza oferty (załącznik nr 1 do siwz). W formularzu
przewidziano dla każdej z sześciu pozycji asortymentowych kolumny do wypełnienia: cena
jednostkowa netto, cena jednostkowa brutto, wartość zamówienia netto (bez VAT), stawka %
VAT, wartość zamówienia brutto (z VAT). W załączniku pod tabelą Zamawiający zamieścił
opis sposobu obliczenia ceny, wskazując m.in. iż w kolumnie „Cena jednostkowa brutto” (nr
6)
– należy podać cenę jednostkową z kolumny 5 powiększoną o stawkę podatku VAT,
obliczoną do drugiego miejsca po przecinku wg zasad arytmetycznych; w kolumnie „Stawka
% VAT
” (kolumna nr 8) – należy podać stawkę procentową podatku VAT zgodnie z
przepisami obowiązującymi na dzień przygotowania oferty. W kolumnie „Wartość
zamówienia brutto (z VAT)” (kolumna nr 9) - należało podać wartość netto zamówienia
podaną w kol. 7 powiększoną o stawki procentowe podatku VAT z kol nr 8.
W postępowaniu oferty złożyło dwóch wykonawców: Odwołujący oraz wybrany „GACEK” z
cenami podanymi na otwarciu ofert w wysokości: 123.422,40 zł. oraz 150.109,20 zł.
Jedynym kryterium oceny ofert była cena (pkt XXI siwz).
Pismem z dnia 15 maja 2020 r. Zamawiający poinformował Wykonawcę „GACEK” o
poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 Ustawy oczywistych omyłek rachunkowych w
obliczeniu ceny. Zamawiający skorygował w pozycjach: 1, 3, 4, 5, 6 wartość zamówienia
brutto, tj.;
-
poz. 1 z wartości 97.200,00 na 73.872,00 zł.;
-
poz. 3 z wartości 17.010,00 na 15.120,00 zł.;
-
poz. 4 z wartości 12.960,00 na 12.150,00 zł.;
-
poz. 5 z wartości 10.108,80 na 9.331,20 zł.;
-
poz. 6 z wartości 3.326,40 na 2.970,00 zł.
Konsekwencją korekty omyłek było poprawienie wartości zamówienia brutto ogółem przez jej
obniżenie do kwoty 122.947,20 zł.
Wykonawca „GACEK” w kolumnie stawka VAT dla poz. 1, 3, 4, 5 i 6 wskazał 8 %, natomiast
wartość brutto tych pozycji z kol. 9 prezentowała inną kwotę niż wynikająca z powiększenia
wartości netto zamówienia podanej w kol 7 o stawkę procentową podatku VAT.
Czynności Zamawiającego doprowadziły do ustalenia rankingu ofert, wskazującym jako
najkorzystniejszą ofertę „GACEK”.
Uwzględniając ten stan Izba uznała, iż zarzuty formułowane wobec Zamawiającego nie
potwierdziły się.
Jak wynika z argumentów podniesionych w odwołaniu, Odwołujący wnioski co do naruszenia
art. 87 ust. 2 pkt 2 Ustawy wywodził z założenia, iż korekta treści oferty GACEK polegająca
na poprawieniu
wartości brutto bez korekty wartości netto, miała wskazywać na
wprowadzenie w ofercie innej stawki podatku VAT. Na podstawie takiego założenia
Odwołujący wskazywał, iż błędne zastosowanie stawki podatku VAT nie stanowi omyłki
rachunk
owej, ale jest błędem w obliczeniu ceny, co powinno prowadzić do odrzucenia oferty
na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Ustawy.
Odnosząc się do tak postawionego zarzutu Izba uznała, iż Odwołujący nieprawidłowo ocenił
stan faktyczny występujący w sprawie. Przede wszystkim Wykonawca w sposób dowolny
przyjął założenie co do przyczyny błędu wskazując, iż miał on swoje źródło w zastosowaniu
w ofercie innej stawki podatku VAT. W tym zakresie należało mieć na uwadze okoliczność
bezsporną, jaką było wskazanie w formularzu ofertowym, dla wszystkich pozycji
asortymentowych,
prawidłowej stawki podatku VAT, tj. 8%, którą Wykonawca GACEK w
sposób poprawny zastosował we wszystkich pozycjach do wyliczenia wartości w kolumnie nr
6
– cena jednostkowa brutto (obliczoną do drugiego miejsca po przecinku), a w pozycji nr 2
również do obliczenia wartości zamówienia brutto (kolumna nr 9). Nie było spornym
ustalenie, iż prawidłową stawką podatku VAT była wskazana w kolumnie nr 8 stawka 8%.
Stosując się do sposobu obliczenia ceny oferty podanego w formularzu ofertowym
Zamawiający miał podstawę do tego, aby skorygować błędne wyniki działania
arytmetycznego dla kolumny nr 9, w której należało podać wartość netto zamówienia podaną
w kol. 7 powiększoną o stawki procentowe podatku VAT z kol. 8. Skoro w siwz
zamieszczono opis działania matematycznego, to w sposób oczywisty można sprawdzić
poprawność wyników tego działania w ofercie, a następnie je skorygować na podstawie art.
87 ust. 2 pkt 2 Ustawy, jako oczywistą omyłkę rachunkową. Co istotne w sprawie,
Wykonawca GACEK podał prawidłową stawkę podatku VAT – 8%, stąd czynności
Zamawiającego sprowadzały się wyłącznie do sprawdzenia poprawności wyników działań
matematycznych. Zamawiający nie zmienił żadnej składowej koniecznej do wyliczenia
wartości zamówienia brutto (z VAT). Nie budziło wątpliwości to, że omyłka miała miejsce przy
wyliczeniu wartości zamówienia brutto i miała charakter matematyczny. Wykonawca nie tylko
prawidłowo określił stawkę podatku VAT, ale również prawidłowo ją zastosowała do
wyliczenia ceny jednostkowej brutto wszystkich pozycji asortymentowych. Nie było zatem
podstaw do przyjęcia, iż przy wyliczeniu wartości brutto pozycji należałoby przyjąć inną
stawkę VAT niż podana w ofercie. Zamawiający mógł samodzielnie dokonać sprawdzenia
poprawności wyliczeń w oparciu o dane z oferty stosując działanie matematyczne.
Poprawienie omyłek rachunkowych doprowadziło jedynie do przywrócenia spójności oferty i
nie zmieniało istotnych dla ustalenia ceny składowych, tj. ceny jednostkowej netto oraz
stawki podatku VAT. Za wyrokiem z dnia 11.05.2017 r., sygn. akt KIO 835/17 należy
wskazać, iż w pojęciu „oczywistej omyłki rachunkowej” mieszczą się takie sytuacje, w których
działanie arytmetyczne dotknięte jest błędem. Oczywistość tej omyłki powoduje, że dla
przeciętnego człowieka nie budzi wątpliwości, że wynik określonego działania
matematycznego został określony wadliwie. Powodem tej wadliwości jest omyłka w
wykonywaniu obliczeń lub w sposobie przeprowadzenia działania matematycznego.
Rozwijając to stanowisko można dodać, iż nie pozbawia oczywistości omyłki rachunkowej to,
że dla stwierdzenia jej wystąpienia konieczne jest sprawdzenie poprawności wyniku
działania. Inaczej ujmując tą kwestię, nie można sprowadzać oczywistości omyłki
rachunkowej wyłącznie do tych sytuacji, gdy na pierwszy rzut oka zauważalny jest błąd w
wyniku działania arytmetycznego. Takie podejście oznaczałoby, iż w zasadzie jedynie przy
działaniach na liczbach całkowitych i jednocyfrowych byłoby możliwe uznanie błędu za
oczywisty
. W praktyce przepis ten nie miałby w zasadzie zastosowania, nawet przy tak
prostym działaniu arytmetycznym, jak ustalenie wartości/ceny jednostkowej brutto, gdzie
konieczne jest uwzględnienie stawek procentowych. W ocenie Izby dopuszczenie takiej
wykładni pozbawiałoby znaczenia przepisu, który został wprowadzony do ustawy, jako
narzędzie służące jedynie do korekty omyłek wynikających z działań matematycznych, a nie
korekty oświadczenia woli wykonawcy.
Odnosząc się natomiast do informacji Zamawiającego z dnia 15.05.2020 r. Izba mając na
uwadze treść art. 87 ust. 2 Ustawy uznała, iż brak szczegółowego wyjaśnienia sposobu, w
jaki Zamawiający ustalił poprawny wynik działania matematycznego, nie wpływa na
skuteczność czynności. Należy zauważyć, iż ustawodawca nie uznał za konieczny element
informacji - przedstawienie
szczegółowego uzasadnienia dla poprawienia w ofercie omyłek,
w tym omyłek rachunkowych. Jednocześnie mając na uwadze, iż tylko w odniesieniu do
innych omyłek polegających na niezgodności oferty z siwz (pkt 3) zachodzi konieczność
wyrażenia zgody przez wykonawcę na poprawienie tego rodzaju omyłki, pod rygorem
odrzucenia oferty,
zawiadomienie kierowane do wykonawcy, którego oferta została
poprawiona nie musi zawierać szczegółowego wyjaśnienia podstaw poprawienia omyłek
rachunkowych. Z uwagi na przyczynę omyłki, jaką jest niepoprawny wynik działania
matematycznego, ustalenie sposobu korekty staje się oczywiste dla każdego i poddaje się
kontroli.
W świetle powyższego Izba uznała, iż czynność poprawienia wartości brutto oferty GACEK
mieściła się w dyspozycji normy wskazanej w podstawie, tj. art. 87 ust. 2 pkt 2 Ustawy i
oddaliła w całości odwołanie. Dalsze zarzuty, jako stanowiące konsekwencję zarzutu
podstawowego nie mogły wpłynąć na ocenę zasadność żądań Odwołującego.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10
Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 3 pkt 1
w
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238. ze zm.). Izba zaliczyła do
kosztów postępowania wpis oraz koszty Zamawiającego poniesione w związku z
wynagrodzeniem pełnomocnika w wysokości ustalonej na podstawie rachunku złożonego
przed zamknięciem rozprawy.
Przewodniczący: ……………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1752/20 z dnia 2020-08-14
- Sygn. akt KIO 1430/20 z dnia 2020-08-12
- Sygn. akt KIO 1299/20, KIO 1305/20 z dnia 2020-08-10
- Sygn. akt KIO 1172/20 z dnia 2020-08-06
- Sygn. akt KIO 1461/20 z dnia 2020-08-04
