rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-08-09
rok: 2019
data dokumentu: 2019-08-09
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 1432/19
KIO 1432/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 sierpnia 2019 r. w Warszawie
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 lipca 2019 r. przez wykonawcę: Drog-Bud
S
p. z o.o. z siedzibą w Lubojence w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego:
Województwo Opolskie reprezentowane przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu
z siedzibą w Opolu przy udziale wykonawcy R. B. prowadzącego działalność gospodarczą
pod firmą R. B. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANSKOM z siedzibą w Jaryszowie
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO
1432/19 pod stronie Zamawiającego
odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 25 lipca 2019 r. przez wykonawcę: Drog-Bud
S
p. z o.o. z siedzibą w Lubojence w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego:
Województwo Opolskie reprezentowane przez Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu
z siedzibą w Opolu przy udziale wykonawcy R. B. prowadzącego działalność gospodarczą
pod firmą R. B. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe TRANSKOM z siedzibą w Jaryszowie
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO
1432/19 pod stronie Zamawiającego
orzeka:
1. Oddala
odwołanie.
2. K
osztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1 z
alicza w poczet kosztów postępowania kwotę 20 000,00 zł (dwadzieścia tysięcy
złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie:
trzy tysiące sześćset złotych 00/100) stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Opolu.
…………………………..……………
Sygn. akt KIO 1432/19
U z a s a d n i e n i e
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu z siedzibą w Opolu (dalej Zamawiający) prowadzi
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm., dalej: Pzp)
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
pod nazwą: „Rozbudowa układu
komunikacyjnego ul. Gogolińskiej w Strzelcach Opolskich oraz 2. Przebudowy i budowy sieci
wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w ulicy Gogolińskiej w Strzelcach Opolskich”, nr sprawy
WP.6021.02.2019,
zwane dalej Postępowaniem. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 12 lutego 2019 r.
pod numerem 2019/S 030-065986.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
W dniu 25 lipca 2019 r. wykonawca DROG-
BUD sp. z o.o. z siedzibą w Lubojence (dalej
Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym zaskarżył niezgodne z przepisami czynności
i zaniechania
Zamawiającego, zarzucając mu naruszenie:
1. naruszenie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp przez:
A.
bezpodstawne uzupełnienie przez Zamawiającego pustej pozycji kosztorysu
ofertowego złożonego przez wybranego Wykonawcę (R. B. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą R. B. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
TRANSKOM z siedzibą w Jaryszowie, dalej: Przystępujący) w pozycji
nr 449 i wpisanie w
artości 0,00 zł,
B.
uzupełnienie pozycji nr 649 przez rozszerzenie zakresu czynności wycenionych
przez
Przystępującego, który to zakres nie był zgodny z opisem podanym w treści
kosztorysu ofertowego, wprowadzonym przez Zamawiającego zmianą z dnia
19.03.2019 r.,
w efekcie:
C. bezpodstawne zaniechanie odrzucenia oferty wybranego Wykonawcy jako
niezgodnej z SIWZ.
Przystępujący całkowicie pominął w ofercie czynności wskazane w pozycji nr 649
kosztorysu:
„Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych kabli wypełnionych
samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych osłon
wzmocnionych.
Wyłączenie kabla równoległ. ze złącza kabla wypełnionego
ułożonego w kanał. kablowej z zast. termokurcz. osłon wzmóc, na kablu
do 50 par
”. Przystępujący ograniczył wycenę do określenia wartości prac
określając je w następujący sposób: „Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych
kabli wypełnionych samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych
osi on wzmocnionych Wyłączenie kabla”. Przystępujący pominął zatem wycenę
rob
ót określonych w drugiej część zdania „równoległ. ze złącza kabla
w
ypełnionego ułożonego w kanał. kablowej z zast. termokurcz. osłon wzmóc,
na kablu do 50 par". W efekcie
Przystępujący zaoferował i wycenił inną robotę,
niż oczekiwał Zamawiający, składając zmodyfikowany i niezgodny z SIWZ
kosztorys ofertowy.
2. naruszenie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp przez zaniechanie
odrzucenia oferty
Przystępującego jako niezgodnej z SIWZ i bezpodstawną poprawę
przez Zamawia
jącego pozycji kosztorysu przedstawionego przez Przystępującego
polegającej na zamianie opisu pozycji kosztorysowych wskazanych pod numerami
607 oraz 617
. W pozycjach tych Przystępujący wpisał materiał inny, niż wskazany
w kosztorysie Zamawiającego, tj. inne rury, przez co dokonał nieuprawnionej zmiany
treści kosztorysu ofertowego. Wprowadzona przez Przystępującego zmiana materiału
w pozycjach 607 i 617 kosztorysu
stanowiła de facto złożenie przez niego oferty
niezgodnej z SIWZ, co powinno spowodować jej odrzucenie przez Zamawiającego.
3. naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp przez wyb
ór jako najkorzystniejszej oferty
Przystępującego, mimo że podlegał on wykluczeniu z postępowania, gdyż nie
wykazał w sposób zgodny z pkt 4.3.1 Specyfikacji istotnych warunków zamówienia
(dalej: SIWZ)
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy
i doświadczenia, tj. nie wykazał, że posiada wymagane przez Zamawiającego:
A.
doświadczenie w zakresie budowy, przebudowy lub modernizacji sieci kanalizacji
sanitarnej o łącznej długości co najmniej 0,8 km,
B.
doświadczenie dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji sieci
wodociągowej o łącznej długości 1 km, gdyż nie przedstawił żadnych dokumentów
potwierdzających, że to Wykonawca był odpowiedzialny za wykonanie tych robót,
oraz
C.
nie przedstawił dokumentów potwierdzających że roboty przez niego wykonane
został odebrane bez zastrzeżeń.
4. naruszenie art. 26 ust. 3 Pzp w zw. z art. 7 Pzp przez wielokrotne wzywanie
Przystępującego do złożenia wyjaśnień w zakresie spełniania warunków udziału
w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, co prowadziło do naruszenia
zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji.
5. naruszenie art. 7 Pzp
przez wybór oferty Przystępującego, mimo, że podlegał on
wykluczeniu
z postępowania, a jego oferta odrzuceniu, oraz dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej w sposób niezgodny z przepisami ustawy, czym Zamawiający nie
zapewnił zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i powtórzenie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty poprzedzonej oceną spełnienia przez wykonawców
warunków udziału w postępowaniu ;
2.
nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty złożonej przez wybranego Wykonawcę
z uwagi na jej niezgodność z SIWZ.
Ponadto Odwołujący wniósł o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwoty
wpisu oraz uzasadnionych
kosztów postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą, w tym
kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
1. Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Zamawiający, w SIWZ, w sposób jasny i szczegółowy określił wszelkie warunki składania
ofert, przyjmując min. kosztorysową formę wynagrodzenia oraz załączył wzór kosztorysu
ofertowego (
załącznik nr 2a do SIWZ), w którym uzupełnieniu podlegały jedynie wartości
(cena jednostkowa i łączna ich wartość), a opis poszczególnych pozycji kosztorysu
i specyfikacja te
chniczna zostały przez Zamawiającego ściśle określone. Dokument ten
stanowił podstawę do oceny ofert. Niewypełnienie przez Przystępującego niektórych pozycji
kosztorysu nie mo
gło stanowić omyłki pisarskiej podlegającej uzupełnieniu w trybie art. 87
ust. 2 Pzp.
Zamawiający nie mógł w trybie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp uzupełnić pustej pozycji nr 449
kosztorysu ofertowego złożonego przez Przystępującego i wpisać wartości 0,00 zł,
jak również uzupełnić pozycji nr 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego przez
poprawienie go tak, aby odpowiadał wzorowi kosztorysowi załączonemu do SIWZ.
Przystępujący samowolnie zmodyfikował pozycje wskazane w załączonym do SIWZ
formularzu ofertowym w pozycji 649, zmieniając ich treść, a zatem również treść swojej
oferty. Zamawiaj
ący bezpodstawnie potraktował to jako inną omyłkę podlegającą poprawie
w trybie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp
i dokonał korekty oferty Przystępującego przez stwierdzenie,
że wycenie podlega „Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych kabli wypełnionych
samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych osłon wzmocnionych
Wyłączenie kabla równoległ. ze złącza kabla wypełnionego ułożonego w kanał. kablowej
z zast. termokurcz. osłon wzmóc, na kablu do 50 par”.
Pismem z 30 maja 2019 r.
Zamawiający poinformował, że poprawił w trybie art. 87 ust. 2
pkt. 3 Pzp pozycje 607 i 617 kosztorysu ofertowego
Przystępującego, a w konsekwencji nie
odrzucił jego oferty jako niezgodnej z SIWZ.
Przystępujący nie był uprawniony do wprowadzenia jakichkolwiek zmian w formularzu
kosztorysu ofertowego w stosunku do wzoru
załączonego do SIWZ. Zmiany takiej nie można
było zakwalifikować jako oczywistej omyłki, gdyż Przystępujący zmienił oferowany materiał
z rury DVK 110 do kabli 110/95 na inny materiał, tj. na rurę RHPDE p 110x 6,3p. Zmiana
ta miała charakter świadomy i zamierzony, nie była omyłką. Oczywistą omyłką pisarską jest
niezamierzona niedokładność nasuwająca się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych
ustaleń.
K
osztorys ofertowy jest dokumentem, na podstawie którego zamawiający dokonuje
niezbędnych czynności merytorycznych w zakresie oceny oferty i rozliczenia robót,
a w konsekwencji wymóg jego złożenia nie może być uznany za wymóg wyłącznie formalny.
Przystępujący w poz. 607 oraz 617 zamiast rury DVK 110 do kabli 110/95 wskazał rury
RHPDE p 110x 6,3p
– rury te różnią się nie tylko materiałem i wyglądem, ale również
grubością ścianki. Zamawiający wymagał rur o grubości ścianki 7,5 mm, zaś Przystępujący
zaoferował rury o grubości ścianki 6,3 mm. Nie można było zatem uznać za prawidłowe
wyjaśnień Przystępującego, w których wskazał, iż błąd spowodowany był błędnym
przeklejeniem opisu pozycji, skoro formularz kosztorysu był już wypełniony przez
Zamawiającego. Rura RHPDE o parametrach wskazanych przez Przystępującego, została
wskazana np. w poz. 618 jego kosztorysu ofertowego (cena jednostkowa -
100,00 zł), jak
również w pozycji 584 kosztorysu ofertowego. W takiej samej cenie zostały również
wycenione rury wskazane w pozycjach 607 i 617. Niezależnie od powyższego, Zamawiający
w
pkt. 13.4 SIWZ wskazał, że wykonawcy nie mogą dokonywać jakichkolwiek zmian
w kosztorysie ofertowym udostępnionym przez Zamawiającego.
Biorąc pod uwagę powyższe niedopuszczalne było uzupełnienie czy poprawa oferty
Przystępującego, jeśli nie było ona zgodna z SIWZ. Oferta powinna zostać odrzucona
zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt. 2 Pzp.
Dowody:
1.
załącznik nr 2a do SIWZ,
2.
pismo Zamawiającego z 29 kwietnia 2019 r.,
3. pismo Wykonawcy z 6 maja 2019 r.,
4.
pismo Zamawiającego z 16 maja 2019 r.,
5. pismo Wykonawcy z 22 maja 2019 r.
2. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, art. 26 ust. 3 Pzp w zw. z art. 7 Pzp
Zamawiający nie odrzucił oferty Przystępującego, mimo, że powinien on zostać wykluczony
z postępowania, gdyż nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia, tj. że posiada wymagane przez Zamawiającego doświadczenie
w zakresie budowy, przebudowy lub modernizacji sieci kanalizacji sanitarnej o łącznej
długości co najmniej 0,8 km oraz doświadczenie dotyczące budowy, przebudowy lub
modernizacji sieci wodociągowej o łącznej długości 1 km. Przystępujący nie przedstawił
żadnych wiarygodnych i niezależnych dokumentów potwierdzających, że to podmiot trzeci,
na którego zasoby się powołał, wykonał te roboty. Przystępujący powołując się na zasoby
Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych A. B. z siedzibą w Głubczycach (dalej:
PRI
Bąk), a przede wszystkim na doświadczenie tego wykonawcy, powinien wykazać, jakie
doświadczenie posiada wskazany przez niego podmiot. Przystępujący powołując
się w ofercie na doświadczenie, które wykonawca PRI B. uzyskał w czasie, gdy działał
w ramach konsorcjum innych
wykonawców, powinien szczegółowo określić jakie prace
wykonał ten podmiot i potwierdzić ich prawidłowe wykonanie odpowiednimi referencjami.
Trudno
było uznać za wiarygodne i potwierdzające doświadczenie podmiotu trzeciego,
wyjaśnienia wskazane w piśmie wykonawcy PRI B. z dnia 28 czerwca 2019 roku, w których
podmiot ten wskazał jaki zakres prac wykonał w ramach realizacji zadania pn: „Uzbrojenie
pola południowego na terenie Kędzierzyńsko - Kozielskiego Parku Przemysłowego”,
Okoliczności te nie zostały potwierdzone w złożonym przez Przystępującego na kolejne
wezwanie Zamawiającego dokumencie z dnia 23 stycznia 2015 r. sporządzonym przez
Urząd Miasta Kędzierzyn Koźle.
Jak wynika z opinii Departamentu Prawnego Urz
ędu Zamówień Publicznych z dnia 11 lipca
2019 roku nr UZP/DP/026/529(7)/18/MO sporządzonej na wniosek Prezesa Zarządu
Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa: „gdy wykonawca polega na doświadczeniu
konsorcjum, doświadczenie to należy oceniać w zależności od konkretnego zakresu udziału
danego wykonawcy w realizacji zamówienia. Tym samym, wykonawca biorący samodzielnie
udział w postępowaniu może powołać się na doświadczenie konsorcjum, którego
był członkiem przy realizacji innego zamówienia tylko w takim zakresie, w jakim rzeczywiście
uczestniczył w realizacji tego zamówienia tj. w zakresie części zamówienia, którą faktycznie
wykonał”. Dlatego nie można uznać wskazanych wyjaśnień jako dokumentów, które zostały
sporządzone obiektywnie i z należytą starannością przez wybranego Wykonawcę.
Z dokumentów tych nie dało się bowiem wywnioskować, czy wskazane w nim roboty zostały
faktycznie wykonane przez podmiot trzeci, jak również czy zostały wykonane w sposób
prawidłowy.
Tym samym Zamawiający nie zastosował się do własnych wytycznych zawartych w pkt 4.4
ppkt 9 SIWZ, co doprowadziło do sytuacji, w której prowadzone przez niego postępowanie
nie zapewnia
ło zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz
było zgodne z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Zamawiający wzywał wielokrotnie Przystępującego do uzupełnień, poprawek i wyjaśnień
lub w jego imieniu uzupełniał, poprawiał lub wyjaśniał złożoną przez Przystępującego ofertę:
1. pismem z 16 maja
2019 roku Zamawiający wezwał Przystępującego do uzupełnienia
pozycji części kosztorysu ofertowego w zakresie pozycji: 460, 522, 619,623,649, aby
był on zgodny z SIWZ,
2. pismem z 21 maja
2019 roku Zamawiający poprawił treść kosztorysu ofertowego
Przystępującego w zakresie pozycji: 460, 522, 619, 623, 649,
3. pismem z 30 maja
2019 r. Zamawiający poprawił treść kosztorysu ofertowego
Przystępującego w zakresie pozycji: 607, 617,
4. pismem z 4 czerwca 2019
r. wezwał Przystępującego do złożenia formularza JEDZ,
w tym w zakresie podmiotu trzeciego: PRI B.,
5. pismem z 10 czerwca 2019
r. wezwał wybranego Wykonawcę do złożenia
dokumentów wskazanych w pkt 5.5, pkt 5.6 SIWZ oraz w zakresie podmiotów
trzecich dokumentów wskazanych pkt 5.12 SIWZ.
Powy
ższe świadczy o naruszeniu przez Zamawiającego zasady jednokrotnego wzywania
do uzupełnienia dokumentacji, co stanowiło naruszenie art. 26 ust. 3 Pzp.
Dowody:
1. pismo z 28 czerwca 2019
r. sporządzone przez PRI Bąk,
2. pismo z 23 stycznia 2015
r. sporządzone przez Urząd Miasta Kędzierzyn-Koźle,
3. opinia
Departamentu Prawnego Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 11 lipca
2019 r. nr UZP/DP/026/529(7)/18/MO,
4.
pismo Zamawiającego z 16 maja 2019 r.,
5.
pismo Zamawiającego z 21 maja 2019 r.,
6.
pismo Zamawiającego z 30 maja 2019 r.,
7.
pismo Zamawiającego z 4 czerwca 2019 r.,
8.
pismo Zamawiającego z 10 czerwca 2019 r.,
9.
pismo Zamawiającego z 11 czerwca 2019 r.,
10.
pismo Zamawiającego z 27 czerwca 2019 r.,
11.
pismo Zamawiającego z 1 lipca 2019 r.,
12.
pismo Zamawiającego z 4 lipca 2019 r.,
13. pismo
Przystępującego z 28 czerwca 2019 r.,
14. pismo
Przystępującego z 5 lipca 2019 r.,
15. pismo Wykonawcy z 8 lipca 2019 r.
3. Zarzut naruszenia art. 7 Pzp
Wybór oferty Przystępującego mimo faktu, że powinien on zostać wykluczony
z postępowania, a jego oferta odrzucona, oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej
w sposób niezgodny z przepisami ustawy (w związku z naruszeniem wyżej wymienionych
przepisów ustawy) prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż Zamawiający nie zapewnił
zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z wskazanych wyżej dokumentów oraz
o przeprowadzenie dowodu z
dokumentacji postępowania.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, wniósł o jego oddalenie
i o
zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego, wskazując ponadto:
Niewskazanie
przez Przystępującego w poz. 449 kosztorysu ofertowego ceny jednostkowej,
kwalifikować należało jako oczywistą omyłkę rachunkową. Zamawiający mógł ustalić wartość
tej ceny jedno
stkowej przy zastosowaniu prostego działania matematycznego, tj. równania
z jedną niewiadomą. SIWZ nie zabraniał określania cen jednostkowych na poziomie 0 zł.
Odwołujący nie odniósł się szczegółowo do poprawy poz. 649 kosztorysu ofertowego, zatem
w oceni
e Zamawiającego, nie było do końca wiadomo dlaczego, Odwołujący uważał fakt
poprawy za naruszenie art. 87 ust. 2 pkt 3
Pzp. Dokonując tej poprawy, Zamawiający działał
zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa (w szczególności z art. 87 ust. 2
p
kt 3 Pzp), z uwzględnieniem stanowisk orzecznictwa dotyczących interpretacji
przedmiotowego przepisu. O
pis poz. 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego został
niejako „urwany”, Przystępujący wskazał opis niepełny, w porównaniu do wzoru kosztorysu
stanowi
ącego załącznik do SIWZ. Jednakże porównanie opisu wskazanego przez
Przystępującego w ofercie z opisem wskazanym w kosztorysie ofertowym załączonym
do SIWZ, nie budzi
ło wątpliwości Zamawiającego, że Przystępujący omyłkowo nie wskazał
pełnego opisu pozycji (nastąpiło ucięcie końcowej części opisu pozycji kosztorysowej).
O
myłka Przystępującego, stanowiła zatem niedokładność spowodowaną niezawinionym
błędem osoby sporządzającej kosztorys ofertowy lub urządzenia technicznego, np. programu
komputerowego. Opis,
który został przerwany w połowie nie dowodzi celowego działania
Przystępującego - taki wniosek w okolicznościach sprawy byłby nielogiczny i przeczył
profesjonalnemu charakterowi działalności Przystępującego.
Przystępujący w piśmie z dnia 6 maja 2019 roku wskazał, że popełnione omyłki w opisie
poz. 607 i 617 kosztorysu ofertowego
były spowodowane błędnym, omyłkowym,
skopiowaniem opisu z pozycji 605 oraz 618 kosztorysu ofertowego. Przystępujący wskazał
ponadto, że niezależnie od popełnionej omyłki pozycje te zostały prawidłowo wycenione,
a podana cena
była ceną właściwą. Ponadto wskazał, że popełniona omyłka była efektem
błędu komputerowego w trakcie dokonywania czynności „kopiuj-wklej”.
Zamawiający porównując opis pozycji 607 i 617 w kosztorysie ofertowym załączonym
do oferty Przystępującego z kosztorysem ofertowym stanowiącym załącznik do SIWZ,
doszedł do wniosku, że popełnione błędy są wynikiem niezamierzonego działania,
a ich poprawa nie zmien
i w sposób istotny treści oferty Przystępującego.
Dodatkowym
argumentem wskazującym na przyczynę zaistniałej omyłki jest sposób
sporządzenia przez Zamawiającego kosztorysu ofertowego. Zamawiający jedną pozycję
w kosztorysie ofertowym sporządził w oparciu o dwa wiersze w programie Excel.
Poprawa dokonana przez Zamaw
iającego zmieniła treść oferty Przystępującego (jak każda
poprawa dokonana w trybie art. 87 ust. 2 Pzp), jednak nie zmieni
ła jej w sposób istotny. Rury
ws
kazane w opisie pozycji stanowiły niewielki, wręcz marginalny element zamówienia.
Wartość poz. 607 kosztorysu ofertowego opiewała na kwotę 900 zł netto, co stanowiło
ok. 0,0066 % łącznej wartości przedmiotowego zamówienia netto. Z kolei wartość poz. 617
kosztorysu ofertowego to kwota 300
0 zł netto - ok. 0,022 % łącznej wartości przedmiotowego
zamówienia netto. Wprowadzone przez Zamawiającego poprawki dotyczyły zatem
nieistotnego elem
entu przedmiotowego zamówienia.
W zakresie spełniania warunków udziału w postepowaniu Przystępujący polegał
na doświadczeniu podmiotu trzeciego, tj. PRI B. . Zamawiający w należyty sposób
zweryfikował doświadczenie tego podmiotu, co potwierdza treści pism znajdujących
się w dokumentacji postępowania. Zamawiający sprawdził zarówno zakres robót
wykonanych przez PRI B.,
jak i jakość tych robót potwierdzoną referencjami wystawionymi
przez Gminę Kędzierzyn-Koźle.
Co do zarzutu naruszenia art. 26 ust. 3 Pzp -
Zamawiający faktycznie kilkukrotnie skorzystał
z
tego przepisu w stosunku do oferty Przystępującego, ale - po to by wyjaśnić zupełnie różne
okoliczności, zatem zasada jednokrotnego wzywania w trybie art. 26 ust. 3 Pzp nie została
naruszona.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 7 Pzp Zamawiający wskazał, że wspomniane
naruszenie nie stanowi
ło odrębnego zarzutu, a było powiązane w odwołaniu z zarzutem
naruszenia art. 26 ust. 3 Pzp
. Natomiast w uzasadnieniu Odwołujący wskazał osobne
uzasadnienie dla naruszenia art. 7 Pzp.
Zdaniem Zamawiającego sformułowany przez
Odwołującego zarzut był nieprecyzyjny - wskazano na naruszenie art. 7 Pzp,
bez uszczegółowienia który ustęp przepisu (a art. 7 Pzp posiada ich cztery) miał zostać
naruszony.
Zamawiający stanął na stanowisku, że nie naruszył art. 7 ust. 1, ust. 1a, ust. 2,
czy ust. 3 Pzp - p
rzeprowadził przedmiotowe postępowanie z zachowaniem zasad uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, a wybór oferty najkorzystniejszej
nastąpił zgodnie z przepisami Pzp.
Zamawiający wniósł o przeprowadzenie dowodów przeprowadzenie z następujących
dokumentów:
1. SIWZ,
2. Oferty
Przystępującego,
3. pisma Zamaw
iającego o poprawieniu omyłki z 16 maja 2019 roku, znak WP.6021.
02.2019,
4.
pisma Zamawiającego z prośbą o wyjaśnienie z art. 87 ust. 1 PZP pozycji 449, 697,
617 z 29 kwietnia 2019 roku, znak sprawy WP.6021.02.2019,
5.
pisma Przystępującego z 6 maja 2019 roku,
6.
pisma Zamawiającego o poprawieniu omyłki w poz. 449 kosztorysu ofertowego oraz
o wyjaśnienie z art. 87 ust. 1 Pzp pozycji 460, 522, 619, 623, 649 kosztorysu
ofertowego z 16 maja 2019 roku, znak WP.6021.02.2019,
7.
pisma Przystępującego z 17 maja 2019 roku,
8.
pisma Zamawiającego w sprawie poprawienia innych omyłek zgodnie z art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp w pozycjach 460, 522, 619, 623, 649 z 21 maja 2019 roku,
9.
pisma Przystępującego z 22 maja 2019 roku,
10.
pisma Zamawiającego w sprawie poprawienia innych omyłek zgodnie z art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp w pozycjach 607, 617 z 30 maja 2019 roku,
11.
pisma Przystępującego z 30 maja 2019 roku,
12.
pisma Zamawiającego w sprawie uzupełnienia oświadczenia JEDZ firmy ELEKTRIN
T. F.
i Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych A. B. zgodnie z art. 26 ust. 3 Pzp z dnia
04.06.2019 r.,
13.
pisma Przystępującego z uzupełnionymi oświadczeniami JEDZ z 10 czerwca 2019 r.,
14.
pisma Zamawiającego w sprawie wezwania o dokumenty zgodnie z art. 26 ust. 1
Pzp,
15.
pisma Przystępującego ze złożonymi oświadczeniami i dokumentami z 21 czerwca
2019 roku,
16.
pisma Zamawiającego w sprawie wyjaśnienia doświadczenia Przedsiębiorstwa Robót
Inżynieryjnych A. B. z 27 czerwca 2019 roku,
17.
pisma Przystępującego w sprawie wyjaśnienia doświadczenia Przedsiębiorstwa
Robót Inżynieryjnych A. B. z 28 czerwca 2019 roku,
18.
pisma Zamawiającego w sprawie uzupełnienia zobowiązań podmiotów trzecich
Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych A. B. i Tranzit Sp. z o.o. zgodnie z art. 26 ust.
3 Pzp z 4 lipca 2019 roku,
19. pisma Prz
ystępującego z uzupełnionymi zobowiązaniami z 8 lipca 2019 roku.
Przystępujący 6 sierpnia 2019 r. złożył pisemną odpowiedź na odwołanie w której wyraził
stanowisko analogiczne do poglądów Zamawiającego opisanych wyżej. Przystępujący wniósł
o oddalenie odw
ołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu, treść SIWZ, złożone
oferty, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone
podczas rozprawy, I
zba zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego,
że „Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia
odwołania.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że nie zasługuje ono na uwzględnienie.
Izba uwzględniła wszystkie wnioski dowodowe Stron i przeprowadziła dowód z wskazanych
przez nie dokumentów znajdujących się w aktach postępowania.
Zarzuty nr 1 i 2
Część 8 SIWZ – „Opis sposobu przygotowania oferty” zawierał następującą dyspozycję:
„8.5. Wraz z formularzem oferty sporządzonym w postaci elektronicznej opatrzonej
kwalifikowanym pod
pisem elektronicznym (na załączniku nr 1 do SIWZ), za pośrednictwem
Platformy zakupowej: https://platformazakupowa.pl lub poprzez profil nabywcy (...) zgodnie
z zasadami określonymi w punkcie 7, powinny być złożone:
1) kosztorys ofertowy w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem
elektronicznym
— na załączniku nr 2 do SIWZ)”.
Wzór kosztorysu ofertowego stanowiący załącznik nr 2 do SIWZ miał postać tabeli
z następującym opisem kolumn:
1. L.p.,
2. Nr spec. techn.,
3. Kolumna bez nazwy -
zawierająca opisy poszczególnych pozycji kosztorysowych,
4. Jedn. miary,
5.
Ilość,
6.
Cena zł (cena jednostkowa),
7. War
tość zł (rozumiana jako iloczyn ilości i ceny jednostkowej).
Sporne pozycje kosztorysu ofertowego z oferty Przystępującego to:
1. Poz. 449 -
Badania i pomiary instalacji uziemiającej (każdy następny pomiar),
2. Poz. 607 - Budowa kanalizacji kablowej pierwotnej z rur z tworzyw sztucznych
o liczbie warstw 1; liczbie rur 2; liczbie otworów 2. DVK 110 osłona rurowa do kabli
110/95,
3. Poz. 617 - Budowa kanalizacji kablowej pierwotnej z rur z tworzyw sztucznych
o liczbie warstw 1; liczbie rur 2; liczbie otworów 2. DVK 110 osłona rurowa do kabli
110/95,
4. Poz. 649 -
Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych kabli wypełnionych
samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych osłon wzmocnionych.
Wyłączenie kabla równoległ. ze złącza kabla wypełnionego ułożonego w kanal.
kablowej z zast. termokurcz. osłon wzmoc. na kablu do 50 par.
Izba ustaliła, że stan faktyczny w zakresie sposobu przygotowania kosztorysu ofertowego
przez Przystępującego, przedstawiony w uzasadnieniu odwołania odpowiada prawdzie.
Art. 89 ust. 1 Pzp s
tanowi, że zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3.
Natomiast z
godnie z art. 87 ust. 2 Pzp zamawiający poprawia w ofercie:
1)
oczywiste omyłki pisarskie,
2)
oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych
dokonanych poprawek,
3)
inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty
-
niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
Kluczowe dla oceny działań Zamawiającego, związanych z dokonaną poprawą oferty
Przystępującego jest ustalenie, czy sporna poprawa nie doprowadziła do naruszenia
zawartego w art. 87 ust. 1 Pzp zakazu
zmian złożonych ofert. Oceniając stan faktyczny
sprawy Izba uznała, że odstępstwa w sposobie wypełnienia kosztorysu, jakich dopuścił
się Przystępujący, miały charakter oczywistych omyłek, tj. omyłek, co do których od razu
możliwy był do przewidzenia wynik ich ewentualnej poprawy, a poprawa ta nie mogłaby
do
prowadzić do zmiany treści oświadczenia woli zawartego w ofercie wykonawcy.
W pozycji 449 kosztorysu Przystępujący nie wpisał ceny jednostkowej, ale wpisał wartość
całkowitą pozycji (0,00 zł) oraz ilość sztuk. W tej sytuacji możliwe było jednoznaczne
wyliczenie wartości cen jednostkowych.
W pozycjach 607 i 617 Przystępujący wpisał inne, niż wymagane przez Zamawiającego rury,
ale okoliczność ta została w należyty sposób wyjaśniona przez Przystępującego na etapie
oceny ofert. W ocenie Izby nie budzi zatem wątpliwości omyłkowy charakter zamiany nazw
rur. Ponadto Przystępujący nie miał żadnych powodów, by zamiany rur DVK 110 na RHDPE
dokonać celowo. Intencjonalne działanie musiałoby prowadzić do konkretnej korzyści
po stronie Przystępującego, tymczasem oba typy rur miały te same ceny jednostkowe.
Trudno zatem ustalić jakie miałyby być motywy Przystępującego, by zgodnie z twierdzeniem
wyrażonym w odwołaniu, miał on celowo zaoferować Zamawiającemu odmienny
ni
ż oczekiwany rodzaj rur.
Skrócenie opisu pozycji 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego w ocenie Izby miało
oczywisty charakter -
zarówno, co do jego przyczyn, jak i skutków. Cechą charakterystyczną
programu Excel jest to, że nie zawsze wyświetla on pełną treść tekstu zawartego
w poszczególnych komórkach arkusza kalkulacyjnego. Czasami niezbędna jest interwencja
użytkownika, polegająca na zwiększeniu wysokości wiersza lub szerokości kolumny arkusza.
Konwersja pliku .xls na .pdf bez uprzedniego, ręcznego dopasowania wysokości wierszy
i szerokości kolumn, doprowadziła, w omawianym przypadku, do obcięcia części tekstu
zawartego w niektórych komórkach arkusza. W żaden sposób, w przypadku przedmiotowej
sprawy, nie może być to interpretowane jako zmiana oferowanego Zamawiającemu
przedmiotu zamówienia, w stosunku do wymogów, wynikających z opisu przedmiotu
zamówienia.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, że Zamawiający prawidłowo uznał, że w pozycjach
449, 607, 617 i 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego wystąpiły omyłki nadające się
do poprawy w oparciu o art. 87 ust. 2 Pzp.
Twierdzenie Odwołującego, że Zamawiający
zamiast poprawiać omyłki, powinien na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp odrzucić ofertę
Przystępującego, jako niezgodną z SIWZ było w ocenie Izby nietrafne, zatem zarzuty nr 1 i 2
odwołania podlegały oddaleniu.
Zarzut nr 3
W zakresie objętym odwołaniem SIWZ zawiera następujące regulacje dotyczące warunków
udziału w postępowaniu:
„4. O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:
a. n
ie podlegają wykluczeniu,
b.
spełniają poniższe warunki udziału w postępowaniu dotyczące: (...)
4.3. Z
dolności technicznej lub zawodowej.
4.
3.1. Wykonawca spełni warunek jeżeli wykaże, że wykonał (zakończył) w okresie ostatnich
5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest
krótszy — w tym okresie, minimum:
a)
jedno zadanie w zakresie robót drogowych o wartości co najmniej 8.000.000 00 PLN
brutto,
b)
nawierzchnie warstwy ścieralnej z SMA o powierzchni co najmniej 10.000 m2 na
jednym zadaniu,
c)
jedno zadanie dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji sieci kanalizacji
sanitarnej o łącznej długości co najmniej 0,8 km,
d)
jedno zadanie dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji sieci wodociągowej o
łącznej długości co najmniej 1 km. (...)
4.4. P
oleganie na potencjale innych podmiotów.
1.
Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w
postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego
zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych
lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od
charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych.
2.
Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi
udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował
niezbędnymi zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając
zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów
na potrzeby realizacji zamówienia.
3.
Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez inne podmioty zdolności
techniczne l
ub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na
wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz
zbada, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, o których
mowa w art. 24 ust. 1 pkt 13-
22 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz, o których
mowa w punkcie 4.7 podpunkt 2 SIWZ.
4.
W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub
doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli
podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności
są wymagane (…).
7. Wykonawca,
który powołuje się na zasoby innych podmiotów, w celu wykazania
braku istnienia wobec nich podstaw
wykluczenia oraz spełniania, w zakresie, w jakim
powołuje się na ich zasoby, warunków udziału w postępowaniu, składa jednolite
dokumenty
dotyczące także tych podmiotów (…).
8.
Na wezwanie zamawiającego wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji
inny
ch podmiotów na zasadach określonych w art. 22a ustawy Prawo zamówień
publicznych, zobowiązany jest do przedstawienia w odniesieniu do tych podmiotów
dokumentów wymienionych w punkcie 5.7 SIWZ, oraz właściwych dokumentów
wskazanych w punktach 5.5 i 5.6 SIW
Z odpowiednio do udostępnianych zasobów.
9.
W celu oceny, czy wykonawca polegając na zdolnościach lub sytuacji innych
podmiotów na zasadach określonych w art. 22a ustawy Prawo zamówień
publicznych, będzie dysponował niezbędnymi zasobami w stopniu umożliwiającym
należyte wykonanie zamówienia publicznego oraz oceny, czy stosunek łączący
wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów,
zamawiający żąda dokumentów, które określają w szczególności:
1)
zakres dostępnych wykonawcy zasobów innego podmiotu,
2)
sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu, przez wykonawcę, przy
wykonywaniu zamówienia publicznego,
3)
zakres i okres udziału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia
publicznego,
4)
czy podmiot, na zdolnościach którego wykonawca polega w odniesieniu do
warunków udziału w postępowaniu dotyczących wykształcenia, kwalifikacji
zawodowych lub doświadczenia, zrealizuje roboty budowlane lub usługi, których
wskazane zdolności dotyczą”.
Przystępujący zadeklarował w swojej ofercie, że wykonanie robót związanych z budową sieci
kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej powierzy na zasadzie podwykonawstwa
wykonawcy PRI B. .
W JEDZ Przystępującego znalazła się informacja o poleganiu przez
niego na potencjale podmiotów trzecich. Wraz z ofertą złożony został m.in. JEDZ dotyczący
wykonawcy PRI B.
oraz zobowiązanie tego podmiotu do udostępnienia Przystępującemu
zasobów - wiedzy i doświadczenia w zakresie sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci
wodociągowej przewidzianych do realizacji zamówienia. Jako sposób wykorzystania
udostępnionych zasobów PRI B. wskazał bezpośredni udział w realizacji części robót
związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej. PRI B.
zadeklarował, że weźmie udział w realizacji przedmiotowego zamówienia w ww. zakresie,
a także innych prac i robót oraz doradztwa i konsultacji w całym okresie realizacji.
W toku oceny oferty Przystępującego, Zamawiający weryfikował faktyczne doświadczenie
PRI B. . W oparciu o
pisma zawarte w dokumentacji postępowania, w szczególności
korespondencję między Zamawiającym i Przystępującym Izba ustaliła, że wbrew
twierdzeniom Odwołującego możliwe jest ustalenie jaki zakres robót wykonał PRI B.
w ramach realizacji zadania na rzecz Gminy Kędzierzyn-Koźle (która to inwestycja została
wskazana przez PRI B.
na potwierdzenie spełniania warunków dotyczących doświadczenia
wykonawcy).
Art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się
wykonawcę, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu lub nie został
zaproszony do negocjacji lub złożenia ofert wstępnych albo ofert, lub nie wykazał braku
podstaw wykluczenia.
W ocenie Izby przesłanki wskazane w przytoczonym przepisie,
obligujące Zamawiającego do wykluczenia Przystępującego z postępowania nie zostały
wypełnione. Izba uznała, że Zamawiający zachował należytą staranność podczas
sprawdzania zdolności Przystępującego do realizacji przedmiotu zamówienia. Zarówno
zakres
udostępnienia
potencjału
przez
PRI
B.
na
rzecz
Przystępującego
jak i doświadczenie tego podmiotu w stosunku do wymagań Zamawiającego wynikających
z warunków udziału w postępowaniu, nie budzą wątpliwości. W tej sytuacji Izba uznała,
że zarzut nr 3 odwołania jest niezasadny.
Zarzut nr 4 i 5
Izba przeprowadziła dowód ze znajdujących się w dokumentacji postępowania pism
składających się na korespondencję między Zamawiającym a Przystępującym dotyczącą
uzupełnień oferty Przystępującego w trybie art. 26 ust. 3 Pzp. Wbrew stanowisku
Odwołującego Izba ustaliła, że Zamawiający nie złamał zasady jednokrotnego wzywania
wykonawcy do uzupełnienia dokumentów. Celem wspomnianego zakazu jest umożliwienie
wykonawcom jednokrotnego poprawienia oferty
– jednak wbrew twierdzeniu Odwołującego –
dopuszczalny zakres poprawy wynika z treści wezwania zamawiającego. To on określa jaka
część oferty podlega poprawie w określonym momencie procesu jej oceny.
Art. 26 ust. 3 Pzp
stanowi: „Jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa
w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których
mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia
postępowania, oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą
wskazane przez zamawiającego wątpliwości, zamawiający wzywa do ich złożenia,
uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie
wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia
wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie
postępowania”. Treść przepisu nie budzi wątpliwości – to zamawiający jest podmiotem
decydującym o zakresie koniecznego uzupełnienia dokumentów przez wykonawcę
oraz momencie, w jakim to uzupełnienie winno nastąpić. Dla zachowania zasady
jednokrotności wezwania konieczne jest, by zamawiający nie wzywał dwukrotnie (i więcej)
do uzupełnienia tego samego dokumentu (oświadczenia) bądź potwierdzenia tej samej
okoliczności. W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający nie złamał tej zasady.
O ile do Przystępującego skierowanych zostało kilka wezwań w trybie art. 26 ust. 3 Pzp,
to za każdym razem dotyczyły one innej okoliczności. W tej sytuacji nie ma podstaw
do stwierdzenia, że Zamawiający nie przestrzegał zasad uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Tym samym nie potwierdził się zarzut nr 5 odwołania.
O ile Odwołujący faktycznie nieprecyzyjnie określił jaki przepis miał naruszyć Zamawiający
(art. 7 Pzp) to z treści uzasadnienia odwołania można wywnioskować, że Odwołujący
wskazał na naruszenie wspomnianych zasad uczciwej konkurencji. Zarzut ten został
postawiony jako wynikowy, tj. jako skutek naruszeń przepisów Pzp wskazanych w zarzutach
nr 1
– 4. Wobec niepotwierdzenia się tych zarzutów oddaleniu podlegał również zarzut nr 5.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
…………………………..……………
1. Oddala
odwołanie.
2. K
osztami postępowania obciąża Odwołującego i:
2.1 z
alicza w poczet kosztów postępowania kwotę 20 000,00 zł (dwadzieścia tysięcy
złotych 00/100) uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od Odwołującego na rzecz Zamawiającego kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie:
trzy tysiące sześćset złotych 00/100) stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia
29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Opolu.
…………………………..……………
Sygn. akt KIO 1432/19
U z a s a d n i e n i e
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Opolu z siedzibą w Opolu (dalej Zamawiający) prowadzi
na podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 ze zm., dalej: Pzp)
postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
pod nazwą: „Rozbudowa układu
komunikacyjnego ul. Gogolińskiej w Strzelcach Opolskich oraz 2. Przebudowy i budowy sieci
wodociągowej i kanalizacji sanitarnej w ulicy Gogolińskiej w Strzelcach Opolskich”, nr sprawy
WP.6021.02.2019,
zwane dalej Postępowaniem. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 12 lutego 2019 r.
pod numerem 2019/S 030-065986.
Wartość zamówienia przekracza kwoty określone
w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 Pzp.
W dniu 25 lipca 2019 r. wykonawca DROG-
BUD sp. z o.o. z siedzibą w Lubojence (dalej
Odwołujący), wniósł odwołanie, w którym zaskarżył niezgodne z przepisami czynności
i zaniechania
Zamawiającego, zarzucając mu naruszenie:
1. naruszenie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp przez:
A.
bezpodstawne uzupełnienie przez Zamawiającego pustej pozycji kosztorysu
ofertowego złożonego przez wybranego Wykonawcę (R. B. prowadzący
działalność gospodarczą pod firmą R. B. Przedsiębiorstwo Handlowo-Usługowe
TRANSKOM z siedzibą w Jaryszowie, dalej: Przystępujący) w pozycji
nr 449 i wpisanie w
artości 0,00 zł,
B.
uzupełnienie pozycji nr 649 przez rozszerzenie zakresu czynności wycenionych
przez
Przystępującego, który to zakres nie był zgodny z opisem podanym w treści
kosztorysu ofertowego, wprowadzonym przez Zamawiającego zmianą z dnia
19.03.2019 r.,
w efekcie:
C. bezpodstawne zaniechanie odrzucenia oferty wybranego Wykonawcy jako
niezgodnej z SIWZ.
Przystępujący całkowicie pominął w ofercie czynności wskazane w pozycji nr 649
kosztorysu:
„Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych kabli wypełnionych
samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych osłon
wzmocnionych.
Wyłączenie kabla równoległ. ze złącza kabla wypełnionego
ułożonego w kanał. kablowej z zast. termokurcz. osłon wzmóc, na kablu
do 50 par
”. Przystępujący ograniczył wycenę do określenia wartości prac
określając je w następujący sposób: „Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych
kabli wypełnionych samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych
osi on wzmocnionych Wyłączenie kabla”. Przystępujący pominął zatem wycenę
rob
ót określonych w drugiej część zdania „równoległ. ze złącza kabla
w
ypełnionego ułożonego w kanał. kablowej z zast. termokurcz. osłon wzmóc,
na kablu do 50 par". W efekcie
Przystępujący zaoferował i wycenił inną robotę,
niż oczekiwał Zamawiający, składając zmodyfikowany i niezgodny z SIWZ
kosztorys ofertowy.
2. naruszenie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp przez zaniechanie
odrzucenia oferty
Przystępującego jako niezgodnej z SIWZ i bezpodstawną poprawę
przez Zamawia
jącego pozycji kosztorysu przedstawionego przez Przystępującego
polegającej na zamianie opisu pozycji kosztorysowych wskazanych pod numerami
607 oraz 617
. W pozycjach tych Przystępujący wpisał materiał inny, niż wskazany
w kosztorysie Zamawiającego, tj. inne rury, przez co dokonał nieuprawnionej zmiany
treści kosztorysu ofertowego. Wprowadzona przez Przystępującego zmiana materiału
w pozycjach 607 i 617 kosztorysu
stanowiła de facto złożenie przez niego oferty
niezgodnej z SIWZ, co powinno spowodować jej odrzucenie przez Zamawiającego.
3. naruszenie art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp przez wyb
ór jako najkorzystniejszej oferty
Przystępującego, mimo że podlegał on wykluczeniu z postępowania, gdyż nie
wykazał w sposób zgodny z pkt 4.3.1 Specyfikacji istotnych warunków zamówienia
(dalej: SIWZ)
spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy
i doświadczenia, tj. nie wykazał, że posiada wymagane przez Zamawiającego:
A.
doświadczenie w zakresie budowy, przebudowy lub modernizacji sieci kanalizacji
sanitarnej o łącznej długości co najmniej 0,8 km,
B.
doświadczenie dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji sieci
wodociągowej o łącznej długości 1 km, gdyż nie przedstawił żadnych dokumentów
potwierdzających, że to Wykonawca był odpowiedzialny za wykonanie tych robót,
oraz
C.
nie przedstawił dokumentów potwierdzających że roboty przez niego wykonane
został odebrane bez zastrzeżeń.
4. naruszenie art. 26 ust. 3 Pzp w zw. z art. 7 Pzp przez wielokrotne wzywanie
Przystępującego do złożenia wyjaśnień w zakresie spełniania warunków udziału
w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, co prowadziło do naruszenia
zasady równego traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji.
5. naruszenie art. 7 Pzp
przez wybór oferty Przystępującego, mimo, że podlegał on
wykluczeniu
z postępowania, a jego oferta odrzuceniu, oraz dokonanie wyboru oferty
najkorzystniejszej w sposób niezgodny z przepisami ustawy, czym Zamawiający nie
zapewnił zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty i powtórzenie czynności
wyboru najkorzystniejszej oferty poprzedzonej oceną spełnienia przez wykonawców
warunków udziału w postępowaniu ;
2.
nakazanie Zamawiającemu odrzucenia oferty złożonej przez wybranego Wykonawcę
z uwagi na jej niezgodność z SIWZ.
Ponadto Odwołujący wniósł o zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kwoty
wpisu oraz uzasadnionych
kosztów postępowania przed Krajową Izbą Odwoławczą, w tym
kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania Odwołujący wskazał m.in.:
1. Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 3 Pzp w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Zamawiający, w SIWZ, w sposób jasny i szczegółowy określił wszelkie warunki składania
ofert, przyjmując min. kosztorysową formę wynagrodzenia oraz załączył wzór kosztorysu
ofertowego (
załącznik nr 2a do SIWZ), w którym uzupełnieniu podlegały jedynie wartości
(cena jednostkowa i łączna ich wartość), a opis poszczególnych pozycji kosztorysu
i specyfikacja te
chniczna zostały przez Zamawiającego ściśle określone. Dokument ten
stanowił podstawę do oceny ofert. Niewypełnienie przez Przystępującego niektórych pozycji
kosztorysu nie mo
gło stanowić omyłki pisarskiej podlegającej uzupełnieniu w trybie art. 87
ust. 2 Pzp.
Zamawiający nie mógł w trybie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp uzupełnić pustej pozycji nr 449
kosztorysu ofertowego złożonego przez Przystępującego i wpisać wartości 0,00 zł,
jak również uzupełnić pozycji nr 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego przez
poprawienie go tak, aby odpowiadał wzorowi kosztorysowi załączonemu do SIWZ.
Przystępujący samowolnie zmodyfikował pozycje wskazane w załączonym do SIWZ
formularzu ofertowym w pozycji 649, zmieniając ich treść, a zatem również treść swojej
oferty. Zamawiaj
ący bezpodstawnie potraktował to jako inną omyłkę podlegającą poprawie
w trybie art. 87 ust. 2 pkt. 3 Pzp
i dokonał korekty oferty Przystępującego przez stwierdzenie,
że wycenie podlega „Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych kabli wypełnionych
samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych osłon wzmocnionych
Wyłączenie kabla równoległ. ze złącza kabla wypełnionego ułożonego w kanał. kablowej
z zast. termokurcz. osłon wzmóc, na kablu do 50 par”.
Pismem z 30 maja 2019 r.
Zamawiający poinformował, że poprawił w trybie art. 87 ust. 2
pkt. 3 Pzp pozycje 607 i 617 kosztorysu ofertowego
Przystępującego, a w konsekwencji nie
odrzucił jego oferty jako niezgodnej z SIWZ.
Przystępujący nie był uprawniony do wprowadzenia jakichkolwiek zmian w formularzu
kosztorysu ofertowego w stosunku do wzoru
załączonego do SIWZ. Zmiany takiej nie można
było zakwalifikować jako oczywistej omyłki, gdyż Przystępujący zmienił oferowany materiał
z rury DVK 110 do kabli 110/95 na inny materiał, tj. na rurę RHPDE p 110x 6,3p. Zmiana
ta miała charakter świadomy i zamierzony, nie była omyłką. Oczywistą omyłką pisarską jest
niezamierzona niedokładność nasuwająca się każdemu, bez przeprowadzania dodatkowych
ustaleń.
K
osztorys ofertowy jest dokumentem, na podstawie którego zamawiający dokonuje
niezbędnych czynności merytorycznych w zakresie oceny oferty i rozliczenia robót,
a w konsekwencji wymóg jego złożenia nie może być uznany za wymóg wyłącznie formalny.
Przystępujący w poz. 607 oraz 617 zamiast rury DVK 110 do kabli 110/95 wskazał rury
RHPDE p 110x 6,3p
– rury te różnią się nie tylko materiałem i wyglądem, ale również
grubością ścianki. Zamawiający wymagał rur o grubości ścianki 7,5 mm, zaś Przystępujący
zaoferował rury o grubości ścianki 6,3 mm. Nie można było zatem uznać za prawidłowe
wyjaśnień Przystępującego, w których wskazał, iż błąd spowodowany był błędnym
przeklejeniem opisu pozycji, skoro formularz kosztorysu był już wypełniony przez
Zamawiającego. Rura RHPDE o parametrach wskazanych przez Przystępującego, została
wskazana np. w poz. 618 jego kosztorysu ofertowego (cena jednostkowa -
100,00 zł), jak
również w pozycji 584 kosztorysu ofertowego. W takiej samej cenie zostały również
wycenione rury wskazane w pozycjach 607 i 617. Niezależnie od powyższego, Zamawiający
w
pkt. 13.4 SIWZ wskazał, że wykonawcy nie mogą dokonywać jakichkolwiek zmian
w kosztorysie ofertowym udostępnionym przez Zamawiającego.
Biorąc pod uwagę powyższe niedopuszczalne było uzupełnienie czy poprawa oferty
Przystępującego, jeśli nie było ona zgodna z SIWZ. Oferta powinna zostać odrzucona
zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt. 2 Pzp.
Dowody:
1.
załącznik nr 2a do SIWZ,
2.
pismo Zamawiającego z 29 kwietnia 2019 r.,
3. pismo Wykonawcy z 6 maja 2019 r.,
4.
pismo Zamawiającego z 16 maja 2019 r.,
5. pismo Wykonawcy z 22 maja 2019 r.
2. Zarzut naruszenia art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp, art. 26 ust. 3 Pzp w zw. z art. 7 Pzp
Zamawiający nie odrzucił oferty Przystępującego, mimo, że powinien on zostać wykluczony
z postępowania, gdyż nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia, tj. że posiada wymagane przez Zamawiającego doświadczenie
w zakresie budowy, przebudowy lub modernizacji sieci kanalizacji sanitarnej o łącznej
długości co najmniej 0,8 km oraz doświadczenie dotyczące budowy, przebudowy lub
modernizacji sieci wodociągowej o łącznej długości 1 km. Przystępujący nie przedstawił
żadnych wiarygodnych i niezależnych dokumentów potwierdzających, że to podmiot trzeci,
na którego zasoby się powołał, wykonał te roboty. Przystępujący powołując się na zasoby
Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych A. B. z siedzibą w Głubczycach (dalej:
PRI
Bąk), a przede wszystkim na doświadczenie tego wykonawcy, powinien wykazać, jakie
doświadczenie posiada wskazany przez niego podmiot. Przystępujący powołując
się w ofercie na doświadczenie, które wykonawca PRI B. uzyskał w czasie, gdy działał
w ramach konsorcjum innych
wykonawców, powinien szczegółowo określić jakie prace
wykonał ten podmiot i potwierdzić ich prawidłowe wykonanie odpowiednimi referencjami.
Trudno
było uznać za wiarygodne i potwierdzające doświadczenie podmiotu trzeciego,
wyjaśnienia wskazane w piśmie wykonawcy PRI B. z dnia 28 czerwca 2019 roku, w których
podmiot ten wskazał jaki zakres prac wykonał w ramach realizacji zadania pn: „Uzbrojenie
pola południowego na terenie Kędzierzyńsko - Kozielskiego Parku Przemysłowego”,
Okoliczności te nie zostały potwierdzone w złożonym przez Przystępującego na kolejne
wezwanie Zamawiającego dokumencie z dnia 23 stycznia 2015 r. sporządzonym przez
Urząd Miasta Kędzierzyn Koźle.
Jak wynika z opinii Departamentu Prawnego Urz
ędu Zamówień Publicznych z dnia 11 lipca
2019 roku nr UZP/DP/026/529(7)/18/MO sporządzonej na wniosek Prezesa Zarządu
Ogólnopolskiej Izby Gospodarczej Drogownictwa: „gdy wykonawca polega na doświadczeniu
konsorcjum, doświadczenie to należy oceniać w zależności od konkretnego zakresu udziału
danego wykonawcy w realizacji zamówienia. Tym samym, wykonawca biorący samodzielnie
udział w postępowaniu może powołać się na doświadczenie konsorcjum, którego
był członkiem przy realizacji innego zamówienia tylko w takim zakresie, w jakim rzeczywiście
uczestniczył w realizacji tego zamówienia tj. w zakresie części zamówienia, którą faktycznie
wykonał”. Dlatego nie można uznać wskazanych wyjaśnień jako dokumentów, które zostały
sporządzone obiektywnie i z należytą starannością przez wybranego Wykonawcę.
Z dokumentów tych nie dało się bowiem wywnioskować, czy wskazane w nim roboty zostały
faktycznie wykonane przez podmiot trzeci, jak również czy zostały wykonane w sposób
prawidłowy.
Tym samym Zamawiający nie zastosował się do własnych wytycznych zawartych w pkt 4.4
ppkt 9 SIWZ, co doprowadziło do sytuacji, w której prowadzone przez niego postępowanie
nie zapewnia
ło zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz
było zgodne z zasadami proporcjonalności i przejrzystości.
Zamawiający wzywał wielokrotnie Przystępującego do uzupełnień, poprawek i wyjaśnień
lub w jego imieniu uzupełniał, poprawiał lub wyjaśniał złożoną przez Przystępującego ofertę:
1. pismem z 16 maja
2019 roku Zamawiający wezwał Przystępującego do uzupełnienia
pozycji części kosztorysu ofertowego w zakresie pozycji: 460, 522, 619,623,649, aby
był on zgodny z SIWZ,
2. pismem z 21 maja
2019 roku Zamawiający poprawił treść kosztorysu ofertowego
Przystępującego w zakresie pozycji: 460, 522, 619, 623, 649,
3. pismem z 30 maja
2019 r. Zamawiający poprawił treść kosztorysu ofertowego
Przystępującego w zakresie pozycji: 607, 617,
4. pismem z 4 czerwca 2019
r. wezwał Przystępującego do złożenia formularza JEDZ,
w tym w zakresie podmiotu trzeciego: PRI B.,
5. pismem z 10 czerwca 2019
r. wezwał wybranego Wykonawcę do złożenia
dokumentów wskazanych w pkt 5.5, pkt 5.6 SIWZ oraz w zakresie podmiotów
trzecich dokumentów wskazanych pkt 5.12 SIWZ.
Powy
ższe świadczy o naruszeniu przez Zamawiającego zasady jednokrotnego wzywania
do uzupełnienia dokumentacji, co stanowiło naruszenie art. 26 ust. 3 Pzp.
Dowody:
1. pismo z 28 czerwca 2019
r. sporządzone przez PRI Bąk,
2. pismo z 23 stycznia 2015
r. sporządzone przez Urząd Miasta Kędzierzyn-Koźle,
3. opinia
Departamentu Prawnego Urzędu Zamówień Publicznych z dnia 11 lipca
2019 r. nr UZP/DP/026/529(7)/18/MO,
4.
pismo Zamawiającego z 16 maja 2019 r.,
5.
pismo Zamawiającego z 21 maja 2019 r.,
6.
pismo Zamawiającego z 30 maja 2019 r.,
7.
pismo Zamawiającego z 4 czerwca 2019 r.,
8.
pismo Zamawiającego z 10 czerwca 2019 r.,
9.
pismo Zamawiającego z 11 czerwca 2019 r.,
10.
pismo Zamawiającego z 27 czerwca 2019 r.,
11.
pismo Zamawiającego z 1 lipca 2019 r.,
12.
pismo Zamawiającego z 4 lipca 2019 r.,
13. pismo
Przystępującego z 28 czerwca 2019 r.,
14. pismo
Przystępującego z 5 lipca 2019 r.,
15. pismo Wykonawcy z 8 lipca 2019 r.
3. Zarzut naruszenia art. 7 Pzp
Wybór oferty Przystępującego mimo faktu, że powinien on zostać wykluczony
z postępowania, a jego oferta odrzucona, oraz dokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej
w sposób niezgodny z przepisami ustawy (w związku z naruszeniem wyżej wymienionych
przepisów ustawy) prowadzi do jednoznacznego wniosku, iż Zamawiający nie zapewnił
zachowania uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o dopuszczenie dowodu z wskazanych wyżej dokumentów oraz
o przeprowadzenie dowodu z
dokumentacji postępowania.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołanie, wniósł o jego oddalenie
i o
zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego, wskazując ponadto:
Niewskazanie
przez Przystępującego w poz. 449 kosztorysu ofertowego ceny jednostkowej,
kwalifikować należało jako oczywistą omyłkę rachunkową. Zamawiający mógł ustalić wartość
tej ceny jedno
stkowej przy zastosowaniu prostego działania matematycznego, tj. równania
z jedną niewiadomą. SIWZ nie zabraniał określania cen jednostkowych na poziomie 0 zł.
Odwołujący nie odniósł się szczegółowo do poprawy poz. 649 kosztorysu ofertowego, zatem
w oceni
e Zamawiającego, nie było do końca wiadomo dlaczego, Odwołujący uważał fakt
poprawy za naruszenie art. 87 ust. 2 pkt 3
Pzp. Dokonując tej poprawy, Zamawiający działał
zgodnie z przepisami powszechnie obowiązującego prawa (w szczególności z art. 87 ust. 2
p
kt 3 Pzp), z uwzględnieniem stanowisk orzecznictwa dotyczących interpretacji
przedmiotowego przepisu. O
pis poz. 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego został
niejako „urwany”, Przystępujący wskazał opis niepełny, w porównaniu do wzoru kosztorysu
stanowi
ącego załącznik do SIWZ. Jednakże porównanie opisu wskazanego przez
Przystępującego w ofercie z opisem wskazanym w kosztorysie ofertowym załączonym
do SIWZ, nie budzi
ło wątpliwości Zamawiającego, że Przystępujący omyłkowo nie wskazał
pełnego opisu pozycji (nastąpiło ucięcie końcowej części opisu pozycji kosztorysowej).
O
myłka Przystępującego, stanowiła zatem niedokładność spowodowaną niezawinionym
błędem osoby sporządzającej kosztorys ofertowy lub urządzenia technicznego, np. programu
komputerowego. Opis,
który został przerwany w połowie nie dowodzi celowego działania
Przystępującego - taki wniosek w okolicznościach sprawy byłby nielogiczny i przeczył
profesjonalnemu charakterowi działalności Przystępującego.
Przystępujący w piśmie z dnia 6 maja 2019 roku wskazał, że popełnione omyłki w opisie
poz. 607 i 617 kosztorysu ofertowego
były spowodowane błędnym, omyłkowym,
skopiowaniem opisu z pozycji 605 oraz 618 kosztorysu ofertowego. Przystępujący wskazał
ponadto, że niezależnie od popełnionej omyłki pozycje te zostały prawidłowo wycenione,
a podana cena
była ceną właściwą. Ponadto wskazał, że popełniona omyłka była efektem
błędu komputerowego w trakcie dokonywania czynności „kopiuj-wklej”.
Zamawiający porównując opis pozycji 607 i 617 w kosztorysie ofertowym załączonym
do oferty Przystępującego z kosztorysem ofertowym stanowiącym załącznik do SIWZ,
doszedł do wniosku, że popełnione błędy są wynikiem niezamierzonego działania,
a ich poprawa nie zmien
i w sposób istotny treści oferty Przystępującego.
Dodatkowym
argumentem wskazującym na przyczynę zaistniałej omyłki jest sposób
sporządzenia przez Zamawiającego kosztorysu ofertowego. Zamawiający jedną pozycję
w kosztorysie ofertowym sporządził w oparciu o dwa wiersze w programie Excel.
Poprawa dokonana przez Zamaw
iającego zmieniła treść oferty Przystępującego (jak każda
poprawa dokonana w trybie art. 87 ust. 2 Pzp), jednak nie zmieni
ła jej w sposób istotny. Rury
ws
kazane w opisie pozycji stanowiły niewielki, wręcz marginalny element zamówienia.
Wartość poz. 607 kosztorysu ofertowego opiewała na kwotę 900 zł netto, co stanowiło
ok. 0,0066 % łącznej wartości przedmiotowego zamówienia netto. Z kolei wartość poz. 617
kosztorysu ofertowego to kwota 300
0 zł netto - ok. 0,022 % łącznej wartości przedmiotowego
zamówienia netto. Wprowadzone przez Zamawiającego poprawki dotyczyły zatem
nieistotnego elem
entu przedmiotowego zamówienia.
W zakresie spełniania warunków udziału w postepowaniu Przystępujący polegał
na doświadczeniu podmiotu trzeciego, tj. PRI B. . Zamawiający w należyty sposób
zweryfikował doświadczenie tego podmiotu, co potwierdza treści pism znajdujących
się w dokumentacji postępowania. Zamawiający sprawdził zarówno zakres robót
wykonanych przez PRI B.,
jak i jakość tych robót potwierdzoną referencjami wystawionymi
przez Gminę Kędzierzyn-Koźle.
Co do zarzutu naruszenia art. 26 ust. 3 Pzp -
Zamawiający faktycznie kilkukrotnie skorzystał
z
tego przepisu w stosunku do oferty Przystępującego, ale - po to by wyjaśnić zupełnie różne
okoliczności, zatem zasada jednokrotnego wzywania w trybie art. 26 ust. 3 Pzp nie została
naruszona.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 7 Pzp Zamawiający wskazał, że wspomniane
naruszenie nie stanowi
ło odrębnego zarzutu, a było powiązane w odwołaniu z zarzutem
naruszenia art. 26 ust. 3 Pzp
. Natomiast w uzasadnieniu Odwołujący wskazał osobne
uzasadnienie dla naruszenia art. 7 Pzp.
Zdaniem Zamawiającego sformułowany przez
Odwołującego zarzut był nieprecyzyjny - wskazano na naruszenie art. 7 Pzp,
bez uszczegółowienia który ustęp przepisu (a art. 7 Pzp posiada ich cztery) miał zostać
naruszony.
Zamawiający stanął na stanowisku, że nie naruszył art. 7 ust. 1, ust. 1a, ust. 2,
czy ust. 3 Pzp - p
rzeprowadził przedmiotowe postępowanie z zachowaniem zasad uczciwej
konkurencji oraz równego traktowania wykonawców, a wybór oferty najkorzystniejszej
nastąpił zgodnie z przepisami Pzp.
Zamawiający wniósł o przeprowadzenie dowodów przeprowadzenie z następujących
dokumentów:
1. SIWZ,
2. Oferty
Przystępującego,
3. pisma Zamaw
iającego o poprawieniu omyłki z 16 maja 2019 roku, znak WP.6021.
02.2019,
4.
pisma Zamawiającego z prośbą o wyjaśnienie z art. 87 ust. 1 PZP pozycji 449, 697,
617 z 29 kwietnia 2019 roku, znak sprawy WP.6021.02.2019,
5.
pisma Przystępującego z 6 maja 2019 roku,
6.
pisma Zamawiającego o poprawieniu omyłki w poz. 449 kosztorysu ofertowego oraz
o wyjaśnienie z art. 87 ust. 1 Pzp pozycji 460, 522, 619, 623, 649 kosztorysu
ofertowego z 16 maja 2019 roku, znak WP.6021.02.2019,
7.
pisma Przystępującego z 17 maja 2019 roku,
8.
pisma Zamawiającego w sprawie poprawienia innych omyłek zgodnie z art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp w pozycjach 460, 522, 619, 623, 649 z 21 maja 2019 roku,
9.
pisma Przystępującego z 22 maja 2019 roku,
10.
pisma Zamawiającego w sprawie poprawienia innych omyłek zgodnie z art. 87 ust. 2
pkt 3 Pzp w pozycjach 607, 617 z 30 maja 2019 roku,
11.
pisma Przystępującego z 30 maja 2019 roku,
12.
pisma Zamawiającego w sprawie uzupełnienia oświadczenia JEDZ firmy ELEKTRIN
T. F.
i Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych A. B. zgodnie z art. 26 ust. 3 Pzp z dnia
04.06.2019 r.,
13.
pisma Przystępującego z uzupełnionymi oświadczeniami JEDZ z 10 czerwca 2019 r.,
14.
pisma Zamawiającego w sprawie wezwania o dokumenty zgodnie z art. 26 ust. 1
Pzp,
15.
pisma Przystępującego ze złożonymi oświadczeniami i dokumentami z 21 czerwca
2019 roku,
16.
pisma Zamawiającego w sprawie wyjaśnienia doświadczenia Przedsiębiorstwa Robót
Inżynieryjnych A. B. z 27 czerwca 2019 roku,
17.
pisma Przystępującego w sprawie wyjaśnienia doświadczenia Przedsiębiorstwa
Robót Inżynieryjnych A. B. z 28 czerwca 2019 roku,
18.
pisma Zamawiającego w sprawie uzupełnienia zobowiązań podmiotów trzecich
Przedsiębiorstwa Robót Inżynieryjnych A. B. i Tranzit Sp. z o.o. zgodnie z art. 26 ust.
3 Pzp z 4 lipca 2019 roku,
19. pisma Prz
ystępującego z uzupełnionymi zobowiązaniami z 8 lipca 2019 roku.
Przystępujący 6 sierpnia 2019 r. złożył pisemną odpowiedź na odwołanie w której wyraził
stanowisko analogiczne do poglądów Zamawiającego opisanych wyżej. Przystępujący wniósł
o oddalenie odw
ołania.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym treść ogłoszenia o zamówieniu, treść SIWZ, złożone
oferty, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron złożone
podczas rozprawy, I
zba zważyła, co następuje:
Izba ustaliła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179 ust. 1 Pzp, stanowiącego,
że „Środki ochrony prawnej określone w niniejszym dziale przysługują wykonawcy,
uczestnikowi konkursu, a także innemu podmiotowi, jeżeli ma lub miał interes w uzyskaniu
danego zamówienia oraz poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku naruszenia
przez zamawiającego przepisów niniejszej ustawy”, przysługiwało uprawnienie do wniesienia
odwołania.
Mając na uwadze powyższe Izba merytorycznie rozpoznała złożone odwołanie, uznając,
że nie zasługuje ono na uwzględnienie.
Izba uwzględniła wszystkie wnioski dowodowe Stron i przeprowadziła dowód z wskazanych
przez nie dokumentów znajdujących się w aktach postępowania.
Zarzuty nr 1 i 2
Część 8 SIWZ – „Opis sposobu przygotowania oferty” zawierał następującą dyspozycję:
„8.5. Wraz z formularzem oferty sporządzonym w postaci elektronicznej opatrzonej
kwalifikowanym pod
pisem elektronicznym (na załączniku nr 1 do SIWZ), za pośrednictwem
Platformy zakupowej: https://platformazakupowa.pl lub poprzez profil nabywcy (...) zgodnie
z zasadami określonymi w punkcie 7, powinny być złożone:
1) kosztorys ofertowy w postaci elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem
elektronicznym
— na załączniku nr 2 do SIWZ)”.
Wzór kosztorysu ofertowego stanowiący załącznik nr 2 do SIWZ miał postać tabeli
z następującym opisem kolumn:
1. L.p.,
2. Nr spec. techn.,
3. Kolumna bez nazwy -
zawierająca opisy poszczególnych pozycji kosztorysowych,
4. Jedn. miary,
5.
Ilość,
6.
Cena zł (cena jednostkowa),
7. War
tość zł (rozumiana jako iloczyn ilości i ceny jednostkowej).
Sporne pozycje kosztorysu ofertowego z oferty Przystępującego to:
1. Poz. 449 -
Badania i pomiary instalacji uziemiającej (każdy następny pomiar),
2. Poz. 607 - Budowa kanalizacji kablowej pierwotnej z rur z tworzyw sztucznych
o liczbie warstw 1; liczbie rur 2; liczbie otworów 2. DVK 110 osłona rurowa do kabli
110/95,
3. Poz. 617 - Budowa kanalizacji kablowej pierwotnej z rur z tworzyw sztucznych
o liczbie warstw 1; liczbie rur 2; liczbie otworów 2. DVK 110 osłona rurowa do kabli
110/95,
4. Poz. 649 -
Otwarcie i zamknięcie złączy przelotowych kabli wypełnionych
samonośnych o 50 parach z zastosowaniem termokurczliwych osłon wzmocnionych.
Wyłączenie kabla równoległ. ze złącza kabla wypełnionego ułożonego w kanal.
kablowej z zast. termokurcz. osłon wzmoc. na kablu do 50 par.
Izba ustaliła, że stan faktyczny w zakresie sposobu przygotowania kosztorysu ofertowego
przez Przystępującego, przedstawiony w uzasadnieniu odwołania odpowiada prawdzie.
Art. 89 ust. 1 Pzp s
tanowi, że zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli jej treść nie odpowiada
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, z zastrzeżeniem art. 87 ust. 2 pkt 3.
Natomiast z
godnie z art. 87 ust. 2 Pzp zamawiający poprawia w ofercie:
1)
oczywiste omyłki pisarskie,
2)
oczywiste omyłki rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych
dokonanych poprawek,
3)
inne omyłki polegające na niezgodności oferty ze specyfikacją istotnych warunków
zamówienia, niepowodujące istotnych zmian w treści oferty
-
niezwłocznie zawiadamiając o tym wykonawcę, którego oferta została poprawiona.
Kluczowe dla oceny działań Zamawiającego, związanych z dokonaną poprawą oferty
Przystępującego jest ustalenie, czy sporna poprawa nie doprowadziła do naruszenia
zawartego w art. 87 ust. 1 Pzp zakazu
zmian złożonych ofert. Oceniając stan faktyczny
sprawy Izba uznała, że odstępstwa w sposobie wypełnienia kosztorysu, jakich dopuścił
się Przystępujący, miały charakter oczywistych omyłek, tj. omyłek, co do których od razu
możliwy był do przewidzenia wynik ich ewentualnej poprawy, a poprawa ta nie mogłaby
do
prowadzić do zmiany treści oświadczenia woli zawartego w ofercie wykonawcy.
W pozycji 449 kosztorysu Przystępujący nie wpisał ceny jednostkowej, ale wpisał wartość
całkowitą pozycji (0,00 zł) oraz ilość sztuk. W tej sytuacji możliwe było jednoznaczne
wyliczenie wartości cen jednostkowych.
W pozycjach 607 i 617 Przystępujący wpisał inne, niż wymagane przez Zamawiającego rury,
ale okoliczność ta została w należyty sposób wyjaśniona przez Przystępującego na etapie
oceny ofert. W ocenie Izby nie budzi zatem wątpliwości omyłkowy charakter zamiany nazw
rur. Ponadto Przystępujący nie miał żadnych powodów, by zamiany rur DVK 110 na RHDPE
dokonać celowo. Intencjonalne działanie musiałoby prowadzić do konkretnej korzyści
po stronie Przystępującego, tymczasem oba typy rur miały te same ceny jednostkowe.
Trudno zatem ustalić jakie miałyby być motywy Przystępującego, by zgodnie z twierdzeniem
wyrażonym w odwołaniu, miał on celowo zaoferować Zamawiającemu odmienny
ni
ż oczekiwany rodzaj rur.
Skrócenie opisu pozycji 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego w ocenie Izby miało
oczywisty charakter -
zarówno, co do jego przyczyn, jak i skutków. Cechą charakterystyczną
programu Excel jest to, że nie zawsze wyświetla on pełną treść tekstu zawartego
w poszczególnych komórkach arkusza kalkulacyjnego. Czasami niezbędna jest interwencja
użytkownika, polegająca na zwiększeniu wysokości wiersza lub szerokości kolumny arkusza.
Konwersja pliku .xls na .pdf bez uprzedniego, ręcznego dopasowania wysokości wierszy
i szerokości kolumn, doprowadziła, w omawianym przypadku, do obcięcia części tekstu
zawartego w niektórych komórkach arkusza. W żaden sposób, w przypadku przedmiotowej
sprawy, nie może być to interpretowane jako zmiana oferowanego Zamawiającemu
przedmiotu zamówienia, w stosunku do wymogów, wynikających z opisu przedmiotu
zamówienia.
Biorąc pod uwagę powyższe Izba uznała, że Zamawiający prawidłowo uznał, że w pozycjach
449, 607, 617 i 649 kosztorysu ofertowego Przystępującego wystąpiły omyłki nadające się
do poprawy w oparciu o art. 87 ust. 2 Pzp.
Twierdzenie Odwołującego, że Zamawiający
zamiast poprawiać omyłki, powinien na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp odrzucić ofertę
Przystępującego, jako niezgodną z SIWZ było w ocenie Izby nietrafne, zatem zarzuty nr 1 i 2
odwołania podlegały oddaleniu.
Zarzut nr 3
W zakresie objętym odwołaniem SIWZ zawiera następujące regulacje dotyczące warunków
udziału w postępowaniu:
„4. O udzielenie zamówienia mogą ubiegać się wykonawcy, którzy:
a. n
ie podlegają wykluczeniu,
b.
spełniają poniższe warunki udziału w postępowaniu dotyczące: (...)
4.3. Z
dolności technicznej lub zawodowej.
4.
3.1. Wykonawca spełni warunek jeżeli wykaże, że wykonał (zakończył) w okresie ostatnich
5 lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest
krótszy — w tym okresie, minimum:
a)
jedno zadanie w zakresie robót drogowych o wartości co najmniej 8.000.000 00 PLN
brutto,
b)
nawierzchnie warstwy ścieralnej z SMA o powierzchni co najmniej 10.000 m2 na
jednym zadaniu,
c)
jedno zadanie dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji sieci kanalizacji
sanitarnej o łącznej długości co najmniej 0,8 km,
d)
jedno zadanie dotyczące budowy, przebudowy lub modernizacji sieci wodociągowej o
łącznej długości co najmniej 1 km. (...)
4.4. P
oleganie na potencjale innych podmiotów.
1.
Wykonawca może w celu potwierdzenia spełniania warunków udziału w
postępowaniu, w stosownych sytuacjach oraz w odniesieniu do konkretnego
zamówienia, lub jego części, polegać na zdolnościach technicznych lub zawodowych
lub sytuacji finansowej lub ekonomicznej innych podmiotów, niezależnie od
charakteru prawnego łączących go z nim stosunków prawnych.
2.
Wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji innych podmiotów, musi
udowodnić zamawiającemu, że realizując zamówienie, będzie dysponował
niezbędnymi zasobami tych podmiotów, w szczególności przedstawiając
zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów
na potrzeby realizacji zamówienia.
3.
Zamawiający ocenia, czy udostępniane wykonawcy przez inne podmioty zdolności
techniczne l
ub zawodowe lub ich sytuacja finansowa lub ekonomiczna, pozwalają na
wykazanie przez wykonawcę spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz
zbada, czy nie zachodzą wobec tego podmiotu podstawy wykluczenia, o których
mowa w art. 24 ust. 1 pkt 13-
22 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz, o których
mowa w punkcie 4.7 podpunkt 2 SIWZ.
4.
W odniesieniu do warunków dotyczących wykształcenia, kwalifikacji zawodowych lub
doświadczenia, wykonawcy mogą polegać na zdolnościach innych podmiotów, jeśli
podmioty te zrealizują roboty budowlane lub usługi, do realizacji których te zdolności
są wymagane (…).
7. Wykonawca,
który powołuje się na zasoby innych podmiotów, w celu wykazania
braku istnienia wobec nich podstaw
wykluczenia oraz spełniania, w zakresie, w jakim
powołuje się na ich zasoby, warunków udziału w postępowaniu, składa jednolite
dokumenty
dotyczące także tych podmiotów (…).
8.
Na wezwanie zamawiającego wykonawca, który polega na zdolnościach lub sytuacji
inny
ch podmiotów na zasadach określonych w art. 22a ustawy Prawo zamówień
publicznych, zobowiązany jest do przedstawienia w odniesieniu do tych podmiotów
dokumentów wymienionych w punkcie 5.7 SIWZ, oraz właściwych dokumentów
wskazanych w punktach 5.5 i 5.6 SIW
Z odpowiednio do udostępnianych zasobów.
9.
W celu oceny, czy wykonawca polegając na zdolnościach lub sytuacji innych
podmiotów na zasadach określonych w art. 22a ustawy Prawo zamówień
publicznych, będzie dysponował niezbędnymi zasobami w stopniu umożliwiającym
należyte wykonanie zamówienia publicznego oraz oceny, czy stosunek łączący
wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów,
zamawiający żąda dokumentów, które określają w szczególności:
1)
zakres dostępnych wykonawcy zasobów innego podmiotu,
2)
sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu, przez wykonawcę, przy
wykonywaniu zamówienia publicznego,
3)
zakres i okres udziału innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia
publicznego,
4)
czy podmiot, na zdolnościach którego wykonawca polega w odniesieniu do
warunków udziału w postępowaniu dotyczących wykształcenia, kwalifikacji
zawodowych lub doświadczenia, zrealizuje roboty budowlane lub usługi, których
wskazane zdolności dotyczą”.
Przystępujący zadeklarował w swojej ofercie, że wykonanie robót związanych z budową sieci
kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej powierzy na zasadzie podwykonawstwa
wykonawcy PRI B. .
W JEDZ Przystępującego znalazła się informacja o poleganiu przez
niego na potencjale podmiotów trzecich. Wraz z ofertą złożony został m.in. JEDZ dotyczący
wykonawcy PRI B.
oraz zobowiązanie tego podmiotu do udostępnienia Przystępującemu
zasobów - wiedzy i doświadczenia w zakresie sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci
wodociągowej przewidzianych do realizacji zamówienia. Jako sposób wykorzystania
udostępnionych zasobów PRI B. wskazał bezpośredni udział w realizacji części robót
związanych z budową sieci kanalizacji sanitarnej oraz sieci wodociągowej. PRI B.
zadeklarował, że weźmie udział w realizacji przedmiotowego zamówienia w ww. zakresie,
a także innych prac i robót oraz doradztwa i konsultacji w całym okresie realizacji.
W toku oceny oferty Przystępującego, Zamawiający weryfikował faktyczne doświadczenie
PRI B. . W oparciu o
pisma zawarte w dokumentacji postępowania, w szczególności
korespondencję między Zamawiającym i Przystępującym Izba ustaliła, że wbrew
twierdzeniom Odwołującego możliwe jest ustalenie jaki zakres robót wykonał PRI B.
w ramach realizacji zadania na rzecz Gminy Kędzierzyn-Koźle (która to inwestycja została
wskazana przez PRI B.
na potwierdzenie spełniania warunków dotyczących doświadczenia
wykonawcy).
Art. 24 ust. 1 pkt 12 Pzp stanowi, że z postępowania o udzielenie zamówienia wyklucza się
wykonawcę, który nie wykazał spełniania warunków udziału w postępowaniu lub nie został
zaproszony do negocjacji lub złożenia ofert wstępnych albo ofert, lub nie wykazał braku
podstaw wykluczenia.
W ocenie Izby przesłanki wskazane w przytoczonym przepisie,
obligujące Zamawiającego do wykluczenia Przystępującego z postępowania nie zostały
wypełnione. Izba uznała, że Zamawiający zachował należytą staranność podczas
sprawdzania zdolności Przystępującego do realizacji przedmiotu zamówienia. Zarówno
zakres
udostępnienia
potencjału
przez
PRI
B.
na
rzecz
Przystępującego
jak i doświadczenie tego podmiotu w stosunku do wymagań Zamawiającego wynikających
z warunków udziału w postępowaniu, nie budzą wątpliwości. W tej sytuacji Izba uznała,
że zarzut nr 3 odwołania jest niezasadny.
Zarzut nr 4 i 5
Izba przeprowadziła dowód ze znajdujących się w dokumentacji postępowania pism
składających się na korespondencję między Zamawiającym a Przystępującym dotyczącą
uzupełnień oferty Przystępującego w trybie art. 26 ust. 3 Pzp. Wbrew stanowisku
Odwołującego Izba ustaliła, że Zamawiający nie złamał zasady jednokrotnego wzywania
wykonawcy do uzupełnienia dokumentów. Celem wspomnianego zakazu jest umożliwienie
wykonawcom jednokrotnego poprawienia oferty
– jednak wbrew twierdzeniu Odwołującego –
dopuszczalny zakres poprawy wynika z treści wezwania zamawiającego. To on określa jaka
część oferty podlega poprawie w określonym momencie procesu jej oceny.
Art. 26 ust. 3 Pzp
stanowi: „Jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa
w art. 25a ust. 1, oświadczeń lub dokumentów potwierdzających okoliczności, o których
mowa w art. 25 ust. 1, lub innych dokumentów niezbędnych do przeprowadzenia
postępowania, oświadczenia lub dokumenty są niekompletne, zawierają błędy lub budzą
wskazane przez zamawiającego wątpliwości, zamawiający wzywa do ich złożenia,
uzupełnienia lub poprawienia lub do udzielania wyjaśnień w terminie przez siebie
wskazanym, chyba że mimo ich złożenia, uzupełnienia lub poprawienia lub udzielenia
wyjaśnień oferta wykonawcy podlega odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie
postępowania”. Treść przepisu nie budzi wątpliwości – to zamawiający jest podmiotem
decydującym o zakresie koniecznego uzupełnienia dokumentów przez wykonawcę
oraz momencie, w jakim to uzupełnienie winno nastąpić. Dla zachowania zasady
jednokrotności wezwania konieczne jest, by zamawiający nie wzywał dwukrotnie (i więcej)
do uzupełnienia tego samego dokumentu (oświadczenia) bądź potwierdzenia tej samej
okoliczności. W przedmiotowym postępowaniu Zamawiający nie złamał tej zasady.
O ile do Przystępującego skierowanych zostało kilka wezwań w trybie art. 26 ust. 3 Pzp,
to za każdym razem dotyczyły one innej okoliczności. W tej sytuacji nie ma podstaw
do stwierdzenia, że Zamawiający nie przestrzegał zasad uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców. Tym samym nie potwierdził się zarzut nr 5 odwołania.
O ile Odwołujący faktycznie nieprecyzyjnie określił jaki przepis miał naruszyć Zamawiający
(art. 7 Pzp) to z treści uzasadnienia odwołania można wywnioskować, że Odwołujący
wskazał na naruszenie wspomnianych zasad uczciwej konkurencji. Zarzut ten został
postawiony jako wynikowy, tj. jako skutek naruszeń przepisów Pzp wskazanych w zarzutach
nr 1
– 4. Wobec niepotwierdzenia się tych zarzutów oddaleniu podlegał również zarzut nr 5.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, z uwzględnieniem
przepisów rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 972).
…………………………..……………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1830/19 z dnia 2019-09-30
- Sygn. akt KIO 1754/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1676/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1713/19 z dnia 2019-09-23
- Sygn. akt KIO 1654/19 z dnia 2019-09-10
