rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-01-07
rok: 2015
data dokumentu: 2016-01-07
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 2775/15
KIO 2775/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 stycznia 2016 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 grudnia 2015 r. przez Odwołującego – wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie
L.T. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą Zakład Usług Leśnych i Remontowych, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 129, 42-700
Lubliniec,
Ł.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych, ul.
Lubliniecka 4c, 42-700 Solarnia,
W.P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Zakład Usług Leśnych „Jar”, ul. Krzywa 20, 42-288 Strzebiń
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
Skarb Państwa – Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Koszęcin, ul. Sobieskiego 1, 42-
286 Koszęcin
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 22 grudnia 2015 r. przez Odwołującego – wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie
L.T. prowadzącego działalność gospodarczą pod
nazwą Zakład Usług Leśnych i Remontowych, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 129, 42-700
Lubliniec,
Ł.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych, ul.
Lubliniecka 4c, 42-700 Solarnia,
W.P. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Zakład Usług Leśnych „Jar”, ul. Krzywa 20, 42-288 Strzebiń
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
Skarb Państwa – Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Koszęcin, ul. Sobieskiego 1, 42-
286 Koszęcin
orzeka:
1 Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
podjętych na część I przedmiotu zamówienia polegających na odrzuceniu oferty
Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy i unieważnieniu
postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 Ustawy i nakazuje powtórzenie
czynności oceny ofert złożonych na część I przedmiotu zamówienia.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Skarb Państwa – Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Koszęcin i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie L.T.
prowadzącego działalność gospodarczą
pod nazwą Zakład Usług Leśnych i Remontowych, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 129, 42-
700 Lubliniec, Ł.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług
Leśnych, ul. Lubliniecka 4c, 42-700 Solarnia, W.P.
prowadzącego działalność
Sygn. akt: KIO 2775/15
gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych „Jar”, ul. Krzywa 20, 42-288 Strzebiń,
tytułem wpisu od odwołania;
2.2 Zasądza od Zamawiającego – Skarbu Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe Nadleśnictwo Koszęcin na rzecz Odwołującego wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie L.T.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Zakład Usług Leśnych i Remontowych, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 129, 42-700 Lubliniec,
Ł.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych, ul.
Lubliniecka 4c, 42-700 Solarnia, Waldemara Potempy
prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych „Jar”, ul. Krzywa 20, 42-288 Strzebiń
kwotę
18.600 zł. 00 gr. (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w związku z wpisem od odwołania oraz
wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Częstochowie.
Przewodniczący:
………………………………
U z a s a d n i e n i e
Sygn. akt: KIO 2775/15
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez
Zamawiającego – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo
Koszęcin na wykonanie usług z zakresu gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Koszęcin
w roku 2016 (nr postępowania: ZG.270.32.2015.MK), ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym
Wspólnot Europejskich 2015/S 221-403089 w dniu 14 listopada 2015 r., wobec czynności
badania i oceny ofert, a także odrzucenia oferty nr 7 oraz unieważnienia postępowania dla
zadania nr I, zostało wniesione w dniu 22 grudnia 2015 r. do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie L.T. (Zakład
Usług Leśnych i Remontowych), Ł.S. (Zakład Usług Leśnych), W.P. (Zakład Usług Leśnych
„Jar”), (sygn. akt KIO 2775/15).
O czynnościach dotyczących zadania nr I Zamawiający poinformował Odwołującego w dniu
17 grudnia 2015 r.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. Art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 91 ust.1 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego, mimo iż była ona zgodna z siwz, a także zaniechanie jej wyboru jako
najkorzystniejszej, podczas gdy prezentowała najlepszy bilans ceny i innych kryteriów
odnoszących się do przedmiotu zamówienia określonych w siwz;
2. Art. 93 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez bezzasadne unieważnienie postępowania
pomimo złożenia przez Odwołującego oferty nie podlegającej odrzuceniu, której cena
nie przewyższa kwoty, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności
unieważnienia postępowania na zadanie nr I oraz unieważnienia czynności odrzucenia oferty
Odwołującego złożonej na zadanie nr I i dokonanie powtórnej czynności badania i oceny
ofert, a w ich konsekwencji dokonanie wybory jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Swój interes we wniesieniu odwołania Odwołujący uzasadniał tym, że jego oferta
powinna być uznana za najkorzystniejszą.
Podstawą uznania przez Zamawiającego oferty Odwołującego za niezgodną z treścią
siwz był brak wskazania w kosztorysie ofertowym (załącznik nr 1A.I do siwz) w pozycji
opisanej, jako „zakładanie łąk” stawki jednostkowej, przy jednoczesnym wskazaniu wartości
0,00 zł. netto i brutto w tej pozycji. Zamawiający uznał, że zaniechanie dokonania wpisu
wielkości ceny jednostkowej stanowiącej element cenotwórczy nie może być uznane za
oczywistą omyłkę pisarską i na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp ofertę
Odwołującego odrzucił.
Odwołujący podniósł, iż brak jest zapisu siwz, z którego wynikałoby, iż
Sygn. akt: KIO 2775/15
niedopuszczalnym było wskazanie, jako ceny jednostkowej pozycji kwoty 0 zł, co czyni
błędnym i nielogicznym stwierdzenie, że oferta jest niezgodna z siwz. Jednocześnie odwołał
się do powszechnie akceptowanego w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej stanowiska,
iż ceną oferty jest cena całkowita, a nie jej poszczególne elementy. W ofercie Odwołujący
wskazał cenę odpowiadającą pojęciu ceny określonemu w art. 2 pkt 1 Pzp oraz art. 3 ust. 1
pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z
2014 r., poz. 915), wyrażoną kwotą 2.869.870,29 zł. Na poparcie swojego stanowiska
przywołał tezy z orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej dotyczące skutków wyceny wartości
pozycji kosztorysowej w kwocie 0,00 zł. (wyroki z dnia 21.08.2013 r., sygn. akt KIO 1902/13;
z dnia 07.08.2014 r., sygn. akt KIO 1515/14; z dnia 16.04.2015 r., sygn. akt KIO 634/15 i KIO
639/15).
Dodatkowo wskazał, iż wycena jednej z pozycji kosztorysowych w kwocie 0,00 zł. nie może
stanowić podstawy do stwierdzenia rażąco niskiej ceny oferty, gdyż przepis art. 90 Pzp ma
zastosowanie do ceny całkowitej oferty. Cena zaproponowania przez Odwołującego jest
niższa od oferty konkurencyjnej (oferty nr 6) i jednocześnie jest niższa od kwoty, jaką
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (2.987.447,15 zł).
Zamawiający w piśmie z dnia 29.12.2015 r. złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie odwołania w całości. Zamawiający odwołał się do postanowień siwz, w
tym załącznika nr 1 do siwz (formularza ofertowego), w którym znajduje się zapis, iż
wynagrodzenie zaoferowane w pkt 1 wynika z załączonego kosztorysu ofertowego (załącznik
nr 1A.1) i stanowi sumę wartości całkowitych brutto za poszczególne pozycje (prace)
tworzące przedmiotową część zamówienia. Przygotowany przez Zamawiającego kosztorys
ofertowy miał pozostawione do wypełnienia przez wykonawcę pola puste. Wykonawca nie
wypełnił wymaganej pozycji opisanej jako kod grupy czynności D-UPRŁ – zakładanie łąk,
pozostawiając puste pole przy stawce jednostkowej, a nie jak twierdzi, wpisując stawkę „0”.
Zgodnie z § 9 ust. 3 i 4 zaakceptowanego wzoru umowy, wynagrodzenie należne
Wykonawcy za wykonanie prac stanowiących przedmiot udzielonych Zleceń obliczane
będzie na podstawie ilości odebranych prac według cen jednostkowych podanych w
Kosztorysie Ofertowym zawartym w Ofercie. Ceny jednostkowe o których mowa w ust. 3 nie
będą podlegały zmianom w trakcie realizacji Umowy. Wykonawca niniejszym potwierdza, iż
ceny jednostkowe za wykonanie poszczególnych prac uwzględniają wszystkie koszty
związane z ich wykonaniem. Brak wskazania ceny jednostkowej uniemożliwi zatem
rozliczenie prac za daną grupę czynności objętą przetargiem. Zamawiający nie znalazł innej
pozycji w kosztorysie, która obejmowałaby wycenę grupy czynności D-UPRŁ, którą mógłby
„przenieść” do pozycji zakładanie łąk. Zamawiający w rozdziale 13 pkt 13.2 siwz wymagał
podania cen jednostkowych za poszczególne pozycje (prace) wchodzące w skład części
Sygn. akt: KIO 2775/15
zamówienia w kosztorysie ofertowym. Zamawiający wskazał na znaczenie stawek
jednostkowych, jako niezbędnych do ustalenia ceny łącznej, ale także rozliczenia
wynagrodzenia, mającego charakter kosztorysowy. Pominięcie stawki jednostkowej w
kosztorysie ofertowym uniemożliwia uznanie oferty wykonawcy za prawidłową, jej wybranie,
a w konsekwencji zawarcie umowy i jej późniejsze rozliczenie. Zamawiający zwrócił się do
wykonawcy w trybie art. 87 ustawy o wyjaśnienie braku wypełnienia pozycji w kosztorysie
ofertowym i w odpowiedzi (w piśmie z dnia 11.12.2015 r.) uzyskał informację, iż stanowi to
oczywistą omyłkę pisarską, a w pozycji powinna być wpisana wartość jednostkowa „0”. O
braku możliwości uznania opisanej sytuacji, jako omyłki pisarskiej świadczą wyroki
przywołane w odpowiedzi, w tym wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27.06.2008 r.,
sygn. akt XII Ga 206/08, a także wyroki Krajowej Izby Odwoławczej
W ocenie Zamawiającego nie było możliwe uzupełnienie pozycji kosztorysu ofertowego
przez wpisanie znaku „0”, co prowadziłoby do naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców, a brak wypełnienia pozycji należy oceniać w kategorii
błędu merytorycznego, a nie uchybienia o charakterze proceduralno-technicznym. Nie jest
możliwym dokonanie wyboru tej oferty, która nie zawiera wyceny wszystkich pozycji
kosztorysowych, przekładających się na cenę oferty.
Stanowisko Izby
Izba na posiedzeniu niejawnym przeprowadzonym z udziałem stron w dniu 7 stycznia
2016 r. uznała, iż nie zachodzą przeszkody formalne uniemożliwiające rozpoznanie
merytoryczne zarzutów i skierowała odwołanie na rozprawę. Postępowanie prowadzone jest
według zasad określonych dla postępowań o wartości przekraczającej kwotę, od której
uzależniony jest obowiązek publikacji ogłoszenia w publikatorze unijnym.
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo
zamówień publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia, (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), tj. po zmianie dokonanej
ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U
poz. 1232), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była
do oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy, tj. istnienia interesu w uzyskaniu
zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody. Ocena ta prowadzona
jest z uwzględnieniem zakresu zarzutów oraz skutków, jakie dla Odwołującego wywoływały
zaskarżone czynności. Zarzuty dotyczą czynności oceny oferty Odwołującego, stąd
uchybienia popełnione w tym obszarze przez Zamawiającego, prowadziłyby do uznania za
Sygn. akt: KIO 2775/15
błędne decyzje o jej odrzuceniu oraz unieważnieniu postępowania na część I przedmiotu
zamówienia, o uzyskanie którego ubiegał się Wykonawca. W świetle powyższego nie może
budzić wątpliwości ustalenie, iż Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia,
którego ochronie służy niniejsze odwołanie, jak również może ponieść szkodę w postaci
utraty korzyści jakie niosłaby dla Wykonawcy realizacja zamówienia. Uwzględnienie
odwołania prowadziłoby do przywrócenia oferty Odwołującego do oceny i stwarzałoby temu
Wykonawcy realną szansę na uzyskanie zamówienia, gdyż cena jaką zaproponował mieści
się w kwocie środków, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie tej części
zamówienia.
W związku z powyższym Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki materialno
prawne do merytorycznego rozpoznania zarzutów.
Przy rozpoznaniu odwołania Izba miała na uwadze całokształt okoliczności ustalonych
w sprawie, które to ustalenia znajdują się poniżej.
Zasadniczo zarzuty sprowadzają się do kwestionowania jako prawidłowej oceny
oferty Odwołującego uznanej przez Zamawiającego za niezgodną z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia i z tej przyczyny odrzuconej na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
2 Ustawy. Ponadto konsekwencją odrzucenia oferty była decyzja Zamawiającego o
unieważnieniu postępowania na część I zamówienia, której zasadność jest również
kwestionowana.
Odwołujący załączył do oferty kosztorys ofertowy zawierający wycenę prac
składających na przedmiot zamówienia objęty częścią I, obejmujący między innymi pozycję
zakładanie łąk, dla której wskazana została wartość netto i brutto 0,00., bez określenia
stawki jednostkowe (pole pozostawione puste). Suma wartości całkowitych brutto za
wszystkie pozycje (prace) wskazane w kosztorysie ofertowym stanowiła wynagrodzenie
należne wykonawcy, które w przypadku oferty Odwołującego zawierało się w kwocie
2.869.870,29 zł. brutto.
Zakładanie łąk stanowiło czynności mieszczące się w kodzie grupy D-UPRŁ, które nie
zostały szczegółowo opisane w opisie przedmiotu zamówienia, jak miało to miejsce w
przypadku innych prac składających się na przedmiot zamówienia (załącznik nr 1B). Opis tej
pozycji zawarty w kosztorysie ofertowym sprowadzał się wyłącznie do informacji o jednostce
miary – HA i ilości – 2,14. Na rozprawie Odwołujący oraz Zamawiający zgodnie oświadczyli,
iż pozycja ta dotyczyć miała łąk przyleśnych. Ponadto ustalono, iż Odwołujący od kilku latświadczy usługi na rzecz Zamawiającego i znane są mu warunki, jakie dotyczą obszaru
Nadleśnictwa Koszęcin. Jednocześnie Odwołujący wskazywał, iż przy zakładaniu łąki
koniecznym (wystarczającym) może okazać się samo dosianie trawy, albo dokonanie innych
Sygn. akt: KIO 2775/15
czynności związanych z przygotowaniem gruntu pod zasiew.
Zgodnie z § 9 ust. 1 wzoru umowy wynagrodzenie ustalone na podstawie oferty jest
wstępnym, stanowi wartość przedmiotu umowy i nie obejmuje prac wykonywanych w ramach
opcji. Wynagrodzenie należne za wykonane prace stanowiące przedmiot wykonanych zleceń
obliczane będzie na podstawie ilości odebranych prac, według cen jednostkowych podanych
w kosztorysie ofertowym. Ceny jednostkowe nie ulegną zmianie w trakcie realizacji umowy i
uwzględniać miały wszystkie koszty związane z ich wykonaniem. Zapłata za wykonane prace
nastąpić ma po ich odbiorze stwierdzonym Protokołem Odbioru Robót.
W pkt 13.1 siwz wymagał podania na formularzu oferty łącznej ceny za wszystkie pozycje
(prace) przewidziane w kosztorysie ofertowym dla części. Zgodnie z pkt 13.2 siwz ceny
jednostkowe za poszczególne pozycje (prace) wchodzące w skład części zamówienia
powinny być podane w Kosztorysie Ofertowym. Ceny jednostkowe pokrywają wszelkie
koszty i ryzyka Wykonawcy związane z realizacją danej części zamówienia. Cena łączna
wynikająca z Kosztorysu Ofertowego za poszczególne pozycje (prace) wchodzące w skład
danej części zamówienia powinna zostać przeniesiona do formularza oferty (załącznik nr 1
do siwz).
W piśmie z dnia 10.12.2015 r. wzywając Odwołującego do złożenia wyjaśnień na podstawie
art. 87 ust 1 Ustawy Zamawiający wskazał na brak podania w kosztorysie ofertowym stawki
jednostkowej dla pozycji zakładanie łąk oraz nie wyliczenie wartości netto i brutto
przedmiotowej pozycji.
W odpowiedzi na wezwanie w piśmie z dnia 11.12.2015 r. Odwołujący wskazał, iż w skutek
oczywistej omyłki pisarskiej nie wpisano wartości jednostkowej „0” i w związku z powyższym
wartość netto i brutto dla przedmiotowej pozycji jest „0”, co nie zmienia całkowitej wartości
zadania oferowanej przez Konsorcjum. Podanie w kosztorysie ofertowym wartości 0 zł w
jednej pozycji nie świadczy o tym, że konsorcjum nie wywiąże się z realizacji zamówienia.
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy
wskazując na brak podania w kosztorysie ofertowym stawki jednostkowej dla wyceny pozycji
zakładanie łąk przy jednoczesnym wypełnieniu wartością 0,00 pól z wartością netto i brutto
dla przedmiotowej pozycji. Zamawiający uznał, iż zaniechanie wskazania wielkości ceny
jednostkowej stanowiącej element cenotwórczy nie może być uznane za oczywistą omyłkę
pisarską. Ponieważ cena oferty nr 6 przekraczała kwotę, jaką Nadleśnictwo Koszęcin
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, postępowanie na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 4 Ustawy zostało unieważnione.
Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności faktyczne Izba uznała, iż
oferta Odwołującego nie była niezgodna z treścią siwz, co czyniło decyzję o jej
Sygn. akt: KIO 2775/15
odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1pkt 2 Ustawy nieprawidłową, co w konsekwencji
prowadziło do uznania decyzji o unieważnieniu postępowania na część I zamówienia
za niezasadną.
Na wstępie należy zauważyć, iż podstawą rozstrzygnięcia odwołania były wyłącznie
okoliczności dotyczące badanej oferty, a wyroki na jakie powoływały się strony nie miały
znaczenia dla oceny obecnego stanu faktycznego.
Istotą zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy było stwierdzenie wadliwości
stanowiska Zamawiającego o niemożliwości potraktowania braku wskazania w kosztorysie
ofertowym stawki jednostkowej, jako oczywistej omyłki pisarskiej. Zamawiający przyjął, iż nie
ma znaczenia dla tego stwierdzenia fakt wskazania wartości netto i brutto wyrażonej kwotą
„0,00”, co uznał za brak wyceny prac składających się na założenie łąki.
Ocena oferty prowadzona pod kątem zgodności z siwz dotyczyła postanowień, w których
Zamawiający wymagał wskazania stawki jednostkowej, stanowiącej podstawę do ustalenia
wartości zleconych i wykonanych prac. W tym zakresie strony prezentowały różną ocenę
charakteru wynagrodzenia należnego wykonawcy, ustalonego na podstawie kosztorysu
ofertowego. Nie może budzić wątpliwości, iż wysokość wynagrodzenia ustalona na
podstawie formularza ofertowego miała charakter wstępny, w tym znaczeniu, iż na etapie
wykonania umowy ostateczna wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy uzależniona
została od zakresu zleconych do wykonania prac. Istotnym w sprawie było wskazanie na
niezmienną w całym okresie realizacji umowy wysokość stawki jednostkowej wskazanej w
kosztorysie ofertowym. Odnosząc się do tych aspektów wynagrodzenia właściwym było
stwierdzenie, iż wynagrodzenie wynikające z formularza ofertowego nie miało charakteru
ryczałtowego (stałego, niezależnie od zakresu wykonanych czynności). Niezależnie od
oceny charakteru wynagrodzenia za całość prac należało uznać, iż wycena prac
składających się na założenie łąki miała charakter ryczałtowy, a to z tej przyczyny, iż
Zamawiający nie określił zakresu prac, jakie miały być objęte wyceną, a które mogą
wymagać podjęcia różnych czynności również z wykorzystaniem pracy sprzętu. Powodowało
to ten skutek, iż wykonawcy musieli oszacować koszty prac, które nie zostały w żaden
sposób przez Zamawiającego opisane, który wyłącznie wskazał na efekt oczekiwany, tj.
założenie łąki na obszarze 2, 14 h. Niezależnie zatem od ilości i rodzaju czynności, ilości
godzin pracy, jakich będzie wymagało założenie łąki, wysokość wynagrodzenia nie ulegnie
zmianie dla tego obszaru. Zastrzeżenie Zamawiającego, iż może nie zlecić wykonania części
prac, lub zlecić je w większym zakresie w ramach opcji nie oznacza, iż stawka jednostkowa
ulegnie zmianie, w zależności od zakresu wykonanych czynności.
Zamawiający uznał, iż znaczenie, jakie nadał stawce jednostkowej uniemożliwia uznanie
braku jej wskazania w kosztorysie ofertowym, jako oczywistej omyłki pisarskiej. Odnosząc
się do tego stwierdzenia należy mieć na uwadze okoliczności, które Zamawiający pominął, a
Sygn. akt: KIO 2775/15
wynikające ze wskazania w kosztorysie ofertowym wartości netto i brutto dla pozycji
zakładanie łąk. Słuszne są tezy natury ogólne podnoszone w odpowiedzi na odwołanie o
braku możliwości uzupełnienia ceny jednostkowej oferty, które jednak nie uwzględniają
okoliczności faktycznej, jaka wystąpiła w niniejszej sprawie, tj. wskazania wartości netto
umożliwiającej ustalenie stawki jednostkowej na poziomie 0,00 zł. Taki wniosek jest
oczywisty, gdyż z wartości netto 0,00 zł. nie można ustalić innej stawki jednostkowej niż 0,00
zł. W tym znaczeniu wyjaśnienia Wykonawcy złożone Zamawiającemu w piśmie z dnia
11.12.2015 r. zasługiwały na uznanie. Gdyby w ofercie nie wskazano wartości netto
umożliwiającej ustalenie stawki jednostkowej, wówczas uzupełnienie tej informacji w ofercie
prowadziłoby do niedopuszczalnej jej zmiany po otwarciu. Taka sytuacja nie wystąpiła w
niniejszej sprawie, a uznanie, iż doszło do oczywistej omyłki pisarskiej polegającej na
przeoczeniu jednej pozycji, która w żaden sposób nie wpływa na wysokość wynagrodzenia
stanowiącego podstawę oceny oferty w kryterium oceny ofert (cena), nie mogło prowadzić do
zmiany treści oferty, w której Wykonawca zaoferował wykonanie prac związanych z
założeniem łąki. Odmienną kwestią jest ocena, czy wycena na 0,00 zł prac objętych
kosztorysem ofertowym była dopuszczalna, co wykraczało poza podstawę faktyczną decyzji
o odrzuceniu oferty Odwołującego jako niezgodnej z siwz. Na marginesie można jedynie
zauważyć, iż ocena pod tym kątem powinna uwzględniać fakt, iż Zamawiający nie
sprecyzował wykonania jakich prac wymagać będzie założenie łąki, a co jest uzależnione od
warunków zastanych na obszarze na jakim łąka ta miałaby być założona. Ponadto zauważyć
należy, iż inne czynności z grupy opisanej kodem D-UPRŁ zostały wycenione i obejmują
między innymi uprawę łąki, czy też bronowanie, które to czynności mogą być konieczne do
założenia łąki.
Podsumowując, odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż informacja o stawce
jednostkowej wyceny prac związanych z założeniem łąki zawarta była w kosztorysie
ofertowym i wynosiła 0,00 zł. Ustalenie to wynika w sposób oczywisty z wartości netto
wskazanej w formularzu wynoszącej 0,00 zł. W ocenie Izby brak wypełnienia wcześniejszej
kolumny wynikał z oczywistej omyłki polegającej na przeoczeniu pozycji wycenionej i
wyrażonej wartością wskazaną w kolumnie wartość netto i wartość brutto. Izba nie przyjęła
argumentów Zamawiającego, jakoby kosztorys ofertowy został wypełniony nieświadomie
przez Odwołującego przez program Exel, co stanowi swobodną interpretację stojąca w
sprzeczności z wyjaśnieniami Wykonawcy złożonymi Zamawiającemu w piśmie z dnia
11.12.2015 r. W wezwaniu z dnia 10.12.2015 r. Zamawiający w sposób dowolny, sprzeczny
z treścią kosztorysu ofertowego wskazał na brak wartości netto i brutto dla przedmiotowej
pozycji. Faktycznie wezwanie to sugerowało, iż Zamawiający uznał, że wycena 0,00 zł.
oznacza, że prace związane z założeniem prac będą wykonane nieodpłatnie, gdyż nie
zostały wycenione. Taki wniosek nie musi być prawidłowy, gdyż Wykonawca bez wiedzy o
Sygn. akt: KIO 2775/15
rzeczywistym zakresie prac mógł wycenić je w ramach innych pozycji związanych z
przygotowaniem podłoża (bronowaniem) czy też uprawą łąki (zasiewem). W ocenie Izby
istotnym w sprawie jest również to, że Zamawiający poza wskazaniem jednostki obmiarowej
nie opisał żadnych czynności, jakie w ramach założenia łąki Wykonawca miał wycenić, co
czyniło kalkulację w tej pozycji samodzielną, pozostawioną ocenie Wykonawcy, który przyjął
na siebie ryzyko prawidłowego oszacowania kosztów. Jednocześnie należy zauważyć, iż
założenie łąki stanowiło jedną z kilku pozycji w danej grupie określonej kodem
D-UPRŁ, co
pozwalało na stwierdzenie, iż co najmniej część kosztów związany z założeniem łąki mogła
być w nich uwzględniona. Dokonanie na podstawie art. 87 ustawy poprawienia oferty nie
doprowadzi do zmiany merytorycznej treści oferty, tj. ceny ofertowej za przedmiot objęty
częścią I zamówienia. Odrębną, nie wpływającą na ocenę oferty i jej wybór, pozostaje
okoliczność odbioru prac, które Zamawiający będzie mógł zlecić, gdyż objęte zostały
wynagrodzeniem wskazanym w formularzu ofertowym i zostały wprost wskazane w ofercie,
jako objęte zobowiązaniem do ich wykonania.
W świetle uwzględnionego zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy czynność
unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 Ustawy również dotknięta była
wadą spowodowaną brakiem oceny oferty Odwołującego w kryterium ceny. Konsekwencją
uwzględnionych zarzutów jest nakazanie Zamawiającemu unieważnienia decyzji o
odrzuceniu oferty Odwołującego oraz unieważnienia postępowania na część I przedmiotu
zamówienia i nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Mając powyższe na względzie Izba na podstawie art. 192 ust. 2 ustawy uwzględniła
w całości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192 ust. 9
oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
Sygn. akt: KIO 2775/15
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis od odwołania oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości
wynikającej z rachunku przedłożonego przed zamknięciem rozprawy (załączonego do
odwołania).
Przewodniczący: ……………………….
1 Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu unieważnienie czynności
podjętych na część I przedmiotu zamówienia polegających na odrzuceniu oferty
Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy i unieważnieniu
postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 Ustawy i nakazuje powtórzenie
czynności oceny ofert złożonych na część I przedmiotu zamówienia.
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego – Skarb Państwa – Państwowe
Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo Koszęcin i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego wykonawców
wspólnie ubiegających się o zamówienie L.T.
prowadzącego działalność gospodarczą
pod nazwą Zakład Usług Leśnych i Remontowych, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 129, 42-
700 Lubliniec, Ł.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług
Leśnych, ul. Lubliniecka 4c, 42-700 Solarnia, W.P.
prowadzącego działalność
Sygn. akt: KIO 2775/15
gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych „Jar”, ul. Krzywa 20, 42-288 Strzebiń,
tytułem wpisu od odwołania;
2.2 Zasądza od Zamawiającego – Skarbu Państwa – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe Nadleśnictwo Koszęcin na rzecz Odwołującego wykonawców wspólnie
ubiegających się o zamówienie L.T.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Zakład Usług Leśnych i Remontowych, ul. Kard. St. Wyszyńskiego 129, 42-700 Lubliniec,
Ł.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych, ul.
Lubliniecka 4c, 42-700 Solarnia, Waldemara Potempy
prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą Zakład Usług Leśnych „Jar”, ul. Krzywa 20, 42-288 Strzebiń
kwotę
18.600 zł. 00 gr. (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
tytułem zwrotu kosztów strony poniesionych w związku z wpisem od odwołania oraz
wynagrodzeniem pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Częstochowie.
Przewodniczący:
………………………………
U z a s a d n i e n i e
Sygn. akt: KIO 2775/15
W postępowaniu prowadzonym w trybie przetargu nieograniczonego przez
Zamawiającego – Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo
Koszęcin na wykonanie usług z zakresu gospodarki leśnej na terenie Nadleśnictwa Koszęcin
w roku 2016 (nr postępowania: ZG.270.32.2015.MK), ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym
Wspólnot Europejskich 2015/S 221-403089 w dniu 14 listopada 2015 r., wobec czynności
badania i oceny ofert, a także odrzucenia oferty nr 7 oraz unieważnienia postępowania dla
zadania nr I, zostało wniesione w dniu 22 grudnia 2015 r. do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie wykonawców wspólnie ubiegających się o zamówienie L.T. (Zakład
Usług Leśnych i Remontowych), Ł.S. (Zakład Usług Leśnych), W.P. (Zakład Usług Leśnych
„Jar”), (sygn. akt KIO 2775/15).
O czynnościach dotyczących zadania nr I Zamawiający poinformował Odwołującego w dniu
17 grudnia 2015 r.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1. Art. 89 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 91 ust.1 ustawy Pzp poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego, mimo iż była ona zgodna z siwz, a także zaniechanie jej wyboru jako
najkorzystniejszej, podczas gdy prezentowała najlepszy bilans ceny i innych kryteriów
odnoszących się do przedmiotu zamówienia określonych w siwz;
2. Art. 93 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp poprzez bezzasadne unieważnienie postępowania
pomimo złożenia przez Odwołującego oferty nie podlegającej odrzuceniu, której cena
nie przewyższa kwoty, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie
zamówienia.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu unieważnienia czynności
unieważnienia postępowania na zadanie nr I oraz unieważnienia czynności odrzucenia oferty
Odwołującego złożonej na zadanie nr I i dokonanie powtórnej czynności badania i oceny
ofert, a w ich konsekwencji dokonanie wybory jako najkorzystniejszej oferty Odwołującego.
Swój interes we wniesieniu odwołania Odwołujący uzasadniał tym, że jego oferta
powinna być uznana za najkorzystniejszą.
Podstawą uznania przez Zamawiającego oferty Odwołującego za niezgodną z treścią
siwz był brak wskazania w kosztorysie ofertowym (załącznik nr 1A.I do siwz) w pozycji
opisanej, jako „zakładanie łąk” stawki jednostkowej, przy jednoczesnym wskazaniu wartości
0,00 zł. netto i brutto w tej pozycji. Zamawiający uznał, że zaniechanie dokonania wpisu
wielkości ceny jednostkowej stanowiącej element cenotwórczy nie może być uznane za
oczywistą omyłkę pisarską i na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp ofertę
Odwołującego odrzucił.
Odwołujący podniósł, iż brak jest zapisu siwz, z którego wynikałoby, iż
Sygn. akt: KIO 2775/15
niedopuszczalnym było wskazanie, jako ceny jednostkowej pozycji kwoty 0 zł, co czyni
błędnym i nielogicznym stwierdzenie, że oferta jest niezgodna z siwz. Jednocześnie odwołał
się do powszechnie akceptowanego w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej stanowiska,
iż ceną oferty jest cena całkowita, a nie jej poszczególne elementy. W ofercie Odwołujący
wskazał cenę odpowiadającą pojęciu ceny określonemu w art. 2 pkt 1 Pzp oraz art. 3 ust. 1
pkt 1 i ust. 2 ustawy z dnia 9 maja 2014 r. o informowaniu o cenach towarów i usług (Dz.U. z
2014 r., poz. 915), wyrażoną kwotą 2.869.870,29 zł. Na poparcie swojego stanowiska
przywołał tezy z orzeczeń Krajowej Izby Odwoławczej dotyczące skutków wyceny wartości
pozycji kosztorysowej w kwocie 0,00 zł. (wyroki z dnia 21.08.2013 r., sygn. akt KIO 1902/13;
z dnia 07.08.2014 r., sygn. akt KIO 1515/14; z dnia 16.04.2015 r., sygn. akt KIO 634/15 i KIO
639/15).
Dodatkowo wskazał, iż wycena jednej z pozycji kosztorysowych w kwocie 0,00 zł. nie może
stanowić podstawy do stwierdzenia rażąco niskiej ceny oferty, gdyż przepis art. 90 Pzp ma
zastosowanie do ceny całkowitej oferty. Cena zaproponowania przez Odwołującego jest
niższa od oferty konkurencyjnej (oferty nr 6) i jednocześnie jest niższa od kwoty, jaką
Zamawiający zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (2.987.447,15 zł).
Zamawiający w piśmie z dnia 29.12.2015 r. złożył odpowiedź na odwołanie, w której
wniósł o oddalenie odwołania w całości. Zamawiający odwołał się do postanowień siwz, w
tym załącznika nr 1 do siwz (formularza ofertowego), w którym znajduje się zapis, iż
wynagrodzenie zaoferowane w pkt 1 wynika z załączonego kosztorysu ofertowego (załącznik
nr 1A.1) i stanowi sumę wartości całkowitych brutto za poszczególne pozycje (prace)
tworzące przedmiotową część zamówienia. Przygotowany przez Zamawiającego kosztorys
ofertowy miał pozostawione do wypełnienia przez wykonawcę pola puste. Wykonawca nie
wypełnił wymaganej pozycji opisanej jako kod grupy czynności D-UPRŁ – zakładanie łąk,
pozostawiając puste pole przy stawce jednostkowej, a nie jak twierdzi, wpisując stawkę „0”.
Zgodnie z § 9 ust. 3 i 4 zaakceptowanego wzoru umowy, wynagrodzenie należne
Wykonawcy za wykonanie prac stanowiących przedmiot udzielonych Zleceń obliczane
będzie na podstawie ilości odebranych prac według cen jednostkowych podanych w
Kosztorysie Ofertowym zawartym w Ofercie. Ceny jednostkowe o których mowa w ust. 3 nie
będą podlegały zmianom w trakcie realizacji Umowy. Wykonawca niniejszym potwierdza, iż
ceny jednostkowe za wykonanie poszczególnych prac uwzględniają wszystkie koszty
związane z ich wykonaniem. Brak wskazania ceny jednostkowej uniemożliwi zatem
rozliczenie prac za daną grupę czynności objętą przetargiem. Zamawiający nie znalazł innej
pozycji w kosztorysie, która obejmowałaby wycenę grupy czynności D-UPRŁ, którą mógłby
„przenieść” do pozycji zakładanie łąk. Zamawiający w rozdziale 13 pkt 13.2 siwz wymagał
podania cen jednostkowych za poszczególne pozycje (prace) wchodzące w skład części
Sygn. akt: KIO 2775/15
zamówienia w kosztorysie ofertowym. Zamawiający wskazał na znaczenie stawek
jednostkowych, jako niezbędnych do ustalenia ceny łącznej, ale także rozliczenia
wynagrodzenia, mającego charakter kosztorysowy. Pominięcie stawki jednostkowej w
kosztorysie ofertowym uniemożliwia uznanie oferty wykonawcy za prawidłową, jej wybranie,
a w konsekwencji zawarcie umowy i jej późniejsze rozliczenie. Zamawiający zwrócił się do
wykonawcy w trybie art. 87 ustawy o wyjaśnienie braku wypełnienia pozycji w kosztorysie
ofertowym i w odpowiedzi (w piśmie z dnia 11.12.2015 r.) uzyskał informację, iż stanowi to
oczywistą omyłkę pisarską, a w pozycji powinna być wpisana wartość jednostkowa „0”. O
braku możliwości uznania opisanej sytuacji, jako omyłki pisarskiej świadczą wyroki
przywołane w odpowiedzi, w tym wyrok Sądu Okręgowego w Gdańsku z dnia 27.06.2008 r.,
sygn. akt XII Ga 206/08, a także wyroki Krajowej Izby Odwoławczej
W ocenie Zamawiającego nie było możliwe uzupełnienie pozycji kosztorysu ofertowego
przez wpisanie znaku „0”, co prowadziłoby do naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz
równego traktowania wykonawców, a brak wypełnienia pozycji należy oceniać w kategorii
błędu merytorycznego, a nie uchybienia o charakterze proceduralno-technicznym. Nie jest
możliwym dokonanie wyboru tej oferty, która nie zawiera wyceny wszystkich pozycji
kosztorysowych, przekładających się na cenę oferty.
Stanowisko Izby
Izba na posiedzeniu niejawnym przeprowadzonym z udziałem stron w dniu 7 stycznia
2016 r. uznała, iż nie zachodzą przeszkody formalne uniemożliwiające rozpoznanie
merytoryczne zarzutów i skierowała odwołanie na rozprawę. Postępowanie prowadzone jest
według zasad określonych dla postępowań o wartości przekraczającej kwotę, od której
uzależniony jest obowiązek publikacji ogłoszenia w publikatorze unijnym.
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo
zamówień publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie
zamówienia, (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), tj. po zmianie dokonanej
ustawą z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U
poz. 1232), zwanej dalej „Ustawą”.
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była
do oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy, tj. istnienia interesu w uzyskaniu
zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody. Ocena ta prowadzona
jest z uwzględnieniem zakresu zarzutów oraz skutków, jakie dla Odwołującego wywoływały
zaskarżone czynności. Zarzuty dotyczą czynności oceny oferty Odwołującego, stąd
uchybienia popełnione w tym obszarze przez Zamawiającego, prowadziłyby do uznania za
Sygn. akt: KIO 2775/15
błędne decyzje o jej odrzuceniu oraz unieważnieniu postępowania na część I przedmiotu
zamówienia, o uzyskanie którego ubiegał się Wykonawca. W świetle powyższego nie może
budzić wątpliwości ustalenie, iż Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia,
którego ochronie służy niniejsze odwołanie, jak również może ponieść szkodę w postaci
utraty korzyści jakie niosłaby dla Wykonawcy realizacja zamówienia. Uwzględnienie
odwołania prowadziłoby do przywrócenia oferty Odwołującego do oceny i stwarzałoby temu
Wykonawcy realną szansę na uzyskanie zamówienia, gdyż cena jaką zaproponował mieści
się w kwocie środków, jaką Zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie tej części
zamówienia.
W związku z powyższym Izba uznała, że spełnione zostały przesłanki materialno
prawne do merytorycznego rozpoznania zarzutów.
Przy rozpoznaniu odwołania Izba miała na uwadze całokształt okoliczności ustalonych
w sprawie, które to ustalenia znajdują się poniżej.
Zasadniczo zarzuty sprowadzają się do kwestionowania jako prawidłowej oceny
oferty Odwołującego uznanej przez Zamawiającego za niezgodną z treścią specyfikacji
istotnych warunków zamówienia i z tej przyczyny odrzuconej na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
2 Ustawy. Ponadto konsekwencją odrzucenia oferty była decyzja Zamawiającego o
unieważnieniu postępowania na część I zamówienia, której zasadność jest również
kwestionowana.
Odwołujący załączył do oferty kosztorys ofertowy zawierający wycenę prac
składających na przedmiot zamówienia objęty częścią I, obejmujący między innymi pozycję
zakładanie łąk, dla której wskazana została wartość netto i brutto 0,00., bez określenia
stawki jednostkowe (pole pozostawione puste). Suma wartości całkowitych brutto za
wszystkie pozycje (prace) wskazane w kosztorysie ofertowym stanowiła wynagrodzenie
należne wykonawcy, które w przypadku oferty Odwołującego zawierało się w kwocie
2.869.870,29 zł. brutto.
Zakładanie łąk stanowiło czynności mieszczące się w kodzie grupy D-UPRŁ, które nie
zostały szczegółowo opisane w opisie przedmiotu zamówienia, jak miało to miejsce w
przypadku innych prac składających się na przedmiot zamówienia (załącznik nr 1B). Opis tej
pozycji zawarty w kosztorysie ofertowym sprowadzał się wyłącznie do informacji o jednostce
miary – HA i ilości – 2,14. Na rozprawie Odwołujący oraz Zamawiający zgodnie oświadczyli,
iż pozycja ta dotyczyć miała łąk przyleśnych. Ponadto ustalono, iż Odwołujący od kilku latświadczy usługi na rzecz Zamawiającego i znane są mu warunki, jakie dotyczą obszaru
Nadleśnictwa Koszęcin. Jednocześnie Odwołujący wskazywał, iż przy zakładaniu łąki
koniecznym (wystarczającym) może okazać się samo dosianie trawy, albo dokonanie innych
Sygn. akt: KIO 2775/15
czynności związanych z przygotowaniem gruntu pod zasiew.
Zgodnie z § 9 ust. 1 wzoru umowy wynagrodzenie ustalone na podstawie oferty jest
wstępnym, stanowi wartość przedmiotu umowy i nie obejmuje prac wykonywanych w ramach
opcji. Wynagrodzenie należne za wykonane prace stanowiące przedmiot wykonanych zleceń
obliczane będzie na podstawie ilości odebranych prac, według cen jednostkowych podanych
w kosztorysie ofertowym. Ceny jednostkowe nie ulegną zmianie w trakcie realizacji umowy i
uwzględniać miały wszystkie koszty związane z ich wykonaniem. Zapłata za wykonane prace
nastąpić ma po ich odbiorze stwierdzonym Protokołem Odbioru Robót.
W pkt 13.1 siwz wymagał podania na formularzu oferty łącznej ceny za wszystkie pozycje
(prace) przewidziane w kosztorysie ofertowym dla części. Zgodnie z pkt 13.2 siwz ceny
jednostkowe za poszczególne pozycje (prace) wchodzące w skład części zamówienia
powinny być podane w Kosztorysie Ofertowym. Ceny jednostkowe pokrywają wszelkie
koszty i ryzyka Wykonawcy związane z realizacją danej części zamówienia. Cena łączna
wynikająca z Kosztorysu Ofertowego za poszczególne pozycje (prace) wchodzące w skład
danej części zamówienia powinna zostać przeniesiona do formularza oferty (załącznik nr 1
do siwz).
W piśmie z dnia 10.12.2015 r. wzywając Odwołującego do złożenia wyjaśnień na podstawie
art. 87 ust 1 Ustawy Zamawiający wskazał na brak podania w kosztorysie ofertowym stawki
jednostkowej dla pozycji zakładanie łąk oraz nie wyliczenie wartości netto i brutto
przedmiotowej pozycji.
W odpowiedzi na wezwanie w piśmie z dnia 11.12.2015 r. Odwołujący wskazał, iż w skutek
oczywistej omyłki pisarskiej nie wpisano wartości jednostkowej „0” i w związku z powyższym
wartość netto i brutto dla przedmiotowej pozycji jest „0”, co nie zmienia całkowitej wartości
zadania oferowanej przez Konsorcjum. Podanie w kosztorysie ofertowym wartości 0 zł w
jednej pozycji nie świadczy o tym, że konsorcjum nie wywiąże się z realizacji zamówienia.
Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy
wskazując na brak podania w kosztorysie ofertowym stawki jednostkowej dla wyceny pozycji
zakładanie łąk przy jednoczesnym wypełnieniu wartością 0,00 pól z wartością netto i brutto
dla przedmiotowej pozycji. Zamawiający uznał, iż zaniechanie wskazania wielkości ceny
jednostkowej stanowiącej element cenotwórczy nie może być uznane za oczywistą omyłkę
pisarską. Ponieważ cena oferty nr 6 przekraczała kwotę, jaką Nadleśnictwo Koszęcin
zamierza przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia, postępowanie na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 4 Ustawy zostało unieważnione.
Mając na uwadze wskazane powyżej okoliczności faktyczne Izba uznała, iż
oferta Odwołującego nie była niezgodna z treścią siwz, co czyniło decyzję o jej
Sygn. akt: KIO 2775/15
odrzuceniu na podstawie art. 89 ust. 1pkt 2 Ustawy nieprawidłową, co w konsekwencji
prowadziło do uznania decyzji o unieważnieniu postępowania na część I zamówienia
za niezasadną.
Na wstępie należy zauważyć, iż podstawą rozstrzygnięcia odwołania były wyłącznie
okoliczności dotyczące badanej oferty, a wyroki na jakie powoływały się strony nie miały
znaczenia dla oceny obecnego stanu faktycznego.
Istotą zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy było stwierdzenie wadliwości
stanowiska Zamawiającego o niemożliwości potraktowania braku wskazania w kosztorysie
ofertowym stawki jednostkowej, jako oczywistej omyłki pisarskiej. Zamawiający przyjął, iż nie
ma znaczenia dla tego stwierdzenia fakt wskazania wartości netto i brutto wyrażonej kwotą
„0,00”, co uznał za brak wyceny prac składających się na założenie łąki.
Ocena oferty prowadzona pod kątem zgodności z siwz dotyczyła postanowień, w których
Zamawiający wymagał wskazania stawki jednostkowej, stanowiącej podstawę do ustalenia
wartości zleconych i wykonanych prac. W tym zakresie strony prezentowały różną ocenę
charakteru wynagrodzenia należnego wykonawcy, ustalonego na podstawie kosztorysu
ofertowego. Nie może budzić wątpliwości, iż wysokość wynagrodzenia ustalona na
podstawie formularza ofertowego miała charakter wstępny, w tym znaczeniu, iż na etapie
wykonania umowy ostateczna wysokość wynagrodzenia należnego wykonawcy uzależniona
została od zakresu zleconych do wykonania prac. Istotnym w sprawie było wskazanie na
niezmienną w całym okresie realizacji umowy wysokość stawki jednostkowej wskazanej w
kosztorysie ofertowym. Odnosząc się do tych aspektów wynagrodzenia właściwym było
stwierdzenie, iż wynagrodzenie wynikające z formularza ofertowego nie miało charakteru
ryczałtowego (stałego, niezależnie od zakresu wykonanych czynności). Niezależnie od
oceny charakteru wynagrodzenia za całość prac należało uznać, iż wycena prac
składających się na założenie łąki miała charakter ryczałtowy, a to z tej przyczyny, iż
Zamawiający nie określił zakresu prac, jakie miały być objęte wyceną, a które mogą
wymagać podjęcia różnych czynności również z wykorzystaniem pracy sprzętu. Powodowało
to ten skutek, iż wykonawcy musieli oszacować koszty prac, które nie zostały w żaden
sposób przez Zamawiającego opisane, który wyłącznie wskazał na efekt oczekiwany, tj.
założenie łąki na obszarze 2, 14 h. Niezależnie zatem od ilości i rodzaju czynności, ilości
godzin pracy, jakich będzie wymagało założenie łąki, wysokość wynagrodzenia nie ulegnie
zmianie dla tego obszaru. Zastrzeżenie Zamawiającego, iż może nie zlecić wykonania części
prac, lub zlecić je w większym zakresie w ramach opcji nie oznacza, iż stawka jednostkowa
ulegnie zmianie, w zależności od zakresu wykonanych czynności.
Zamawiający uznał, iż znaczenie, jakie nadał stawce jednostkowej uniemożliwia uznanie
braku jej wskazania w kosztorysie ofertowym, jako oczywistej omyłki pisarskiej. Odnosząc
się do tego stwierdzenia należy mieć na uwadze okoliczności, które Zamawiający pominął, a
Sygn. akt: KIO 2775/15
wynikające ze wskazania w kosztorysie ofertowym wartości netto i brutto dla pozycji
zakładanie łąk. Słuszne są tezy natury ogólne podnoszone w odpowiedzi na odwołanie o
braku możliwości uzupełnienia ceny jednostkowej oferty, które jednak nie uwzględniają
okoliczności faktycznej, jaka wystąpiła w niniejszej sprawie, tj. wskazania wartości netto
umożliwiającej ustalenie stawki jednostkowej na poziomie 0,00 zł. Taki wniosek jest
oczywisty, gdyż z wartości netto 0,00 zł. nie można ustalić innej stawki jednostkowej niż 0,00
zł. W tym znaczeniu wyjaśnienia Wykonawcy złożone Zamawiającemu w piśmie z dnia
11.12.2015 r. zasługiwały na uznanie. Gdyby w ofercie nie wskazano wartości netto
umożliwiającej ustalenie stawki jednostkowej, wówczas uzupełnienie tej informacji w ofercie
prowadziłoby do niedopuszczalnej jej zmiany po otwarciu. Taka sytuacja nie wystąpiła w
niniejszej sprawie, a uznanie, iż doszło do oczywistej omyłki pisarskiej polegającej na
przeoczeniu jednej pozycji, która w żaden sposób nie wpływa na wysokość wynagrodzenia
stanowiącego podstawę oceny oferty w kryterium oceny ofert (cena), nie mogło prowadzić do
zmiany treści oferty, w której Wykonawca zaoferował wykonanie prac związanych z
założeniem łąki. Odmienną kwestią jest ocena, czy wycena na 0,00 zł prac objętych
kosztorysem ofertowym była dopuszczalna, co wykraczało poza podstawę faktyczną decyzji
o odrzuceniu oferty Odwołującego jako niezgodnej z siwz. Na marginesie można jedynie
zauważyć, iż ocena pod tym kątem powinna uwzględniać fakt, iż Zamawiający nie
sprecyzował wykonania jakich prac wymagać będzie założenie łąki, a co jest uzależnione od
warunków zastanych na obszarze na jakim łąka ta miałaby być założona. Ponadto zauważyć
należy, iż inne czynności z grupy opisanej kodem D-UPRŁ zostały wycenione i obejmują
między innymi uprawę łąki, czy też bronowanie, które to czynności mogą być konieczne do
założenia łąki.
Podsumowując, odwołanie zasługiwało na uwzględnienie, gdyż informacja o stawce
jednostkowej wyceny prac związanych z założeniem łąki zawarta była w kosztorysie
ofertowym i wynosiła 0,00 zł. Ustalenie to wynika w sposób oczywisty z wartości netto
wskazanej w formularzu wynoszącej 0,00 zł. W ocenie Izby brak wypełnienia wcześniejszej
kolumny wynikał z oczywistej omyłki polegającej na przeoczeniu pozycji wycenionej i
wyrażonej wartością wskazaną w kolumnie wartość netto i wartość brutto. Izba nie przyjęła
argumentów Zamawiającego, jakoby kosztorys ofertowy został wypełniony nieświadomie
przez Odwołującego przez program Exel, co stanowi swobodną interpretację stojąca w
sprzeczności z wyjaśnieniami Wykonawcy złożonymi Zamawiającemu w piśmie z dnia
11.12.2015 r. W wezwaniu z dnia 10.12.2015 r. Zamawiający w sposób dowolny, sprzeczny
z treścią kosztorysu ofertowego wskazał na brak wartości netto i brutto dla przedmiotowej
pozycji. Faktycznie wezwanie to sugerowało, iż Zamawiający uznał, że wycena 0,00 zł.
oznacza, że prace związane z założeniem prac będą wykonane nieodpłatnie, gdyż nie
zostały wycenione. Taki wniosek nie musi być prawidłowy, gdyż Wykonawca bez wiedzy o
Sygn. akt: KIO 2775/15
rzeczywistym zakresie prac mógł wycenić je w ramach innych pozycji związanych z
przygotowaniem podłoża (bronowaniem) czy też uprawą łąki (zasiewem). W ocenie Izby
istotnym w sprawie jest również to, że Zamawiający poza wskazaniem jednostki obmiarowej
nie opisał żadnych czynności, jakie w ramach założenia łąki Wykonawca miał wycenić, co
czyniło kalkulację w tej pozycji samodzielną, pozostawioną ocenie Wykonawcy, który przyjął
na siebie ryzyko prawidłowego oszacowania kosztów. Jednocześnie należy zauważyć, iż
założenie łąki stanowiło jedną z kilku pozycji w danej grupie określonej kodem
D-UPRŁ, co
pozwalało na stwierdzenie, iż co najmniej część kosztów związany z założeniem łąki mogła
być w nich uwzględniona. Dokonanie na podstawie art. 87 ustawy poprawienia oferty nie
doprowadzi do zmiany merytorycznej treści oferty, tj. ceny ofertowej za przedmiot objęty
częścią I zamówienia. Odrębną, nie wpływającą na ocenę oferty i jej wybór, pozostaje
okoliczność odbioru prac, które Zamawiający będzie mógł zlecić, gdyż objęte zostały
wynagrodzeniem wskazanym w formularzu ofertowym i zostały wprost wskazane w ofercie,
jako objęte zobowiązaniem do ich wykonania.
W świetle uwzględnionego zarzut naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 Ustawy czynność
unieważnienia postępowania na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 4 Ustawy również dotknięta była
wadą spowodowaną brakiem oceny oferty Odwołującego w kryterium ceny. Konsekwencją
uwzględnionych zarzutów jest nakazanie Zamawiającemu unieważnienia decyzji o
odrzuceniu oferty Odwołującego oraz unieważnienia postępowania na część I przedmiotu
zamówienia i nakazanie powtórzenia czynności badania i oceny ofert.
Mając powyższe na względzie Izba na podstawie art. 192 ust. 2 ustawy uwzględniła
w całości.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do jego wyniku na podstawie art. 192 ust. 9
oraz art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 3
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
Sygn. akt: KIO 2775/15
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis od odwołania oraz wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości
wynikającej z rachunku przedłożonego przed zamknięciem rozprawy (załączonego do
odwołania).
Przewodniczący: ……………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 132/16 z dnia 2016-02-12
- Sygn. akt KIO 124/16 z dnia 2016-02-12
- Sygn. akt KIO 106/16 z dnia 2016-02-10
- Sygn. akt KIO 101/16 z dnia 2016-02-10
- Sygn. akt KIO 116/16 z dnia 2016-02-09
