rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-06-01
rok: 2015
data dokumentu: 2015-06-01
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 1047/15
KIO 1047/15
KIO 1048/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu: 1 czerwca 2015 roku, odwołań wniesionych do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 18 maja 2015 roku przez wykonawcę
Pentacomp Systemy Informatyczne
S.A. z siedzibą w Warszawie (sygn. akt KIO 1047/15),
B. w dniu 18 maja 2015 roku przez wykonawcę
Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie
(sygn. akt KIO 1048/15),
w postępowaniu prowadzonym
przez Skarb Państwa - Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej w Warszawie
przy udziale:
A. wykonawcy
Asseco Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/15 oraz KIO
1048/15 po stronie zamawiającego,
B. wykonawcy
Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/15 po stronie zamawiającego,
Krajowej Izby Odwoławczej:
A. w dniu 18 maja 2015 roku przez wykonawcę
Pentacomp Systemy Informatyczne
S.A. z siedzibą w Warszawie (sygn. akt KIO 1047/15),
B. w dniu 18 maja 2015 roku przez wykonawcę
Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie
(sygn. akt KIO 1048/15),
w postępowaniu prowadzonym
przez Skarb Państwa - Ministerstwo Pracy i Polityki
Społecznej w Warszawie
przy udziale:
A. wykonawcy
Asseco Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/15 oraz KIO
1048/15 po stronie zamawiającego,
B. wykonawcy
Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie, zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/15 po stronie zamawiającego,
orzeka:
A. sygn. akt KIO 1047/15
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty odwołującego, a także nakazuje
dokonanie czynności ponownego badania i oceny ofert, w tym poprawienie
w ofercie odwołującego oczywistej omyłki rachunkowej na podstawie art. 87
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych
dokonanej poprawki w ten sposób, że w miejsce kwoty 2 694 132,00 zł
w formularzu ofertowym wpisana zostanie kwota 2 594 133,00 zł, stanowiąca
sumę kwot z pkt 1 i pkt 2 tabeli formularza ofertowego
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego: Skarb Państwa - Ministerstwo
Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie piętnastu tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę
Pentacomp Systemy Informatyczne S.A. z siedzibą w Warszawie tytułem
wpisu od odwołania,
2) zasądza od Zamawiającego: Skarbu Państwa -
Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej w Warszawie na rzecz wykonawcy Pentacomp Systemy
Informatyczne S.A. z siedzibą w Warszawie kwotę 18.600 zł (słownie:
osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy) stanowiącą koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
B. sygn. akt KIO 1048/15
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża Odwołującego: Qumak S.A. z siedzibą
w Warszawie i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie piętnastu tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę
Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198 a i 198 b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie
Przewodniczący:
…………………………………
Sygn. akt KIO 1047/17, KIO 1048/15
UZASADNIENIE
Sygn. akt KIO 1047/15
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie
przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest: „Wykonanie i wdrożenie systemu
teleinformatycznego KDR (SI KDR) oraz świadczenie usług jego utrzymania"- nr sprawy:
5/DI/PN/2015 prowadzi Zamawiający: Skarb Państwa, w imieniu którego działa Ministerstwo
Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 25 lutego 2015 roku pod numerem 2015/S
039-066885.
W dniu 18 maja 2015 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie art.
179 ust. 1. art. 180 ust. 1 oraz art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku -
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), zwanej dalej „ustawą
Pzp” odwołanie złożył wykonawca Pentacomp Systemy Informatyczne S.A. z siedzibą
w Warszawie, dalej jako „Odwołujący” lub „Pentacomp”.
Odwołanie wniesiono wobec czynności podjętych i zaniechanych przez
Zamawiającego w toku Postępowania, polegających na:
1)
przyjęciu, iż oferta Pentacomp zawiera błąd w obliczeniu ceny i odrzuceniu jej na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp podczas gdy oferta ta zawiera omyłkę rachunkową, o
której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
2)
zaniechaniu poprawienia w ofercie Pentacomp oczywistej omyłki rachunkowej,
z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawki;
3)
wyborze oferty ASSECO Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie i zaniechaniu wyboru
oferty Pentacomp, która w świetle ustanowionych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia (dalej „SIWZ”) kryteriów oceny ofert winna być uznana za najkorzystniejszą.
Zamawiającemu zarzuca się naruszenie 7 ust. 1, art. 87 ust. 2 pkt 2, art. 89 ust. 1 pkt
6, art. 91 ust. 1 ustawy Pzp a w konsekwencji art. 7 ust. 3 ustawy Pzp.
Odwołujący 1 wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy ASSECO
Poland S.A. oraz unieważnienia czynności oceny ofert;
2)
poprawienia w ofercie Pentacomp oczywistej omyłki rachunkowej, z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawki;
3)
dokonania ponownej czynności badania i oceny ofert;
4)
wyboru oferty Pentacomp jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Odwołujący 1 wskazał, że złożył ofertę w postępowaniu. Oferta Odwołującego 1
z naruszeniem przepisów prawa został odrzucona. Pentacomp zaoferował realizację
zamówienia publicznego za najniższą cenę. Cena stanowiła kryterium, za które Pentacomp
z racji najniższej ceny winien otrzymać 75 punktów (znaczenie kryterium 75%). Pozostałe
kryteria to:
1)
termin uruchomienia SI KDR - z racji zaoferowania uruchomienia w terminie do dnia
18.09.2015 Pentacomp otrzymałby maksymalną liczbę punktów w tym kryterium - 10 pkt
(znacznie kryterium 10%);
2)
czas okna serwisowego przy migracji danych do SI KDR - z racji zaoferowania okna
serwisowego trwającego 2 dni kalendarzowe Pentacomp otrzymałby maksymalną liczbę
punktów w tym kryterium - 10 pkt (znacznie kryterium 10%);
3)
obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR - z racji opisania wszystkich
wymaganych procesów biznesowych wraz z opisem ich realizacji w SI KDR Pentacomp
otrzymałby 5 pkt (znaczenie kryterium 5%).
Łączna liczba punktów przyznanych przez Pentacomp wyniosłaby zatem 100 pkt.
Z uwagi na to, iż oferta Pentacomp jest ofertą z najniższą ceną liczbą punktów pozostałych
oferentów przyznana w kryterium 1 - cena, uległaby odpowiedniemu obniżeniu,
a mianowicie:
1)
Sygnity S.A. winna otrzymać w kryterium 1 - 43,62 pkt, co łącznie daje 65,62 pkt;
2)
Asseco Poland S.A. winna otrzymać w kryterium 1 - 43,40 pkt, co łącznie daje 68,40
pkt;
3)
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. winna otrzymać w kryterium 1 -
41,97 pkt, co łącznie daje 63,97 pkt.
Powyższe wskazuje, iż oferta Pentacomp przy braku odrzucenia oferty otrzymałaby
najwyższą liczbę punktów a tym samym uznana zostałaby za najkorzystniejszą. Zatem
zaniechania i czynności Zamawiającego kwestionowane przez Odwołującego 1 doprowadziły
do wyboru oferty najkorzystniejszej z naruszeniem przepisów ustawy Pzp, co niewątpliwie
doprowadziło do pozbawienie Odwołującego 1 możliwości uzyskania odpłatnego zamówienia
publicznego, tym samym prowadząc do poniesienia przez niego szkody.
Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej została przekazana do Odwołującego
1 w dniu 8 maja 2015 roku. Wniesienie odwołania nastąpiło z zachowaniem 10-dniowego
terminu wskazanego w art. 182 ust. 1 pkt 1 Pzp. Kopia odwołania została przekazana
Zamawiającemu w dniu 18 maja 2015 roku.
W uzasadnieniu podniesiono, że jako najkorzystniejsza została wybrana oferta nr 6
złożona przez Wykonawcę ASSECO Poland S.A., która uzyskała najwyższa ofertę
punktową, wynoszącą 98,88 pkt.
Zamawiający zawiadomił również o odrzuceniu oferty złożonej m.in. przez
Wykonawcę Pentacomp. Jako podstawę odrzucenia Zamawiający wskazał art. 89 ust. 1 pkt
6 ustawy Pzp, przyjmując, iż oferta ta zawiera błąd w obliczeniu ceny.
W ocenie Zamawiającego Wykonawca popełnił błąd w obliczeniu ceny inny niż
oczywista omyłka rachunkowa, czy też inna omyłka polegająca na niezgodności oferty
z SIWZ, podlegające poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ustawy Pzp.
Zdaniem Zamawiającego popełniony błąd nie posiada cech oczywistości i nie jest możliwe
stwierdzenie, jaki był faktyczny zamiar składającego oświadczenie woli, wobec powyższego
brak jednoznacznej informacji, jakie zaoferowane kwoty miałyby być uwzględnione w § 8
Umowy.
Zamawiający przyjął, że błąd Wykonawcy w obliczeniu ceny należy rozpatrywać jako
wadę oświadczenia woli, która jest nieusuwalna a korekta oferty ingerowałaby w sposób
nieuprawniony w treść oświadczenia woli Wykonawcy w zakresie ceny, a tym samym
działanie takie należałoby uznać za dyskryminujące i nierówne traktowanie w stosunku do
pozostałych Wykonawców. Z kolei wyjaśnienie treści złożonej oferty prowadziłoby do
niedopuszczalnych negocjacji dotyczących zaoferowanej ceny, poprzez dowolny wybór
przez Wykonawcę jednej z możliwości oraz dokonania istotnej zmiany w treści oferty, co
także należałoby poczytywać jako dyskryminujące i nierówne traktowanie w stosunku do
pozostałych Wykonawców.
Z powyższym stanowiskiem Odwołujący 1 nie może się zgodzić.
Na realizację zamówienia zgodnie z § 2 załączonego do SIWZ projektu umowy
(załącznik nr 5 do SIWZ) składa się:
1)
analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie Oprogramowania SI KDR;
2)
utrzymanie w sprawności Oprogramowania SI KDR.
Każdej z tych dwóch części, jak wynika z § 2 ust. 2 projektu Umowy,
przyporządkowany miał być też odrębny załącznik, zawierający szczegółowy opis, zakres
i warunki realizacji danej części. Każdej z tych dwóch części przyporządkowany został też
właściwy dla danej części termin realizacji (§ 3 projektu Umowy), odrębna procedura
odbiorcza (§ 7 ust. 5 i ust. 6 projektu Umowy). Wyodrębnienie tych dwóch części
determinowało również sposób w jaki wykonawcy podawali wynagrodzenie łączne
zawierające VAT w § 8 ust. 1 na które składać się ma:
1)
za wykonanie przedmiotu umowy w części, o której mowa §2 ust. 1 pkt 1 w kwocie
VAT... zł (słownie: ....), w tym kwota wynagrodzenia wynosząca ... zł (słownie: ...) za
przeniesienie, na zasadach określonych w §12, autorskich praw majątkowych do
Oprogramowania SI KDR i jego wersji zmodyfikowanych;
2)
za wykonanie przedmiotu umowy w części, o której mowa w §2 ust. 1 pkt 2, do
łącznej kwoty z VAT .... zł (słownie:...), w tym:
a)
za wykonanie przedmiotu umowy w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt 2
ryczałtem w kwocie z VAT... zł (słownie:...);
b)
za wykonanie przedmiotu umowy w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt 3
ryczałtem w kwocie z VAT... zł (słownie:...);
c)
za wykonanie przedmiotu umowy w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 2 pkt 1 i 3
ryczałtem w kwocie z VAT... zł (słownie:...);
d)
za wykonanie zmian funkcjonalnych w Oprogramowaniu SI KDR, o których mowa
w § 6 ust. 2 pkt
2
umowy, do łącznej kwoty z VAT .... zł (słownie: ...) obliczonej jako iloczyn
wynagrodzenia za jedną roboczogodzinę pracy i liczbę roboczogodzin świadczenia usług,
przy czym wynagrodzenie z VAT za jedną roboczogodzinę wynosi.... zł (słownie:
).
Umowa określiła również sposób płatności wynagrodzenia, konsekwentnie wskazując
na wynagrodzenie za realizację dwóch części zamówienia. W § 8 ust. 3 określono sposób,
podstawy i termin płatności wynagrodzenia wskazanego w § 8 ust. 1 pkt 1 (tj. za część z § 2
ust. 1 pkt 1). Z kolei w § 8 ust. 4 sposób, podstawy i terminy płatności wynagrodzenia
wskazanego w § 8 ust. 1 pkt 2 (tj. za część z §2 “ust. 1 pkt 1).
Jak wynika z jednoznacznej treści oświadczenia woli Pentacomp, zawartego
w Formularzu Ofertowym, Wykonawca zaoferował realizację zamówienia za cenę na którą
składały się następujące wartości:
1
za wykonanie przedmiotu zamówienia w części, o której mowa w części, o której
mowa § 2 ust. 1 pkt 1, tj. analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie Oprogramowania
SI KDR, w tym
1 175 265,00 zł
za przeniesienie autorskich praw majątkowych do produktów wykonanych w ramach
realizacji przedmiotu umowy na zasadach określonych w §12 umowy
99 999,00 zł
2
za wykonanie przedmiotu zamówienia w części, o której mowa w części, o której
mowa § 2 ust. 1 pkt 2, tj. utrzymanie w sprawności Oprogramowania SI KDR,
1418 868,00
zł, w tym:
1) za wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt
2, ryczałtem 264 450,00 zł
2) za wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt
3, ryczałtem 423 120,00 zł
3) za wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 2 pkt 1
i 3 ryczałtem, 199 998,00 zł
4) za wykonanie zmian funkcjonalnych w Oprogramowaniu SI KDR, o których mowa
w §6 ust. 2 pkt 2 umowy, do łącznej kwoty obliczonej jako iloczyn ceny jednostkowej za
roboczogodzinę pracy Wykonawcy i liczby 10.000 roboczogodzin świadczenia usług, przy
czym cena z VAT za jedną roboczogodzinę wynosi 53,13 zł (słownie: pięćdziesiąt trzy złote
13/100).
531 300,00 zł
Formularz ofertowy i konstrukcja Umowy nie pozostawia wątpliwości, iż cena
zaoferowana przez Wykonawcę stanowić ma sumę kwoty z poz. 1 powyższej tabeli (kwota
1 175 265,00 zł) oraz kwoty z poz. 2 (kwota 1 418 868,00 zł), która wynosić powinna:
594 133,00 zł brutto a nie jak podał omyłkowo Pentacomp w Formularzu Ofertowym:
2 694 132,00 zł brutto.
Na powyższe jednoznacznie wskazuje również fakt, iż zarówno w wierszu
stanowiącym poz. 1 jak i wierszu stanowiącym poz. 2 Wykonawca wyraźnie wskazał, że są
to ceny maksymalne, w których zawierają się podane elementy składowe (użyto
sformułowania „w tym”).
By mówić o błędzie w obliczeniu ceny konieczne jest wykazanie błędnego ustalenia
przez Wykonawcę stanu faktycznego, który znajduje odzwierciedlenie w jego błędnym
oświadczeniu woli. Z formularza ofertowego wynika jednoznacznie, że Wykonawca nie ustalił
błędnie stanu faktycznego, a popełnił omyłkę rachunkową. Przy błędzie nie jest możliwe
ustalenie przez Zamawiającego ceny jaka winna być podana, po dokonaniu operacji
sumowania pozycji składających się na zaoferowaną cenę, zgodnie z określonym w SIWZ
sposobem jej obliczenia. Skoro projekt umowy oraz Formularzy ofertowy jednoznacznie
określają sposób w jaki ma być wyliczona cena za realizację Zamówienia, a Wykonawca
podaje ceny składowe, jednoznacznie wskazując, że są to wartości maksymalne
(obejmujące podane elementy podlegające wycenie), Zamawiający nie miał żadnych
podstaw do dokonania oceny złożonego oświadczenia jako zawierającego błąd w obliczeniu
ceny. Wszystkie wartości jednostkowe są prawidłowe, zatem Zamawiający zgodnie z art. 87
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp winien poprawić stwierdzoną oczywista omyłkę rachunkową,
z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawki.
Dokonanie sprawdzenia poprawności ceny stanowiącej sumę poz. 1 i 2 - zgodnie
z podanym przez Zamawiającego sposobem obliczenia - pozwala jednoznacznie stwierdzić
zaistnienie omyłki rachunkowej, co obliguje Zamawiającego do dokonania poprawy takiej
omyłki. Stanowisko wyrażone przez Wykonawcę potwierdza orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej, w szczególności: wyrok z dnia 16 kwietnia 2012 roku (sygn. akt KIO 650/12),
wyrok z dnia 15 października 2012 roku (sygn. akt KIO 2111/12), wyrok z dnia 29 stycznia
2013 roku (sygn. akt KIO 104/13), wyrok z dnia 4 czerwca 2014 roku (sygn. akt KIO
1027/14), wyrok z dnia 13 października 2014 roku (sygn. akt 2025/14).
Powyższa argumentacja wskazuje, iż Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 6
ustawy Pzp poprzez jego zastosowanie, podczas gdy nie było żadnych podstaw do przyjęcia
błędu w cenie, zwłaszcza gdy podany sposób obliczenia ceny i złożone oświadczenie
Wykonawcy wskazują na oczywistą omyłkę rachunkową, co obligowało Zamawiającego do
dokonania jej poprawy zaś zaniechanie tej czynności spowodowało naruszenie art. 87 ust. 2
pkt 2 ustawy Pzp.
Zamawiający dokonując naruszeń wskazanych powyżej dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej niezgodnie z Pzp a w konsekwencji przeprowadził przedmiotowe
postępowanie z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji, co oznacza iż udzielenie
zamówienia ASSECO Poland S.A. oznaczać będzie usankcjonowanie niezgodnego
z przepisami ustawy wyboru oferty najkorzystniejszej.
W świetle powyższej argumentacji odwołanie, zdaniem Odwołującego 1, winno być
uwzględnione.
Sygn. akt KIO 1048/15
W dniu 18 maja 2015 roku w tym samym postępowaniu odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej złożył wykonawca QUMAK S.A . z siedzibą w Warszawie, dalej
jako „Odwołujący 2” lub „Qumak”.
Odwołanie złożono wobec czynności i zaniechań Zamawiającego, polegających na
ocenie ofert złożonych w postępowaniu i:
1.
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Asseco Poland S.A. z siedzibą
w Rzeszowie,
2.
odrzuceniu oferty Qumak,
3.
braku właściwego uzasadnienia prawnego, a szczególnie faktycznego decyzji
Zamawiającego o odrzuceniu oferty Qumak,
4.
zaniechaniu, w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwania Qumak do złożenia
wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Zaskarżonym czynnościom Zamawiającego zarzucono naruszenie:
1.
art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie właściwego uzasadnienia
prawnego, a szczególnie faktycznego decyzji o odrzuceniu oferty Qumak,
2.
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez błędne jego zastosowanie wobec oferty
Qumak pomimo tego, że nie zaistniały przesłanki do uznania, że oferta Qumak jest
sprzeczna z treścią SIWZ,
3.
art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwania Qumak do złożenia wyjaśnień dotyczących treści
złożonej oferty,
4.
art. 7 ust 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców,
Odwołujący 2 wnosił o: uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności oceny
ofert i wyboru oferty Asseco, nakazanie Zamawiającemu dokonania ponownej oceny ofert
i, w zależności od ustaleń:
1)
właściwego uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty Qumak, poprzez wskazanie jaki
konkretne sprzeczności zachodzą w ofercie Qumak w stosunku do konkretnych postanowień
SIWZ,
2)
wezwania Qumak, w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwania Qumak do złożenia
wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty,
oraz dokonania oceny ofert z uwzględnieniem oferty Qumak.
Odwołanie niniejsza spełniało wymagania formalne przewidziane w ustawie Pzp.
Odwołanie złożono w przepisanym terminie. Wpis od odwołania, w kwocie stosownej został
uiszczony na rachunek bankowy Urzędu Zamówień Publicznych. Odwołujący 2, zgodnie
z treścią art. 180 ust. 5 ustawy Pzp, przesłał kopię odwołania do Zamawiającego w dniu 18
maja 2015 roku.
Odwołujący 2 wskazał, że posiada interes w złożeniu środka ochrony prawnej
przewidzianego w art. 180 i nast. Ustawy Pzp. Oferta Odwołującego 2, według przyjętych
przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert, jest ofertą najkorzystniejszą spośród ofert nie
podlegających odrzuceniu. Zatem gdyby Zamawiający wykonał wszystkich czynności
związane z oceną ofert w sposób prawidłowy, to wówczas oferta Qumak powinna zostać
wybrana do realizacji. Dokonane przez Zamawiającego naruszenia i zaniechania pozbawiają
Odwołującego 2 możliwości uzyskania pozytywnego dla niego rozstrzygnięcia postępowania
poprzez wybór jego oferty jako najkorzystniejszej, co stanowi jego szkodę uzasadniającą
złożenie odwołania.
W uzasadnieniu wskazano, że Zamawiający uzasadniając odrzucenie oferty Qumak
podał, co następuje:
<<Zamawiający w pkt. 12.6 SIWZ wskazał, że w ramach kryterium nr 4 dokona oceny oferty
w oparciu o złożony wraz z ofertą dokument „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI
KDR”. W przedłożonym dokumencie Wykonawca miał zamodelować 10 procesów
biznesowych w notacji BPMN i dokonać opisu ich realizacji w SI KDR. Zamawiający
zastrzegł jednocześnie, że oferty niezawierające wszystkich modelów procesów
biznesowych i opisu ich realizacji w SI KDR podlegają odrzuceniu, jako oferty, których treść
nie odpowiada treści SIWZ.
W złożonym przez Wykonawcę dokumencie pn. „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI
KDR” brak jest opisów realizacji procesów biznesowych w SI KDR, w rozumieniu nadanym
przez Zamawiającego. W ocenie Zamawiającego nie można uznać za wypełnienie wymogów
SIWZ w zakresie opisu przedłożonych przez Wykonawcę ogólnych informacji i diagramów
sekwencji, które nie dotyczą w całości przedłożonych przez Wykonawcę modelów procesów,
tylko wybranych przez Wykonawcę usług. Podkreślić należy, iż Zamawiający wymagał opisu
realizacji procesu biznesowego w SI KDR dla każdego zamodelowanego przez Wykonawcę
procesu, definiując jednocześnie w opisie przedmiotu zamówienia co rozumie pod pojęciem
„proces merytoryczny (biznesowy)” w SI KDR. W związku z powyższym oferta podlega
odrzuceniu, ponieważ jej treść nie odpowiada treści SIWZ.>>
Odwołujący 2 zwrócił uwagę na następujące zapisy SIWZ dotyczące tego elementu
oferty (opisów procesów biznesowych).
W pkt 12 SIWZ Zamawiający określił następujące kryteria oceny ofert:
Lp.
Kryterium
Znaczenie kryterium (%)
Liczba możliwych do uzyskania punktów
1.
Cena oferty
75
do 75 punktów
2.
Termin uruchomienia SI KDR
10
do 10 punktów
3.
Czas okna serwisowego przy migracji danych do Si KDR 10
do 10 punktów
4.
Obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR
5
do 5 punktów
Dalej w pkt 12.6 SIWZ Zamawiający wskazał na sposób obliczenia punktów
w kryterium nr 4 „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR”. Postanowienie to miało
następujące brzmienie:
<<Zamawiający dokona oceny w kryterium nr 4 w oparciu o złożony wraz z ofertą dokument
pn. „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR. Wykonawca zobowiązany jest do
zamodelowania w tym dokumencie wszystkich następujących procesów biznesowych:
1)
Obsługa (w tym rejestracja) wniosków o przyznanie KDR/wydanie duplikatu KDR
złożonych w formie tradycyjnej (papierowej).
2)
Obsługa (w tym rejestracja) wniosków o przyznanie KDR/wydanie duplikatu KDR
w formie elektronicznej.
3)
Obsługa procesu odwoławczego zgodnie z zapisami ustawy i KPA.
4)
Obsługa rozliczeń związanych z przyznanym podziałem dotacji celowej na realizacji
zadania przez Gminę.
5)
Obsługa deklaracji Partnera udzielania uprawnień rodzinom wielodzietnym złożonej
w formie tradycyjnej (papierowej),
6)
Obsługa deklaracji Partnera udzielania uprawnień rodzinom wielodzietnym złożonej
w formie elektronicznej
7)
Obsługa procesu zasilania Wykazu uprawnień i mapy udostępnianego na stronie
internetowej Ministra.
8)
Obsługa procesu weryfikacji przez Partnera uprawnień do korzystanie z ulg i bonifikat
9)
Obsługa procesu tworzenia i przekazywania sprawozdań i raportów.
10)
Obsługa nadawania uprawnień użytkownikom.
w notacji BPMN i opisu ich realizacji w SI KDR oraz złożenia ich wraz z ofertą w formie
papierowej i elektronicznej, przy czym dokument w wersji elektronicznej powinien być
w formacie .doc i .pdf (na płycie CD/DVD). Modele biznesowe powinny zostać dołączone
w formacie umożliwiającym ich odczytanie w systemie Adonis.
Zamodelowanie procesów biznesowych w notacji BPMN i dokonanie opisu ich realizacji w SI
KDR stanowi podstawę oceny przez Zamawiającego zrozumienia przez Wykonawców
zapisów aktów prawnych regulujących działania SI KDR oraz zapisów Opisu przedmiotu
zamówienia.
Zamawiający dokona oceny zamodelowania procesów biznesowych w notacji BPMN i opisu
realizacji tych procesów w SI KDR pod kątem ich zgodności:
1)
z wymaganiami zdefiniowanymi w Opisie przedmiotu zamówienia,
2)
ze stanem prawnym wynikającym z aktów prawnych wymienionych w Opisie
przedmiotu zamówienia.
Oferty niezawierające wszystkich modelów procesów biznesowych i opisu ich realizacji w SI
KDR wskazanych w tym kryterium podlegają odrzuceniu, jako oferty których treść nie
odpowiada treści SIWZ.
Maksymalna liczba punktów, która może zostać przyznana Wykonawcy w kryterium K4
wynosi 5 pkt.
Oferta może uzyskać 1 pkt za każdy z dziesięciu poprawnie zamodelowany proces
biznesowy wraz z opisem jego realizacji w SI KDR, przy czym za zgodność:
1)
z wymaganiami zdefiniowanymi w Opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający
przyzna 0,5 pkt,
2)
ze stanem prawnym wynikającym z aktów prawnych wymienionych w Opisie
przedmiotu zamówienia Zamawiający przyzna 0,5 pkt>>.
Jak wynika z powyższego dokument pn. „Obsługa procesów biznesowych w KDR
w SI KDR” powinien zawierać dwa elementy. Pierwszy, zamodelowanie procesów
biznesowych opisanych w pkt 1 do 10 powyżej. Drugi, opis ich realizacji w SI KDR. Przy
czym Zamawiający zarzuca Qumak brak tego drugiego elementu, tj. brak opisu realizacji
procesów biznesowych w SI KDR.
Co istot zdaniem Odwołującego 2 w żadnym miejscu SIWZ, w którymkolwiek
z załączników do SIWZ, czy też w wyjaśnieniach do SIWZ Zamawiający nie określił sposobu
opisu realizacji procesów biznesowych w SI KDR. W szczególności nie wskazał minimalnego
poziomu szczegółowości tego opisu, elementów niezbędnych do uznania takiego opisu za
wystarczający, itp.
Qumak zwrócił także uwagę na to, co jest przedmiotem zamówienia. Przedmiotem
zamówienia jest analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu informatycznego
KDR oraz świadczenie usług jego utrzymania. W wyniku zrealizowanych zadań powstanie SI
KDR. W pkt 3.1.1 OPZ pt. Uszczegółowienie wymagań wskazuję się na następujący
obowiązek wybranego Wykonawcy:
<<W ramach uszczegółowienia wymagań Wykonawca wykona analizę wymagań w zakresie
wykonania przedmiotu zamówienia, opisanych w Rozdziale 4. Po wykonaniu analizy
wymagań i jej akceptacji przez Zamawiającego, Wykonawca uaktualni zamodelowane
i dołączone do oferty procesy biznesowe oraz opis ich realizacji w SI KDR i przekaże je
w wersji elektronicznej na nośniku CD/DVD w formatach doc., pdf. Modele powinny być
dołączone w formacie umożliwiającym ich odczytanie w systemie Adonis.
W ramach analizy wymagań, Wykonawca zorganizuje i przeprowadzi konsultacje
z departamentami merytorycznymi MPiPS, w tym z Departamentem Polityki Rodzinnej,
Departamentem Informatyki, co najmniej 1 Urzędem Gminy, co najmniej 1 Urzędem
Wojewódzkim oraz jednostką podległą MPiPS - Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
W wyniku realizacji zadania powstanie dokumentacja analityczna: „Analiza wymagań", która
będzie podlegała formalnemu odbiorowi przez Zamawiającego.
Potwierdzeniem odbioru będzie Protokół Odbioru- bez zastrzeżeń>>.
Wreszcie w pkt 3.1.2 OPZ pt. Wykonanie projektu SI KDR zawarto szczegółowy opis
fazy projektowej zamówionego systemu SI KDR. Wykonawca wykona projekt Systemu SI
KDR, który wskaże techniczny sposób realizacji wymagań z „Analizy wymagań”, o której
mowa w pkt 3.1.1, zawierający co najmniej:
1)
opis architektury SI KDR (ze wskazaniem umiejscowienia oprogramowania
narzędziowego oraz Oprogramowania);
2)
projekty techniczne realizacji elementów SI KDR:
a)
projekt techniczny modułu interfejsu do CSIZS i systemu służącego do produkcji
i personalizacji Kart Dużej Rodziny,
b)
projekt techniczny realizacji wymagań,
c)
projekt techniczny zarządzania kontrolą dostępu,
d)
projekt migracji danych,
e)
model logiczny bazy danych SI KDR;
3)
opis sposobu instalacji poszczególnych elementów SI KDR w odniesieniu do
platformy sprzętowej opisanej w Rozdziale 4 „4.4. Planowana platforma sprzętowa
i narzędziowa";
4)
projekt wdrożenia systemu obejmujący opis procesu wdrażania SI KDR;
5)
projekty interfejsów komunikacyjnych do systemu do produkcji i personalizacji KDR
(WSDL);
6)
projekty interfejsów komunikacyjnych zdefiniowanych dla Partnerów dla usług
weryfikacji aktywności KDR (WSDL);
7)
projekt planu testów SI KDR.
System będzie projektowany przy uwzględnieniu wymagań norm PN ISO/IEC 20000 oraz PN
ISO/IEC 27001.
W wyniku realizacji zadania powstanie dokumentacja projektowa, której odbiór Zamawiający
potwierdzi formalnie protokołem odbioru.
W kontekście powyższego poza sporem powinno być to, że istotnym elementem
przedmiotu zamówienia są również fazy analizy i projektowania.
W ocenie Odwołującego 2 Zamawiający informując Qumak o powodach odrzucenia
jego oferty nie uzasadnił w sposób należy motywów podjęcia takiej czynności, a przede
wszystkim uzasadnienia faktycznego. Wprawdzie Zamawiający wskazał, że przyczyną
odrzucenia oferty Qumak jest brak opisów realizacji procesów biznesowych w SI KDR,
w rozumieniu nadanym przez Zamawiającego, jednakże nie skonkretyzował tego zarzutu.
W szczególności nie wiadomo czy Zamawiający uznał, że:
1)
w ogóle nie zostały złożone takie opisy,
2)
nie zostały złożone opisy dla wszystkich procesów merytorycznych (biznesowych),
a jeżeli tak, to dla których procesów brak jest tego rodzaju opisów,
3)
zostały złożone opisy, jednak na niewystarczającym poziomie szczegółowości,
a jeżeli tak, to jaki jego zdaniem poziom szczegółowości był wymagany,
4)
opisy zostały wprawdzie złożone, ale brak jest w nich wszystkich koniecznych
elementów, a jeżeli tak, to jakich,
5)
jest nieprawidłowa forma tych opisów.
Zamawiający nie wskazał także na jakie to swoje wymogi się powołuje,
w szczególności nie podał swojego „rozumienia” tej kwestii, na które to powołuje się w swej
decyzji.
Tak ogólnikowe uzasadnienie z pewnością nie wypełnia wymogu z art. 92 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp i w praktyce uniemożliwia Odwołującemu skuteczną obronę przed zarzutami
Zamawiającego. Już z tego powodu ocena ofert powinna zostać powtórzona.
W utrwalonym orzecznictwie KIO wskazuje się na doniosłość konkretnego
uzasadnienia decyzji zamawiającego o wykluczeniu wykonawcy czy też odrzuceniu jego
oferty, przykładowo KIO w wyroku z dnia 19 maja 2014 r. (sygn. akt KIO 846/14) oraz wyrok
KIO z dnia 17 marca 2014 r. (sygn. akt KIO 413/14).
W niniejszej sprawie Zamawiający, zdaniem Odwołującego Qumak uchybił art. 92 ust.
1 pkt 2 ustawy Pzp.
W zakresie zarzutu dotyczącego bezpodstawnego odrzucenia oferty Qumak,
zwrócono uwagę na fakt, że Zamawiający w SIWZ nie określił sposobu opisu realizacji
procesów biznesowych w SI KDR (zresztą wbrew temu co zdaje się sugerować w informacji
o wyborze ofert poprzez stwierdzenie „w rozumieniu nadanym przez Zamawiającego”).
Co nadto bardzo istotne przedmiotem zamówienia jest także analiza oraz
projektowanie SI KDR. To właśnie te dwa etapy realizacji zamówienia są właściwe dla
dokładnego określania jakie są szczegółowe wymagania Zamawiającego (por. pkt 3.1.1
OPZ) oraz wskazania technicznego sposobu realizacji tych wymagań przez zaprojektowany
System SI KDR (por. 3.1.2 OPZ).
Tymczasem zdaje się, że Zamawiający chciałby przerzucenia etapu analizy
i projektowania na etap składania ofert co jest działaniem oczywiście chybionym.
Qumak złożył zarówno dokument pn. „Obsługa procesów biznesowych w KDR w SI
KDR” (ss. 64-81 oferty). Na stronach 66 do 75 znajduje się opis zamodelowania dziesięciu
wskazanych przez Zamawiającego procesów biznesowych, a na stronach 76 do 81 zawarto
opis realizacji tych procesów.
Mając to na uwadze zupełnie niezrozumiała jest decyzja Zamawiającego
o odrzuceniu oferty Qumak. Zdaje się, że Zamawiający dokonał oceny oferty Qumak
w sposób nie oparty na żadnym postanowieniu SIWZ, a na tym etapie postępowania
powołuje się na jakieś enigmatyczne swoje „rozumienie” tego opisu. Zatem ocena ta jest
całkowicie oderwana od zapisów SIWZ. Tego rodzaju działanie jest całkowicie
niedopuszczalne i narusza zarówno art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp jak i art. 7 ust. 1 Pzp. Jak się
trafnie wskazuje w orzecznictwie podstawą w systemie zamówień publicznych jest ocena
przez zamawiającego spełnienia wymagań przez oferowane produkty (czy usługi), jak
również ocena warunków udziału w postępowaniu na podstawie wymagań ściśle
określonych w SIWZ. Nie jest dopuszczalne ustanawianie przez zamawiającego
jakichkolwiek innych kryteriów oceny lub dodatkowych wymagań na etapie oceny złożonych
ofert, nie określonych w SIWZ. Tego rodzaju ocena powoduje naruszenie podstawowych
zasad postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (tak wyrok KIO z dnia 9 maja
2014 r., KIO 829/14). Także w wyroku z dnia 19 grudnia 2011 r. (KIO 2594/11 i KIO 2602/11)
trafnie stwierdzono, że postępowanie o zamówienie jest postępowaniem w obrocie
profesjonalnym, wykonawcy winni zatem wykazać należytą staranność przejawiającą się
zawodowym charakterem ich działalności, co determinuje oczekiwanie dokładnego
zapoznania się z dokumentami postępowania, starannego ich przeanalizowania ale
staranność ta nie może sięgać tak daleko, by stawiać wobec wykonawców postulat
wnioskowania na podstawie niejednoznacznych w treści dokumentów postępowania
o intencji zamawiającego.
Zauważyć należy także, że zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą KIO
w przypadku użycia w opisie przedmiotu zamówienia sformułowań wieloznacznych
i nieprecyzyjnych, należy je zawsze tłumaczyć na korzyść wykonawców. Tak np. w wyroku
KIO z dnia 29 marca 2012 r. (KIO 531/12), podobnie wyrok KIO z dnia 28.09.2011 r. (KIO
1974/11) oraz wyrok KIO z dnia 9 marca 2011 r. (KIO 362/11). Odnotowania wymaga
również postulowana w doktrynie i orzecznictwie interpretacja postanowień SIWZ w sposób
względniejszy dla wykonawców, tzn. tłumaczenia wszelkich wątpliwości na ich korzyść. Tak
wyrok KIO z dnia 19 grudnia 2011 r. (KIO 2594/11 i KIO 2602/11).
W zakresie zarzutu bezpodstawnego zaniechania wezwania Qumak do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, Odwołujący 2 z daleko posuniętej ostrożności
wskazał, że jeżeli Zamawiający miał wątpliwości co do treści oferty w zakresie
kwestionowanego opisu, powinien był skorzystać z procedury z art. 87 ust. 1 Pzp i wezwać
Qumak do złożenia wyjaśnień. Oczywiście w kontekście ogólnikowości uzasadnienia
faktycznego odrzucenia oferty Qumak trudno jest Odwołującemu 2 skonkretyzować, o co
Zamawiający miałby pytać Qumak, skoro nie bardzo wiadomo co było rzeczywistym
powodem odrzucenia oferty.
Jak wynika z ukształtowanego orzecznictwa KIO zastosowanie tej procedury nie jest
jedynie uprawnieniem Zamawiającego, a jego obowiązkiem. Co więcej reguła należytej
staranności wskazuje, że każdy zamawiający zobowiązany jest do podjęcia wszelkich
dopuszczalnych prawem środków zmierzających do wyboru oferty najkorzystniejszej, a nie
przedwczesnego odrzucania ofert czy też wykluczania wykonawców.
W niniejszej sprawie Zamawiający w oparciu o niejasne przesłanki podjął decyzję
o odrzuceniu oferty Qumak zaniechawszy podjęcia tej procedury. Powyższe stanowisko
prezentowane przez Odwołującego znajduje potwierdzenie w orzecznictwie KIO, a dla
przykładu Odwołujący 2 wskazał na następujące wyroki: wyrok z dnia 5 listopada 2009 r.
(sygn. akt KIO/UZP 1443/09), wyrok z dnia 5 listopada 2009 r. sygn. akt KIO/UZP 1365/09);
wyrok z dnia 7 lipca 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 782/2009).
Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1ustawy Pzp jest przede wszystkim konsekwencją
naruszeń wyżej opisanych. W praktyce tak dowolne i nie oparte na konkretnych zapisach
SIWZ działania Zamawiającego, a w szczególności posługiwanie się nie zdefiniowanym
nigdzie „rozumieniem nadanym przez zamawiającego” stwarza bardzo istotne ryzyko
nierównego traktowania wykonawców. Wobec jednych bowiem Zamawiający może
definiować swoje „rozumienie” w sposób bardziej liberalny, a wobec innych bardziej ścisły.
Szczególnie, że Zamawiający nawet nie motywuje swojej decyzji w sposób umożliwiający
rzeczywistą obronę praw podmiotu, którego ofertę odrzuca.
Mając na uwadze powyższe Odwołujący Qumak wnosił jak na wstępie.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert złożonych
w postępowaniu, stanowisk i oświadczeń Stron i Uczestników postępowania
zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje:
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
któregokolwiek z odwołań w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich,
skierowała odwołania na rozprawę.
Ustalono dalej, że Wykonawcy wnoszący odwołania posiadają interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny,
w tym odrzucenie ofert obu Odwołujących, dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty
wykonawcy Asseco - Przystępującego po stronie Zamawiającego, a także potencjalne
stwierdzenie naruszenia w tym zakresie przepisów ustawy Pzp pozbawia Odwołujących
możliwości uzyskania zamówienia i podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego
oraz wykonywania zamówienia. Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do
rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Do obu postępowań odwoławczych przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosił
wykonawca Asseco Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie wnosząc o oddalenie odwołań
w całości.
Do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/5 przystąpienie po stronie
Zamawiającego zgłosił także wykonawca Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie.
Przystąpienie uznano za skuteczne. Przystępujący Qumak wnosił o oddalenie odwołania
Odwołującego Pentacomp jako w całości bezzasadnego.
Przystąpienia uznano za skuteczne.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołania, w której w obu przypadkach
wnosił o oddalenie odwołań w całości przedstawiając szczegółową argumentację
merytoryczną.
Izba ustaliła, że obaj Odwołujący prawidłowo przedstawili w odwołaniach stan
faktyczny, w tym prawidłowo przytoczono brzmienie zapisów SIWZ mających znaczenie dla
rozstrzygnięcia przedmiotu sporu i ustalonych kryteriów oceny ofert, a także zapisy wzoru
umowy, które stanowiły wymagania dla wykonawcy zainteresowanego postępowaniem.
Sygn. akt KIO 1047/15
Izba uznała, że odwołanie o sygn. akt KIO 1047/15 zasługiwało na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 87 ust. 2 ustawy Pzp Zamawiający poprawia w ofercie
następujące kategorie omyłek: 1) oczywiste omyłki pisarskie; 2) oczywiste omyłki
rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek; 3) inne
omyłki polegające na niezgodności oferty ze SIWZ, niepowodujące istotnych zmian w treści
oferty. Powyższe brzmienie przepisu zostało nadane ustawą z dnia 4 września 2008 r.
o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.
U. z 2008r. Nr 171 poz. 1058), która weszła w życie od 24 października 2008 roku.
Intencją ustawodawcy w zakresie wskazanego przepisu było umożliwienie brania pod
uwagę w postępowaniu o zamówienie publiczne ofert obarczonych nieistotnymi wadami,
będącymi wynikiem różnego rodzaju błędów i omyłek, które nie prowadzą do istotnych zmian
w treści oferty – nie zniekształcają w znaczącym stopniu, niezgodnie z intencją oświadczenia
woli wykonawcy ubiegającego się o zamówienie. Z przepisu tego wynika zamiar ustawodawcy
dopuszczenia do oceny w postępowaniu wszystkich ofert, nawet tych które zawierają różnego
rodzaju błędy, niedoskonałości, byleby tylko nie prowadziło to do zniekształcenia woli
wykonawcy w zakresie istotnej części jego oferty. Taką intencję ustawodawca wyraził
w uzasadnieniu do Ustawy z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw, którą wprowadzono zmiany do ustawy Prawo
zamówień publicznych w sposób następujący: „W projekcie wprowadza się istotne zmiany
dotyczące sposobu poprawiania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych (art. 87 ust.
2). Rezygnuje się z zamkniętego katalogu sposobu poprawiania omyłek rachunkowych,
pozostawiając jednocześnie zamawiającemu uprawnienie do poprawiania oczywistych
omyłek pisarskich, rachunkowych oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Proponowane rozwiązanie przyczyni się do
usprawnienia procedury udzielania zamówienia publicznego oraz do zmniejszenia liczby
odrzucanych ofert i unieważnianych postępowań. Ogranicza się sytuacje, w których oferty
uznane za najkorzystniejsze podlegają odrzuceniu ze względu na błędy rachunkowe
w obliczeniu ceny, które nie są możliwe do poprawienia w myśl ustawowo określonych reguł.
(…). Należy również podkreślić, że proponowane rozwiązanie nie stoi na przeszkodzie temu,
aby zamawiający samodzielnie precyzował w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
przykładowe okoliczności, w których będzie dokonywał poprawy omyłek w ofertach w trybie
art. 87 ust. 2. Powyższe prowadzi do przejrzystości postępowania, ogranicza kazuistykę
ustawy i może ograniczyć ewentualne spory z wykonawcami (…)”.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, za oczywistą omyłkę uznaje się
taką, która ma charakter przypadkowy, niezamierzony, jej poprawienie nie wymaga głębszej
analizy. Omyłka taka nie zmienia treści oświadczenia woli złożonego przez wykonawcę wraz
z ofertą, ma raczej jedynie za zadanie doprowadzić do formalnej zgodności treści
oświadczenia do jego prawidłowego brzmienia. Oczywistą omyłkę Zamawiający jest w stanie
poprawić samodzielnie, bez uzyskiwania dodatkowych wyjaśnień ze strony wykonawcy.
Wbrew twierdzeniom Zamawiającego i Przystępujących po jego stronie wykonawców
z taką właśnie omyłką mamy do czynienia w ofercie Odwołującego Penatacomp. Zgodzić
należy się z Przystępującym Asseco, że możliwe do poprawienia są omyłki rachunkowe
polegające na błędnym przeprowadzeniu działania matematycznego. Odmiennie jednak niż
Przystępujący Asseco Izba wskazuje, że błąd w ofercie Odwołującego 1 polega właśnie na
nieprawidłowym zsumowaniu pozycji w tabeli znajdującej się w formularzu ofertowym. Nie
sposób zgodzić się z Zamawiającym, że konstrukcja formularza ofertowego nie dawała
podstaw do uznania, że cena ogółem jest sumą pozycji 1 i 2 tabeli z formularza, podczas gdy
to sam Zamawiający w decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty
Odwołującego 1 wskazał, że „suma cen 1 175 265,00 + 1 418 868,00 wynosi 2 594 133,00
zł, nie zaś 2 694 132,00 zł, jak podano w ofercie”. Skoro treść tabeli nie musiała równać się
sumie określonej jako cena ogółem, w jakim celu Zamawiający dokonywałby owego
sumowania i jakichkolwiek rachunków arytmetycznych w obrębie tabeli? Przyjmując za
prawidłowy tok rozumowania Zamawiającego, kwoty z tabeli mogłyby zostać przez
wykonawcę rozpisane w zupełnym oderwaniu od kwoty ogółem. Tymczasem rozumowaniu
takiemu przeczy sama budowa formularza ofertowego oraz przywołane przez Odwołującego
Pentacomp zapisy umowne, w ramach których wykonawcy otrzymają wynagrodzenie
właśnie w wysokościach wynikających z tabeli i nie jest możliwe otrzymanie wynagrodzenia
wyższego niż suma kwot z punktu 1 i 2 tabeli. Warto również podkreślić, że systematykę
sumowania pozycji 1 i 2 z tabeli przyjęli wszyscy pozostali wykonawcy w postępowaniu.
Zdaniem składu orzekającego Izby wykonawcy zobowiązaniu byli do określenia ceny ogółem
za wykonanie przedmiotu zamówienia, następnie zaś za rozbicie owej ceny na poszczególne
elementy składające się na cenę ogółem. O takim rozumieniu treści formularza ofertowegoświadczy także użycie w tabeli sformułowania „w tym”, zarówno w przypadku punktu 1, jak
też punktu 2. Nie można więc zgodzić się z tezą, że istniały co najmniej dwie możliwości
poprawienia omyłki, co świadczy o tym, że jej charakter nie był oczywisty. Nie mogło być tak,że cena wykazana za przeniesienie autorskich praw majątkowych do produktu była ceną
odrębną od pozycji nr 1 tabeli za wykonanie przedmiotu zamówienia w części, o której mowa
w § 2 ust. 1 pkt 1 umowy, tj. analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie
oprogramowania SI KDR, skoro zgodnie z zapisami ustalonymi przez samego
Zamawiającego, punkt 1 tabeli miał łącznie obejmować cenę za przeniesienie praw
autorskich (użycie formy „w tym”). Do takich wniosków prowadzi analiza semantyczna
wyrażeń znajdujących się w wierszu 1 tabeli. Analogicznie rozbito na określone elementy
punkt 2 tabeli, który także szczegółowo miał pokazywać składowe za wykonanie przedmiotu
zamówienia w części, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 2 umowy, tj. utrzymanie w sprawności
oprogramowania. Nie było zatem potrzeby ani dodawania kwoty za przeniesienie praw
autorskich do punktu dotyczącego wykonania przedmiotu zamówienia określonego w § 2 ust.
1 pkt 1 umowy, ani też nie istniała potrzeba zwracania się do wykonany o złożenie
oświadczenia o prawidłowej wysokości wynagrodzenia. W ocenie składu orzekającego Izby
Zamawiający winien dokonać prostego działania matematycznego w postaci dodania do
siebie kwot z pozycji 1 i pozycji 2 tabeli. Takie działania w żaden sposób nie zmieniłyby treści
oferty i nie stanowiły niedozwolonych na gruncie ustawy Pzp negocjacji w zakresie
oświadczenia woli wykonawcy.
Na podstawie informacji wynikających z tabeli w prosty sposób można było
wywnioskować, która z informacji w zakresie obliczenia ceny ogółem obarczona jest błędem,
a błąd ten podlega na dwukrotnym ujęciu w cenie całkowitej kwoty za przeniesienie praw
autorskich w wysokości 99 999,00 zł. To zaś oznaczało, że cenę całkowitą należy
skorygować „w dół” o wspomnianą kwotę.
Ani Zamawiający ani przystępujący po jego stronie Wykonawcy nie przedstawili
wiarygodnej argumentacji, czy też namiastki dowodów, które wskazywałyby na celowe,
zamierzone działanie Odwołującego Pentacomp, które miało lub mogło wprowadzić
Zamawiającego w błąd, a błąd taki należy rozumieć jako błąd w obliczeniu ceny.
W działaniu Wykonawcy Odwołującego Izba nie dopatrzyła się cech celowości,
umyślnego wprowadzania w błąd, czy też nieujęcia w cenie jakichkolwiek elementów
składających się na przedmiot zamówienia. Ustawa Pzp przewiduje możliwość poprawienia
w ofercie różnego rodzaju niedoskonałości, również tych, które w sposób znaczący mogą
wpływać na treść całej oferty. Należy przy tym podkreślić, iż uznanie powyższej omyłki za
oczywistą nie prowadzi do zmiany rzeczywistej treści i sensu oświadczenia Wykonawcy
wyrażonego w ofercie. Z tych powodów właśnie uznano działania Zamawiającego za
nieprawidłowe i nakazano poprawienie oferty Odwołującego w sposób przyjęty w sentencji
niniejszego orzeczenia.
O kosztach postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/15 orzeczono na
podstawie art. 192 ust. 9 i ust. 10 ustawy Pzp, a także w oparciu o § 5 ust. 2 pkt 1 i § 5 ust 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238), tj. stosownie do wyniku
postępowania.
Sygn. akt KIO 1048/15
Izba uznała, że przedmiotowe odwołanie podlegało oddaleniu w całości.
W zakresie naruszenia przez Zamawiającego art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp nie
można zgodzić się z Odwołującym Qumak, że Zamawiający nie uzasadnił w sposób należyty
decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego. W piśmie z 8 maja 2015 roku Zamawiający
wskazał, że wykonawca miał zamodelować 10 procesów biznesowych w notacji BPMN
i dokonać opisu ich realizacji w systemie. Dalej określono, że w złożonym przez wykonawcę
dokumencie brak jest opisów realizacji procesów biznesowych w systemie. Wykonawca
przedłożył ogólne informacje i diagramy sekwencji, nie dotyczące w całości złożonych przez
wykonawcę modelów procesów, tylko wybranych usług, tymczasem Zamawiający wymagał
opisu realizacji procesu biznesowego dla każdego zamodelowanego procesu przez
wykonawcę.
W ocenie Izby przedmiotowe uzasadnienie jest jasne i klarowne, zarówno w warstwie
merytorycznej, jak też prawnej odnośnie decyzji Zamawiającego. Z podanych informacji
wynika wprost jakie braki zawiera (w ocenie Zamawiającego) oferta wykonawcy. Nie było
zatem żadnych powodów, by uznać że wykonawca Odwołujący 2 miał co najmniej
utrudnioną możliwość przy korzystaniu ze środków ochrony prawnej. Skoro bowiem
Zamawiający odrzucając ofertę wskazał, że brakuje w niej opisu realizacji procesów
biznesowych w rozumieniu nadanym SIWZ, to na Odwołującym spoczywał obowiązek
wykazania, że określone informacje znajdują się w ofercie.
Za chybione uznano również stanowisko Odwołującego Qumak, że swoim działaniem
Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp odrzucając ofertę wykonawcy
w sposób nie oparty na żadnym z postanowień SIWZ, bez przywołania jakichkolwiek
zapisów SIWZ.
Bezspornie Zamawiający wymagał sporządzenia oferty w zakresie przedstawienia
„Obsługi procesów biznesowych KDR w SI KDR” przy uwzględnieniu podczas oceny
zgodności oferty z wymaganiami zdefiniowanymi w OPZ i zgodności ze stanem prawnym
wynikającym z aktów prawnych wymienionych w OPZ (pkt 12.6 i następne SIWZ).
Przedstawienie zagadnień obsługi procesów biznesowych miało składać się z dwóch
elementów: zamodelowanych procesów biznesowych oraz opisu realizacji tych procesów.
Specyfikacja zawierała również w załączniku nr 4 definicję procesu merytorycznego
wskazując, że za proces merytoryczny (biznesowy) należy rozumieć zbiór powiązanych ze
sobą działań podejmowanych przez interesariuszy obszaru rodzina prowadzących do
osiągnięcia zamierzonego celu. Wielokrotnie także Zamawiający podkreślał, odpowiadając
na pytania wykonawców, że „(…) zaproponowanie i opisanie, w oparciu o opis przedmiotu
zamówienia (w tym wskazane akty prawne mające wpływ na realizację przedmiotu
zamówienia), realizacji w SI KDR obsługi procesu (…) jest zadaniem wykonawcy,
podlegającym ocenie przez Zamawiającego”. Takie wymogi miały pozwolić Zamawiającemu
ocenić, czy wykonawca rozumie przedmiot zamówienia i ocenić poziom wiedzy danego
wykonawcy, która przełoży się na skuteczność realizacji zadania. Tym samym to właśnie
wspomniane zapisy SIWZ określały poziom szczegółowości przygotowania opisu realizacji
procesów biznesowych. Wykonawca miał wykazać, że rozumie specyfikę przedmiotu
zamówienia, a poziom swojej wiedzy przedstawić miał w postaci schematów blokowych i
szczegółowego opisu tych schematów. Pojęcia „opis realizacji procesów”, zdaniem Izby, nie
można było zrozumieć w żaden inny sposób, aniżeli opisowe, merytoryczne odzwierciedlenie
zamodelowanych schematów.
Przechodząc do analizy oferty Odwołującego Qumak uznać należy, iż słusznie
Zamawiający stwierdził, że oferta ta nie zawiera opisu realizacji procesów biznesowych
w ujęciu wymaganym przez Zamawiającego. Znajdujący się w ofercie fragment noszący tytuł
„Opis realizacji procesów biznesowych” jest enigmatyczny, niepełny, nie odnosi się w pełnym
zakresie do sporządzonych prawidłowo modelów procesów w notacji BPMN ujętych
w postaci diagramów. Choć Zamawiający nie określił poziomu szczegółowości opisu, to
dostrzeżenia wymaga, że opis z oferty odpowiada raczej ogólnemu opisowi systemu
i opisowi części usług realizowanych w ramach tego systemu, nie stanowi zaś szczegółowej
charakterystyki zamodelowanych na schematach blokowych procesów. Przychylić należało
się do twierdzeń Zamawiającego, że ujęty w ofercie Odwołującego 2 na stronach 76-81 opis
traktować można jako opis architektury projektowanego systemu, aniżeli opis realizacji
procesów. Nawet jeżeli poziom szczegółowości opisu nie został sprecyzowany, to od
profesjonalisty można było wymagać określonego poziomu wiedzy, że opis realizacji procesu
polegał będzie na przełożeniu informacji zawartych na schematach blokowych na wersję
opisową.
Na uwzględnienie nie zasługiwały również argumenty Odwołującego 2, że analiza
i zaprojektowanie systemu wchodzą w zakres opisu przedmiotu zamówienia, co oznacza, że
Zamawiający na etapie składania ofert nie mógł żądać tak szczegółowej analizy określonych
wymagań wraz z ofertą. Jak słusznie zauważył Przystępujący Asseco, w ramach analizy
wymagań podczas realizacji zamówienia wykonawca zobowiązany będzie jedynie do
uaktualnienia zamodelowanych i dołączonych do oferty procesów oraz opisu ich realizacji.
Oznacza to, że w ramach realizacji zamówienia, po przeprowadzeniu konsultacji z zespołem
Zamawiającego wykonawca zobowiązany będzie jedynie do doprecyzowania informacji
znajdujących się w ofercie, ujęcia w ramach procesów pewnej specyfiki działania
Zamawiającego, której na etapie tworzenia oferty wykonawca mógł nie znać. Nie oznacza to,że Wykonawca mógłby zupełnie od nowa, od podstaw stworzyć i opisać dany proces
biznesowy. Celem przedmiotowego postępowania jest wybór wykonawcy zorientowanego
w budowaniu systemów o określonych funkcjonalnościach i regulacjach prawnych, w którym
dany system ma funkcjonować, co wykonawca wykazać miał przez sporządzenie modeli
procesów i ich opis już na etapie ofertowania.
Co do możliwości zastosowania przez Zamawiającego art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, to
zauważyć należy, że wezwanie o wyjaśnienie treści oferty nastąpić może w sytuacji, gdzie
Zamawiający ma wątpliwości co do treści znajdującej się w ofercie. W przedmiotowym
postępowaniu Zamawiający nie mógł mieć wątpliwości wobec treści nie ujętej przez
wykonawcę w ofercie. Wezwanie zatem o wyjaśnienie prowadzić musiałoby do uzupełnienia
oferty wykonawcy o wymaganą część. Co ważniejsze jednak, w ocenie Izby zastosowanie
art. 87 ust. 1 ustawy Pzp byłoby niemożliwe także z tej przyczyny, że dana część oferty
podlegała ocenie merytorycznej w ramach ustalonych kryteriów oceny ofert. Jakakolwiek
ingerencja w tę część oferty, w ocenie składu orzekającego Izby stawiałaby danego
wykonawcę w uprzywilejowanej pozycji i mogłaby zaważyć na ilości przyznanych wykonawcy
punktów. Dostrzeżenia wymaga, że zastosowanie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp może mieć
miejsce,
gdy Zamawiający poweźmie wątpliwość co do rzeczywistej treści oferty, zaś rezultat
ma wyjaśniać, a nie zmienić treść oferty. Zastosowanie tego przepisu także nie może
prowadzić do negocjacji treści oferty. Powyższe wynika przykładowo z wyroku KIO
z 25.07.2012 r., sygn. akt: KIO 1474/14: „Przepis art. 87 ust. 1 ustawy prawo zamówień
publicznych wyraża ogólną zasadę niezmienności treści oferty po upływie terminu składania
ofert. Wyjaśnienie treści oferty z zastosowaniem regulacji art. 87 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych nie może bowiem stanowić zmiany oferty, winno mieścić się
w granicach merytorycznych treści oferty, zawartych w niej oświadczeń i informacji. Nie
będzie dopuszczalna sytuacja, że w ramach wyjaśnień udzielonych na podstawie art. 87 ust.
1 ustawy Prawo zamówień publicznych, czy też w wyniku uzupełnienia lub wyjaśnienia
dokumentu na podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy nastąpi zmiana treści oferty.”
Z tych powodów uznano, że decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty
Odwołującego Qumak była prawidłowa. Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że odwołanie nie
zasługiwało na uwzględnienie, a czynności lub zaniechania Zamawiającego nie miały
wpływu na wynik postępowania.
O kosztach postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1048/15 orzeczono
stosownie do jego wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu
o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Na podstawie art. 192 ust. 8 w związku z art. 189 ust. 1 ustawy Pzp w sprawie
wydano łączne orzeczenie.
Przewodniczący:
A. sygn. akt KIO 1047/15
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odrzucenia oferty odwołującego, a także nakazuje
dokonanie czynności ponownego badania i oceny ofert, w tym poprawienie
w ofercie odwołującego oczywistej omyłki rachunkowej na podstawie art. 87
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych
dokonanej poprawki w ten sposób, że w miejsce kwoty 2 694 132,00 zł
w formularzu ofertowym wpisana zostanie kwota 2 594 133,00 zł, stanowiąca
sumę kwot z pkt 1 i pkt 2 tabeli formularza ofertowego
2. Kosztami postępowania obciąża Zamawiającego: Skarb Państwa - Ministerstwo
Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie piętnastu tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę
Pentacomp Systemy Informatyczne S.A. z siedzibą w Warszawie tytułem
wpisu od odwołania,
2) zasądza od Zamawiającego: Skarbu Państwa -
Ministerstwa Pracy i Polityki
Społecznej w Warszawie na rzecz wykonawcy Pentacomp Systemy
Informatyczne S.A. z siedzibą w Warszawie kwotę 18.600 zł (słownie:
osiemnastu tysięcy sześciuset złotych zero groszy) stanowiącą koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
B. sygn. akt KIO 1048/15
1. Oddala odwołanie
2. Kosztami postępowania obciąża Odwołującego: Qumak S.A. z siedzibą
w Warszawie i:
1) zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie piętnastu tysięcy złotych zero groszy), uiszczoną przez wykonawcę
Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198 a i 198 b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Warszawie
Przewodniczący:
…………………………………
Sygn. akt KIO 1047/17, KIO 1048/15
UZASADNIENIE
Sygn. akt KIO 1047/15
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonego w trybie
przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest: „Wykonanie i wdrożenie systemu
teleinformatycznego KDR (SI KDR) oraz świadczenie usług jego utrzymania"- nr sprawy:
5/DI/PN/2015 prowadzi Zamawiający: Skarb Państwa, w imieniu którego działa Ministerstwo
Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 25 lutego 2015 roku pod numerem 2015/S
039-066885.
W dniu 18 maja 2015 roku do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, na podstawie art.
179 ust. 1. art. 180 ust. 1 oraz art. 182 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 roku -
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.), zwanej dalej „ustawą
Pzp” odwołanie złożył wykonawca Pentacomp Systemy Informatyczne S.A. z siedzibą
w Warszawie, dalej jako „Odwołujący” lub „Pentacomp”.
Odwołanie wniesiono wobec czynności podjętych i zaniechanych przez
Zamawiającego w toku Postępowania, polegających na:
1)
przyjęciu, iż oferta Pentacomp zawiera błąd w obliczeniu ceny i odrzuceniu jej na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp podczas gdy oferta ta zawiera omyłkę rachunkową, o
której mowa w art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
2)
zaniechaniu poprawienia w ofercie Pentacomp oczywistej omyłki rachunkowej,
z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawki;
3)
wyborze oferty ASSECO Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie i zaniechaniu wyboru
oferty Pentacomp, która w świetle ustanowionych w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia (dalej „SIWZ”) kryteriów oceny ofert winna być uznana za najkorzystniejszą.
Zamawiającemu zarzuca się naruszenie 7 ust. 1, art. 87 ust. 2 pkt 2, art. 89 ust. 1 pkt
6, art. 91 ust. 1 ustawy Pzp a w konsekwencji art. 7 ust. 3 ustawy Pzp.
Odwołujący 1 wnosił o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy ASSECO
Poland S.A. oraz unieważnienia czynności oceny ofert;
2)
poprawienia w ofercie Pentacomp oczywistej omyłki rachunkowej, z uwzględnieniem
konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawki;
3)
dokonania ponownej czynności badania i oceny ofert;
4)
wyboru oferty Pentacomp jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Odwołujący 1 wskazał, że złożył ofertę w postępowaniu. Oferta Odwołującego 1
z naruszeniem przepisów prawa został odrzucona. Pentacomp zaoferował realizację
zamówienia publicznego za najniższą cenę. Cena stanowiła kryterium, za które Pentacomp
z racji najniższej ceny winien otrzymać 75 punktów (znaczenie kryterium 75%). Pozostałe
kryteria to:
1)
termin uruchomienia SI KDR - z racji zaoferowania uruchomienia w terminie do dnia
18.09.2015 Pentacomp otrzymałby maksymalną liczbę punktów w tym kryterium - 10 pkt
(znacznie kryterium 10%);
2)
czas okna serwisowego przy migracji danych do SI KDR - z racji zaoferowania okna
serwisowego trwającego 2 dni kalendarzowe Pentacomp otrzymałby maksymalną liczbę
punktów w tym kryterium - 10 pkt (znacznie kryterium 10%);
3)
obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR - z racji opisania wszystkich
wymaganych procesów biznesowych wraz z opisem ich realizacji w SI KDR Pentacomp
otrzymałby 5 pkt (znaczenie kryterium 5%).
Łączna liczba punktów przyznanych przez Pentacomp wyniosłaby zatem 100 pkt.
Z uwagi na to, iż oferta Pentacomp jest ofertą z najniższą ceną liczbą punktów pozostałych
oferentów przyznana w kryterium 1 - cena, uległaby odpowiedniemu obniżeniu,
a mianowicie:
1)
Sygnity S.A. winna otrzymać w kryterium 1 - 43,62 pkt, co łącznie daje 65,62 pkt;
2)
Asseco Poland S.A. winna otrzymać w kryterium 1 - 43,40 pkt, co łącznie daje 68,40
pkt;
3)
Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. winna otrzymać w kryterium 1 -
41,97 pkt, co łącznie daje 63,97 pkt.
Powyższe wskazuje, iż oferta Pentacomp przy braku odrzucenia oferty otrzymałaby
najwyższą liczbę punktów a tym samym uznana zostałaby za najkorzystniejszą. Zatem
zaniechania i czynności Zamawiającego kwestionowane przez Odwołującego 1 doprowadziły
do wyboru oferty najkorzystniejszej z naruszeniem przepisów ustawy Pzp, co niewątpliwie
doprowadziło do pozbawienie Odwołującego 1 możliwości uzyskania odpłatnego zamówienia
publicznego, tym samym prowadząc do poniesienia przez niego szkody.
Informacja o wyborze oferty najkorzystniejszej została przekazana do Odwołującego
1 w dniu 8 maja 2015 roku. Wniesienie odwołania nastąpiło z zachowaniem 10-dniowego
terminu wskazanego w art. 182 ust. 1 pkt 1 Pzp. Kopia odwołania została przekazana
Zamawiającemu w dniu 18 maja 2015 roku.
W uzasadnieniu podniesiono, że jako najkorzystniejsza została wybrana oferta nr 6
złożona przez Wykonawcę ASSECO Poland S.A., która uzyskała najwyższa ofertę
punktową, wynoszącą 98,88 pkt.
Zamawiający zawiadomił również o odrzuceniu oferty złożonej m.in. przez
Wykonawcę Pentacomp. Jako podstawę odrzucenia Zamawiający wskazał art. 89 ust. 1 pkt
6 ustawy Pzp, przyjmując, iż oferta ta zawiera błąd w obliczeniu ceny.
W ocenie Zamawiającego Wykonawca popełnił błąd w obliczeniu ceny inny niż
oczywista omyłka rachunkowa, czy też inna omyłka polegająca na niezgodności oferty
z SIWZ, podlegające poprawieniu na podstawie art. 87 ust. 2 pkt 2 i pkt 3 ustawy Pzp.
Zdaniem Zamawiającego popełniony błąd nie posiada cech oczywistości i nie jest możliwe
stwierdzenie, jaki był faktyczny zamiar składającego oświadczenie woli, wobec powyższego
brak jednoznacznej informacji, jakie zaoferowane kwoty miałyby być uwzględnione w § 8
Umowy.
Zamawiający przyjął, że błąd Wykonawcy w obliczeniu ceny należy rozpatrywać jako
wadę oświadczenia woli, która jest nieusuwalna a korekta oferty ingerowałaby w sposób
nieuprawniony w treść oświadczenia woli Wykonawcy w zakresie ceny, a tym samym
działanie takie należałoby uznać za dyskryminujące i nierówne traktowanie w stosunku do
pozostałych Wykonawców. Z kolei wyjaśnienie treści złożonej oferty prowadziłoby do
niedopuszczalnych negocjacji dotyczących zaoferowanej ceny, poprzez dowolny wybór
przez Wykonawcę jednej z możliwości oraz dokonania istotnej zmiany w treści oferty, co
także należałoby poczytywać jako dyskryminujące i nierówne traktowanie w stosunku do
pozostałych Wykonawców.
Z powyższym stanowiskiem Odwołujący 1 nie może się zgodzić.
Na realizację zamówienia zgodnie z § 2 załączonego do SIWZ projektu umowy
(załącznik nr 5 do SIWZ) składa się:
1)
analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie Oprogramowania SI KDR;
2)
utrzymanie w sprawności Oprogramowania SI KDR.
Każdej z tych dwóch części, jak wynika z § 2 ust. 2 projektu Umowy,
przyporządkowany miał być też odrębny załącznik, zawierający szczegółowy opis, zakres
i warunki realizacji danej części. Każdej z tych dwóch części przyporządkowany został też
właściwy dla danej części termin realizacji (§ 3 projektu Umowy), odrębna procedura
odbiorcza (§ 7 ust. 5 i ust. 6 projektu Umowy). Wyodrębnienie tych dwóch części
determinowało również sposób w jaki wykonawcy podawali wynagrodzenie łączne
zawierające VAT w § 8 ust. 1 na które składać się ma:
1)
za wykonanie przedmiotu umowy w części, o której mowa §2 ust. 1 pkt 1 w kwocie
VAT... zł (słownie: ....), w tym kwota wynagrodzenia wynosząca ... zł (słownie: ...) za
przeniesienie, na zasadach określonych w §12, autorskich praw majątkowych do
Oprogramowania SI KDR i jego wersji zmodyfikowanych;
2)
za wykonanie przedmiotu umowy w części, o której mowa w §2 ust. 1 pkt 2, do
łącznej kwoty z VAT .... zł (słownie:...), w tym:
a)
za wykonanie przedmiotu umowy w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt 2
ryczałtem w kwocie z VAT... zł (słownie:...);
b)
za wykonanie przedmiotu umowy w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt 3
ryczałtem w kwocie z VAT... zł (słownie:...);
c)
za wykonanie przedmiotu umowy w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 2 pkt 1 i 3
ryczałtem w kwocie z VAT... zł (słownie:...);
d)
za wykonanie zmian funkcjonalnych w Oprogramowaniu SI KDR, o których mowa
w § 6 ust. 2 pkt
2
umowy, do łącznej kwoty z VAT .... zł (słownie: ...) obliczonej jako iloczyn
wynagrodzenia za jedną roboczogodzinę pracy i liczbę roboczogodzin świadczenia usług,
przy czym wynagrodzenie z VAT za jedną roboczogodzinę wynosi.... zł (słownie:
).
Umowa określiła również sposób płatności wynagrodzenia, konsekwentnie wskazując
na wynagrodzenie za realizację dwóch części zamówienia. W § 8 ust. 3 określono sposób,
podstawy i termin płatności wynagrodzenia wskazanego w § 8 ust. 1 pkt 1 (tj. za część z § 2
ust. 1 pkt 1). Z kolei w § 8 ust. 4 sposób, podstawy i terminy płatności wynagrodzenia
wskazanego w § 8 ust. 1 pkt 2 (tj. za część z §2 “ust. 1 pkt 1).
Jak wynika z jednoznacznej treści oświadczenia woli Pentacomp, zawartego
w Formularzu Ofertowym, Wykonawca zaoferował realizację zamówienia za cenę na którą
składały się następujące wartości:
1
za wykonanie przedmiotu zamówienia w części, o której mowa w części, o której
mowa § 2 ust. 1 pkt 1, tj. analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie Oprogramowania
SI KDR, w tym
1 175 265,00 zł
za przeniesienie autorskich praw majątkowych do produktów wykonanych w ramach
realizacji przedmiotu umowy na zasadach określonych w §12 umowy
99 999,00 zł
2
za wykonanie przedmiotu zamówienia w części, o której mowa w części, o której
mowa § 2 ust. 1 pkt 2, tj. utrzymanie w sprawności Oprogramowania SI KDR,
1418 868,00
zł, w tym:
1) za wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt
2, ryczałtem 264 450,00 zł
2) za wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 1 pkt
3, ryczałtem 423 120,00 zł
3) za wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie, o którym mowa w §6 ust. 2 pkt 1
i 3 ryczałtem, 199 998,00 zł
4) za wykonanie zmian funkcjonalnych w Oprogramowaniu SI KDR, o których mowa
w §6 ust. 2 pkt 2 umowy, do łącznej kwoty obliczonej jako iloczyn ceny jednostkowej za
roboczogodzinę pracy Wykonawcy i liczby 10.000 roboczogodzin świadczenia usług, przy
czym cena z VAT za jedną roboczogodzinę wynosi 53,13 zł (słownie: pięćdziesiąt trzy złote
13/100).
531 300,00 zł
Formularz ofertowy i konstrukcja Umowy nie pozostawia wątpliwości, iż cena
zaoferowana przez Wykonawcę stanowić ma sumę kwoty z poz. 1 powyższej tabeli (kwota
1 175 265,00 zł) oraz kwoty z poz. 2 (kwota 1 418 868,00 zł), która wynosić powinna:
594 133,00 zł brutto a nie jak podał omyłkowo Pentacomp w Formularzu Ofertowym:
2 694 132,00 zł brutto.
Na powyższe jednoznacznie wskazuje również fakt, iż zarówno w wierszu
stanowiącym poz. 1 jak i wierszu stanowiącym poz. 2 Wykonawca wyraźnie wskazał, że są
to ceny maksymalne, w których zawierają się podane elementy składowe (użyto
sformułowania „w tym”).
By mówić o błędzie w obliczeniu ceny konieczne jest wykazanie błędnego ustalenia
przez Wykonawcę stanu faktycznego, który znajduje odzwierciedlenie w jego błędnym
oświadczeniu woli. Z formularza ofertowego wynika jednoznacznie, że Wykonawca nie ustalił
błędnie stanu faktycznego, a popełnił omyłkę rachunkową. Przy błędzie nie jest możliwe
ustalenie przez Zamawiającego ceny jaka winna być podana, po dokonaniu operacji
sumowania pozycji składających się na zaoferowaną cenę, zgodnie z określonym w SIWZ
sposobem jej obliczenia. Skoro projekt umowy oraz Formularzy ofertowy jednoznacznie
określają sposób w jaki ma być wyliczona cena za realizację Zamówienia, a Wykonawca
podaje ceny składowe, jednoznacznie wskazując, że są to wartości maksymalne
(obejmujące podane elementy podlegające wycenie), Zamawiający nie miał żadnych
podstaw do dokonania oceny złożonego oświadczenia jako zawierającego błąd w obliczeniu
ceny. Wszystkie wartości jednostkowe są prawidłowe, zatem Zamawiający zgodnie z art. 87
ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp winien poprawić stwierdzoną oczywista omyłkę rachunkową,
z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanej poprawki.
Dokonanie sprawdzenia poprawności ceny stanowiącej sumę poz. 1 i 2 - zgodnie
z podanym przez Zamawiającego sposobem obliczenia - pozwala jednoznacznie stwierdzić
zaistnienie omyłki rachunkowej, co obliguje Zamawiającego do dokonania poprawy takiej
omyłki. Stanowisko wyrażone przez Wykonawcę potwierdza orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej, w szczególności: wyrok z dnia 16 kwietnia 2012 roku (sygn. akt KIO 650/12),
wyrok z dnia 15 października 2012 roku (sygn. akt KIO 2111/12), wyrok z dnia 29 stycznia
2013 roku (sygn. akt KIO 104/13), wyrok z dnia 4 czerwca 2014 roku (sygn. akt KIO
1027/14), wyrok z dnia 13 października 2014 roku (sygn. akt 2025/14).
Powyższa argumentacja wskazuje, iż Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 6
ustawy Pzp poprzez jego zastosowanie, podczas gdy nie było żadnych podstaw do przyjęcia
błędu w cenie, zwłaszcza gdy podany sposób obliczenia ceny i złożone oświadczenie
Wykonawcy wskazują na oczywistą omyłkę rachunkową, co obligowało Zamawiającego do
dokonania jej poprawy zaś zaniechanie tej czynności spowodowało naruszenie art. 87 ust. 2
pkt 2 ustawy Pzp.
Zamawiający dokonując naruszeń wskazanych powyżej dokonał wyboru oferty
najkorzystniejszej niezgodnie z Pzp a w konsekwencji przeprowadził przedmiotowe
postępowanie z naruszeniem zasad uczciwej konkurencji, co oznacza iż udzielenie
zamówienia ASSECO Poland S.A. oznaczać będzie usankcjonowanie niezgodnego
z przepisami ustawy wyboru oferty najkorzystniejszej.
W świetle powyższej argumentacji odwołanie, zdaniem Odwołującego 1, winno być
uwzględnione.
Sygn. akt KIO 1048/15
W dniu 18 maja 2015 roku w tym samym postępowaniu odwołanie do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej złożył wykonawca QUMAK S.A . z siedzibą w Warszawie, dalej
jako „Odwołujący 2” lub „Qumak”.
Odwołanie złożono wobec czynności i zaniechań Zamawiającego, polegających na
ocenie ofert złożonych w postępowaniu i:
1.
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez Asseco Poland S.A. z siedzibą
w Rzeszowie,
2.
odrzuceniu oferty Qumak,
3.
braku właściwego uzasadnienia prawnego, a szczególnie faktycznego decyzji
Zamawiającego o odrzuceniu oferty Qumak,
4.
zaniechaniu, w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwania Qumak do złożenia
wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty.
Zaskarżonym czynnościom Zamawiającego zarzucono naruszenie:
1.
art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez zaniechanie właściwego uzasadnienia
prawnego, a szczególnie faktycznego decyzji o odrzuceniu oferty Qumak,
2.
art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp poprzez błędne jego zastosowanie wobec oferty
Qumak pomimo tego, że nie zaistniały przesłanki do uznania, że oferta Qumak jest
sprzeczna z treścią SIWZ,
3.
art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwania Qumak do złożenia wyjaśnień dotyczących treści
złożonej oferty,
4.
art. 7 ust 1 ustawy Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób
niezapewniający zachowania zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania
wykonawców,
Odwołujący 2 wnosił o: uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności oceny
ofert i wyboru oferty Asseco, nakazanie Zamawiającemu dokonania ponownej oceny ofert
i, w zależności od ustaleń:
1)
właściwego uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty Qumak, poprzez wskazanie jaki
konkretne sprzeczności zachodzą w ofercie Qumak w stosunku do konkretnych postanowień
SIWZ,
2)
wezwania Qumak, w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, wezwania Qumak do złożenia
wyjaśnień dotyczących treści złożonej oferty,
oraz dokonania oceny ofert z uwzględnieniem oferty Qumak.
Odwołanie niniejsza spełniało wymagania formalne przewidziane w ustawie Pzp.
Odwołanie złożono w przepisanym terminie. Wpis od odwołania, w kwocie stosownej został
uiszczony na rachunek bankowy Urzędu Zamówień Publicznych. Odwołujący 2, zgodnie
z treścią art. 180 ust. 5 ustawy Pzp, przesłał kopię odwołania do Zamawiającego w dniu 18
maja 2015 roku.
Odwołujący 2 wskazał, że posiada interes w złożeniu środka ochrony prawnej
przewidzianego w art. 180 i nast. Ustawy Pzp. Oferta Odwołującego 2, według przyjętych
przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert, jest ofertą najkorzystniejszą spośród ofert nie
podlegających odrzuceniu. Zatem gdyby Zamawiający wykonał wszystkich czynności
związane z oceną ofert w sposób prawidłowy, to wówczas oferta Qumak powinna zostać
wybrana do realizacji. Dokonane przez Zamawiającego naruszenia i zaniechania pozbawiają
Odwołującego 2 możliwości uzyskania pozytywnego dla niego rozstrzygnięcia postępowania
poprzez wybór jego oferty jako najkorzystniejszej, co stanowi jego szkodę uzasadniającą
złożenie odwołania.
W uzasadnieniu wskazano, że Zamawiający uzasadniając odrzucenie oferty Qumak
podał, co następuje:
<<Zamawiający w pkt. 12.6 SIWZ wskazał, że w ramach kryterium nr 4 dokona oceny oferty
w oparciu o złożony wraz z ofertą dokument „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI
KDR”. W przedłożonym dokumencie Wykonawca miał zamodelować 10 procesów
biznesowych w notacji BPMN i dokonać opisu ich realizacji w SI KDR. Zamawiający
zastrzegł jednocześnie, że oferty niezawierające wszystkich modelów procesów
biznesowych i opisu ich realizacji w SI KDR podlegają odrzuceniu, jako oferty, których treść
nie odpowiada treści SIWZ.
W złożonym przez Wykonawcę dokumencie pn. „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI
KDR” brak jest opisów realizacji procesów biznesowych w SI KDR, w rozumieniu nadanym
przez Zamawiającego. W ocenie Zamawiającego nie można uznać za wypełnienie wymogów
SIWZ w zakresie opisu przedłożonych przez Wykonawcę ogólnych informacji i diagramów
sekwencji, które nie dotyczą w całości przedłożonych przez Wykonawcę modelów procesów,
tylko wybranych przez Wykonawcę usług. Podkreślić należy, iż Zamawiający wymagał opisu
realizacji procesu biznesowego w SI KDR dla każdego zamodelowanego przez Wykonawcę
procesu, definiując jednocześnie w opisie przedmiotu zamówienia co rozumie pod pojęciem
„proces merytoryczny (biznesowy)” w SI KDR. W związku z powyższym oferta podlega
odrzuceniu, ponieważ jej treść nie odpowiada treści SIWZ.>>
Odwołujący 2 zwrócił uwagę na następujące zapisy SIWZ dotyczące tego elementu
oferty (opisów procesów biznesowych).
W pkt 12 SIWZ Zamawiający określił następujące kryteria oceny ofert:
Lp.
Kryterium
Znaczenie kryterium (%)
Liczba możliwych do uzyskania punktów
1.
Cena oferty
75
do 75 punktów
2.
Termin uruchomienia SI KDR
10
do 10 punktów
3.
Czas okna serwisowego przy migracji danych do Si KDR 10
do 10 punktów
4.
Obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR
5
do 5 punktów
Dalej w pkt 12.6 SIWZ Zamawiający wskazał na sposób obliczenia punktów
w kryterium nr 4 „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR”. Postanowienie to miało
następujące brzmienie:
<<Zamawiający dokona oceny w kryterium nr 4 w oparciu o złożony wraz z ofertą dokument
pn. „Obsługa procesów biznesowych KDR w SI KDR. Wykonawca zobowiązany jest do
zamodelowania w tym dokumencie wszystkich następujących procesów biznesowych:
1)
Obsługa (w tym rejestracja) wniosków o przyznanie KDR/wydanie duplikatu KDR
złożonych w formie tradycyjnej (papierowej).
2)
Obsługa (w tym rejestracja) wniosków o przyznanie KDR/wydanie duplikatu KDR
w formie elektronicznej.
3)
Obsługa procesu odwoławczego zgodnie z zapisami ustawy i KPA.
4)
Obsługa rozliczeń związanych z przyznanym podziałem dotacji celowej na realizacji
zadania przez Gminę.
5)
Obsługa deklaracji Partnera udzielania uprawnień rodzinom wielodzietnym złożonej
w formie tradycyjnej (papierowej),
6)
Obsługa deklaracji Partnera udzielania uprawnień rodzinom wielodzietnym złożonej
w formie elektronicznej
7)
Obsługa procesu zasilania Wykazu uprawnień i mapy udostępnianego na stronie
internetowej Ministra.
8)
Obsługa procesu weryfikacji przez Partnera uprawnień do korzystanie z ulg i bonifikat
9)
Obsługa procesu tworzenia i przekazywania sprawozdań i raportów.
10)
Obsługa nadawania uprawnień użytkownikom.
w notacji BPMN i opisu ich realizacji w SI KDR oraz złożenia ich wraz z ofertą w formie
papierowej i elektronicznej, przy czym dokument w wersji elektronicznej powinien być
w formacie .doc i .pdf (na płycie CD/DVD). Modele biznesowe powinny zostać dołączone
w formacie umożliwiającym ich odczytanie w systemie Adonis.
Zamodelowanie procesów biznesowych w notacji BPMN i dokonanie opisu ich realizacji w SI
KDR stanowi podstawę oceny przez Zamawiającego zrozumienia przez Wykonawców
zapisów aktów prawnych regulujących działania SI KDR oraz zapisów Opisu przedmiotu
zamówienia.
Zamawiający dokona oceny zamodelowania procesów biznesowych w notacji BPMN i opisu
realizacji tych procesów w SI KDR pod kątem ich zgodności:
1)
z wymaganiami zdefiniowanymi w Opisie przedmiotu zamówienia,
2)
ze stanem prawnym wynikającym z aktów prawnych wymienionych w Opisie
przedmiotu zamówienia.
Oferty niezawierające wszystkich modelów procesów biznesowych i opisu ich realizacji w SI
KDR wskazanych w tym kryterium podlegają odrzuceniu, jako oferty których treść nie
odpowiada treści SIWZ.
Maksymalna liczba punktów, która może zostać przyznana Wykonawcy w kryterium K4
wynosi 5 pkt.
Oferta może uzyskać 1 pkt za każdy z dziesięciu poprawnie zamodelowany proces
biznesowy wraz z opisem jego realizacji w SI KDR, przy czym za zgodność:
1)
z wymaganiami zdefiniowanymi w Opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający
przyzna 0,5 pkt,
2)
ze stanem prawnym wynikającym z aktów prawnych wymienionych w Opisie
przedmiotu zamówienia Zamawiający przyzna 0,5 pkt>>.
Jak wynika z powyższego dokument pn. „Obsługa procesów biznesowych w KDR
w SI KDR” powinien zawierać dwa elementy. Pierwszy, zamodelowanie procesów
biznesowych opisanych w pkt 1 do 10 powyżej. Drugi, opis ich realizacji w SI KDR. Przy
czym Zamawiający zarzuca Qumak brak tego drugiego elementu, tj. brak opisu realizacji
procesów biznesowych w SI KDR.
Co istot zdaniem Odwołującego 2 w żadnym miejscu SIWZ, w którymkolwiek
z załączników do SIWZ, czy też w wyjaśnieniach do SIWZ Zamawiający nie określił sposobu
opisu realizacji procesów biznesowych w SI KDR. W szczególności nie wskazał minimalnego
poziomu szczegółowości tego opisu, elementów niezbędnych do uznania takiego opisu za
wystarczający, itp.
Qumak zwrócił także uwagę na to, co jest przedmiotem zamówienia. Przedmiotem
zamówienia jest analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie systemu informatycznego
KDR oraz świadczenie usług jego utrzymania. W wyniku zrealizowanych zadań powstanie SI
KDR. W pkt 3.1.1 OPZ pt. Uszczegółowienie wymagań wskazuję się na następujący
obowiązek wybranego Wykonawcy:
<<W ramach uszczegółowienia wymagań Wykonawca wykona analizę wymagań w zakresie
wykonania przedmiotu zamówienia, opisanych w Rozdziale 4. Po wykonaniu analizy
wymagań i jej akceptacji przez Zamawiającego, Wykonawca uaktualni zamodelowane
i dołączone do oferty procesy biznesowe oraz opis ich realizacji w SI KDR i przekaże je
w wersji elektronicznej na nośniku CD/DVD w formatach doc., pdf. Modele powinny być
dołączone w formacie umożliwiającym ich odczytanie w systemie Adonis.
W ramach analizy wymagań, Wykonawca zorganizuje i przeprowadzi konsultacje
z departamentami merytorycznymi MPiPS, w tym z Departamentem Polityki Rodzinnej,
Departamentem Informatyki, co najmniej 1 Urzędem Gminy, co najmniej 1 Urzędem
Wojewódzkim oraz jednostką podległą MPiPS - Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich.
W wyniku realizacji zadania powstanie dokumentacja analityczna: „Analiza wymagań", która
będzie podlegała formalnemu odbiorowi przez Zamawiającego.
Potwierdzeniem odbioru będzie Protokół Odbioru- bez zastrzeżeń>>.
Wreszcie w pkt 3.1.2 OPZ pt. Wykonanie projektu SI KDR zawarto szczegółowy opis
fazy projektowej zamówionego systemu SI KDR. Wykonawca wykona projekt Systemu SI
KDR, który wskaże techniczny sposób realizacji wymagań z „Analizy wymagań”, o której
mowa w pkt 3.1.1, zawierający co najmniej:
1)
opis architektury SI KDR (ze wskazaniem umiejscowienia oprogramowania
narzędziowego oraz Oprogramowania);
2)
projekty techniczne realizacji elementów SI KDR:
a)
projekt techniczny modułu interfejsu do CSIZS i systemu służącego do produkcji
i personalizacji Kart Dużej Rodziny,
b)
projekt techniczny realizacji wymagań,
c)
projekt techniczny zarządzania kontrolą dostępu,
d)
projekt migracji danych,
e)
model logiczny bazy danych SI KDR;
3)
opis sposobu instalacji poszczególnych elementów SI KDR w odniesieniu do
platformy sprzętowej opisanej w Rozdziale 4 „4.4. Planowana platforma sprzętowa
i narzędziowa";
4)
projekt wdrożenia systemu obejmujący opis procesu wdrażania SI KDR;
5)
projekty interfejsów komunikacyjnych do systemu do produkcji i personalizacji KDR
(WSDL);
6)
projekty interfejsów komunikacyjnych zdefiniowanych dla Partnerów dla usług
weryfikacji aktywności KDR (WSDL);
7)
projekt planu testów SI KDR.
System będzie projektowany przy uwzględnieniu wymagań norm PN ISO/IEC 20000 oraz PN
ISO/IEC 27001.
W wyniku realizacji zadania powstanie dokumentacja projektowa, której odbiór Zamawiający
potwierdzi formalnie protokołem odbioru.
W kontekście powyższego poza sporem powinno być to, że istotnym elementem
przedmiotu zamówienia są również fazy analizy i projektowania.
W ocenie Odwołującego 2 Zamawiający informując Qumak o powodach odrzucenia
jego oferty nie uzasadnił w sposób należy motywów podjęcia takiej czynności, a przede
wszystkim uzasadnienia faktycznego. Wprawdzie Zamawiający wskazał, że przyczyną
odrzucenia oferty Qumak jest brak opisów realizacji procesów biznesowych w SI KDR,
w rozumieniu nadanym przez Zamawiającego, jednakże nie skonkretyzował tego zarzutu.
W szczególności nie wiadomo czy Zamawiający uznał, że:
1)
w ogóle nie zostały złożone takie opisy,
2)
nie zostały złożone opisy dla wszystkich procesów merytorycznych (biznesowych),
a jeżeli tak, to dla których procesów brak jest tego rodzaju opisów,
3)
zostały złożone opisy, jednak na niewystarczającym poziomie szczegółowości,
a jeżeli tak, to jaki jego zdaniem poziom szczegółowości był wymagany,
4)
opisy zostały wprawdzie złożone, ale brak jest w nich wszystkich koniecznych
elementów, a jeżeli tak, to jakich,
5)
jest nieprawidłowa forma tych opisów.
Zamawiający nie wskazał także na jakie to swoje wymogi się powołuje,
w szczególności nie podał swojego „rozumienia” tej kwestii, na które to powołuje się w swej
decyzji.
Tak ogólnikowe uzasadnienie z pewnością nie wypełnia wymogu z art. 92 ust. 1 pkt 2
ustawy Pzp i w praktyce uniemożliwia Odwołującemu skuteczną obronę przed zarzutami
Zamawiającego. Już z tego powodu ocena ofert powinna zostać powtórzona.
W utrwalonym orzecznictwie KIO wskazuje się na doniosłość konkretnego
uzasadnienia decyzji zamawiającego o wykluczeniu wykonawcy czy też odrzuceniu jego
oferty, przykładowo KIO w wyroku z dnia 19 maja 2014 r. (sygn. akt KIO 846/14) oraz wyrok
KIO z dnia 17 marca 2014 r. (sygn. akt KIO 413/14).
W niniejszej sprawie Zamawiający, zdaniem Odwołującego Qumak uchybił art. 92 ust.
1 pkt 2 ustawy Pzp.
W zakresie zarzutu dotyczącego bezpodstawnego odrzucenia oferty Qumak,
zwrócono uwagę na fakt, że Zamawiający w SIWZ nie określił sposobu opisu realizacji
procesów biznesowych w SI KDR (zresztą wbrew temu co zdaje się sugerować w informacji
o wyborze ofert poprzez stwierdzenie „w rozumieniu nadanym przez Zamawiającego”).
Co nadto bardzo istotne przedmiotem zamówienia jest także analiza oraz
projektowanie SI KDR. To właśnie te dwa etapy realizacji zamówienia są właściwe dla
dokładnego określania jakie są szczegółowe wymagania Zamawiającego (por. pkt 3.1.1
OPZ) oraz wskazania technicznego sposobu realizacji tych wymagań przez zaprojektowany
System SI KDR (por. 3.1.2 OPZ).
Tymczasem zdaje się, że Zamawiający chciałby przerzucenia etapu analizy
i projektowania na etap składania ofert co jest działaniem oczywiście chybionym.
Qumak złożył zarówno dokument pn. „Obsługa procesów biznesowych w KDR w SI
KDR” (ss. 64-81 oferty). Na stronach 66 do 75 znajduje się opis zamodelowania dziesięciu
wskazanych przez Zamawiającego procesów biznesowych, a na stronach 76 do 81 zawarto
opis realizacji tych procesów.
Mając to na uwadze zupełnie niezrozumiała jest decyzja Zamawiającego
o odrzuceniu oferty Qumak. Zdaje się, że Zamawiający dokonał oceny oferty Qumak
w sposób nie oparty na żadnym postanowieniu SIWZ, a na tym etapie postępowania
powołuje się na jakieś enigmatyczne swoje „rozumienie” tego opisu. Zatem ocena ta jest
całkowicie oderwana od zapisów SIWZ. Tego rodzaju działanie jest całkowicie
niedopuszczalne i narusza zarówno art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp jak i art. 7 ust. 1 Pzp. Jak się
trafnie wskazuje w orzecznictwie podstawą w systemie zamówień publicznych jest ocena
przez zamawiającego spełnienia wymagań przez oferowane produkty (czy usługi), jak
również ocena warunków udziału w postępowaniu na podstawie wymagań ściśle
określonych w SIWZ. Nie jest dopuszczalne ustanawianie przez zamawiającego
jakichkolwiek innych kryteriów oceny lub dodatkowych wymagań na etapie oceny złożonych
ofert, nie określonych w SIWZ. Tego rodzaju ocena powoduje naruszenie podstawowych
zasad postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (tak wyrok KIO z dnia 9 maja
2014 r., KIO 829/14). Także w wyroku z dnia 19 grudnia 2011 r. (KIO 2594/11 i KIO 2602/11)
trafnie stwierdzono, że postępowanie o zamówienie jest postępowaniem w obrocie
profesjonalnym, wykonawcy winni zatem wykazać należytą staranność przejawiającą się
zawodowym charakterem ich działalności, co determinuje oczekiwanie dokładnego
zapoznania się z dokumentami postępowania, starannego ich przeanalizowania ale
staranność ta nie może sięgać tak daleko, by stawiać wobec wykonawców postulat
wnioskowania na podstawie niejednoznacznych w treści dokumentów postępowania
o intencji zamawiającego.
Zauważyć należy także, że zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą KIO
w przypadku użycia w opisie przedmiotu zamówienia sformułowań wieloznacznych
i nieprecyzyjnych, należy je zawsze tłumaczyć na korzyść wykonawców. Tak np. w wyroku
KIO z dnia 29 marca 2012 r. (KIO 531/12), podobnie wyrok KIO z dnia 28.09.2011 r. (KIO
1974/11) oraz wyrok KIO z dnia 9 marca 2011 r. (KIO 362/11). Odnotowania wymaga
również postulowana w doktrynie i orzecznictwie interpretacja postanowień SIWZ w sposób
względniejszy dla wykonawców, tzn. tłumaczenia wszelkich wątpliwości na ich korzyść. Tak
wyrok KIO z dnia 19 grudnia 2011 r. (KIO 2594/11 i KIO 2602/11).
W zakresie zarzutu bezpodstawnego zaniechania wezwania Qumak do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, Odwołujący 2 z daleko posuniętej ostrożności
wskazał, że jeżeli Zamawiający miał wątpliwości co do treści oferty w zakresie
kwestionowanego opisu, powinien był skorzystać z procedury z art. 87 ust. 1 Pzp i wezwać
Qumak do złożenia wyjaśnień. Oczywiście w kontekście ogólnikowości uzasadnienia
faktycznego odrzucenia oferty Qumak trudno jest Odwołującemu 2 skonkretyzować, o co
Zamawiający miałby pytać Qumak, skoro nie bardzo wiadomo co było rzeczywistym
powodem odrzucenia oferty.
Jak wynika z ukształtowanego orzecznictwa KIO zastosowanie tej procedury nie jest
jedynie uprawnieniem Zamawiającego, a jego obowiązkiem. Co więcej reguła należytej
staranności wskazuje, że każdy zamawiający zobowiązany jest do podjęcia wszelkich
dopuszczalnych prawem środków zmierzających do wyboru oferty najkorzystniejszej, a nie
przedwczesnego odrzucania ofert czy też wykluczania wykonawców.
W niniejszej sprawie Zamawiający w oparciu o niejasne przesłanki podjął decyzję
o odrzuceniu oferty Qumak zaniechawszy podjęcia tej procedury. Powyższe stanowisko
prezentowane przez Odwołującego znajduje potwierdzenie w orzecznictwie KIO, a dla
przykładu Odwołujący 2 wskazał na następujące wyroki: wyrok z dnia 5 listopada 2009 r.
(sygn. akt KIO/UZP 1443/09), wyrok z dnia 5 listopada 2009 r. sygn. akt KIO/UZP 1365/09);
wyrok z dnia 7 lipca 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 782/2009).
Zarzut naruszenia art. 7 ust. 1ustawy Pzp jest przede wszystkim konsekwencją
naruszeń wyżej opisanych. W praktyce tak dowolne i nie oparte na konkretnych zapisach
SIWZ działania Zamawiającego, a w szczególności posługiwanie się nie zdefiniowanym
nigdzie „rozumieniem nadanym przez zamawiającego” stwarza bardzo istotne ryzyko
nierównego traktowania wykonawców. Wobec jednych bowiem Zamawiający może
definiować swoje „rozumienie” w sposób bardziej liberalny, a wobec innych bardziej ścisły.
Szczególnie, że Zamawiający nawet nie motywuje swojej decyzji w sposób umożliwiający
rzeczywistą obronę praw podmiotu, którego ofertę odrzuca.
Mając na uwadze powyższe Odwołujący Qumak wnosił jak na wstępie.
Na podstawie zebranego materiału dowodowego, tj. treści SIWZ, ofert złożonych
w postępowaniu, stanowisk i oświadczeń Stron i Uczestników postępowania
zaprezentowanych pisemnie i w toku rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył,
co następuje:
Ustalono, że nie została wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
któregokolwiek z odwołań w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp i nie stwierdziwszy ich,
skierowała odwołania na rozprawę.
Ustalono dalej, że Wykonawcy wnoszący odwołania posiadają interes w uzyskaniu
przedmiotowego zamówienia, kwalifikowany możliwością poniesienia szkody w wyniku
naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy, o których mowa w art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych. Nieprawidłowe dokonanie czynności badania i oceny,
w tym odrzucenie ofert obu Odwołujących, dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty
wykonawcy Asseco - Przystępującego po stronie Zamawiającego, a także potencjalne
stwierdzenie naruszenia w tym zakresie przepisów ustawy Pzp pozbawia Odwołujących
możliwości uzyskania zamówienia i podpisania umowy w sprawie zamówienia publicznego
oraz wykonywania zamówienia. Wypełnione zostały zatem materialnoprawne przesłanki do
rozpoznania odwołania, wynikające z treści art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Do obu postępowań odwoławczych przystąpienie po stronie Zamawiającego zgłosił
wykonawca Asseco Poland S.A. z siedzibą w Rzeszowie wnosząc o oddalenie odwołań
w całości.
Do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/5 przystąpienie po stronie
Zamawiającego zgłosił także wykonawca Qumak S.A. z siedzibą w Warszawie.
Przystąpienie uznano za skuteczne. Przystępujący Qumak wnosił o oddalenie odwołania
Odwołującego Pentacomp jako w całości bezzasadnego.
Przystąpienia uznano za skuteczne.
Zamawiający złożył pisemną odpowiedź na odwołania, w której w obu przypadkach
wnosił o oddalenie odwołań w całości przedstawiając szczegółową argumentację
merytoryczną.
Izba ustaliła, że obaj Odwołujący prawidłowo przedstawili w odwołaniach stan
faktyczny, w tym prawidłowo przytoczono brzmienie zapisów SIWZ mających znaczenie dla
rozstrzygnięcia przedmiotu sporu i ustalonych kryteriów oceny ofert, a także zapisy wzoru
umowy, które stanowiły wymagania dla wykonawcy zainteresowanego postępowaniem.
Sygn. akt KIO 1047/15
Izba uznała, że odwołanie o sygn. akt KIO 1047/15 zasługiwało na uwzględnienie.
Stosownie do treści art. 87 ust. 2 ustawy Pzp Zamawiający poprawia w ofercie
następujące kategorie omyłek: 1) oczywiste omyłki pisarskie; 2) oczywiste omyłki
rachunkowe, z uwzględnieniem konsekwencji rachunkowych dokonanych poprawek; 3) inne
omyłki polegające na niezgodności oferty ze SIWZ, niepowodujące istotnych zmian w treści
oferty. Powyższe brzmienie przepisu zostało nadane ustawą z dnia 4 września 2008 r.
o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz zmianie niektórych innych ustaw (Dz.
U. z 2008r. Nr 171 poz. 1058), która weszła w życie od 24 października 2008 roku.
Intencją ustawodawcy w zakresie wskazanego przepisu było umożliwienie brania pod
uwagę w postępowaniu o zamówienie publiczne ofert obarczonych nieistotnymi wadami,
będącymi wynikiem różnego rodzaju błędów i omyłek, które nie prowadzą do istotnych zmian
w treści oferty – nie zniekształcają w znaczącym stopniu, niezgodnie z intencją oświadczenia
woli wykonawcy ubiegającego się o zamówienie. Z przepisu tego wynika zamiar ustawodawcy
dopuszczenia do oceny w postępowaniu wszystkich ofert, nawet tych które zawierają różnego
rodzaju błędy, niedoskonałości, byleby tylko nie prowadziło to do zniekształcenia woli
wykonawcy w zakresie istotnej części jego oferty. Taką intencję ustawodawca wyraził
w uzasadnieniu do Ustawy z dnia 4 września 2008 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień
publicznych oraz niektórych innych ustaw, którą wprowadzono zmiany do ustawy Prawo
zamówień publicznych w sposób następujący: „W projekcie wprowadza się istotne zmiany
dotyczące sposobu poprawiania oczywistych omyłek pisarskich i rachunkowych (art. 87 ust.
2). Rezygnuje się z zamkniętego katalogu sposobu poprawiania omyłek rachunkowych,
pozostawiając jednocześnie zamawiającemu uprawnienie do poprawiania oczywistych
omyłek pisarskich, rachunkowych oraz innych omyłek polegających na niezgodności oferty ze
specyfikacją istotnych warunków zamówienia. Proponowane rozwiązanie przyczyni się do
usprawnienia procedury udzielania zamówienia publicznego oraz do zmniejszenia liczby
odrzucanych ofert i unieważnianych postępowań. Ogranicza się sytuacje, w których oferty
uznane za najkorzystniejsze podlegają odrzuceniu ze względu na błędy rachunkowe
w obliczeniu ceny, które nie są możliwe do poprawienia w myśl ustawowo określonych reguł.
(…). Należy również podkreślić, że proponowane rozwiązanie nie stoi na przeszkodzie temu,
aby zamawiający samodzielnie precyzował w specyfikacji istotnych warunków zamówienia
przykładowe okoliczności, w których będzie dokonywał poprawy omyłek w ofertach w trybie
art. 87 ust. 2. Powyższe prowadzi do przejrzystości postępowania, ogranicza kazuistykę
ustawy i może ograniczyć ewentualne spory z wykonawcami (…)”.
Zgodnie ze stanowiskiem doktryny i orzecznictwa, za oczywistą omyłkę uznaje się
taką, która ma charakter przypadkowy, niezamierzony, jej poprawienie nie wymaga głębszej
analizy. Omyłka taka nie zmienia treści oświadczenia woli złożonego przez wykonawcę wraz
z ofertą, ma raczej jedynie za zadanie doprowadzić do formalnej zgodności treści
oświadczenia do jego prawidłowego brzmienia. Oczywistą omyłkę Zamawiający jest w stanie
poprawić samodzielnie, bez uzyskiwania dodatkowych wyjaśnień ze strony wykonawcy.
Wbrew twierdzeniom Zamawiającego i Przystępujących po jego stronie wykonawców
z taką właśnie omyłką mamy do czynienia w ofercie Odwołującego Penatacomp. Zgodzić
należy się z Przystępującym Asseco, że możliwe do poprawienia są omyłki rachunkowe
polegające na błędnym przeprowadzeniu działania matematycznego. Odmiennie jednak niż
Przystępujący Asseco Izba wskazuje, że błąd w ofercie Odwołującego 1 polega właśnie na
nieprawidłowym zsumowaniu pozycji w tabeli znajdującej się w formularzu ofertowym. Nie
sposób zgodzić się z Zamawiającym, że konstrukcja formularza ofertowego nie dawała
podstaw do uznania, że cena ogółem jest sumą pozycji 1 i 2 tabeli z formularza, podczas gdy
to sam Zamawiający w decyzji o wyborze oferty najkorzystniejszej i odrzuceniu oferty
Odwołującego 1 wskazał, że „suma cen 1 175 265,00 + 1 418 868,00 wynosi 2 594 133,00
zł, nie zaś 2 694 132,00 zł, jak podano w ofercie”. Skoro treść tabeli nie musiała równać się
sumie określonej jako cena ogółem, w jakim celu Zamawiający dokonywałby owego
sumowania i jakichkolwiek rachunków arytmetycznych w obrębie tabeli? Przyjmując za
prawidłowy tok rozumowania Zamawiającego, kwoty z tabeli mogłyby zostać przez
wykonawcę rozpisane w zupełnym oderwaniu od kwoty ogółem. Tymczasem rozumowaniu
takiemu przeczy sama budowa formularza ofertowego oraz przywołane przez Odwołującego
Pentacomp zapisy umowne, w ramach których wykonawcy otrzymają wynagrodzenie
właśnie w wysokościach wynikających z tabeli i nie jest możliwe otrzymanie wynagrodzenia
wyższego niż suma kwot z punktu 1 i 2 tabeli. Warto również podkreślić, że systematykę
sumowania pozycji 1 i 2 z tabeli przyjęli wszyscy pozostali wykonawcy w postępowaniu.
Zdaniem składu orzekającego Izby wykonawcy zobowiązaniu byli do określenia ceny ogółem
za wykonanie przedmiotu zamówienia, następnie zaś za rozbicie owej ceny na poszczególne
elementy składające się na cenę ogółem. O takim rozumieniu treści formularza ofertowegoświadczy także użycie w tabeli sformułowania „w tym”, zarówno w przypadku punktu 1, jak
też punktu 2. Nie można więc zgodzić się z tezą, że istniały co najmniej dwie możliwości
poprawienia omyłki, co świadczy o tym, że jej charakter nie był oczywisty. Nie mogło być tak,że cena wykazana za przeniesienie autorskich praw majątkowych do produktu była ceną
odrębną od pozycji nr 1 tabeli za wykonanie przedmiotu zamówienia w części, o której mowa
w § 2 ust. 1 pkt 1 umowy, tj. analiza, zaprojektowanie, wykonanie i wdrożenie
oprogramowania SI KDR, skoro zgodnie z zapisami ustalonymi przez samego
Zamawiającego, punkt 1 tabeli miał łącznie obejmować cenę za przeniesienie praw
autorskich (użycie formy „w tym”). Do takich wniosków prowadzi analiza semantyczna
wyrażeń znajdujących się w wierszu 1 tabeli. Analogicznie rozbito na określone elementy
punkt 2 tabeli, który także szczegółowo miał pokazywać składowe za wykonanie przedmiotu
zamówienia w części, o której mowa w § 2 ust. 1 pkt 2 umowy, tj. utrzymanie w sprawności
oprogramowania. Nie było zatem potrzeby ani dodawania kwoty za przeniesienie praw
autorskich do punktu dotyczącego wykonania przedmiotu zamówienia określonego w § 2 ust.
1 pkt 1 umowy, ani też nie istniała potrzeba zwracania się do wykonany o złożenie
oświadczenia o prawidłowej wysokości wynagrodzenia. W ocenie składu orzekającego Izby
Zamawiający winien dokonać prostego działania matematycznego w postaci dodania do
siebie kwot z pozycji 1 i pozycji 2 tabeli. Takie działania w żaden sposób nie zmieniłyby treści
oferty i nie stanowiły niedozwolonych na gruncie ustawy Pzp negocjacji w zakresie
oświadczenia woli wykonawcy.
Na podstawie informacji wynikających z tabeli w prosty sposób można było
wywnioskować, która z informacji w zakresie obliczenia ceny ogółem obarczona jest błędem,
a błąd ten podlega na dwukrotnym ujęciu w cenie całkowitej kwoty za przeniesienie praw
autorskich w wysokości 99 999,00 zł. To zaś oznaczało, że cenę całkowitą należy
skorygować „w dół” o wspomnianą kwotę.
Ani Zamawiający ani przystępujący po jego stronie Wykonawcy nie przedstawili
wiarygodnej argumentacji, czy też namiastki dowodów, które wskazywałyby na celowe,
zamierzone działanie Odwołującego Pentacomp, które miało lub mogło wprowadzić
Zamawiającego w błąd, a błąd taki należy rozumieć jako błąd w obliczeniu ceny.
W działaniu Wykonawcy Odwołującego Izba nie dopatrzyła się cech celowości,
umyślnego wprowadzania w błąd, czy też nieujęcia w cenie jakichkolwiek elementów
składających się na przedmiot zamówienia. Ustawa Pzp przewiduje możliwość poprawienia
w ofercie różnego rodzaju niedoskonałości, również tych, które w sposób znaczący mogą
wpływać na treść całej oferty. Należy przy tym podkreślić, iż uznanie powyższej omyłki za
oczywistą nie prowadzi do zmiany rzeczywistej treści i sensu oświadczenia Wykonawcy
wyrażonego w ofercie. Z tych powodów właśnie uznano działania Zamawiającego za
nieprawidłowe i nakazano poprawienie oferty Odwołującego w sposób przyjęty w sentencji
niniejszego orzeczenia.
O kosztach postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1047/15 orzeczono na
podstawie art. 192 ust. 9 i ust. 10 ustawy Pzp, a także w oparciu o § 5 ust. 2 pkt 1 i § 5 ust 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238), tj. stosownie do wyniku
postępowania.
Sygn. akt KIO 1048/15
Izba uznała, że przedmiotowe odwołanie podlegało oddaleniu w całości.
W zakresie naruszenia przez Zamawiającego art. 92 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp nie
można zgodzić się z Odwołującym Qumak, że Zamawiający nie uzasadnił w sposób należyty
decyzji o odrzuceniu oferty Odwołującego. W piśmie z 8 maja 2015 roku Zamawiający
wskazał, że wykonawca miał zamodelować 10 procesów biznesowych w notacji BPMN
i dokonać opisu ich realizacji w systemie. Dalej określono, że w złożonym przez wykonawcę
dokumencie brak jest opisów realizacji procesów biznesowych w systemie. Wykonawca
przedłożył ogólne informacje i diagramy sekwencji, nie dotyczące w całości złożonych przez
wykonawcę modelów procesów, tylko wybranych usług, tymczasem Zamawiający wymagał
opisu realizacji procesu biznesowego dla każdego zamodelowanego procesu przez
wykonawcę.
W ocenie Izby przedmiotowe uzasadnienie jest jasne i klarowne, zarówno w warstwie
merytorycznej, jak też prawnej odnośnie decyzji Zamawiającego. Z podanych informacji
wynika wprost jakie braki zawiera (w ocenie Zamawiającego) oferta wykonawcy. Nie było
zatem żadnych powodów, by uznać że wykonawca Odwołujący 2 miał co najmniej
utrudnioną możliwość przy korzystaniu ze środków ochrony prawnej. Skoro bowiem
Zamawiający odrzucając ofertę wskazał, że brakuje w niej opisu realizacji procesów
biznesowych w rozumieniu nadanym SIWZ, to na Odwołującym spoczywał obowiązek
wykazania, że określone informacje znajdują się w ofercie.
Za chybione uznano również stanowisko Odwołującego Qumak, że swoim działaniem
Zamawiający naruszył art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp odrzucając ofertę wykonawcy
w sposób nie oparty na żadnym z postanowień SIWZ, bez przywołania jakichkolwiek
zapisów SIWZ.
Bezspornie Zamawiający wymagał sporządzenia oferty w zakresie przedstawienia
„Obsługi procesów biznesowych KDR w SI KDR” przy uwzględnieniu podczas oceny
zgodności oferty z wymaganiami zdefiniowanymi w OPZ i zgodności ze stanem prawnym
wynikającym z aktów prawnych wymienionych w OPZ (pkt 12.6 i następne SIWZ).
Przedstawienie zagadnień obsługi procesów biznesowych miało składać się z dwóch
elementów: zamodelowanych procesów biznesowych oraz opisu realizacji tych procesów.
Specyfikacja zawierała również w załączniku nr 4 definicję procesu merytorycznego
wskazując, że za proces merytoryczny (biznesowy) należy rozumieć zbiór powiązanych ze
sobą działań podejmowanych przez interesariuszy obszaru rodzina prowadzących do
osiągnięcia zamierzonego celu. Wielokrotnie także Zamawiający podkreślał, odpowiadając
na pytania wykonawców, że „(…) zaproponowanie i opisanie, w oparciu o opis przedmiotu
zamówienia (w tym wskazane akty prawne mające wpływ na realizację przedmiotu
zamówienia), realizacji w SI KDR obsługi procesu (…) jest zadaniem wykonawcy,
podlegającym ocenie przez Zamawiającego”. Takie wymogi miały pozwolić Zamawiającemu
ocenić, czy wykonawca rozumie przedmiot zamówienia i ocenić poziom wiedzy danego
wykonawcy, która przełoży się na skuteczność realizacji zadania. Tym samym to właśnie
wspomniane zapisy SIWZ określały poziom szczegółowości przygotowania opisu realizacji
procesów biznesowych. Wykonawca miał wykazać, że rozumie specyfikę przedmiotu
zamówienia, a poziom swojej wiedzy przedstawić miał w postaci schematów blokowych i
szczegółowego opisu tych schematów. Pojęcia „opis realizacji procesów”, zdaniem Izby, nie
można było zrozumieć w żaden inny sposób, aniżeli opisowe, merytoryczne odzwierciedlenie
zamodelowanych schematów.
Przechodząc do analizy oferty Odwołującego Qumak uznać należy, iż słusznie
Zamawiający stwierdził, że oferta ta nie zawiera opisu realizacji procesów biznesowych
w ujęciu wymaganym przez Zamawiającego. Znajdujący się w ofercie fragment noszący tytuł
„Opis realizacji procesów biznesowych” jest enigmatyczny, niepełny, nie odnosi się w pełnym
zakresie do sporządzonych prawidłowo modelów procesów w notacji BPMN ujętych
w postaci diagramów. Choć Zamawiający nie określił poziomu szczegółowości opisu, to
dostrzeżenia wymaga, że opis z oferty odpowiada raczej ogólnemu opisowi systemu
i opisowi części usług realizowanych w ramach tego systemu, nie stanowi zaś szczegółowej
charakterystyki zamodelowanych na schematach blokowych procesów. Przychylić należało
się do twierdzeń Zamawiającego, że ujęty w ofercie Odwołującego 2 na stronach 76-81 opis
traktować można jako opis architektury projektowanego systemu, aniżeli opis realizacji
procesów. Nawet jeżeli poziom szczegółowości opisu nie został sprecyzowany, to od
profesjonalisty można było wymagać określonego poziomu wiedzy, że opis realizacji procesu
polegał będzie na przełożeniu informacji zawartych na schematach blokowych na wersję
opisową.
Na uwzględnienie nie zasługiwały również argumenty Odwołującego 2, że analiza
i zaprojektowanie systemu wchodzą w zakres opisu przedmiotu zamówienia, co oznacza, że
Zamawiający na etapie składania ofert nie mógł żądać tak szczegółowej analizy określonych
wymagań wraz z ofertą. Jak słusznie zauważył Przystępujący Asseco, w ramach analizy
wymagań podczas realizacji zamówienia wykonawca zobowiązany będzie jedynie do
uaktualnienia zamodelowanych i dołączonych do oferty procesów oraz opisu ich realizacji.
Oznacza to, że w ramach realizacji zamówienia, po przeprowadzeniu konsultacji z zespołem
Zamawiającego wykonawca zobowiązany będzie jedynie do doprecyzowania informacji
znajdujących się w ofercie, ujęcia w ramach procesów pewnej specyfiki działania
Zamawiającego, której na etapie tworzenia oferty wykonawca mógł nie znać. Nie oznacza to,że Wykonawca mógłby zupełnie od nowa, od podstaw stworzyć i opisać dany proces
biznesowy. Celem przedmiotowego postępowania jest wybór wykonawcy zorientowanego
w budowaniu systemów o określonych funkcjonalnościach i regulacjach prawnych, w którym
dany system ma funkcjonować, co wykonawca wykazać miał przez sporządzenie modeli
procesów i ich opis już na etapie ofertowania.
Co do możliwości zastosowania przez Zamawiającego art. 87 ust. 1 ustawy Pzp, to
zauważyć należy, że wezwanie o wyjaśnienie treści oferty nastąpić może w sytuacji, gdzie
Zamawiający ma wątpliwości co do treści znajdującej się w ofercie. W przedmiotowym
postępowaniu Zamawiający nie mógł mieć wątpliwości wobec treści nie ujętej przez
wykonawcę w ofercie. Wezwanie zatem o wyjaśnienie prowadzić musiałoby do uzupełnienia
oferty wykonawcy o wymaganą część. Co ważniejsze jednak, w ocenie Izby zastosowanie
art. 87 ust. 1 ustawy Pzp byłoby niemożliwe także z tej przyczyny, że dana część oferty
podlegała ocenie merytorycznej w ramach ustalonych kryteriów oceny ofert. Jakakolwiek
ingerencja w tę część oferty, w ocenie składu orzekającego Izby stawiałaby danego
wykonawcę w uprzywilejowanej pozycji i mogłaby zaważyć na ilości przyznanych wykonawcy
punktów. Dostrzeżenia wymaga, że zastosowanie art. 87 ust. 1 ustawy Pzp może mieć
miejsce,
gdy Zamawiający poweźmie wątpliwość co do rzeczywistej treści oferty, zaś rezultat
ma wyjaśniać, a nie zmienić treść oferty. Zastosowanie tego przepisu także nie może
prowadzić do negocjacji treści oferty. Powyższe wynika przykładowo z wyroku KIO
z 25.07.2012 r., sygn. akt: KIO 1474/14: „Przepis art. 87 ust. 1 ustawy prawo zamówień
publicznych wyraża ogólną zasadę niezmienności treści oferty po upływie terminu składania
ofert. Wyjaśnienie treści oferty z zastosowaniem regulacji art. 87 ust. 1 ustawy Prawo
zamówień publicznych nie może bowiem stanowić zmiany oferty, winno mieścić się
w granicach merytorycznych treści oferty, zawartych w niej oświadczeń i informacji. Nie
będzie dopuszczalna sytuacja, że w ramach wyjaśnień udzielonych na podstawie art. 87 ust.
1 ustawy Prawo zamówień publicznych, czy też w wyniku uzupełnienia lub wyjaśnienia
dokumentu na podstawie art. 26 ust. 3 i 4 ustawy nastąpi zmiana treści oferty.”
Z tych powodów uznano, że decyzja Zamawiającego o odrzuceniu oferty
Odwołującego Qumak była prawidłowa. Krajowa Izba Odwoławcza uznała, że odwołanie nie
zasługiwało na uwzględnienie, a czynności lub zaniechania Zamawiającego nie miały
wpływu na wynik postępowania.
O kosztach postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 1048/15 orzeczono
stosownie do jego wyniku, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu
o przepisy § 5 ust. 3 pkt 1) oraz ust. 4 w zw. z § 3 pkt 2) rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Na podstawie art. 192 ust. 8 w związku z art. 189 ust. 1 ustawy Pzp w sprawie
wydano łączne orzeczenie.
Przewodniczący:
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 1930/15 z dnia 2015-09-16
- Sygn. akt KIO 1901/15, KIO 1922/15 z dnia 2015-09-16
- Sygn. akt KIO 1792/15 z dnia 2015-08-31
- Sygn. akt KIO 1611/15 z dnia 2015-08-07
