rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-05-26
rok: 2015
data dokumentu: 2015-05-26
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 981/15
KIO 981/15
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 maja 2015 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 maja 2015 r. przez wykonawcę:
Z. P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia Kruszywa
w Łojewie, Łojewo 80, 88-101 Inowrocław w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Sater
Kórnik
sp.
z
o.o.
w
Czmoniu,
Czmoń
73,
62-035 Kórnik
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo J.A.T. sp. z o.o. w Gdańsku (80-283), ul. Matemblewska 27 oraz
Przedsiębiorstwo Budownictwa Górniczego i Energetycznego „EGBUD” sp. z o.o.
w Bogatyni (59-916), ul. Młodych Energetyków 3 zgłaszających swoje przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 11 maja 2015 r. przez wykonawcę:
Z. P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia Kruszywa
w Łojewie, Łojewo 80, 88-101 Inowrocław w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Sater
Kórnik
sp.
z
o.o.
w
Czmoniu,
Czmoń
73,
62-035 Kórnik
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo J.A.T. sp. z o.o. w Gdańsku (80-283), ul. Matemblewska 27 oraz
Przedsiębiorstwo Budownictwa Górniczego i Energetycznego „EGBUD” sp. z o.o.
w Bogatyni (59-916), ul. Młodych Energetyków 3 zgłaszających swoje przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: Sater Kórnik sp. z o.o.
w Czmoniu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz
czynności
wykluczenia
wykonawcy:
Z.
P.
prowadzącego
działalność
gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia Kruszywa w Łojewie z udziału w
postępowaniu o udzielenie zamówienia, a następnie powtórzenie czynności
oceny spełniania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia oraz badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego:
Sater Kórnik sp. z o.o.
w Czmoniu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Z. P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia
Kruszywa w Łojewie tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego:
Sater Kórnik sp. z o.o. w Czmoniu
na rzecz wykonawcy:
Z. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P.
Z. Transpol Kopalnia Kruszywa w Łojewie kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie:
trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego i obejmującą wpis od odwołania oraz wynagrodzenie pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego
w Poznaniu.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt:
KIO 981/15
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: „Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów innych
niż niebezpieczne i obojętne w m. Czmoń, Gm. Kórnik” zostało wszczęte przez Sater
Kórnik sp. z o.o. w Czmoniu, zwaną dalej Zamawiającym. Ustalona przez Zamawiającego
wartość zamówienia, zgodnie z informacją zawartą w doręczonym Prezesowi piśmie Izby
z dnia 13 maja 2015 r., nie przekraczała kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało zamieszone w Biuletynie Zamówień Publicznych (37173-2015) w dniu 17 marca
2015 r.
W dniu 11 maja 2015 r. odwołanie wniósł wykonawca: Z. P. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia Kruszywa w Łojewie, zwany dalej
Odwołującym.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie:
1. „art. 24 ust. 2 pkt 2 oraz art. 24 ust. 4 Pzp poprzez wykluczenie Odwołującego
z Postępowania oraz uznanie złożonej przez niego oferty za odrzuconą pomimo,
iż Odwołujący wniósł wadium w prawidłowy sposób, a zatem oferta złożona
przez Odwołującego była zabezpieczona wadium przez cały okres wymagany
przez Zamawiającego, w związku z czym nie było podstaw do wykluczenia
Odwołującego z udziału w Postępowaniu i uznania złożonej przez niego oferty
za odrzuconą;
2. art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz dokonanie
wyboru oferty najkorzystniejszej niezgodnie z przepisami ustawy, a także innych
przepisów wynikających z treści niniejszego odwołania”.
Zdaniem Odwołującego fakt, że w przedstawionej wraz z ofertą gwarancji wadialnej został
przewidziany dłuższy termin zapłaty (30 dni), aniżeli wymagał tego Zamawiający (14 dni)
w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), nie mógł przesądzać o tym,że nie wniósł on wadium, które w świetle przepisów ustawy Pzp należycie zabezpieczałoby
interesy Zamawiającego. Stał ona stanowisku, że przedstawiona przez niego gwarancja
wadialna spełniała wszystkie warunki minimalne określone przepisami ustawy Pzp,
zaś Zamawiający nie posiada kompetencji do określania terminów zapłaty z takiej gwarancji,
stąd też niedotrzymanie określonych przez niego w tym zakresie wymogów nie może
skutkować wykluczeniem go z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Uwzględniając podniesione zarzuty, Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, a także wykluczenia go z udziału
w postępowaniu oraz uznaniu złożonej przez niego oferty za odrzuconą, a następnie
dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert.
W dniu 15 maja 2015 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo JAT sp. z o.o. w Gdańsku oraz Przedsiębiorstwo Budownictwa Górniczego
i Energetycznego „EGBUD” sp. z o.o. w Bogatyni, zwani dalej łącznie Przystępującym,
doręczył Prezesowi Izby zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
po stronie Zamawiającego. Izba wbrew twierdzeniom Odwołującego nie znalazła podstaw,
aby uznać, że powołane zgłoszenie przystąpienia nie mogło zostać uznane za skuteczne.
Zostało ono podpisane przez urzędującego członka zarządu (zgodnie z przedstawionym
wraz ze zgłoszeniem odpisem z KRS oraz pieczęcią opisującą podpis pod zgłoszeniem)
wykonawcy będącego pełnomocnikiem (pełnomocnictwo z dnia 23 marca 2015 r. złożone
wraz
ze
zgłoszeniem
przystąpienia)
wykonawców
występujących
wspólnie,
tj. Przedsiębiorstwa JAT sp. z o.o. w Gdańsku. Mając to na uwadze, Izba uznała,że powołani wykonawcy uzyskali status uczestnika postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego.
Skład orzekający Izby wykluczył to, aby spełniona została którakolwiek z przesłanek
odrzucenia odwołania ustanowionych w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron oraz uczestnika postępowania
odwoławczego, na podstawie zebranego materiału dowodowego, z uwzględnieniem
stanowisk stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, skład orzekający Izby ustalił i
zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, przysługiwało prawo wniesienia odwołania w postępowaniu o udzielenie
zamówienia prowadzonym przez Zamawiającego.
Izba postanowiła zaliczyć w poczet materiału dowodowego dokumenty przekazane
na wezwanie Prezesa Izby przez Zamawiającego i poświadczone za zgodność z oryginałem.
Mając na celu ocenę zasadności zarzutów podnoszonych w odwołaniu Izba ustaliła,że zgodnie z pkt I.V.3.i) SIWZ Zamawiający wymagał, aby wadium złożone mu w formie
gwarancji lub poręczenia gwarantowało mu, że wypłata gwarantowanej sumy nastąpi
w terminie 14 dni na wskazany przez Zamawiającego rachunek bankowy.
Zgodnie z treścią pkt 5 gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty wadium nr 38/2015/BY
z dnia 31 marca 2015 r., złożonej wraz z ofertą Odwołującego, gwarant wypłacić miał
należną z gwarancji kwotę w ciągu 30 dni od daty doręczenia pisemnego wezwania
do zapłaty.
Wraz z pismem z dnia 23 kwietnia 2015 r., w którym Odwołujący zawarł oświadczenie
o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, przedstawił on
Zamawiającemu aneks nr 1 do powołanej gwarancji z dnia 21 kwietnia 2015 r.,
zgodnie z treścią którego treść pkt 5 nie uległa zmianie.
Wraz z przedstawionym Zamawiającemu piśmie z dnia 29 kwietnia 2015 r. Odwołujący
złożył wyjaśnienia wystawcy gwarancji wadialnej oraz aneks nr 1 do powołanej gwarancji
wystawiony, zgodnie z jego treścią, w dniu 31 marca 2015 r. Na jego mocy zmieniona
została treść pkt 5 gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty wadium nr 38/2015/BY
z dnia 31 marca 2015 r – zgodnie z jego nowym brzmieniem gwarant wypłacić miał należną
z gwarancji kwotę w ciągu 14 dni od daty doręczenia pisemnego wezwania do zapłaty.
Pismem z dnia 6 maja 2015 r. Zamawiający poinformował Odwołującego o wyborze oferty
najkorzystniejszej oraz o wykluczeniu go z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24
ust. 2 pkt 2) ustawy Pzp. Uznał on, że niezachowanie w złożonej pierwotnie wraz z ofertą
Odwołującego gwarancji wadialnej terminu płatności określonego w SIWZ, pozwalało mu
przyjąć, że na dzień składania ofert wykonawca ten nie miał oferty zabezpieczonej wadium
na warunkach określonych w SIWZ.
Wobec powołanych czynności Zamawiającego Odwołujący wniósł odwołanie.
Izba, kierując się przepisem art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, odwołanie wniesione
przez Odwołującego rozpoznała w granicach zarzutów w nim zawartych i popieranych w toku
postępowania odwoławczego.
Skład orzekający Izby, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz
zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających kognicji Izby, doszedł
do przekonania, że sformułowane przez Odwołującego zarzuty znajdują oparcie w ustalonym
stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie, jako takie, zasługuje
na uwzględnienie.
Z uwagi na fakt związania Izby granicami zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba
nie rozstrzygała o zasadności twierdzeń o konieczności wykluczenia Odwołującego z udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia z powodów przywołanych przez Przystępującego.
Fakt związania Izby granicami zarzutów wynika z powołanego przepisu art. 192 ust 7 ustawy
Pzp. Wiążąca dla zakreślenia kognicji Izby jest bowiem treść zarzutów sformułowanych
w odwołaniu z uwzględnieniem wszystkich elementów konstrukcyjnych tych właśnie
zarzutów, a zatem, co do zasady, wskazania w odwołaniu na czynności lub zaniechania
czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy Pzp,
przywołania przepisów, z którymi te czynności lub zaniechania czynności mają być
niezgodne, a wreszcie wskazania na okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające
formułowanie
takich
twierdzeń.
Co
do
zasady,
dopiero
po
przedstawieniu
przez
Odwołującego
wszystkich
tych
elementów
zawartych
w
odwołaniu
(a nie formułowanych już po wniesieniu odwołania, choćby w toku rozprawy przed Izbą), Izba
władna jest odnieść się do podniesionych zarzutów i rozstrzygnąć o ich zasadności.
O konieczności odpowiedniego sformułowana zarzutów w samym odwołaniu świadczy
chociażby przepis § 9 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r.
w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. Nr 48 poz. 280
z późn. zm.), który brak powołanych elementów konstrukcyjnych zarzutu traktuje jako brak
formalny, którego nieuzupełnienie rodzi obowiązek zwrotu odwołania. Pamiętać przy tym
należy, że w przypadku, gdy Odwołujący zakreśli w sposób precyzyjny stan faktyczny
(wskaże na konkretne dokonane przez Zamawiającego czynności, czy też na istnienie
po stronie Zamawiającego obowiązku dokonania określonej czynności, z którego ten się
nie wywiązał) i odniesie tenże stan faktyczny do określonej normy prawnej
(nawet bez przywołania konkretnej jednostki redakcyjnej ustawy Pzp), wskazując przy tym
na czym zarzucane przez niego naruszenie miałoby polegać i jakie, jego zaistnienie, rodzi
konsekwencje dla sfery jego interesów, to takie sformułowanie zarzutu uznane zostać winno
za wystarczające dla Izby, aby ta mogła orzec o zasadności tak postawionego zarzutu.
Przyjęcie takiej definicji zarzutu rodzi dalsze konsekwencje. Skoro Izba może orzekać tylko
w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, nie jest dopuszczalne, aby Odwołujący
rozszerzał te granice już po wniesieniu odwołania, a podejmowanie przez niego takich prób
nie może zostać uznane za działanie mogące skutecznie wpływać na kognicję Izby.
Pamiętać przy tym należy, iż tak samo odwołanie, jak i poszczególne zarzuty w nim zawarte,
formułowane są w konkretnym, zaistniałym w danej sprawie, stanie faktycznym i prawnym.
Stąd też oczywistym jest to, że zarzuty podnoszone przez Odwołującego konstruowane są
wobec konkretnych czynności podejmowanych przez Zamawiającego – odnoszą się one
do tych czynności, jako takich, w jaki sposób zostały one Odwołującemu
przez Zamawiającego zakomunikowane. Można zatem przyjąć, iż to treść konkretnych
rozstrzygnięć podejmowanych przez Zamawiającego jest główną determinantą kształtującą
treść zarzutu. To do treści komunikatu Zamawiającego i przesłanek, jakie uznał on
za decydujące o podjęciu konkretnej decyzji, w głównej mierze odnosić się musi Odwołujący
w swym odwołaniu i zawartych w nim zarzutach. To z kolei powoduje, że nie można od niego
oczekiwać,
aby
na
etapie
konstruowania
zarzutów
uwzględniał
okoliczności,
których Zamawiający nie przywołał w informacji o podjętych przez siebie czynnościach,
a które de facto uznał za rozstrzygające przy podejmowaniu tych czynności.
Skoro Odwołujący nie jest uprawniony do stawiania nowych zarzutów (czy też rozszerzania
zakresu zarzutów już sformułowanych) już po upływie terminu na wniesienie odwołania,
to także Zamawiający, wobec faktu, iż odwołanie wnoszone jest wobec konkretnych jego
czynności, nie jest władny w toku postępowania odwoławczego przed Izbą wskazywać
na nowe okoliczności, które przemawiać miałyby za słusznością podjętej przez niego decyzji.
Pamiętać bowiem należy, iż zgodnie z art. 180 ust. 1 ustawy Pzp odwołanie wnoszone
jest wobec czynności Zamawiającego podjętej w toku postępowania o udzielenie
zamówienia – podjętej, a zatem konkretnej, dokonanej i odpowiednio uzasadnionej
czynności. I to do tejże właśnie czynności, i zakomunikowanych wykonawcy motywów jej
podjęcia Izba odnosi zarzuty zawarte w odwołaniu i w jej kontekście bada zasadność
tych zarzutów.
Mając na uwadze powyższe, za istotną dla rozstrzygnięcia Izba uznała jedynie odpowiedź
na pytanie czy Zamawiający mógł uznać w świetle przepisów ustawy Pzp, że przedstawienie
przez Odwołującego gwarancji wadialnej przewidującej dłuższy, niż było to zakreślone
w SIWZ, termin wypłaty sumy gwarancyjnej, może zostać uznane za równoznaczne
z niewniesieniem wadium, a tym samym, że może to stanowić podstawę do wykluczenia
Odwołującego z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Co istotne –
w
rozpoznawanej
sprawie
innych
zarzutów
w
odniesieniu
do
wniesionego
przez Odwołującego wadium Zamawiający nie podnosił i była to jedyna okoliczność
faktyczna przemawiająca zgodnie z informacją zawartą w piśmie z dnia 6 maja 2015 r.
za wykluczeniem Odwołującego. Tak też zostały zakreślone granice zarzutów
rozpoznawanych przez Izbę.
W ocenie Izby przywoływana przez Zamawiającego okoliczność faktyczna nie mogła
stanowić podstawy dla wykluczenia Odwołującego w oparciu o przepis art. 24 ust. 2
pkt 2) ustawy Pzp. Podejmując takie rozstrzygnięcie Izba uwzględniła pogląd wyrażony
w sprawie KIO 1779/11: „Odnosząc się do podkreślanego przez zamawiającego znaczenia
postanowień siwz dotyczących wadiów wnoszonych przez wykonawców (w tym przypadku
znaczenia wymagań co do zastrzeżenia w treści gwarancji wadialnych 14-dniowego terminu
płatności) Izba wskazuje, iż w świetle powołanych wyżej przepisów, jedynymi
postanowieniami siwz dotyczącymi wadium, które nie zostały uregulowane w ustawie,
ale winny być na mocy delegacji ustawowej określone przez zamawiającego i jako takie
wywierają skutki prawne, są: kwota wadium i rachunek bankowy, na który wadium wnoszone
w formie pieniężnej powinno być wpłacane. Jakiekolwiek dodatkowe wymagania
zamawiającego stawiane w treści siwz odnośnie sposobu wnoszenia wadium,
jego deponowania i dostarczania, treści dokumentów wadialnych... etc., nie wywierają żadnych skutków prawnych, w szczególności nie wpływają na ocenę ważności i skuteczności
wniesionego przez wykonawcę wadium. Brak podstaw prawnych do egzekwowania
wymagań siwz odnoszących się do wadium, a nieznajdujących oparcia w przepisach ustawy.
Wadium (czy raczej dokument potwierdzający/stanowiący wadium w formie innej niż
pieniężna) nie jest częścią oferty rozumianej jako oświadczenie woli wykonawcy
w przeciwieństwie do wszelkich doprecyzowujących to oświadczenie dokumentów i
informacjami, co do zakresu i sposobu wykonania zobowiązania będącego przedmiotem
zamówienia, tym samym brak w tym przypadku możliwości zastosowania dyspozycji
art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp w stosunku do oferty zabezpieczonej wadium niezgodnym
z wymaganiami siwz. Natomiast każde wniesienie wadium do zamawiającego
przed terminem składania ofert (art. 45 ust. 3), w wymaganej wysokości (art. 45 ust. 4),
w formach w ustawie określonych (art. 45 ust. 6), pokrywające i zabezpieczające interesy
zamawiającego w postaci możliwości uzyskania/zatrzymania kwoty wadialnej w pełnym
zakresie ustawą opisanym (art. 46 ust. 4a i 5 Pzp), a także zgodne z odrębnymi przepisami
regulującymi np. wystawianie gwarancji bankowych czy innych form wadialnych, winno być
zakwalifikowane jako niedające podstaw do zastosowania przesłanki wykluczenia
wykonawcy wskazanej w art. 24 ust. 2 pkt 2 Pzp. A contrario tylko wadium niezgodne
z wyżej opisanymi wymaganiami, zakwalifikowane zostanie jako brak wniesienia
(prawidłowego) wadium i tym samym stanowić będzie przesłankę wykluczenia wykonawcy
na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy. Inaczej: prawidłowo wniesione wadium, to takie,
które zostało wniesione zgodnie z przepisami ustawy i które de facto i de iure zabezpiecza
w pełni opisane w ustawie interesy zamawiającego, niezależnie od nieznajdujących oparcia
w przepisach ustawy szczegółowych wymagań zamawiającego w tym zakresie wyrażonych
w siwz, które mogą zostać zakwalifikowane najwyżej jako instrukcyjne.”
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba, działając na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba wzięła w szczególności
pod uwagę przepis § 3 pkt 2) lit. a) i b) powołanego rozporządzenia,
zgodnie z którym uzasadnione koszty strony postępowania odwoławczego ustala się
na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, przy czym wynagrodzenie
pełnomocnika nie może być wyższe niż 3 600 zł. Mając na uwadze fakt, iż Odwołujący
przedłożył odpowiedni rachunek, Izba uwzględniła zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 1) powołanego
rozporządzenia jego wniosek o obciążenie Zamawiającego poniesionymi przez niego
kosztami wynagrodzenia pełnomocnika (3 600 zł) oraz wpisu (10 000 zł).
Przewodniczący: ……………………………
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu: Sater Kórnik sp. z o.o.
w Czmoniu unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz
czynności
wykluczenia
wykonawcy:
Z.
P.
prowadzącego
działalność
gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia Kruszywa w Łojewie z udziału w
postępowaniu o udzielenie zamówienia, a następnie powtórzenie czynności
oceny spełniania przez wykonawców warunków udziału w postępowaniu o
udzielenie zamówienia oraz badania i oceny ofert,
2.
kosztami postępowania obciąża zamawiającego:
Sater Kórnik sp. z o.o.
w Czmoniu i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
10 000 zł 00 gr
(słownie: dziesięć tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Z. P.
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia
Kruszywa w Łojewie tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od zamawiającego:
Sater Kórnik sp. z o.o. w Czmoniu
na rzecz wykonawcy:
Z. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą P.
Z. Transpol Kopalnia Kruszywa w Łojewie kwotę 13 600 zł 00 gr (słownie:
trzynaście tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego i obejmującą wpis od odwołania oraz wynagrodzenie pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego
w Poznaniu.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt:
KIO 981/15
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: „Zamknięcie i rekultywacja składowiska odpadów innych
niż niebezpieczne i obojętne w m. Czmoń, Gm. Kórnik” zostało wszczęte przez Sater
Kórnik sp. z o.o. w Czmoniu, zwaną dalej Zamawiającym. Ustalona przez Zamawiającego
wartość zamówienia, zgodnie z informacją zawartą w doręczonym Prezesowi piśmie Izby
z dnia 13 maja 2015 r., nie przekraczała kwot określonych w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień publicznych
(Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało zamieszone w Biuletynie Zamówień Publicznych (37173-2015) w dniu 17 marca
2015 r.
W dniu 11 maja 2015 r. odwołanie wniósł wykonawca: Z. P. prowadzący działalność
gospodarczą pod firmą P. Z. Transpol Kopalnia Kruszywa w Łojewie, zwany dalej
Odwołującym.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu naruszenie:
1. „art. 24 ust. 2 pkt 2 oraz art. 24 ust. 4 Pzp poprzez wykluczenie Odwołującego
z Postępowania oraz uznanie złożonej przez niego oferty za odrzuconą pomimo,
iż Odwołujący wniósł wadium w prawidłowy sposób, a zatem oferta złożona
przez Odwołującego była zabezpieczona wadium przez cały okres wymagany
przez Zamawiającego, w związku z czym nie było podstaw do wykluczenia
Odwołującego z udziału w Postępowaniu i uznania złożonej przez niego oferty
za odrzuconą;
2. art. 7 ust. 1 i 3 Pzp poprzez prowadzenie postępowania w sposób naruszający zasadę
zachowania uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców oraz dokonanie
wyboru oferty najkorzystniejszej niezgodnie z przepisami ustawy, a także innych
przepisów wynikających z treści niniejszego odwołania”.
Zdaniem Odwołującego fakt, że w przedstawionej wraz z ofertą gwarancji wadialnej został
przewidziany dłuższy termin zapłaty (30 dni), aniżeli wymagał tego Zamawiający (14 dni)
w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ), nie mógł przesądzać o tym,że nie wniósł on wadium, które w świetle przepisów ustawy Pzp należycie zabezpieczałoby
interesy Zamawiającego. Stał ona stanowisku, że przedstawiona przez niego gwarancja
wadialna spełniała wszystkie warunki minimalne określone przepisami ustawy Pzp,
zaś Zamawiający nie posiada kompetencji do określania terminów zapłaty z takiej gwarancji,
stąd też niedotrzymanie określonych przez niego w tym zakresie wymogów nie może
skutkować wykluczeniem go z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Uwzględniając podniesione zarzuty, Odwołujący wnosił o nakazanie Zamawiającemu
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej, a także wykluczenia go z udziału
w postępowaniu oraz uznaniu złożonej przez niego oferty za odrzuconą, a następnie
dokonania powtórnej czynności badania i oceny ofert.
W dniu 15 maja 2015 r. wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia:
Przedsiębiorstwo JAT sp. z o.o. w Gdańsku oraz Przedsiębiorstwo Budownictwa Górniczego
i Energetycznego „EGBUD” sp. z o.o. w Bogatyni, zwani dalej łącznie Przystępującym,
doręczył Prezesowi Izby zgłoszenie przystąpienia do postępowania odwoławczego
po stronie Zamawiającego. Izba wbrew twierdzeniom Odwołującego nie znalazła podstaw,
aby uznać, że powołane zgłoszenie przystąpienia nie mogło zostać uznane za skuteczne.
Zostało ono podpisane przez urzędującego członka zarządu (zgodnie z przedstawionym
wraz ze zgłoszeniem odpisem z KRS oraz pieczęcią opisującą podpis pod zgłoszeniem)
wykonawcy będącego pełnomocnikiem (pełnomocnictwo z dnia 23 marca 2015 r. złożone
wraz
ze
zgłoszeniem
przystąpienia)
wykonawców
występujących
wspólnie,
tj. Przedsiębiorstwa JAT sp. z o.o. w Gdańsku. Mając to na uwadze, Izba uznała,że powołani wykonawcy uzyskali status uczestnika postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego.
Skład orzekający Izby wykluczył to, aby spełniona została którakolwiek z przesłanek
odrzucenia odwołania ustanowionych w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron oraz uczestnika postępowania
odwoławczego, na podstawie zebranego materiału dowodowego, z uwzględnieniem
stanowisk stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, skład orzekający Izby ustalił i
zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, przysługiwało prawo wniesienia odwołania w postępowaniu o udzielenie
zamówienia prowadzonym przez Zamawiającego.
Izba postanowiła zaliczyć w poczet materiału dowodowego dokumenty przekazane
na wezwanie Prezesa Izby przez Zamawiającego i poświadczone za zgodność z oryginałem.
Mając na celu ocenę zasadności zarzutów podnoszonych w odwołaniu Izba ustaliła,że zgodnie z pkt I.V.3.i) SIWZ Zamawiający wymagał, aby wadium złożone mu w formie
gwarancji lub poręczenia gwarantowało mu, że wypłata gwarantowanej sumy nastąpi
w terminie 14 dni na wskazany przez Zamawiającego rachunek bankowy.
Zgodnie z treścią pkt 5 gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty wadium nr 38/2015/BY
z dnia 31 marca 2015 r., złożonej wraz z ofertą Odwołującego, gwarant wypłacić miał
należną z gwarancji kwotę w ciągu 30 dni od daty doręczenia pisemnego wezwania
do zapłaty.
Wraz z pismem z dnia 23 kwietnia 2015 r., w którym Odwołujący zawarł oświadczenie
o wyrażeniu zgody na przedłużenie terminu związania ofertą, przedstawił on
Zamawiającemu aneks nr 1 do powołanej gwarancji z dnia 21 kwietnia 2015 r.,
zgodnie z treścią którego treść pkt 5 nie uległa zmianie.
Wraz z przedstawionym Zamawiającemu piśmie z dnia 29 kwietnia 2015 r. Odwołujący
złożył wyjaśnienia wystawcy gwarancji wadialnej oraz aneks nr 1 do powołanej gwarancji
wystawiony, zgodnie z jego treścią, w dniu 31 marca 2015 r. Na jego mocy zmieniona
została treść pkt 5 gwarancji ubezpieczeniowej zapłaty wadium nr 38/2015/BY
z dnia 31 marca 2015 r – zgodnie z jego nowym brzmieniem gwarant wypłacić miał należną
z gwarancji kwotę w ciągu 14 dni od daty doręczenia pisemnego wezwania do zapłaty.
Pismem z dnia 6 maja 2015 r. Zamawiający poinformował Odwołującego o wyborze oferty
najkorzystniejszej oraz o wykluczeniu go z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24
ust. 2 pkt 2) ustawy Pzp. Uznał on, że niezachowanie w złożonej pierwotnie wraz z ofertą
Odwołującego gwarancji wadialnej terminu płatności określonego w SIWZ, pozwalało mu
przyjąć, że na dzień składania ofert wykonawca ten nie miał oferty zabezpieczonej wadium
na warunkach określonych w SIWZ.
Wobec powołanych czynności Zamawiającego Odwołujący wniósł odwołanie.
Izba, kierując się przepisem art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, odwołanie wniesione
przez Odwołującego rozpoznała w granicach zarzutów w nim zawartych i popieranych w toku
postępowania odwoławczego.
Skład orzekający Izby, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz
zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających kognicji Izby, doszedł
do przekonania, że sformułowane przez Odwołującego zarzuty znajdują oparcie w ustalonym
stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie, jako takie, zasługuje
na uwzględnienie.
Z uwagi na fakt związania Izby granicami zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba
nie rozstrzygała o zasadności twierdzeń o konieczności wykluczenia Odwołującego z udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia z powodów przywołanych przez Przystępującego.
Fakt związania Izby granicami zarzutów wynika z powołanego przepisu art. 192 ust 7 ustawy
Pzp. Wiążąca dla zakreślenia kognicji Izby jest bowiem treść zarzutów sformułowanych
w odwołaniu z uwzględnieniem wszystkich elementów konstrukcyjnych tych właśnie
zarzutów, a zatem, co do zasady, wskazania w odwołaniu na czynności lub zaniechania
czynności zamawiającego, której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy Pzp,
przywołania przepisów, z którymi te czynności lub zaniechania czynności mają być
niezgodne, a wreszcie wskazania na okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające
formułowanie
takich
twierdzeń.
Co
do
zasady,
dopiero
po
przedstawieniu
przez
Odwołującego
wszystkich
tych
elementów
zawartych
w
odwołaniu
(a nie formułowanych już po wniesieniu odwołania, choćby w toku rozprawy przed Izbą), Izba
władna jest odnieść się do podniesionych zarzutów i rozstrzygnąć o ich zasadności.
O konieczności odpowiedniego sformułowana zarzutów w samym odwołaniu świadczy
chociażby przepis § 9 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 marca 2010 r.
w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (Dz. U. Nr 48 poz. 280
z późn. zm.), który brak powołanych elementów konstrukcyjnych zarzutu traktuje jako brak
formalny, którego nieuzupełnienie rodzi obowiązek zwrotu odwołania. Pamiętać przy tym
należy, że w przypadku, gdy Odwołujący zakreśli w sposób precyzyjny stan faktyczny
(wskaże na konkretne dokonane przez Zamawiającego czynności, czy też na istnienie
po stronie Zamawiającego obowiązku dokonania określonej czynności, z którego ten się
nie wywiązał) i odniesie tenże stan faktyczny do określonej normy prawnej
(nawet bez przywołania konkretnej jednostki redakcyjnej ustawy Pzp), wskazując przy tym
na czym zarzucane przez niego naruszenie miałoby polegać i jakie, jego zaistnienie, rodzi
konsekwencje dla sfery jego interesów, to takie sformułowanie zarzutu uznane zostać winno
za wystarczające dla Izby, aby ta mogła orzec o zasadności tak postawionego zarzutu.
Przyjęcie takiej definicji zarzutu rodzi dalsze konsekwencje. Skoro Izba może orzekać tylko
w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, nie jest dopuszczalne, aby Odwołujący
rozszerzał te granice już po wniesieniu odwołania, a podejmowanie przez niego takich prób
nie może zostać uznane za działanie mogące skutecznie wpływać na kognicję Izby.
Pamiętać przy tym należy, iż tak samo odwołanie, jak i poszczególne zarzuty w nim zawarte,
formułowane są w konkretnym, zaistniałym w danej sprawie, stanie faktycznym i prawnym.
Stąd też oczywistym jest to, że zarzuty podnoszone przez Odwołującego konstruowane są
wobec konkretnych czynności podejmowanych przez Zamawiającego – odnoszą się one
do tych czynności, jako takich, w jaki sposób zostały one Odwołującemu
przez Zamawiającego zakomunikowane. Można zatem przyjąć, iż to treść konkretnych
rozstrzygnięć podejmowanych przez Zamawiającego jest główną determinantą kształtującą
treść zarzutu. To do treści komunikatu Zamawiającego i przesłanek, jakie uznał on
za decydujące o podjęciu konkretnej decyzji, w głównej mierze odnosić się musi Odwołujący
w swym odwołaniu i zawartych w nim zarzutach. To z kolei powoduje, że nie można od niego
oczekiwać,
aby
na
etapie
konstruowania
zarzutów
uwzględniał
okoliczności,
których Zamawiający nie przywołał w informacji o podjętych przez siebie czynnościach,
a które de facto uznał za rozstrzygające przy podejmowaniu tych czynności.
Skoro Odwołujący nie jest uprawniony do stawiania nowych zarzutów (czy też rozszerzania
zakresu zarzutów już sformułowanych) już po upływie terminu na wniesienie odwołania,
to także Zamawiający, wobec faktu, iż odwołanie wnoszone jest wobec konkretnych jego
czynności, nie jest władny w toku postępowania odwoławczego przed Izbą wskazywać
na nowe okoliczności, które przemawiać miałyby za słusznością podjętej przez niego decyzji.
Pamiętać bowiem należy, iż zgodnie z art. 180 ust. 1 ustawy Pzp odwołanie wnoszone
jest wobec czynności Zamawiającego podjętej w toku postępowania o udzielenie
zamówienia – podjętej, a zatem konkretnej, dokonanej i odpowiednio uzasadnionej
czynności. I to do tejże właśnie czynności, i zakomunikowanych wykonawcy motywów jej
podjęcia Izba odnosi zarzuty zawarte w odwołaniu i w jej kontekście bada zasadność
tych zarzutów.
Mając na uwadze powyższe, za istotną dla rozstrzygnięcia Izba uznała jedynie odpowiedź
na pytanie czy Zamawiający mógł uznać w świetle przepisów ustawy Pzp, że przedstawienie
przez Odwołującego gwarancji wadialnej przewidującej dłuższy, niż było to zakreślone
w SIWZ, termin wypłaty sumy gwarancyjnej, może zostać uznane za równoznaczne
z niewniesieniem wadium, a tym samym, że może to stanowić podstawę do wykluczenia
Odwołującego z udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia. Co istotne –
w
rozpoznawanej
sprawie
innych
zarzutów
w
odniesieniu
do
wniesionego
przez Odwołującego wadium Zamawiający nie podnosił i była to jedyna okoliczność
faktyczna przemawiająca zgodnie z informacją zawartą w piśmie z dnia 6 maja 2015 r.
za wykluczeniem Odwołującego. Tak też zostały zakreślone granice zarzutów
rozpoznawanych przez Izbę.
W ocenie Izby przywoływana przez Zamawiającego okoliczność faktyczna nie mogła
stanowić podstawy dla wykluczenia Odwołującego w oparciu o przepis art. 24 ust. 2
pkt 2) ustawy Pzp. Podejmując takie rozstrzygnięcie Izba uwzględniła pogląd wyrażony
w sprawie KIO 1779/11: „Odnosząc się do podkreślanego przez zamawiającego znaczenia
postanowień siwz dotyczących wadiów wnoszonych przez wykonawców (w tym przypadku
znaczenia wymagań co do zastrzeżenia w treści gwarancji wadialnych 14-dniowego terminu
płatności) Izba wskazuje, iż w świetle powołanych wyżej przepisów, jedynymi
postanowieniami siwz dotyczącymi wadium, które nie zostały uregulowane w ustawie,
ale winny być na mocy delegacji ustawowej określone przez zamawiającego i jako takie
wywierają skutki prawne, są: kwota wadium i rachunek bankowy, na który wadium wnoszone
w formie pieniężnej powinno być wpłacane. Jakiekolwiek dodatkowe wymagania
zamawiającego stawiane w treści siwz odnośnie sposobu wnoszenia wadium,
jego deponowania i dostarczania, treści dokumentów wadialnych... etc., nie wywierają żadnych skutków prawnych, w szczególności nie wpływają na ocenę ważności i skuteczności
wniesionego przez wykonawcę wadium. Brak podstaw prawnych do egzekwowania
wymagań siwz odnoszących się do wadium, a nieznajdujących oparcia w przepisach ustawy.
Wadium (czy raczej dokument potwierdzający/stanowiący wadium w formie innej niż
pieniężna) nie jest częścią oferty rozumianej jako oświadczenie woli wykonawcy
w przeciwieństwie do wszelkich doprecyzowujących to oświadczenie dokumentów i
informacjami, co do zakresu i sposobu wykonania zobowiązania będącego przedmiotem
zamówienia, tym samym brak w tym przypadku możliwości zastosowania dyspozycji
art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp w stosunku do oferty zabezpieczonej wadium niezgodnym
z wymaganiami siwz. Natomiast każde wniesienie wadium do zamawiającego
przed terminem składania ofert (art. 45 ust. 3), w wymaganej wysokości (art. 45 ust. 4),
w formach w ustawie określonych (art. 45 ust. 6), pokrywające i zabezpieczające interesy
zamawiającego w postaci możliwości uzyskania/zatrzymania kwoty wadialnej w pełnym
zakresie ustawą opisanym (art. 46 ust. 4a i 5 Pzp), a także zgodne z odrębnymi przepisami
regulującymi np. wystawianie gwarancji bankowych czy innych form wadialnych, winno być
zakwalifikowane jako niedające podstaw do zastosowania przesłanki wykluczenia
wykonawcy wskazanej w art. 24 ust. 2 pkt 2 Pzp. A contrario tylko wadium niezgodne
z wyżej opisanymi wymaganiami, zakwalifikowane zostanie jako brak wniesienia
(prawidłowego) wadium i tym samym stanowić będzie przesłankę wykluczenia wykonawcy
na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 2 ustawy. Inaczej: prawidłowo wniesione wadium, to takie,
które zostało wniesione zgodnie z przepisami ustawy i które de facto i de iure zabezpiecza
w pełni opisane w ustawie interesy zamawiającego, niezależnie od nieznajdujących oparcia
w przepisach ustawy szczegółowych wymagań zamawiającego w tym zakresie wyrażonych
w siwz, które mogą zostać zakwalifikowane najwyżej jako instrukcyjne.”
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba, działając na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba wzięła w szczególności
pod uwagę przepis § 3 pkt 2) lit. a) i b) powołanego rozporządzenia,
zgodnie z którym uzasadnione koszty strony postępowania odwoławczego ustala się
na podstawie rachunków przedłożonych do akt sprawy, przy czym wynagrodzenie
pełnomocnika nie może być wyższe niż 3 600 zł. Mając na uwadze fakt, iż Odwołujący
przedłożył odpowiedni rachunek, Izba uwzględniła zgodnie z § 5 ust. 2 pkt 1) powołanego
rozporządzenia jego wniosek o obciążenie Zamawiającego poniesionymi przez niego
kosztami wynagrodzenia pełnomocnika (3 600 zł) oraz wpisu (10 000 zł).
Przewodniczący: ……………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 1611/15 z dnia 2015-08-07
- Sygn. akt KIO 1490/15, KIO 1577/15, KIO 1584/15 z dnia 2015-08-06
- Sygn. akt KIO 1560/15 z dnia 2015-08-04
- Sygn. akt KIO 1519/15 z dnia 2015-07-31
