rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-04-08
rok: 2015
data dokumentu: 2015-04-08
rok: 2015
sygnatury akt.:
KIO 581/15
KIO 581/15
po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 8 kwietnia 2015 r. odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 24 marca 2015 r. przez wykonawcę: Spółka
lotnicza UAB „Aviabaltika” (UAB AK „Aviabaltika”), Vilniaus 86A, Karmelava LT-54458,
Gmina Rejonowa Kowno, Republika Litewska w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Jednostka Wojskowa nr 4198, ul. Żwirki i Wigury 1C, 00-909 Warszawa,
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
w dniu 24 marca 2015 r. przez wykonawcę: Spółka
lotnicza UAB „Aviabaltika” (UAB AK „Aviabaltika”), Vilniaus 86A, Karmelava LT-54458,
Gmina Rejonowa Kowno, Republika Litewska w postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego:
Jednostka Wojskowa nr 4198, ul. Żwirki i Wigury 1C, 00-909 Warszawa,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania
obciąża
wykonawcę:
Spółka
lotnicza
UAB
„Aviabaltika” (UAB AK „Aviabaltika”), Vilniaus 86A, Karmelava LT-54458,
Gmina Rejonowa Kowno, Republika Litewska, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę:
Spółka lotnicza UAB „Aviabaltika” (UAB AK „Aviabaltika”),
Vilniaus 86A, Karmelava LT-54458, Gmina Rejonowa Kowno, Republika
Litewska tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący: …………….…………
Sygn. akt KIO 581/15
Uzasadnienie
Zamawiający, Jednostka Wojskowa nr 4198 z siedzibą w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
„Wykonanie usługi szkolenia teoretycznego i symulatorowego personelu latającego
wykonującego loty na śmigłowcu Mi-8 w 2015 r." Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 13.01.2015 r. pod pozycją 4309-
2015.
W dniu 19 marca 2015 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyniku
postępowania, w tym - o odrzuceniu oferty złożonej przez wykonawcę - Spółka lotnicza UAB
"Aviabaltika" (UAB UK „Aviabaltika") z siedzibą w Kownie - Republika Litewska oraz
o wykluczeniu wykonawcy HTP Ostrava CZ a.s. Zamawiający jednocześnie zawiadomił
o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 1 Pzp, gdyż nie wpłynęła żadna oferta niepodlegająca odrzuceniu.
Wykonawca - Spółka lotnicza UAB "Aviabaltika" (UAB UK „Aviabaltika") - wniósł
odwołanie wobec czynności odrzucenia jego oferty. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
naruszenie:
1.
art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 Pzp, poprzez odrzucenie oferty, mimo iż jest ona zgodna ze
Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (dalej „SIWZ") oraz mimo, iż nie zawiera
błędów w obliczeniu ceny;
2.
art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 w zw. z art. 87 ust. 1 Pzp, poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego, jako niezgodnej z SIWZ w zakresie sposobu określenia ceny oraz jako
zawierającej błędy w obliczeniu ceny, mimo logicznych, spójnych i nie stanowiących zmiany
treści oferty wyjaśnień Odwołującego, złożonych w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego
z dnia 6.02.2015r., w których Odwołujący w sposób nie budzący wątpliwości wyjaśnił sposób
obliczenia ceny, i z których wynika, że sposób wskazania ceny w ofercie jest zgodny z SIWZ.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
- unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
- unieważnienia czynności unieważnienia przetargu;
- powtórzenia czynności oceny ofert, z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
- obciążenie Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztami postępowania odwoławczego;
- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów powołanych w odwołaniu na okoliczności w nim
wskazane.
Odwołujący wyjaśnił, że spełnia przesłanki wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp. Wskazał,że oferta Odwołującego była najkorzystniejsza i gdyby nie została odrzucona Odwołujący
uzyskałby zamówienie, gdyż postępowanie nie podlegałoby unieważnieniu.
Po otwarciu ofert - pismem z dnia 6 lutego 2015r. - Zamawiający wezwał
Odwołującego, m.in. do złożenia wyjaśnień w zakresie, która cena w jego ofercie jest ceną
właściwą - cena jednostkowa za wyszkolenie jednej załogi, czy cena jednostkowa za
wyszkolenie jednej osoby.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Odwołujący wyjaśnił, że obydwie ceny podane
w formularzu ofertowym są prawidłowe. Wykonawca wyjaśnił, że głównym (największym)
składnikiem cen określonych w formularzu ofertowym jest koszt szkolenia praktycznego na
symulatorze, którego wartość jest taka sama bez względu na to, czy szkolenie przechodzi
jedna osoba, czy cała załoga. Różnica wynika tylko z innej wartości szkolenia teoretycznego
oraz innej wartości hotelu i wyżywienia w zależności od ilości osób.
Pismem z dnia 26 lutego 2015r. Zamawiający dokonał wyboru oferty Odwołującego
jako najkorzystniejszej.
Pismem z dnia 27 lutego 2015r., wykonawca HTP Ostrava CZ a.s. poinformował
Zamawiającego o jego czynnościach i zaniechaniach niezgodnych z ustawą. Pismem z dnia
2 marca 2015r. Zamawiający poinformował Odwołującego, że w związku z pismem HTP
Ostrava CZ a.s. - dokona powtórzenia czynności oceny ofert.
Pismem z dnia 19 marca 2015r. Zamawiający poinformował Odwołującego
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 Pzp. Zamawiający wyjaśnił,że nie przyjął wyjaśnień złożonych przez Odwołującego, dotyczących rozbieżności między
ceną za wyszkolenie jednej załogi oraz ceną jednostkową za wyszkolenie jednej osoby.
Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego nie odpowiada SIWZ oraz zawiera błędy
w obliczeniu ceny. Pismem z dnia 19 marca 2015r. Zamawiający zawiadomił również
Odwołującego o wykluczeniu z postępowania drugiego z wykonawców, tzn. HTP Ostrava CZ
a.s. Pismem z tego samego dnia Zamawiający zawiadomił także o unieważnieniu przetargu
na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 Pzp z uwagi na fakt, iż nie złożono żadnej oferty
niepodlegającej odrzuceniu.
Zdaniem
Odwołującego,
czynność
odrzucenia
oferty
Odwołującego
jest
nieprawidłowa i została dokonana z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zarzuty wobec ww. czynności sprowadzają się do tego, że Zamawiający nie
mógł wymagać na podstawie SIWZ, by w ofercie ogólna cena oferty = 8 x cena za
przeszkolenie jednej załogi = 24 x cena za przeszkolenie jednej osoby.
Zamawiający zarzucił Odwołującemu, iż niewłaściwie obliczona została cena
jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby, co - w ocenie Zamawiającego - miało być
niezgodne z § 19 ust. 4 SIWZ oraz § 4 Istotnych Warunków Umowy.
W ocenie Odwołującego, stanowisko Zamawiającego jest nieprawidłowe, gdyż cena
jednostkowa za przeszkolenie jednej osoby została wskazana przez Odwołującego w sposób
poprawny. Zamawiający nie kwestionował zgodności oferty Odwołującego z dalszymi
ustępami § 19 SIWZ (tj. ust. 2-4), a jego zarzuty odnoszą się do zgodności z ust. 1 § 19
SIWZ.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, szkolenie miało
zostać przeprowadzone dla 8 załóg, przy czym każda z załóg miała się składać z: dowódcy
statku powietrznego, II pilota oraz technika pokładowego (ust. 1 Opisu Przedmiotu
Zamówienia - Załącznik Nr 1 do SIWZ). Z powyższego wynika, iż „jednostką szkoleniową"
była jedna załoga statku, a nie jedna osoba. Jest to o tyle zasadne, że loty na śmigłowcach
odbywają się w załogach, przy czym każdy z członków załogi ma przypisane sobie zadania,
a całe szkolenie na symulatorze wymaga jednoczesnej obecności wszystkich członków
załogi i współdziałania tych osób. Jakiekolwiek szkolenia dla pojedynczych osób pełniących
poszczególne funkcje są niepełnowartościowe, ponieważ nie uwzględniają specyfiki lotu.
Treść § 19 ust. 1 SIWZ odnosi się do ceny netto oferty, wskazując, że powinna ona
zostać obliczona jako suma wartości netto poszczególnych elementów zamówienia.
Wykonawca zastosował się do powyższej zasady, mnożąc cenę za wyszkolenie jednej
załogi, a więc jednostki zamówienia przez liczbę załóg podlegających szkoleniu. W § 19 ust.
1 SIWZ Zamawiający nie żądał, by cena netto oferty = 8 x cena jednostkowa za
przeszkolenie załogi = 24 x cena jednostkowa za przeszkolenie jednej osoby. Brak precyzji
w tym zakresie nie może obciążać negatywnie wykonawcy.
Sposób określenia ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby przez
Odwołującego nie pozostaje również w sprzeczności z § 4 Istotnych Warunków Umowy.
W żadnym z postanowień § 4 nie zostało bowiem wskazane, by cena za wyszkolenie jednej
osoby miała być ilorazem ceny za wyszkolenie jednej załogi. Postanowienia § 4 stanowią
jedynie, że rozliczenia będą realizowane oddzielenie dla każdej załogi (ust. 1),że w przypadku realizacji szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub osób, opłata zostanie
uiszczona tylko za te osoby, które faktycznie odbyły szkolenie (ust. 3) oraz że wykonawcy
nie będzie przysługiwało wynagrodzenie do wysokości ogólnej wartości umowy w przypadku
mniejszej ilości przeszkolonych załóg (ust 6).
Odwołujący określił w ofercie cenę jako 8 x cena jednostka za przeszkolenie jednej
załogi. Takie określenie ceny odpowiada zatem treści SIWZ. Nie zachodziła więc podstawa
do odrzucenia oferty jako niezgodnej z SIWZ na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Oferta nie zawiera również błędów w obliczeniu ceny. Cena oferty netto odpowiada
bowiem sumie cen jednostkowych za przeszkolenie 8 załóg.
Nie można pominąć wyjaśnień złożonych przez Odwołującego w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego z dnia 6 lutego 2015r. Odwołujący jasno wskazał, że cena oferty
odpowiada sumie cen jednostkowych za przeszkolenie 8 załóg. Odwołujący wyjaśnił również
- z jakich powodów ceny netto oferty nie odpowiada sumie ceny jednostkowej
zaproponowanej przez Odwołującego za przeszkolenie jednej osoby. Wyjaśnił, że głównym
kosztem szkolenia jest koszt szkolenia na symulatorze - który jest stały niezależnie od tego
ile osób bierze udział w szkoleniu. Cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby - jeżeli
w szkoleniu uczestniczy tylko jedna osoba - musi zawierać zatem koszt pracy symulatora
oraz dodatkowe jednostkowe koszty osobowe. Dlatego też cena jednostkowa za wyszkolenie
jednej osoby nie jest prostym ilorazem ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej załogi.
Czynność Zamawiającego polegająca na unieważnieniu postępowania jest
konsekwencją odrzucenia oferty Odwołującego, a zatem stwierdzenie przez Krajową Izbę
Odwoławczą niezgodności tej czynności upoważnia Krajową Izbę Odwoławczą do nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia przetargu, jako konsekwencji
wadliwej czynności odrzucenia oferty, a także do nakazania powtórzenia czynności badania
i oceny ofert.
Na rozprawie Odwołujący podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w odwołaniu.
Zamawiający wniósł na rozprawie o oddalenie odwołania w całości, jako
niezasadnego.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący spełnia przesłanki, wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp.
Uwzględnienie odwołania wniesionego wobec czynności odrzucenia oferty Odwołującego
powinno prowadzić do unieważnienia czynności unieważnienia postępowania i wyboru oferty
Odwołującego, jako najkorzystniejszej w tym postępowaniu.
Stosownie do art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołanie w zakresie zarzutów
zawartych w odwołaniu.
Izba ustaliła, co następuje.
W § 19 SIWZ Zamawiający dokonał opisu sposobu obliczenia ceny oferty.
W § 19 ust. 1 Zamawiający postanowił, iż „Wykonawca cenę netto oferty, oblicza
dodając (sumując) wartości netto poszczególnych elementów zamówienia (np.
poszczególnych pozycji, części lub mnożąc jednostki miar przez cenę jednostkową netto -
części; pozycji zamówienia), bez podatku VAT. Do tak obliczonej ceny netto poszczególnych
elementów zamówienia dodaje wartość podatku VAT. Tak wyliczoną cenę z podatkiem VAT
zamieszcza w ofercie - wartość brutto oferty. (...).”
W § 19 ust. 4 Zamawiający postanowił, iż „Cena oferty musi wynikać z formularza
ofertowego (wzór formularza stanowi załącznik nr 2 do SIWZ) i obejmować musi wszystkie
należności oraz koszty związane z realizacją zamówienia, określone w załączniku nr 1 do
SIWZ – Opis przedmiotu zamówienia.”
Zgodnie z Opisem przedmiotu zamówienia, szkolenie teoretyczne i symulatorowe
miało zostać przeprowadzone dla 8 załóg, przy czym każda załoga składa się z: dowódcy
statku powietrznego, II pilota oraz technika pokładowego, tj. 3 osób. Zamawiający podał
w SIWZ, że szkolenie będzie przeprowadzone „Łącznie dla 16 pilotów oraz 8 techników
pokładowych wykonujących loty na śmigłowcu Mi-8.” (pkt 1 Opisu Przedmiotu Zamówienia -
Załącznik Nr 1 do SIWZ).
W Formularzu ofertowym Zamawiający wymagał w pkt I:
- w ppkt 1 podania „ogólnej wartości przedmiotu zamówienia (w tym szkolenie,
zakwaterowanie, wyżywienie i transport),
- w ppkt 2 podania - ceny jednostkowej (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej załogi,
- w ppkt 3 podania - ceny jednostkowej (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej osoby.
W Formularzu ofertowym w pkt IX Zamawiający wymagał złożenia przez wykonawcę
oświadczenia, że „rozliczenie za wykonanie usługi będzie realizowane każdorazowo po
faktycznie zrealizowanym szkoleniu przez poszczególnych pilotów i techników w terminie 30
dni od otrzymania oryginału faktury VAT przez Zamawiającego. W przypadku realizacji
szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub osób opłata zostanie uiszczona tylko za te osoby, które
faktycznie odbyły szkolenie (w przypadku niepełnej załogi kwota zostanie pomniejszona
o koszty szkolenia nieobecnej osoby)”.
W § 4 ust. 3 Umowy/Istotnych warunków umowy (załącznik nr 3 do SIWZ) wskazano,że „Rozliczenie będzie realizowane każdorazowo po faktycznie zrealizowanym szkoleniu
przez poszczególnych pilotów i techników w terminie 30 dni od otrzymania oryginału faktury
VAT przez Zamawiającego. W przypadku realizacji szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub
osób opłata zostanie uiszczona tylko za te osoby, które faktycznie odbyły szkolenie
(w przypadku niepełnej załogi kwota zostanie pomniejszona o koszty szkolenia nieobecnej
osoby)”.
W ust. 6 Zamawiający wskazał, że „Wykonawcy nie będzie przysługiwało
wynagrodzenie do wysokości ogólnej wartości umowy określonej w § 4 ust. 1, w przypadku
mniejszej ilości przeszkolonych załóg. Wynagrodzenie należne Wykonawcy będzie
przysługiwało za liczbę osób faktycznie uczestniczących w szkoleniu.”
W ust. 11 Zamawiający postanowił, że „W treści faktury Wykonawca wpisze nazwę
szkolenia, ilość faktycznie szkolonych członków załogi z wartością stanowiącą iloczyn
przeszkolonych osób. Pozostałe wymogi faktury jak w ust. 9.”
W przedmiotowym postępowaniu wpłynęły do Zamawiającego dwie oferty, w tym
oferta Odwołującego oraz oferta wykonawcy HTP Ostrava CZ a.s.
Odwołujący podał w ofercie cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia (ogólną
wartość przedmiotu zamówienia) w kwocie 283 696,00 zł, a ponadto:
- cenę jednostkową netto i brutto za wyszkolenie (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej załogi – w kwocie 35 462,00 zł,
- cenę jednostkową netto i brutto za wyszkolenie (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej osoby – w kwocie 30 972,72 zł.
W dniu 6 lutego 2015r., Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień -
w zakresie, która cena w jego ofercie jest ceną właściwą - cena jednostkowa za wyszkolenie
jednej załogi, czy cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie, pismem z dnia 16 lutego 2015 r. Odwołujący
wyjaśnił, że „obydwie ceny podane w formularzu ofertowym są prawidłowe”. Wykonawca
wskazał, że głównym (największym) składnikiem cen określonych w formularzu ofertowym
jest koszt szkolenia praktycznego na symulatorze, którego wartość jest stała, tj. taka sama
bez względu na to, czy szkolenie przechodzi jedna osoba, czy cała załoga. Różnica wynika
tylko z innej wartości szkolenia teoretycznego oraz innej wartości hotelu i wyżywienia
w zależności od ilości osób.
W wyniku powtórzonej czynności badania i oceny ofert, pismem z dnia 19 marca
2015 r. Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6
Pzp. Zamawiający wyjaśnił, że nie przyjął wyjaśnień Odwołującego i stwierdził,że wykonawca niewłaściwie obliczył cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby, co jest
niezgodne z § 19 ust. 4 SIWZ oraz § 4 Istotnych Warunków Umowy. Tym samym oferta nie
odpowiada treści SIWZ oraz zawiera błędy w obliczeniu ceny.
Pismem z tego samego dnia Zamawiający zawiadomił o wykluczeniu drugiego
wykonawcy oraz o unieważnieniu przetargu na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 Pzp z uwagi na
fakt, iż nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu.
W ocenie Izby, w ustalonym stanie faktycznym nie potwierdził się zarzut naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 Pzp, poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, której treść jest
niezgodna z treścią SIWZ oraz zawiera błędy w obliczeniu ceny.
Zarzuty odwołania sprowadzają się, zdaniem Odwołującego do tego, że Zamawiający
nie mógł wymagać w oparciu o postanowienia SIWZ, by w ofercie ogólna cena oferty była
równa: 8 x cena za przeszkolenie jednej załogi, a zarazem równa: 24 x cena za
przeszkolenie jednej osoby.
Jak ustaliła Izba na podstawie dokumentacji postępowania, z treści SIWZ wynika
jednak jednoznacznie, że rozliczenie wykonanej usługi i wynagrodzenie wykonawcy było
uzależnione od ilości przeszkolonych przez wykonawcę osób. Zamawiający jednoznacznie
dopuścił możliwość realizacji szkolenia dla mniejszej ilości załóg oraz osób, zastrzegając
wyraźnie, że wynagrodzenie wykonawcy będzie dotyczyło wyłącznie faktycznej liczby
przeszkolonych osób.
Ponadto, w Opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający jednoznacznie wskazał,że szkolenie miało zostać przeprowadzone dla 8 załóg, przy czym każda z załóg miała się
składać z: dowódcy statku powietrznego, II pilota oraz technika pokładowego (ust. 1 Opisu
Przedmiotu Zamówienia - Załącznik Nr 1 do SIWZ), tj. z trzech osób, co daje łącznie ilość 24
osób. Z powyższego wynika, że najmniejszą „jednostką szkoleniową" która podlegała
rozliczeniu w ramach wynagrodzenia za szkolenie - była jedna osoba. Z tego punktu
widzenia istotna dla zamawiającego była cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby,
wymagana w Formularzu ofertowym.
Treść § 19 ust. 1 SIWZ, odnosząca się do sposobu obliczenia ceny oferty wskazuje,że cena oferty powinna zostać obliczona, jako suma wartości netto poszczególnych
elementów zamówienia. Wykonawca powinien obliczyć tę cenę, sumując wartości
poszczególnych pozycji lub części lub mnożąc jednostki miar przez cenę jednostkową netto
– części, pozycji zamówienia.
Jak wynika z przytoczonego powyżej Opisu przedmiotu zamówienia oraz opisu
sposobu rozliczania wynagrodzenia za wykonanie usługi, określonego w Istotnych
warunkach umowy – najmniejszą jednostką miary w przedmiotowym postępowaniu jest
przeszkolona osoba, dla której należało określić cenę jednostkową. Dlatego też dla
obliczenia ceny oferty należało pomnożyć cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby,
przez liczbę osób podlegających szkoleniu tj. 24, W ramach jednej załogi należało pomnożyć
cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby, przez liczbę 3 (osoby) – i w ten sposób
obliczyć cenę jednostkową za wyszkolenie jednej załogi. Cena oferty powinna zatem być
obliczona jako suma (lub iloczyn) 8 razy cena jednostkowa załogi, a jednocześnie jako suma
(lub iloczyn) 24 razy cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby.
W § 4 ust. 3 Umowy/Istotnych warunków umowy wskazano jednoznacznie,że „Rozliczenie będzie realizowane każdorazowo po faktycznie zrealizowanym szkoleniu
przez poszczególnych pilotów i techników w terminie 30 dni od otrzymania oryginału faktury
VAT przez Zamawiającego. W przypadku realizacji szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub
osób opłata zostanie uiszczona tylko za te osoby, które faktycznie odbyły szkolenie
(w przypadku niepełnej załogi kwota zostanie pomniejszona o koszty szkolenia nieobecnej
osoby)”. Natomiast w ust. 6 Zamawiający wskazał w sposób niebudzący wątpliwości, że „(…)
Wynagrodzenie należne Wykonawcy będzie przysługiwało za liczbę osób faktycznie
uczestniczących w szkoleniu.”
Skoro zatem Zamawiający nie zawarł w SIWZ żadnych innych zasad dotyczących
rozliczania kosztów szkolenia nieobecnej osoby, to należy przyjąć, że podstawą tego
rozliczenia jest cena jednostkowa za jedną przeszkoloną osobę. Wynagrodzenie podlegało
bowiem pomniejszeniu o koszt wyszkolenia nieobecnej osoby, który jest ustalany w oparciu
o formularz ofertowy i podane w nim ceny jednostkowe. Nie sposób zgodzić się tym samym
z twierdzeniem Odwołującego, że „ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby” nie
można w tym przypadku utożsamiać z „kosztami szkolenia nieobecnej osoby”. Na potrzeby
tego postępowania należy przyjąć niewątpliwie, że ceny jednostkowe miały służyć rozliczeniu
wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia w ramach zaoferowanej ceny
ofertowej.
W świetle § 4 ust. 11 nie budzi wątpliwości fakt, że jednostką miary, najmniejszą
jednostką rozliczeniową za wykonanie przedmiotu zamówienia jest przeszkolona osoba -
w treści faktury należy wpisać m.in. „ilość faktycznie szkolonych członków załogi”
„z wartością stanowiącą iloczyn przeszkolonych osób.” Chociaż postanowienie powyższe
zawiera niepełne zdanie, określające „iloczyn” zasady wystawiania faktur prowadzą do
jednoznacznego stwierdzenia, że w tym przypadku należy podać w ofercie ilość faktycznie
przeszkolonych osób oraz wartość stanowiącą iloczyn przeszkolonych osób i ceny
jednostkowej za osobę. Nie ma wątpliwości, o jaki drugi czynnik iloczynu może tu chodzić,
pomimo że nie został on literalnie wskazany. Nie można przyjąć, że w okolicznościach tej
sprawy brak wskazania przez Zamawiającego drugiego czynnika ww. iloczynu upoważnia do
dowolnego rozumienia tego postanowienia. Postanowienie powyższe należy interpretować
zgodnie z zasadami logiki i praktyki, uwzględniając przy tym całą treść dokumentacji
przetargowej Zamawiającego, dotyczącą sposobu rozliczania usług.
Podkreślić należy, że stwierdzone powyżej błędy w zapisach SIWZ nie upoważniają
wykonawców do dowolnej interpretacji treści SIWZ, w zależności od ich potrzeb. W ocenie
Izby, wykonawcy bardzo dobrze powinni znać i znają pojęcie „ceny jednostkowej”. Cena
jednostkowa – jest to cena danego przedmiotu (usługi) przeliczona na jednostkę miary:
kilogram, litr, metr itp. Skoro Zamawiający wymagał podania w Formularzu ofertowym ceny
jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby, tzn. że miała to być cena powtarzalna dla każdej
jednostki miary, w tym przypadku dla jednej przeszkolonej osoby. Wynagrodzenie za
wykonanie szkolenia miało stanowić wartość wynikającą z pomnożenia ceny jednostkowej za
wyszkolenie jednej osoby przez liczbę przeszkolonych osób.
Podkreślić należy, że w żadnym postanowieniu SIWZ nie znajduje oparcia sposób
rozliczenia kosztów nieobecnej osoby zaproponowany przez Odwołującego na rozprawie
oraz niewynikające ani z treści oferty, ani z treści SIWZ kalkulacje prowadzące do rozbicia
ceny jednostkowej na koszty szkolenia symulatorowego i koszty pozostałe.
Zauważyć należy, że na pytanie, jakie wynagrodzenie należałoby przyjąć w oparciu
o treść oferty Odwołującego za przeszkolenie dwóch osób w załodze, Odwołujący wyjaśnił,
że należy przyjąć cenę jednostkową za jedną osobę, plus kwotę około 2 500 zł - wynikającą
z podzielenia przez 2 wartości stanowiącej różnicę pomiędzy ceną za wyszkolenie załogi,
a ceną jednostkową za wyszkolenie jednej osoby. Natomiast za przeszkolenie w załodze
tylko jednej osoby - cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby.
Powyższy sposób rozliczenia wykonanych usług szkoleniowych zaprezentowany
przez Odwołującego na rozprawie zaprzecza istocie ceny jednostkowej – którą należy
rozumieć - jako cenę za daną określoną jednostkę miary przedmiotu zamówienia, jednakową
dla każdej przyjętej jednostki miary. W tym wypadku w ofercie Odwołujący podał de facto –
cenę za wyszkolenie jednej osoby, wówczas gdy szkolona jest tylko jedna osoba, a tym
samym nie jest to cena jednostkowa za wyszkoloną osobę przy większej liczbie szkolonych
osób, a z taką liczbą (24) mamy do czynienia w tym postępowaniu.
Jak wynika z wyjaśnień Odwołującego złożonych na wezwanie Zamawiającego
z dnia 6.02.2015 r., w ofercie podana została przez Odwołującego cena jednostkowa za
wyszkolenie jednej osoby – de facto z zastrzeżeniem – „jeżeli w szkoleniu uczestniczy tylko
jedna osoba”. Cena ta zawiera koszt pracy symulatora (tak jak dla załogi) oraz dodatkowe
jednostkowe koszty osobowe. Dlatego też - jak wyjaśnił Odwołujący – „cena jednostkowa za
wyszkolenie jednej osoby nie jest prostym ilorazem ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej
załogi (3 osób)”. Podana w ofercie Odwołującego cena za wyszkolenie jednej osoby nie jest
zatem ceną jednostkową za wyszkolenie każdej z 24 osób przewidzianych do udziału w
szkoleniu, a cena oferty nie stanowi sumy cen jednostkowych za wyszkolenie 24 osób.
Biorąc pod uwagę fakt, że Zamawiający wymagał podania „ceny jednostkowej za
wyszkolenie jednej osoby” oraz istotę ceny jednostkowej, jako ceny za daną jednostkę miary,
należy uznać, że Odwołujący nie podał w Formularzu ofertowym wymaganej ceny
jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby, co uniemożliwia rozliczenie wykonania usług,
zgodnie z zasadami określonymi w SIWZ.
Z drugiej strony, ponieważ Odwołujący w pełni świadomie i rozmysłem podał
określoną cenę, jako cenę jednostkową, chociaż w rzeczywistości nie jest ona ceną
jednostkową oraz stwierdził w wyjaśnieniach, że cena ta jest prawidłowa, nie ma możliwości
potraktowania tego błędu w treści oferty, jako innej omyłki podlegającej poprawie w trybie art.
87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Odwołujący określił w ofercie cenę oferty, jako 8 x cena jednostkowa za
przeszkolenie jednej załogi, lecz cena ta nie jest równa iloczynowi ceny jednostkowej za
wyszkolenie jednej osoby i liczby przeszkolonych osób, co stanowi zarówno niezgodność
z postanowieniami SIWZ w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, jak i błąd w obliczeniu ceny
w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, co stanowi podstawę do odrzucenia oferty.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak
w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania. (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania
obciąża
wykonawcę:
Spółka
lotnicza
UAB
„Aviabaltika” (UAB AK „Aviabaltika”), Vilniaus 86A, Karmelava LT-54458,
Gmina Rejonowa Kowno, Republika Litewska, i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę:
Spółka lotnicza UAB „Aviabaltika” (UAB AK „Aviabaltika”),
Vilniaus 86A, Karmelava LT-54458, Gmina Rejonowa Kowno, Republika
Litewska tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący: …………….…………
Sygn. akt KIO 581/15
Uzasadnienie
Zamawiający, Jednostka Wojskowa nr 4198 z siedzibą w Warszawie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
„Wykonanie usługi szkolenia teoretycznego i symulatorowego personelu latającego
wykonującego loty na śmigłowcu Mi-8 w 2015 r." Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w Biuletynie Zamówień Publicznych w dniu 13.01.2015 r. pod pozycją 4309-
2015.
W dniu 19 marca 2015 r. Zamawiający zawiadomił wykonawców o wyniku
postępowania, w tym - o odrzuceniu oferty złożonej przez wykonawcę - Spółka lotnicza UAB
"Aviabaltika" (UAB UK „Aviabaltika") z siedzibą w Kownie - Republika Litewska oraz
o wykluczeniu wykonawcy HTP Ostrava CZ a.s. Zamawiający jednocześnie zawiadomił
o unieważnieniu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego na podstawie art. 93
ust. 1 pkt 1 Pzp, gdyż nie wpłynęła żadna oferta niepodlegająca odrzuceniu.
Wykonawca - Spółka lotnicza UAB "Aviabaltika" (UAB UK „Aviabaltika") - wniósł
odwołanie wobec czynności odrzucenia jego oferty. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu
naruszenie:
1.
art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 Pzp, poprzez odrzucenie oferty, mimo iż jest ona zgodna ze
Specyfikacją Istotnych Warunków Zamówienia (dalej „SIWZ") oraz mimo, iż nie zawiera
błędów w obliczeniu ceny;
2.
art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 w zw. z art. 87 ust. 1 Pzp, poprzez odrzucenie oferty
Odwołującego, jako niezgodnej z SIWZ w zakresie sposobu określenia ceny oraz jako
zawierającej błędy w obliczeniu ceny, mimo logicznych, spójnych i nie stanowiących zmiany
treści oferty wyjaśnień Odwołującego, złożonych w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego
z dnia 6.02.2015r., w których Odwołujący w sposób nie budzący wątpliwości wyjaśnił sposób
obliczenia ceny, i z których wynika, że sposób wskazania ceny w ofercie jest zgodny z SIWZ.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
- unieważnienia czynności odrzucenia oferty Odwołującego;
- unieważnienia czynności unieważnienia przetargu;
- powtórzenia czynności oceny ofert, z uwzględnieniem oferty Odwołującego;
- obciążenie Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztami postępowania odwoławczego;
- dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów powołanych w odwołaniu na okoliczności w nim
wskazane.
Odwołujący wyjaśnił, że spełnia przesłanki wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp. Wskazał,że oferta Odwołującego była najkorzystniejsza i gdyby nie została odrzucona Odwołujący
uzyskałby zamówienie, gdyż postępowanie nie podlegałoby unieważnieniu.
Po otwarciu ofert - pismem z dnia 6 lutego 2015r. - Zamawiający wezwał
Odwołującego, m.in. do złożenia wyjaśnień w zakresie, która cena w jego ofercie jest ceną
właściwą - cena jednostkowa za wyszkolenie jednej załogi, czy cena jednostkowa za
wyszkolenie jednej osoby.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie Odwołujący wyjaśnił, że obydwie ceny podane
w formularzu ofertowym są prawidłowe. Wykonawca wyjaśnił, że głównym (największym)
składnikiem cen określonych w formularzu ofertowym jest koszt szkolenia praktycznego na
symulatorze, którego wartość jest taka sama bez względu na to, czy szkolenie przechodzi
jedna osoba, czy cała załoga. Różnica wynika tylko z innej wartości szkolenia teoretycznego
oraz innej wartości hotelu i wyżywienia w zależności od ilości osób.
Pismem z dnia 26 lutego 2015r. Zamawiający dokonał wyboru oferty Odwołującego
jako najkorzystniejszej.
Pismem z dnia 27 lutego 2015r., wykonawca HTP Ostrava CZ a.s. poinformował
Zamawiającego o jego czynnościach i zaniechaniach niezgodnych z ustawą. Pismem z dnia
2 marca 2015r. Zamawiający poinformował Odwołującego, że w związku z pismem HTP
Ostrava CZ a.s. - dokona powtórzenia czynności oceny ofert.
Pismem z dnia 19 marca 2015r. Zamawiający poinformował Odwołującego
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 Pzp. Zamawiający wyjaśnił,że nie przyjął wyjaśnień złożonych przez Odwołującego, dotyczących rozbieżności między
ceną za wyszkolenie jednej załogi oraz ceną jednostkową za wyszkolenie jednej osoby.
Zamawiający uznał, że oferta Odwołującego nie odpowiada SIWZ oraz zawiera błędy
w obliczeniu ceny. Pismem z dnia 19 marca 2015r. Zamawiający zawiadomił również
Odwołującego o wykluczeniu z postępowania drugiego z wykonawców, tzn. HTP Ostrava CZ
a.s. Pismem z tego samego dnia Zamawiający zawiadomił także o unieważnieniu przetargu
na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 Pzp z uwagi na fakt, iż nie złożono żadnej oferty
niepodlegającej odrzuceniu.
Zdaniem
Odwołującego,
czynność
odrzucenia
oferty
Odwołującego
jest
nieprawidłowa i została dokonana z naruszeniem przepisów ustawy Prawo zamówień
publicznych. Zarzuty wobec ww. czynności sprowadzają się do tego, że Zamawiający nie
mógł wymagać na podstawie SIWZ, by w ofercie ogólna cena oferty = 8 x cena za
przeszkolenie jednej załogi = 24 x cena za przeszkolenie jednej osoby.
Zamawiający zarzucił Odwołującemu, iż niewłaściwie obliczona została cena
jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby, co - w ocenie Zamawiającego - miało być
niezgodne z § 19 ust. 4 SIWZ oraz § 4 Istotnych Warunków Umowy.
W ocenie Odwołującego, stanowisko Zamawiającego jest nieprawidłowe, gdyż cena
jednostkowa za przeszkolenie jednej osoby została wskazana przez Odwołującego w sposób
poprawny. Zamawiający nie kwestionował zgodności oferty Odwołującego z dalszymi
ustępami § 19 SIWZ (tj. ust. 2-4), a jego zarzuty odnoszą się do zgodności z ust. 1 § 19
SIWZ.
Odwołujący wskazał, że zgodnie z opisem przedmiotu zamówienia, szkolenie miało
zostać przeprowadzone dla 8 załóg, przy czym każda z załóg miała się składać z: dowódcy
statku powietrznego, II pilota oraz technika pokładowego (ust. 1 Opisu Przedmiotu
Zamówienia - Załącznik Nr 1 do SIWZ). Z powyższego wynika, iż „jednostką szkoleniową"
była jedna załoga statku, a nie jedna osoba. Jest to o tyle zasadne, że loty na śmigłowcach
odbywają się w załogach, przy czym każdy z członków załogi ma przypisane sobie zadania,
a całe szkolenie na symulatorze wymaga jednoczesnej obecności wszystkich członków
załogi i współdziałania tych osób. Jakiekolwiek szkolenia dla pojedynczych osób pełniących
poszczególne funkcje są niepełnowartościowe, ponieważ nie uwzględniają specyfiki lotu.
Treść § 19 ust. 1 SIWZ odnosi się do ceny netto oferty, wskazując, że powinna ona
zostać obliczona jako suma wartości netto poszczególnych elementów zamówienia.
Wykonawca zastosował się do powyższej zasady, mnożąc cenę za wyszkolenie jednej
załogi, a więc jednostki zamówienia przez liczbę załóg podlegających szkoleniu. W § 19 ust.
1 SIWZ Zamawiający nie żądał, by cena netto oferty = 8 x cena jednostkowa za
przeszkolenie załogi = 24 x cena jednostkowa za przeszkolenie jednej osoby. Brak precyzji
w tym zakresie nie może obciążać negatywnie wykonawcy.
Sposób określenia ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby przez
Odwołującego nie pozostaje również w sprzeczności z § 4 Istotnych Warunków Umowy.
W żadnym z postanowień § 4 nie zostało bowiem wskazane, by cena za wyszkolenie jednej
osoby miała być ilorazem ceny za wyszkolenie jednej załogi. Postanowienia § 4 stanowią
jedynie, że rozliczenia będą realizowane oddzielenie dla każdej załogi (ust. 1),że w przypadku realizacji szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub osób, opłata zostanie
uiszczona tylko za te osoby, które faktycznie odbyły szkolenie (ust. 3) oraz że wykonawcy
nie będzie przysługiwało wynagrodzenie do wysokości ogólnej wartości umowy w przypadku
mniejszej ilości przeszkolonych załóg (ust 6).
Odwołujący określił w ofercie cenę jako 8 x cena jednostka za przeszkolenie jednej
załogi. Takie określenie ceny odpowiada zatem treści SIWZ. Nie zachodziła więc podstawa
do odrzucenia oferty jako niezgodnej z SIWZ na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp.
Oferta nie zawiera również błędów w obliczeniu ceny. Cena oferty netto odpowiada
bowiem sumie cen jednostkowych za przeszkolenie 8 załóg.
Nie można pominąć wyjaśnień złożonych przez Odwołującego w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego z dnia 6 lutego 2015r. Odwołujący jasno wskazał, że cena oferty
odpowiada sumie cen jednostkowych za przeszkolenie 8 załóg. Odwołujący wyjaśnił również
- z jakich powodów ceny netto oferty nie odpowiada sumie ceny jednostkowej
zaproponowanej przez Odwołującego za przeszkolenie jednej osoby. Wyjaśnił, że głównym
kosztem szkolenia jest koszt szkolenia na symulatorze - który jest stały niezależnie od tego
ile osób bierze udział w szkoleniu. Cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby - jeżeli
w szkoleniu uczestniczy tylko jedna osoba - musi zawierać zatem koszt pracy symulatora
oraz dodatkowe jednostkowe koszty osobowe. Dlatego też cena jednostkowa za wyszkolenie
jednej osoby nie jest prostym ilorazem ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej załogi.
Czynność Zamawiającego polegająca na unieważnieniu postępowania jest
konsekwencją odrzucenia oferty Odwołującego, a zatem stwierdzenie przez Krajową Izbę
Odwoławczą niezgodności tej czynności upoważnia Krajową Izbę Odwoławczą do nakazania
Zamawiającemu unieważnienia czynności unieważnienia przetargu, jako konsekwencji
wadliwej czynności odrzucenia oferty, a także do nakazania powtórzenia czynności badania
i oceny ofert.
Na rozprawie Odwołujący podtrzymał swoje stanowisko wyrażone w odwołaniu.
Zamawiający wniósł na rozprawie o oddalenie odwołania w całości, jako
niezasadnego.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone na rozprawie przez strony
postępowania odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że Odwołujący spełnia przesłanki, wskazane w art. 179 ust. 1 Pzp.
Uwzględnienie odwołania wniesionego wobec czynności odrzucenia oferty Odwołującego
powinno prowadzić do unieważnienia czynności unieważnienia postępowania i wyboru oferty
Odwołującego, jako najkorzystniejszej w tym postępowaniu.
Stosownie do art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołanie w zakresie zarzutów
zawartych w odwołaniu.
Izba ustaliła, co następuje.
W § 19 SIWZ Zamawiający dokonał opisu sposobu obliczenia ceny oferty.
W § 19 ust. 1 Zamawiający postanowił, iż „Wykonawca cenę netto oferty, oblicza
dodając (sumując) wartości netto poszczególnych elementów zamówienia (np.
poszczególnych pozycji, części lub mnożąc jednostki miar przez cenę jednostkową netto -
części; pozycji zamówienia), bez podatku VAT. Do tak obliczonej ceny netto poszczególnych
elementów zamówienia dodaje wartość podatku VAT. Tak wyliczoną cenę z podatkiem VAT
zamieszcza w ofercie - wartość brutto oferty. (...).”
W § 19 ust. 4 Zamawiający postanowił, iż „Cena oferty musi wynikać z formularza
ofertowego (wzór formularza stanowi załącznik nr 2 do SIWZ) i obejmować musi wszystkie
należności oraz koszty związane z realizacją zamówienia, określone w załączniku nr 1 do
SIWZ – Opis przedmiotu zamówienia.”
Zgodnie z Opisem przedmiotu zamówienia, szkolenie teoretyczne i symulatorowe
miało zostać przeprowadzone dla 8 załóg, przy czym każda załoga składa się z: dowódcy
statku powietrznego, II pilota oraz technika pokładowego, tj. 3 osób. Zamawiający podał
w SIWZ, że szkolenie będzie przeprowadzone „Łącznie dla 16 pilotów oraz 8 techników
pokładowych wykonujących loty na śmigłowcu Mi-8.” (pkt 1 Opisu Przedmiotu Zamówienia -
Załącznik Nr 1 do SIWZ).
W Formularzu ofertowym Zamawiający wymagał w pkt I:
- w ppkt 1 podania „ogólnej wartości przedmiotu zamówienia (w tym szkolenie,
zakwaterowanie, wyżywienie i transport),
- w ppkt 2 podania - ceny jednostkowej (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej załogi,
- w ppkt 3 podania - ceny jednostkowej (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej osoby.
W Formularzu ofertowym w pkt IX Zamawiający wymagał złożenia przez wykonawcę
oświadczenia, że „rozliczenie za wykonanie usługi będzie realizowane każdorazowo po
faktycznie zrealizowanym szkoleniu przez poszczególnych pilotów i techników w terminie 30
dni od otrzymania oryginału faktury VAT przez Zamawiającego. W przypadku realizacji
szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub osób opłata zostanie uiszczona tylko za te osoby, które
faktycznie odbyły szkolenie (w przypadku niepełnej załogi kwota zostanie pomniejszona
o koszty szkolenia nieobecnej osoby)”.
W § 4 ust. 3 Umowy/Istotnych warunków umowy (załącznik nr 3 do SIWZ) wskazano,że „Rozliczenie będzie realizowane każdorazowo po faktycznie zrealizowanym szkoleniu
przez poszczególnych pilotów i techników w terminie 30 dni od otrzymania oryginału faktury
VAT przez Zamawiającego. W przypadku realizacji szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub
osób opłata zostanie uiszczona tylko za te osoby, które faktycznie odbyły szkolenie
(w przypadku niepełnej załogi kwota zostanie pomniejszona o koszty szkolenia nieobecnej
osoby)”.
W ust. 6 Zamawiający wskazał, że „Wykonawcy nie będzie przysługiwało
wynagrodzenie do wysokości ogólnej wartości umowy określonej w § 4 ust. 1, w przypadku
mniejszej ilości przeszkolonych załóg. Wynagrodzenie należne Wykonawcy będzie
przysługiwało za liczbę osób faktycznie uczestniczących w szkoleniu.”
W ust. 11 Zamawiający postanowił, że „W treści faktury Wykonawca wpisze nazwę
szkolenia, ilość faktycznie szkolonych członków załogi z wartością stanowiącą iloczyn
przeszkolonych osób. Pozostałe wymogi faktury jak w ust. 9.”
W przedmiotowym postępowaniu wpłynęły do Zamawiającego dwie oferty, w tym
oferta Odwołującego oraz oferta wykonawcy HTP Ostrava CZ a.s.
Odwołujący podał w ofercie cenę za wykonanie przedmiotu zamówienia (ogólną
wartość przedmiotu zamówienia) w kwocie 283 696,00 zł, a ponadto:
- cenę jednostkową netto i brutto za wyszkolenie (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej załogi – w kwocie 35 462,00 zł,
- cenę jednostkową netto i brutto za wyszkolenie (w tym szkolenie, zakwaterowanie,
wyżywienie i transport) jednej osoby – w kwocie 30 972,72 zł.
W dniu 6 lutego 2015r., Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień -
w zakresie, która cena w jego ofercie jest ceną właściwą - cena jednostkowa za wyszkolenie
jednej załogi, czy cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby.
W odpowiedzi na powyższe wezwanie, pismem z dnia 16 lutego 2015 r. Odwołujący
wyjaśnił, że „obydwie ceny podane w formularzu ofertowym są prawidłowe”. Wykonawca
wskazał, że głównym (największym) składnikiem cen określonych w formularzu ofertowym
jest koszt szkolenia praktycznego na symulatorze, którego wartość jest stała, tj. taka sama
bez względu na to, czy szkolenie przechodzi jedna osoba, czy cała załoga. Różnica wynika
tylko z innej wartości szkolenia teoretycznego oraz innej wartości hotelu i wyżywienia
w zależności od ilości osób.
W wyniku powtórzonej czynności badania i oceny ofert, pismem z dnia 19 marca
2015 r. Zamawiający odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6
Pzp. Zamawiający wyjaśnił, że nie przyjął wyjaśnień Odwołującego i stwierdził,że wykonawca niewłaściwie obliczył cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby, co jest
niezgodne z § 19 ust. 4 SIWZ oraz § 4 Istotnych Warunków Umowy. Tym samym oferta nie
odpowiada treści SIWZ oraz zawiera błędy w obliczeniu ceny.
Pismem z tego samego dnia Zamawiający zawiadomił o wykluczeniu drugiego
wykonawcy oraz o unieważnieniu przetargu na podstawie art. 93 ust. 1 pkt 1 Pzp z uwagi na
fakt, iż nie złożono żadnej oferty niepodlegającej odrzuceniu.
W ocenie Izby, w ustalonym stanie faktycznym nie potwierdził się zarzut naruszenia
art. 89 ust. 1 pkt 2 i pkt 6 Pzp, poprzez odrzucenie oferty Odwołującego, której treść jest
niezgodna z treścią SIWZ oraz zawiera błędy w obliczeniu ceny.
Zarzuty odwołania sprowadzają się, zdaniem Odwołującego do tego, że Zamawiający
nie mógł wymagać w oparciu o postanowienia SIWZ, by w ofercie ogólna cena oferty była
równa: 8 x cena za przeszkolenie jednej załogi, a zarazem równa: 24 x cena za
przeszkolenie jednej osoby.
Jak ustaliła Izba na podstawie dokumentacji postępowania, z treści SIWZ wynika
jednak jednoznacznie, że rozliczenie wykonanej usługi i wynagrodzenie wykonawcy było
uzależnione od ilości przeszkolonych przez wykonawcę osób. Zamawiający jednoznacznie
dopuścił możliwość realizacji szkolenia dla mniejszej ilości załóg oraz osób, zastrzegając
wyraźnie, że wynagrodzenie wykonawcy będzie dotyczyło wyłącznie faktycznej liczby
przeszkolonych osób.
Ponadto, w Opisie przedmiotu zamówienia Zamawiający jednoznacznie wskazał,że szkolenie miało zostać przeprowadzone dla 8 załóg, przy czym każda z załóg miała się
składać z: dowódcy statku powietrznego, II pilota oraz technika pokładowego (ust. 1 Opisu
Przedmiotu Zamówienia - Załącznik Nr 1 do SIWZ), tj. z trzech osób, co daje łącznie ilość 24
osób. Z powyższego wynika, że najmniejszą „jednostką szkoleniową" która podlegała
rozliczeniu w ramach wynagrodzenia za szkolenie - była jedna osoba. Z tego punktu
widzenia istotna dla zamawiającego była cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby,
wymagana w Formularzu ofertowym.
Treść § 19 ust. 1 SIWZ, odnosząca się do sposobu obliczenia ceny oferty wskazuje,że cena oferty powinna zostać obliczona, jako suma wartości netto poszczególnych
elementów zamówienia. Wykonawca powinien obliczyć tę cenę, sumując wartości
poszczególnych pozycji lub części lub mnożąc jednostki miar przez cenę jednostkową netto
– części, pozycji zamówienia.
Jak wynika z przytoczonego powyżej Opisu przedmiotu zamówienia oraz opisu
sposobu rozliczania wynagrodzenia za wykonanie usługi, określonego w Istotnych
warunkach umowy – najmniejszą jednostką miary w przedmiotowym postępowaniu jest
przeszkolona osoba, dla której należało określić cenę jednostkową. Dlatego też dla
obliczenia ceny oferty należało pomnożyć cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby,
przez liczbę osób podlegających szkoleniu tj. 24, W ramach jednej załogi należało pomnożyć
cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby, przez liczbę 3 (osoby) – i w ten sposób
obliczyć cenę jednostkową za wyszkolenie jednej załogi. Cena oferty powinna zatem być
obliczona jako suma (lub iloczyn) 8 razy cena jednostkowa załogi, a jednocześnie jako suma
(lub iloczyn) 24 razy cena jednostkowa za wyszkolenie jednej osoby.
W § 4 ust. 3 Umowy/Istotnych warunków umowy wskazano jednoznacznie,że „Rozliczenie będzie realizowane każdorazowo po faktycznie zrealizowanym szkoleniu
przez poszczególnych pilotów i techników w terminie 30 dni od otrzymania oryginału faktury
VAT przez Zamawiającego. W przypadku realizacji szkolenia z mniejszą liczbą załóg lub
osób opłata zostanie uiszczona tylko za te osoby, które faktycznie odbyły szkolenie
(w przypadku niepełnej załogi kwota zostanie pomniejszona o koszty szkolenia nieobecnej
osoby)”. Natomiast w ust. 6 Zamawiający wskazał w sposób niebudzący wątpliwości, że „(…)
Wynagrodzenie należne Wykonawcy będzie przysługiwało za liczbę osób faktycznie
uczestniczących w szkoleniu.”
Skoro zatem Zamawiający nie zawarł w SIWZ żadnych innych zasad dotyczących
rozliczania kosztów szkolenia nieobecnej osoby, to należy przyjąć, że podstawą tego
rozliczenia jest cena jednostkowa za jedną przeszkoloną osobę. Wynagrodzenie podlegało
bowiem pomniejszeniu o koszt wyszkolenia nieobecnej osoby, który jest ustalany w oparciu
o formularz ofertowy i podane w nim ceny jednostkowe. Nie sposób zgodzić się tym samym
z twierdzeniem Odwołującego, że „ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby” nie
można w tym przypadku utożsamiać z „kosztami szkolenia nieobecnej osoby”. Na potrzeby
tego postępowania należy przyjąć niewątpliwie, że ceny jednostkowe miały służyć rozliczeniu
wynagrodzenia za wykonanie przedmiotu zamówienia w ramach zaoferowanej ceny
ofertowej.
W świetle § 4 ust. 11 nie budzi wątpliwości fakt, że jednostką miary, najmniejszą
jednostką rozliczeniową za wykonanie przedmiotu zamówienia jest przeszkolona osoba -
w treści faktury należy wpisać m.in. „ilość faktycznie szkolonych członków załogi”
„z wartością stanowiącą iloczyn przeszkolonych osób.” Chociaż postanowienie powyższe
zawiera niepełne zdanie, określające „iloczyn” zasady wystawiania faktur prowadzą do
jednoznacznego stwierdzenia, że w tym przypadku należy podać w ofercie ilość faktycznie
przeszkolonych osób oraz wartość stanowiącą iloczyn przeszkolonych osób i ceny
jednostkowej za osobę. Nie ma wątpliwości, o jaki drugi czynnik iloczynu może tu chodzić,
pomimo że nie został on literalnie wskazany. Nie można przyjąć, że w okolicznościach tej
sprawy brak wskazania przez Zamawiającego drugiego czynnika ww. iloczynu upoważnia do
dowolnego rozumienia tego postanowienia. Postanowienie powyższe należy interpretować
zgodnie z zasadami logiki i praktyki, uwzględniając przy tym całą treść dokumentacji
przetargowej Zamawiającego, dotyczącą sposobu rozliczania usług.
Podkreślić należy, że stwierdzone powyżej błędy w zapisach SIWZ nie upoważniają
wykonawców do dowolnej interpretacji treści SIWZ, w zależności od ich potrzeb. W ocenie
Izby, wykonawcy bardzo dobrze powinni znać i znają pojęcie „ceny jednostkowej”. Cena
jednostkowa – jest to cena danego przedmiotu (usługi) przeliczona na jednostkę miary:
kilogram, litr, metr itp. Skoro Zamawiający wymagał podania w Formularzu ofertowym ceny
jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby, tzn. że miała to być cena powtarzalna dla każdej
jednostki miary, w tym przypadku dla jednej przeszkolonej osoby. Wynagrodzenie za
wykonanie szkolenia miało stanowić wartość wynikającą z pomnożenia ceny jednostkowej za
wyszkolenie jednej osoby przez liczbę przeszkolonych osób.
Podkreślić należy, że w żadnym postanowieniu SIWZ nie znajduje oparcia sposób
rozliczenia kosztów nieobecnej osoby zaproponowany przez Odwołującego na rozprawie
oraz niewynikające ani z treści oferty, ani z treści SIWZ kalkulacje prowadzące do rozbicia
ceny jednostkowej na koszty szkolenia symulatorowego i koszty pozostałe.
Zauważyć należy, że na pytanie, jakie wynagrodzenie należałoby przyjąć w oparciu
o treść oferty Odwołującego za przeszkolenie dwóch osób w załodze, Odwołujący wyjaśnił,
że należy przyjąć cenę jednostkową za jedną osobę, plus kwotę około 2 500 zł - wynikającą
z podzielenia przez 2 wartości stanowiącej różnicę pomiędzy ceną za wyszkolenie załogi,
a ceną jednostkową za wyszkolenie jednej osoby. Natomiast za przeszkolenie w załodze
tylko jednej osoby - cenę jednostkową za wyszkolenie jednej osoby.
Powyższy sposób rozliczenia wykonanych usług szkoleniowych zaprezentowany
przez Odwołującego na rozprawie zaprzecza istocie ceny jednostkowej – którą należy
rozumieć - jako cenę za daną określoną jednostkę miary przedmiotu zamówienia, jednakową
dla każdej przyjętej jednostki miary. W tym wypadku w ofercie Odwołujący podał de facto –
cenę za wyszkolenie jednej osoby, wówczas gdy szkolona jest tylko jedna osoba, a tym
samym nie jest to cena jednostkowa za wyszkoloną osobę przy większej liczbie szkolonych
osób, a z taką liczbą (24) mamy do czynienia w tym postępowaniu.
Jak wynika z wyjaśnień Odwołującego złożonych na wezwanie Zamawiającego
z dnia 6.02.2015 r., w ofercie podana została przez Odwołującego cena jednostkowa za
wyszkolenie jednej osoby – de facto z zastrzeżeniem – „jeżeli w szkoleniu uczestniczy tylko
jedna osoba”. Cena ta zawiera koszt pracy symulatora (tak jak dla załogi) oraz dodatkowe
jednostkowe koszty osobowe. Dlatego też - jak wyjaśnił Odwołujący – „cena jednostkowa za
wyszkolenie jednej osoby nie jest prostym ilorazem ceny jednostkowej za wyszkolenie jednej
załogi (3 osób)”. Podana w ofercie Odwołującego cena za wyszkolenie jednej osoby nie jest
zatem ceną jednostkową za wyszkolenie każdej z 24 osób przewidzianych do udziału w
szkoleniu, a cena oferty nie stanowi sumy cen jednostkowych za wyszkolenie 24 osób.
Biorąc pod uwagę fakt, że Zamawiający wymagał podania „ceny jednostkowej za
wyszkolenie jednej osoby” oraz istotę ceny jednostkowej, jako ceny za daną jednostkę miary,
należy uznać, że Odwołujący nie podał w Formularzu ofertowym wymaganej ceny
jednostkowej za wyszkolenie jednej osoby, co uniemożliwia rozliczenie wykonania usług,
zgodnie z zasadami określonymi w SIWZ.
Z drugiej strony, ponieważ Odwołujący w pełni świadomie i rozmysłem podał
określoną cenę, jako cenę jednostkową, chociaż w rzeczywistości nie jest ona ceną
jednostkową oraz stwierdził w wyjaśnieniach, że cena ta jest prawidłowa, nie ma możliwości
potraktowania tego błędu w treści oferty, jako innej omyłki podlegającej poprawie w trybie art.
87 ust. 2 pkt 3 Pzp.
Odwołujący określił w ofercie cenę oferty, jako 8 x cena jednostkowa za
przeszkolenie jednej załogi, lecz cena ta nie jest równa iloczynowi ceny jednostkowej za
wyszkolenie jednej osoby i liczby przeszkolonych osób, co stanowi zarówno niezgodność
z postanowieniami SIWZ w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp, jak i błąd w obliczeniu ceny
w rozumieniu art. 89 ust. 1 pkt 6 Pzp, co stanowi podstawę do odrzucenia oferty.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania, Izba orzekła, jak
w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp
oraz zgodnie z § 3 pkt 1 i 2 i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzaju kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania. (Dz. U. Nr 41,
poz. 238).
Przewodniczący: ………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 550/15 z dnia 2015-04-14
- Sygn. akt KIO 567/15 z dnia 2015-04-13
- Sygn. akt KIO 563/15, KIO 572/15 z dnia 2015-04-10
- Sygn. akt KIO 564/15 z dnia 2015-04-09
