rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-11-14
rok: 2014
data dokumentu: 2014-11-14
rok: 2014
sygnatury akt.:
KIO 2276/14
KIO 2276/14
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 listopada
2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
31 października 2014 r. przez
wykonawcę
Getin Noble Bank Spółka Akcyjna, ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Zespół Opieki Zdrowotnej
w Brodnicy, ul. Wiejska 9, 87-300 Brodnica,
przy udziale wykonawcy
Bank Spółdzielczy w Brodnicy, ul. Kamionka 27, 87-300
Brodnica, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu
31 października 2014 r. przez
wykonawcę
Getin Noble Bank Spółka Akcyjna, ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa,
w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Zespół Opieki Zdrowotnej
w Brodnicy, ul. Wiejska 9, 87-300 Brodnica,
przy udziale wykonawcy
Bank Spółdzielczy w Brodnicy, ul. Kamionka 27, 87-300
Brodnica, zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
zamawiającego,
orzeka:
1) uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
- unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
- wezwanie wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy, ul. Kamionka 27, 87-300 Brodnica
do uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp pełnomocnictwa do podpisania oferty;
- powtórzenie czynności badania i oceny oferty;
2) kosztami postępowania obciąża zamawiającego Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy,
ul. Wiejska 9, 87-300 Brodnica i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Getin
Noble Bank Spółka Akcyjna, ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa, tytułem wpisu od
odwołania,
2.2 zasądza od zamawiającego Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy, ul. Wiejska 9,
87-300 Brodnica na rzecz wykonawcy Getin Noble Bank Spółka Akcyjna,
ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa, kwotę
18 600 zł 00 zł (słownie: osiemnaście
tysięcy sześćset złotych zero groszy), tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013, poz. 907, z późn. zm.) na wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego
w Toruniu.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt KIO 2276/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy - prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na: „Udzielenie
kredytu inwestycyjnego na potrzeby finansowania działalności inwestycyjnej Zespołu Opieki
Zdrowotnej w Brodnicy.”
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 02.01.2014 r., nr 2014/S 154-276912.
I. Na podstawie art. 180 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej
„ustawą Pzp”, „Pzp” lub „ustawą”, odwołujący - Getin Noble Bank Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie - wniósł odwołanie od niezgodnych z przepisami ustawy czynności oraz od
zaniechania czynności, do których zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy, tj.:
czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Bank
Spółdzielczy w Brodnicy oraz zaniechania odrzucenia oferty tego wykonawcy, ewentualnie
zaniechania wezwania wykonawcy Bank Spółdzielczy do złożenia niewadliwego
pełnomocnictwa, zarzucając zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp:
1) art. 91 ust. 1 przez wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Bank
Spółdzielczy w Brodnicy w sytuacji, gdy oferta ta podlega odrzuceniu,
2) art. 89 ust. 1 pkt 1 i 8 w związku z art. 78 § 1 k.c. przez zaniechanie odrzucenia oferty
złożonej przez wykonawcę Bank Spółdzielczy w Brodnicy w sytuacji, gdy oferta nie
została złożona w formie pisemnej, w związku z czym jest nieważna,
ewentualnie:
3) art. 26 ust. 3 przez zaniechanie wezwania wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy do
złożenia niewadliwego pełnomocnictwa do złożenia oferty.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2) odrzucenia oferty wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy,
3) powtórzenia czynności oceny ofert i dokonania wyboru oferty odwołującego jako oferty
najkorzystniejszej,
ewentualnie nakazanie zamawiającemu:
4) unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
5) powtórzenia czynności badania i oceny ofert, w tym wezwania wykonawcy Bank
Spółdzielczy w Brodnicy do złożenia niewadliwego pełnomocnictwa do złożenia oferty
z zastosowaniem procedury przewidzianej przepisem art. 26 ust 3 ustawy, oraz wyboru
oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania wskazał. Pismem datowanym dnia 21 października 2014
r. przekazanym odwołującemu faksem w tym samym dniu, zatytułowanym „Informacja
o wyborze najkorzystniejszej oferty”, zamawiający zawiadomił odwołującego, że
„za najkorzystniejszą ofertę została uznana oferta złożona przez Bank Spółdzielczy
w Brodnicy” z uzasadnieniem, że „oferta spełnia wszystkie wymagania zamawiającego
i uzyskała najwyższą liczbę punktów tj. 100,00 obliczoną zgodnie ze wzorem
zamieszczonym w pkt XVIII ust. 2 SIWZ”. Jednocześnie w tym piśmie zamawiający
przedstawił nazwy (firmy), siedziby i adresy wykonawców, którzy złożyli oferty a także
punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert.
Z treści pisma wynika, co jest zgodne ze stanem faktycznym, że w postępowaniu
zostały złożone dwie oferty, tj. oferta wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy (zwanego
dalej „B.S. w Brodnicy”) i oferta odwołującego oraz, że zamawiający nie odrzucił żadnej
oferty oraz nie wykluczył z postępowania żadnego wykonawcy.
W tym stanie rzeczy odwołujący wskazał jak niżej. Oferta B.S. w Brodnicy została
podpisana przez wiceprezesa Zarządu B.S. w Brodnicy p. A. M. oraz pełnomocnika p. K. O. .
Zgodnie
z
informacją
zamieszczoną
w załączonym do oferty B.S. w Brodnicy odpisie aktualnym z Rejestru Przedsiębiorców
Krajowego Rejestru Sądowego „oświadczenie woli w imieniu banku składają 2 członkowie
zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub 2 pełnomocników ustanowionych
bezpośrednio przez zarząd. Jednakże, co zostanie wykazane niżej, dołączone do oferty B.S.
w Brodnicy pełnomocnictwo dla p. Olszewskiego (str. 19 oferty), udzielone przez Zarząd B.S.
w Brodnicy w drodze uchwały nr 127 Zarządu Banku Spółdzielczego w Brodnicy z dnia
23.09.03 r., jest wadliwe i nie umocowuje p. Olszewskiego do złożenia (podpisania) oferty
B.S. w Brodnicy, a w konsekwencji oferta B.S. w Brodnicy podlega odrzuceniu.
Podnosząc powyższe, odwołujący przedstawił argumentację.
1. Ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej (art. 82 ust. 1
ustawy), a zatem pełnomocnictwo do złożenia oferty także powinno być udzielone w formie
pisemnej (art. 99 § 1 k.c. w związku z art. 14 ustawy). Minimalny wymóg dla zachowania
formy pisemnej określa przepis art. 78 § 1 zd. pierwsze k.c., zgodnie z którym „Do
zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu
na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli”. Tymczasem na dokumencie
pełnomocnictwa dla p. Olszewskiego nie są złożone własnoręczne podpisy. Odwołujący nie
neguje własnoręczności trzech (układów) znaków graficznych znajdujących się pod napisem
(pieczątką) „Zarząd Banku Spółdzielczego w Brodnicy”, nie neguje też, że zostały złożone
przez osoby, które w dniu udzielenia pełnomocnictwa były członkami Zarządu BS
w Brodnicy. Odwołujący stwierdził jednak, że znaki te nie są podpisami.Żaden przepis prawa nie definiuje pojęcia „podpis”. Tym niemniej w doktrynie oraz
orzecznictwie przyjmuje się, że podpis to językowy znak graficzny, który powinien
wskazywać imię i nazwisko podpisującego się, przy czym dopuszczalne jest pominięcie
imienia, a nawet niektórych liter nazwiska, w tym końcówki (tzw. podpis skrócony).
Odwołujący przytoczył przykładowo pogląd wyrażony przez Trybunał Konstytucyjny
w postanowieniu z dnia 1 lipca 2008 r. (sygn. akt Ts 270/07): „W doktrynie prawa cywilnego
nie budzi wątpliwości, że dyrektywy językowe i funkcja nadana podpisowi wymagają, aby
wskazywał on jego autora i dane, które go indywidualizują. Należą do nich przede wszystkim
imię i nazwisko, przy czym funkcję indywidualizującą pełni głownie nazwisko - podpis zatem
powinien zawierać imię i nazwisko lub co najmniej nazwisko podpisującego, w sposób
niekoniecznie czytelny, z możliwością opuszczenia kilku liter, lecz charakterystyczny dla
osoby podpisanej. (...) (por. Z. Radwański, [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne -
część ogólna, red. Z. Radwański, t. 2, Warszawa 2002, s. 125, 126; uchwała SN z 30
grudnia 1993 r., III CZP 146/93, OSNC 1994, Nr 5, poz. 94; a w odniesieniu do
obowiązywania tej zasady w postępowaniu cywilnym, postanowienie SN z 17 kwietnia 1967
r., II PZ 22/67, Lex nr 6142; NP 1967, Nr 12, s. 1720). Tymczasem wszystkie dokumenty
przedstawione Trybunałowi Konstytucyjnemu opatrzone są wyłącznie pieczątką radcy
prawnego (niespełniającą wymogu własnoręczności) oraz nieczytelną „parafką”, w której nie
udaje się ustalić choćby jednej litery nazwiska „podpisującego”radcy prawnego.”
Nie ulega żadnej wątpliwości, że kształt znaków graficznych widniejących pod
napisem „Zarząd Banku Spółdzielczego w Brodnicy” nie przypomina liter alfabetu, a tym
bardziej skróconej formy nazwiska. Co najwyżej, pierwszym od prawej strony w układzie
znaków graficznych można dopatrzyć się litery „B” i dwóch liter „o”, oraz, być może, litery „J”,
lecz niczego więcej, w szczególności nie da się ustalić, ani nawet odgadnąć, brzmienia
nazwiska. Gdyby, łagodząc nieco stanowisko TK przytoczone wyżej, obok tych znaków
graficznych były przystawione pieczęcie imienne lub były zawarte jakiekolwiek czytelne
oznaczenia nazwisk (np. wydruk komputerowy), to odwołujący, w ślad zresztą za
orzecznictwem KIO (np. wyrok z dnia 28 grudnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1455/08,
w którym Izba stwierdziła: „Wskazanie w sposób czytelny imienia i nazwiska osoby oraz
złożenie przy tym nieczytelnego podpisu czyni zadość wymaganiom w zakresie
prawidłowości złożenia oświadczenia w formie pisemnej przez osobę wskazaną w treści
dokumentu)” uznałby, że pełnomocnictwo zostało podpisane prawidłowo i nie wysuwałby
zastrzeżeń dotyczących podpisów na pełnomocnictwie. Jednakże znaki graficzne nie zostały
w żaden sposób opatrzone czytelnie imionami i nazwiskami lub choćby samymi nazwiskami.
Tym samym pełnomocnictwo dla p. O. nie zostało udzielone w formie pisemnej.
2. Pełnomocnictwo do złożenia oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego powinno być pełnomocnictwem szczególnym lub rodzajowym w rozumieniu art.
98 k.c. Jest to pogląd utrwalony w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej (przykładowo
w wyroku z dnia 25 sierpnia 2014 r., sygn. akt KIO 1577/14, Izba, dokonując analizy
pełnomocnictwa z jednej strony konsorcjonalnego, z drugiej zaś do podpisania oferty
stwierdziła „Prawidłowe jest także pełnomocnictwo z dnia 24 lutego 2014 r. Pełnomocnictwo
to wyraźnie wskazywało, że Pani - G... jest umocowana do reprezentowania spółki akcyjnej
SAFEGE i konsorcjum oraz dokonywania określonych w nim czynności. Pełnomocnictwo to
spełniało tym samym wymóg pełnomocnictwa rodzajowego, jaki został przewidziany dla
czynności związanych z ubieganiem się o udzielenie zamówienia publicznego”).
Pełnomocnictwo powinno przynajmniej wskazywać, że pełnomocnik jest umocowany do
reprezentowania wykonawcy w postępowaniu (postępowaniach) o udzielenie zamówienia
publicznego lub zawierać sformułowanie równoważne. Tymczasem pełnomocnictwo
udzielone p. O. nie zawiera jakiegokolwiek odniesienia do jakiegokolwiek postępowania o
udzielenie
zamówienia
ani
też
jakiejkolwiek
czynności
w postępowaniu. Tym samym pełnomocnictwo udzielone p. O. nie umocowuje go do
złożenia oferty.
3. Pełnomocnictwo, jak wskazano w jego treści, jest pełnomocnictwem „do
dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Banku”. Może to sugerować, że skoro
„do wszelkich czynności prawnych”, to także do złożenia oferty. Rozumowanie takie jest
jednak błędne, co wynika z jego treści. W treści pełnomocnictwa jednoznacznie bowiem
ograniczono zakres wszelkich czynności prawnych do czynności „w zakresie działania
Oddziału”, co w powiązaniu ze wskazaniem, iż „Zarząd (...) udziela niniejszym Panu (...) K.
O. Dyrektorowi Oddziału Banku w Brodnicy pełnomocnictwa (...)”, oznacza, że p. O. został
umocowany
wyłącznie
do
dokonywania
w
imieniu
BS
w Brodnicy wszelkich czynności prawnych w zakresie działania Oddziału Banku w Brodnicy.
Oddział w Brodnicy (przy ul. Duży Rynek 24) jest, jak wynika z załączonego do oferty odpisu
z Rejestru Przedsiębiorców KRS, jednym z dziesięciu oddziałów BS w Brodnicy.
Umocowanie do dokonywania czynności prawnych w zakresie działania oddziału jest
typowym pełnomocnictwem udzielanym przez zarządy banków dyrektorom oddziałów.
Pełnomocnictwo w takim zakresie nie upoważnia do składania ofert w rozumieniu przepisów
ustawy. Wykonawcą bowiem, zgodnie z przepisem art. 2 pkt 11 ustawy, jest osoba prawna
(czyli Bank), nie zaś oddział, czy jakakolwiek inna jednostka organizacyjna osoby prawnej
(Banku). Potwierdza to zresztą sam B.S. w Brodnicy oznaczając wykonawcę, który składa
ofertę („Nazwa firmy”) jako „Bank Spółdzielczy w Brodnicy”. Tym samym na podstawie
udzielonego pełnomocnictwa p. O. nie został umocowany do złożenia oferty
w imieniu B.S. w Brodnicy.
Mając powyższe na uwadze odwołujący stwierdził, że skoro do oferty nie zostało
dołączone prawidłowe pełnomocnictwo dla p. O. do jej złożenia, to oferta nie została złożona
(podpisana) przez osoby umocowane do dokonania tej czynności, a to oznacza, że oferta
została
złożona
bez
zachowania
formy
pisemnej
(art.
82
ust.
1
ustawy)
i jako taka podlega odrzuceniu na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1 i 8 ustawy
w związku z art. 78 § 1 k.c. Nie odrzucając oferty BS w Brodnicy zamawiający naruszył
wskazane przepisy, a wybierając ofertę BS w Brodnicy zamawiający naruszył przepis art. 91
ust. 1 ustawy.
Skoro B.S. w Brodnicy złożył wadliwe pełnomocnictwo, to odrzucenie oferty tego
wykonawcy
powinno
być
poprzedzone
wezwaniem
do
złożenia
niewadliwego
pełnomocnictwa w trybie przepisu art. 26 ust. 3 ustawy. Nie wzywając B.S. w Brodnicy do
złożenia pełnomocnictwa zamawiający naruszył wskazany wyżej przepis.
Odwołujący ma interes w uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 ustawy. W postępowaniu
zostały złożone dwie oferty. Chociaż oferta odwołującego jest droższa od oferty wykonawcy
B.S. w Brodnicy (jedynym kryterium oceny ofert jest cena - rozdz. XVIII ust. 2 SIWZ), to
w sytuacji odrzucenia oferty tego wykonawcy oferta odwołującego będzie ofertą
najkorzystniejszą. Z kolei, w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy,
odwołujący może ponieść szkodę w postaci utraconych korzyści, których ma prawo
oczekiwać w związku ze złożeniem najkorzystniejszej oferty i uzyskaniem zamówienia.
Mając na uwadze powyższe, odwołujący wniósł jak w petitum.
II. Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie faksem i pisemną na rozprawie,
przekazując kopie odwołującemu i uczestnikowi postępowania odwoławczego.
W piśmie wniósł o oddalenie odwołania w całości, zasądzenie rzecz zamawiającego
kosztów postępowania, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa według norm przepisanych,
przedstawiając następujące uzasadnienie.
Zdaniem zamawiającego, odwołanie jest niezasadne i nie zasługuje na
uwzględnienie. Ustosunkowując się do jego treści wskazał, co następuje.
1. W zakresie zarzutu braku podpisów na złożonym do akt postępowania dokumencie
pełnomocnictwa udzielonego p. K. O. wskazał, że bezsprzecznie zostało ono opatrzone
znakami graficznymi, które najprawdopodobniej zostały naniesione ręcznie, za pomocą
różnych
urządzeń
utrwalających
pismo.Świadczy
o
tym
różny
kolor
i stopień nasycenia atramentem, a także ich umiejscowienie na dokumencie.
W przeciwieństwie do odwołującego, zamawiający jednak odczytuje treść tych
znaków i jest w stanie przyporządkować je osobom upoważnionym do reprezentacji
uczestnika - to jest jego członkom zarządu. Odpowiednio znak pierwszy od prawej zawiera
pierwszą literę imienia - „J” a następnie kolejno litery „B”, „r”, „o” „n”, „o”, co pozwala
przypisać go panu J. B. . Z kolei znak środkowy zawiera litery „J” i „M”
i „t”, co pozwala przypisać go panu J. M. . Znak trzeci rozpoczyna się literą „R”, po której
następują „a” i „f” oraz „1” i „o”, co z kolei pozwala przypisać go panu M. R. .
Zdaniem zamawiającego, biorąc pod uwagę orzecznictwo ukształtowane na gruncie
art. 78 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym forma pisemna oznacza własnoręcznie
umieszczony na dokumencie podpis, wyżej opisane znaki graficzne spełniają wymogi
podpisu w rozumieniu prawa cywilnego. Należy wskazać zarówno na orzeczenie i poglądy
przytoczone przez odwołującego w odwołaniu, jak i stanowisko Sądu Najwyższego, który
stwierdził, że podpis musi być złożony własnoręcznie w taki sposób, aby można było ustalić
kto jest autorem tego podpisu, gdyż chodzi o udokumentowanie nie tylko brzmienia
nazwiska, ale także i charakteru pisma, by w ten sposób ułatwić orientację w rozpoznaniu
osoby (tak w wyroku SN z dnia 8 maja 1997 r., sygn. akt II CKN 153/97). Powszechnie
uważa się, że treść podpisu stanowi, co najmniej nazwisko składającego oświadczenie,
jednak zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów SN z dnia 30 grudnia 1993 r., sygn. akt III CZP
146/93, nazwisko może przybrać postać skróconą. W uchwale tej uznano, że podpis
nieczytelny stanowi wyraz woli napisania nazwiska wtedy, gdy podpisujący w taki właśnie
sposób pisze swoje nazwisko, składając podpisy na dokumentach. Z kolei w postanowieniu
z dnia 17 czerwca 2009 r., sygn. akt IV CSK 78/09, Sąd Najwyższy potwierdził, że
dopuszczalne jest skrócenie nazwiska, nie musi też być ono w pełni czytelne, zastrzegając,że podpis powinien składać się z liter i umożliwiać identyfikację autora oraz umożliwiać
porównanie i ustalenie, czy został złożony w formie zwykle przez daną osobę używanej.
Zdaniem zamawiającego kwestionowane przez odwołującego podpisy składają się
z liter, które pozwalają zidentyfikować ich autorów i spełniają wymóg ewentualnej
porównywalności. Dlatego zamawiający nie powziął żadnych wątpliwości, co do ich
autentyczności czy też mocy prawnej i uznał zarzuty odwołującego za niesłuszne.
2. W związku z zarzutem, że kwestionowany dokument pełnomocnictwa nie jest
pełnomocnictwem rodzajowym upoważniającym do występowania w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego, zamawiający nie podzielił stanowiska odwołującego,
i że wymóg takiego pełnomocnictwa wynika z poglądów utrwalonych w orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej. Wręcz przeciwnie, pogląd taki nie wynika również
z przytoczonego przez odwołującego orzeczenia. Wskazał, że dotyczyło ono odmiennego
stanu faktycznego, związanego z faktem, iż wymóg pełnomocnictwa do szczególnej
czynności wynika wprost z art. 23 ust. 2 Pzp. Dotyczy to jednak wyłącznie wykonawców
wspólnie ubiegających się u udzielenie zamówienia. Zdaniem zamawiającego właściwe
wydaje się stanowisko zajęte przez KIO w wyroku wydanym w dniu 17 grudnia 2013 r., sygn.
akt KIO 2779/13, zgodnie z którym: „Ustawa wymaga ustanowienia pełnomocnika, w takim
zakresie jak wskazano w wezwaniu, a więc do „reprezentowania w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego albo reprezentowania w postępowaniu i zawarcia
umowy w sprawie zamówienia publicznego”, jedynie w przypadku wskazanym w art. 23
ust. 1 ustawy, a więc w przypadku oferty wspólnej (art. 23 ust. 2 Pzp). Przepisu art. 23 ust. 2
ustawy nie można przenieść na pełnomocnictwo nieudzielone przez wykonawców
występujących wspólnie, gdyż inny jest jego cel. Stąd też przeświadczenie zamawiającego
jakoby
z
pełnomocnictwa
powinno
wynikać
jednoznacznie
upoważnienie
do
„reprezentowania
w
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
albo
reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego jest
nieusprawiedliwione (…)”. W przytoczonym wyroku KIO wskazała, że: „Fakt nie wymienienia
w pełnomocnictwie konkretnie czynności podpisania oferty przetargowej w imieniu
mocodawcy, nie przesądza jeszcze o braku takiego umocowania. Do pełnomocnictwa
mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące wykładni oświadczeń woli
wyrażone w art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego. Wynika z nich, że treść pełnomocnictwa należy
interpretować biorąc pod uwagę szerszy kontekst niż tylko jego literalne brzmienie.
Potwierdza to bogate orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej w zakresie pełnomocnictw,
m.in. wyrok z dnia 17 kwietnia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 420/09, w którym podkreślono, że
dla ustalenia rzeczywistej woli reprezentowanego mają zastosowanie reguły interpretacyjne
zawarte w art. 65 § 1 k.c, co oznacza, że przesądzającego znaczenia nie można
przypisywać semantycznemu brzmieniu oświadczenia (...). Czynienie zarzutu, iż w treści
pełnomocnictwa wprost nie wymieniono upoważnienia do dokonywania spornych czynności,
nie świadczy jeszcze o braku takiego umocowania. Przyjęcie stanowiska prezentowanego
przez odwołującego się, w istocie prowadziłoby do odczytywania woli mocodawcy jedynie
w oparciu o literalne brzmienie pełnomocnictwa, co przeczy generalnej zasadzie wyrażonej
w art. 65 kc”. Na szczególną uwagę zasługuje przy tym konkluzja, zgodnie z którą: „Oferta
jest oświadczeniem woli zawierającym zamiar zawarcia umowy. Zawieranie umów
obejmujących przedmiot postępowania objętego niniejszym zamówieniem stanowi czynność
mieszczącą się w zakresie zwykłego zarządu przedsiębiorstwa Odwołującej. Wobec
powyższego należało uznać, że pełnomocnik miał również prawo do złożenia oferty
w imieniu mocodawcy. Jednocześnie brak było podstaw do uznania, że pełnomocnictwo było
wadliwe z uwagi na jego treść. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Koszalinie w wyroku VI Ga
71/13, „wadliwe pełnomocnictwo to takie, którego nieprawidłowości nie można usunąć
w trybie wykładni oświadczenia woli.” Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, Zamawiający jest
uprawniony do żądania uzupełnienia pełnomocnictwa tylko wówczas gdy jest ono wadliwe.
W niniejszym przypadku reguły wykładni oświadczeń woli pozwalały na przyjęcie, że
pełnomocnik został prawidłowo upoważniony do złożenia oferty.”
Zamawiający w pełni podzielił pogląd, że pełnomocnictwo nie musi mieć w treści
wyraźnego upoważnienia do występowania w postępowaniu o udzieleniu zamówienia
publicznego, którego przedmiotem jest zawarcie umowy, jeżeli do czynności powierzonych
pełnomocnikowi należy zawieranie umów podobnych do tej, jaka ma być zawarta w trybie
zamówień publicznych. Bezsprzecznie do zakresu działania tak uczestnika, jak i jego
oddziałów należy zawieranie umów o przyjmowanie depozytów oraz udzielenie kredytów,
w tym kredytów inwestycyjnych. Należałoby więc uznać, że pełnomocnik działa w ramach
udzielonego mu upoważnienia wynikającego z treści pełnomocnictwa, w stosunku do którego
nie można prawnie uzasadnić konieczności zawierania sformułowań dotyczących
postępowań o udzielenie zamówień publicznych.
Zdaniem zamawiającego, należy jednak wskazać również na inną kwestię pominiętą
przez odwołującego. Uczestnik, którego oferta została wybrana jest Bankiem Spółdzielczym,
a więc kwestia jego reprezentacji podlega szczególnej regulacji przewidzianej przez ustawę
Prawo spółdzielcze (dalej ups). Zgodnie z art. 54 § 1 ups oświadczenia woli (jakimi są
oświadczenia zawarte w ofercie) za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden
członek zarządu i pełnomocnik. Należy więc zauważyć, że oferta została podpisana przez p.
K. O., który nie działał jako pełnomocnik uczestnika, lecz jako pełnomocnik ustanowiony na
podstawie Prawa spółdzielczego do łącznej reprezentacji organu uczestnika - przy czym
pełnomocnictwo
to
zostało
mu
udzielone
uchwałą
zarządu,
a więc w formie dopuszczalnej przez prawo (jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku
z 5.11.2010 r., sygn. akt I CSK 63/10: „Pełnomocnictwo, o którym mowa w art. 55 § 1 prawa
spółdzielczego może być udzielone zarówno w formie oświadczenia członków zarządu
uprawnionych do reprezentacji spółdzielni (art. 54 § 1 i 2 prawa spółdzielczego), jak
i w formie uchwały zarządu, jako organu kolegialnego.”). W rzeczywistości należy więc
uznać, że oferta uczestnika była podpisana bezpośrednio przez upoważniony organ
uczestnika -upoważniony zgodnie z regułami regulującymi działanie tego typu osób
prawnych jaką jest uczestnik. Zamawiający nie miał więc podstaw do kwestionowania treści
i zakresu jego upoważnienia, co powoduje niesłuszność zarzutu odwołującego.
3. W związku z zarzutem, że pełnomocnik uczestnika, p. K. O. miał upoważnienie
wyłącznie do dokonywania czynności w zakresie Oddziału, podczas kiedy ofertę złożył w
imieniu uczestnika a nie Oddziału, wskazał, że o ile wiadomo zamawiającemu, to Oddziały
uczestnika nie posiadają osobowości prawnej. Oddział stanowi wyłącznie wyodrębnioną
jednostkę organizacyjną osoby prawnej. W związku z tym wszelkie czynności wykonywane
przez oddziały banków, w tym zawierane umowy przyjęcia depozytów oraz udzielania
kredytów, dokonywane są w imieniu banków i to one, a nie oddziały są ich stronami. Przy
czym niewątpliwie w zakresie działania oddziałów banków należy przygotowanie i obsługa
techniczna tych umów, a więc mieszczą się w ich zakresie działania. Skoro tak, to p. K. O.
został upoważniony do czynności związanych z zawieraniem przez uczestnika umów i ich
obsługą. Ponieważ ofertę składał organ reprezentujący uczestnika (w ramach, którego p. K.
O. nie przekroczył udzielonego mu upoważnienia), to oferta ta został skutecznie złożona
przez uczestnika.
Zamawiający uznał zarzuty odwołującego za nieuzasadnione i wniósł o oddalenie
odwołania. Zauważył, że wniosek ten jest zasadny również na podstawie art. 192 ust. 2 Pzp,
bowiem w przypadku gdyby zarzuty odwołującego zostały uznane za zasadne - a więc
pełnomocnictwo za wadliwe, to zastosowanie znalazłby art. 23 ust. 3 Pzp (powinno być - art.
26 ust. 3 Pzp) i zamawiający powinien wezwać uczestnika do przedstawienia
pełnomocnictwa i następnie dokonać ponownej oceny ofert. Ponieważ oferta uczestnika jest
bezspornie korzystniejsza, co przyznaje sam odwołujący, to wynik ponownej oceny musiałby
być taki sam - a więc ewentualne zaniechanie zamawiającego nie miałoby istotnego wpływu
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Mając powyższe na uwadze, wniósł jak na wstępie.
III. Wykonawca Bank Spółdzielczy w Brodnicy zgłosił przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego, wnosząc do Prezesa KIO stosowne pismo,
spełniające ustawowe wymagania.
Odwołujący wniósł faksem pismo procesowe - stanowisko wobec argumentacji
przedstawionej w zgłoszeniu przystąpienia - i złożył (przekazał) na rozprawie oryginał pisma
do akt sprawy, przekazując kopie pisma zamawiającemu i uczestnikowi postępowania
odwoławczego.
Treść
pisma
sprowadza
się
do
polemiki
z
przystępującym
i podtrzymania argumentacji przedstawionej w odwołaniu.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Wobec
spełnienia
ustawowych
przesłanek
skutecznego
przystąpienia
do
postępowania odwoławczego przez Bank Spółdzielczy w Brodnicy, zgłaszający przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, Izba uznała na posiedzeniu, że
wykonawca stał się uczestnikiem postępowania odwoławczego, zwanym w uzasadnieniu też
„przystępującym”.
Odwołanie zostało rozpoznane na rozprawie.
Odwołujący, jako jeden z dwóch wykonawców uczestniczących w postępowaniu
o udzielnie zamówienia publicznego - z drugą lokatą w rankingu ofert pod względem ceny -
spełnił przesłanki materialno-prawne, określone w art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniające do
wniesienia odwołania.
Po rozpoznaniu odwołania w granicach przedstawionych w nim zarzutów (przepis art.
192 ust. 7 Pzp) i wykazania zasadności jednego z trzech zarzutów - dotyczącego zakresu
pełnomocnictwa, Izba uwzględniła odwołanie, wobec treści przepisu art. 192 ust. 2 Pzp
nakazującego uwzględnienie odwołania, jeżeli skutecznie zakwestionowana czynność
zamawiającego miała wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego.
Izba nie uwzględniła pozostałych dwóch zarzutów odwołania - podpisanie oferty,
pełnomocnictwo szczególne lub rodzajowe.
Zasady reprezentacji banków spółdzielczych wynikają z ustawy z dnia 7 grudnia 2000
r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
Przepis art. 13 tej ustawy stanowi, że oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego
składają dwaj członkowie zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub dwóch
pełnomocników, ustanowionych bezpośrednio przez zarząd. Wyjątek - oświadczenie woli
w imieniu banku spółdzielczego przy zawieraniu umów rachunku bankowego, o których
mowa w art. 49 ust. 1 wskazanej ustawy.
Banki spółdzielcze na gruncie obowiązujących przepisów prawa, są bankami,
a dopiero w drugiej kolejności spółdzielniami. W związku z tym pierwszeństwo zastosowania
mają wobec nich przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, które stanowi
lex specialis w stosunku do ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze.
Ad 1. i Ad 2. Podpisanie oferty, pełnomocnictwo do złożenia oferty.
Przepis art. 82 ust. 2 Pzp stanowi, że ofertę składa się, pod rygorem nieważności
w formie pisemnej (…).
Do
zachowania
pisemnej
formy
czynności
prawnej
wystarcza
złożenie
własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli (art. 78 § 1
k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp).
Sposób złożenia podpisu i treść własnoręcznego podpisu, jako oświadczenia woli nie
zostały zdefiniowane w aktach prawnych: ustawie Pzp, Kodeksie cywilnym, ustawach: Prawo
bankowe, Prawo spółdzielcze, o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się
i bankach zrzeszających.
Wszelkie rozważania na temat podpisu oraz wnioski z tego wynikające, są efektem
judykatury i doktryny. Brak jest w aktach prawnych podstaw do rozróżnienia podpisów na
podpisy czytelne, nieczytelne, czy podobnie - parafy, faksymile.
W wyroku z dnia 8 maja 1997 r., II CKN 153/97, Sąd Najwyższy orzekł: „1. Dla
zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu
na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Przepis art. 78 kc skorelowany jest
z art. 245 kpc, z którego wynika, że dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która
go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. 2. Określenia ”własnoręczny” nie
zawarto wprawdzie w art. 245 kpc, jest ono jednak expressis verbis użyte w art. 78 kc.
Konieczność własnoręczności podpisu wynika z tego, że przy podpisie chodzi
o udokumentowanie nie tylko brzmienia nazwiska, ale także i charakteru pisma, by w ten
sposób ułatwić orientację w rozpoznaniu osoby. Jest to zatem wymaganie niezbędne dla
bezpieczeństwa obrotu.”
Pogląd Trybunału Konstytucyjnego wyrażony w postanowieniu z dnia 1 lipca 2008 r.,
sygn. akt Ts 270/07: „W doktrynie prawa cywilnego nie budzi wątpliwości, że dyrektywy
językowe i funkcja nadana podpisowi wymagają, aby wskazywał on jego autora i dane, które
go indywidualizują. Należą do nich przede wszystkim imię i nazwisko, przy czym funkcję
indywidualizującą pełni głownie nazwisko - podpis zatem powinien zawierać imię
i nazwisko lub co najmniej nazwisko podpisującego, w sposób niekoniecznie czytelny,
z możliwością opuszczenia kilku liter, lecz charakterystyczny dla osoby podpisanej”.
W uchwale z dnia 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93 (dotyczącej podpisu na wekslu)
Sąd Najwyższy w ogólnych rozważaniach na temat podpisu uznał: podpis musi stanowić
wytwór pisania, którym jest wyłącznie znak napisany; tylko własnoręczny podpis, który
zawiera w sobie osobiste cech charakteru pisma podpisującego (ukształtowanie liter, ich
łączenie itp.) pozwala na stwierdzenie - za pomocą graficznej ekspertyzy pisma - że jest on
autentyczny; podpis oznacza „nazwisko (imię), rzadziej godło, inicjały napisane zwykle
własnoręcznie”, natomiast podpisać się „to „napisać własnoręcznie swoje nazwisko (imię),
rzadziej godło, inicjały; zaświadczyć, stwierdzić coś swym podpisem”.
W wyroku z dnia 5 października 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 1196/09, Izba orzekła, że
„(…) podpis jest charakterystycznym dla danej osoby znakiem graficznym wywodzącym się
z jego imienia i nazwiska, niebędący koniecznie pełnym imieniem i nazwiskiem, pozwalający
na ustalenie tożsamości osoby, która go złożyła (patrz: A. Kidyba (red.), K. Kopaczyńska-
Pieczniak, E. Niezbecka, Z. Gawlik, A. Janiak, A. Jedliński, T. Sokołowski, Kodeks cywilny.
Komentarz. Tom I. Część ogólna, 2009 r.). Dodatkowo, jak zauważył Naczelny Sąd
Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 listopada 2006 r., podpis w rozumieniu art.
78 kodeksu cywilnego nie musi być czytelny (sygn. akt II FSK 1144/05).”
Należy przyjąć, że podpis to taki układ liter czy znaków graficznych, którymi posługuje
się osoba składająca podpis. Podstawową funkcją podpisu jest identyfikacja osoby
składającej oświadczenie woli oraz potwierdzenie faktu złożenia oświadczenia określonej
treści. Istotne jest, by podpis był rozpoznawalny, co oznacza, by adresat oświadczenia woli
był przekonany, że podpis złożyła osoba uprawniona do złożenia oświadczenia woli, pod
którym się podpisała.
Przepisy
Kodeksu
cywilnego
w
zakresie
pełnomocnictw
stanowią:
- art. 98. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do
czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo
określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej
czynności;
- art. 99 § 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma,
pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.
Pełnomocnictwo załączone do oferty, to uchwała zarządu nr 127 Banku
Spółdzielczego w Brodnicy z dnia 23.09.03 r. podjęta na podstawie art. 55 § 1 Pr. spółdz.
(okoliczności niesporne, potwierdzone na rozprawie), o treści: ”Zarząd może udzielić
jednemu z członków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności
prawnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni lub jej
wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a także pełnomocnictwa do
dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych.”
Do oceny pełnomocnictwa należało stosować regulacje dotyczące sposobu i trybu
podejmowania uchwał przez wskazany organ. Skuteczność uchwały podlega ocenie
z zastosowaniem wskazanych wyżej przepisów oraz wewnętrznych regulacji Banku
dotyczących składu zarządu w dacie podjęcia uchwały oraz trybu jej podjęcia.
Pod treścią uchwały pod nazwą Banku (pieczątką) zostały złożone 3 podpisy
(odpowiednio treść art. 54 § 2 Pr. spółdz.). Na podstawie podpisów możliwe jest odczytanie
imion i nazwisk osób, które złożyły podpisy, wyłącznie przez porównanie podpisów
z wzorami podpisów załączonymi przez Bank Spółdzielczy w Brodnicy do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego.
Zamawiający złożył na rozprawie oświadczenie, że w toku badania i oceny oferty nie
miał wątpliwości, które osoby złożyły podpisy pod treścią pełnomocnictwa i były to osoby
wchodzące w skład ówczesnego zarządu Banku (inny jest skład obecnego zarządu).
W wyroku z dnia 13 lutego 1997 r., I ACr 18/97, Sąd Apelacyjny w Warszawie
wskazał: „Udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością prawną jednostronną. Przy jego
wykładni należy stosować dyrektywy interpretacyjne zawarte w art. 65 § 1 k.c., co oznacza, że przesądzającego znaczenia nie można przypisywać semantycznemu brzmieniu
oświadczenia. Pełnomocnictwo, o którym mowa w art. 55 § 1 prawa spółdzielczego może
być udzielone zarówno w formie oświadczenia członków zarządu uprawnionych do
reprezentacji spółdzielni (art. 54 § 1 i 2 prawa spółdzielczego) jak i w formie uchwały zarządu
jako kolegialnego organu. W tym drugim wypadku forma pisemna zostaje zachowana także
w wypadku, gdy uchwała została wpisana do protokołu posiedzenia.”
Zatem, wpisanie uchwały do protokołu posiedzenia organu, na którym podjęto
uchwałę, jest zachowaniem formy pisemnej. Z tego można wnioskować, że również uchwała
bez własnoręcznego podpisu, jest uchwałą właściwą, o ile została wpisana do protokołu
posiedzenia organu, na którym podjęto uchwałę. W praktyce często występują przypadki
podpisania uchwały przez osobę kierującą organem (prezes, przewodniczący organu
kolegialnego) oraz protokolanta posiedzenia (na podstawie wewnętrznych regulacji
przyjętych w regulaminach pracy organów).
Okoliczności te nie były przedmiotem oceny Izby wobec granic zarzutów odwołania:
„Odwołujący nie neguje własnoręczności trzech (układów) znaków graficznych znajdujących
się pod napisem (pieczątką) „Zarząd Banku Spółdzielczego w Brodnicy”, nie neguje też, że
zostały złożone przez osoby, które w dniu udzielenia pełnomocnictwa były członkami
Zarządu BS w Brodnicy. Odwołujący stwierdził jednak, że znaki te nie są podpisami”.
Zatem, mając na uwadze orzecznictwo, co do sposobu złożenia podpisu, Izba uznała
zarzut za nieuzasadniony. Odwołujący nie zakwestionował czynności, czy zaniechania
zamawiającego, związanych z ustaleniem sposobu podjęcia uchwały i wymaganego składu
zarządu do jej podjęcia, a więc trybu udzielenia pełnomocnictwa, kwestionując wyłącznie
podpis jako znaki graficzne, w sytuacji, gdy żaden przepis prawny mający zastosowanie
w sprawie, nie określa treści podpisu. Zaś z orzecznictwa wynika, że nawet samo
zamieszczenie uchwały w protokole posiedzeń zarządu, czyni zadość wymogowi formy
pisemnej.
Izba nie podzieliła stanowiska odwołującego, że pełnomocnictwo powinno
przynajmniej wskazywać, że pełnomocnik jest umocowany do reprezentowania wykonawcy
w postępowaniu (postępowaniach) o udzielenie zamówienia publicznego lub zawierać
sformułowanie równoważne.
Pełnomocnictwo do dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu podmiotu,
uprawnia do podpisania oferty, o ile nie jest przekroczony zakres pełnomocnictwa.
Okoliczności te nie były podnoszone w treści uzasadnienia zarzutu 2. Również
w odwołaniu odwołujący nie podniósł zarzutu sprzeczności pełnomocnictwa z treścią SIWZ.
Dopiero na rozprawie - powołując się na treść SIWZ - pkt VII. 5.4 „Gdy ofertę podpisuje
osoba, która nie jest wymieniona w dokumencie stwierdzającym uprawnienie do
występowania w obrocie prawnym, do oferty musi być dołączone na piśmie pełnomocnictwo
w tej sprawie podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania (…).” i pkt XIII. 10
„Oferta musi być podpisana przez wykonawcę lub upoważnionego przedstawiciela
wykonawcy. W przypadku, gdy wykonawcę reprezentuje pełnomocnik, do oferty musi być
dołączone pełnomocnictwo, określające zakres umocowania.” - wskazywał na niezgodność
treści pełnomocnictwa z treścią SIWZ (zarzut nie podlegający rozpoznaniu).
Ad 3. Zakres pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo udzielone p. K. O. w formie uchwały zarządu Banku Spółdzielczego,
podpisującemu ofertę z zachowaniem reprezentacji łącznej, jako - Dyrektor Oddziału w
Brodnicy, Pełnomocnik zarządu BS.
Sposób składania oświadczeń woli określa art. 54 § 2 Pr. spółdz., zgodnie
z którym oświadczenia te składa się przez zamieszczenie przez upoważnione osoby
podpisów pod nazwą spółdzielni (w tym wypadku pod pieczątką Banku Spółdzielczego).
Przepis art. 55 § 1 Pr. spółdz. dopuszcza udzielenie przez zarząd jednemu
z członków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych
związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni lub jej
wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a także pełnomocnictwa do
dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych.
Pełnomocnictwo, zostało udzielone p. K. O. Dyrektorowi Oddziału Banku w Brodnicy -
w pierwszej części - „do dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Banku, w
zakresie działania Oddziału,” (…), dalej zamieszczono opis reprezentacji łącznej.
W drugiej części - „Ponadto pełnomocnictwo upoważnia do dokonywania czynności
prawnych w imieniu Banku związanych z kierowaniem bieżącą działalnością Oddziału Banku
w Brodnicy jako wyodrębnionej organizacyjnie jednostki przedsiębiorstwa spółdzielni.”
Treść pełnomocnictwa odpowiada treści art. 55 § 1 Pr. spółdz., jednakże
z ograniczeniem w pierwszej części „do dokonywania wszelkich czynności prawnych
w imieniu Banku, w zakresie działania Oddziału (…)”, a nie „do dokonywania czynności
prawnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni”, czy
przykładowo w imieniu Banku bez ograniczenia do zakresu działania Oddziału, w sytuacji,
gdy oferta jest ofertą Banku (potwierdzenie na rozprawie), a nie ofertą Oddziału. Oferta
Banku została podpisana przez pełnomocnika umocowanego do „dokonywania wszelkich
czynności prawnych w imieniu Banku, w zakresie działania Oddziału”.
Izba podzieliła argumentację odwołującego, że „w treści pełnomocnictwa
jednoznacznie (…) ograniczono zakres wszelkich czynności prawnych do czynności
„w zakresie działania Oddziału”, co w powiązaniu ze wskazaniem, iż „Zarząd (...) udziela
niniejszym Panu (...) K. O. Dyrektorowi Oddziału Banku w Brodnicy pełnomocnictwa (...)”,
oznacza, że p. O. został umocowany wyłącznie do dokonywania w imieniu BS w Brodnicy
wszelkich czynności prawnych w zakresie działania Oddziału Banku
w Brodnicy.”
Izba podzieliła też stanowisko odwołującego, że skoro BS w Brodnicy złożył wadliwe
pełnomocnictwo dotyczące zakresu umocowania, to odrzucenie oferty tego wykonawcy
powinno być poprzedzone wezwaniem do złożenia niewadliwego pełnomocnictwa, w trybie
określonym w art. 26 ust. 3 ustawy.
Nie wzywając BS w Brodnicy do złożenia pełnomocnictwa, zamawiający naruszył
wskazany wyżej przepis.
Zatem, zamawiający został zobowiązany do wezwania - w trybie art. 26 ust. 3 Pzp -
wykonawcy do złożenia, w wyznaczonym terminie pełnomocnictwa. Z treści pełnomocnictwa
powinno
wynikać
uprawnienie
p.
K.
O.
do
podejmowania
czynności
w imieniu podmiotu składającego ofertę - Banku Spółdzielczego w Brodnicy.
Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego, że skoro w wyniku powtórzonej
czynności może zostać ponownie wybrana oferta tego samego wykonawcy, to okoliczność ta
- w świetle art. 192 ust. 2 Pzp - stanowi przesłankę do oddalenia odwołania. Przywołany
przepis zobowiązuje Izbę do uwzględnienia odwołania w każdym przypadku, gdy naruszenie
przepisów ustawy miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia.
Reasumując, wobec zasadności jednego z zarzutów, Izba uwzględniła odwołanie,
zgodnie z treścią sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp stosownie do jego wyniku, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238), zasądzając na rzecz odwołującego koszty poniesione z tytułu wpisu
od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Przewodniczący: ……………………..
1) uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu:
- unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej;
- wezwanie wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy, ul. Kamionka 27, 87-300 Brodnica
do uzupełnienia w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp pełnomocnictwa do podpisania oferty;
- powtórzenie czynności badania i oceny oferty;
2) kosztami postępowania obciąża zamawiającego Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy,
ul. Wiejska 9, 87-300 Brodnica i:
2.1 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę Getin
Noble Bank Spółka Akcyjna, ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa, tytułem wpisu od
odwołania,
2.2 zasądza od zamawiającego Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy, ul. Wiejska 9,
87-300 Brodnica na rzecz wykonawcy Getin Noble Bank Spółka Akcyjna,
ul. Przyokopowa 33, 01-208 Warszawa, kwotę
18 600 zł 00 zł (słownie: osiemnaście
tysięcy sześćset złotych zero groszy), tytułem wpisu od odwołania i wynagrodzenia
pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013, poz. 907, z późn. zm.) na wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego
w Toruniu.
Przewodniczący: ……………………..
Sygn. akt KIO 2276/14
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający - Zespół Opieki Zdrowotnej w Brodnicy - prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na: „Udzielenie
kredytu inwestycyjnego na potrzeby finansowania działalności inwestycyjnej Zespołu Opieki
Zdrowotnej w Brodnicy.”
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 02.01.2014 r., nr 2014/S 154-276912.
I. Na podstawie art. 180 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej
„ustawą Pzp”, „Pzp” lub „ustawą”, odwołujący - Getin Noble Bank Spółka Akcyjna z siedzibą
w Warszawie - wniósł odwołanie od niezgodnych z przepisami ustawy czynności oraz od
zaniechania czynności, do których zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy, tj.:
czynności wyboru jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Bank
Spółdzielczy w Brodnicy oraz zaniechania odrzucenia oferty tego wykonawcy, ewentualnie
zaniechania wezwania wykonawcy Bank Spółdzielczy do złożenia niewadliwego
pełnomocnictwa, zarzucając zamawiającemu naruszenie przepisów ustawy Pzp:
1) art. 91 ust. 1 przez wybór jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Bank
Spółdzielczy w Brodnicy w sytuacji, gdy oferta ta podlega odrzuceniu,
2) art. 89 ust. 1 pkt 1 i 8 w związku z art. 78 § 1 k.c. przez zaniechanie odrzucenia oferty
złożonej przez wykonawcę Bank Spółdzielczy w Brodnicy w sytuacji, gdy oferta nie
została złożona w formie pisemnej, w związku z czym jest nieważna,
ewentualnie:
3) art. 26 ust. 3 przez zaniechanie wezwania wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy do
złożenia niewadliwego pełnomocnictwa do złożenia oferty.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1) unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2) odrzucenia oferty wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy,
3) powtórzenia czynności oceny ofert i dokonania wyboru oferty odwołującego jako oferty
najkorzystniejszej,
ewentualnie nakazanie zamawiającemu:
4) unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
5) powtórzenia czynności badania i oceny ofert, w tym wezwania wykonawcy Bank
Spółdzielczy w Brodnicy do złożenia niewadliwego pełnomocnictwa do złożenia oferty
z zastosowaniem procedury przewidzianej przepisem art. 26 ust 3 ustawy, oraz wyboru
oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania wskazał. Pismem datowanym dnia 21 października 2014
r. przekazanym odwołującemu faksem w tym samym dniu, zatytułowanym „Informacja
o wyborze najkorzystniejszej oferty”, zamawiający zawiadomił odwołującego, że
„za najkorzystniejszą ofertę została uznana oferta złożona przez Bank Spółdzielczy
w Brodnicy” z uzasadnieniem, że „oferta spełnia wszystkie wymagania zamawiającego
i uzyskała najwyższą liczbę punktów tj. 100,00 obliczoną zgodnie ze wzorem
zamieszczonym w pkt XVIII ust. 2 SIWZ”. Jednocześnie w tym piśmie zamawiający
przedstawił nazwy (firmy), siedziby i adresy wykonawców, którzy złożyli oferty a także
punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert.
Z treści pisma wynika, co jest zgodne ze stanem faktycznym, że w postępowaniu
zostały złożone dwie oferty, tj. oferta wykonawcy Bank Spółdzielczy w Brodnicy (zwanego
dalej „B.S. w Brodnicy”) i oferta odwołującego oraz, że zamawiający nie odrzucił żadnej
oferty oraz nie wykluczył z postępowania żadnego wykonawcy.
W tym stanie rzeczy odwołujący wskazał jak niżej. Oferta B.S. w Brodnicy została
podpisana przez wiceprezesa Zarządu B.S. w Brodnicy p. A. M. oraz pełnomocnika p. K. O. .
Zgodnie
z
informacją
zamieszczoną
w załączonym do oferty B.S. w Brodnicy odpisie aktualnym z Rejestru Przedsiębiorców
Krajowego Rejestru Sądowego „oświadczenie woli w imieniu banku składają 2 członkowie
zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub 2 pełnomocników ustanowionych
bezpośrednio przez zarząd. Jednakże, co zostanie wykazane niżej, dołączone do oferty B.S.
w Brodnicy pełnomocnictwo dla p. Olszewskiego (str. 19 oferty), udzielone przez Zarząd B.S.
w Brodnicy w drodze uchwały nr 127 Zarządu Banku Spółdzielczego w Brodnicy z dnia
23.09.03 r., jest wadliwe i nie umocowuje p. Olszewskiego do złożenia (podpisania) oferty
B.S. w Brodnicy, a w konsekwencji oferta B.S. w Brodnicy podlega odrzuceniu.
Podnosząc powyższe, odwołujący przedstawił argumentację.
1. Ofertę składa się, pod rygorem nieważności, w formie pisemnej (art. 82 ust. 1
ustawy), a zatem pełnomocnictwo do złożenia oferty także powinno być udzielone w formie
pisemnej (art. 99 § 1 k.c. w związku z art. 14 ustawy). Minimalny wymóg dla zachowania
formy pisemnej określa przepis art. 78 § 1 zd. pierwsze k.c., zgodnie z którym „Do
zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu
na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli”. Tymczasem na dokumencie
pełnomocnictwa dla p. Olszewskiego nie są złożone własnoręczne podpisy. Odwołujący nie
neguje własnoręczności trzech (układów) znaków graficznych znajdujących się pod napisem
(pieczątką) „Zarząd Banku Spółdzielczego w Brodnicy”, nie neguje też, że zostały złożone
przez osoby, które w dniu udzielenia pełnomocnictwa były członkami Zarządu BS
w Brodnicy. Odwołujący stwierdził jednak, że znaki te nie są podpisami.Żaden przepis prawa nie definiuje pojęcia „podpis”. Tym niemniej w doktrynie oraz
orzecznictwie przyjmuje się, że podpis to językowy znak graficzny, który powinien
wskazywać imię i nazwisko podpisującego się, przy czym dopuszczalne jest pominięcie
imienia, a nawet niektórych liter nazwiska, w tym końcówki (tzw. podpis skrócony).
Odwołujący przytoczył przykładowo pogląd wyrażony przez Trybunał Konstytucyjny
w postanowieniu z dnia 1 lipca 2008 r. (sygn. akt Ts 270/07): „W doktrynie prawa cywilnego
nie budzi wątpliwości, że dyrektywy językowe i funkcja nadana podpisowi wymagają, aby
wskazywał on jego autora i dane, które go indywidualizują. Należą do nich przede wszystkim
imię i nazwisko, przy czym funkcję indywidualizującą pełni głownie nazwisko - podpis zatem
powinien zawierać imię i nazwisko lub co najmniej nazwisko podpisującego, w sposób
niekoniecznie czytelny, z możliwością opuszczenia kilku liter, lecz charakterystyczny dla
osoby podpisanej. (...) (por. Z. Radwański, [w:] System Prawa Prywatnego. Prawo cywilne -
część ogólna, red. Z. Radwański, t. 2, Warszawa 2002, s. 125, 126; uchwała SN z 30
grudnia 1993 r., III CZP 146/93, OSNC 1994, Nr 5, poz. 94; a w odniesieniu do
obowiązywania tej zasady w postępowaniu cywilnym, postanowienie SN z 17 kwietnia 1967
r., II PZ 22/67, Lex nr 6142; NP 1967, Nr 12, s. 1720). Tymczasem wszystkie dokumenty
przedstawione Trybunałowi Konstytucyjnemu opatrzone są wyłącznie pieczątką radcy
prawnego (niespełniającą wymogu własnoręczności) oraz nieczytelną „parafką”, w której nie
udaje się ustalić choćby jednej litery nazwiska „podpisującego”radcy prawnego.”
Nie ulega żadnej wątpliwości, że kształt znaków graficznych widniejących pod
napisem „Zarząd Banku Spółdzielczego w Brodnicy” nie przypomina liter alfabetu, a tym
bardziej skróconej formy nazwiska. Co najwyżej, pierwszym od prawej strony w układzie
znaków graficznych można dopatrzyć się litery „B” i dwóch liter „o”, oraz, być może, litery „J”,
lecz niczego więcej, w szczególności nie da się ustalić, ani nawet odgadnąć, brzmienia
nazwiska. Gdyby, łagodząc nieco stanowisko TK przytoczone wyżej, obok tych znaków
graficznych były przystawione pieczęcie imienne lub były zawarte jakiekolwiek czytelne
oznaczenia nazwisk (np. wydruk komputerowy), to odwołujący, w ślad zresztą za
orzecznictwem KIO (np. wyrok z dnia 28 grudnia 2008 r., sygn. akt KIO/UZP 1455/08,
w którym Izba stwierdziła: „Wskazanie w sposób czytelny imienia i nazwiska osoby oraz
złożenie przy tym nieczytelnego podpisu czyni zadość wymaganiom w zakresie
prawidłowości złożenia oświadczenia w formie pisemnej przez osobę wskazaną w treści
dokumentu)” uznałby, że pełnomocnictwo zostało podpisane prawidłowo i nie wysuwałby
zastrzeżeń dotyczących podpisów na pełnomocnictwie. Jednakże znaki graficzne nie zostały
w żaden sposób opatrzone czytelnie imionami i nazwiskami lub choćby samymi nazwiskami.
Tym samym pełnomocnictwo dla p. O. nie zostało udzielone w formie pisemnej.
2. Pełnomocnictwo do złożenia oferty w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego powinno być pełnomocnictwem szczególnym lub rodzajowym w rozumieniu art.
98 k.c. Jest to pogląd utrwalony w orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej (przykładowo
w wyroku z dnia 25 sierpnia 2014 r., sygn. akt KIO 1577/14, Izba, dokonując analizy
pełnomocnictwa z jednej strony konsorcjonalnego, z drugiej zaś do podpisania oferty
stwierdziła „Prawidłowe jest także pełnomocnictwo z dnia 24 lutego 2014 r. Pełnomocnictwo
to wyraźnie wskazywało, że Pani - G... jest umocowana do reprezentowania spółki akcyjnej
SAFEGE i konsorcjum oraz dokonywania określonych w nim czynności. Pełnomocnictwo to
spełniało tym samym wymóg pełnomocnictwa rodzajowego, jaki został przewidziany dla
czynności związanych z ubieganiem się o udzielenie zamówienia publicznego”).
Pełnomocnictwo powinno przynajmniej wskazywać, że pełnomocnik jest umocowany do
reprezentowania wykonawcy w postępowaniu (postępowaniach) o udzielenie zamówienia
publicznego lub zawierać sformułowanie równoważne. Tymczasem pełnomocnictwo
udzielone p. O. nie zawiera jakiegokolwiek odniesienia do jakiegokolwiek postępowania o
udzielenie
zamówienia
ani
też
jakiejkolwiek
czynności
w postępowaniu. Tym samym pełnomocnictwo udzielone p. O. nie umocowuje go do
złożenia oferty.
3. Pełnomocnictwo, jak wskazano w jego treści, jest pełnomocnictwem „do
dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Banku”. Może to sugerować, że skoro
„do wszelkich czynności prawnych”, to także do złożenia oferty. Rozumowanie takie jest
jednak błędne, co wynika z jego treści. W treści pełnomocnictwa jednoznacznie bowiem
ograniczono zakres wszelkich czynności prawnych do czynności „w zakresie działania
Oddziału”, co w powiązaniu ze wskazaniem, iż „Zarząd (...) udziela niniejszym Panu (...) K.
O. Dyrektorowi Oddziału Banku w Brodnicy pełnomocnictwa (...)”, oznacza, że p. O. został
umocowany
wyłącznie
do
dokonywania
w
imieniu
BS
w Brodnicy wszelkich czynności prawnych w zakresie działania Oddziału Banku w Brodnicy.
Oddział w Brodnicy (przy ul. Duży Rynek 24) jest, jak wynika z załączonego do oferty odpisu
z Rejestru Przedsiębiorców KRS, jednym z dziesięciu oddziałów BS w Brodnicy.
Umocowanie do dokonywania czynności prawnych w zakresie działania oddziału jest
typowym pełnomocnictwem udzielanym przez zarządy banków dyrektorom oddziałów.
Pełnomocnictwo w takim zakresie nie upoważnia do składania ofert w rozumieniu przepisów
ustawy. Wykonawcą bowiem, zgodnie z przepisem art. 2 pkt 11 ustawy, jest osoba prawna
(czyli Bank), nie zaś oddział, czy jakakolwiek inna jednostka organizacyjna osoby prawnej
(Banku). Potwierdza to zresztą sam B.S. w Brodnicy oznaczając wykonawcę, który składa
ofertę („Nazwa firmy”) jako „Bank Spółdzielczy w Brodnicy”. Tym samym na podstawie
udzielonego pełnomocnictwa p. O. nie został umocowany do złożenia oferty
w imieniu B.S. w Brodnicy.
Mając powyższe na uwadze odwołujący stwierdził, że skoro do oferty nie zostało
dołączone prawidłowe pełnomocnictwo dla p. O. do jej złożenia, to oferta nie została złożona
(podpisana) przez osoby umocowane do dokonania tej czynności, a to oznacza, że oferta
została
złożona
bez
zachowania
formy
pisemnej
(art.
82
ust.
1
ustawy)
i jako taka podlega odrzuceniu na podstawie przepisu art. 89 ust. 1 pkt 1 i 8 ustawy
w związku z art. 78 § 1 k.c. Nie odrzucając oferty BS w Brodnicy zamawiający naruszył
wskazane przepisy, a wybierając ofertę BS w Brodnicy zamawiający naruszył przepis art. 91
ust. 1 ustawy.
Skoro B.S. w Brodnicy złożył wadliwe pełnomocnictwo, to odrzucenie oferty tego
wykonawcy
powinno
być
poprzedzone
wezwaniem
do
złożenia
niewadliwego
pełnomocnictwa w trybie przepisu art. 26 ust. 3 ustawy. Nie wzywając B.S. w Brodnicy do
złożenia pełnomocnictwa zamawiający naruszył wskazany wyżej przepis.
Odwołujący ma interes w uzyskaniu zamówienia uprawniający go do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej zgodnie z przepisem art. 179 ust. 1 ustawy. W postępowaniu
zostały złożone dwie oferty. Chociaż oferta odwołującego jest droższa od oferty wykonawcy
B.S. w Brodnicy (jedynym kryterium oceny ofert jest cena - rozdz. XVIII ust. 2 SIWZ), to
w sytuacji odrzucenia oferty tego wykonawcy oferta odwołującego będzie ofertą
najkorzystniejszą. Z kolei, w wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy,
odwołujący może ponieść szkodę w postaci utraconych korzyści, których ma prawo
oczekiwać w związku ze złożeniem najkorzystniejszej oferty i uzyskaniem zamówienia.
Mając na uwadze powyższe, odwołujący wniósł jak w petitum.
II. Zamawiający wniósł odpowiedź na odwołanie faksem i pisemną na rozprawie,
przekazując kopie odwołującemu i uczestnikowi postępowania odwoławczego.
W piśmie wniósł o oddalenie odwołania w całości, zasądzenie rzecz zamawiającego
kosztów postępowania, z uwzględnieniem kosztów zastępstwa według norm przepisanych,
przedstawiając następujące uzasadnienie.
Zdaniem zamawiającego, odwołanie jest niezasadne i nie zasługuje na
uwzględnienie. Ustosunkowując się do jego treści wskazał, co następuje.
1. W zakresie zarzutu braku podpisów na złożonym do akt postępowania dokumencie
pełnomocnictwa udzielonego p. K. O. wskazał, że bezsprzecznie zostało ono opatrzone
znakami graficznymi, które najprawdopodobniej zostały naniesione ręcznie, za pomocą
różnych
urządzeń
utrwalających
pismo.Świadczy
o
tym
różny
kolor
i stopień nasycenia atramentem, a także ich umiejscowienie na dokumencie.
W przeciwieństwie do odwołującego, zamawiający jednak odczytuje treść tych
znaków i jest w stanie przyporządkować je osobom upoważnionym do reprezentacji
uczestnika - to jest jego członkom zarządu. Odpowiednio znak pierwszy od prawej zawiera
pierwszą literę imienia - „J” a następnie kolejno litery „B”, „r”, „o” „n”, „o”, co pozwala
przypisać go panu J. B. . Z kolei znak środkowy zawiera litery „J” i „M”
i „t”, co pozwala przypisać go panu J. M. . Znak trzeci rozpoczyna się literą „R”, po której
następują „a” i „f” oraz „1” i „o”, co z kolei pozwala przypisać go panu M. R. .
Zdaniem zamawiającego, biorąc pod uwagę orzecznictwo ukształtowane na gruncie
art. 78 § 1 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym forma pisemna oznacza własnoręcznie
umieszczony na dokumencie podpis, wyżej opisane znaki graficzne spełniają wymogi
podpisu w rozumieniu prawa cywilnego. Należy wskazać zarówno na orzeczenie i poglądy
przytoczone przez odwołującego w odwołaniu, jak i stanowisko Sądu Najwyższego, który
stwierdził, że podpis musi być złożony własnoręcznie w taki sposób, aby można było ustalić
kto jest autorem tego podpisu, gdyż chodzi o udokumentowanie nie tylko brzmienia
nazwiska, ale także i charakteru pisma, by w ten sposób ułatwić orientację w rozpoznaniu
osoby (tak w wyroku SN z dnia 8 maja 1997 r., sygn. akt II CKN 153/97). Powszechnie
uważa się, że treść podpisu stanowi, co najmniej nazwisko składającego oświadczenie,
jednak zgodnie z uchwałą składu 7 sędziów SN z dnia 30 grudnia 1993 r., sygn. akt III CZP
146/93, nazwisko może przybrać postać skróconą. W uchwale tej uznano, że podpis
nieczytelny stanowi wyraz woli napisania nazwiska wtedy, gdy podpisujący w taki właśnie
sposób pisze swoje nazwisko, składając podpisy na dokumentach. Z kolei w postanowieniu
z dnia 17 czerwca 2009 r., sygn. akt IV CSK 78/09, Sąd Najwyższy potwierdził, że
dopuszczalne jest skrócenie nazwiska, nie musi też być ono w pełni czytelne, zastrzegając,że podpis powinien składać się z liter i umożliwiać identyfikację autora oraz umożliwiać
porównanie i ustalenie, czy został złożony w formie zwykle przez daną osobę używanej.
Zdaniem zamawiającego kwestionowane przez odwołującego podpisy składają się
z liter, które pozwalają zidentyfikować ich autorów i spełniają wymóg ewentualnej
porównywalności. Dlatego zamawiający nie powziął żadnych wątpliwości, co do ich
autentyczności czy też mocy prawnej i uznał zarzuty odwołującego za niesłuszne.
2. W związku z zarzutem, że kwestionowany dokument pełnomocnictwa nie jest
pełnomocnictwem rodzajowym upoważniającym do występowania w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego, zamawiający nie podzielił stanowiska odwołującego,
i że wymóg takiego pełnomocnictwa wynika z poglądów utrwalonych w orzecznictwie
Krajowej Izby Odwoławczej. Wręcz przeciwnie, pogląd taki nie wynika również
z przytoczonego przez odwołującego orzeczenia. Wskazał, że dotyczyło ono odmiennego
stanu faktycznego, związanego z faktem, iż wymóg pełnomocnictwa do szczególnej
czynności wynika wprost z art. 23 ust. 2 Pzp. Dotyczy to jednak wyłącznie wykonawców
wspólnie ubiegających się u udzielenie zamówienia. Zdaniem zamawiającego właściwe
wydaje się stanowisko zajęte przez KIO w wyroku wydanym w dniu 17 grudnia 2013 r., sygn.
akt KIO 2779/13, zgodnie z którym: „Ustawa wymaga ustanowienia pełnomocnika, w takim
zakresie jak wskazano w wezwaniu, a więc do „reprezentowania w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego albo reprezentowania w postępowaniu i zawarcia
umowy w sprawie zamówienia publicznego”, jedynie w przypadku wskazanym w art. 23
ust. 1 ustawy, a więc w przypadku oferty wspólnej (art. 23 ust. 2 Pzp). Przepisu art. 23 ust. 2
ustawy nie można przenieść na pełnomocnictwo nieudzielone przez wykonawców
występujących wspólnie, gdyż inny jest jego cel. Stąd też przeświadczenie zamawiającego
jakoby
z
pełnomocnictwa
powinno
wynikać
jednoznacznie
upoważnienie
do
„reprezentowania
w
postępowaniu
o
udzielenie
zamówienia
publicznego
albo
reprezentowania w postępowaniu i zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego jest
nieusprawiedliwione (…)”. W przytoczonym wyroku KIO wskazała, że: „Fakt nie wymienienia
w pełnomocnictwie konkretnie czynności podpisania oferty przetargowej w imieniu
mocodawcy, nie przesądza jeszcze o braku takiego umocowania. Do pełnomocnictwa
mają zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące wykładni oświadczeń woli
wyrażone w art. 65 § 1 Kodeksu cywilnego. Wynika z nich, że treść pełnomocnictwa należy
interpretować biorąc pod uwagę szerszy kontekst niż tylko jego literalne brzmienie.
Potwierdza to bogate orzecznictwo Krajowej Izby Odwoławczej w zakresie pełnomocnictw,
m.in. wyrok z dnia 17 kwietnia 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 420/09, w którym podkreślono, że
dla ustalenia rzeczywistej woli reprezentowanego mają zastosowanie reguły interpretacyjne
zawarte w art. 65 § 1 k.c, co oznacza, że przesądzającego znaczenia nie można
przypisywać semantycznemu brzmieniu oświadczenia (...). Czynienie zarzutu, iż w treści
pełnomocnictwa wprost nie wymieniono upoważnienia do dokonywania spornych czynności,
nie świadczy jeszcze o braku takiego umocowania. Przyjęcie stanowiska prezentowanego
przez odwołującego się, w istocie prowadziłoby do odczytywania woli mocodawcy jedynie
w oparciu o literalne brzmienie pełnomocnictwa, co przeczy generalnej zasadzie wyrażonej
w art. 65 kc”. Na szczególną uwagę zasługuje przy tym konkluzja, zgodnie z którą: „Oferta
jest oświadczeniem woli zawierającym zamiar zawarcia umowy. Zawieranie umów
obejmujących przedmiot postępowania objętego niniejszym zamówieniem stanowi czynność
mieszczącą się w zakresie zwykłego zarządu przedsiębiorstwa Odwołującej. Wobec
powyższego należało uznać, że pełnomocnik miał również prawo do złożenia oferty
w imieniu mocodawcy. Jednocześnie brak było podstaw do uznania, że pełnomocnictwo było
wadliwe z uwagi na jego treść. Jak wskazał Sąd Okręgowy w Koszalinie w wyroku VI Ga
71/13, „wadliwe pełnomocnictwo to takie, którego nieprawidłowości nie można usunąć
w trybie wykładni oświadczenia woli.” Zgodnie z art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, Zamawiający jest
uprawniony do żądania uzupełnienia pełnomocnictwa tylko wówczas gdy jest ono wadliwe.
W niniejszym przypadku reguły wykładni oświadczeń woli pozwalały na przyjęcie, że
pełnomocnik został prawidłowo upoważniony do złożenia oferty.”
Zamawiający w pełni podzielił pogląd, że pełnomocnictwo nie musi mieć w treści
wyraźnego upoważnienia do występowania w postępowaniu o udzieleniu zamówienia
publicznego, którego przedmiotem jest zawarcie umowy, jeżeli do czynności powierzonych
pełnomocnikowi należy zawieranie umów podobnych do tej, jaka ma być zawarta w trybie
zamówień publicznych. Bezsprzecznie do zakresu działania tak uczestnika, jak i jego
oddziałów należy zawieranie umów o przyjmowanie depozytów oraz udzielenie kredytów,
w tym kredytów inwestycyjnych. Należałoby więc uznać, że pełnomocnik działa w ramach
udzielonego mu upoważnienia wynikającego z treści pełnomocnictwa, w stosunku do którego
nie można prawnie uzasadnić konieczności zawierania sformułowań dotyczących
postępowań o udzielenie zamówień publicznych.
Zdaniem zamawiającego, należy jednak wskazać również na inną kwestię pominiętą
przez odwołującego. Uczestnik, którego oferta została wybrana jest Bankiem Spółdzielczym,
a więc kwestia jego reprezentacji podlega szczególnej regulacji przewidzianej przez ustawę
Prawo spółdzielcze (dalej ups). Zgodnie z art. 54 § 1 ups oświadczenia woli (jakimi są
oświadczenia zawarte w ofercie) za spółdzielnię składają dwaj członkowie zarządu lub jeden
członek zarządu i pełnomocnik. Należy więc zauważyć, że oferta została podpisana przez p.
K. O., który nie działał jako pełnomocnik uczestnika, lecz jako pełnomocnik ustanowiony na
podstawie Prawa spółdzielczego do łącznej reprezentacji organu uczestnika - przy czym
pełnomocnictwo
to
zostało
mu
udzielone
uchwałą
zarządu,
a więc w formie dopuszczalnej przez prawo (jak stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku
z 5.11.2010 r., sygn. akt I CSK 63/10: „Pełnomocnictwo, o którym mowa w art. 55 § 1 prawa
spółdzielczego może być udzielone zarówno w formie oświadczenia członków zarządu
uprawnionych do reprezentacji spółdzielni (art. 54 § 1 i 2 prawa spółdzielczego), jak
i w formie uchwały zarządu, jako organu kolegialnego.”). W rzeczywistości należy więc
uznać, że oferta uczestnika była podpisana bezpośrednio przez upoważniony organ
uczestnika -upoważniony zgodnie z regułami regulującymi działanie tego typu osób
prawnych jaką jest uczestnik. Zamawiający nie miał więc podstaw do kwestionowania treści
i zakresu jego upoważnienia, co powoduje niesłuszność zarzutu odwołującego.
3. W związku z zarzutem, że pełnomocnik uczestnika, p. K. O. miał upoważnienie
wyłącznie do dokonywania czynności w zakresie Oddziału, podczas kiedy ofertę złożył w
imieniu uczestnika a nie Oddziału, wskazał, że o ile wiadomo zamawiającemu, to Oddziały
uczestnika nie posiadają osobowości prawnej. Oddział stanowi wyłącznie wyodrębnioną
jednostkę organizacyjną osoby prawnej. W związku z tym wszelkie czynności wykonywane
przez oddziały banków, w tym zawierane umowy przyjęcia depozytów oraz udzielania
kredytów, dokonywane są w imieniu banków i to one, a nie oddziały są ich stronami. Przy
czym niewątpliwie w zakresie działania oddziałów banków należy przygotowanie i obsługa
techniczna tych umów, a więc mieszczą się w ich zakresie działania. Skoro tak, to p. K. O.
został upoważniony do czynności związanych z zawieraniem przez uczestnika umów i ich
obsługą. Ponieważ ofertę składał organ reprezentujący uczestnika (w ramach, którego p. K.
O. nie przekroczył udzielonego mu upoważnienia), to oferta ta został skutecznie złożona
przez uczestnika.
Zamawiający uznał zarzuty odwołującego za nieuzasadnione i wniósł o oddalenie
odwołania. Zauważył, że wniosek ten jest zasadny również na podstawie art. 192 ust. 2 Pzp,
bowiem w przypadku gdyby zarzuty odwołującego zostały uznane za zasadne - a więc
pełnomocnictwo za wadliwe, to zastosowanie znalazłby art. 23 ust. 3 Pzp (powinno być - art.
26 ust. 3 Pzp) i zamawiający powinien wezwać uczestnika do przedstawienia
pełnomocnictwa i następnie dokonać ponownej oceny ofert. Ponieważ oferta uczestnika jest
bezspornie korzystniejsza, co przyznaje sam odwołujący, to wynik ponownej oceny musiałby
być taki sam - a więc ewentualne zaniechanie zamawiającego nie miałoby istotnego wpływu
na wynik postępowania o udzielenie zamówienia.
Mając powyższe na uwadze, wniósł jak na wstępie.
III. Wykonawca Bank Spółdzielczy w Brodnicy zgłosił przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego, wnosząc do Prezesa KIO stosowne pismo,
spełniające ustawowe wymagania.
Odwołujący wniósł faksem pismo procesowe - stanowisko wobec argumentacji
przedstawionej w zgłoszeniu przystąpienia - i złożył (przekazał) na rozprawie oryginał pisma
do akt sprawy, przekazując kopie pisma zamawiającemu i uczestnikowi postępowania
odwoławczego.
Treść
pisma
sprowadza
się
do
polemiki
z
przystępującym
i podtrzymania argumentacji przedstawionej w odwołaniu.
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co następuje.
Wobec
spełnienia
ustawowych
przesłanek
skutecznego
przystąpienia
do
postępowania odwoławczego przez Bank Spółdzielczy w Brodnicy, zgłaszający przystąpienie
do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego, Izba uznała na posiedzeniu, że
wykonawca stał się uczestnikiem postępowania odwoławczego, zwanym w uzasadnieniu też
„przystępującym”.
Odwołanie zostało rozpoznane na rozprawie.
Odwołujący, jako jeden z dwóch wykonawców uczestniczących w postępowaniu
o udzielnie zamówienia publicznego - z drugą lokatą w rankingu ofert pod względem ceny -
spełnił przesłanki materialno-prawne, określone w art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniające do
wniesienia odwołania.
Po rozpoznaniu odwołania w granicach przedstawionych w nim zarzutów (przepis art.
192 ust. 7 Pzp) i wykazania zasadności jednego z trzech zarzutów - dotyczącego zakresu
pełnomocnictwa, Izba uwzględniła odwołanie, wobec treści przepisu art. 192 ust. 2 Pzp
nakazującego uwzględnienie odwołania, jeżeli skutecznie zakwestionowana czynność
zamawiającego miała wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego.
Izba nie uwzględniła pozostałych dwóch zarzutów odwołania - podpisanie oferty,
pełnomocnictwo szczególne lub rodzajowe.
Zasady reprezentacji banków spółdzielczych wynikają z ustawy z dnia 7 grudnia 2000
r. o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się i bankach zrzeszających.
Przepis art. 13 tej ustawy stanowi, że oświadczenie woli w imieniu banku spółdzielczego
składają dwaj członkowie zarządu lub członek zarządu i pełnomocnik lub dwóch
pełnomocników, ustanowionych bezpośrednio przez zarząd. Wyjątek - oświadczenie woli
w imieniu banku spółdzielczego przy zawieraniu umów rachunku bankowego, o których
mowa w art. 49 ust. 1 wskazanej ustawy.
Banki spółdzielcze na gruncie obowiązujących przepisów prawa, są bankami,
a dopiero w drugiej kolejności spółdzielniami. W związku z tym pierwszeństwo zastosowania
mają wobec nich przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, które stanowi
lex specialis w stosunku do ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze.
Ad 1. i Ad 2. Podpisanie oferty, pełnomocnictwo do złożenia oferty.
Przepis art. 82 ust. 2 Pzp stanowi, że ofertę składa się, pod rygorem nieważności
w formie pisemnej (…).
Do
zachowania
pisemnej
formy
czynności
prawnej
wystarcza
złożenie
własnoręcznego podpisu na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli (art. 78 § 1
k.c. w zw. z art. 14 ustawy Pzp).
Sposób złożenia podpisu i treść własnoręcznego podpisu, jako oświadczenia woli nie
zostały zdefiniowane w aktach prawnych: ustawie Pzp, Kodeksie cywilnym, ustawach: Prawo
bankowe, Prawo spółdzielcze, o funkcjonowaniu banków spółdzielczych, ich zrzeszaniu się
i bankach zrzeszających.
Wszelkie rozważania na temat podpisu oraz wnioski z tego wynikające, są efektem
judykatury i doktryny. Brak jest w aktach prawnych podstaw do rozróżnienia podpisów na
podpisy czytelne, nieczytelne, czy podobnie - parafy, faksymile.
W wyroku z dnia 8 maja 1997 r., II CKN 153/97, Sąd Najwyższy orzekł: „1. Dla
zachowania pisemnej formy czynności prawnej wystarcza złożenie własnoręcznego podpisu
na dokumencie obejmującym treść oświadczenia woli. Przepis art. 78 kc skorelowany jest
z art. 245 kpc, z którego wynika, że dokument prywatny stanowi dowód tego, że osoba, która
go podpisała, złożyła oświadczenie zawarte w dokumencie. 2. Określenia ”własnoręczny” nie
zawarto wprawdzie w art. 245 kpc, jest ono jednak expressis verbis użyte w art. 78 kc.
Konieczność własnoręczności podpisu wynika z tego, że przy podpisie chodzi
o udokumentowanie nie tylko brzmienia nazwiska, ale także i charakteru pisma, by w ten
sposób ułatwić orientację w rozpoznaniu osoby. Jest to zatem wymaganie niezbędne dla
bezpieczeństwa obrotu.”
Pogląd Trybunału Konstytucyjnego wyrażony w postanowieniu z dnia 1 lipca 2008 r.,
sygn. akt Ts 270/07: „W doktrynie prawa cywilnego nie budzi wątpliwości, że dyrektywy
językowe i funkcja nadana podpisowi wymagają, aby wskazywał on jego autora i dane, które
go indywidualizują. Należą do nich przede wszystkim imię i nazwisko, przy czym funkcję
indywidualizującą pełni głownie nazwisko - podpis zatem powinien zawierać imię
i nazwisko lub co najmniej nazwisko podpisującego, w sposób niekoniecznie czytelny,
z możliwością opuszczenia kilku liter, lecz charakterystyczny dla osoby podpisanej”.
W uchwale z dnia 30 grudnia 1993 r., III CZP 146/93 (dotyczącej podpisu na wekslu)
Sąd Najwyższy w ogólnych rozważaniach na temat podpisu uznał: podpis musi stanowić
wytwór pisania, którym jest wyłącznie znak napisany; tylko własnoręczny podpis, który
zawiera w sobie osobiste cech charakteru pisma podpisującego (ukształtowanie liter, ich
łączenie itp.) pozwala na stwierdzenie - za pomocą graficznej ekspertyzy pisma - że jest on
autentyczny; podpis oznacza „nazwisko (imię), rzadziej godło, inicjały napisane zwykle
własnoręcznie”, natomiast podpisać się „to „napisać własnoręcznie swoje nazwisko (imię),
rzadziej godło, inicjały; zaświadczyć, stwierdzić coś swym podpisem”.
W wyroku z dnia 5 października 2009 r., sygn. akt KIO/UZP 1196/09, Izba orzekła, że
„(…) podpis jest charakterystycznym dla danej osoby znakiem graficznym wywodzącym się
z jego imienia i nazwiska, niebędący koniecznie pełnym imieniem i nazwiskiem, pozwalający
na ustalenie tożsamości osoby, która go złożyła (patrz: A. Kidyba (red.), K. Kopaczyńska-
Pieczniak, E. Niezbecka, Z. Gawlik, A. Janiak, A. Jedliński, T. Sokołowski, Kodeks cywilny.
Komentarz. Tom I. Część ogólna, 2009 r.). Dodatkowo, jak zauważył Naczelny Sąd
Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 10 listopada 2006 r., podpis w rozumieniu art.
78 kodeksu cywilnego nie musi być czytelny (sygn. akt II FSK 1144/05).”
Należy przyjąć, że podpis to taki układ liter czy znaków graficznych, którymi posługuje
się osoba składająca podpis. Podstawową funkcją podpisu jest identyfikacja osoby
składającej oświadczenie woli oraz potwierdzenie faktu złożenia oświadczenia określonej
treści. Istotne jest, by podpis był rozpoznawalny, co oznacza, by adresat oświadczenia woli
był przekonany, że podpis złożyła osoba uprawniona do złożenia oświadczenia woli, pod
którym się podpisała.
Przepisy
Kodeksu
cywilnego
w
zakresie
pełnomocnictw
stanowią:
- art. 98. Pełnomocnictwo ogólne obejmuje umocowanie do czynności zwykłego zarządu. Do
czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu potrzebne jest pełnomocnictwo
określające ich rodzaj, chyba że ustawa wymaga pełnomocnictwa do poszczególnej
czynności;
- art. 99 § 1. Jeżeli do ważności czynności prawnej potrzebna jest szczególna forma,
pełnomocnictwo do dokonania tej czynności powinno być udzielone w tej samej formie.
§ 2. Pełnomocnictwo ogólne powinno być pod rygorem nieważności udzielone na piśmie.
Pełnomocnictwo załączone do oferty, to uchwała zarządu nr 127 Banku
Spółdzielczego w Brodnicy z dnia 23.09.03 r. podjęta na podstawie art. 55 § 1 Pr. spółdz.
(okoliczności niesporne, potwierdzone na rozprawie), o treści: ”Zarząd może udzielić
jednemu z członków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności
prawnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni lub jej
wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a także pełnomocnictwa do
dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych.”
Do oceny pełnomocnictwa należało stosować regulacje dotyczące sposobu i trybu
podejmowania uchwał przez wskazany organ. Skuteczność uchwały podlega ocenie
z zastosowaniem wskazanych wyżej przepisów oraz wewnętrznych regulacji Banku
dotyczących składu zarządu w dacie podjęcia uchwały oraz trybu jej podjęcia.
Pod treścią uchwały pod nazwą Banku (pieczątką) zostały złożone 3 podpisy
(odpowiednio treść art. 54 § 2 Pr. spółdz.). Na podstawie podpisów możliwe jest odczytanie
imion i nazwisk osób, które złożyły podpisy, wyłącznie przez porównanie podpisów
z wzorami podpisów załączonymi przez Bank Spółdzielczy w Brodnicy do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania odwoławczego.
Zamawiający złożył na rozprawie oświadczenie, że w toku badania i oceny oferty nie
miał wątpliwości, które osoby złożyły podpisy pod treścią pełnomocnictwa i były to osoby
wchodzące w skład ówczesnego zarządu Banku (inny jest skład obecnego zarządu).
W wyroku z dnia 13 lutego 1997 r., I ACr 18/97, Sąd Apelacyjny w Warszawie
wskazał: „Udzielenie pełnomocnictwa jest czynnością prawną jednostronną. Przy jego
wykładni należy stosować dyrektywy interpretacyjne zawarte w art. 65 § 1 k.c., co oznacza, że przesądzającego znaczenia nie można przypisywać semantycznemu brzmieniu
oświadczenia. Pełnomocnictwo, o którym mowa w art. 55 § 1 prawa spółdzielczego może
być udzielone zarówno w formie oświadczenia członków zarządu uprawnionych do
reprezentacji spółdzielni (art. 54 § 1 i 2 prawa spółdzielczego) jak i w formie uchwały zarządu
jako kolegialnego organu. W tym drugim wypadku forma pisemna zostaje zachowana także
w wypadku, gdy uchwała została wpisana do protokołu posiedzenia.”
Zatem, wpisanie uchwały do protokołu posiedzenia organu, na którym podjęto
uchwałę, jest zachowaniem formy pisemnej. Z tego można wnioskować, że również uchwała
bez własnoręcznego podpisu, jest uchwałą właściwą, o ile została wpisana do protokołu
posiedzenia organu, na którym podjęto uchwałę. W praktyce często występują przypadki
podpisania uchwały przez osobę kierującą organem (prezes, przewodniczący organu
kolegialnego) oraz protokolanta posiedzenia (na podstawie wewnętrznych regulacji
przyjętych w regulaminach pracy organów).
Okoliczności te nie były przedmiotem oceny Izby wobec granic zarzutów odwołania:
„Odwołujący nie neguje własnoręczności trzech (układów) znaków graficznych znajdujących
się pod napisem (pieczątką) „Zarząd Banku Spółdzielczego w Brodnicy”, nie neguje też, że
zostały złożone przez osoby, które w dniu udzielenia pełnomocnictwa były członkami
Zarządu BS w Brodnicy. Odwołujący stwierdził jednak, że znaki te nie są podpisami”.
Zatem, mając na uwadze orzecznictwo, co do sposobu złożenia podpisu, Izba uznała
zarzut za nieuzasadniony. Odwołujący nie zakwestionował czynności, czy zaniechania
zamawiającego, związanych z ustaleniem sposobu podjęcia uchwały i wymaganego składu
zarządu do jej podjęcia, a więc trybu udzielenia pełnomocnictwa, kwestionując wyłącznie
podpis jako znaki graficzne, w sytuacji, gdy żaden przepis prawny mający zastosowanie
w sprawie, nie określa treści podpisu. Zaś z orzecznictwa wynika, że nawet samo
zamieszczenie uchwały w protokole posiedzeń zarządu, czyni zadość wymogowi formy
pisemnej.
Izba nie podzieliła stanowiska odwołującego, że pełnomocnictwo powinno
przynajmniej wskazywać, że pełnomocnik jest umocowany do reprezentowania wykonawcy
w postępowaniu (postępowaniach) o udzielenie zamówienia publicznego lub zawierać
sformułowanie równoważne.
Pełnomocnictwo do dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu podmiotu,
uprawnia do podpisania oferty, o ile nie jest przekroczony zakres pełnomocnictwa.
Okoliczności te nie były podnoszone w treści uzasadnienia zarzutu 2. Również
w odwołaniu odwołujący nie podniósł zarzutu sprzeczności pełnomocnictwa z treścią SIWZ.
Dopiero na rozprawie - powołując się na treść SIWZ - pkt VII. 5.4 „Gdy ofertę podpisuje
osoba, która nie jest wymieniona w dokumencie stwierdzającym uprawnienie do
występowania w obrocie prawnym, do oferty musi być dołączone na piśmie pełnomocnictwo
w tej sprawie podpisane przez osoby upoważnione do reprezentowania (…).” i pkt XIII. 10
„Oferta musi być podpisana przez wykonawcę lub upoważnionego przedstawiciela
wykonawcy. W przypadku, gdy wykonawcę reprezentuje pełnomocnik, do oferty musi być
dołączone pełnomocnictwo, określające zakres umocowania.” - wskazywał na niezgodność
treści pełnomocnictwa z treścią SIWZ (zarzut nie podlegający rozpoznaniu).
Ad 3. Zakres pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo udzielone p. K. O. w formie uchwały zarządu Banku Spółdzielczego,
podpisującemu ofertę z zachowaniem reprezentacji łącznej, jako - Dyrektor Oddziału w
Brodnicy, Pełnomocnik zarządu BS.
Sposób składania oświadczeń woli określa art. 54 § 2 Pr. spółdz., zgodnie
z którym oświadczenia te składa się przez zamieszczenie przez upoważnione osoby
podpisów pod nazwą spółdzielni (w tym wypadku pod pieczątką Banku Spółdzielczego).
Przepis art. 55 § 1 Pr. spółdz. dopuszcza udzielenie przez zarząd jednemu
z członków zarządu lub innej osobie pełnomocnictwa do dokonywania czynności prawnych
związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni lub jej
wyodrębnionej organizacyjnie i gospodarczo jednostki, a także pełnomocnictwa do
dokonywania czynności określonego rodzaju lub czynności szczególnych.
Pełnomocnictwo, zostało udzielone p. K. O. Dyrektorowi Oddziału Banku w Brodnicy -
w pierwszej części - „do dokonywania wszelkich czynności prawnych w imieniu Banku, w
zakresie działania Oddziału,” (…), dalej zamieszczono opis reprezentacji łącznej.
W drugiej części - „Ponadto pełnomocnictwo upoważnia do dokonywania czynności
prawnych w imieniu Banku związanych z kierowaniem bieżącą działalnością Oddziału Banku
w Brodnicy jako wyodrębnionej organizacyjnie jednostki przedsiębiorstwa spółdzielni.”
Treść pełnomocnictwa odpowiada treści art. 55 § 1 Pr. spółdz., jednakże
z ograniczeniem w pierwszej części „do dokonywania wszelkich czynności prawnych
w imieniu Banku, w zakresie działania Oddziału (…)”, a nie „do dokonywania czynności
prawnych związanych z kierowaniem bieżącą działalnością gospodarczą spółdzielni”, czy
przykładowo w imieniu Banku bez ograniczenia do zakresu działania Oddziału, w sytuacji,
gdy oferta jest ofertą Banku (potwierdzenie na rozprawie), a nie ofertą Oddziału. Oferta
Banku została podpisana przez pełnomocnika umocowanego do „dokonywania wszelkich
czynności prawnych w imieniu Banku, w zakresie działania Oddziału”.
Izba podzieliła argumentację odwołującego, że „w treści pełnomocnictwa
jednoznacznie (…) ograniczono zakres wszelkich czynności prawnych do czynności
„w zakresie działania Oddziału”, co w powiązaniu ze wskazaniem, iż „Zarząd (...) udziela
niniejszym Panu (...) K. O. Dyrektorowi Oddziału Banku w Brodnicy pełnomocnictwa (...)”,
oznacza, że p. O. został umocowany wyłącznie do dokonywania w imieniu BS w Brodnicy
wszelkich czynności prawnych w zakresie działania Oddziału Banku
w Brodnicy.”
Izba podzieliła też stanowisko odwołującego, że skoro BS w Brodnicy złożył wadliwe
pełnomocnictwo dotyczące zakresu umocowania, to odrzucenie oferty tego wykonawcy
powinno być poprzedzone wezwaniem do złożenia niewadliwego pełnomocnictwa, w trybie
określonym w art. 26 ust. 3 ustawy.
Nie wzywając BS w Brodnicy do złożenia pełnomocnictwa, zamawiający naruszył
wskazany wyżej przepis.
Zatem, zamawiający został zobowiązany do wezwania - w trybie art. 26 ust. 3 Pzp -
wykonawcy do złożenia, w wyznaczonym terminie pełnomocnictwa. Z treści pełnomocnictwa
powinno
wynikać
uprawnienie
p.
K.
O.
do
podejmowania
czynności
w imieniu podmiotu składającego ofertę - Banku Spółdzielczego w Brodnicy.
Izba nie podzieliła stanowiska zamawiającego, że skoro w wyniku powtórzonej
czynności może zostać ponownie wybrana oferta tego samego wykonawcy, to okoliczność ta
- w świetle art. 192 ust. 2 Pzp - stanowi przesłankę do oddalenia odwołania. Przywołany
przepis zobowiązuje Izbę do uwzględnienia odwołania w każdym przypadku, gdy naruszenie
przepisów ustawy miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania
o udzielenie zamówienia.
Reasumując, wobec zasadności jednego z zarzutów, Izba uwzględniła odwołanie,
zgodnie z treścią sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1, ust. 2 i ust. 3 pkt 1 Pzp.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
Pzp stosownie do jego wyniku, z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238), zasądzając na rzecz odwołującego koszty poniesione z tytułu wpisu
od odwołania i wynagrodzenia pełnomocnika.
Przewodniczący: ……………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
