rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-01-16
rok: 2013
data dokumentu: 2014-01-16
rok: 2013
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 3011/13
KIO 3011/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 stycznia 2014r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 grudnia 2013r. przez
wykonawców (Konsorcjum
firm)
: KBU Sp. z o.o. ul. Plac na Groblach 21/D, 31-101 Kraków i LICUAS S.A. ul. Federico
Salmon numer 11, 28016 Madryt, Hiszpania; w
postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Miasto Racibórz ul. Stefana Batorego 6; 47-400 Racibórz
przy udziale wykonawców ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia (Konsorcjum
firm): Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. ul. Adamczyka 10; 47-400 Racibórz (Lider
konsorcjum) i Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp. z o.o. ul. Adamczyka 12, 47-400
Racibórz (partner konsorcjum) po stronie zamawiającego
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 grudnia 2013r. przez
wykonawców (Konsorcjum
firm)
: KBU Sp. z o.o. ul. Plac na Groblach 21/D, 31-101 Kraków i LICUAS S.A. ul. Federico
Salmon numer 11, 28016 Madryt, Hiszpania; w
postępowaniu prowadzonym przez
zamawiającego: Miasto Racibórz ul. Stefana Batorego 6; 47-400 Racibórz
przy udziale wykonawców ubiegających się wspólnie o udzielenie zamówienia (Konsorcjum
firm): Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. ul. Adamczyka 10; 47-400 Racibórz (Lider
konsorcjum) i Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp. z o.o. ul. Adamczyka 12, 47-400
Racibórz (partner konsorcjum) po stronie zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
KBU Sp. z o.o. ul. Plac na Groblach 21/D, 31-101
Kraków i LICUAS S.A. ul. Federico Salmon numer 11, 28016 Madryt, Hiszpania i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000,00
zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez KBU Sp. z o.o. ul.
Plac na Groblach 21/D, 31-101 Kraków i LICUAS S.A. ul. Federico Salmon numer
11, 28016 Madryt, Hiszpania Wrocław tytułem wpisu od odwołania,
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gliwicach
Przewodniczący:
Uzasadnienie
Miasto Racibórz z siedzibą przy ul. Stefana Batorego 6, 47-400 Racibórz zwane dalej
„zamawiającym” prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego.
Przedmiotem prowadzonego postępowania jest zamówienie na: „Bieżące utrzymanie
czystości i porządku na terenach miasta Racibórz” (nr ref. sprawy nadany przez
zamawiającego: ZP. 271. 102. 2013).
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z
dnia 09.10.2013r. ogłoszenie nr 2013/S 196-338 907.
Odwołanie w przedmiotowym postępowaniu zostało złożone w dniu 30 grudnia 2013r. przez
konsorcjum wykonawców: LICUAS S.A, z siedzibą w Madrycie, ulica Federico Salmón 11,
28016 Madryt, KBU Sp. z o. o. z siedzibą w Krakowie, ul. Plac na Groblach 21/D, 31-101
Kraków, zwane dalej „odwołującym”.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpiło pismem z dnia
31.12.2013r. konsorcjum wykonawców: Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. 47-700
Racibórz ul. Adamczyka 10 – Lider i Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp. z o.o. 47-400
Racibórz ul. Adamczyka 12 –Partner, zwane dalej „przystępującym” lub „wykonawcą
wybranym” lub też „uczestnikiem”.
Jako podstawę prawną wniesienia odwołania przywołano: co do terminu wniesienia
odwołania art. 182 ust. 1 pkt 1 w związku przysługiwaniem środka ochrony prawnej
uregulowanym w art. 179 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(tekst jednolity z dnia 8 sierpnia 2013 r. Dz. U. poz. 907 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą
Pzp”.
Czynnością zamawiającego stanowiącą podstawę wniesienia odwołania jest odrzucenie
oferty, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp, złożonej przez odwołującego.
Odwołujący zarzuca zamawiającemu: naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art.
90 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie to jest odrzucenie oferty
odwołującego jako zawierającej rażąco niską cenę, pomimo iż oferta ta takiej rażąco niskiej
ceny nie zawiera; naruszenie przepisów art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez ich arbitralną i
błędną wykładnię oraz bezpodstawne uznanie, że oferta odwołującego zawiera rażąco niską
cenę; naruszenie przepisu art. 7 ustawy Pzp to jest obowiązku równego traktowania
wykonawców oraz niezachowanie zasad uczciwej konkurencji poprzez subiektywną ocenę
oferty złożonej przez konsorcjum spółek miejskich tj. Przedsiębiorstwa Komunalnego i
Przedsiębiorstwa Robót Drogowych (dalej: konsorcjum spółek miejskich).
Odwołujący wniósł o: unieważnienie czynności zmawiającego polegającej na uznaniu oferty
Konsorcjum spółek miejskich za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego; unieważnienie czynności zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty
odwołującego; powtórzenie przez zamawiającego czynności oceny ofert i wybór oferty
odwołującego jako najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania przedstawiono argumentację formalną i prawną.
Naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez ich
niewłaściwe zastosowanie, tj. odrzucenie oferty odwołującego jako zawierającej rażąco niską
cenę, pomimo iż oferta ta takiej rażąco niskiej ceny nie zawiera.
Naruszenie przepisów art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez ich arbitralną i błędną wykładnię
oraz bezpodstawne uznanie, że oferta odwołującego zawiera rażąco niską cenę.
Odwołujący przywołuje pisma zamawiającego, które otrzymał w dniu 19 grudnia 2013r., w
którym to piśmie odwołujący otrzymał informację o odrzuceniu jego oferty na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp jako zawierającej rażąco niską cenę.
Odwołujący nie zgadza się, z arbitralnym i nie znajdującym potwierdzenia w wyjaśnieniach
odwołującego złożonych w dniu 4 grudnia 2013r., stanowiskiem zamawiającego, który
odrzucił racjonalne argumenty zaprezentowane przez odwołującego w ww. piśmie. Zarzuca
zamawiającemu wybiorcze ustosunkowanie się jedynie do niektórych kwestii, co świadczy o
braku przeprowadzenia rzetelnej i dogłębnej analizy zarówno oferty jak i wyjaśnień
odwołującego.
Odwołujący odnosi się do poszczególnych kwestii to jest do poszczególnych elementów
uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty i stwierdza:
Uznaje jako nieuzasadnione odniesienie się do wartości szacunkowej zamówienia ustalanej
przez zamawiającego, ponieważ ustalenie wartości szacunkowej zamówienia, dokonywane
jest przeważnie w oparciu o dane historyczne, może być obarczone błędem, a to ze względu
na przyjęcie nieaktualnych danych do wyceny wartości zamówienia przez zamawiającego i
nie uwzględnienie zmieniających się warunków rynkowych. Świadczy o tym chociażby to, że
druga złożona w niniejszym postępowaniu oferta jest niższa od kwoty jaką zamierza
przeznaczyć zamawiający na sfinansowanie zamówienia o 1 665 077,93 zł brutto, czyli
niemalże o 15 %. W takiej sytuacji pozostaje porównanie cen pomiędzy złożonymi ofertami,
które dotyczą tego samego przedmiotu zamówienia.
W przedmiotowej sytuacji obydwie złożone oferty odbiegają znacznie od wartości
zamówienia ustalonej przez Zamawiającego, dlatego też zarzut rażąco niskiej ceny równie
dobrze mógłby zostać sformułowany wobec oferty Konsorcjum spółek miejskich. „Fakt, że
zaoferowana cena jest niższa od wartości szacunkowej, nie może świadczyć, że cena jest
rażąco niska'’.
Samo zaistnienie rażącej różnicy między badaną ofertą, a wartością zamówienia i innymi
ofertami jest niewystarczające. Dokonując oceny wyjaśnień, zamawiający może uznać za
właściwy taki sposób ukształtowania ceny, który wynika z powodów o obiektywnym
charakterze. Za takie trzeba uznać uwarunkowania, które są zgodne z prawem i nie
naruszają zasad uczciwej konkurencji. Zamawiający jest zobowiązany wziąć pod uwagę
czynniki wymienione w ustawie: oszczędna metoda wykonania zamówienia, sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wpływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie innych przepisów, oryginalność projektu wykonawcy.
Należy wziąć również pod uwagę także
inne czynniki, które wskaże wykonawca, a które bez zakłócania uczciwej konkurencji
wpłynęły na wysokość ceny w złożonej ofercie.
Zamawiający w niniejszym postępowaniu nie wziął pod uwagę złożonych przez
Odwołującego wyjaśnień a z całą pewnością ograniczył się wyłącznie do wybranej przez
siebie kwestii, tj. kosztów pracowniczych, które - co zostało poniżej przedstawione -
zniekształcił i nagiął do swoich potrzeb, aby móc „wykazać” że oferta zawiera rażąco niską
cenę. Zamawiający nie zwrócił uwagi na przedstawione w piśmie z dnia 04.12.2013r.
informacje na temat nowatorskich i wspomagających ograniczenie kosztów rozwiązań
stosowanych przez Odwołującego. Firma Licuas S.A. opracowała własny program
informatyczny do zarządzania aktywami, który pomaga elastycznie dopasowywać koszty
eksploatacyjne umowy. Wprowadzenie tego programu pozawala na zredukowanie kosztów
eksploatacyjnych, a w konkretnym przypadku miasta Racibórz można uzyskać obniżenie
kosztów o około 20% w stosunku do kosztów przypisanych do tradycyjnego modelu umowy.
Ten program wspomaga optymalne zaprogramowanie środków, tras przejazdów, uzupełnień
materiałów eksploatacyjnych etc., tak by realizować umowę w sposób oszczędny. Program
zarządzania aktywami umożliwia zaznaczenie na mapie miasta wszystkich zdarzeń wraz z
oznaczeniem pilności wykonania, pozwala tym samym na optymalne zaprogramowywanie
wykorzystania dostępnych środków takich jak maszyny, personel i materiały. Dzięki aplikacji
rejestrującej wszystkie zdarzenia daje możliwość osiągania dużych oszczędności czasu
pracy zarówno ludzi jak i maszyn. Do niniejszych wyjaśnień dołączamy także opis programu
zarządzania usługą opracowany przez nas na etapie przygotowania oferty. Pragniemy
nadmienić, iż programy zarządzania usługami wykorzystywane są efektywnie przy realizacji
zadań na utrzymanie czystości w okręgu Madryt, w miejscowości Fuenalabrada -
posiadającej 170.000 mieszkańców i w miejscowości Torrejón de Ardoz liczącej 120,000
mieszkańców. Na terenie Polski, natomiast, jesteśmy w trakcie tworzenia aplikacji dla miasta
Krakowa. Jest to program, który może być wykorzystywany wspólnie z administracją lokalną,
dający zamawiającemu kontrolę nad wykonywanym zamówieniem, a oddany do dyspozycji
mieszkańców jest nowoczesnym narzędziem stosowanym przez najprężniejsze miasta.
Idąc dalej, zamawiający w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty odwołującego w oparciu
o Katalogi Norm Pracy - budowa i konserwacja terenów zielonych dokonał „wyliczenia
normowych nakładów pracy związanych z utrzymaniem czystości” w celu wykazania
zaniżonych rzekomo kosztów pracowniczy w ofercie odwołującego. Stosowanie Katalogów
Norm Pracy jest jedynie uprawnieniem zamawiającego, jednak wyłącznie mającym na celu
określenie kosztów danych usług przy szacowaniu wartości zamówienia. Katalogi te nie
obligują wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego do ich
stosowania przy kosztorysowaniu w tym również nakładów pracowniczych.
Katalogi Norm Pracy nie stanowią i nie mogą stanowić powszechnie obowiązujących norm
wobec czego porównywanie kalkulacji przedstawionej przez odwołującego z wyliczeniami
zamawiającego dokonanymi w oparciu o ww. Katalogi jest nieuprawnione i nie znajduje
uzasadnienia.
W odróżnieniu od Katalogów nakładów rzeczowych (KNR), które są zestawieniami norm
ilościowych, określającymi specyfikację i ilości nakładów rzeczowych niezbędnych do
wykonania elementów lub robót i są wydawane przez Ministerstwo Budownictwa i
Gospodarki Przestrzennej, Ośrodek Kosztorysowania Robót Budowlanych WACETOB -
PZITB, inne resorty (dla specjalistycznych robót), a zawarte w nich nakłady mają charakter
nakładów średnich, „w obecnej chwili na rynku nie ma obowiązujących norm pracy, które
służyłyby zamawiającemu do precyzyjnej wyceny każdej pracy” , co potwierdziła Krajowa
Izba Odwoławcza w powołanym wyroku. Tam również - a stan faktyczny rozpatrywanej
sprawy dotyczył przetargu na świadczenie usług sprzątania na terenie jednego z miast
wojewódzkich - skład orzekający stwierdził, że: „sposób kalkulacji kosztów na poszczególne
rodzaje prac zależy wyłącznie od inicjatywy Wykonawcy i składa się na to wiele czynników
min. znajomość tematu, posiadany potencjał maszynowy, efektywność i organizacja pracy.
W przypadku nie wykonywania oczyszczania w zadowalający sposób, zamawiający posiada
narzędzie do egzekwowania prawidłowej realizacji umów w postaci kar umownych do
zerwania umowy włącznie z powodu nie realizowania bądź nie należytego wykonania
określonych prac”. Ponadto Izba stwierdziła, że „na dzień dzisiejszy sektor usług sprzątania
opiera się na kalkulacji kosztów na poszczególne rodzaje prac według wyłącznej inicjatywy
oferentów i z oświadczeń wykonawców wynika, że składa się na to wiele czynników takich
jak znajomość branży, posiadany lub udostępniany potencjał sprzętowy, efektywność i
organizacja pracy, ale z pewnością również gra konkurencyjna na rynku, na którym
zamawiający dyktuje jedyne kryterium oceny ofert jakim jest cena( ...) rynek świadczenia
usług oczyszczania nie odnotowuje spójnych zachowań.
Reasumując, zdaniem odwołującego Katalogi Norm Pracy, na których oparł swe wyliczenia
zamawiający nie mogą stanowić miarodajnego punktu odniesienia do porównania
zaoferowanych cen, bez wzięcia pod uwagę dodatkowych, a istotnych z punktu widzenia
wyceny czynników takich jak: wieloletnie doświadczenie, zastosowane innowacyjne i
oszczędne metody i instrumenty tworzenia wartości dla klienta, co pozwala na znaczne
obniżenie kosztów.
Zamawiający - jak już wyżej zostało to stwierdzone - wykorzystał obligatoryjną procedurę i
zwrócił się w trybie art. 90 ust 1 ustawy PZP do Odwołującego o złożenie wyjaśnień
wskazując te elementy oferty które w szczególności budzą jego wątpliwości i mogą wpływać
na fakt, że cena oferty jest rażąco niska.
Odwołujący w odpowiedzi na wezwanie, kierując się przede wszystkim jego treścią, odniósł
się do wskazanych przez Zamawiającego elementów oferty tj. wyjaśnił koszty punktów 7,
8,11,12, 13 zawarte w formularzu cenowym nr 1 - „Poziomowe, letnie i jesienne utrzymanie
dróg gminnych miasta Racibórz” oraz zastosowaną wycenę poz. 1.1 - 1.3 w formularzu
cenowym nr 3 „Utrzymanie zieleni miejskiej”. Odwołujący nie ograniczył się jednak jedynie do
wypunktowanych przez zamawiającego elementów, ale szeroko i precyzyjnie, ponad żądanie
zamawiającego, w dalszych częściach pisma z dnia 04.ł2.2013r. przedstawił szczegółowe
wyliczenia w rozbiciu na podgrupy: podwykonawcy, materiały, pracownicy, dodatkowe koszty
i amortyzacja.
Jak stwierdził zamawiający w piśmie o odrzuceniu: „oceniając wyjaśnienia wziął pod uwagę
obiektywne czynniki określone na stronnych 3-8 wskazujące elementy wpływające na
obniżenie kosztów”, co oznacza, że przedstawione w tym zakresie wyjaśnienia odwołującego
nie budziły zastrzeżeń zamawiającego i zostały przyznane jako obiektywne i uzasadniające
obniżone
koszty.
Natomiast
wątpliwości
zamawiającego
wzbudziły
wyjaśnienia
zamieszczone w dalszej części pisma z dnia 04.12.2013r., przy czym stwierdził on, że „w
poszczególnych podgrupach bardzo duże wątpliwości wzbudziły koszty pracownicze, które
według zamawiającego determinują prawidłową realizacją usług objętych przedmiotem
zamówienia”,
Wobec tak sformułowanych oświadczeń zamawiającego, należy dojść do wniosku, że jedyne
wątpliwości zamawiającego odnoszą się do kosztów pracowniczych
Odwołujący wskazuje na koszty Kierownika projektu, który jest najważniejszym ogniwem w
realizacji/zarządzaniu/nadzorze całego projektu i to od jego sprawnego i profesjonalnego
zarządzania zależy sukces projektu. Niezrozumiałym dla nas jest zachowanie
zamawiającego, który z nieznanych dla nas powodów wyrzucił z naszych kosztów
pracowniczych (strona 9 wyjaśnienia z dnia 04.12.2013) koszty utrzymania wszystkich
pracowników w okresie 4 miesięcy w roku, jak i całoroczne koszty utrzymania kierownika
projektu. W ten sposób uzyskał „swoją” wycenę kosztów pracowniczych w wysokości
1.186.368,00 złotych i stwierdził, że koszty te „są niedoszacowane” i „rzutują na nierealność
ceny całkowitej oferty. Takie manipulowanie danymi jest nieprofesjonalnym działaniem
zamawiającego, który w ten sposób wręcz dyskryminuje odwołującego i narusza
podstawową zasadę zamówień publicznych jaką jest równe traktowanie wykonawców i
zachowanie uczciwej konkurencji. Odwołujący, wbrew twierdzeniom zamawiającego nie
mającym oparcia w przedstawionych przez nas danych, w podgrupie kosztów „Pracownicy”
przyjął, co zostało przedstawione również w wyjaśnieniach z dnia 04.12.2013, kwotę
2.070.160,00 złotych netto, a nie jak wskazuje to Zamawiający 1.186.368,00 złotych. Trudno
w tej sytuacji oprzeć się wrażeniu że zamawiający manipuluje danymi po to, aby uzasadnić
swoją decyzję o odrzuceniu Oferty odwołującego i dokonać wyboru oferty Konsorcjum spółek
miejskich mimo iż jest ona niekonkurencyjna.
Ponadto chcielibyśmy dodać - co również opisaliśmy w wyjaśnieniach z 04.12.2013 \że
obecnie realizujemy podobne kontrakty na terenie Polski i z naszego doświadczenia wynika,
iż liczba osób, którą przyjęliśmy jako bazę do obliczeń kosztów pracowniczych dla
niniejszego zamówienia jest liczbą zawyżoną, co świadczy o bezpiecznym podejściu do
analizy kosztów tego zadania
Reasumując, zdaniem odwołującego zaprezentowane przez zamawiającego wyliczenia w
decyzji o odrzuceniu oferty nie są obiektywne i nie oddają rzeczywistego stanu rzeczy, co
więcej zostały zmanipulowane w celu odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską cenę
W dalszej części pisma zawierającego decyzje o odrzuceniu oferty odwołującego
zamawiający szeroko cytuje zapisy wzoru umowy dotyczące obowiązków wykonawcy,
których - ze względu na zaoferowaną przez odwołującego rażąco niską cenę - miałby on nie
wykonywać narażając zamawiającego na szkodę i „niewyobrażalne konsekwencje dla
funkcjonowania miasta ” w związku z nienależytym wykonaniem umowy. Powyższe
twierdzenia są zupełnie nieuprawnione i mają na celu jedynie wzmocnienie wątpliwej
argumentacji
zamawiającego
przy
braku
jakichkolwiek
mocnych
argumentów
merytorycznych w zakresie wyliczeń. Odwołujący jako podmiot profesjonalnie świadczący od
wielu lat usługi analogiczne do objętych przedmiotem niniejszego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, zapoznał się z treścią wzoru umowy i zaakceptował go bez
zastrzeżeń, wobec tego ma wiedzę na temat zasad odpowiedzialności zawartych we wzorze
umowy oraz instrumentach jakie może wykorzystać zamawiający w razie nienależytego
wykonania umowy. Wszystkie te kwestie, w tym również brak możliwości waloryzacji
wynagrodzenia.
Odwołujący w podsumowaniu uzasadnienia przywołuje orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej wskazując, że istnieje konsensus w zakresie rozumienia pojęcia rażąco niskiej
ceny. Dominuje pogląd, że cena rażąco niska, to taka, która jest nierealistyczna,
niewiarygodna w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych
ofert złożonych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W zbliżony
sposób pojęcie to definiuje UZP - za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną
niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną
wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome działanie wykonawcy albo
nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem
zamówienia w przyszłości. O cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste
jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla
niego nieopłacalne. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub
wytworzenia albo oferowanie usług za symboliczną kwotę . Ustalenie, że cena jest rażąco
niska to nic innego jak wykazanie, że dany wykonawca nie jest w stanie pokryć wszystkich
kosztów związanych z realizacją całości przedmiotu zamówienia, z kwoty wynagrodzenia
uzyskanego z tego tytułu od zamawiającego .
Powyższego nie sposób odnieść do oferty odwołującego, który wykazał, że nie kalkulował
oferty poniżej kosztów i założył rozsądny zysk w wysokości 10 % wartości zamówienia, co
nie pozwala na stwierdzenie, że wykonanie zamówienia będzie zagrożone lub niemożliwe,
jak twierdzi zamawiający. Aktualnym pozostaje również stanowisko odwołującego
zaprezentowane w piśmie z dnia 04.12.2013r,, że punktem wyjścia do rozważań o rażąco
niskiej cenie może być tylko cena całkowita oferty, a nie poszczególne ceny jednostkowe czy
ceny poszczególnych elementów składających się na cały przedmiot zamówienia, a także
zacytowana na potwierdzenie powyższego orzecznictwo i poglądy doktryny.
Naruszenie przepisu art. 7 ustawy Pzp, tj. obowiązku równego traktowania wykonawców
oraz niezachowanie zasad uczciwej konkurencji poprzez subiektywną ocenę oferty złożonej
przez Konsorcjum spółek.
Okoliczności faktyczne prowadzonego postępowania rodzą uzasadnione wątpliwości co do
równego traktowania wykonawców w toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Główną ideą i podstawą ustanowienia prawa zamówień publicznych jest
zapewnienie wszystkim podmiotom starającym się o udzielenie zamówienia publicznego
równych szans na każdym etapie tego postępowania.
Zamawiający usilnie dąży do wyłonienia Konsorcjum spółek miejskich jako zwycięskiego w
niniejszym przetargu mimo, iż oferowana cena jest ponad 2 miliony wyższa od oferty
odwołującego, aby uratować ww. spółkę przed upadłością. Dlatego też twierdzenie
zamawiającego zawarte w pierwszym zdaniu uzasadnienia pisma o odrzuceniu oferty
odwołującego należy odczytywać raczej jako troskę o losy miejskiej spółki aniżeli interes
miasta, które mogłoby ponieść rzekomą szkodę wskutek nienależytej realizacji umowy przez
Odwołującego.
W tym kontekście nie dziwi także fakt, że oferta Konsorcjum spółek miejskich jest droższa o
ponad 2 miliony złotych. Dziwi zaś to, że preferuje się nierentowne podmioty odrzucając
nowoczesne rozwiązania i oszczędne metody wykonania redukujące koszty świadczenia
usług mających rzeczywiście strategiczne znaczenie dla funkcjonowania miasta.
Odwołujący pismem z dnia 14.01.2014r. wniósł o nie przyznanie przystępującemu statusu
uczestnika czyli o uznanie przystąpienia Konsorcjum spółek miejskich za bezskuteczne oraz
o wyłączenie jawności rozprawy w całości z uwagi na to, że przy rozpoznawaniu odwołania
może być ujawniona informacja stanowiąca tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11
ust.4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jako
uzasadnienie do uznania za bezskuteczne przystąpienia odwołujący wskazał na
pełnomocnictwo dla lidera konsorcjum spółek miejskich, z którego wynika upoważnienie do
reprezentowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego i zawarcia umowy a
nie do reprezentowania konsorcjum w postępowaniu odwoławczym. Co do tajemnicy
przedsiębiorstwa to odwołujący wskazuje na zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa w
piśmie z dnia 04.12.2014r. stanowiącym wyjaśnienie na wezwanie zamawiającego co do
podejrzenia rażąco niskiej ceny w ofercie odwołującego. Zdaniem odwołującego udział osób
trzecich jest nie wskazany.
Pismem z dnia 14.01.2013r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego
oddalenie w całości. Zwrócił uwagę na to, że zamówienie obejmuje okres 36 miesięcy i nie
może dopuścić aby wykonawca za zaoferowaną cenę nie był w stanie wypełnić obowiązki
zamówienia. Zamawiający odnosząc się do odwołania podtrzymał argumentację zwartą w
piśmie o odrzuceniu odwołania. Przedstawił porównanie cen złożonych ofert z ceną
szacunkową z uwzględnieniem, że przewiduje 20% zamówień uzupełniających. Odniósł się
do oferty i wyjaśnień odwołującego z dnia 04.12.2013r. Dokonując zestawienia ofert i
szacunku zaprzeczył sensowi wezwania przystępującego to jest wykonawcy wybranego do
wyjaśnień czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Bowiem z zestawienia kwoty oferty i szacunku zamówienia wynika, że kwota oferta
wykonawcy wybranego jest wyższa od szacunków zamówienia zamawiającego.
Zamawiający podtrzymał argumentację z uzasadnienia odwołania co do podstaw odrzucenia
odwołania z powodu kosztów pracowniczych, które determinują prawidłową realizację
zamówienia. Zdaniem zamawiającego żaden nowoczesny sprzęt ani program komputerowy
nie zastąpi pracowników przy realizacji zamówienia. Dlatego też w oparciu o katalog Norm
pracy – budowa i konserwacja terenów zielonych, zamawiający dokonał wyliczenia
normowych nakładów pracy. Związanych z utrzymaniem czystości w okresach wiosna, lato,
jesień obejmujących następujące elementy zamówienia: koszenie trawników na terenach
zieleni miejskiej; oczyszczanie terenów zieleni miejskiej –zamiatanie ręczne; grabienie liści
na terenach zieleni miejskiej; mechaniczne oczyszczanie dróg; oczyszczanie ręczne
chodników (ok.1% powierzchni całkowitej); oczyszczanie ręczne ścisłego centrum miasta;
koszenie terenów zieleni przydrożnej; grabienie liści z terenów zieleni przydrożnej. Na
analizowany okres zamawiający wyliczył sumarycznie nakłady pracy w ilości 113.942,83
roboczogodzin. Szczegółowe wyliczenie liczby godzin przedstawił zamawiający w załączniku
nr 1 do odpowiedzi na odwołanie. W całym okresie obowiązywania umowy koszt nakładów
na pracę ludzką wyniesie kwotę 1.957.537,82zl. przy założeniu stawki rg. 17.18zł/rg. Z
analizy wyjaśnień otrzymanych od odwołującego w dniu 04.12.2013r. wynika, że otrzyma się
kwotę w wysokości 1.186.368,-zł. to jest o 771.170zl. niższą (60,61%). Powyższe powoduje,że cena oferty odwołującego 7.176.760,70zł. ( z 8% stawki podatku VAT) jest o 2.077.006,-
zł. niższa od szacunków zamawiającego z podatkiem VAT (9.253.766,16zł.) oraz o
2.263.161,91 zł. od ceny 2—giego wykonawcy. Zamawiający uważa, że ma prawo przy
badaniu oferty odwołującego posłużyć się Katalogiem Norm Pracy, które nie zostały
pozbawione
racjonalności
wskutek
powoływania
przez
odwołującego
programu
komputerowego do zarządzania między innymi pracę ludzką oraz (…)”wieloletniego
doświadczenia, zastosowania innowacyjnych i oszczędnych metod i instrumentów tworzenia
wartości dla klienta”. Powyższe czynniki w ocenie zamawiającego są na tyle ogólne aby
umożliwiały jakakolwiek rzetelna analizę. W ocenie zamawiającego wyjaśnienia nie
wskazują na przykładowe czynniki wymienione w AT.90 ust. ustawy Pzp to jest:
oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo
sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność
projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych
przepisów.
Zamawiający faktycznie nie odniósł dokonanych wyliczeń kosztów czynnika ludzkiego, za
okresy zimowe. Przy czym w okresach gdy nie występuje akcja zimowa, obowiązki i
wynagrodzenie jest liczone jak za okres wiosenno/letni/ jesienny. Zamawiający przywołał w
tym zakresie postanowienia załącznika nr 1 wzory umowy – Szczegółowy opis przedmiotu
zamówienia. Jak pokazywała sytuacja z okresu postępowania odwoławczego wykonawca
musiałby prowadzić działania jak w pozostałym okresie, a nie otrzymywałby z tego tytułużadnego wynagrodzenia. Na podstawie argumentacji odpowiedzi na odwołanie zamawiający
wnosi o oddalenie odwołania.
Pismem z dnia 14.01.2014r. przystępujący popierając stanowisko zamawiającego wniósł o
oddalenie odwołania jak w przystąpieniu oraz udzielił odpowiedzi na odwołanie. W
odpowiedzi uczestnik podał następujące kwoty za które składający ofertę zamierzają
wykonać trzyletnie zamówienie. Przy czym zamawiający oszacował zamówienie na kwotę
8.568.302zł.netto, zamierzając zamknąć zamówienie kwotą 11.105.000zł. brutto biorąc pod
uwagę możliwość wzrostu zamówienia o 20 procent. Pierwszy oferent zaoferował wykonanie
zamówienia za kwotę: 7.176.760,70 zł. brutto, drugi oferent za kwotę 9.439.922,07zł. brutto.
Różnica pomiędzy dwoma ofertami wyniosła kwotę; 2.263.161,37zl. co stanowi, że oferta
pierwszego oferenta z listy jest tańsza o 31,53 procenta. Według wyliczeń uczestnika,
odwołujący przedstawił ofertę , która stanowi 64,63 % kwoty przeznaczonej przez
zamawiającego na sfinansowanie zamówienia. Uczestnik zwraca uwagę, że oprócz brania
pod uwagę przy ocenie ofert ceny ogólnej oferty, również należy brać pod uwagę ceny
poszczególnych zadań, które mają niewątpliwie wpływ na cenę końcową oferty. Poważne
wątpliwości wzbudzają zaoferowane ceny usługi gdzie za wykonania danego zadania
zaproponowane ceny miesięczne są nie do obronienia. W piśmie tym uczestnik na
podstawie szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia dokonał opisu i skalkulowania
nakładów zarówno osobowych jak i rzeczowych.
Do takich zadań wątpliwych do zrealizowania za zaoferowaną cenę 1500 zł. miesięcznie
netto a brutto 1620 zł. należą między innymi stale wykonywane w przeciągu miesiąca
zadania ujęte w poz. 1-4 to jest; 1/ mechaniczne i ręczne oczyszczanie ścisłego centrum w
okresie letnim i jesiennym /poz.7 formularza cenowego , zał. nr 25- zał. nr 1a; 2/
mechaniczne i ręczne oczyszczanie ścisłego centrum w okresie zimowym /poz.8 formularza
cenowego, zał. nr 25- zał. nr 1a/;3/ bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie letnim i
jesiennym /poz.11 formularza cenowego, zał. nr 25- zał. nr 1a/; 4/ bieżąca obsługa koszy
ulicznych w okresie zimowym/poz.12 formularza cenowego, zał. nr 25- zał. nr
1a/;5/utrzymanie czystości i obsługa sanitarno-porządkowa organizowanych imprez
plenerowych / poz.13 formularza cenowego , zał. nr 25/.
Uczestnik przywołuje szczegółowy opis przedmiotu zamówienia w zakresie usług opisanych
do wykonania ręcznie i mechanicznie z podaniem wielkości powierzchni do obsłużenia oraz
częstotliwości w ciągu poszczególnych dni tygodnia z uwzględnieniem poniedziałku – soboty
oraz niedzieli a także godzin, w których należy dokonać czynności sprzątania. Posiłkując się
założeniami KNP i KNR, które wskazują na konieczność zatrudnienia 4,6 etatu (wyliczenia
zawarto w zał. nr 2 do pisma). Do wyliczeń przyjęto trzech pracowników co daje
miesięcznie kwotę 6.098,40zl.zatrudnionych na umowę o pracę, uwzględniając minimalne
wynagrodzenie miesięczne, które od 01.01.2014r. wynosi 1680zł. brutto. Do powyższych
kosztów pracowniczych należy doliczyć: odzież roboczą, pranie odzieży, przerwęśniadaniową, koszty zapewnienia używania prysznica, nadzoru, minimalny zysk.
kowykonywania usług na podstawie umowy zlecenia to jednak zakres obowiązków
wynikających ze Szczegółowego Opisu Przedmiotu Zamówienia SIWZ w ocenie uczestnika
obligują do dysponowania pracownikiem na warunkach kodeksu pracy. Powyższy wywód
uczestnik opiera na tym, ze praca musi być wykonywana w ściśle określonym czasie,
terminie i pod nadzorem w systemie powtarzających się czynności, comiesięczne wspólne
odbiory wykonania zadania. W ocenie uczestnika muszą to być pracownicy zatrudnieni w
ramach umowy o pracę i z pełnymi przywilejami z tego wynikającymi.
W związku z obowiązkiem mechanicznego oczyszczania terenu powierzchni w ciągu dnia 2-
krotne sprzątanie i biorąc pod uwagę możliwości wynikające z normy pracy zamiatarki w
ciągu godziny oraz powierzchnie do oczyszczenia zachodzi konieczność zatrudnienia
kolejnego pracownika. Uczestnik koszty kolejnego pracownika przedstawia na kwotę
2.032,80 zł. Dalsze koszty to koszty pracy sprzętu jego utrzymania, koszty amortyzacji oraz
koszty zagospodarowania odpadów. Uczestnik podaje kwotę 8.899,08zł.
Kwota podana przez wykonawcę wybranego według wyliczeń uczestnika została zaniżona o
174.697,92 zł.
Kolejno uczestnik w oparciu o zakres obowiązków przedstawia koszty utrzymania zimowego
centrum Miasta w skład którego wchodzi mi. usuwanie gołoledzi a także standardowo
zbieranie papierów na ulicy i opróżnianie koszy. Według przedstawionych wyliczeń koszt
tych czynności został zaniżony o kolejne 116. 345,04zł. przy uwzględnieniu kosztów
odwołującego na poziomie 1620zł.
Kolejno przedstawiono wyliczenia zadań: bieżącej obsługi koszy ulicznych w okresie letnim i
jesiennym oraz bieżącą obsługę koszy ulicznych w okresie zimowym. Kolejno przedstawiono
wyliczenia kosztów obsługi imprez masowych wskazując na drastyczne różnice wynikające
z porównania oferty wykonawcy odwołującego do wyliczeń uczestnika. Uczestnik uważa, że
z jego niepełnych wyliczeń bo nie obejmujących udziału kosztów takich jak: ubezpieczenie
transportu, działalności gospodarczej, amortyzacji, paliwa, nadzoru wynika , że cena
ofertowa została zaniżona o 2.139.778,77zł. Zdaniem uczestnika zamawiający słusznie
nabrał podejrzeń co do gwarancji terminowej i rzetelnej realizacji zadań za zaoferowana
cenę. Przy czym załączone do pisma dokumenty zastrzegł jako objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa, ponieważ są to dokumenty handlowe.
Skład orzekający Izby ustalił i zważył co następuje.
Co do interesu odwołującego w uzyskaniu zamówienia.
Wskazane w odwołaniu zarzuty co do niezgodnych z przepisami ustawy Pzp czynności
zamawiającego, naruszających interes prawny odwołującego, ponieważ odwołujący złożył
ofertę, która w świetle kryteriów oceny ofert przyjętych przez zamawiającego jest ofertą
najkorzystniejszą w rozumieniu ustawy Pzp, a sprzeczne z przepisami ustawy Pzp czynności
zamawiającego uniemożliwiły odwołującemu uzyskanie zamówienia publicznego. Powyższa
motywacja zawarta jest w odwołaniu. Izba ustaliła, że w postępowaniu złożono dwie oferty w
tym oferta odwołującego najkorzystniejsza cenowo przy kryterium oceny ofert cena, którą
zamawiający odrzucił na podstawie art.89 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp. Powyższe ustalono na
podstawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego sporządzonego
przez zamawiającego.
W ocenie Izby powyższe okoliczności wypełniają dyspozycję art.179 ust.1 ustawy Pzp co do
przysługiwania odwołującemu uprawnienia do wniesienia odwołania.
Co do terminu wniesienia odwołania.
Odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało złożone w dniu 30 grudnia 2013r.
W związku z tym, że odwołujący wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę
złożenia odwołania powziął w dniu 19 grudnia 2013r. termin 10 dniowy na wniesienie
odwołania, o którym mowa w art. 182 ust 1 pkt 1 ustawy Pzp został zachowany.
Izba ustaliła
Izba nie uwzględniła wniosku odwołującego o wyłączenie jawności rozprawy.
Izba w trybie § 23 regulaminu postępowania nie udostępniła następujących dokumentów:
wyjaśnienia z dnia 04.12.2013r. odwołującego udzielonych w trybie art.90 ustawy Pzp; pisma
przystępującego z dnia 14.11.2013r. wraz z załącznikami do tego pisma.
W związku z powyższym ustalenia Izby nie będą zawierały uzasadnienia.
Izba przeprowadziła postępowanie dowodowe z następujących dokumentów i na ich
podstawie dokonała ustaleń jak poniżej:
Ze Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia na Bieżące utrzymanie czystości i
porządku na terenach Miasta Racibórz październik 2013r. przetarg nieograniczony wartość
szacunkowa zamówienia powyżej 200.000 euro. Zamówienie obejmuje cztery zadania:
letnie i zimowe utrzymanie czystości i porządku na terenie Miasta Racibórz; kompleksowe
utrzymanie terenów zieleni miejskiej; utrzymanie zieleni w pasach drogowych; utrzymanie
czystości i porządku na przystankach komunikacyjnych.
Do SIWZ załączonych jest 34 załączniki w tym 23 załączniki przedstawiających przedmiot
zamówienia począwszy od opisu powierzchni objętych zamówieniem jak i zakresu czynności
na poszczególnych zadaniach.
Formularz oferty zawiera pięć formularzy cenowych i tak: pozimowe, letnie i jesienne
utrzymanie dróg; zimowe utrzymanie dróg; utrzymanie zieleni miejskiej; utrzymanie zieleni w
pasach przydrożnych; utrzymanie przystanków komunikacyjnych.
Na podstawie oferty odwołującego i protokołu postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na podstawie których ustaliła. W protokole zamawiający ustalił wartość
zamówienia na kwotę: 10.281.962zl. w tym wartość zamówień uzupełniających na
kwotę:1.713.660zł. Na otwarciu ofert zamawiający podał kwotę jaką zamierza przeznaczyć
na zamówienie:11.105.000zł. Wpłynęły dwie oferty to jest odwołującego na kwotę
7.176.760,70zł. i oferta uczestnika na kwotę:9.439.922,07zł.
Izba dokonała badania oferty odwołującego i uczestnika w kontekście wyceny szacunkowej
zamawiającego zawartej w protokole zamawiającego i uwzględniając wyjaśnienia
zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 14.01.2014r.) ustaliła:
zamawiający ustalił wartość szacunkową zamówienia w dniu 16.09.2013r. na
kwotę:8.568.302,-zł. zamierzając przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę:
11.105.000,-zł. brutto. Kwota 11.105.000,-zł. brutto to łączna kwota przeznaczona na
sfinansowanie zamówienia łącznie z 20 % wartości zamówienia uzupełniającego.
Dla porównania ofert zamawiający przedstawił wartość ofert netto i brutto (8 % podatku VAT
wskazanego w formularzach cenowych) w stosunku do wartości netto i brutto szacunkowej
wartości zamówienia. I tak wycena zamawiającego to kwota 8.568.302,00zł.(brutto
9.253.766,16zł); oferta odwołującego 6.645.148,80zł. (brutto 7.176.760,70) i oferta
uczestnika na kwotę 8.740.668,59zł. ( brutto 9.439.922,07zł.). Przy czym należy podkreślić,
że kwoty wyceny zamawiającego zarówno netto i brutto (8.568.302,00zł.netto i brutto
9.253.766,16zł ) nie zawierają przewidywanych 20 % wartości zamówień uzupełniających.
Na podstawie pisma zamawiającego z dnia 28.11.2013r. do odwołującego wynika, że
wezwano wykonawcę miedzy innymi na podstawie art.90 ust.1 ustawy Pzp, w celu ustalenia
czy cena zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia o udzielenie
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający
wskazał na następujące elementy oferty w Formularzu cenowym 1-Pozimowe, letnie i
jesienne utrzymanie dróg gminnych miasta Racibórz: mechaniczne i ręczne oczyszczanie
tzw. „ścisłego centrum” w okresie letnim; mechaniczne i ręczne oczyszczanie tzw. ścisłego
centrum” w okresie zimowym; bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie letnim i jesiennym;
bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie zimowym; Obsługa sanitarno-porządkowa imprez
plenerowych (płyta Rynku, Plac Długosza, Park Roth, Bulwary nad odrą, stadion PWSZ, Plac
Dominikański).oraz w Formularzu cenowym 3- utrzymanie zieleni miejskiej : koszenie traw na
trawnikach; koszenie traw na trawnikach parkowych i na łąkach parkowych; koszenie
terenów nieużytków. Zamawiający wezwał wykonawcę do wyjaśnienia powodów
zaoferowania danej ceny oraz wskazania stanu faktycznego np.; oszczędne metody
wykonania danego zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia dostępne dla Wykonawcy, oryginalność projektu
wykonawcy, wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Pismem z dnia 04.12.2013r. odwołujący udzielił odpowiedzi na wezwanie zamawiającego.
Odpowiedź objął tajemnicą przedsiębiorcy. Izba dokonała badania udzielonej odpowiedzi i
złożonych w niej wyjaśnień w zakresie zadanych pytań przez zamawiającego co do
powodów dla jakich wycena zadań jest na poziomie zawartym w ofercie.
Pismem z dnia 19.12.2013r. zamawiający dokonał odrzucenia oferty odwołującego. W
piśmie tym przywołał wezwanie do wyjaśnienia oferty w zakresie elementów mających wpływ
na wysokość ceny. Zamawiający przywołał ponownie jak w wezwaniu w jakich formularzach
cenowych oczekiwał wyjaśnień (wezwanie z dnia 28.11.2013r.). Oceniając wyjaśnienia
odwołującego stwierdził między innymi, że wziął pod uwagę obiektywne czynniki określone
na stronach 3-8 wyjaśnień wskazujących elementy wpływające na obniżenie kosztów.
Ponadto zamawiający w oparciu o Katalog Norm Pracy – Budowa i konserwacja terenów
zielonych dokonał wyliczenia normowych nakładów pracy związanych z utrzymaniem
czystości w okresach wiosna, lato, jesień obejmujących następujące elementy zamówienia:
koszenie trawników w terenach w zieleni miejskiej; oczyszczanie terenów zieleni miejskiej –
zamiatanie ręczne; grabienie liści na terenach zieleni miejskiej; mechaniczne oczyszczanie
dróg; oczyszczanie ręczne chodników; oczyszczanie ręczne ścisłego centrum miasta;
koszenie terenów zieleni przydrożnej; grabienie liści z terenów zieleni przydrożnej.
Zamawiający podał dla tych czynności nakłady pracy w całym okresie obowiązywania
umowy (36 miesięcy) na 113.942,83 roboczogodzin co daje kwotę 1.957.537,82zł.przy
założeniu średniej stawki 17,18 zł/ rg wynikającej z otrzymanych wyjaśnień. Według
wyjaśnień odwołującego koszty pracownicze na okres wiosna/lato/jesień/zima wyniosą
1.186.368,00zł. W wyniku tak dokonanych ustaleń zamawiający stwierdza, że koszty
pracownicze zostały niedoszacowane, a których nie sposób przy realizacji zamówienia
ograniczyć. Poza tym stanowią one 30% całości kosztów zamówienia i rzutują na
nierealność całkowitej ceny. W tym stanie rzeczy zamawiający uznał, że cena ma charakter
rażąco niski, ponieważ nie jest możliwe wykonanie zamówienia bez ponoszenia strat.
Powyższe grozi nienależytym lub niewykonaniem umowy.
Do odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 14.01.2014r.) zamawiający załączył wyliczenie
nakładów pracy w okresie wiosna/lato /jesień/zima, które zawiera koszty osobowe w okresie
trzech lat wykonywania umowy wyliczone na kwotę 1.957.537,82zł. Wyliczenie obejmuje
113.942,73rg. i przyjmuje 17,18zl za rg zgodnie z wyjaśnieniami odwołującego.
Do odpowiedzi uczestnika na odwołanie (pismo z dnia 14.01.2014r.) objętego tajemnicą
przedsiębiorstwa, a opisanym powyżej, załączono szereg dokumentów takich jak ( 13
załączników): Wykaz chodników i placów zaliczonych do tzw. ”ścisłego centrum” o
powierzchni całkowitej 34.734,70 m
2 –
zakres chodników i placów objętych codziennym
oczyszczaniem ze wskazaniem powierzchni ręcznego i mechanicznego oczyszczania;
Formularz cenowy – pozimowe, letnie i jesienne utrzymanie dróg gminnych M. Racibórz z
oferty odwołującego z zaznaczeniem poz.7,8, 10,11,12,13 (mechaniczne i ręczne
oczyszczanie ścisłego centrum w okresie zimowym i w pozostałym okresie, zbiórka,
załadunek i wywóz wszelkich zanieczyszczeń i odpadów na odległość do 5 km.; bieżąca
obsługa koszy ulicznych w poszczególnych okresach roku, obsługa sanitarno-porządkowa
imprez plenerowych; Kalkulacja „Zamiatanie ręczne bez wywozu” – rynek z wynikiem
wskazującym na zatrudnienie 4,68 osoby; Opis wskazujący na szybkości poruszania się
osób w terenie i możliwości z tego wynikające dla sprzątania, zamiatania z wyliczeniem i
wnioskiem, że do dwukrotnego sprzątania 26.023,40m2 potrzebnych będzie trzech
pracowników oraz dodatkowo czwarty pracownik do obsługi sprzętu mechanicznego. Koszty
osobowe tych pracowników z uwzględnieniem wynagrodzenia pracownika, świadczenia
socjalnego,
składki
na
ZUS
przy
umowie
zlecenia
wyniosą;
2.028,43x4
osoby=8.113,72zl.miesięcznie.; Dozowanie sypanego materiału dla posypywarek typu T12 i
T15 z wyliczeniem kosztów zakupu materiału soli dla utrzymania ścisłego centrum; Umowa z
15.12.2011 pomiędzy uczestnikiem a PHUP Ger-Pol S.J. Andrzej i Jolanta B. Gliwice na
dostawę soli drogowej z antyzbrylaczem oraz soli warzonej; Wydruki internetowe na
dostawę: Kosza Kacper, słupka do zabetonowania; popielniczki OD-P; Protokoły odbioru
montaży koszy wraz ze zdjęciami z 2013r.; Faktury VAT wystawione przez Zakład
Zagospodarowania Odpadów Sp. z o.o. na rzecz uczestnika na niesegregowane odpady
komunalne z 2013r. – trzy sztuki; Karta drogowa wz harmonogramem oczyszczania ulic z
wyliczeniem miesięcznego rzeczowego (samochód) kosztu opróżniania koszów ulicznych
wyliczony na kwotę 1.728zł miesięcznie; Koszenie trawników – teren płaski w skali 1 roku
kalkulacja dla sporządzona przez KBU Sp. z o.o. Kraków z adnotacją o zaniżeniu
obowiązującej stawki godzinowej i miesięcznej od stycznia 2013r. a także braku naliczenia
kosztów – składowania trawy, transportu trawy, kosztów paliwa, kosiarek i części
zamiennych z adnotacją – stawka rażąco niska.; Normy czasu pracy z 29.09.2000r.za
koszenie 1m 2 trawnika na terenie płaskim Zakład Usług i Higieny Komunalnej Racibórz;
Składowanie trawy z koszenia za 2013r. oświadczenie uczestnika co do ilości i kosztów za
2013r.; Faktury za okres maj 2013r. do listopad 2013r. od Zakład Zagospodarowania
Odpadów Sp. z o.o. Racibórz na rzecz uczestnika za przyjęcie odpadów ulęgających
biodegradacji (sztuk siedem); Formularz cenowy utrzymania zieleni miejskiej odwołującego;
Opis kalkulacji koszenia trawników – skarpy przez KBU Sp. z o.o. Kraków ze stwierdzeniem
nie uwzględnienia najniższej stawki wynagrodzenia godzinowego od stycznia 2013r. oraz nie
uwzględnienia w stawce 1 rg kosztów składowania trawy; kosztów załadunku i transportu
trawy; kosztów paliwa, sprzętu i części zamiennych; Normy czasu za koszenie 1m2 trawnika
na skarpie uczestnika; formularz cenowy utrzymania przystanków komunikacyjnych
odwołującego. Wszystkie dokumenty i oświadczenia zostały potwierdzone za zgodność z
oryginałem przez Zarząd spółki uczestnika.
Izba zważyła
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Izby nie potwierdziły się zarzuty naruszenia przywołanych w odwołaniu przepisów
ustawy Pzp to jest art.89 ust.1 pkt 4 oraz art.90 ustawy Pzp.
Izba nie uznaje za naruszenie przepisów art.90 ust.1 ustawy Pzp, poprzez wezwanie
odwołującego co do złożenia wyjaśnień w związku z podejrzeniem rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z art.90 ust.1 ustawy Pzp Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rżąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do wykonawcy o udzielenie w
określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny.
Kwestionowanie czynności zamawiającego wezwania do złożenia wyjaśnień jest
nieuprawnione w sytuacji gdy odwołujący nie odwołał się od wezwania zamawiającego z
dnia 28 listopada 2013 i wobec udzielenia wyjaśnień pismem z dnia 4 grudnia 2013r.
W związku z powyższym kwestia wezwania do złożenia wyjaśnień co do zasady czyli czy
słusznie wezwano odwołującego do wyjaśnień pozostaje poza sporem i nie podlega ocenie
Izby.
Izba odnosząc się do udzielonych wyjaśnień i zarzutu odwołującego, że wyjaśnienia zostały
ocenione wybiórczo oraz, że w stanowisku zamawiającego brak kompleksowej i dogłębnej
analizy oferty i wyjaśnień odwołującego, nie stwierdza racji po stronie odwołującego.
W szczególności Izba nie przyznaje racji odwołującemu po zapoznaniu się z ofertami
zarówno odwołującego jak i uczestnika, a także wyjaśnieniem odwołującego z dnia 4 grudnia
2013r. (utajnione) w kontekście odpowiedzi na odwołanie uczestnika (pismo z dnia
14.01.2014r. – utajnione). Stanowisko Izby wynika w szczególności z opisów zakresu
czynności wymaganych w myśl SIWZ oraz wyliczeń matematycznych a także na ich
poparcie przedstawionych dokumentów i oświadczeń przez uczestnika postępowania
(utajnione). Wreszcie Izba nie przyznaje racji odwołującemu co do niewłaściwej oceny oferty
i wyjaśnień w kontekście przedstawionych do odpowiedzi na odwołanie zamawiającego
Katalogu Norm Pracy. Tenże KNP, przy realizacji opisanego przedmiotu zamówienia w
szczególności jego wymagań co do sposobu realizacji zadań oraz częstotliwości
poszczególnych czynności, odpowiada konieczności przeznaczenia określonych liczby
godzin na ich wykonanie, w ramach sprzątania, utrzymania porządku w Mieście. Również
istotnym elementem, w ocenie Izby pominiętym przez odwołującego, są czynności i powstałe
z tego tytułu koszty usuwania odpadów komunalnych powstałych wskutek sprzątania i
porządkowania ulic, chodników, placów, skwerów, trenów zielonych Miasta.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie przedstawił Katalog Norm Pracy, a odwołujący nie
ustosunkował się do niego merytorycznie tylko zarzucił celowość powoływania się na niego
skoro zamawiający w SIWZ nie narzucił wyceny według KNP. Odwołujący do
przedstawionego KNP odniósł się jedynie formalnie, stwierdzając, że jest to dokument nie
obowiązujący.
Natomiast Izba przeprowadzając postępowanie dowodowe w sprawie przyjęła ten dokument
jako kalkulację niezbędnych roboczogodzin do wykonania prac objętych przedmiotowym
zamówieniem z udziałem siły roboczej i jako dokument służący zamawiającemu do
zweryfikowania zaoferowanych cen przez odwołującego z udziałem nakładów pracy żywej
czyli koniecznych roboczogodzin do wykonania zadań opisanych w szczegółowym opisie
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący ten dokument zignorował pomimo, że zamawiający już w zawiadomieniu o
odrzuceniu jego oferty ten dokument przywołał (pismo zamawiającego z dnia 19.12.2013r.
„W oparciu o Katalog Norm pracy – Budowa i konserwacja terenów zielonych, zamawiający
dokonał wyliczenia normowych nakładów pracy związanych z utrzymaniem czystości w
okresach wiosna, lato, jesień, obejmujących następujące elementy zamówienia: koszenie
trawników w terenach zieleni miejskiej, oczyszczanie terenów zieleni miejskiej- zamiatanie
ręczne; grabienie liści na terenach zieleni miejskiej; mechaniczne oczyszczanie dróg;
oczyszczanie ręczne chodników; oczyszczanie ręczne ścisłego centrum miasta; koszenie
terenów zieleni przydrożnej; grabienie liści z terenów zieleni przydrożnej. Sumarycznie
nakłady pracy wyliczono na 113.942,83 roboczogodzin w całym okresie obowiązywania
umowy(36 miesięcy), co daje dla kosztów pracowniczych kwotę 1.957.537,82 zl., przy
założeniu średniej stawki 17,18 zł na godzinę wynikającej z otrzymanych wyjaśnień. Według
Waszych wyjaśnień koszty pracownicze na okres wiosna/lato/jesień/zima wyniosą
1.186.368,-zł. W analizie kosztów pracowniczych, Zamawiający świadomie pominął okres
zimowy, jako mało przewidywalny i dość nieobiektywny sposób ich wyceny związany z
rodzajem zimy (bezśnieżna, opady ekstremalne) i sposobem organizacji pracy.”
Szczegółowe wyliczenie Nakładów Norm Pracy zamawiający przedstawił w odpowiedzi na
odwołanie co było przedmiotem badania Izby w ramach postępowania dowodowego. Jak
wyżej nadmieniono odwołujący nie odniósł się merytorycznie do przedstawionej przez
zamawiającego niezbędnej liczby godzin do wykonania obowiązków opisanych w
przedmiocie zamówienia, a jedynie zakwestionował ten dokument jako nie obowiązujący.
W związku z tym, że odwołujący już na podstawie zawiadomienia o odrzuceniu jego oferty
mógł zakwestionować przyjętą liczbę godzin przez zamawiającego a czego nie uczynił nawet
na etapie postępowania odwoławczego, Izba uznała wyliczoną liczbę godzin za nie jest
kwestionowaną. Natomiast prawem zamawiającego jest sprawdzać, czy zaoferowana liczba
godzin pracy pracowników a tym samym kwota przeznaczona na ich wynagrodzenie
umożliwia wykonanie zadań.
Według wyliczeń zamawiającego, co znalazło odzwierciedlenie w zawiadomieniu o
odrzucaniu oferty oraz według wyliczeń uczestnika przedstawionych w odpowiedzi na
odwołanie uczestnika (utajnione) odwołujący nie jest w stanie za zaoferowane
wynagrodzenie wykonać zamówienia, ponieważ nie tyle, że nie wycenił odpowiednio liczby
godzin pracowników to jeszcze przy czynnościach przez nich wykonywanych nie znalazły się
koszty sprzętu, materiałów, czy składowania odpadów komunalnych.
W ocenie Izby wynagrodzenie pracowników jest istotnym elementem mającym wpływ na
wysokość ceny. W związku z tym zamawiający otrzymując wyjaśnienia odwołującego
(utajnione) słusznie doszedł do wniosku, iż są one zaniżone i nie gwarantują wykonania
zadań wynikających w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Przy uwzględnieniu
znacznej różnicy pomiędzy ceną uczestnika i wartością szacunkową zamówienia a ceną
zaoferowaną przez odwołującego słusznie zamawiający przyjął, iż cena zaoferowana przez
odwołującego jest ceną rażąco niską, a przedstawione wyjaśnienia i dowody (utajnione)
potwierdzają rażąco niską cenę. Tym samym spełnione zostały przesłanki z art. 90 ust.3
ustawy Pzp w zakresie stwierdzenia przez zamawiającego, że wyjaśnienia potwierdzają
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W ocenie Izby również nie są uprawnione ogólne zarzuty co do prawidłowości wyceny
szacunkowej zamówienia sporządzonej przez zamawiającego. Nieudowodnione przez
odwołującego jest stwierdzenie w odwołaniu, że wycena zamawiającego ma charakter
historyczny i nie odzwierciedla warunków rynkowych. Tym bardziej nieuzasadnione są tego
rodzaju twierdzenia w sytuacji gdy drugi z oferentów składa ofertę powyżej wyceny
zamówienia przez zamawiającego, a jemu trudno przypisać nieznajomość zakresu zadania i
kosztów do poniesienia przy realizacji zamówienia. Nie ma również podstaw do stwierdzenia
po stronie uczestnika braku zainteresowania wygrania przetargu na usługi do których został
powołany przez zamawiającego (gmina Racibórz posiadająca całość udziałów w obydwu
spółkach, co wynika z odpisu z KRS załączonego do oferty).
Informacje podane w odwołaniu co do wzajemnego kształtowania się cen ofert i wyceny
szacunkowej przez zamawiającego są nieuprawnione w stosunku do ustaleń Izby
dokonanych na podstawie złożonych ofert oraz informacji zawartych w protokole
zamawiającego z postępowania o udzielenie zamówienia. Wzajemne relacje cenowe ofert i
szacunku zamawiającego odpowiadają zestawieniu zawartemu w odpowiedzi na odwołanie
zamawiającego z dnia 14.01.2014r. Z zestawienia tego wynika, że wycena zamawiającego
to kwota 8.568.302,00zł.(brutto 9.253.766,16zł); oferta odwołującego 6.645.148,80zł. (brutto
7.176.760,70) i oferta uczestnika na kwotę 8.740.668,59zł. (brutto 9.439.922,07zł.). Przy
czym należy dodatkowo stwierdzić, że kwoty wyceny zamawiającego zarówno netto i brutto
(8.568.302,00zł. netto i brutto 9.253.766,16zł.) nie zawierają przewidywanych 20 % wartości
zamówień uzupełniających.
Przy takiej relacji cen zaoferowanych i wyceny szacunkowej, zamawiający uprawniony był do
wezwania odwołującego w trybie art.90 ust.1 ustawy Pzp co też uczynił w dniu 28.11.2013r.
przywołując w wezwaniu treść art.90 ust.2 ustawy Pzp zgodnie z którym: zamawiający,
oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność
metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonania zamówienia dostępne wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy
oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Wyjaśnienia z dnia 04.12.2013r. zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa. Niemniej w
odwołaniu i na rozprawie odwołujący powoływał się na okoliczność dysponowania
oprogramowaniem do zarządzania sprzętem, ludźmi oraz materiałami, co w ocenie
odwołującego przy realizacji zadania daje 20 % oszczędności. Przy czym odwołujący nie
przedstawił na tę okoliczność żadnych dowodów, poza przywołaniem stosowania tego
oprogramowania w miastach w Hiszpanii i pilotażowo w dwóch miastach w Polsce. Z
wyjaśnień nie wynika, czy oszczędności w Polsce wystąpiły. Tym bardziej, że z treści
wyjaśnień wynika, że zamówienia są w trakcie realizacji. Natomiast nie jest wyróżniającą
okolicznością prowadzenie tego rodzaju działalności od szeregu lat w Hiszpanii, na co
powołuje się odwołujący, a także ostatnio w dwóch miastach w Polsce. Wykonawca
wybrany również od szeregu lat zajmuje się taką działalnością na terenie Polski, co
wyposaża go w większą wiedzę i doświadczenie niż odwołującego. Tak więc stwierdzenie
odwołującego, że zamawiający przeszacował wartość zamówienia, w kontekście ceny oferty
wykonawcy wybranego powyżej szacunku, Izba uznaje jako nieudowodnione.
Również argumentacja, o korzystaniu z oprogramowania do zarządzania i uzyskiwania z
tego tytułu oszczędności uprawniających do zaniżenia cen przyjętych do szacunku
zamówienia przez zamawiającego oraz do ceny oferowanej przez wykonawcę wybranego
nie została udowodniona. Jak również nie przekonywująca jest argumentacja o wieloletnim
doświadczeniu zawodowym w Hiszpanii mającym wpływ na wysokość oferowanej ceny
wobec również wieloletniego doświadczenia zawodowego konkurenta to jest wykonawcy
wybranego, który jest spółką gminną i działającym na terenie objętym przedmiotowym
postępowaniem.
Zamawiający na wskutek otrzymanych wyjaśnień odrzucił ofertę odwołującego w dniu
19.12.2013r. uznając, że wyjaśnienia potwierdziły rażąco niski poziom ceny w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający również zaznaczył, że występując w dniu 28.11.2013r.
do odwołującego wezwał go do przedstawienia czynników kosztowych w ściśle określonych
zadaniach wymienionych w tym piśmie. Izba dokonując badania wyjaśnień objętych
tajemnicą również nie stwierdza aby odwołujący udzielił zamawiającemu wprost odpowiedzi
na zadane pytania (Zamawiający wskazał na następujące elementy oferty w Formularzu
cenowym 1-Pozimowe, letnie i jesienne utrzymanie dróg gminnych miasta Racibórz:
mechaniczne i ręczne oczyszczanie tzw. „ścisłego centrum” w okresie letnim; mechaniczne i
ręczne oczyszczanie tzw. ścisłego centrum” w okresie zimowym; bieżąca obsługa koszy
ulicznych w okresie letnim i jesiennym; bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie zimowym;
Obsługa sanitarno-porządkowa imprez plenerowych (płyta Rynku, Plac Długosza, Park Roth,
Bulwary nad odrą, stadion PWSZ, Plac Dominikański).oraz w Formularzu cenowym 3-
utrzymanie zieleni miejskiej : koszenie traw na trawnikach; koszenie traw na trawnikach
parkowych i na łąkach parkowych; koszenie terenów nieużytków. Zamawiający wezwał
wykonawcę do wyjaśnienia powodów zaoferowania danej ceny oraz wskazania stanu
faktycznego np.; oszczędne metody wykonania danego zamówienia, wybrane rozwiązania
techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla
Wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy, wpływ pomocy publicznej udzielonej na
podstawie odrębnych przepisów.).
Izba również nie podziela wywodów odwołującego co do tego, że zamawiający na podstawie
elementów ceny nie może stwierdzić rażąco niskiej ceny a tylko na podstawie ceny
całkowitej.
Wręcz przeciwnie podstawą stwierdzenia ceny rażąco niskiej jest analiza jej elementów
składowych, a które wynikają z formularzy cenowych obowiązujących w składanej ofercie.
W związku z powyższym Izba nie stwierdza naruszeń wskazanych w odwołaniu przepisów.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy zgodnie z art. 192 ust.9 i 10 ustawy i § 3
pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. 2010r. nr 41 poz.238) zaliczając uiszczony
wpis przez odwołującego w kwocie 15.000,00zł. w koszty postępowania odwoławczego.
Przewodniczacy:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża
KBU Sp. z o.o. ul. Plac na Groblach 21/D, 31-101
Kraków i LICUAS S.A. ul. Federico Salmon numer 11, 28016 Madryt, Hiszpania i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000,00
zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez KBU Sp. z o.o. ul.
Plac na Groblach 21/D, 31-101 Kraków i LICUAS S.A. ul. Federico Salmon numer
11, 28016 Madryt, Hiszpania Wrocław tytułem wpisu od odwołania,
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gliwicach
Przewodniczący:
Uzasadnienie
Miasto Racibórz z siedzibą przy ul. Stefana Batorego 6, 47-400 Racibórz zwane dalej
„zamawiającym” prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie
przetargu nieograniczonego.
Przedmiotem prowadzonego postępowania jest zamówienie na: „Bieżące utrzymanie
czystości i porządku na terenach miasta Racibórz” (nr ref. sprawy nadany przez
zamawiającego: ZP. 271. 102. 2013).
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowane zostało w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z
dnia 09.10.2013r. ogłoszenie nr 2013/S 196-338 907.
Odwołanie w przedmiotowym postępowaniu zostało złożone w dniu 30 grudnia 2013r. przez
konsorcjum wykonawców: LICUAS S.A, z siedzibą w Madrycie, ulica Federico Salmón 11,
28016 Madryt, KBU Sp. z o. o. z siedzibą w Krakowie, ul. Plac na Groblach 21/D, 31-101
Kraków, zwane dalej „odwołującym”.
Do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego przystąpiło pismem z dnia
31.12.2013r. konsorcjum wykonawców: Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. 47-700
Racibórz ul. Adamczyka 10 – Lider i Przedsiębiorstwo Robót Drogowych Sp. z o.o. 47-400
Racibórz ul. Adamczyka 12 –Partner, zwane dalej „przystępującym” lub „wykonawcą
wybranym” lub też „uczestnikiem”.
Jako podstawę prawną wniesienia odwołania przywołano: co do terminu wniesienia
odwołania art. 182 ust. 1 pkt 1 w związku przysługiwaniem środka ochrony prawnej
uregulowanym w art. 179 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych
(tekst jednolity z dnia 8 sierpnia 2013 r. Dz. U. poz. 907 z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą
Pzp”.
Czynnością zamawiającego stanowiącą podstawę wniesienia odwołania jest odrzucenie
oferty, na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp, złożonej przez odwołującego.
Odwołujący zarzuca zamawiającemu: naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art.
90 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez ich niewłaściwe zastosowanie to jest odrzucenie oferty
odwołującego jako zawierającej rażąco niską cenę, pomimo iż oferta ta takiej rażąco niskiej
ceny nie zawiera; naruszenie przepisów art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez ich arbitralną i
błędną wykładnię oraz bezpodstawne uznanie, że oferta odwołującego zawiera rażąco niską
cenę; naruszenie przepisu art. 7 ustawy Pzp to jest obowiązku równego traktowania
wykonawców oraz niezachowanie zasad uczciwej konkurencji poprzez subiektywną ocenę
oferty złożonej przez konsorcjum spółek miejskich tj. Przedsiębiorstwa Komunalnego i
Przedsiębiorstwa Robót Drogowych (dalej: konsorcjum spółek miejskich).
Odwołujący wniósł o: unieważnienie czynności zmawiającego polegającej na uznaniu oferty
Konsorcjum spółek miejskich za najkorzystniejszą w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego; unieważnienie czynności zamawiającego polegającej na odrzuceniu oferty
odwołującego; powtórzenie przez zamawiającego czynności oceny ofert i wybór oferty
odwołującego jako najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu odwołania przedstawiono argumentację formalną i prawną.
Naruszenie przepisów art. 89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, poprzez ich
niewłaściwe zastosowanie, tj. odrzucenie oferty odwołującego jako zawierającej rażąco niską
cenę, pomimo iż oferta ta takiej rażąco niskiej ceny nie zawiera.
Naruszenie przepisów art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp, poprzez ich arbitralną i błędną wykładnię
oraz bezpodstawne uznanie, że oferta odwołującego zawiera rażąco niską cenę.
Odwołujący przywołuje pisma zamawiającego, które otrzymał w dniu 19 grudnia 2013r., w
którym to piśmie odwołujący otrzymał informację o odrzuceniu jego oferty na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4) w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp jako zawierającej rażąco niską cenę.
Odwołujący nie zgadza się, z arbitralnym i nie znajdującym potwierdzenia w wyjaśnieniach
odwołującego złożonych w dniu 4 grudnia 2013r., stanowiskiem zamawiającego, który
odrzucił racjonalne argumenty zaprezentowane przez odwołującego w ww. piśmie. Zarzuca
zamawiającemu wybiorcze ustosunkowanie się jedynie do niektórych kwestii, co świadczy o
braku przeprowadzenia rzetelnej i dogłębnej analizy zarówno oferty jak i wyjaśnień
odwołującego.
Odwołujący odnosi się do poszczególnych kwestii to jest do poszczególnych elementów
uzasadnienia decyzji o odrzuceniu oferty i stwierdza:
Uznaje jako nieuzasadnione odniesienie się do wartości szacunkowej zamówienia ustalanej
przez zamawiającego, ponieważ ustalenie wartości szacunkowej zamówienia, dokonywane
jest przeważnie w oparciu o dane historyczne, może być obarczone błędem, a to ze względu
na przyjęcie nieaktualnych danych do wyceny wartości zamówienia przez zamawiającego i
nie uwzględnienie zmieniających się warunków rynkowych. Świadczy o tym chociażby to, że
druga złożona w niniejszym postępowaniu oferta jest niższa od kwoty jaką zamierza
przeznaczyć zamawiający na sfinansowanie zamówienia o 1 665 077,93 zł brutto, czyli
niemalże o 15 %. W takiej sytuacji pozostaje porównanie cen pomiędzy złożonymi ofertami,
które dotyczą tego samego przedmiotu zamówienia.
W przedmiotowej sytuacji obydwie złożone oferty odbiegają znacznie od wartości
zamówienia ustalonej przez Zamawiającego, dlatego też zarzut rażąco niskiej ceny równie
dobrze mógłby zostać sformułowany wobec oferty Konsorcjum spółek miejskich. „Fakt, że
zaoferowana cena jest niższa od wartości szacunkowej, nie może świadczyć, że cena jest
rażąco niska'’.
Samo zaistnienie rażącej różnicy między badaną ofertą, a wartością zamówienia i innymi
ofertami jest niewystarczające. Dokonując oceny wyjaśnień, zamawiający może uznać za
właściwy taki sposób ukształtowania ceny, który wynika z powodów o obiektywnym
charakterze. Za takie trzeba uznać uwarunkowania, które są zgodne z prawem i nie
naruszają zasad uczciwej konkurencji. Zamawiający jest zobowiązany wziąć pod uwagę
czynniki wymienione w ustawie: oszczędna metoda wykonania zamówienia, sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wpływ pomocy
publicznej udzielonej na podstawie innych przepisów, oryginalność projektu wykonawcy.
Należy wziąć również pod uwagę także
inne czynniki, które wskaże wykonawca, a które bez zakłócania uczciwej konkurencji
wpłynęły na wysokość ceny w złożonej ofercie.
Zamawiający w niniejszym postępowaniu nie wziął pod uwagę złożonych przez
Odwołującego wyjaśnień a z całą pewnością ograniczył się wyłącznie do wybranej przez
siebie kwestii, tj. kosztów pracowniczych, które - co zostało poniżej przedstawione -
zniekształcił i nagiął do swoich potrzeb, aby móc „wykazać” że oferta zawiera rażąco niską
cenę. Zamawiający nie zwrócił uwagi na przedstawione w piśmie z dnia 04.12.2013r.
informacje na temat nowatorskich i wspomagających ograniczenie kosztów rozwiązań
stosowanych przez Odwołującego. Firma Licuas S.A. opracowała własny program
informatyczny do zarządzania aktywami, który pomaga elastycznie dopasowywać koszty
eksploatacyjne umowy. Wprowadzenie tego programu pozawala na zredukowanie kosztów
eksploatacyjnych, a w konkretnym przypadku miasta Racibórz można uzyskać obniżenie
kosztów o około 20% w stosunku do kosztów przypisanych do tradycyjnego modelu umowy.
Ten program wspomaga optymalne zaprogramowanie środków, tras przejazdów, uzupełnień
materiałów eksploatacyjnych etc., tak by realizować umowę w sposób oszczędny. Program
zarządzania aktywami umożliwia zaznaczenie na mapie miasta wszystkich zdarzeń wraz z
oznaczeniem pilności wykonania, pozwala tym samym na optymalne zaprogramowywanie
wykorzystania dostępnych środków takich jak maszyny, personel i materiały. Dzięki aplikacji
rejestrującej wszystkie zdarzenia daje możliwość osiągania dużych oszczędności czasu
pracy zarówno ludzi jak i maszyn. Do niniejszych wyjaśnień dołączamy także opis programu
zarządzania usługą opracowany przez nas na etapie przygotowania oferty. Pragniemy
nadmienić, iż programy zarządzania usługami wykorzystywane są efektywnie przy realizacji
zadań na utrzymanie czystości w okręgu Madryt, w miejscowości Fuenalabrada -
posiadającej 170.000 mieszkańców i w miejscowości Torrejón de Ardoz liczącej 120,000
mieszkańców. Na terenie Polski, natomiast, jesteśmy w trakcie tworzenia aplikacji dla miasta
Krakowa. Jest to program, który może być wykorzystywany wspólnie z administracją lokalną,
dający zamawiającemu kontrolę nad wykonywanym zamówieniem, a oddany do dyspozycji
mieszkańców jest nowoczesnym narzędziem stosowanym przez najprężniejsze miasta.
Idąc dalej, zamawiający w uzasadnieniu decyzji o odrzuceniu oferty odwołującego w oparciu
o Katalogi Norm Pracy - budowa i konserwacja terenów zielonych dokonał „wyliczenia
normowych nakładów pracy związanych z utrzymaniem czystości” w celu wykazania
zaniżonych rzekomo kosztów pracowniczy w ofercie odwołującego. Stosowanie Katalogów
Norm Pracy jest jedynie uprawnieniem zamawiającego, jednak wyłącznie mającym na celu
określenie kosztów danych usług przy szacowaniu wartości zamówienia. Katalogi te nie
obligują wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego do ich
stosowania przy kosztorysowaniu w tym również nakładów pracowniczych.
Katalogi Norm Pracy nie stanowią i nie mogą stanowić powszechnie obowiązujących norm
wobec czego porównywanie kalkulacji przedstawionej przez odwołującego z wyliczeniami
zamawiającego dokonanymi w oparciu o ww. Katalogi jest nieuprawnione i nie znajduje
uzasadnienia.
W odróżnieniu od Katalogów nakładów rzeczowych (KNR), które są zestawieniami norm
ilościowych, określającymi specyfikację i ilości nakładów rzeczowych niezbędnych do
wykonania elementów lub robót i są wydawane przez Ministerstwo Budownictwa i
Gospodarki Przestrzennej, Ośrodek Kosztorysowania Robót Budowlanych WACETOB -
PZITB, inne resorty (dla specjalistycznych robót), a zawarte w nich nakłady mają charakter
nakładów średnich, „w obecnej chwili na rynku nie ma obowiązujących norm pracy, które
służyłyby zamawiającemu do precyzyjnej wyceny każdej pracy” , co potwierdziła Krajowa
Izba Odwoławcza w powołanym wyroku. Tam również - a stan faktyczny rozpatrywanej
sprawy dotyczył przetargu na świadczenie usług sprzątania na terenie jednego z miast
wojewódzkich - skład orzekający stwierdził, że: „sposób kalkulacji kosztów na poszczególne
rodzaje prac zależy wyłącznie od inicjatywy Wykonawcy i składa się na to wiele czynników
min. znajomość tematu, posiadany potencjał maszynowy, efektywność i organizacja pracy.
W przypadku nie wykonywania oczyszczania w zadowalający sposób, zamawiający posiada
narzędzie do egzekwowania prawidłowej realizacji umów w postaci kar umownych do
zerwania umowy włącznie z powodu nie realizowania bądź nie należytego wykonania
określonych prac”. Ponadto Izba stwierdziła, że „na dzień dzisiejszy sektor usług sprzątania
opiera się na kalkulacji kosztów na poszczególne rodzaje prac według wyłącznej inicjatywy
oferentów i z oświadczeń wykonawców wynika, że składa się na to wiele czynników takich
jak znajomość branży, posiadany lub udostępniany potencjał sprzętowy, efektywność i
organizacja pracy, ale z pewnością również gra konkurencyjna na rynku, na którym
zamawiający dyktuje jedyne kryterium oceny ofert jakim jest cena( ...) rynek świadczenia
usług oczyszczania nie odnotowuje spójnych zachowań.
Reasumując, zdaniem odwołującego Katalogi Norm Pracy, na których oparł swe wyliczenia
zamawiający nie mogą stanowić miarodajnego punktu odniesienia do porównania
zaoferowanych cen, bez wzięcia pod uwagę dodatkowych, a istotnych z punktu widzenia
wyceny czynników takich jak: wieloletnie doświadczenie, zastosowane innowacyjne i
oszczędne metody i instrumenty tworzenia wartości dla klienta, co pozwala na znaczne
obniżenie kosztów.
Zamawiający - jak już wyżej zostało to stwierdzone - wykorzystał obligatoryjną procedurę i
zwrócił się w trybie art. 90 ust 1 ustawy PZP do Odwołującego o złożenie wyjaśnień
wskazując te elementy oferty które w szczególności budzą jego wątpliwości i mogą wpływać
na fakt, że cena oferty jest rażąco niska.
Odwołujący w odpowiedzi na wezwanie, kierując się przede wszystkim jego treścią, odniósł
się do wskazanych przez Zamawiającego elementów oferty tj. wyjaśnił koszty punktów 7,
8,11,12, 13 zawarte w formularzu cenowym nr 1 - „Poziomowe, letnie i jesienne utrzymanie
dróg gminnych miasta Racibórz” oraz zastosowaną wycenę poz. 1.1 - 1.3 w formularzu
cenowym nr 3 „Utrzymanie zieleni miejskiej”. Odwołujący nie ograniczył się jednak jedynie do
wypunktowanych przez zamawiającego elementów, ale szeroko i precyzyjnie, ponad żądanie
zamawiającego, w dalszych częściach pisma z dnia 04.ł2.2013r. przedstawił szczegółowe
wyliczenia w rozbiciu na podgrupy: podwykonawcy, materiały, pracownicy, dodatkowe koszty
i amortyzacja.
Jak stwierdził zamawiający w piśmie o odrzuceniu: „oceniając wyjaśnienia wziął pod uwagę
obiektywne czynniki określone na stronnych 3-8 wskazujące elementy wpływające na
obniżenie kosztów”, co oznacza, że przedstawione w tym zakresie wyjaśnienia odwołującego
nie budziły zastrzeżeń zamawiającego i zostały przyznane jako obiektywne i uzasadniające
obniżone
koszty.
Natomiast
wątpliwości
zamawiającego
wzbudziły
wyjaśnienia
zamieszczone w dalszej części pisma z dnia 04.12.2013r., przy czym stwierdził on, że „w
poszczególnych podgrupach bardzo duże wątpliwości wzbudziły koszty pracownicze, które
według zamawiającego determinują prawidłową realizacją usług objętych przedmiotem
zamówienia”,
Wobec tak sformułowanych oświadczeń zamawiającego, należy dojść do wniosku, że jedyne
wątpliwości zamawiającego odnoszą się do kosztów pracowniczych
Odwołujący wskazuje na koszty Kierownika projektu, który jest najważniejszym ogniwem w
realizacji/zarządzaniu/nadzorze całego projektu i to od jego sprawnego i profesjonalnego
zarządzania zależy sukces projektu. Niezrozumiałym dla nas jest zachowanie
zamawiającego, który z nieznanych dla nas powodów wyrzucił z naszych kosztów
pracowniczych (strona 9 wyjaśnienia z dnia 04.12.2013) koszty utrzymania wszystkich
pracowników w okresie 4 miesięcy w roku, jak i całoroczne koszty utrzymania kierownika
projektu. W ten sposób uzyskał „swoją” wycenę kosztów pracowniczych w wysokości
1.186.368,00 złotych i stwierdził, że koszty te „są niedoszacowane” i „rzutują na nierealność
ceny całkowitej oferty. Takie manipulowanie danymi jest nieprofesjonalnym działaniem
zamawiającego, który w ten sposób wręcz dyskryminuje odwołującego i narusza
podstawową zasadę zamówień publicznych jaką jest równe traktowanie wykonawców i
zachowanie uczciwej konkurencji. Odwołujący, wbrew twierdzeniom zamawiającego nie
mającym oparcia w przedstawionych przez nas danych, w podgrupie kosztów „Pracownicy”
przyjął, co zostało przedstawione również w wyjaśnieniach z dnia 04.12.2013, kwotę
2.070.160,00 złotych netto, a nie jak wskazuje to Zamawiający 1.186.368,00 złotych. Trudno
w tej sytuacji oprzeć się wrażeniu że zamawiający manipuluje danymi po to, aby uzasadnić
swoją decyzję o odrzuceniu Oferty odwołującego i dokonać wyboru oferty Konsorcjum spółek
miejskich mimo iż jest ona niekonkurencyjna.
Ponadto chcielibyśmy dodać - co również opisaliśmy w wyjaśnieniach z 04.12.2013 \że
obecnie realizujemy podobne kontrakty na terenie Polski i z naszego doświadczenia wynika,
iż liczba osób, którą przyjęliśmy jako bazę do obliczeń kosztów pracowniczych dla
niniejszego zamówienia jest liczbą zawyżoną, co świadczy o bezpiecznym podejściu do
analizy kosztów tego zadania
Reasumując, zdaniem odwołującego zaprezentowane przez zamawiającego wyliczenia w
decyzji o odrzuceniu oferty nie są obiektywne i nie oddają rzeczywistego stanu rzeczy, co
więcej zostały zmanipulowane w celu odrzucenia oferty jako zawierającej rażąco niską cenę
W dalszej części pisma zawierającego decyzje o odrzuceniu oferty odwołującego
zamawiający szeroko cytuje zapisy wzoru umowy dotyczące obowiązków wykonawcy,
których - ze względu na zaoferowaną przez odwołującego rażąco niską cenę - miałby on nie
wykonywać narażając zamawiającego na szkodę i „niewyobrażalne konsekwencje dla
funkcjonowania miasta ” w związku z nienależytym wykonaniem umowy. Powyższe
twierdzenia są zupełnie nieuprawnione i mają na celu jedynie wzmocnienie wątpliwej
argumentacji
zamawiającego
przy
braku
jakichkolwiek
mocnych
argumentów
merytorycznych w zakresie wyliczeń. Odwołujący jako podmiot profesjonalnie świadczący od
wielu lat usługi analogiczne do objętych przedmiotem niniejszego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, zapoznał się z treścią wzoru umowy i zaakceptował go bez
zastrzeżeń, wobec tego ma wiedzę na temat zasad odpowiedzialności zawartych we wzorze
umowy oraz instrumentach jakie może wykorzystać zamawiający w razie nienależytego
wykonania umowy. Wszystkie te kwestie, w tym również brak możliwości waloryzacji
wynagrodzenia.
Odwołujący w podsumowaniu uzasadnienia przywołuje orzecznictwo Krajowej Izby
Odwoławczej wskazując, że istnieje konsensus w zakresie rozumienia pojęcia rażąco niskiej
ceny. Dominuje pogląd, że cena rażąco niska, to taka, która jest nierealistyczna,
niewiarygodna w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych
ofert złożonych w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W zbliżony
sposób pojęcie to definiuje UZP - za ofertę z rażąco niską ceną można uznać ofertę z ceną
niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień.
Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych, wskazującą na fakt realizacji
zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy, roboty budowlanej. Przyczyną
wyraźnie niższej ceny od innych ofert może być albo świadome działanie wykonawcy albo
nierzetelność kalkulacji wykonawcy, co grozi nienależytym wykonaniem lub niewykonaniem
zamówienia w przyszłości. O cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste
jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla
niego nieopłacalne. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu lub
wytworzenia albo oferowanie usług za symboliczną kwotę . Ustalenie, że cena jest rażąco
niska to nic innego jak wykazanie, że dany wykonawca nie jest w stanie pokryć wszystkich
kosztów związanych z realizacją całości przedmiotu zamówienia, z kwoty wynagrodzenia
uzyskanego z tego tytułu od zamawiającego .
Powyższego nie sposób odnieść do oferty odwołującego, który wykazał, że nie kalkulował
oferty poniżej kosztów i założył rozsądny zysk w wysokości 10 % wartości zamówienia, co
nie pozwala na stwierdzenie, że wykonanie zamówienia będzie zagrożone lub niemożliwe,
jak twierdzi zamawiający. Aktualnym pozostaje również stanowisko odwołującego
zaprezentowane w piśmie z dnia 04.12.2013r,, że punktem wyjścia do rozważań o rażąco
niskiej cenie może być tylko cena całkowita oferty, a nie poszczególne ceny jednostkowe czy
ceny poszczególnych elementów składających się na cały przedmiot zamówienia, a także
zacytowana na potwierdzenie powyższego orzecznictwo i poglądy doktryny.
Naruszenie przepisu art. 7 ustawy Pzp, tj. obowiązku równego traktowania wykonawców
oraz niezachowanie zasad uczciwej konkurencji poprzez subiektywną ocenę oferty złożonej
przez Konsorcjum spółek.
Okoliczności faktyczne prowadzonego postępowania rodzą uzasadnione wątpliwości co do
równego traktowania wykonawców w toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego. Główną ideą i podstawą ustanowienia prawa zamówień publicznych jest
zapewnienie wszystkim podmiotom starającym się o udzielenie zamówienia publicznego
równych szans na każdym etapie tego postępowania.
Zamawiający usilnie dąży do wyłonienia Konsorcjum spółek miejskich jako zwycięskiego w
niniejszym przetargu mimo, iż oferowana cena jest ponad 2 miliony wyższa od oferty
odwołującego, aby uratować ww. spółkę przed upadłością. Dlatego też twierdzenie
zamawiającego zawarte w pierwszym zdaniu uzasadnienia pisma o odrzuceniu oferty
odwołującego należy odczytywać raczej jako troskę o losy miejskiej spółki aniżeli interes
miasta, które mogłoby ponieść rzekomą szkodę wskutek nienależytej realizacji umowy przez
Odwołującego.
W tym kontekście nie dziwi także fakt, że oferta Konsorcjum spółek miejskich jest droższa o
ponad 2 miliony złotych. Dziwi zaś to, że preferuje się nierentowne podmioty odrzucając
nowoczesne rozwiązania i oszczędne metody wykonania redukujące koszty świadczenia
usług mających rzeczywiście strategiczne znaczenie dla funkcjonowania miasta.
Odwołujący pismem z dnia 14.01.2014r. wniósł o nie przyznanie przystępującemu statusu
uczestnika czyli o uznanie przystąpienia Konsorcjum spółek miejskich za bezskuteczne oraz
o wyłączenie jawności rozprawy w całości z uwagi na to, że przy rozpoznawaniu odwołania
może być ujawniona informacja stanowiąca tajemnicę przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 11
ust.4 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Jako
uzasadnienie do uznania za bezskuteczne przystąpienia odwołujący wskazał na
pełnomocnictwo dla lidera konsorcjum spółek miejskich, z którego wynika upoważnienie do
reprezentowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego i zawarcia umowy a
nie do reprezentowania konsorcjum w postępowaniu odwoławczym. Co do tajemnicy
przedsiębiorstwa to odwołujący wskazuje na zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa w
piśmie z dnia 04.12.2014r. stanowiącym wyjaśnienie na wezwanie zamawiającego co do
podejrzenia rażąco niskiej ceny w ofercie odwołującego. Zdaniem odwołującego udział osób
trzecich jest nie wskazany.
Pismem z dnia 14.01.2013r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, wnosząc o jego
oddalenie w całości. Zwrócił uwagę na to, że zamówienie obejmuje okres 36 miesięcy i nie
może dopuścić aby wykonawca za zaoferowaną cenę nie był w stanie wypełnić obowiązki
zamówienia. Zamawiający odnosząc się do odwołania podtrzymał argumentację zwartą w
piśmie o odrzuceniu odwołania. Przedstawił porównanie cen złożonych ofert z ceną
szacunkową z uwzględnieniem, że przewiduje 20% zamówień uzupełniających. Odniósł się
do oferty i wyjaśnień odwołującego z dnia 04.12.2013r. Dokonując zestawienia ofert i
szacunku zaprzeczył sensowi wezwania przystępującego to jest wykonawcy wybranego do
wyjaśnień czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Bowiem z zestawienia kwoty oferty i szacunku zamówienia wynika, że kwota oferta
wykonawcy wybranego jest wyższa od szacunków zamówienia zamawiającego.
Zamawiający podtrzymał argumentację z uzasadnienia odwołania co do podstaw odrzucenia
odwołania z powodu kosztów pracowniczych, które determinują prawidłową realizację
zamówienia. Zdaniem zamawiającego żaden nowoczesny sprzęt ani program komputerowy
nie zastąpi pracowników przy realizacji zamówienia. Dlatego też w oparciu o katalog Norm
pracy – budowa i konserwacja terenów zielonych, zamawiający dokonał wyliczenia
normowych nakładów pracy. Związanych z utrzymaniem czystości w okresach wiosna, lato,
jesień obejmujących następujące elementy zamówienia: koszenie trawników na terenach
zieleni miejskiej; oczyszczanie terenów zieleni miejskiej –zamiatanie ręczne; grabienie liści
na terenach zieleni miejskiej; mechaniczne oczyszczanie dróg; oczyszczanie ręczne
chodników (ok.1% powierzchni całkowitej); oczyszczanie ręczne ścisłego centrum miasta;
koszenie terenów zieleni przydrożnej; grabienie liści z terenów zieleni przydrożnej. Na
analizowany okres zamawiający wyliczył sumarycznie nakłady pracy w ilości 113.942,83
roboczogodzin. Szczegółowe wyliczenie liczby godzin przedstawił zamawiający w załączniku
nr 1 do odpowiedzi na odwołanie. W całym okresie obowiązywania umowy koszt nakładów
na pracę ludzką wyniesie kwotę 1.957.537,82zl. przy założeniu stawki rg. 17.18zł/rg. Z
analizy wyjaśnień otrzymanych od odwołującego w dniu 04.12.2013r. wynika, że otrzyma się
kwotę w wysokości 1.186.368,-zł. to jest o 771.170zl. niższą (60,61%). Powyższe powoduje,że cena oferty odwołującego 7.176.760,70zł. ( z 8% stawki podatku VAT) jest o 2.077.006,-
zł. niższa od szacunków zamawiającego z podatkiem VAT (9.253.766,16zł.) oraz o
2.263.161,91 zł. od ceny 2—giego wykonawcy. Zamawiający uważa, że ma prawo przy
badaniu oferty odwołującego posłużyć się Katalogiem Norm Pracy, które nie zostały
pozbawione
racjonalności
wskutek
powoływania
przez
odwołującego
programu
komputerowego do zarządzania między innymi pracę ludzką oraz (…)”wieloletniego
doświadczenia, zastosowania innowacyjnych i oszczędnych metod i instrumentów tworzenia
wartości dla klienta”. Powyższe czynniki w ocenie zamawiającego są na tyle ogólne aby
umożliwiały jakakolwiek rzetelna analizę. W ocenie zamawiającego wyjaśnienia nie
wskazują na przykładowe czynniki wymienione w AT.90 ust. ustawy Pzp to jest:
oszczędność metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo
sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla wykonawcy, oryginalność
projektu wykonawcy oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych
przepisów.
Zamawiający faktycznie nie odniósł dokonanych wyliczeń kosztów czynnika ludzkiego, za
okresy zimowe. Przy czym w okresach gdy nie występuje akcja zimowa, obowiązki i
wynagrodzenie jest liczone jak za okres wiosenno/letni/ jesienny. Zamawiający przywołał w
tym zakresie postanowienia załącznika nr 1 wzory umowy – Szczegółowy opis przedmiotu
zamówienia. Jak pokazywała sytuacja z okresu postępowania odwoławczego wykonawca
musiałby prowadzić działania jak w pozostałym okresie, a nie otrzymywałby z tego tytułużadnego wynagrodzenia. Na podstawie argumentacji odpowiedzi na odwołanie zamawiający
wnosi o oddalenie odwołania.
Pismem z dnia 14.01.2014r. przystępujący popierając stanowisko zamawiającego wniósł o
oddalenie odwołania jak w przystąpieniu oraz udzielił odpowiedzi na odwołanie. W
odpowiedzi uczestnik podał następujące kwoty za które składający ofertę zamierzają
wykonać trzyletnie zamówienie. Przy czym zamawiający oszacował zamówienie na kwotę
8.568.302zł.netto, zamierzając zamknąć zamówienie kwotą 11.105.000zł. brutto biorąc pod
uwagę możliwość wzrostu zamówienia o 20 procent. Pierwszy oferent zaoferował wykonanie
zamówienia za kwotę: 7.176.760,70 zł. brutto, drugi oferent za kwotę 9.439.922,07zł. brutto.
Różnica pomiędzy dwoma ofertami wyniosła kwotę; 2.263.161,37zl. co stanowi, że oferta
pierwszego oferenta z listy jest tańsza o 31,53 procenta. Według wyliczeń uczestnika,
odwołujący przedstawił ofertę , która stanowi 64,63 % kwoty przeznaczonej przez
zamawiającego na sfinansowanie zamówienia. Uczestnik zwraca uwagę, że oprócz brania
pod uwagę przy ocenie ofert ceny ogólnej oferty, również należy brać pod uwagę ceny
poszczególnych zadań, które mają niewątpliwie wpływ na cenę końcową oferty. Poważne
wątpliwości wzbudzają zaoferowane ceny usługi gdzie za wykonania danego zadania
zaproponowane ceny miesięczne są nie do obronienia. W piśmie tym uczestnik na
podstawie szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia dokonał opisu i skalkulowania
nakładów zarówno osobowych jak i rzeczowych.
Do takich zadań wątpliwych do zrealizowania za zaoferowaną cenę 1500 zł. miesięcznie
netto a brutto 1620 zł. należą między innymi stale wykonywane w przeciągu miesiąca
zadania ujęte w poz. 1-4 to jest; 1/ mechaniczne i ręczne oczyszczanie ścisłego centrum w
okresie letnim i jesiennym /poz.7 formularza cenowego , zał. nr 25- zał. nr 1a; 2/
mechaniczne i ręczne oczyszczanie ścisłego centrum w okresie zimowym /poz.8 formularza
cenowego, zał. nr 25- zał. nr 1a/;3/ bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie letnim i
jesiennym /poz.11 formularza cenowego, zał. nr 25- zał. nr 1a/; 4/ bieżąca obsługa koszy
ulicznych w okresie zimowym/poz.12 formularza cenowego, zał. nr 25- zał. nr
1a/;5/utrzymanie czystości i obsługa sanitarno-porządkowa organizowanych imprez
plenerowych / poz.13 formularza cenowego , zał. nr 25/.
Uczestnik przywołuje szczegółowy opis przedmiotu zamówienia w zakresie usług opisanych
do wykonania ręcznie i mechanicznie z podaniem wielkości powierzchni do obsłużenia oraz
częstotliwości w ciągu poszczególnych dni tygodnia z uwzględnieniem poniedziałku – soboty
oraz niedzieli a także godzin, w których należy dokonać czynności sprzątania. Posiłkując się
założeniami KNP i KNR, które wskazują na konieczność zatrudnienia 4,6 etatu (wyliczenia
zawarto w zał. nr 2 do pisma). Do wyliczeń przyjęto trzech pracowników co daje
miesięcznie kwotę 6.098,40zl.zatrudnionych na umowę o pracę, uwzględniając minimalne
wynagrodzenie miesięczne, które od 01.01.2014r. wynosi 1680zł. brutto. Do powyższych
kosztów pracowniczych należy doliczyć: odzież roboczą, pranie odzieży, przerwęśniadaniową, koszty zapewnienia używania prysznica, nadzoru, minimalny zysk.
kowykonywania usług na podstawie umowy zlecenia to jednak zakres obowiązków
wynikających ze Szczegółowego Opisu Przedmiotu Zamówienia SIWZ w ocenie uczestnika
obligują do dysponowania pracownikiem na warunkach kodeksu pracy. Powyższy wywód
uczestnik opiera na tym, ze praca musi być wykonywana w ściśle określonym czasie,
terminie i pod nadzorem w systemie powtarzających się czynności, comiesięczne wspólne
odbiory wykonania zadania. W ocenie uczestnika muszą to być pracownicy zatrudnieni w
ramach umowy o pracę i z pełnymi przywilejami z tego wynikającymi.
W związku z obowiązkiem mechanicznego oczyszczania terenu powierzchni w ciągu dnia 2-
krotne sprzątanie i biorąc pod uwagę możliwości wynikające z normy pracy zamiatarki w
ciągu godziny oraz powierzchnie do oczyszczenia zachodzi konieczność zatrudnienia
kolejnego pracownika. Uczestnik koszty kolejnego pracownika przedstawia na kwotę
2.032,80 zł. Dalsze koszty to koszty pracy sprzętu jego utrzymania, koszty amortyzacji oraz
koszty zagospodarowania odpadów. Uczestnik podaje kwotę 8.899,08zł.
Kwota podana przez wykonawcę wybranego według wyliczeń uczestnika została zaniżona o
174.697,92 zł.
Kolejno uczestnik w oparciu o zakres obowiązków przedstawia koszty utrzymania zimowego
centrum Miasta w skład którego wchodzi mi. usuwanie gołoledzi a także standardowo
zbieranie papierów na ulicy i opróżnianie koszy. Według przedstawionych wyliczeń koszt
tych czynności został zaniżony o kolejne 116. 345,04zł. przy uwzględnieniu kosztów
odwołującego na poziomie 1620zł.
Kolejno przedstawiono wyliczenia zadań: bieżącej obsługi koszy ulicznych w okresie letnim i
jesiennym oraz bieżącą obsługę koszy ulicznych w okresie zimowym. Kolejno przedstawiono
wyliczenia kosztów obsługi imprez masowych wskazując na drastyczne różnice wynikające
z porównania oferty wykonawcy odwołującego do wyliczeń uczestnika. Uczestnik uważa, że
z jego niepełnych wyliczeń bo nie obejmujących udziału kosztów takich jak: ubezpieczenie
transportu, działalności gospodarczej, amortyzacji, paliwa, nadzoru wynika , że cena
ofertowa została zaniżona o 2.139.778,77zł. Zdaniem uczestnika zamawiający słusznie
nabrał podejrzeń co do gwarancji terminowej i rzetelnej realizacji zadań za zaoferowana
cenę. Przy czym załączone do pisma dokumenty zastrzegł jako objęte tajemnicą
przedsiębiorstwa, ponieważ są to dokumenty handlowe.
Skład orzekający Izby ustalił i zważył co następuje.
Co do interesu odwołującego w uzyskaniu zamówienia.
Wskazane w odwołaniu zarzuty co do niezgodnych z przepisami ustawy Pzp czynności
zamawiającego, naruszających interes prawny odwołującego, ponieważ odwołujący złożył
ofertę, która w świetle kryteriów oceny ofert przyjętych przez zamawiającego jest ofertą
najkorzystniejszą w rozumieniu ustawy Pzp, a sprzeczne z przepisami ustawy Pzp czynności
zamawiającego uniemożliwiły odwołującemu uzyskanie zamówienia publicznego. Powyższa
motywacja zawarta jest w odwołaniu. Izba ustaliła, że w postępowaniu złożono dwie oferty w
tym oferta odwołującego najkorzystniejsza cenowo przy kryterium oceny ofert cena, którą
zamawiający odrzucił na podstawie art.89 ust.1 pkt 4 ustawy Pzp. Powyższe ustalono na
podstawie protokołu postępowania o udzielenie zamówienia publicznego sporządzonego
przez zamawiającego.
W ocenie Izby powyższe okoliczności wypełniają dyspozycję art.179 ust.1 ustawy Pzp co do
przysługiwania odwołującemu uprawnienia do wniesienia odwołania.
Co do terminu wniesienia odwołania.
Odwołanie do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej zostało złożone w dniu 30 grudnia 2013r.
W związku z tym, że odwołujący wiadomość o okolicznościach stanowiących podstawę
złożenia odwołania powziął w dniu 19 grudnia 2013r. termin 10 dniowy na wniesienie
odwołania, o którym mowa w art. 182 ust 1 pkt 1 ustawy Pzp został zachowany.
Izba ustaliła
Izba nie uwzględniła wniosku odwołującego o wyłączenie jawności rozprawy.
Izba w trybie § 23 regulaminu postępowania nie udostępniła następujących dokumentów:
wyjaśnienia z dnia 04.12.2013r. odwołującego udzielonych w trybie art.90 ustawy Pzp; pisma
przystępującego z dnia 14.11.2013r. wraz z załącznikami do tego pisma.
W związku z powyższym ustalenia Izby nie będą zawierały uzasadnienia.
Izba przeprowadziła postępowanie dowodowe z następujących dokumentów i na ich
podstawie dokonała ustaleń jak poniżej:
Ze Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia na Bieżące utrzymanie czystości i
porządku na terenach Miasta Racibórz październik 2013r. przetarg nieograniczony wartość
szacunkowa zamówienia powyżej 200.000 euro. Zamówienie obejmuje cztery zadania:
letnie i zimowe utrzymanie czystości i porządku na terenie Miasta Racibórz; kompleksowe
utrzymanie terenów zieleni miejskiej; utrzymanie zieleni w pasach drogowych; utrzymanie
czystości i porządku na przystankach komunikacyjnych.
Do SIWZ załączonych jest 34 załączniki w tym 23 załączniki przedstawiających przedmiot
zamówienia począwszy od opisu powierzchni objętych zamówieniem jak i zakresu czynności
na poszczególnych zadaniach.
Formularz oferty zawiera pięć formularzy cenowych i tak: pozimowe, letnie i jesienne
utrzymanie dróg; zimowe utrzymanie dróg; utrzymanie zieleni miejskiej; utrzymanie zieleni w
pasach przydrożnych; utrzymanie przystanków komunikacyjnych.
Na podstawie oferty odwołującego i protokołu postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego na podstawie których ustaliła. W protokole zamawiający ustalił wartość
zamówienia na kwotę: 10.281.962zl. w tym wartość zamówień uzupełniających na
kwotę:1.713.660zł. Na otwarciu ofert zamawiający podał kwotę jaką zamierza przeznaczyć
na zamówienie:11.105.000zł. Wpłynęły dwie oferty to jest odwołującego na kwotę
7.176.760,70zł. i oferta uczestnika na kwotę:9.439.922,07zł.
Izba dokonała badania oferty odwołującego i uczestnika w kontekście wyceny szacunkowej
zamawiającego zawartej w protokole zamawiającego i uwzględniając wyjaśnienia
zamawiającego w odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 14.01.2014r.) ustaliła:
zamawiający ustalił wartość szacunkową zamówienia w dniu 16.09.2013r. na
kwotę:8.568.302,-zł. zamierzając przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia kwotę:
11.105.000,-zł. brutto. Kwota 11.105.000,-zł. brutto to łączna kwota przeznaczona na
sfinansowanie zamówienia łącznie z 20 % wartości zamówienia uzupełniającego.
Dla porównania ofert zamawiający przedstawił wartość ofert netto i brutto (8 % podatku VAT
wskazanego w formularzach cenowych) w stosunku do wartości netto i brutto szacunkowej
wartości zamówienia. I tak wycena zamawiającego to kwota 8.568.302,00zł.(brutto
9.253.766,16zł); oferta odwołującego 6.645.148,80zł. (brutto 7.176.760,70) i oferta
uczestnika na kwotę 8.740.668,59zł. ( brutto 9.439.922,07zł.). Przy czym należy podkreślić,
że kwoty wyceny zamawiającego zarówno netto i brutto (8.568.302,00zł.netto i brutto
9.253.766,16zł ) nie zawierają przewidywanych 20 % wartości zamówień uzupełniających.
Na podstawie pisma zamawiającego z dnia 28.11.2013r. do odwołującego wynika, że
wezwano wykonawcę miedzy innymi na podstawie art.90 ust.1 ustawy Pzp, w celu ustalenia
czy cena zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia o udzielenie
wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Zamawiający
wskazał na następujące elementy oferty w Formularzu cenowym 1-Pozimowe, letnie i
jesienne utrzymanie dróg gminnych miasta Racibórz: mechaniczne i ręczne oczyszczanie
tzw. „ścisłego centrum” w okresie letnim; mechaniczne i ręczne oczyszczanie tzw. ścisłego
centrum” w okresie zimowym; bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie letnim i jesiennym;
bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie zimowym; Obsługa sanitarno-porządkowa imprez
plenerowych (płyta Rynku, Plac Długosza, Park Roth, Bulwary nad odrą, stadion PWSZ, Plac
Dominikański).oraz w Formularzu cenowym 3- utrzymanie zieleni miejskiej : koszenie traw na
trawnikach; koszenie traw na trawnikach parkowych i na łąkach parkowych; koszenie
terenów nieużytków. Zamawiający wezwał wykonawcę do wyjaśnienia powodów
zaoferowania danej ceny oraz wskazania stanu faktycznego np.; oszczędne metody
wykonania danego zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonywania zamówienia dostępne dla Wykonawcy, oryginalność projektu
wykonawcy, wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Pismem z dnia 04.12.2013r. odwołujący udzielił odpowiedzi na wezwanie zamawiającego.
Odpowiedź objął tajemnicą przedsiębiorcy. Izba dokonała badania udzielonej odpowiedzi i
złożonych w niej wyjaśnień w zakresie zadanych pytań przez zamawiającego co do
powodów dla jakich wycena zadań jest na poziomie zawartym w ofercie.
Pismem z dnia 19.12.2013r. zamawiający dokonał odrzucenia oferty odwołującego. W
piśmie tym przywołał wezwanie do wyjaśnienia oferty w zakresie elementów mających wpływ
na wysokość ceny. Zamawiający przywołał ponownie jak w wezwaniu w jakich formularzach
cenowych oczekiwał wyjaśnień (wezwanie z dnia 28.11.2013r.). Oceniając wyjaśnienia
odwołującego stwierdził między innymi, że wziął pod uwagę obiektywne czynniki określone
na stronach 3-8 wyjaśnień wskazujących elementy wpływające na obniżenie kosztów.
Ponadto zamawiający w oparciu o Katalog Norm Pracy – Budowa i konserwacja terenów
zielonych dokonał wyliczenia normowych nakładów pracy związanych z utrzymaniem
czystości w okresach wiosna, lato, jesień obejmujących następujące elementy zamówienia:
koszenie trawników w terenach w zieleni miejskiej; oczyszczanie terenów zieleni miejskiej –
zamiatanie ręczne; grabienie liści na terenach zieleni miejskiej; mechaniczne oczyszczanie
dróg; oczyszczanie ręczne chodników; oczyszczanie ręczne ścisłego centrum miasta;
koszenie terenów zieleni przydrożnej; grabienie liści z terenów zieleni przydrożnej.
Zamawiający podał dla tych czynności nakłady pracy w całym okresie obowiązywania
umowy (36 miesięcy) na 113.942,83 roboczogodzin co daje kwotę 1.957.537,82zł.przy
założeniu średniej stawki 17,18 zł/ rg wynikającej z otrzymanych wyjaśnień. Według
wyjaśnień odwołującego koszty pracownicze na okres wiosna/lato/jesień/zima wyniosą
1.186.368,00zł. W wyniku tak dokonanych ustaleń zamawiający stwierdza, że koszty
pracownicze zostały niedoszacowane, a których nie sposób przy realizacji zamówienia
ograniczyć. Poza tym stanowią one 30% całości kosztów zamówienia i rzutują na
nierealność całkowitej ceny. W tym stanie rzeczy zamawiający uznał, że cena ma charakter
rażąco niski, ponieważ nie jest możliwe wykonanie zamówienia bez ponoszenia strat.
Powyższe grozi nienależytym lub niewykonaniem umowy.
Do odpowiedzi na odwołanie (pismo z dnia 14.01.2014r.) zamawiający załączył wyliczenie
nakładów pracy w okresie wiosna/lato /jesień/zima, które zawiera koszty osobowe w okresie
trzech lat wykonywania umowy wyliczone na kwotę 1.957.537,82zł. Wyliczenie obejmuje
113.942,73rg. i przyjmuje 17,18zl za rg zgodnie z wyjaśnieniami odwołującego.
Do odpowiedzi uczestnika na odwołanie (pismo z dnia 14.01.2014r.) objętego tajemnicą
przedsiębiorstwa, a opisanym powyżej, załączono szereg dokumentów takich jak ( 13
załączników): Wykaz chodników i placów zaliczonych do tzw. ”ścisłego centrum” o
powierzchni całkowitej 34.734,70 m
2 –
zakres chodników i placów objętych codziennym
oczyszczaniem ze wskazaniem powierzchni ręcznego i mechanicznego oczyszczania;
Formularz cenowy – pozimowe, letnie i jesienne utrzymanie dróg gminnych M. Racibórz z
oferty odwołującego z zaznaczeniem poz.7,8, 10,11,12,13 (mechaniczne i ręczne
oczyszczanie ścisłego centrum w okresie zimowym i w pozostałym okresie, zbiórka,
załadunek i wywóz wszelkich zanieczyszczeń i odpadów na odległość do 5 km.; bieżąca
obsługa koszy ulicznych w poszczególnych okresach roku, obsługa sanitarno-porządkowa
imprez plenerowych; Kalkulacja „Zamiatanie ręczne bez wywozu” – rynek z wynikiem
wskazującym na zatrudnienie 4,68 osoby; Opis wskazujący na szybkości poruszania się
osób w terenie i możliwości z tego wynikające dla sprzątania, zamiatania z wyliczeniem i
wnioskiem, że do dwukrotnego sprzątania 26.023,40m2 potrzebnych będzie trzech
pracowników oraz dodatkowo czwarty pracownik do obsługi sprzętu mechanicznego. Koszty
osobowe tych pracowników z uwzględnieniem wynagrodzenia pracownika, świadczenia
socjalnego,
składki
na
ZUS
przy
umowie
zlecenia
wyniosą;
2.028,43x4
osoby=8.113,72zl.miesięcznie.; Dozowanie sypanego materiału dla posypywarek typu T12 i
T15 z wyliczeniem kosztów zakupu materiału soli dla utrzymania ścisłego centrum; Umowa z
15.12.2011 pomiędzy uczestnikiem a PHUP Ger-Pol S.J. Andrzej i Jolanta B. Gliwice na
dostawę soli drogowej z antyzbrylaczem oraz soli warzonej; Wydruki internetowe na
dostawę: Kosza Kacper, słupka do zabetonowania; popielniczki OD-P; Protokoły odbioru
montaży koszy wraz ze zdjęciami z 2013r.; Faktury VAT wystawione przez Zakład
Zagospodarowania Odpadów Sp. z o.o. na rzecz uczestnika na niesegregowane odpady
komunalne z 2013r. – trzy sztuki; Karta drogowa wz harmonogramem oczyszczania ulic z
wyliczeniem miesięcznego rzeczowego (samochód) kosztu opróżniania koszów ulicznych
wyliczony na kwotę 1.728zł miesięcznie; Koszenie trawników – teren płaski w skali 1 roku
kalkulacja dla sporządzona przez KBU Sp. z o.o. Kraków z adnotacją o zaniżeniu
obowiązującej stawki godzinowej i miesięcznej od stycznia 2013r. a także braku naliczenia
kosztów – składowania trawy, transportu trawy, kosztów paliwa, kosiarek i części
zamiennych z adnotacją – stawka rażąco niska.; Normy czasu pracy z 29.09.2000r.za
koszenie 1m 2 trawnika na terenie płaskim Zakład Usług i Higieny Komunalnej Racibórz;
Składowanie trawy z koszenia za 2013r. oświadczenie uczestnika co do ilości i kosztów za
2013r.; Faktury za okres maj 2013r. do listopad 2013r. od Zakład Zagospodarowania
Odpadów Sp. z o.o. Racibórz na rzecz uczestnika za przyjęcie odpadów ulęgających
biodegradacji (sztuk siedem); Formularz cenowy utrzymania zieleni miejskiej odwołującego;
Opis kalkulacji koszenia trawników – skarpy przez KBU Sp. z o.o. Kraków ze stwierdzeniem
nie uwzględnienia najniższej stawki wynagrodzenia godzinowego od stycznia 2013r. oraz nie
uwzględnienia w stawce 1 rg kosztów składowania trawy; kosztów załadunku i transportu
trawy; kosztów paliwa, sprzętu i części zamiennych; Normy czasu za koszenie 1m2 trawnika
na skarpie uczestnika; formularz cenowy utrzymania przystanków komunikacyjnych
odwołującego. Wszystkie dokumenty i oświadczenia zostały potwierdzone za zgodność z
oryginałem przez Zarząd spółki uczestnika.
Izba zważyła
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie Izby nie potwierdziły się zarzuty naruszenia przywołanych w odwołaniu przepisów
ustawy Pzp to jest art.89 ust.1 pkt 4 oraz art.90 ustawy Pzp.
Izba nie uznaje za naruszenie przepisów art.90 ust.1 ustawy Pzp, poprzez wezwanie
odwołującego co do złożenia wyjaśnień w związku z podejrzeniem rażąco niskiej ceny w
stosunku do przedmiotu zamówienia.
Zgodnie z art.90 ust.1 ustawy Pzp Zamawiający w celu ustalenia, czy oferta zawiera rżąco
niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia, zwraca się do wykonawcy o udzielenie w
określonym terminie wyjaśnień dotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokość
ceny.
Kwestionowanie czynności zamawiającego wezwania do złożenia wyjaśnień jest
nieuprawnione w sytuacji gdy odwołujący nie odwołał się od wezwania zamawiającego z
dnia 28 listopada 2013 i wobec udzielenia wyjaśnień pismem z dnia 4 grudnia 2013r.
W związku z powyższym kwestia wezwania do złożenia wyjaśnień co do zasady czyli czy
słusznie wezwano odwołującego do wyjaśnień pozostaje poza sporem i nie podlega ocenie
Izby.
Izba odnosząc się do udzielonych wyjaśnień i zarzutu odwołującego, że wyjaśnienia zostały
ocenione wybiórczo oraz, że w stanowisku zamawiającego brak kompleksowej i dogłębnej
analizy oferty i wyjaśnień odwołującego, nie stwierdza racji po stronie odwołującego.
W szczególności Izba nie przyznaje racji odwołującemu po zapoznaniu się z ofertami
zarówno odwołującego jak i uczestnika, a także wyjaśnieniem odwołującego z dnia 4 grudnia
2013r. (utajnione) w kontekście odpowiedzi na odwołanie uczestnika (pismo z dnia
14.01.2014r. – utajnione). Stanowisko Izby wynika w szczególności z opisów zakresu
czynności wymaganych w myśl SIWZ oraz wyliczeń matematycznych a także na ich
poparcie przedstawionych dokumentów i oświadczeń przez uczestnika postępowania
(utajnione). Wreszcie Izba nie przyznaje racji odwołującemu co do niewłaściwej oceny oferty
i wyjaśnień w kontekście przedstawionych do odpowiedzi na odwołanie zamawiającego
Katalogu Norm Pracy. Tenże KNP, przy realizacji opisanego przedmiotu zamówienia w
szczególności jego wymagań co do sposobu realizacji zadań oraz częstotliwości
poszczególnych czynności, odpowiada konieczności przeznaczenia określonych liczby
godzin na ich wykonanie, w ramach sprzątania, utrzymania porządku w Mieście. Również
istotnym elementem, w ocenie Izby pominiętym przez odwołującego, są czynności i powstałe
z tego tytułu koszty usuwania odpadów komunalnych powstałych wskutek sprzątania i
porządkowania ulic, chodników, placów, skwerów, trenów zielonych Miasta.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie przedstawił Katalog Norm Pracy, a odwołujący nie
ustosunkował się do niego merytorycznie tylko zarzucił celowość powoływania się na niego
skoro zamawiający w SIWZ nie narzucił wyceny według KNP. Odwołujący do
przedstawionego KNP odniósł się jedynie formalnie, stwierdzając, że jest to dokument nie
obowiązujący.
Natomiast Izba przeprowadzając postępowanie dowodowe w sprawie przyjęła ten dokument
jako kalkulację niezbędnych roboczogodzin do wykonania prac objętych przedmiotowym
zamówieniem z udziałem siły roboczej i jako dokument służący zamawiającemu do
zweryfikowania zaoferowanych cen przez odwołującego z udziałem nakładów pracy żywej
czyli koniecznych roboczogodzin do wykonania zadań opisanych w szczegółowym opisie
przedmiotu zamówienia.
Odwołujący ten dokument zignorował pomimo, że zamawiający już w zawiadomieniu o
odrzuceniu jego oferty ten dokument przywołał (pismo zamawiającego z dnia 19.12.2013r.
„W oparciu o Katalog Norm pracy – Budowa i konserwacja terenów zielonych, zamawiający
dokonał wyliczenia normowych nakładów pracy związanych z utrzymaniem czystości w
okresach wiosna, lato, jesień, obejmujących następujące elementy zamówienia: koszenie
trawników w terenach zieleni miejskiej, oczyszczanie terenów zieleni miejskiej- zamiatanie
ręczne; grabienie liści na terenach zieleni miejskiej; mechaniczne oczyszczanie dróg;
oczyszczanie ręczne chodników; oczyszczanie ręczne ścisłego centrum miasta; koszenie
terenów zieleni przydrożnej; grabienie liści z terenów zieleni przydrożnej. Sumarycznie
nakłady pracy wyliczono na 113.942,83 roboczogodzin w całym okresie obowiązywania
umowy(36 miesięcy), co daje dla kosztów pracowniczych kwotę 1.957.537,82 zl., przy
założeniu średniej stawki 17,18 zł na godzinę wynikającej z otrzymanych wyjaśnień. Według
Waszych wyjaśnień koszty pracownicze na okres wiosna/lato/jesień/zima wyniosą
1.186.368,-zł. W analizie kosztów pracowniczych, Zamawiający świadomie pominął okres
zimowy, jako mało przewidywalny i dość nieobiektywny sposób ich wyceny związany z
rodzajem zimy (bezśnieżna, opady ekstremalne) i sposobem organizacji pracy.”
Szczegółowe wyliczenie Nakładów Norm Pracy zamawiający przedstawił w odpowiedzi na
odwołanie co było przedmiotem badania Izby w ramach postępowania dowodowego. Jak
wyżej nadmieniono odwołujący nie odniósł się merytorycznie do przedstawionej przez
zamawiającego niezbędnej liczby godzin do wykonania obowiązków opisanych w
przedmiocie zamówienia, a jedynie zakwestionował ten dokument jako nie obowiązujący.
W związku z tym, że odwołujący już na podstawie zawiadomienia o odrzuceniu jego oferty
mógł zakwestionować przyjętą liczbę godzin przez zamawiającego a czego nie uczynił nawet
na etapie postępowania odwoławczego, Izba uznała wyliczoną liczbę godzin za nie jest
kwestionowaną. Natomiast prawem zamawiającego jest sprawdzać, czy zaoferowana liczba
godzin pracy pracowników a tym samym kwota przeznaczona na ich wynagrodzenie
umożliwia wykonanie zadań.
Według wyliczeń zamawiającego, co znalazło odzwierciedlenie w zawiadomieniu o
odrzucaniu oferty oraz według wyliczeń uczestnika przedstawionych w odpowiedzi na
odwołanie uczestnika (utajnione) odwołujący nie jest w stanie za zaoferowane
wynagrodzenie wykonać zamówienia, ponieważ nie tyle, że nie wycenił odpowiednio liczby
godzin pracowników to jeszcze przy czynnościach przez nich wykonywanych nie znalazły się
koszty sprzętu, materiałów, czy składowania odpadów komunalnych.
W ocenie Izby wynagrodzenie pracowników jest istotnym elementem mającym wpływ na
wysokość ceny. W związku z tym zamawiający otrzymując wyjaśnienia odwołującego
(utajnione) słusznie doszedł do wniosku, iż są one zaniżone i nie gwarantują wykonania
zadań wynikających w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia. Przy uwzględnieniu
znacznej różnicy pomiędzy ceną uczestnika i wartością szacunkową zamówienia a ceną
zaoferowaną przez odwołującego słusznie zamawiający przyjął, iż cena zaoferowana przez
odwołującego jest ceną rażąco niską, a przedstawione wyjaśnienia i dowody (utajnione)
potwierdzają rażąco niską cenę. Tym samym spełnione zostały przesłanki z art. 90 ust.3
ustawy Pzp w zakresie stwierdzenia przez zamawiającego, że wyjaśnienia potwierdzają
rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W ocenie Izby również nie są uprawnione ogólne zarzuty co do prawidłowości wyceny
szacunkowej zamówienia sporządzonej przez zamawiającego. Nieudowodnione przez
odwołującego jest stwierdzenie w odwołaniu, że wycena zamawiającego ma charakter
historyczny i nie odzwierciedla warunków rynkowych. Tym bardziej nieuzasadnione są tego
rodzaju twierdzenia w sytuacji gdy drugi z oferentów składa ofertę powyżej wyceny
zamówienia przez zamawiającego, a jemu trudno przypisać nieznajomość zakresu zadania i
kosztów do poniesienia przy realizacji zamówienia. Nie ma również podstaw do stwierdzenia
po stronie uczestnika braku zainteresowania wygrania przetargu na usługi do których został
powołany przez zamawiającego (gmina Racibórz posiadająca całość udziałów w obydwu
spółkach, co wynika z odpisu z KRS załączonego do oferty).
Informacje podane w odwołaniu co do wzajemnego kształtowania się cen ofert i wyceny
szacunkowej przez zamawiającego są nieuprawnione w stosunku do ustaleń Izby
dokonanych na podstawie złożonych ofert oraz informacji zawartych w protokole
zamawiającego z postępowania o udzielenie zamówienia. Wzajemne relacje cenowe ofert i
szacunku zamawiającego odpowiadają zestawieniu zawartemu w odpowiedzi na odwołanie
zamawiającego z dnia 14.01.2014r. Z zestawienia tego wynika, że wycena zamawiającego
to kwota 8.568.302,00zł.(brutto 9.253.766,16zł); oferta odwołującego 6.645.148,80zł. (brutto
7.176.760,70) i oferta uczestnika na kwotę 8.740.668,59zł. (brutto 9.439.922,07zł.). Przy
czym należy dodatkowo stwierdzić, że kwoty wyceny zamawiającego zarówno netto i brutto
(8.568.302,00zł. netto i brutto 9.253.766,16zł.) nie zawierają przewidywanych 20 % wartości
zamówień uzupełniających.
Przy takiej relacji cen zaoferowanych i wyceny szacunkowej, zamawiający uprawniony był do
wezwania odwołującego w trybie art.90 ust.1 ustawy Pzp co też uczynił w dniu 28.11.2013r.
przywołując w wezwaniu treść art.90 ust.2 ustawy Pzp zgodnie z którym: zamawiający,
oceniając wyjaśnienia, bierze pod uwagę obiektywne czynniki, w szczególności oszczędność
metody wykonania zamówienia, wybrane rozwiązania techniczne, wyjątkowo sprzyjające
warunki wykonania zamówienia dostępne wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy
oraz wpływ pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
Wyjaśnienia z dnia 04.12.2013r. zostały objęte tajemnicą przedsiębiorstwa. Niemniej w
odwołaniu i na rozprawie odwołujący powoływał się na okoliczność dysponowania
oprogramowaniem do zarządzania sprzętem, ludźmi oraz materiałami, co w ocenie
odwołującego przy realizacji zadania daje 20 % oszczędności. Przy czym odwołujący nie
przedstawił na tę okoliczność żadnych dowodów, poza przywołaniem stosowania tego
oprogramowania w miastach w Hiszpanii i pilotażowo w dwóch miastach w Polsce. Z
wyjaśnień nie wynika, czy oszczędności w Polsce wystąpiły. Tym bardziej, że z treści
wyjaśnień wynika, że zamówienia są w trakcie realizacji. Natomiast nie jest wyróżniającą
okolicznością prowadzenie tego rodzaju działalności od szeregu lat w Hiszpanii, na co
powołuje się odwołujący, a także ostatnio w dwóch miastach w Polsce. Wykonawca
wybrany również od szeregu lat zajmuje się taką działalnością na terenie Polski, co
wyposaża go w większą wiedzę i doświadczenie niż odwołującego. Tak więc stwierdzenie
odwołującego, że zamawiający przeszacował wartość zamówienia, w kontekście ceny oferty
wykonawcy wybranego powyżej szacunku, Izba uznaje jako nieudowodnione.
Również argumentacja, o korzystaniu z oprogramowania do zarządzania i uzyskiwania z
tego tytułu oszczędności uprawniających do zaniżenia cen przyjętych do szacunku
zamówienia przez zamawiającego oraz do ceny oferowanej przez wykonawcę wybranego
nie została udowodniona. Jak również nie przekonywująca jest argumentacja o wieloletnim
doświadczeniu zawodowym w Hiszpanii mającym wpływ na wysokość oferowanej ceny
wobec również wieloletniego doświadczenia zawodowego konkurenta to jest wykonawcy
wybranego, który jest spółką gminną i działającym na terenie objętym przedmiotowym
postępowaniem.
Zamawiający na wskutek otrzymanych wyjaśnień odrzucił ofertę odwołującego w dniu
19.12.2013r. uznając, że wyjaśnienia potwierdziły rażąco niski poziom ceny w stosunku do
przedmiotu zamówienia. Zamawiający również zaznaczył, że występując w dniu 28.11.2013r.
do odwołującego wezwał go do przedstawienia czynników kosztowych w ściśle określonych
zadaniach wymienionych w tym piśmie. Izba dokonując badania wyjaśnień objętych
tajemnicą również nie stwierdza aby odwołujący udzielił zamawiającemu wprost odpowiedzi
na zadane pytania (Zamawiający wskazał na następujące elementy oferty w Formularzu
cenowym 1-Pozimowe, letnie i jesienne utrzymanie dróg gminnych miasta Racibórz:
mechaniczne i ręczne oczyszczanie tzw. „ścisłego centrum” w okresie letnim; mechaniczne i
ręczne oczyszczanie tzw. ścisłego centrum” w okresie zimowym; bieżąca obsługa koszy
ulicznych w okresie letnim i jesiennym; bieżąca obsługa koszy ulicznych w okresie zimowym;
Obsługa sanitarno-porządkowa imprez plenerowych (płyta Rynku, Plac Długosza, Park Roth,
Bulwary nad odrą, stadion PWSZ, Plac Dominikański).oraz w Formularzu cenowym 3-
utrzymanie zieleni miejskiej : koszenie traw na trawnikach; koszenie traw na trawnikach
parkowych i na łąkach parkowych; koszenie terenów nieużytków. Zamawiający wezwał
wykonawcę do wyjaśnienia powodów zaoferowania danej ceny oraz wskazania stanu
faktycznego np.; oszczędne metody wykonania danego zamówienia, wybrane rozwiązania
techniczne, wyjątkowo sprzyjające warunki wykonywania zamówienia dostępne dla
Wykonawcy, oryginalność projektu wykonawcy, wpływ pomocy publicznej udzielonej na
podstawie odrębnych przepisów.).
Izba również nie podziela wywodów odwołującego co do tego, że zamawiający na podstawie
elementów ceny nie może stwierdzić rażąco niskiej ceny a tylko na podstawie ceny
całkowitej.
Wręcz przeciwnie podstawą stwierdzenia ceny rażąco niskiej jest analiza jej elementów
składowych, a które wynikają z formularzy cenowych obowiązujących w składanej ofercie.
W związku z powyższym Izba nie stwierdza naruszeń wskazanych w odwołaniu przepisów.
O kosztach orzeczono stosownie do wyniku sprawy zgodnie z art. 192 ust.9 i 10 ustawy i § 3
pkt 1 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. 2010r. nr 41 poz.238) zaliczając uiszczony
wpis przez odwołującego w kwocie 15.000,00zł. w koszty postępowania odwoławczego.
Przewodniczacy:
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
