rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-12-06
rok: 2013
data dokumentu: 2013-12-06
rok: 2013
sygnatury akt.:
KIO 2683/13
KIO 2683/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
4 grudnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 listopada 2013 r. przez
SOLVER Sp.
z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach, w postępowaniu prowadzonym przez Gminę
Busko-Zdrój
przy udziale wykonawców:
1.
Eco-Team Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Częstochowie,
2.
P…….. M……….. i W……….. Ś…………. Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe
„WIKTOR” sp. j. z siedzibą w Radomsku,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
4 grudnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 19 listopada 2013 r. przez
SOLVER Sp.
z o.o. z siedzibą w Tarnowskich Górach, w postępowaniu prowadzonym przez Gminę
Busko-Zdrój
przy udziale wykonawców:
1.
Eco-Team Sp. z o.o. Sp. k. z siedzibą w Częstochowie,
2.
P…….. M……….. i W……….. Ś…………. Przedsiębiorstwo Budowlano-Usługowe
„WIKTOR” sp. j. z siedzibą w Radomsku,
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu zmianę punktu 11.1 załącznika
nr 9 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprzez wykreślenie
wymogu dotyczącego minimalnej temperatury stagnacji kolektora słonecznego;
2. Kosztami postępowania obciąża
Gminę Busko-Zdrój i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od
Gminy Busko-Zdrój na rzecz SOLVER Sp. z o.o. kwotę 23 600 zł 00
gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące sześćset złotych zero groszy), stanowiącą
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Kielcach.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 2683/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Busko-Zdrój – prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Zaprojektowanie i wykonanie
instalacji solarnych na budynkach użyteczności publicznej i domach prywatnych w gminach
powiatu buskiego i pińczowskiego wraz z wykonaniem systemu monitorującego, szkoleniami
przyszłych użytkowników oraz modelową instalacją solarną jako element promocji projektu -
Kontrakt nr 1 - Instalacja kolektorów słonecznych w ramach projektu pn. „Instalacja
systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej i domach prywatnych
w gminach powiatu buskiego i pińczowskiego”.
W dniu 19 listopada 2013 r. wykonawca Solver Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając Zamawiającemu naruszenie
przepisów: art. 7 ust. 1, art. 29 ust. 2 i 3 oraz art. 30 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że w pkt 11.1. programu funkcjonalno-użytkowego Zamawiający
określił podstawowe wymagania dotyczące parametrów kolektora poprzez ustalenie
wymaganej temperatury stagnacji badanej zgodnie z normą PN-EN 12975 na poziomie
minimum 200°C. Takie żądanie ogranicza bez żadnego uzasadnienia funkcjonalnego, czy
jakościowego możliwość zastosowania lepszych jakościowo kolektorów słonecznych,
ograniczając bez faktycznego uzasadnienia konkurencję w postępowaniu poprzez
uniemożliwienie złożenia ofert z zastosowaniem najbardziej zaawansowanych technicznie
kolektorów, które charakteryzują się lepszymi nawet niż żądane przez Zamawiającego
parametrami technicznymi.
Odwołujący podniósł, że w zakresie porównywania temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych jest zależność, że im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura
maksymalna do jakiej może się nagrzać kolektor bez odbioru ciepła, tym lepiej dla
wszystkich materiałów zastosowanych przy produkcji kolektora, a więc i dla całego
urządzenia. Ograniczenie wprowadzone przez Zamawiającego prowadzi do preferowania
urządzeń gorszej jakości i ograniczenia dostępu urządzeń o wyższej jakości.
Odwołujący wyjaśnił, iż norma PN-EN 12975-2 definiuje temperaturę stagnacji, jako
temperaturę, która występuje, kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, gdy
równocześnie występuje wysokie promieniowanie słoneczne i temperatura otoczenia.
W normie PN-EN 12975-1 określono warunki klimatyczne, przy których należy wyznaczyć
temperaturę stagnacji kolektora, tj.: natężenie promieniowania półsferycznego na
płaszczyznę kolektora 1 000 W/m2, temperatura powietrza otaczającego 30 °C. Obliczoną
temperaturę stagnacji wykorzystuje się do wyznaczenia temperatury pomiarowej w celu
zbadania ciśnienia wewnętrznego kolektorów z absorberami organicznymi oraz zbadania
odporności na wysoką temperaturę, stosując obieg z gorącym płynem.
W związku z powyższym Odwołujący podniósł, że im niższa temperatura stagnacji,
czyli temperatura maksymalna do jakiej może się nagrzać kolektor bez odbioru ciepła, tym
lepiej dla kolektora i systemu solarnego. Również absorber, czyli najważniejszy element
w kolektorze, posiada określoną najwyższą temperaturę stagnacji przy której zachowuje
swoje właściwości i trwałość, więc im mniejsza temperatura na jaką jest narażony podczas
braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła, tym mniejsze obciążenie dla absorbera
i innych materiałów użytych do produkcji kolektora oraz dłuższy okres ich żywotności, co
znacząco wpływa na dłuższą żywotność całego systemu solarnego, a co za tym idzie
pozwala osiągnąć większe zyski dla użytkownika.
Odwołujący wskazał, że temperatura stagnacji nie jest wykorzystywana
w obliczeniach punktu 6 normy EN 12975-2 „Badanie charakterystyki cieplnej kolektorów
cieczowych", nie ma zatem bezpośredniego związku pomiędzy temperaturą stagnacji,
a uzyskiem energetycznym kolektora, a zatem funkcjonalnym wymogiem kolektora,
niezbędnym do osiągnięcia przez urządzenie. Odporność kolektora słonecznego na
temperaturę określa maksymalna temperatura pracy i to właśnie ten parametr świadczy
o jakości materiałów wykorzystanych do budowy kolektora, w tym o ich odporności na
wysoką temperaturę. Temperatura stagnacji nie świadczy o odporności na temperaturę oraz
o jakości kolektora. Maksymalna temperatura pracy zawsze musi być wyższa od temperatury
stagnacji, w przeciwnym przypadku dojdzie do zniszczenia kolektora.
Odnosząc się do wskazań w zakresie wymogów dotyczących kolektorów słonecznych
zawartych w Polskich Normach należy - zdaniem Odwołującego - dojść do wniosku, że
Zamawiający w sposób nieuzasadniony i nieuprawniony rozszerzył opis przedmiotu
zamówienia, wychodząc poza wymogi określone w Polskich Normach, poprzez wskazanie
wymaganych parametrów nie mających znaczenia dla funkcjonalności przedmiotu
zamówienia. W ocenie odwołującego parametr "temperatura stagnacji" nie powinien być
w ogóle brany pod uwagę w ramach oceny sprzętu, z uwagi na brak przełożenia tego
parametru na pracę kolektora, poza takim przełożeniem (jak wskazano w odwołaniu), że im
wyższa temperatura stagnacji, tym mniejsza może okazać się jego żywotność. Odwołujący
podkreślił, że producenci kolektorów wymagają, w przypadku nawet niezbyt długiego braku
odbioru ciepła, zakrywanie kolektorów słonecznych, gdyż obawiają się, że temperatura
kolektora podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła przekroczy
temperaturę maksymalną, co może uszkodzić nieodwracalnie kolektor. Biorąc pod uwagę
efektywność i żywotność instalacji solarnej, kolektory słoneczne powinny charakteryzować
się jak najwyższym uzyskiem energetycznym oraz niską temperaturą stagnacji. Stawianie
wymogu temperatury stagnacji minimum 200°C nie jest uzasadnione ani ze względu na
większe uzyski kolektora, ani ze względów bezpieczeństwa instalacji, a wręcz pogarsza to
jego trwałość i wpływa znacząco na skrócenie jej żywotności.
Dodatkowo Odwołujący zaznaczył, że maksymalna temperatura pracy instalacji
solarnej wynosi ok. 120°C, wtedy sterownik zablokuje pompę solarną, gdyż wysoka
temperatura mogłaby uszkodzić zasobnik. Sterownik uruchamia pompę, gdy temperatura na
kolektorze spadnie poniżej wspomnianych 120°C. Można zauważyć, że im niższa
temperatura na jaką ogrzeje się kolektor ponad 120°C, tym szybciej schłodzi się i wróci do
poprawnej pracy i będzie wykorzystywał ciepło z kolektorów podczas gdy kolektory i dużą
temperaturą stagnacji będą potrzebowały znacząco więcej czasu, aby schłodziły się do
temperatury prac. Podsumowując, uzyskanie wysokiej temperatury stagnacji powyżej 200°C
powoduje spadek żywotności materiałów, z których zbudowana jest instalacja. Dodatkowo
pogorszeniu ulegają właściwości glikolu, negatywnie oddziałując na jakość przewodzenia
ciepła. W rezultacie takie instalacje cechują się krótszą żywotnością, a zachodząca
konieczność wymiany poszczególnych materiałów podzespołów ulegających degradacji
wiąże się ze wzrostem kosztów co przyczynia się do pogorszenia efektu ekologicznego
i ekonomicznego inwestycji, które powinny być głównym wyznacznikiem osiągnięcia
zamierzonego celu Zamawiającego działającego w interesie publicznym.
Ponadto Odwołujący podniósł, że Zamawiający ograniczył konkurencyjność
w niniejszym postępowaniu poprzez wskazanie konkretnych rozwiązań w zakresie
oferowanego sprzętu, nie dopuszczając jednocześnie istniejących na rynku rozwiązań
równoważnych, lepszych jakościowo niż te wskazane w dokumentacji przetargowej. W pkt
11.1. PFU Zamawiający wymaga, by rama obudowy kolektora była aluminiowa, malowana
proszkowo. Taki wymóg - zdaniem Odwołującego - nie znajduje żadnego uzasadnienia
w funkcjonalności przedmiotu zamówienia, a jednocześnie uniemożliwia zastosowanie
rozwiązań lepszych jakościowo, a oferowanych przez innych producentów. Jeśli
Zamawiający opisał konkretnie wymóg winien był dopuścić rozwiązania równoważne,
zwłaszcza jeśli takie istnieją na rynku. Nie można mówić o dopuszczeniu rozwiązań
równoważnych, gdy Zamawiający zobowiązuje wykonawcę do uzgodnienia zamiany
w formie pisemnej z Instytucją Zarządzającą i dalej uzyskania zgody na zastosowanie
urządzeń i materiałów zamiennych wydaną w formie pisemnej przez projektanta. Zgodnie
z art. 29 ust. 3 ustawy Pzp opis przedmiotu zamówienia winien dopuścić rozwiązania
równoważne bez uzyskiwania przez wykonawców zgody od Instytucji Zarządzającej.
Zamawiający stosując powyższy zapis naruszył zasadę uczciwej konkurencji oraz zasadę
równego traktowania wykonawców, powodując możliwość złożenia oferty z urządzeniami
o gorszych parametrach, a uniemożliwiając zastosowanie lepszych jakościowo urządzeń.
W podsumowaniu Odwołujący stwierdził, że dla prawidłowego i zgodnego z prawem
sformułowania opisu przedmiotu zamówienia niezbędne jest wykreślenie wymogu
dotyczącego temperatury stagnacji z SIWZ, albowiem wymóg ten w żaden sposób nie
przekłada się faktycznie na funkcjonalność kolektorów, ewentualnie mając na uwadze interes
Zamawiającego w zastosowaniu urządzeń o najwyższej jakości wpisanie parametru
w sposób „temperatura stagnacji o wartości maksymalnej 170°C”, aby z jednej strony
zapewnić dostęp do zamówienia wykonawcom oferującym bardziej zaawansowane
technologicznie kolektory, a z drugiej strony zapewnić instalowanym kolektorom i instalacjom
solarnym większą żywotność, oraz dopuszczenie rozwiązań równoważnych w zakresie ramy
obudowy kolektora, w szczególności dopuszczenie możliwości zaoferowania anodowej ramy
obudowy kolektora.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści SIWZ,
poprzez:
−
wykreślenie parametru dotyczącego temperatury stagnacji i określenia jej wysokości na
poziomie min. 200 °C, alternatywnie o jego zmianę poprzez określenie dopuszczalnej
temperatury stagnacji na poziomie maksymalnym 170°C, jako korzystniejszej dla
Zamawiającego i dopuszczającej do postępowania wykonawców oferujących bardziej
zaawansowane technologicznie rozwiązania,
−
dopuszczenie możliwości zaoferowania rozwiązań równoważnych tym, które
Zamawiający opisał podając konkretne rozwiązania lub konkretnych producentów, w tym
w szczególności dopuszczenie możliwości zaoferowania ramy obudowy kolektora
anodowej.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie i przedstawione dowody, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody, polegającej na niemożliwości udziału w postępowaniu,
a w konsekwencji nieuzyskaniu zamówienia.
W związku ze złożeniem przez Odwołującego podczas posiedzenia oświadczenia
o wycofaniu zarzutu dotyczącego wskazania w SIWZ konkretnych rozwiązań dotyczących
obudowy kolektora, Izba nie rozpoznała merytorycznie tego zarzutu.
Izba ustaliła, że Zamawiający w punkcie, 11.1 załącznika nr 9 do SIWZ (Program
funkcjonalno-użytkowy), określił następujące wymagania dotyczące parametrów kolektorów
słonecznych:
1) wielkość (wymagana minimalna powierzchnia absorbera) 1,8m
2
,
2) parametry pokrycia absorbera:
- minimalny współczynnik absorpcji 95% +/- 2%
- maksymalny współczynnik emisji 5% +/- 2%
3) temperatura stagnacji badana zgodnie z normą PN-EN 12975 min. 200°C,
4) sprawność (optyczna odniesiona do powierzchni apertury min. 80%,
5) współczynnik strat ciepła:
- maksymalny współczynnik strat ciepła liniowy (a
1
) maks. 3,8 W/m
2
K
- maksymalny współczynnik strat ciepła kwadratowy (a
2
) maks. 0,03 W/m
2
K
2
.
W ocenie Izby ustalenie przez Zamawiającego minimalnej temperatury stagnacji na
poziomie 200°C stanowiło naruszenie przepisu art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
Zgodnie z powyższym przepisem przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Oczywistym jest, że nie oznacza to
konieczności dokonania takiego opisu przedmiotu zamówienia, który da możliwość udziału
w postępowaniu wszystkim wykonawcom działającym w danej branży. Opis ten musi
odpowiadać uzasadnionym potrzebom zamawiającego, pozwalając uzyskać przedmiot
zamówienia, który będzie zgodny pod względem jakości i funkcjonalności z oczekiwaniami
zamawiającego.
Konieczność
zapewnienia
jak
największej
konkurencji,
poprzez
umożliwienie otrzymania zamówienia nieograniczonemu kręgowi wykonawców nie może
bowiem prowadzić do sytuacji, w której zamawiający zmuszony jest nabyć dostawy, usługi
lub roboty budowlane nieprzydatne, niespełniające jego obiektywnie uzasadnionych
oczekiwań. Innymi słowy, zamawiający ma pełne prawo tak opisać przedmiot zamówienia,
aby zapewnić jak najlepszą realizację swoich potrzeb. Nie jest to jednak prawo
nieograniczone. Swoboda zamawiającego w tym zakresie nie może bowiem w sposób
nieuzasadniony zawężać kręgu wykonawców, którzy mogą wykonać przedmiot zamówienia.
Zatem oceniając opis przedmiotu zamówienia pod kątem zgodności z art. 29 ust. 2 ustawy
Pzp należy ustalić, czemu służą jego poszczególne elementy - czy są one uzasadnione
istotą i celem zamówienia, czy też, nie służąc żadnym obiektywnie uzasadnionym
potrzebom, zawężają krąg wykonawców mogących zamówienie wykonać.
Nie ma wątpliwości, że w przedmiotowym postępowaniu określenie parametru
kolektora dotyczącego minimalnej temperatury stagnacji na poziomie 200°C uniemożliwia
ubieganie się o udzielenie zamówienia tym wykonawcom, którzy oferują kolektory o niższej
temperaturze stagnacji. Nie ma przy tym znaczenia podnoszony przez Zamawiającego fakt,że na rynku działa wielu wykonawców będących w stanie ww. wymaganie spełnić.
Nieuzasadnione ograniczenie konkurencji może mieć bowiem miejsce nie tylko w sytuacji,
gdy krąg wykonawców ubiegających się o zamówienie zostaje ograniczony do jednego czy
dwóch, ale również wtedy, gdy dopuszczając do postępowania wielu wykonawców,
w sposób nieuzasadniony uniemożliwia się udział w nim równie dużej grupie.
Wobec powyższego, rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało dokonania
oceny, czy tak określony wymóg znajduje uzasadnienie w usprawiedliwionych potrzebach
Zamawiającego. Na tak postawione pytanie należy - zdaniem Izby - udzielić odpowiedzi
negatywnej.
W ocenie Izby Zamawiający nie potrafił w sposób przekonujący uzasadnić
konieczności określenia minimalnej temperatury stagnacji kolektora. Tymczasem Odwołujący
wykazał, że wysoka temperatura stagnacji nie tylko nie poprawia jakości funkcjonalnej
urządzenia, ale może też pogarszać warunki jego eksploatacji. Według informacji zawartych
w przedłożonych przez Odwołującego ekspertyzach, zbyt wysoka temperatura stagnacji
może mieć ujemny wpływ na charakterystyki użytkowe układu w dłuższym okresie czasu. Im
dłużej kolektor przebywa w warunkach wysokiej temperatury stagnacji, tym szybciej starzeje
się absorber (maleje m.in. współczynnik jego absorpcji), a w rezultacie szybciej spada
sprawność kolektora. Płyny solarne produkowane na bazie glikolu propylenowego
w warunkach długo utrzymujących się temperatur powyżej 200°C ulegają przyspieszonemu
starzeniu się; im wyższa temperatura i im dłużej układ pozostaje w tych warunkach, tym
krótszy czas żywotności glikolu, a tym samym płynu i układu solarnego (ekspertyza dra hab.
Inż. A……… C……… z Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk). Podobne
tezy przedstawione zostały w przedłożonej przez Odwołującego opinii sporządzonej przez
prof. dra hab. Inż. A…….. S…….. z Instytutu Techniki Cieplnej Politechniki Śląskiej. W opinii
stwierdza się m.in., że im wyższa temperatura stagnacji, tym krótsza żywotność samego
kolektora, jak i niektórych innych elementów instalacji. (…) w przypadku dłuższych okresów
stagnacji, temperatura stagnacji kolektora będzie odgrywała znaczną rolę. Z tego względu
należy uznać, że korzystne są niskie wartości temperatury stagnacji. Analogiczne wnioski
wynikają z przedstawionej przez Odwołującego ekspertyzy pn. Badanie wytrzymałości
absorbera na wysoką temperaturę (dr inż. T……… Ł……..). Ponadto, co przyznał
Zamawiający, temperatury stagnacji nie narzuca norma PN-EN 12975, do której odwołują się
postanowienia specyfikacji, co oznacza, że Zamawiający rozszerzył - w stosunku do tej
normy - wymagania dotyczące przedmiotu zamówienia.
Zamawiający natomiast nie przedstawił żadnego dowodu przeciwnego w stosunku do
dowodów przedłożonych przez Odwołującego, a jego wyjaśnienia nie uzasadniały w sposób
logiczny konieczności utrzymania spornego wymogu. Z twierdzeń Zamawiającego wynika, że
parametr dotyczący temperatury stagnacji miałby zapewnić, że kolektory będą wykonane
z lepszych materiałów. Tymczasem rodzaj materiałów, z których ma być wykonany kolektor
został w specyfikacji odrębnie określony. W punkcie 11.1 załącznika nr 9 do SIWZ
Zamawiający wskazał wymagania w tym zakresie: absorber słoneczny wykonany z miedzi
dobrze przewodzącej ciepło, pokryty substancjami tworzącymi jego powłokę, takimi jak
wysokoselektywna warstwa związków tytanu napylana w próżni metodą elektrostatyczną,
szyba solarna ze szkła hartowanego zwiększonej przenikalności promieni UV, odpornego na
zmiany temperatury oraz odpornego na gradobicie zgodnie z normą PN-EN 12150, sztywna
konstrukcja wykonana przy zastosowaniu materiałów odpornych na korozję i promieniowanie
UV z dodatkową powłoką lakierniczą, rama obudowy aluminiowa, malowana proszkowo lub -
po zmianie SIWZ - anodowo.
Należy więc stwierdzić, że zapewnienie odpowiedniej jakości materiałów, z których
wykonany jest kolektor, mogło nastąpić poprzez bezpośrednie wskazanie wymagań w tym
zakresie (co Zamawiający uczynił). Ponadto, z przywołanej wyżej opinii eksperta
z Politechniki Śląskiej wynika, że temperatury stagnacji nie należy wiązać z jakością
wykonania kolektora. Narażenie na wyższe temperatury rodzi konieczność stosowania
droższych rozwiązań, ale nie znaczy to, że będą to rozwiązania trwalsze. Kolektor o niższym
poziomie t
stag
w trakcie eksploatacji nie będzie narażony na wyższe temperatury, nie ma więc
konieczności stosowania materiałów odpornych Wa wyższe niż t
stag
temperatury. Ze względu
na ograniczoną ofertę rynkową niektórych podzespołów często kolektory wykonane są z tych
samych materiałów niezależnie od temperatury stagnacji.
Zamawiający nie przedstawił innych, nawet niepopartych dowodami wyjaśnień na
temat przyczyn, dla których wysoka temperatura stagnacji ma, jego zdaniem, znaczenie.
W związku z tym brak było podstaw do uznania, że określenie spornego parametru było
usprawiedliwione obiektywnymi potrzebami. W konsekwencji opis przedmiotu zamówienia
prowadzi do nieuzasadnionego ograniczenia kręgu wykonawców mogących je zrealizować,
co stanowi naruszenie art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
W związku ze stwierdzeniem naruszenia przepisów ustawy Pzp, które to naruszenie
mogło mieć wpływ na wynik postępowania, odwołanie - stosownie do art. 192 ust. 2 - zostało
uwzględnione.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 186 ust. 6 pkt
3 lit. b ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
1. Uwzględnia odwołanie i nakazuje Zamawiającemu zmianę punktu 11.1 załącznika
nr 9 do specyfikacji istotnych warunków zamówienia, poprzez wykreślenie
wymogu dotyczącego minimalnej temperatury stagnacji kolektora słonecznego;
2. Kosztami postępowania obciąża
Gminę Busko-Zdrój i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego
tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od
Gminy Busko-Zdrój na rzecz SOLVER Sp. z o.o. kwotę 23 600 zł 00
gr (słownie: dwadzieścia trzy tysiące sześćset złotych zero groszy), stanowiącą
uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz
wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w
Kielcach.
Przewodniczący: ……………….
Sygn. akt: KIO 2683/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Busko-Zdrój – prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Zaprojektowanie i wykonanie
instalacji solarnych na budynkach użyteczności publicznej i domach prywatnych w gminach
powiatu buskiego i pińczowskiego wraz z wykonaniem systemu monitorującego, szkoleniami
przyszłych użytkowników oraz modelową instalacją solarną jako element promocji projektu -
Kontrakt nr 1 - Instalacja kolektorów słonecznych w ramach projektu pn. „Instalacja
systemów energii odnawialnej na budynkach użyteczności publicznej i domach prywatnych
w gminach powiatu buskiego i pińczowskiego”.
W dniu 19 listopada 2013 r. wykonawca Solver Sp. z o.o. wniósł odwołanie wobec
treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając Zamawiającemu naruszenie
przepisów: art. 7 ust. 1, art. 29 ust. 2 i 3 oraz art. 30 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że w pkt 11.1. programu funkcjonalno-użytkowego Zamawiający
określił podstawowe wymagania dotyczące parametrów kolektora poprzez ustalenie
wymaganej temperatury stagnacji badanej zgodnie z normą PN-EN 12975 na poziomie
minimum 200°C. Takie żądanie ogranicza bez żadnego uzasadnienia funkcjonalnego, czy
jakościowego możliwość zastosowania lepszych jakościowo kolektorów słonecznych,
ograniczając bez faktycznego uzasadnienia konkurencję w postępowaniu poprzez
uniemożliwienie złożenia ofert z zastosowaniem najbardziej zaawansowanych technicznie
kolektorów, które charakteryzują się lepszymi nawet niż żądane przez Zamawiającego
parametrami technicznymi.
Odwołujący podniósł, że w zakresie porównywania temperatury stagnacji kolektorów
słonecznych jest zależność, że im niższa temperatura stagnacji, czyli temperatura
maksymalna do jakiej może się nagrzać kolektor bez odbioru ciepła, tym lepiej dla
wszystkich materiałów zastosowanych przy produkcji kolektora, a więc i dla całego
urządzenia. Ograniczenie wprowadzone przez Zamawiającego prowadzi do preferowania
urządzeń gorszej jakości i ograniczenia dostępu urządzeń o wyższej jakości.
Odwołujący wyjaśnił, iż norma PN-EN 12975-2 definiuje temperaturę stagnacji, jako
temperaturę, która występuje, kiedy ciepło użyteczne nie jest odbierane z kolektora, gdy
równocześnie występuje wysokie promieniowanie słoneczne i temperatura otoczenia.
W normie PN-EN 12975-1 określono warunki klimatyczne, przy których należy wyznaczyć
temperaturę stagnacji kolektora, tj.: natężenie promieniowania półsferycznego na
płaszczyznę kolektora 1 000 W/m2, temperatura powietrza otaczającego 30 °C. Obliczoną
temperaturę stagnacji wykorzystuje się do wyznaczenia temperatury pomiarowej w celu
zbadania ciśnienia wewnętrznego kolektorów z absorberami organicznymi oraz zbadania
odporności na wysoką temperaturę, stosując obieg z gorącym płynem.
W związku z powyższym Odwołujący podniósł, że im niższa temperatura stagnacji,
czyli temperatura maksymalna do jakiej może się nagrzać kolektor bez odbioru ciepła, tym
lepiej dla kolektora i systemu solarnego. Również absorber, czyli najważniejszy element
w kolektorze, posiada określoną najwyższą temperaturę stagnacji przy której zachowuje
swoje właściwości i trwałość, więc im mniejsza temperatura na jaką jest narażony podczas
braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła, tym mniejsze obciążenie dla absorbera
i innych materiałów użytych do produkcji kolektora oraz dłuższy okres ich żywotności, co
znacząco wpływa na dłuższą żywotność całego systemu solarnego, a co za tym idzie
pozwala osiągnąć większe zyski dla użytkownika.
Odwołujący wskazał, że temperatura stagnacji nie jest wykorzystywana
w obliczeniach punktu 6 normy EN 12975-2 „Badanie charakterystyki cieplnej kolektorów
cieczowych", nie ma zatem bezpośredniego związku pomiędzy temperaturą stagnacji,
a uzyskiem energetycznym kolektora, a zatem funkcjonalnym wymogiem kolektora,
niezbędnym do osiągnięcia przez urządzenie. Odporność kolektora słonecznego na
temperaturę określa maksymalna temperatura pracy i to właśnie ten parametr świadczy
o jakości materiałów wykorzystanych do budowy kolektora, w tym o ich odporności na
wysoką temperaturę. Temperatura stagnacji nie świadczy o odporności na temperaturę oraz
o jakości kolektora. Maksymalna temperatura pracy zawsze musi być wyższa od temperatury
stagnacji, w przeciwnym przypadku dojdzie do zniszczenia kolektora.
Odnosząc się do wskazań w zakresie wymogów dotyczących kolektorów słonecznych
zawartych w Polskich Normach należy - zdaniem Odwołującego - dojść do wniosku, że
Zamawiający w sposób nieuzasadniony i nieuprawniony rozszerzył opis przedmiotu
zamówienia, wychodząc poza wymogi określone w Polskich Normach, poprzez wskazanie
wymaganych parametrów nie mających znaczenia dla funkcjonalności przedmiotu
zamówienia. W ocenie odwołującego parametr "temperatura stagnacji" nie powinien być
w ogóle brany pod uwagę w ramach oceny sprzętu, z uwagi na brak przełożenia tego
parametru na pracę kolektora, poza takim przełożeniem (jak wskazano w odwołaniu), że im
wyższa temperatura stagnacji, tym mniejsza może okazać się jego żywotność. Odwołujący
podkreślił, że producenci kolektorów wymagają, w przypadku nawet niezbyt długiego braku
odbioru ciepła, zakrywanie kolektorów słonecznych, gdyż obawiają się, że temperatura
kolektora podczas braku pracy instalacji solarnej i braku odbioru ciepła przekroczy
temperaturę maksymalną, co może uszkodzić nieodwracalnie kolektor. Biorąc pod uwagę
efektywność i żywotność instalacji solarnej, kolektory słoneczne powinny charakteryzować
się jak najwyższym uzyskiem energetycznym oraz niską temperaturą stagnacji. Stawianie
wymogu temperatury stagnacji minimum 200°C nie jest uzasadnione ani ze względu na
większe uzyski kolektora, ani ze względów bezpieczeństwa instalacji, a wręcz pogarsza to
jego trwałość i wpływa znacząco na skrócenie jej żywotności.
Dodatkowo Odwołujący zaznaczył, że maksymalna temperatura pracy instalacji
solarnej wynosi ok. 120°C, wtedy sterownik zablokuje pompę solarną, gdyż wysoka
temperatura mogłaby uszkodzić zasobnik. Sterownik uruchamia pompę, gdy temperatura na
kolektorze spadnie poniżej wspomnianych 120°C. Można zauważyć, że im niższa
temperatura na jaką ogrzeje się kolektor ponad 120°C, tym szybciej schłodzi się i wróci do
poprawnej pracy i będzie wykorzystywał ciepło z kolektorów podczas gdy kolektory i dużą
temperaturą stagnacji będą potrzebowały znacząco więcej czasu, aby schłodziły się do
temperatury prac. Podsumowując, uzyskanie wysokiej temperatury stagnacji powyżej 200°C
powoduje spadek żywotności materiałów, z których zbudowana jest instalacja. Dodatkowo
pogorszeniu ulegają właściwości glikolu, negatywnie oddziałując na jakość przewodzenia
ciepła. W rezultacie takie instalacje cechują się krótszą żywotnością, a zachodząca
konieczność wymiany poszczególnych materiałów podzespołów ulegających degradacji
wiąże się ze wzrostem kosztów co przyczynia się do pogorszenia efektu ekologicznego
i ekonomicznego inwestycji, które powinny być głównym wyznacznikiem osiągnięcia
zamierzonego celu Zamawiającego działającego w interesie publicznym.
Ponadto Odwołujący podniósł, że Zamawiający ograniczył konkurencyjność
w niniejszym postępowaniu poprzez wskazanie konkretnych rozwiązań w zakresie
oferowanego sprzętu, nie dopuszczając jednocześnie istniejących na rynku rozwiązań
równoważnych, lepszych jakościowo niż te wskazane w dokumentacji przetargowej. W pkt
11.1. PFU Zamawiający wymaga, by rama obudowy kolektora była aluminiowa, malowana
proszkowo. Taki wymóg - zdaniem Odwołującego - nie znajduje żadnego uzasadnienia
w funkcjonalności przedmiotu zamówienia, a jednocześnie uniemożliwia zastosowanie
rozwiązań lepszych jakościowo, a oferowanych przez innych producentów. Jeśli
Zamawiający opisał konkretnie wymóg winien był dopuścić rozwiązania równoważne,
zwłaszcza jeśli takie istnieją na rynku. Nie można mówić o dopuszczeniu rozwiązań
równoważnych, gdy Zamawiający zobowiązuje wykonawcę do uzgodnienia zamiany
w formie pisemnej z Instytucją Zarządzającą i dalej uzyskania zgody na zastosowanie
urządzeń i materiałów zamiennych wydaną w formie pisemnej przez projektanta. Zgodnie
z art. 29 ust. 3 ustawy Pzp opis przedmiotu zamówienia winien dopuścić rozwiązania
równoważne bez uzyskiwania przez wykonawców zgody od Instytucji Zarządzającej.
Zamawiający stosując powyższy zapis naruszył zasadę uczciwej konkurencji oraz zasadę
równego traktowania wykonawców, powodując możliwość złożenia oferty z urządzeniami
o gorszych parametrach, a uniemożliwiając zastosowanie lepszych jakościowo urządzeń.
W podsumowaniu Odwołujący stwierdził, że dla prawidłowego i zgodnego z prawem
sformułowania opisu przedmiotu zamówienia niezbędne jest wykreślenie wymogu
dotyczącego temperatury stagnacji z SIWZ, albowiem wymóg ten w żaden sposób nie
przekłada się faktycznie na funkcjonalność kolektorów, ewentualnie mając na uwadze interes
Zamawiającego w zastosowaniu urządzeń o najwyższej jakości wpisanie parametru
w sposób „temperatura stagnacji o wartości maksymalnej 170°C”, aby z jednej strony
zapewnić dostęp do zamówienia wykonawcom oferującym bardziej zaawansowane
technologicznie kolektory, a z drugiej strony zapewnić instalowanym kolektorom i instalacjom
solarnym większą żywotność, oraz dopuszczenie rozwiązań równoważnych w zakresie ramy
obudowy kolektora, w szczególności dopuszczenie możliwości zaoferowania anodowej ramy
obudowy kolektora.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu dokonania zmiany treści SIWZ,
poprzez:
−
wykreślenie parametru dotyczącego temperatury stagnacji i określenia jej wysokości na
poziomie min. 200 °C, alternatywnie o jego zmianę poprzez określenie dopuszczalnej
temperatury stagnacji na poziomie maksymalnym 170°C, jako korzystniejszej dla
Zamawiającego i dopuszczającej do postępowania wykonawców oferujących bardziej
zaawansowane technologicznie rozwiązania,
−
dopuszczenie możliwości zaoferowania rozwiązań równoważnych tym, które
Zamawiający opisał podając konkretne rozwiązania lub konkretnych producentów, w tym
w szczególności dopuszczenie możliwości zaoferowania ramy obudowy kolektora
anodowej.
Na podstawie dokumentacji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod
uwagę stanowiska stron przedstawione na rozprawie i przedstawione dowody, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody, polegającej na niemożliwości udziału w postępowaniu,
a w konsekwencji nieuzyskaniu zamówienia.
W związku ze złożeniem przez Odwołującego podczas posiedzenia oświadczenia
o wycofaniu zarzutu dotyczącego wskazania w SIWZ konkretnych rozwiązań dotyczących
obudowy kolektora, Izba nie rozpoznała merytorycznie tego zarzutu.
Izba ustaliła, że Zamawiający w punkcie, 11.1 załącznika nr 9 do SIWZ (Program
funkcjonalno-użytkowy), określił następujące wymagania dotyczące parametrów kolektorów
słonecznych:
1) wielkość (wymagana minimalna powierzchnia absorbera) 1,8m
2
,
2) parametry pokrycia absorbera:
- minimalny współczynnik absorpcji 95% +/- 2%
- maksymalny współczynnik emisji 5% +/- 2%
3) temperatura stagnacji badana zgodnie z normą PN-EN 12975 min. 200°C,
4) sprawność (optyczna odniesiona do powierzchni apertury min. 80%,
5) współczynnik strat ciepła:
- maksymalny współczynnik strat ciepła liniowy (a
1
) maks. 3,8 W/m
2
K
- maksymalny współczynnik strat ciepła kwadratowy (a
2
) maks. 0,03 W/m
2
K
2
.
W ocenie Izby ustalenie przez Zamawiającego minimalnej temperatury stagnacji na
poziomie 200°C stanowiło naruszenie przepisu art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
Zgodnie z powyższym przepisem przedmiotu zamówienia nie można opisywać
w sposób, który mógłby utrudniać uczciwą konkurencję. Oczywistym jest, że nie oznacza to
konieczności dokonania takiego opisu przedmiotu zamówienia, który da możliwość udziału
w postępowaniu wszystkim wykonawcom działającym w danej branży. Opis ten musi
odpowiadać uzasadnionym potrzebom zamawiającego, pozwalając uzyskać przedmiot
zamówienia, który będzie zgodny pod względem jakości i funkcjonalności z oczekiwaniami
zamawiającego.
Konieczność
zapewnienia
jak
największej
konkurencji,
poprzez
umożliwienie otrzymania zamówienia nieograniczonemu kręgowi wykonawców nie może
bowiem prowadzić do sytuacji, w której zamawiający zmuszony jest nabyć dostawy, usługi
lub roboty budowlane nieprzydatne, niespełniające jego obiektywnie uzasadnionych
oczekiwań. Innymi słowy, zamawiający ma pełne prawo tak opisać przedmiot zamówienia,
aby zapewnić jak najlepszą realizację swoich potrzeb. Nie jest to jednak prawo
nieograniczone. Swoboda zamawiającego w tym zakresie nie może bowiem w sposób
nieuzasadniony zawężać kręgu wykonawców, którzy mogą wykonać przedmiot zamówienia.
Zatem oceniając opis przedmiotu zamówienia pod kątem zgodności z art. 29 ust. 2 ustawy
Pzp należy ustalić, czemu służą jego poszczególne elementy - czy są one uzasadnione
istotą i celem zamówienia, czy też, nie służąc żadnym obiektywnie uzasadnionym
potrzebom, zawężają krąg wykonawców mogących zamówienie wykonać.
Nie ma wątpliwości, że w przedmiotowym postępowaniu określenie parametru
kolektora dotyczącego minimalnej temperatury stagnacji na poziomie 200°C uniemożliwia
ubieganie się o udzielenie zamówienia tym wykonawcom, którzy oferują kolektory o niższej
temperaturze stagnacji. Nie ma przy tym znaczenia podnoszony przez Zamawiającego fakt,że na rynku działa wielu wykonawców będących w stanie ww. wymaganie spełnić.
Nieuzasadnione ograniczenie konkurencji może mieć bowiem miejsce nie tylko w sytuacji,
gdy krąg wykonawców ubiegających się o zamówienie zostaje ograniczony do jednego czy
dwóch, ale również wtedy, gdy dopuszczając do postępowania wielu wykonawców,
w sposób nieuzasadniony uniemożliwia się udział w nim równie dużej grupie.
Wobec powyższego, rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy wymagało dokonania
oceny, czy tak określony wymóg znajduje uzasadnienie w usprawiedliwionych potrzebach
Zamawiającego. Na tak postawione pytanie należy - zdaniem Izby - udzielić odpowiedzi
negatywnej.
W ocenie Izby Zamawiający nie potrafił w sposób przekonujący uzasadnić
konieczności określenia minimalnej temperatury stagnacji kolektora. Tymczasem Odwołujący
wykazał, że wysoka temperatura stagnacji nie tylko nie poprawia jakości funkcjonalnej
urządzenia, ale może też pogarszać warunki jego eksploatacji. Według informacji zawartych
w przedłożonych przez Odwołującego ekspertyzach, zbyt wysoka temperatura stagnacji
może mieć ujemny wpływ na charakterystyki użytkowe układu w dłuższym okresie czasu. Im
dłużej kolektor przebywa w warunkach wysokiej temperatury stagnacji, tym szybciej starzeje
się absorber (maleje m.in. współczynnik jego absorpcji), a w rezultacie szybciej spada
sprawność kolektora. Płyny solarne produkowane na bazie glikolu propylenowego
w warunkach długo utrzymujących się temperatur powyżej 200°C ulegają przyspieszonemu
starzeniu się; im wyższa temperatura i im dłużej układ pozostaje w tych warunkach, tym
krótszy czas żywotności glikolu, a tym samym płynu i układu solarnego (ekspertyza dra hab.
Inż. A……… C……… z Instytutu Maszyn Przepływowych Polskiej Akademii Nauk). Podobne
tezy przedstawione zostały w przedłożonej przez Odwołującego opinii sporządzonej przez
prof. dra hab. Inż. A…….. S…….. z Instytutu Techniki Cieplnej Politechniki Śląskiej. W opinii
stwierdza się m.in., że im wyższa temperatura stagnacji, tym krótsza żywotność samego
kolektora, jak i niektórych innych elementów instalacji. (…) w przypadku dłuższych okresów
stagnacji, temperatura stagnacji kolektora będzie odgrywała znaczną rolę. Z tego względu
należy uznać, że korzystne są niskie wartości temperatury stagnacji. Analogiczne wnioski
wynikają z przedstawionej przez Odwołującego ekspertyzy pn. Badanie wytrzymałości
absorbera na wysoką temperaturę (dr inż. T……… Ł……..). Ponadto, co przyznał
Zamawiający, temperatury stagnacji nie narzuca norma PN-EN 12975, do której odwołują się
postanowienia specyfikacji, co oznacza, że Zamawiający rozszerzył - w stosunku do tej
normy - wymagania dotyczące przedmiotu zamówienia.
Zamawiający natomiast nie przedstawił żadnego dowodu przeciwnego w stosunku do
dowodów przedłożonych przez Odwołującego, a jego wyjaśnienia nie uzasadniały w sposób
logiczny konieczności utrzymania spornego wymogu. Z twierdzeń Zamawiającego wynika, że
parametr dotyczący temperatury stagnacji miałby zapewnić, że kolektory będą wykonane
z lepszych materiałów. Tymczasem rodzaj materiałów, z których ma być wykonany kolektor
został w specyfikacji odrębnie określony. W punkcie 11.1 załącznika nr 9 do SIWZ
Zamawiający wskazał wymagania w tym zakresie: absorber słoneczny wykonany z miedzi
dobrze przewodzącej ciepło, pokryty substancjami tworzącymi jego powłokę, takimi jak
wysokoselektywna warstwa związków tytanu napylana w próżni metodą elektrostatyczną,
szyba solarna ze szkła hartowanego zwiększonej przenikalności promieni UV, odpornego na
zmiany temperatury oraz odpornego na gradobicie zgodnie z normą PN-EN 12150, sztywna
konstrukcja wykonana przy zastosowaniu materiałów odpornych na korozję i promieniowanie
UV z dodatkową powłoką lakierniczą, rama obudowy aluminiowa, malowana proszkowo lub -
po zmianie SIWZ - anodowo.
Należy więc stwierdzić, że zapewnienie odpowiedniej jakości materiałów, z których
wykonany jest kolektor, mogło nastąpić poprzez bezpośrednie wskazanie wymagań w tym
zakresie (co Zamawiający uczynił). Ponadto, z przywołanej wyżej opinii eksperta
z Politechniki Śląskiej wynika, że temperatury stagnacji nie należy wiązać z jakością
wykonania kolektora. Narażenie na wyższe temperatury rodzi konieczność stosowania
droższych rozwiązań, ale nie znaczy to, że będą to rozwiązania trwalsze. Kolektor o niższym
poziomie t
stag
w trakcie eksploatacji nie będzie narażony na wyższe temperatury, nie ma więc
konieczności stosowania materiałów odpornych Wa wyższe niż t
stag
temperatury. Ze względu
na ograniczoną ofertę rynkową niektórych podzespołów często kolektory wykonane są z tych
samych materiałów niezależnie od temperatury stagnacji.
Zamawiający nie przedstawił innych, nawet niepopartych dowodami wyjaśnień na
temat przyczyn, dla których wysoka temperatura stagnacji ma, jego zdaniem, znaczenie.
W związku z tym brak było podstaw do uznania, że określenie spornego parametru było
usprawiedliwione obiektywnymi potrzebami. W konsekwencji opis przedmiotu zamówienia
prowadzi do nieuzasadnionego ograniczenia kręgu wykonawców mogących je zrealizować,
co stanowi naruszenie art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
W związku ze stwierdzeniem naruszenia przepisów ustawy Pzp, które to naruszenie
mogło mieć wpływ na wynik postępowania, odwołanie - stosownie do art. 192 ust. 2 - zostało
uwzględnione.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 186 ust. 6 pkt
3 lit. b ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 i 2 lit. b rozporządzenia Prezesa Rady
Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
