rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-11-13
rok: 2012
data dokumentu: 2012-11-13
rok: 2012
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 2379/12
KIO 2379/12
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 12 listopada 2012 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 października 2012 r. przez
wykonawcę Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu
w postępowaniu prowadzonym przez Uzdrowisko Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu
przy udziale wykonawcy Ever Grupa sp. z o.o. w Warszawie, zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 29 października 2012 r. przez
wykonawcę Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu
w postępowaniu prowadzonym przez Uzdrowisko Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu
przy udziale wykonawcy Ever Grupa sp. z o.o. w Warszawie, zgłaszającego swoje
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w
tym wezwanie wykonawcy Ever Grupa sp. z o.o. w Warszawie na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia, o którym mowa w pkt 6.4 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia
oraz
unieważnienie
czynności
poprawy
oczywistej
omyłki
rachunkowej w ofercie wykonawcy Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu
dokonanej w dniu 19 października 2012 r.,
2. kosztami postępowania obciąża Uzdrowisko Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Uzdrowiska Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu na rzecz Impel
Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu
tysięcy sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Koszalinie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 2379/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Uzdrowisko Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze
zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „codzienne sprzątanie
pomieszczeń w obiektach Uzdrowisko Kołobrzeg S.A.”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 12 września 2012 r., nr 2012/S 175-288887.
W dniu 19 października 2012 r. zamawiający zawiadomił za pośrednictwem faksu
wykonawcę Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu, zwanego dalej „odwołującym” o
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Ever Grupa sp. z o.o. w
Warszawie, zwanego dalej „przystępującym”. W tym samym dniu zawiadomił również
odwołującego o poprawieniu oczywistej omyłki rachunkowej w jego ofercie.
Wobec zaniechania czynności wykluczenia przystępującego z udziału w
postępowaniu, zaniechania odrzucenia złożonej przez przystępującego oferty, jak również
wobec czynności poprawy oczywistej omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego,
odwołujący wniósł w dniu 29 października 2012 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia przystępującego z
udziału w postępowaniu przystępującego pomimo, że nie wykazał spełnienia warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, opisanego przez
zamawiającego pkt 6.4. specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ),
2) art. 89 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty złożonej przez przystępującego pomimo, że podlegał on wykluczeniu z
udziału w postępowaniu,
3) art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp poprzez jego błędną wykładnię i potraktowanie wyliczenia
odwołującego, jako oczywistej omyłki rachunkowej,
4) art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasady równego
traktowania
wykonawców oraz udzielenie zamówienia wykonawcy, który nie został wybrany zgodnie
z przepisami ustawy Pzp.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
oferty przystępującego jako najkorzystniejszej oraz powtórzenia czynności badania i oceny
ofert, w tym wykluczenia przystępującego z udziału w postępowaniu oraz odrzucenia
złożonej przez niego oferty.
W uzasadnieniu odwołujący przywołał warunek udziału w postępowaniu opisany
przez zamawiającego w pkt 6.4. SIWZ i podniósł, że przystępujący nie wykazał spełnienia
tak opisanego warunku udziału w postępowaniu. Odwołujący odniósł się do wykazu usług i
referencji złożonych przez przystępującego wraz z ofertą. Wywiódł, że list referencyjny
podpisany przez Szpital Solec sp. z o.o. w Warszawie, miał potwierdzać należyte
świadczenie usług kompleksowego sprzątania pomieszczeń szpitala przez przystępującego
w terminie od 01.01.2011 r. do dnia 31.10.2011 r., jednakże wystawiony został w trakcie
realizacji powyższej usługi tj. w dniu 4 lipca 2011 r. W ocenie odwołującego, przedstawione
referencje nie potwierdzają należytego wykonywania usług realizowanych po dacie ich
wystawienia. Ponadto z referencji wystawionych przez Szpital Solec sp. z o.o. w Warszawie
wynika, że przystępujący świadczył usługę sprzątania na terenie powyższego szpitala przez
10 zamiast 12 miesięcy.
Ponadto zarzucił że list referencyjny wystawiony przez Centrum Medyczne LIM,
należące do Grupy LUX MED. sp. z o.o., został wystawiony w dniu 4 lipca 2011 r., zatem nie
może
potwierdzać
należytego
wykonywania
usługi
utrzymania
czystości
przez
przystępującego w terminie od dnia 01.10.2009 r. do dnia 31.09.2012 r.
Odwołujący wywiódł ponadto, że referencje wystawione przez Centrum Medyczne
LIM oraz Szpital Bródnowski, nie potwierdzają, iż świadczone przez przystępującego usługi
sprzątania opiewały na wymaganą przez zamawiającego łączną wartość roczną netto usługi
minimum 1.500.000 zł. Podniósł, że roczna wartość usług wyniosła ok. 400.000 zł każda, a
zatem łączna wartość roczna netto świadczonych przez tego wykonawcę usług na terenie
powyższych placówek wyniosła w sumie ok. 800 000 zł.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp odwołujący podniósł,
że nie zgadza się na poprawienie przez zamawiającego oczywistej omyłki rachunkowej w
złożonej przez siebie ofercie. Wywodził, że sposób wyliczenia miesięcznej ceny
jednostkowej za sprzątanie polegający na tym, że wartość oferty dzieli się przez ilość
miesięcy (36), a następnie przez ilość wszystkich metrów do sprzątania (32 183.82 m
2
) nie
znajdowała odbicia w treści SIWZ. W szczególności wymóg taki nie wynikał z postanowienia
pkt 12.4 SIWZ. W konsekwencji zamawiający nie był uprawniony do poprawy miesięcznych
cen jednostkowych w złożonej przez niego ofercie z netto 4,34 zł/m
2
i brutto 5,34 zł/m
2
do
3,72 zł/m
2
, brutto 4,57 zł/m
2
. Wskazał, że sposób obliczenia miesięcznej ceny jednostkowej
powinien uwzględniać postanowienia § 5 ust. 1 projektu umowy, zgodnie z którym wartość
przedmiotu umowy w skali jednego miesiąca ustala się jako iloczyn powierzchni faktycznie
sprzątanej określonej na podstawie załącznika nr 2, wykazu częstotliwości sprzątania
pomieszczeń i stawki za metr kwadratowy powierzchni.
Odwołujący wywiódł, że z załącznika nr 2 do SIWZ wynikała częstotliwość sprzątania
poszczególnych powierzchni. Zamawiający w postępowaniu wymagał świadczenia usługi na
poszczególnych metrażach z różnymi częstotliwościami tj.: do sprzątania codziennego: 25
685,09 m
2
, do sprzątania co drugi dzień: 739,37 m
2
, do sprzątania 1 raz w tygodniu: 2 846,99
m
2
, do sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m
2
, do sprzątania 5 razy w tygodniu: 1 050.80
m
2
, do sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m
2
. Odwołujący pomnożył liczbę metrów
kwadratowych przez liczbę dni świadczenia usługi i otrzymał wielkości:
• do sprzątania codziennego: 25 685,09 m
2
razy 30 dni w miesiącu = 770 552,70 m
2
,
• do sprzątania co drugi dzień: 739,37 m2 razy 15 dni w miesiącu = 11 090,55 m
2
,
• do sprzątania 1 raz w tygodniu: 2 846,99 m2 razy 4,25 dni w miesiącu = 12 099,71 m
2
,
• do sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m2 razy 1 dzień w miesiącu = 1 001,27 m
2
,
• do sprzątania 5 razy w tygodniu: 1 050.80 m2 razy 21 dni w miesiącu = 22 066,80 m
2
,
• do sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m2 razy 2 dni w miesiącu = 1 112,60 m
2
.
Wykonawca Ever Grupa sp. z o.o. w Warszawie przystąpił do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin ustawowy oraz obowiązek
przekazania kopii przystąpienia zamawiającemu i odwołującemu. Przystępujący wniósł o
oddalenie odwołania.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
SIWZ, ofertę złożoną przez przystępującego, odwołanie, zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego, pismo procesowe przystępującego, jak również biorąc
pod uwagę oświadczenia, dokumenty i stanowiska stron i uczestnika postępowania
złożone w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189
ust. 2 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze,
której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W ocenie Izby, wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia odwołania określone w
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez odwołującego interesu w uzyskaniu danego
zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy. Oferta odwołującego została sklasyfikowana na drugim miejscu. Zarzucał
on zamawiającemu zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawcy, którego ofertę
uznano za najkorzystniejszą. Ustalenie, iż zamawiający wbrew przepisom ustawy Pzp
zaniechał wykluczenia tego wykonawcy, prowadziłoby do nakazania zamawiającemu
wykonania tej czynności, czego efektem może być wybór oferty odwołującego jako
najkorzystniejszej.
Powyższe wyczerpuje przesłanki z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpoznaniu odwołania stwierdziła, że zasługuje ono
na uwzględnienie.
1. Zarzut zaniechania wykluczenia przystępującego z udziału w postępowaniu
przystępującego pomimo, że nie wykazał spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, opisanego przez zamawiającego
pkt 6.4. SIWZ oraz zaniechania odrzucenia złożonej przez niego oferty
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła następujący stan faktyczny.
Zamawiający stosownie do art. 22 ust. 3 w zw. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp dokonał w
SIWZ opisu sposobu dokonania oceny spełniania warunku w zakresie wiedzy i
doświadczenia, jakie muszą posiadać wykonawcy, aby ubiegać się o przedmiotowe
zamówienie. W pkt 6.4 SIWZ sprecyzował, że wykonawca powinien posiadać doświadczenie
w realizacji kompleksowej usługi sprzątania w podobnych obiektach, miarą którego jest
świadczenie usługi ciągłej (minimum 12 miesięcy) w zakresie kompleksowego sprzątania w
obiektach typu placówki służby zdrowia, szpitale uzdrowiskowe z leczniczą bazą zabiegową
wykonującą zabiegi lecznicze o powierzchni nie mniejszej niż 6.000 m2 w okresie ostatnich
trzech lat przed dniem wszczęcia postępowania, nie mniej niż trzy takie obiekty, o łącznej
wartości rocznej netto usługi minimum 1.500.000,00 zł.
W celu potwierdzenia tak opisanego warunku udziału w postępowaniu należało
złożyć wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, w okresie ostatnich trzech lat przed dniem wszczęcia postępowania,
kompleksowych usług sprzątania w podobnych obiektach, miarą którego jest świadczenie
usługi ciągłej (minimum 12 miesięcy) w zakresie kompleksowego sprzątania w obiektach
typu placówki służby zdrowia, szpitale uzdrowiskowe z leczniczą bazą zabiegową
wykonującą zabiegi lecznicze o powierzchni nie mniejszej niż 6.000 m
2
w okresie ostatnich
trzech lat przed dniem wszczęcia postępowania, nie mniej niż trzy takie obiekty, o łącznej
wartości rocznej netto usługi minimum 1.500.000,00 zł.
Do wykazu należało załączyć dokumenty potwierdzające, że usługi wymienione w
wykazie wykonane zostały należycie.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia
Przystępujący złożył wraz z ofertą wykaz usług. W wykazie tym wskazał na
następujące doświadczenie:
1) usługa na rzecz Szpitala Solec sp. z o.o. w Warszawie, czas realizacji: od 1.1.2011 r. do
31.10.2011 r., o wartości 1.507.535,93 netto,
2) usługa na rzecz Centrum Medycznego LIM w Warszawie, czas realizacji od 28.02.2007
do nadal, o wartości ponad 1.300.000,00 netto (1.10.2009 – 30.09.2012),
3) usługa na rzecz Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie, czas realizacji od
28.05.2007 do 31.05.2011, o wartości ponad 1.300.000,00 netto (01.11.2009 –
31.05.2011).
Do wykazu tego załączono następujące referencje ww. zleceniodawców:
1) referencje Szpitala Solec sp. z o.o. w Warszawie z 4 lipca 2011 r., potwierdzające
należyte świadczenie usług od stycznia 2011 r.,
2) referencje Centrum Medycznego LIM w Warszawie z 4 lipca 2011 r. potwierdzające
należyte świadczenie usług od 2009 r.,
3) referencje Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie z 6.10.2011 r.,
potwierdzające realizację usług od kwietnia 2007 r. do 31 maja 2011 r.
oferta przystępującego
Zamawiający nie wzywał przystępującego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu
opisanego w pkt 6.4 SIWZ.
okoliczność niesporna
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Zarzut potwierdził się w ustalonym przez Izbę stanie faktycznym.
Odwołujący wywodził, że przystępujący nie złożył wraz z ofertą dokumentów
potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia, opisanego w pkt 6.4 SIWZ. Z tego powodu domagał się wykluczenia
przystępującego z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, jak
również odrzucenia złożonej przez niego oferty na podstawie art. 89 ust 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Zamawiający i przystępujący utrzymywali zaś, że spełnienie warunku udziału w
postępowaniu wynika ze złożonych przez przystępującego dokumentów.
W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymagało, że wymagane przez zamawiającego
dokumenty, tj. wykaz usług i dokumenty potwierdzające należyte wykonanie tych usług
niewątpliwie z punktu widzenia ustawy Pzp winny zostać zakwalifikowane jako tzw.
dokumenty potwierdzające spełnienie warunku udziału w postępowaniu, o których mowa w
art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Konieczność wykluczenia wykonawcy z powodu
niewykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Pzp aktualizuje się dopiero wtedy, gdy wykonawca nie uzupełni żądanego
dokumentu w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego kierowane w trybie art. 26 ust 3
ustawy Pzp. Wezwanie to ma zaś charakter obligatoryjny, o czym świadczy sformułowanie
„wzywa”. Zamawiający zaś, w analizowanym zakresie, nie kierował do przystępującego
jakiegokolwiek wezwania. Jednakże wbrew wywodom przystępującego, zawartym w piśmie
procesowym, błędna kwalifikacja prawna nie przesądzała jednak o niezasadności zarzutu
rozumianego jako przytoczenie określonych okoliczności faktycznych. Izba zbadała zatem
czy przytoczone przez odwołującego okoliczności faktyczne, świadczyć mogły o naruszeniu
przez zamawiającego przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
przystępującego do uzupełnienia takiego dokumentu.
Nieprawidłowa była również dokonana przez odwołującego kwalifikacja przywołanych
okoliczności faktycznych jako zaniechania odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp. Zgodnie z utrwalonym piśmiennictwem i orzecznictwem „Norma z art. 24 ust. 4
dotyczy w szczególności ofert, które zostały złożone przez wykonawców w postępowaniach
jednoetapowych (przetarg nieograniczony, zapytanie o cenę, zamówienie z wolnej ręki),
którzy składając ofertę, nie mieli wiedzy, że zostaną wykluczeni z postępowania. Przepis
zawarty w art. 89 ust. 1 pkt 5 odnosi się również do ofert złożonych przez wykonawców,
którzy zostali we wcześniejszej części postępowania poinformowani o wykluczeniu (np. na
podstawie oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu), a mimo to złożyli
oferty” (Dzierżanowski Włodzimierz, Jerzykowski Jarosław, Stachowiak Małgorzata
Komentarz, LEX 2010, Komentarz do art. 89 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz.U.10.113.759), [w:] M. Stachowiak, J. Jerzykowski, W.
Dzierżanowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2010, wyd. IV). Analizowane
postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego, a więc w trybie
jednoetapowym. Zamawiający nie wykluczał uprzednio przystępującego z udziału w
postępowaniu, co pozwalałoby na zastosowanie normy wynikającej z art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp. W okolicznościach niniejszej sprawy mógłby znajdować zastosowanie co
najwyżej przepis art. 24 ust. 4 ustawy Pzp.
Oceniając ustalony w sprawie stan faktyczny Izba w pierwszej kolejności dokonała
wykładni opisanego przez zamawiającego warunku udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia, opisanego w pkt 6.4 SIWZ. Opisany przez zamawiającego warunek
stanowił, że wykonawca powinien posiadać doświadczenie w realizacji kompleksowej usługi
sprzątania w podobnych obiektach, miarą którego jest świadczenie usługi ciągłej (minimum
12 miesięcy) w zakresie kompleksowego sprzątania w obiektach typu placówki służby
zdrowia, szpitale uzdrowiskowe z leczniczą bazą zabiegową wykonującą zabiegi lecznicze o
powierzchni nie mniejszej niż 6.000 m2 w okresie ostatnich trzech lat przed dniem wszczęcia
postępowania, nie mniej niż trzy takie obiekty, o łącznej wartości rocznej netto usługi
minimum 1.500.000,00 zł.
Odwołujący wywodził w odwołaniu, że należało wykazać doświadczenie w wykonaniu
trzech usługi, z których każda miała trwać 12 miesięcy i obejmować obiekt o odpowiedniej
powierzchni, natomiast sumowanie mogło dotyczyć jedynie wartości rocznej usług.
Przystępujący w piśmie procesowym utrzymywał zaś, że konieczne jest zbiorcze
traktowanie trzech usług świadczonych przez wykonawcę jako usługi łącznej, na potrzeby
postępowania, która powinna wspólnie spełniać przedstawione kryteria w zakresie
powierzchni, ciągłości oraz wartości rocznej. Podobnie zdawał się argumentować
zamawiający.
Izba uwzględniając reguły interpretacji gramatycznej dokonała następującej wykładni
przywołanego postanowienia SIWZ. W pierwszej części warunku wskazano na wymóg
wykonania usługi ciągłej trwającej minimum 12 miesięcy, dookreślonej jako polegającej na
sprzątaniu obiektów o odpowiedniej specyfice, zaś w dalszej kolejności wskazano jaki
czasookres będzie brany pod uwagę. Sformułowanie „nie mniej niż trzy takie obiekty”
oznaczało zaś, że zamawiającego interesują co najmniej trzy obiekty o odpowiednich
cechach, w których opisana wcześniej 12 miesięczna usługa ciągła była wykonywana. Użyta
przez zamawiającego przesłanka „łączna” odnosiła się jedynie do znajdującej się w
końcowej części warunku wartości rocznej netto usług. Natomiast możliwość sumowania nie
została dopuszczona co do powierzchni sprzątanych obiektów, czy też okresów w których
utrzymywano w nich czystość.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że przystępujący nie sprostał wynikającemu z
opisu warunku obowiązkowi wykazania co najmniej trzech usług sprzątania o wymaganej
ciągłości. W złożonym przez siebie wykazie usług wymienił wprawdzie trzy usługi, tj. dla
Szpitala Solec sp. z o.o. w Warszawie, Centrum Medycznego LIM w Warszawie,
Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie. Jednakże tylko w stosunku do dwóch
z tych usług przystępujący wykazał fakt należytego wykonania przez okres co najmniej 12
miesięcy.
Przystępujący
wykazał
prawidłowo
należyte
wykonanie
usługi
na
rzecz
Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w okresie od 28 kwietnia 2007r. do 31 maja 2011 r.
Powyższe wynikało z wykazu usług i korespondujących z nim referencji. Ponadto
przystępujący wykazał fakt należytego wykonania usługi sprzątania dla Centrum
Medycznego LIM w Warszawie, z tym zastrzeżeniem, że wyłącznie w okresie od 2009 r. do 4
lipca 2011 r. Wprawdzie w wykazie usług wykonawca wskazał, że wykonuje należycie usługę
od 28 lutego 2007 r. do nadal (zaś wykaz sporządzono 17 października 2012 r.), to jednak
okoliczność ta nie znajdowała potwierdzenia w złożonych referencjach. W piśmie
polecającym wskazano bowiem, wbrew treści wykazu, że współpraca Centrum Medycznego
LIM z przystępującym trwa nieprzerwanie dopiero od 2009 r. Po drugie zaś, referencje
wystawiono 4 lipca 2011 r. Zatem na podstawie ich treści nie można było ustalić czy fakt
należytego wykonywania usługi miał również miejsce po tej dacie. Tym samym Izba
potwierdza wielokrotnie akcentowany w orzecznictwie pogląd, iż – w przypadku usług
okresowych lub ciągłych – na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu
można wprawdzie składać dokumenty wystawione w trakcie trwania takiej usługi. Jednak są
one dowodem należytego wykonywania świadczeń okresowych lub ciągłych jedynie za okres
poprzedzający ich wystawienie. Referencje służą wszak udokumentowaniu doświadczenia
wykonawcy. Zaś posiadanie przez wykonawcę niezbędnego doświadczenia należy rozumieć
jako praktyczną umiejętność zdobytą i ugruntowaną w tracie realizacji podobnego
zamówienia. Doświadczenie jest to zbiór niewyuczonych, automatycznych reakcji
wynikających z już nabytych praktycznych umiejętności. Proces zdobywania praktycznych
umiejętności kształtowany jest przez czynnik czasu czego efektem jest biegłość i wprawa
przy wykonywaniu określonych czynności wynikająca z uprzedniego wykonywania
analogicznych prac. W ocenie doświadczenia w realizacji umowy nie podlega zatem badaniu
realizacja przyszła i niepewna.
Biorąc pod uwagę takie pojmowanie pojęcia „niezbędne doświadczenie”, którego
konkretyzacji dokonał zamawiający w SIWZ, zauważyć należy że o prawidłowym wykonaniu
umowy można mówić dopiero po jej zakończeniu, gdyż dopiero w tym momencie można jej
należyte zrealizowanie ocenić i potwierdzić. W przypadku usług okresowych lub ciągłych ich
należyte wykonanie należy oceniać badając wyłącznie zrealizowaną część takiej umowy,
porównując wartość i zakres wykonanej części do opisanego w SIWZ warunku udziału w
postępowaniu. W obydwu przypadkach, fakt należytego wykonania zakończonej umowy lub
fakt należytego wykonania części umowy która jeszcze trwa, winien być potwierdzony
dokumentami stanowiącymi o wykonaniu umowy lub jej części w zakresie odpowiadającym
postanowieniom SIWZ określonym przez zamawiającego.
Skoro zamawiający dokonał opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunku
udziału w postępowaniu w ten sposób, że wymagał doświadczenia w realizacji umowy w
określonym czasie i o określonej wartości, to nie można przyjąć, że wystarczające jest
wykazanie się samym faktem zawarcia umowy, a nie jej zaawansowaniem na poziomie
wymaganym przez zamawiającego. Nie jest możliwym powoływanie się na doświadczenie,
które dopiero zostanie nabyte w wyniku realizacji umowy ciągłej lub okresowej, jeżeli umowa
ciągła lub okresowa została zrealizowana w niewielkim stopniu.
Tym niemniej biorąc pod uwagę udowodniony przez przystępującego okres
należytego wykonywania usługi na rzecz Centrum LIM tj. od 2009 r. do 4 lipca 2011 r.
przekraczał on wymagane przez zamawiającego 12 miesięcy.
Wymogu co do ciągłości usługi nie spełniała natomiast usługa wykonana przez
przystępującego na rzecz Szpitala Solec. Umowę sprzątania przystępujący wykonywał
jedynie przez 10 miesięcy (od 1.1.2011 r. do 31.10.2011 r.), nie osiągając wymaganego
przez zamawiającego okresu świadczenia usługi ciągłej. Ponadto, przystępujący potwierdził
należyte wykonanie tej usługi jedynie w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 4 lipca 2011 r., tj.
dnia wystawienia referencji przez zleceniodawcę.
Zgodzić należało się również z odwołującym, że łączna wartość wymaganych przez
zamawiającego usług nie przekroczyła kwoty 1.500.000 zł netto. Roczna wartość usługi
wykonanej na rzecz Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego osiągnęła kwotę 820.000 zł
netto, zaś usługi wykonanej na rzecz Centrum Medycznego LIM - kwotę 433.000 zł netto. W
wyliczeniu tym nie można było natomiast uwzględnić wartości usługi wykonanej na rzecz
Szpitala Solec, gdyż potwierdzono jedynie 6 miesięcy należytego wykonywania tej umowy.
Reasumując Izba stwierdziła, że przystępujący nie złożył wymaganych przez
zamawiającego dokumentów, które potwierdziłby spełnienie przez niego warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia opisanego w pkt 6.4 SIWZ. Konsekwencją
niezłożenia przez wykonawcę dokumentów potwierdzających spełnienie warunku udziału w
postępowaniu jest konieczność wezwania przez zamawiającego do ich uzupełnienia w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
2. Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp poprzez poprawienie miesięcznej
ceny jednostkowej za sprzątanie w ofercie odwołującego, pomimo niezaistnienia
przesłanek oczywistej omyłki rachunkowej
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła następujący stan faktyczny.
W pkt 12.1 SIWZ zamawiający zastrzegł, iż wykonawca oblicza cenę oferty dla
okresu 36 miesięcy na podstawie kosztorysu, który będzie stanowił załącznik do oferty i
następnie wynik ten wpisuje cyfrowo i słownie do formularza oferty.
Stosownie do pkt 12.4 SIWZ, niezależnie od ceny z formularza oferty, wykonawca
miał obliczyć cenę jednostkową (miesięczną) wykonania usług przypadającą na 1m
2
powierzchni użytkowej przeznaczonej do sprzątania. Cena jednostkowa stanowić będzie
podstawę do wyliczenia ewentualnych kar umownych lub obniżek wynagrodzenia
określonych w przyszłej umowie.
W załączniku nr 2 do SIWZ zamawiający podał częstotliwość sprzątania
poszczególnych powierzchni. Cała powierzchnia sprzątania wynosiła 32.183,82 m
2
, w tym:
• codziennie 25.685,09 m
2
,
• co drugi dzień 739,37 m
2
,
• 1 raz w tygodniu 2.846,99 m
2
• 1 raz w miesiącu 1.001,27 m
2
,
• 5 razy w miesiącu 1.050,80 m
2
,
• 2 razy w miesiącu 556,30 m
2
.
Ponadto w § 5 ust. 1 projektu umowy (załącznik nr 4 do SIWZ) zamawiający
zastrzegł, iż wartość przedmiotu umowy w skali jednego miesiąca ustala się jako iloczyn
powierzchni faktycznie sprzątanej określonej na podstawie załącznika nr 2, wykazu
częstotliwości sprzątania pomieszczeń i stawki za metr kwadratowy powierzchni.
Wreszcie, stosownie do § 5 ust. 6 wzoru umowy wysokość wynagrodzenia za
wykonanie usługi sprzątania w pomieszczeniach sprzątanych rzadziej niż codziennie
ustalana będzie według wzoru: powierzchnia pomieszczenia w m
2
x stawka miesięczna za
m
2
powierzchni, podzielona przez 30 dni i pomnożona przez ilość dni, w których odbyło się
sprzątanie.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia
Odwołujący zaoferował wykonanie przedmiotu zamówienia za kwotę 4.307.760,00 zł
netto i 5.298.544,80 zł brutto. Podał cenę jednostkową (miesięczną) za sprzątanie 1 m
2
powierzchni użytkowej: 4,34 zł netto i 5,34 zł brutto.
Formularz ofertowy, w ofercie odwołującego
Zamawiający w piśmie z dnia 19 października 2012 r. poinformował odwołującego, że
jego zdaniem oferta odwołującego zawierała błędnie wyliczoną miesięczną cenę
jednostkową netto i brutto. Aby poprawnie wyliczyć miesięczną cenę jednostkową należy
wartość oferty podzielić przez ilość miesięcy (36), a następnie podzielić przez ilość
wszystkich metrów do sprzątania (32.183,82 m
2
), co wykonawca uczynił w poprzednim
postępowaniu. Po poprawieniu miesięczna cena jednostkowa wynosi 3,72 zł/m
2
netto i 4,57
zł/m
2
brutto.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp poprzez
dokonanie poprawienia omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego, mimo, że w ofercie
odwołującego nie została popełniona omyłka rachunkowa zasługiwał na uwzględnienie.
Izba podzieliła tym samym stanowisko odwołującego, iż zamawiający nie określił w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia sposobu obliczenia miesięcznych cen
jednostkowych netto i brutto za sprzątanie 1 m
2
powierzchni użytkowej. W szczególności
wiążący wykonawców sposób ustalenia takiej stawki nie wynikał z postanowienia pkt 12.4
SIWZ. Według przywołanego postanowienia wykonawca miał obliczyć cenę jednostkową
(miesięczną) wykonania usług przypadającą na 1m
2
powierzchni użytkowej przeznaczonej do
sprzątania. Z tego zapisu wynikało niewątpliwie jedynie to, że ogólną wartość umowy
ustaloną w formularzu ofertowym za cały 3 letni okres realizacji umowy należało podzielić
przez ilość miesięcy tj. 36. Natomiast zabrakło wskazania w jaki sposób z uzyskanej
miesięcznej wartości umowy wyliczyć miesięczną cenę jednostkową przypadającą na 1 m
2
powierzchni czynnej. Jednym ze sposobów było proste podzielenie wartości miesięcznej
usługi przez ilość wszystkich metrów do sprzątania (32.183,82 m
2
). Za takim sposobem
optował zamawiający poprawiając cenę jednostkową w ofercie odwołującego.
Jednakże w ocenie Izby równie uprawnionym było obliczenie ceny jednostkowej za
sprzątanie 1 m
2
powierzchni użytkowej z uwzględnieniem częstotliwości sprzątania
poszczególnych powierzchni. Za takim sposobem przemawiało postanowienie § 5 ust. 1
wzoru umowy, zgodnie z którym wartość przedmiotu umowy w skali jednego miesiąca ustala
się jako iloczyn powierzchni faktycznie sprzątanej określonej na podstawie załącznika nr 2,
wykazu częstotliwości sprzątania pomieszczeń i stawki za metr kwadratowy powierzchni.
Wobec braku jednoznacznych wskazówek w treści SIWZ poleganie przez wykonawcę
pomocniczo na postanowieniach wzoru umowy nie mogło być poczytane jako omyłka.
Odwołujący na podstawie załącznika nr 2 do SIWZ, do którego odsyłał §5 ust. 1
wzoru umowy ustalił rzeczywistą częstotliwość sprzątania poszczególnych powierzchni, tj.
sprzątania codziennego: 25 685,09 m
2
, sprzątania co drugi dzień: 739,37 m
2
, sprzątania 1
raz w tygodniu: 2 846,99 m
2
, sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m
2
, sprzątania 5 razy w
tygodniu: 1 050.80 m
2
, sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m
2
. Następnie pomnożył liczbę
metrów kwadratowych przez liczbę dni świadczenia usługi i otrzymał wielkości:
•
do sprzątania codziennego: 25 685,09 m
2
razy 30 dni w miesiącu = 770 552,70 m
2
,
•
do sprzątania co drugi dzień: 739,37 m
2
razy 15 dni w miesiącu = 11 090,55 m
2
,
•
do sprzątania 1 raz w tygodniu: 2 846,99 m
2
razy 4,25 dni w miesiącu = 12 099,71 m
2
,
•
do sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m
2
razy 1 dzień w miesiącu = 1 001,27 m
2
,
•
do sprzątania 5 razy w tygodniu: 1 050.80 m
2
razy 21 dni w miesiącu = 22 066,80 m
2
,
•
do sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m
2
razy 2 dni w miesiącu = 1 112,60 m
2
.
Ustalił w ten sposób rzeczywiste miesięczne wielkości powierzchni sprzątania, zaś w
dalszej kolejności wyliczył stawkę jednostkową za 1 m
2
powierzchni sprzątania na poziomie
4,34 zł netto i 5,34 zł brutto. W ocenie Izby taki sposób wyliczenia stawki nie pozostawał w
sprzeczności z pkt 12.4 SIWZ, jak również z żadnym innym postanowieniem SIWZ.
Dostrzeżenia wymagało, że zadania wykonawcom nie ułatwiała wewnętrzna
sprzeczność i niejasność postanowień SIWZ. Z jednej bowiem strony stawka, o której mowa
w pkt 12.4 SIWZ, miała służyć wyłącznie obliczeniom kar umownych i ewentualnego
obniżenia wynagrodzenia. Ze wzoru umowy wynikało jednak coś zgoła odmiennego, a
mianowicie, że stawka ta służy obliczeniu miesięcznego wynagrodzenia przysługującego
wykonawcy (§ 5 ust. 1) czy też ustaleniu miesięcznego wynagrodzenia za wykonanie usługi
w pomieszczeniach sprzątanych rzadziej niż codziennie (§ 5 ust. 6).
Dostrzeżenia wymagało, że oczywistą omyłką rachunkową jest widoczny,
niezamierzony błąd rachunkowy popełniony przez wykonawcę, który polega na uzyskaniu
nieprawidłowego wyniku działania arytmetycznego, a w szczególności poprzez błędne
zsumowanie lub odjęcie poszczególnych pozycji. W okolicznościach niniejszej sprawy brak
było podstaw do określenia zachowania wykonawcy jako omyłki rachunkowej. Różnica
pomiędzy wyliczeniami dokonanymi przez zamawiającego i odwołującego nie wynikała
bowiem z błędów o charakterze arytmetycznym. Była konsekwencją przyjęcia odmiennego
sposobu obliczenia ceny miesięcznej jednostkowej za sprzątanie 1 m
2
powierzchni
użytkowej. Sposób wyliczenia nie został określony w SIWZ, a zatem zamawiający nie miał
podstaw do poprawienia tego wyliczenia w sposób zakomunikowany w piśmie z dnia 19
października 2012 r.
Nie zasługiwała na uwzględnienie argumentacja zamawiającego, który wywodził, że
w poprzednio prowadzonym postępowaniu, na tle analogicznych postanowień SIWZ udzielił
wykonawcom, w tym odwołującemu, wiążących wyjaśnień co do sposobu obliczenia
miesięcznej ceny jednostkowej za 1 m
2
sprzątania. Wyjaśnienia treści SIWZ udzielone w
innym postępowaniu nie wiązały bowiem wykonawców w nowym przetargu. Przeciwnie,
skoro zamawiający na podstawie przebiegu poprzedniego postępowania miał świadomość,
że zapis jest niejasny, gdyż wykonawcy składają wnioski o jego wyjaśnienie, powinien w
kolejnym postępowaniu zmodyfikować treść SIWZ w celu wyeliminowania wątpliwości, czego
jednak nie uczynił.
Konsekwencją naruszenia przez zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
polegającego na poprawieniu omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego, mimo, że nie
została popełniona taka omyłka, jest konieczność nakazania zamawiającemu unieważnienia
dokonanej czynności.
Izba stwierdziła ponadto, że odwołujący nie wskazał w treści odwołania na czym
polegać miało naruszenie przez zamawiającego zasady równego traktowania wykonawców,
wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zarzut ten należało więc uznać za chybiony.
Zamawiający poprzez zaskarżone czynności i zaniechania czynności, do których
wykonania jest obowiązany na podstawie ustawy Pzp nie naruszył przepisu art. 7 ust. 3
ustawy Pzp. Przywołany przez odwołującego przepis stanowi, że zamówienia udziela się
wyłącznie wykonawcy wybranemu na podstawie przepisów ustawy. Udzielenie zamówienia
następuje w momencie zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. W niniejszej
sprawie zamawiający nie zawarł umowy, więc nie mógł naruszyć przywołanego przez
odwołującego przepisu.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów miało miejsce w niniejszej sprawie.
Nakazaniu przez Izbę unieważnienia i powtórzenia czynności w postępowaniu w
sposób wskazany w pkt 1 sentencji nie stał na przeszkodzie przepis art. 192 ust. 3 pkt 3
ustawy Pzp. Przepis ten stanowi, że uwzględniając odwołanie, jeżeli umowa w sprawie
zamówienia publicznego została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie, Izba
może stwierdzić naruszenie przepisów ustawy.
Jedną z dopuszczonych przez ustawę okoliczności jest zawarcie umowy po uchyleniu
przez Izbę zakazu jej zawarcia na podstawie art. 183 ust. 2 ustawy Pzp. Izba
postanowieniem z 2 listopada 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt KIO/W 38/12 uchyliła
na wniosek zamawiającego zakaz zawarcia umowy do czasu ogłoszenia przez Izbę
orzeczenia w niniejszej sprawie. Jednakże, jak wynikało z oświadczenia złożonego przez
pełnomocnika zamawiającego w trakcie rozprawy, zamawiający do czasu wyrokowania w
niniejszej sprawie nie zawarł umowy w sprawie zamówienia publicznego. W tej sytuacji Izba
uwzględniając odwołanie nie mogła ograniczyć się jedynie do stwierdzenia naruszenia
przepisów ustawy.
Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1
ustawy Pzp orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt
1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w wysokości
3600,00 zł, na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy, stosownie do brzmienia § 5
ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b przywoływanego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r.
Przewodniczący: ………………….…
1. uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności
wyboru oferty najkorzystniejszej, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, w
tym wezwanie wykonawcy Ever Grupa sp. z o.o. w Warszawie na podstawie art. 26
ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych do uzupełnienia dokumentów
potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia, o którym mowa w pkt 6.4 specyfikacji istotnych warunków
zamówienia
oraz
unieważnienie
czynności
poprawy
oczywistej
omyłki
rachunkowej w ofercie wykonawcy Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu
dokonanej w dniu 19 października 2012 r.,
2. kosztami postępowania obciąża Uzdrowisko Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15.000 zł 00 gr
(słownie: piętnastu tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu tytułem wpisu od odwołania,
2.2.
zasądza od Uzdrowiska Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu na rzecz Impel
Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu kwotę 18.600 zł 00 gr (słownie: osiemnastu
tysięcy sześciuset złotych zero groszy), stanowiącą uzasadnione koszty strony
poniesione z tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Koszalinie.
Przewodniczący: ………………….…
Sygn. akt: KIO 2379/12
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Uzdrowisko Kołobrzeg S.A. w Kołobrzegu prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia na podstawie przepisów ustawy z
dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze
zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, którego przedmiotem jest „codzienne sprzątanie
pomieszczeń w obiektach Uzdrowisko Kołobrzeg S.A.”.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 12 września 2012 r., nr 2012/S 175-288887.
W dniu 19 października 2012 r. zamawiający zawiadomił za pośrednictwem faksu
wykonawcę Impel Cleaning sp. z o.o. we Wrocławiu, zwanego dalej „odwołującym” o
wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez wykonawcę Ever Grupa sp. z o.o. w
Warszawie, zwanego dalej „przystępującym”. W tym samym dniu zawiadomił również
odwołującego o poprawieniu oczywistej omyłki rachunkowej w jego ofercie.
Wobec zaniechania czynności wykluczenia przystępującego z udziału w
postępowaniu, zaniechania odrzucenia złożonej przez przystępującego oferty, jak również
wobec czynności poprawy oczywistej omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego,
odwołujący wniósł w dniu 29 października 2012 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej.
Odwołujący zarzucił zamawiającemu naruszenie:
1) art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wykluczenia przystępującego z
udziału w postępowaniu przystępującego pomimo, że nie wykazał spełnienia warunku
udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, opisanego przez
zamawiającego pkt 6.4. specyfikacji istotnych warunków zamówienia (SIWZ),
2) art. 89 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp poprzez zaniechanie
odrzucenia oferty złożonej przez przystępującego pomimo, że podlegał on wykluczeniu z
udziału w postępowaniu,
3) art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp poprzez jego błędną wykładnię i potraktowanie wyliczenia
odwołującego, jako oczywistej omyłki rachunkowej,
4) art. 7 ust. 1 i ust. 3 ustawy Pzp poprzez naruszenie zasady równego
traktowania
wykonawców oraz udzielenie zamówienia wykonawcy, który nie został wybrany zgodnie
z przepisami ustawy Pzp.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu unieważnienia czynności wyboru
oferty przystępującego jako najkorzystniejszej oraz powtórzenia czynności badania i oceny
ofert, w tym wykluczenia przystępującego z udziału w postępowaniu oraz odrzucenia
złożonej przez niego oferty.
W uzasadnieniu odwołujący przywołał warunek udziału w postępowaniu opisany
przez zamawiającego w pkt 6.4. SIWZ i podniósł, że przystępujący nie wykazał spełnienia
tak opisanego warunku udziału w postępowaniu. Odwołujący odniósł się do wykazu usług i
referencji złożonych przez przystępującego wraz z ofertą. Wywiódł, że list referencyjny
podpisany przez Szpital Solec sp. z o.o. w Warszawie, miał potwierdzać należyte
świadczenie usług kompleksowego sprzątania pomieszczeń szpitala przez przystępującego
w terminie od 01.01.2011 r. do dnia 31.10.2011 r., jednakże wystawiony został w trakcie
realizacji powyższej usługi tj. w dniu 4 lipca 2011 r. W ocenie odwołującego, przedstawione
referencje nie potwierdzają należytego wykonywania usług realizowanych po dacie ich
wystawienia. Ponadto z referencji wystawionych przez Szpital Solec sp. z o.o. w Warszawie
wynika, że przystępujący świadczył usługę sprzątania na terenie powyższego szpitala przez
10 zamiast 12 miesięcy.
Ponadto zarzucił że list referencyjny wystawiony przez Centrum Medyczne LIM,
należące do Grupy LUX MED. sp. z o.o., został wystawiony w dniu 4 lipca 2011 r., zatem nie
może
potwierdzać
należytego
wykonywania
usługi
utrzymania
czystości
przez
przystępującego w terminie od dnia 01.10.2009 r. do dnia 31.09.2012 r.
Odwołujący wywiódł ponadto, że referencje wystawione przez Centrum Medyczne
LIM oraz Szpital Bródnowski, nie potwierdzają, iż świadczone przez przystępującego usługi
sprzątania opiewały na wymaganą przez zamawiającego łączną wartość roczną netto usługi
minimum 1.500.000 zł. Podniósł, że roczna wartość usług wyniosła ok. 400.000 zł każda, a
zatem łączna wartość roczna netto świadczonych przez tego wykonawcę usług na terenie
powyższych placówek wyniosła w sumie ok. 800 000 zł.
Uzasadniając zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp odwołujący podniósł,
że nie zgadza się na poprawienie przez zamawiającego oczywistej omyłki rachunkowej w
złożonej przez siebie ofercie. Wywodził, że sposób wyliczenia miesięcznej ceny
jednostkowej za sprzątanie polegający na tym, że wartość oferty dzieli się przez ilość
miesięcy (36), a następnie przez ilość wszystkich metrów do sprzątania (32 183.82 m
2
) nie
znajdowała odbicia w treści SIWZ. W szczególności wymóg taki nie wynikał z postanowienia
pkt 12.4 SIWZ. W konsekwencji zamawiający nie był uprawniony do poprawy miesięcznych
cen jednostkowych w złożonej przez niego ofercie z netto 4,34 zł/m
2
i brutto 5,34 zł/m
2
do
3,72 zł/m
2
, brutto 4,57 zł/m
2
. Wskazał, że sposób obliczenia miesięcznej ceny jednostkowej
powinien uwzględniać postanowienia § 5 ust. 1 projektu umowy, zgodnie z którym wartość
przedmiotu umowy w skali jednego miesiąca ustala się jako iloczyn powierzchni faktycznie
sprzątanej określonej na podstawie załącznika nr 2, wykazu częstotliwości sprzątania
pomieszczeń i stawki za metr kwadratowy powierzchni.
Odwołujący wywiódł, że z załącznika nr 2 do SIWZ wynikała częstotliwość sprzątania
poszczególnych powierzchni. Zamawiający w postępowaniu wymagał świadczenia usługi na
poszczególnych metrażach z różnymi częstotliwościami tj.: do sprzątania codziennego: 25
685,09 m
2
, do sprzątania co drugi dzień: 739,37 m
2
, do sprzątania 1 raz w tygodniu: 2 846,99
m
2
, do sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m
2
, do sprzątania 5 razy w tygodniu: 1 050.80
m
2
, do sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m
2
. Odwołujący pomnożył liczbę metrów
kwadratowych przez liczbę dni świadczenia usługi i otrzymał wielkości:
• do sprzątania codziennego: 25 685,09 m
2
razy 30 dni w miesiącu = 770 552,70 m
2
,
• do sprzątania co drugi dzień: 739,37 m2 razy 15 dni w miesiącu = 11 090,55 m
2
,
• do sprzątania 1 raz w tygodniu: 2 846,99 m2 razy 4,25 dni w miesiącu = 12 099,71 m
2
,
• do sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m2 razy 1 dzień w miesiącu = 1 001,27 m
2
,
• do sprzątania 5 razy w tygodniu: 1 050.80 m2 razy 21 dni w miesiącu = 22 066,80 m
2
,
• do sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m2 razy 2 dni w miesiącu = 1 112,60 m
2
.
Wykonawca Ever Grupa sp. z o.o. w Warszawie przystąpił do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego, zachowując termin ustawowy oraz obowiązek
przekazania kopii przystąpienia zamawiającemu i odwołującemu. Przystępujący wniósł o
oddalenie odwołania.
Zamawiający wniósł o oddalenie odwołania.
Uwzględniając całość dokumentacji z przedmiotowego postępowania, w tym w
szczególności: protokół postępowania, ogłoszenie o zamówieniu, postanowienia
SIWZ, ofertę złożoną przez przystępującego, odwołanie, zgłoszenie przystąpienia do
postępowania odwoławczego, pismo procesowe przystępującego, jak również biorąc
pod uwagę oświadczenia, dokumenty i stanowiska stron i uczestnika postępowania
złożone w trakcie posiedzenia i rozprawy, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co następuje:
W pierwszej kolejności ustalono, że odwołanie nie zawiera braków formalnych oraz
został uiszczony od niego wpis. W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została
wypełniona żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189
ust. 2 ustawy Pzp.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Pzp wymaganych przy procedurze,
której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach wydanych
na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
W ocenie Izby, wypełnione zostały przesłanki dla wniesienia odwołania określone w
art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, tj. posiadanie przez odwołującego interesu w uzyskaniu danego
zamówienia oraz możliwości poniesienia szkody w wyniku naruszenia przez zamawiającego
przepisów ustawy. Oferta odwołującego została sklasyfikowana na drugim miejscu. Zarzucał
on zamawiającemu zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawcy, którego ofertę
uznano za najkorzystniejszą. Ustalenie, iż zamawiający wbrew przepisom ustawy Pzp
zaniechał wykluczenia tego wykonawcy, prowadziłoby do nakazania zamawiającemu
wykonania tej czynności, czego efektem może być wybór oferty odwołującego jako
najkorzystniejszej.
Powyższe wyczerpuje przesłanki z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Krajowa Izba Odwoławcza po rozpoznaniu odwołania stwierdziła, że zasługuje ono
na uwzględnienie.
1. Zarzut zaniechania wykluczenia przystępującego z udziału w postępowaniu
przystępującego pomimo, że nie wykazał spełnienia warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia, opisanego przez zamawiającego
pkt 6.4. SIWZ oraz zaniechania odrzucenia złożonej przez niego oferty
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła następujący stan faktyczny.
Zamawiający stosownie do art. 22 ust. 3 w zw. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp dokonał w
SIWZ opisu sposobu dokonania oceny spełniania warunku w zakresie wiedzy i
doświadczenia, jakie muszą posiadać wykonawcy, aby ubiegać się o przedmiotowe
zamówienie. W pkt 6.4 SIWZ sprecyzował, że wykonawca powinien posiadać doświadczenie
w realizacji kompleksowej usługi sprzątania w podobnych obiektach, miarą którego jest
świadczenie usługi ciągłej (minimum 12 miesięcy) w zakresie kompleksowego sprzątania w
obiektach typu placówki służby zdrowia, szpitale uzdrowiskowe z leczniczą bazą zabiegową
wykonującą zabiegi lecznicze o powierzchni nie mniejszej niż 6.000 m2 w okresie ostatnich
trzech lat przed dniem wszczęcia postępowania, nie mniej niż trzy takie obiekty, o łącznej
wartości rocznej netto usługi minimum 1.500.000,00 zł.
W celu potwierdzenia tak opisanego warunku udziału w postępowaniu należało
złożyć wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również
wykonywanych, w okresie ostatnich trzech lat przed dniem wszczęcia postępowania,
kompleksowych usług sprzątania w podobnych obiektach, miarą którego jest świadczenie
usługi ciągłej (minimum 12 miesięcy) w zakresie kompleksowego sprzątania w obiektach
typu placówki służby zdrowia, szpitale uzdrowiskowe z leczniczą bazą zabiegową
wykonującą zabiegi lecznicze o powierzchni nie mniejszej niż 6.000 m
2
w okresie ostatnich
trzech lat przed dniem wszczęcia postępowania, nie mniej niż trzy takie obiekty, o łącznej
wartości rocznej netto usługi minimum 1.500.000,00 zł.
Do wykazu należało załączyć dokumenty potwierdzające, że usługi wymienione w
wykazie wykonane zostały należycie.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia
Przystępujący złożył wraz z ofertą wykaz usług. W wykazie tym wskazał na
następujące doświadczenie:
1) usługa na rzecz Szpitala Solec sp. z o.o. w Warszawie, czas realizacji: od 1.1.2011 r. do
31.10.2011 r., o wartości 1.507.535,93 netto,
2) usługa na rzecz Centrum Medycznego LIM w Warszawie, czas realizacji od 28.02.2007
do nadal, o wartości ponad 1.300.000,00 netto (1.10.2009 – 30.09.2012),
3) usługa na rzecz Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie, czas realizacji od
28.05.2007 do 31.05.2011, o wartości ponad 1.300.000,00 netto (01.11.2009 –
31.05.2011).
Do wykazu tego załączono następujące referencje ww. zleceniodawców:
1) referencje Szpitala Solec sp. z o.o. w Warszawie z 4 lipca 2011 r., potwierdzające
należyte świadczenie usług od stycznia 2011 r.,
2) referencje Centrum Medycznego LIM w Warszawie z 4 lipca 2011 r. potwierdzające
należyte świadczenie usług od 2009 r.,
3) referencje Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie z 6.10.2011 r.,
potwierdzające realizację usług od kwietnia 2007 r. do 31 maja 2011 r.
oferta przystępującego
Zamawiający nie wzywał przystępującego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do
uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu
opisanego w pkt 6.4 SIWZ.
okoliczność niesporna
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Zarzut potwierdził się w ustalonym przez Izbę stanie faktycznym.
Odwołujący wywodził, że przystępujący nie złożył wraz z ofertą dokumentów
potwierdzających spełnienie warunku udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i
doświadczenia, opisanego w pkt 6.4 SIWZ. Z tego powodu domagał się wykluczenia
przystępującego z udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp, jak
również odrzucenia złożonej przez niego oferty na podstawie art. 89 ust 1 pkt 5 ustawy Pzp.
Zamawiający i przystępujący utrzymywali zaś, że spełnienie warunku udziału w
postępowaniu wynika ze złożonych przez przystępującego dokumentów.
W pierwszej kolejności dostrzeżenia wymagało, że wymagane przez zamawiającego
dokumenty, tj. wykaz usług i dokumenty potwierdzające należyte wykonanie tych usług
niewątpliwie z punktu widzenia ustawy Pzp winny zostać zakwalifikowane jako tzw.
dokumenty potwierdzające spełnienie warunku udziału w postępowaniu, o których mowa w
art. 25 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp. Konieczność wykluczenia wykonawcy z powodu
niewykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4
ustawy Pzp aktualizuje się dopiero wtedy, gdy wykonawca nie uzupełni żądanego
dokumentu w odpowiedzi na wezwanie zamawiającego kierowane w trybie art. 26 ust 3
ustawy Pzp. Wezwanie to ma zaś charakter obligatoryjny, o czym świadczy sformułowanie
„wzywa”. Zamawiający zaś, w analizowanym zakresie, nie kierował do przystępującego
jakiegokolwiek wezwania. Jednakże wbrew wywodom przystępującego, zawartym w piśmie
procesowym, błędna kwalifikacja prawna nie przesądzała jednak o niezasadności zarzutu
rozumianego jako przytoczenie określonych okoliczności faktycznych. Izba zbadała zatem
czy przytoczone przez odwołującego okoliczności faktyczne, świadczyć mogły o naruszeniu
przez zamawiającego przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp poprzez zaniechanie wezwania
przystępującego do uzupełnienia takiego dokumentu.
Nieprawidłowa była również dokonana przez odwołującego kwalifikacja przywołanych
okoliczności faktycznych jako zaniechania odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp. Zgodnie z utrwalonym piśmiennictwem i orzecznictwem „Norma z art. 24 ust. 4
dotyczy w szczególności ofert, które zostały złożone przez wykonawców w postępowaniach
jednoetapowych (przetarg nieograniczony, zapytanie o cenę, zamówienie z wolnej ręki),
którzy składając ofertę, nie mieli wiedzy, że zostaną wykluczeni z postępowania. Przepis
zawarty w art. 89 ust. 1 pkt 5 odnosi się również do ofert złożonych przez wykonawców,
którzy zostali we wcześniejszej części postępowania poinformowani o wykluczeniu (np. na
podstawie oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu), a mimo to złożyli
oferty” (Dzierżanowski Włodzimierz, Jerzykowski Jarosław, Stachowiak Małgorzata
Komentarz, LEX 2010, Komentarz do art. 89 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz.U.10.113.759), [w:] M. Stachowiak, J. Jerzykowski, W.
Dzierżanowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz, LEX, 2010, wyd. IV). Analizowane
postępowanie prowadzone jest w trybie przetargu nieograniczonego, a więc w trybie
jednoetapowym. Zamawiający nie wykluczał uprzednio przystępującego z udziału w
postępowaniu, co pozwalałoby na zastosowanie normy wynikającej z art. 89 ust. 1 pkt 5
ustawy Pzp. W okolicznościach niniejszej sprawy mógłby znajdować zastosowanie co
najwyżej przepis art. 24 ust. 4 ustawy Pzp.
Oceniając ustalony w sprawie stan faktyczny Izba w pierwszej kolejności dokonała
wykładni opisanego przez zamawiającego warunku udziału w postępowaniu w zakresie
wiedzy i doświadczenia, opisanego w pkt 6.4 SIWZ. Opisany przez zamawiającego warunek
stanowił, że wykonawca powinien posiadać doświadczenie w realizacji kompleksowej usługi
sprzątania w podobnych obiektach, miarą którego jest świadczenie usługi ciągłej (minimum
12 miesięcy) w zakresie kompleksowego sprzątania w obiektach typu placówki służby
zdrowia, szpitale uzdrowiskowe z leczniczą bazą zabiegową wykonującą zabiegi lecznicze o
powierzchni nie mniejszej niż 6.000 m2 w okresie ostatnich trzech lat przed dniem wszczęcia
postępowania, nie mniej niż trzy takie obiekty, o łącznej wartości rocznej netto usługi
minimum 1.500.000,00 zł.
Odwołujący wywodził w odwołaniu, że należało wykazać doświadczenie w wykonaniu
trzech usługi, z których każda miała trwać 12 miesięcy i obejmować obiekt o odpowiedniej
powierzchni, natomiast sumowanie mogło dotyczyć jedynie wartości rocznej usług.
Przystępujący w piśmie procesowym utrzymywał zaś, że konieczne jest zbiorcze
traktowanie trzech usług świadczonych przez wykonawcę jako usługi łącznej, na potrzeby
postępowania, która powinna wspólnie spełniać przedstawione kryteria w zakresie
powierzchni, ciągłości oraz wartości rocznej. Podobnie zdawał się argumentować
zamawiający.
Izba uwzględniając reguły interpretacji gramatycznej dokonała następującej wykładni
przywołanego postanowienia SIWZ. W pierwszej części warunku wskazano na wymóg
wykonania usługi ciągłej trwającej minimum 12 miesięcy, dookreślonej jako polegającej na
sprzątaniu obiektów o odpowiedniej specyfice, zaś w dalszej kolejności wskazano jaki
czasookres będzie brany pod uwagę. Sformułowanie „nie mniej niż trzy takie obiekty”
oznaczało zaś, że zamawiającego interesują co najmniej trzy obiekty o odpowiednich
cechach, w których opisana wcześniej 12 miesięczna usługa ciągła była wykonywana. Użyta
przez zamawiającego przesłanka „łączna” odnosiła się jedynie do znajdującej się w
końcowej części warunku wartości rocznej netto usług. Natomiast możliwość sumowania nie
została dopuszczona co do powierzchni sprzątanych obiektów, czy też okresów w których
utrzymywano w nich czystość.
W dalszej kolejności Izba stwierdziła, że przystępujący nie sprostał wynikającemu z
opisu warunku obowiązkowi wykazania co najmniej trzech usług sprzątania o wymaganej
ciągłości. W złożonym przez siebie wykazie usług wymienił wprawdzie trzy usługi, tj. dla
Szpitala Solec sp. z o.o. w Warszawie, Centrum Medycznego LIM w Warszawie,
Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w Warszawie. Jednakże tylko w stosunku do dwóch
z tych usług przystępujący wykazał fakt należytego wykonania przez okres co najmniej 12
miesięcy.
Przystępujący
wykazał
prawidłowo
należyte
wykonanie
usługi
na
rzecz
Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego w okresie od 28 kwietnia 2007r. do 31 maja 2011 r.
Powyższe wynikało z wykazu usług i korespondujących z nim referencji. Ponadto
przystępujący wykazał fakt należytego wykonania usługi sprzątania dla Centrum
Medycznego LIM w Warszawie, z tym zastrzeżeniem, że wyłącznie w okresie od 2009 r. do 4
lipca 2011 r. Wprawdzie w wykazie usług wykonawca wskazał, że wykonuje należycie usługę
od 28 lutego 2007 r. do nadal (zaś wykaz sporządzono 17 października 2012 r.), to jednak
okoliczność ta nie znajdowała potwierdzenia w złożonych referencjach. W piśmie
polecającym wskazano bowiem, wbrew treści wykazu, że współpraca Centrum Medycznego
LIM z przystępującym trwa nieprzerwanie dopiero od 2009 r. Po drugie zaś, referencje
wystawiono 4 lipca 2011 r. Zatem na podstawie ich treści nie można było ustalić czy fakt
należytego wykonywania usługi miał również miejsce po tej dacie. Tym samym Izba
potwierdza wielokrotnie akcentowany w orzecznictwie pogląd, iż – w przypadku usług
okresowych lub ciągłych – na potwierdzenie spełnienia warunków udziału w postępowaniu
można wprawdzie składać dokumenty wystawione w trakcie trwania takiej usługi. Jednak są
one dowodem należytego wykonywania świadczeń okresowych lub ciągłych jedynie za okres
poprzedzający ich wystawienie. Referencje służą wszak udokumentowaniu doświadczenia
wykonawcy. Zaś posiadanie przez wykonawcę niezbędnego doświadczenia należy rozumieć
jako praktyczną umiejętność zdobytą i ugruntowaną w tracie realizacji podobnego
zamówienia. Doświadczenie jest to zbiór niewyuczonych, automatycznych reakcji
wynikających z już nabytych praktycznych umiejętności. Proces zdobywania praktycznych
umiejętności kształtowany jest przez czynnik czasu czego efektem jest biegłość i wprawa
przy wykonywaniu określonych czynności wynikająca z uprzedniego wykonywania
analogicznych prac. W ocenie doświadczenia w realizacji umowy nie podlega zatem badaniu
realizacja przyszła i niepewna.
Biorąc pod uwagę takie pojmowanie pojęcia „niezbędne doświadczenie”, którego
konkretyzacji dokonał zamawiający w SIWZ, zauważyć należy że o prawidłowym wykonaniu
umowy można mówić dopiero po jej zakończeniu, gdyż dopiero w tym momencie można jej
należyte zrealizowanie ocenić i potwierdzić. W przypadku usług okresowych lub ciągłych ich
należyte wykonanie należy oceniać badając wyłącznie zrealizowaną część takiej umowy,
porównując wartość i zakres wykonanej części do opisanego w SIWZ warunku udziału w
postępowaniu. W obydwu przypadkach, fakt należytego wykonania zakończonej umowy lub
fakt należytego wykonania części umowy która jeszcze trwa, winien być potwierdzony
dokumentami stanowiącymi o wykonaniu umowy lub jej części w zakresie odpowiadającym
postanowieniom SIWZ określonym przez zamawiającego.
Skoro zamawiający dokonał opisu sposobu dokonywania oceny spełniania warunku
udziału w postępowaniu w ten sposób, że wymagał doświadczenia w realizacji umowy w
określonym czasie i o określonej wartości, to nie można przyjąć, że wystarczające jest
wykazanie się samym faktem zawarcia umowy, a nie jej zaawansowaniem na poziomie
wymaganym przez zamawiającego. Nie jest możliwym powoływanie się na doświadczenie,
które dopiero zostanie nabyte w wyniku realizacji umowy ciągłej lub okresowej, jeżeli umowa
ciągła lub okresowa została zrealizowana w niewielkim stopniu.
Tym niemniej biorąc pod uwagę udowodniony przez przystępującego okres
należytego wykonywania usługi na rzecz Centrum LIM tj. od 2009 r. do 4 lipca 2011 r.
przekraczał on wymagane przez zamawiającego 12 miesięcy.
Wymogu co do ciągłości usługi nie spełniała natomiast usługa wykonana przez
przystępującego na rzecz Szpitala Solec. Umowę sprzątania przystępujący wykonywał
jedynie przez 10 miesięcy (od 1.1.2011 r. do 31.10.2011 r.), nie osiągając wymaganego
przez zamawiającego okresu świadczenia usługi ciągłej. Ponadto, przystępujący potwierdził
należyte wykonanie tej usługi jedynie w okresie od 1 stycznia 2011 r. do 4 lipca 2011 r., tj.
dnia wystawienia referencji przez zleceniodawcę.
Zgodzić należało się również z odwołującym, że łączna wartość wymaganych przez
zamawiającego usług nie przekroczyła kwoty 1.500.000 zł netto. Roczna wartość usługi
wykonanej na rzecz Wojewódzkiego Szpitala Bródnowskiego osiągnęła kwotę 820.000 zł
netto, zaś usługi wykonanej na rzecz Centrum Medycznego LIM - kwotę 433.000 zł netto. W
wyliczeniu tym nie można było natomiast uwzględnić wartości usługi wykonanej na rzecz
Szpitala Solec, gdyż potwierdzono jedynie 6 miesięcy należytego wykonywania tej umowy.
Reasumując Izba stwierdziła, że przystępujący nie złożył wymaganych przez
zamawiającego dokumentów, które potwierdziłby spełnienie przez niego warunku udziału w
postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia opisanego w pkt 6.4 SIWZ. Konsekwencją
niezłożenia przez wykonawcę dokumentów potwierdzających spełnienie warunku udziału w
postępowaniu jest konieczność wezwania przez zamawiającego do ich uzupełnienia w trybie
art. 26 ust. 3 ustawy Pzp.
2. Zarzut naruszenia art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp poprzez poprawienie miesięcznej
ceny jednostkowej za sprzątanie w ofercie odwołującego, pomimo niezaistnienia
przesłanek oczywistej omyłki rachunkowej
Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła następujący stan faktyczny.
W pkt 12.1 SIWZ zamawiający zastrzegł, iż wykonawca oblicza cenę oferty dla
okresu 36 miesięcy na podstawie kosztorysu, który będzie stanowił załącznik do oferty i
następnie wynik ten wpisuje cyfrowo i słownie do formularza oferty.
Stosownie do pkt 12.4 SIWZ, niezależnie od ceny z formularza oferty, wykonawca
miał obliczyć cenę jednostkową (miesięczną) wykonania usług przypadającą na 1m
2
powierzchni użytkowej przeznaczonej do sprzątania. Cena jednostkowa stanowić będzie
podstawę do wyliczenia ewentualnych kar umownych lub obniżek wynagrodzenia
określonych w przyszłej umowie.
W załączniku nr 2 do SIWZ zamawiający podał częstotliwość sprzątania
poszczególnych powierzchni. Cała powierzchnia sprzątania wynosiła 32.183,82 m
2
, w tym:
• codziennie 25.685,09 m
2
,
• co drugi dzień 739,37 m
2
,
• 1 raz w tygodniu 2.846,99 m
2
• 1 raz w miesiącu 1.001,27 m
2
,
• 5 razy w miesiącu 1.050,80 m
2
,
• 2 razy w miesiącu 556,30 m
2
.
Ponadto w § 5 ust. 1 projektu umowy (załącznik nr 4 do SIWZ) zamawiający
zastrzegł, iż wartość przedmiotu umowy w skali jednego miesiąca ustala się jako iloczyn
powierzchni faktycznie sprzątanej określonej na podstawie załącznika nr 2, wykazu
częstotliwości sprzątania pomieszczeń i stawki za metr kwadratowy powierzchni.
Wreszcie, stosownie do § 5 ust. 6 wzoru umowy wysokość wynagrodzenia za
wykonanie usługi sprzątania w pomieszczeniach sprzątanych rzadziej niż codziennie
ustalana będzie według wzoru: powierzchnia pomieszczenia w m
2
x stawka miesięczna za
m
2
powierzchni, podzielona przez 30 dni i pomnożona przez ilość dni, w których odbyło się
sprzątanie.
Specyfikacja istotnych warunków zamówienia
Odwołujący zaoferował wykonanie przedmiotu zamówienia za kwotę 4.307.760,00 zł
netto i 5.298.544,80 zł brutto. Podał cenę jednostkową (miesięczną) za sprzątanie 1 m
2
powierzchni użytkowej: 4,34 zł netto i 5,34 zł brutto.
Formularz ofertowy, w ofercie odwołującego
Zamawiający w piśmie z dnia 19 października 2012 r. poinformował odwołującego, że
jego zdaniem oferta odwołującego zawierała błędnie wyliczoną miesięczną cenę
jednostkową netto i brutto. Aby poprawnie wyliczyć miesięczną cenę jednostkową należy
wartość oferty podzielić przez ilość miesięcy (36), a następnie podzielić przez ilość
wszystkich metrów do sprzątania (32.183,82 m
2
), co wykonawca uczynił w poprzednim
postępowaniu. Po poprawieniu miesięczna cena jednostkowa wynosi 3,72 zł/m
2
netto i 4,57
zł/m
2
brutto.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje.
Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp poprzez
dokonanie poprawienia omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego, mimo, że w ofercie
odwołującego nie została popełniona omyłka rachunkowa zasługiwał na uwzględnienie.
Izba podzieliła tym samym stanowisko odwołującego, iż zamawiający nie określił w
specyfikacji istotnych warunków zamówienia sposobu obliczenia miesięcznych cen
jednostkowych netto i brutto za sprzątanie 1 m
2
powierzchni użytkowej. W szczególności
wiążący wykonawców sposób ustalenia takiej stawki nie wynikał z postanowienia pkt 12.4
SIWZ. Według przywołanego postanowienia wykonawca miał obliczyć cenę jednostkową
(miesięczną) wykonania usług przypadającą na 1m
2
powierzchni użytkowej przeznaczonej do
sprzątania. Z tego zapisu wynikało niewątpliwie jedynie to, że ogólną wartość umowy
ustaloną w formularzu ofertowym za cały 3 letni okres realizacji umowy należało podzielić
przez ilość miesięcy tj. 36. Natomiast zabrakło wskazania w jaki sposób z uzyskanej
miesięcznej wartości umowy wyliczyć miesięczną cenę jednostkową przypadającą na 1 m
2
powierzchni czynnej. Jednym ze sposobów było proste podzielenie wartości miesięcznej
usługi przez ilość wszystkich metrów do sprzątania (32.183,82 m
2
). Za takim sposobem
optował zamawiający poprawiając cenę jednostkową w ofercie odwołującego.
Jednakże w ocenie Izby równie uprawnionym było obliczenie ceny jednostkowej za
sprzątanie 1 m
2
powierzchni użytkowej z uwzględnieniem częstotliwości sprzątania
poszczególnych powierzchni. Za takim sposobem przemawiało postanowienie § 5 ust. 1
wzoru umowy, zgodnie z którym wartość przedmiotu umowy w skali jednego miesiąca ustala
się jako iloczyn powierzchni faktycznie sprzątanej określonej na podstawie załącznika nr 2,
wykazu częstotliwości sprzątania pomieszczeń i stawki za metr kwadratowy powierzchni.
Wobec braku jednoznacznych wskazówek w treści SIWZ poleganie przez wykonawcę
pomocniczo na postanowieniach wzoru umowy nie mogło być poczytane jako omyłka.
Odwołujący na podstawie załącznika nr 2 do SIWZ, do którego odsyłał §5 ust. 1
wzoru umowy ustalił rzeczywistą częstotliwość sprzątania poszczególnych powierzchni, tj.
sprzątania codziennego: 25 685,09 m
2
, sprzątania co drugi dzień: 739,37 m
2
, sprzątania 1
raz w tygodniu: 2 846,99 m
2
, sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m
2
, sprzątania 5 razy w
tygodniu: 1 050.80 m
2
, sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m
2
. Następnie pomnożył liczbę
metrów kwadratowych przez liczbę dni świadczenia usługi i otrzymał wielkości:
•
do sprzątania codziennego: 25 685,09 m
2
razy 30 dni w miesiącu = 770 552,70 m
2
,
•
do sprzątania co drugi dzień: 739,37 m
2
razy 15 dni w miesiącu = 11 090,55 m
2
,
•
do sprzątania 1 raz w tygodniu: 2 846,99 m
2
razy 4,25 dni w miesiącu = 12 099,71 m
2
,
•
do sprzątania 1 raz w miesiącu: 1 001,27 m
2
razy 1 dzień w miesiącu = 1 001,27 m
2
,
•
do sprzątania 5 razy w tygodniu: 1 050.80 m
2
razy 21 dni w miesiącu = 22 066,80 m
2
,
•
do sprzątania 2 razy w miesiącu: 556,30 m
2
razy 2 dni w miesiącu = 1 112,60 m
2
.
Ustalił w ten sposób rzeczywiste miesięczne wielkości powierzchni sprzątania, zaś w
dalszej kolejności wyliczył stawkę jednostkową za 1 m
2
powierzchni sprzątania na poziomie
4,34 zł netto i 5,34 zł brutto. W ocenie Izby taki sposób wyliczenia stawki nie pozostawał w
sprzeczności z pkt 12.4 SIWZ, jak również z żadnym innym postanowieniem SIWZ.
Dostrzeżenia wymagało, że zadania wykonawcom nie ułatwiała wewnętrzna
sprzeczność i niejasność postanowień SIWZ. Z jednej bowiem strony stawka, o której mowa
w pkt 12.4 SIWZ, miała służyć wyłącznie obliczeniom kar umownych i ewentualnego
obniżenia wynagrodzenia. Ze wzoru umowy wynikało jednak coś zgoła odmiennego, a
mianowicie, że stawka ta służy obliczeniu miesięcznego wynagrodzenia przysługującego
wykonawcy (§ 5 ust. 1) czy też ustaleniu miesięcznego wynagrodzenia za wykonanie usługi
w pomieszczeniach sprzątanych rzadziej niż codziennie (§ 5 ust. 6).
Dostrzeżenia wymagało, że oczywistą omyłką rachunkową jest widoczny,
niezamierzony błąd rachunkowy popełniony przez wykonawcę, który polega na uzyskaniu
nieprawidłowego wyniku działania arytmetycznego, a w szczególności poprzez błędne
zsumowanie lub odjęcie poszczególnych pozycji. W okolicznościach niniejszej sprawy brak
było podstaw do określenia zachowania wykonawcy jako omyłki rachunkowej. Różnica
pomiędzy wyliczeniami dokonanymi przez zamawiającego i odwołującego nie wynikała
bowiem z błędów o charakterze arytmetycznym. Była konsekwencją przyjęcia odmiennego
sposobu obliczenia ceny miesięcznej jednostkowej za sprzątanie 1 m
2
powierzchni
użytkowej. Sposób wyliczenia nie został określony w SIWZ, a zatem zamawiający nie miał
podstaw do poprawienia tego wyliczenia w sposób zakomunikowany w piśmie z dnia 19
października 2012 r.
Nie zasługiwała na uwzględnienie argumentacja zamawiającego, który wywodził, że
w poprzednio prowadzonym postępowaniu, na tle analogicznych postanowień SIWZ udzielił
wykonawcom, w tym odwołującemu, wiążących wyjaśnień co do sposobu obliczenia
miesięcznej ceny jednostkowej za 1 m
2
sprzątania. Wyjaśnienia treści SIWZ udzielone w
innym postępowaniu nie wiązały bowiem wykonawców w nowym przetargu. Przeciwnie,
skoro zamawiający na podstawie przebiegu poprzedniego postępowania miał świadomość,
że zapis jest niejasny, gdyż wykonawcy składają wnioski o jego wyjaśnienie, powinien w
kolejnym postępowaniu zmodyfikować treść SIWZ w celu wyeliminowania wątpliwości, czego
jednak nie uczynił.
Konsekwencją naruszenia przez zamawiającego art. 87 ust. 2 pkt 2 ustawy Pzp
polegającego na poprawieniu omyłki rachunkowej w ofercie odwołującego, mimo, że nie
została popełniona taka omyłka, jest konieczność nakazania zamawiającemu unieważnienia
dokonanej czynności.
Izba stwierdziła ponadto, że odwołujący nie wskazał w treści odwołania na czym
polegać miało naruszenie przez zamawiającego zasady równego traktowania wykonawców,
wyrażonej w art. 7 ust. 1 ustawy Pzp. Zarzut ten należało więc uznać za chybiony.
Zamawiający poprzez zaskarżone czynności i zaniechania czynności, do których
wykonania jest obowiązany na podstawie ustawy Pzp nie naruszył przepisu art. 7 ust. 3
ustawy Pzp. Przywołany przez odwołującego przepis stanowi, że zamówienia udziela się
wyłącznie wykonawcy wybranemu na podstawie przepisów ustawy. Udzielenie zamówienia
następuje w momencie zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. W niniejszej
sprawie zamawiający nie zawarł umowy, więc nie mógł naruszyć przywołanego przez
odwołującego przepisu.
Zgodnie z przepisem art. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza
uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało
wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów miało miejsce w niniejszej sprawie.
Nakazaniu przez Izbę unieważnienia i powtórzenia czynności w postępowaniu w
sposób wskazany w pkt 1 sentencji nie stał na przeszkodzie przepis art. 192 ust. 3 pkt 3
ustawy Pzp. Przepis ten stanowi, że uwzględniając odwołanie, jeżeli umowa w sprawie
zamówienia publicznego została zawarta w okolicznościach dopuszczonych w ustawie, Izba
może stwierdzić naruszenie przepisów ustawy.
Jedną z dopuszczonych przez ustawę okoliczności jest zawarcie umowy po uchyleniu
przez Izbę zakazu jej zawarcia na podstawie art. 183 ust. 2 ustawy Pzp. Izba
postanowieniem z 2 listopada 2012 r. wydanym w sprawie o sygn. akt KIO/W 38/12 uchyliła
na wniosek zamawiającego zakaz zawarcia umowy do czasu ogłoszenia przez Izbę
orzeczenia w niniejszej sprawie. Jednakże, jak wynikało z oświadczenia złożonego przez
pełnomocnika zamawiającego w trakcie rozprawy, zamawiający do czasu wyrokowania w
niniejszej sprawie nie zawarł umowy w sprawie zamówienia publicznego. W tej sytuacji Izba
uwzględniając odwołanie nie mogła ograniczyć się jedynie do stwierdzenia naruszenia
przepisów ustawy.
Biorąc powyższe pod uwagę, na podstawie art. 192 ust. 1 oraz art. 192 ust. 3 pkt 1
ustawy Pzp orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt
1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Izba uwzględniła koszty wynagrodzenia pełnomocnika odwołującego w wysokości
3600,00 zł, na podstawie rachunku złożonego do akt sprawy, stosownie do brzmienia § 5
ust. 2 pkt 1 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b przywoływanego rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów
z dnia 15 marca 2010 r.
Przewodniczący: ………………….…
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
