rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-08-29
rok: 2011
data dokumentu: 2011-08-29
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 1761/11
KIO 1761/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2011 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 sierpnia 2011 r. przez stowarzyszenie
Klub Przyrodników w Świebodzinie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzonym przez Drawieński Park Narodowy w Drawnie
przy udziale uczestnika postępowania Urszuli Banaś – Stankiewicz prowadzącej
działalność gospodarczą pod nazwą Pracownia Przyrodnicza Urszula Banaś –
Stankiewicz w Szczecinie zgłaszającej przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 17 sierpnia 2011 r. przez stowarzyszenie
Klub Przyrodników w Świebodzinie w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
prowadzonym przez Drawieński Park Narodowy w Drawnie
przy udziale uczestnika postępowania Urszuli Banaś – Stankiewicz prowadzącej
działalność gospodarczą pod nazwą Pracownia Przyrodnicza Urszula Banaś –
Stankiewicz w Szczecinie zgłaszającej przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie zamawiającego
orzeka:
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty złożonej przez
stowarzyszenie Klub Przyrodników w Świebodzinie oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego,
2.
kosztami postępowania obciąża Drawieński Park Narodowy w Drawnie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero gorszy) uiszczonąprzez
stowarzyszenie Klub Przyrodników tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Drawieńskiego Parku Narodowego w Drawnie na rzecz
stowarzyszenia Klub Przyrodników kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) stanowiącąkoszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1761/11
U z a s a d n i e n i e
Drawieński Park Narodowy w Drawnie zwany dalej „zamawiającym”, działając na
podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (tj.: Dz.
U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „Pzp”, prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie w celu zawarcia umowy na wykonanie badańi
opracowanie dokumentacji pokontrolnych dla wybranych siedlisk przyrodniczych i Lipiennika
Loesela.
Szacunkowa wartośćzamówienia jest niższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie przepisu art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie ZamówieńPublicznych
z dnia 25 lipca 2011 r. pod numerem 213976.
W dniu 12 sierpnia 2011 r. zamawiający zawiadomił za pośrednictwem faksu
stowarzyszenie Klub Przyrodników wŚwiebodzinie (dalej „odwołujący”) o odrzuceniu jego
oferty oraz o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez UrszulęBanaś–
Stankiewicz prowadzącądziałalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia Przyrodnicza
Urszula Banaś– Stankiewicz w Szczecinie (dalej także „przystępujący).
Dnia 17 sierpnia 2011 r. odwołujący wniósł pismem z dnia 16 sierpnia 2011 r.
odwołanie (wpływ bezpośrednio do Prezesa Izby potwierdzony prezentatą), kopięodwołania
przekazując w dniu 16 sierpnia 2011 r. zamawiającemu (kurierem – dowód doręczenia w
aktach sprawy).
Odwołujący zakwestionował czynności odrzucenia swojej oferty zarzucając zamawiającemu
rażące naruszenie art. 92 ust 1 pkt 2 ustawy przez zaniedbanie prawidłowego uzasadnienia
faktycznego przyczyn odrzucenia oferty oraz naruszenie art. 89 Pzp przez bezprawne
odrzucenie oferty.
Uwzględniwszy powyższe wniósł o unieważnienie odrzucenia oferty i nakazanie
zamawiającemu powtórzenia wyboru oferty najkorzystniejszej oraz o przyznanie zwrotu
kosztów postępowania.
W uzasadnieniu do podniesionych zarzutów odwołujący wskazał, iżzamawiający w
dniu 12 sierpnia 2011 r. przesłał wykonawcy faksem „zawiadomienie o wyborze oferty
najkorzystniejszej” informując w nim o odrzuceniu oferty wykonawcy. Jako uzasadnienie
prawne wskazano art. 89 ust. 1 pkt 2 i 4 oraz art. 90 ust. 3 Pzp. Jako uzasadnienie faktyczne
podano tylko,że w opinii zamawiającego „wyjaśnienie udzielone przez oferenta nie zawiera
wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ oraz błędnie obliczono liczbę
stanowisk które nie sąjednoznaczne z liczbąobiektów podanych w SIWZ”.
Odwołujący argumentował, iżzamawiający nie podał prawidłowego uzasadnienia
faktycznego odrzucenia oferty, czym rażąco naruszył art. 92 ust 1 pkt 2 Pzp. W
szczególności jako uzasadnienie prawne odrzucenia oferty zamawiający wskazał miedzy
innymi art. 89 ust 1 pkt 2 Pzp. Powołany przepis wymaga odrzucenia oferty jeżeli jej treśćnie
odpowiada specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej „siwz”). Zamawiający nie
podałżadnego uzasadnienia faktycznego dla tezy,że treśćoferty odwołującego nie
odpowiadała siwz - nie wskazał na czym polegająrozbieżności między treściąoferty, a
wymaganiami siwz. Uzasadnienie faktyczne odnosi sięwyłącznie do wyjaśnieńdotyczących
zaoferowanej ceny, a wyjaśnienia te nie sąelementem oferty ani nie modyfikujątreści oferty -
nie mogąwięc uzasadniaćniezgodności oferty z siwz.
Ponadto zamawiający wskazał,że odrzuca ofertęna podstawie art. 89 ust 1 pkt 4 Pzp oraz
art. 90 ust. 3 ustawy, a zatem ze względu na rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu
zamówienia. Zamawiający celem uzasadnienia faktycznego wskazał,że jego zdaniem
wykonawca popełnił błędy kalkulując cenęofertową(„wyjaśnienie udzielone przez oferenta
nie zawiera wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ”) - nie podano jednak
przy tym, jakich elementów rzekomo nie uwzględniono - oraz „błędnie obliczono liczbę
stanowisk, które nie sąjednoznaczne z liczbą, obiektów podanych w SIWZ” — nie podano
przy tym, dlaczego zamawiający tak uważa, ani w jaki sposób mogło to zaniżyćostateczne
oszacowanie kosztów.
Dalej odwołujący podniósł, iżnawet gdyby rzeczywiście błędy popełnił, nie wynika z tego
jeszcze,że skutkująone „rażąco niskim” skalkulowaniem ceny oferowanej i uzasadniają
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. Przedstawione przez zamawiającego
uzasadnienie nie stanowi zatem prawidłowego uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty
ze względu na rażąco niskącenę. Odwołujący stwierdził, iżzgodnie z utrwalonym
orzecznictwem, rażąco niska cena to cena niewiarygodna, nierealistyczna w porównaniu do
cen rynkowych podobnych zamówień, wskazująca na realizacjęzamówienia poniżej kosztów
wytworzenia usług; grożąca nienależytym wykonaniem zamówienia w przyszłości. Aby
uzasadnićuznanie ceny za „rażąco niską”, zamawiający musiałby więc nie tylko wskazaćna
istnienie bliżej nieokreślonych błędów w jej kalkulowaniu, ale musiałby uzasadnić,że błędy te
majątak duże znaczenie dla kalkulacji,że czyniąjej wynik nierealistycznym iże
powodowałyby wykonywanie zamówienia poniżej kosztów. Aby uzasadnićuznanie ceny za
rażąco niskązamawiający powinien więc w przedmiotowej sytuacji nie tylko sugerować,że
odwołujący nie doszacował jakichśelementów kalkulacji kosztów realizacji zamówienia, ale
musiałby uzasadnić,że skala tego niedoszacowania jest tak duża,że czyni całośćkalkulacji
nierealistyczną, a zamówienie niemożliwym do wykonania za takącenę. Zdaniem
odwołującego dopóki niedoszacowanie nie zagrażałoby prawidłowej realizacji zamówienia, a
w szczególności dopóki nie powodowałoby wykonywania zamówienia poniżej kosztów, nic
uzasadniałoby to uznania ceny za „rażąco niską”.
Odwołujący wskazał, iżw uzasadnieniu odrzucenia jego oferty zamawiający nie odniósł sięw
ogóle do przesłanek, na podstawie których rzeczywiście można by uznaćoferowanącenęza
„rażąco niską”, tj. wżaden sposób nic uzasadnił,że wykonanie zamówienia za takącenęjest
nierealistyczne alboże nie odpowiada ona realiom rynkowym. Nie spróbował nawet
oszacowaćkonsekwencji finansowych rzekomych błędów odwołującego w kalkulacji kosztów
realizacji zamówienia, nie próbując wżaden sposób uzasadnić,że rzeczywiście skutkująone
„rażąco niskąceną”.
Odwołujący wyjaśnił, iżw jego opinii złożona oferta była zgodna z siwz, z wyjątkiem
nieistotnych omyłek rachunkowych, które zamawiający poprawił w trybie przewidzianym
przez ustawę. Zamawiający bezprawnie wskazał więc,że odrzuca jąna podstawie art. 89
ust. 1 pkt 2 Pzp. Odwołujący podkreślił, iżodniesienie siędo zarzutu zamawiającego jest
utrudnione przez brak uzasadnienia faktycznego - odwołujący nie wie, co zamawiający uznał
za niezgodnośćz siwz - w opinii odwołującego niezgodności takich nie było.
Odwołujący stwierdził także, iżzaoferowana cena nie jest rażąco niska, a przeciwnie —
odpowiada cenom rynkowym realizacji podobnych zamówień. Zaoferowana przez
odwołującego cena jest kilkukrotnie niższa, niżdokonane przez zamawiającego
oszacowanie wartości zamówienia i zaplanowanieśrodków na jego realizację- ale jest to
wynik błędnego określenia wartości zamówienia przez zamawiającego, a nie wynik
zaoferowania rażąco niskiej ceny przez odwołującego. Podkreślił, iżuzasadnił kalkulację
ceny w wyjaśnieniach, które przedstawił nażądanie zamawiającego. Uzasadnienie to oparte
było na dwóch niezależnych argumentacjach: kalkulacji kosztów poszczególnych elementów
zamówienia oraz porównaniu z cenami podobnych zamówieńna rynku. Odwołujący
podtrzymał swoje stanowisko,że jego kalkulacja ceny uwzględnia wszystkie elementy
wymienione w siwz, a zarzut zamawiającego jest bezpodstawny.
Odnośnie rzekomo bezpodstawnego utożsamienia liczby stanowisk z liczbąobiektów: -
zarzut zamawiającego jest w ocenie odwołującego bezpodstawny. Zasadnośćutożsamienia
liczby stanowisk z liczbąobiektów wynika wprost z metodyk, które sam zamawiający wskazał
w siwz jako na standardy sposobu wykonania pracy. W metodykach tych wskazano
wyraźnie,że dla siedlisk 7110, 6120, 4030: „w obiektach do 1 ha należy nakładaćstanowisko”, a dla siedlisk 7140, 7230: „stanowiskiem jest cale torfowisko -wyjątkiem
obiektów bardzo dużych”, 7150 „stanowiskiem jest płat stanowiący jednącałośćlub zespół
płatów na obiekcie stanowiącym jednącałość” (czyli cały „obiekt” w rozumieniu
zamawiającego). Z informacji podanych przez zamawiającego w siwz wynika,że obiekty, na
których należy wykonaćprace, mająpowierzchnie po kilkadziesiąt arów (średnio 72 ary). Nie
ma więc możliwości zakładania w nich po więcej niżjednym „stanowisku monitoringowym”.
Utożsamienie liczby stanowisk z liczbąobiektów do celów szacowania kosztów zamówienia
było więc zasadne.
Ponadto zgodnie z powołanymi metodykami, standardowym stanowiskiem jest transekt 200 x
10 m; tylko w przypadku mniejszych obiektów jego rozmiary dopasowuje siędo obiektu.
Ponieważewentualne różne stanowiska na jednym obiekcie nie mogądo siebie przylegać,
założenie standardowego stanowiska monitoringowego zajmuje co najmniej powierzchnię66
arów (transekt — 20 arów, 10 m bufor wokół transektu - 46 arów). Założenie, na obiektach
wskazanych w siwz, mającychśredniąpowierzchnię72 arów, więcej niżjednego stanowiska
na obiekcie, byłoby więc fizycznie niemożliwe, nie mówiąc jużo zgodności ze wskazanymi
metodykami.
W
przedmiotowym
postępowaniu
odwołujący
zaproponował
cenę
odpowiadającąstawce ok. 790 zł brutto za stanowisko - biorąc pod uwagęz jednej strony
czynniki zwiększające koszty (wymogi rozszerzone względem PMS: konieczność
dwukrotnego wykonania obserwacji, oznakowania powierzchni palikami i poszerzone
wymagania względem dokumentacji kartograficznej), z drugiej strony - znacznie niższe niżw
PMS koszty dojazdów do obiektów i ich wyszukiwania. Porównanie to w opinii odwołujący
powinno byćuznane za dodatkowe uzasadnienie,że zaoferowana cena nie jest rażąco
niska.
Zamawiający zawiadomił w dniu 19 sierpnia 2011 r. za pośrednictwem faksu Urszulę
Banaś– Stankiewicz prowadzącądziałalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia
Przyrodnicza Urszula Banaś– Stankiewicz w Szczecinie o odwołaniu wzywając
do przystąpienia do postępowania odwoławczego oraz przesyłając kopięodwołania.
Pismem z dnia 22 sierpnia 2011 r. do Prezesa Izby (wpływ bezpośredni w dniu 8
sierpnia 2011 r. potwierdzony prezentatą) zostało wniesione zgłoszenie przez UrszulęBanaś
– Stankiewicz prowadzącądziałalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia Przyrodnicza
Urszula Banaś– Stankiewicz w Szczecinie (dalej także „przystępujący”) przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2011 r. strony oraz przystępujący podtrzymali
dotychczasowe stanowiska.
Uwzględniając
załączoną
do
akt
sprawy
dokumentację
przedmiotowego
postępowania, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron oraz
przystępującego złożone podczas rozprawy, Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zamawiający w siwz w pkt. III opisał szczegółowo wymagania dotyczące przedmiotu
zamówienia, w tym m.in. liczbęobiektów, w których mająbyćprzeprowadzone badania
terenowe i opracowania dokumentacji pokontrolnych oraz zakres badań. I tak przykładowo w
pkt. III.3 siwz dotyczącym torfowiska przejściowego trzęsawiska wskazał, iżbadaniami
objętych zostanie 45 obiektów o łącznej powierzchni ok. 3 000 arów. W ramach badańnależy
dokonaćweryfikacji typu siedliska i zajmowanej powierzchni, wykonaćpełnądokumentację
fitosocjologicznąi kartograficzną, wyznaczyćstałe transekty do monitoringu, w ich obrębie
wyznaczyćstałe powierzchnie do zdjęćfitosocjologicznych, określićwzględny poziom wody,
zagrożenia, sposoby ochrony. Ponadto określono termin realizacji badańoraz sporządzenia
dokumentacji kontroli stanowiska. Powołane wymagania uzupełnione zostały wyjaśnieniami
do siwz z dnia 28 lipca 2011 r. (w szczególności odpowiedzi na pytanie 3 i 4).
Odwołujący złożył ofertęproponując realizacjęzamówienia za cenę40 350 zł netto
(brutto 49 630,50 zł). Do oferty załączono formularz obliczenia ceny sporządzony na
podstawie wzoru załączonego do siwz (załącznik nr 2). Oferta przystępującego opiewała na
cenęnetto 169 900 zł (brutto w tej samej wysokości). Wartośćzamówienia oszacowano na
204 004 zł.
Zamawiający wezwał odwołującego pismem z dnia 4 sierpnia 2011 r. w trybie art. 90 ust. 1
Pzp do „wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokośćceny, a w
szczególności załączenie szczegółowego kosztorysu ofertowego”.
W odpowiedzi pismem z dnia 8 sierpnia 2011 r. odwołujący złożył wyjaśnienia.
Pismem z dnia 12 sierpnia 2011 r. zamawiający zawiadomił odwołującego o wyborze
jako najkorzystniejszej oferty przystępującego oraz o odrzuceniu oferty odwołującego z
postępowania na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i 4 Pzp oraz art. 90 ust. 3 ustawy w
uzasadnieniu faktycznym wskazując, iż„wyjaśnienie udzielone przez oferenta nie zawiera
wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ oraz do wyliczenia ceny błędnie
obliczono liczbęstanowisk, które nie sąjednoznaczne z liczbąobiektów podanych w SIWZ”.
Stanowiska zamawiającego nie podzielił odwołujący wnosząc rozpoznawane przez
Izbęodwołanie.
Uwzględniwszy tak ustalony stan faktyczny Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła,że odwołujący legitymuje sięuprawnieniem do korzystania
ześrodków ochrony prawnej, o których stanowi przepis art. 179 ust. 1 Pzp.
Przymiot uczestnika postępowania uzyskał wykonawca Urszula Banaś– Stankiewicz
prowadząca działalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia Przyrodnicza Urszula Banaś–
Stankiewicz w Szczecinie zgłaszająca skutecznie przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.
Dokonując
oceny
podniesionych
w
odwołaniu
zarzutów
na
podstawie
zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, uwzględniając stanowiska stron
oraz przystępującego, Izba stwierdziła,że odwołanie należało uwzględnić.
Izba wyraża pogląd, iżodrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 4 w zw. z art. 90
ust. 3 Pzp – jeżeli wykonawca złożyłżądane przez zamawiającego wyjaśnienia - wymaga
udowodnienia przez zamawiającego,że zaoferowana cena jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia. W konsekwencji informacja o odrzuceniu oferty sporządzonej
zgodnie z art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp powinna zawieraćnie tylko uzasadnienie prawne, ale i
faktyczne oceny dokonanej przez zamawiającego w tej kwestii. Zamawiający zatem jest
zobowiązany w toku czynności badania ofert ustalić,że powołana przesłanka odrzucenia
oferty na gruncie konkretnej sprawy zaktualizowała się, a następnie poinformowaćo
poczynionych ustaleniach wyjaśniając, dlaczego uważa, iżza zaoferowanącenęnie jest
możliwe wykonanie zamówienia, w przeciwnym razie zasady równego traktowania
wykonawców oraz uczciwej konkurencji, wynikające z art. 7 ust. 1 ustawy, nie zostaną
zachowane.
W realiach niniejszej sprawy zamawiający wadliwie dokonał czynności poinformowania
odwołującego o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3
Pzp, bowiem w piśmie z dnia 12 sierpnia 2011 r. zaniechał podania uzasadnienia
faktycznego dokonanej wobec odwołującego czynności. Wskazanie przez zamawiającego
jedynie podstawy prawnej oraz ogólnikowe sformułowanie,że „wyjaśnienie udzielone przez
oferenta nie zawiera wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ oraz do
wyliczenia ceny błędnie obliczono liczbęstanowisk, które nie sąjednoznaczne z liczbą
obiektów podanych w SIWZ” nie stanowi, w okolicznościach sporu, realizacji dyspozycji art.
92 ust. 1 pkt 2 Pzp nakazującego podanie uzasadnienia faktycznego dokonywanych
czynności (tak teżwyrok KIO z dnia 17 sierpnia 2011 r., sygn. kar KIO 1658/11).
Izba podziela pogląd odwołującego,że uzasadnienie faktyczne decyzji zamawiającego
zawarte w piśmie z dnia 12 sierpnia 2011 r. ograniczające siędo stwierdzenia, iż
„wyjaśnienie udzielone przez oferenta nie zawiera wszystkich elementów wskazanych do
wykonania w SIWZ oraz do wyliczenia ceny błędnie obliczono liczbęstanowisk, które nie są
jednoznaczne z liczbąobiektów podanych w SIWZ”, nie może byćuznane za uzasadnienie
faktyczne realizujące cel normy art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp także w odniesieniu do odrzucenia
oferty odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Z informacji podanej przez
zamawiającego nie wynika, dlaczego zamawiający uznał, iżtreśćoferty odwołującego nie
odpowiada treści siwz. Zamawiający nie wskazał precyzyjnie, ile stanowisk zgodnie z siwz
było wymaganych (liczba stanowisk nie została wprost w siwz wskazana i wymagała
dokonania przez wykonawców samodzielnych ustaleń) i w jaki sposób zamawiający obliczył
oczekiwanąliczbęstanowisk. Zamawiający nie wymienił także, których w jego ocenie
elementów przedmiotowych oferta odwołującego nie obejmuje. Powinien wprost wskazaćna
zakres przedmiotowy określony w siwz (konkretne postanowienia siwz) i wyjaśnić, dlaczego
uważa, iżoferta odwołującego w tym zakresie z siwz nie jest zgodna.
Trafnie zauważył na rozprawie odwołujący, iżw istocie dopiero w toku rozprawy poznał
uzasadnienie faktyczne odrzucenia jego oferty. Zasadnym jest podkreślenie, iżuzasadnienie
podane w informacji o odrzuceniu oferty warunkuje zakres składanychśrodków ochrony
prawnej. Jego treśćz uwagi na zawity charakter terminów wnoszeniaśrodków ochrony
prawnej ma bezpośrednie znaczenie dla umożliwienia wykonawcom realizacji swoich praw w
postępowaniu (tak teżwyroki KIO z dnia 23 marca 2011 r., sygn. akt KIO 522/11; z dnia 24
czerwca 2010 r., sygn. akt KIO 1066/10). Z tego względu brak precyzyjnego wskazania,
dlaczego zaoferowana cena jest rażąco niska oraz zakresu niezgodności treści oferty z
treściąsiwz, skłania do stwierdzenia, iżzamawiający w istocie nie poinformował
odwołującego o przyczynie odrzucenia jego oferty. To na zamawiającym ciąży obowiązek
przedstawienia uzasadnienia faktycznego swoich decyzji w taki sposób, aby wykonawca miał
pełnąwiedzęna temat przyczyn wykluczenia czy odrzucenia oferty (tak teżw wyroku KIO z
dnia 7 września 2010 r., sygn. akt KIO 1819/10). Wykonawca nie powinien domniemywać,
dlaczego oceniono, iżzaoferowana cena jest rażąco niska oraz w jakim zakresie
stwierdzono niezgodnośćtreści oferty z treściąsiwz.
Nie stanowi wypełnienia dyspozycji normy art. 92 ust. 1 Pzp podanie przez zamawiającego
dopiero na rozprawie uzasadnienia faktycznego podjętych wobec odwołującego decyzji (tak
teżwyrok KIO z dnia 11 sierpnia 2011 r., sygn. akt KIO 1620/11 oraz KIO 1625/11), a tak
zamawiający postąpił w rozpoznawanej przez Izbęsprawie. Zważywszy, iżobowiązek
zawiadamiania wykonawców określony w art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp, stanowi realizację
wyrażonej w art. 8 ust. 1 Pzp zasady jawności postępowania o udzielenie zamówienia oraz
sformułowanej w art. 7 ust. 1 Pzp ustawy zasady równego traktowania wykonawców i
zachowania uczciwej konkurencji Izba wyraża pogląd, iżzamawiający w sposób lakoniczny i
ogólnikowy uzasadniając podjęte wobec odwołującego czynności, pozbawił go możliwości
oceny poprawności podjętych przez zamawiającego decyzji i ewentualnego ich rzeczowego
zakwestionowania poprzez wniesienie odwołania, uchybiając tym samym fundamentalnym
regułom rządzącym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego. Wświetle
powołanych reguł niedopuszczalnym jest wymuszanie przez zamawiającego, aby
wykonawca kwestionujący zasadnośćpodjętych wobec niego przez zamawiającego
czynności, samodzielne zidentyfikował (nie koniecznie trafnie) przyczyny odrzucenia jego
oferty, następnie w oparciu o poczynione założenia, przedstawiał w odwołaniu argumenty
przemawiające za nietrafnościądomniemanych przyczyn decyzji zamawiającego. Taka
sytuacja musi byćprzez Izbęuznana za niedopuszczalną, bowiem – jak wynika z normy
wyrażonej w art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp – to zamawiający jest zobowiązany podaćuzasadnienie
faktyczne podejmowanych czynności, tak aby wykonawcom zagwarantowaćmożliwość
weryfikacji decyzji zamawiającego w toku procedury odwoławczej.
Odwołujący wprawdzie sformułował w odwołaniu zarzuty kwestionujące prawidłowość
odrzucenia jego oferty, jednak wobec wadliwie sporządzonej przez zamawiającego informacji
o odrzuceniu oferty odwołującego, Izba uznała je za przedwczesne. Trzeba jeszcze raz
zaznaczyć, iżuzasadnienie faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu oferty powinno
wyczerpująco obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji zamawiającego, tak aby
wykonawca, gdy oceny zamawiającego nie podziela, mógł do wskazanych przez
zamawiającego uchybieńustosunkowaćsięwnosząc odwołanie. Bieg terminu na wniesienieśrodka ochrony prawnej rozpoczyna sięz chwiląotrzymania prawidłowo sporządzonej
informacji o wyniku postępowania, o odrzuceniu oferty czy wykluczeniu wykonawcy. W
okolicznościach rozpoznawanej sprawy zatem termin ten zacznie biec, gdy zamawiający w
wyniku powtórzenia procedury badania i oceny ofert poinformuje odwołującego w sposób
wymagany przez art. 92 ust. 1 Pzp o podjętej wobec niego decyzji.
W konsekwencji biorąc pod uwagęokoliczności faktyczne i prawne uwzględnione
przez Izbęna gruncie badanej sprawy należy podzielićstanowisko prezentowane przez
odwołującego, iżzamawiający w niniejszym postępowaniu – wbrew dyspozycji art. 92 ust. 1
pkt 2 Pzp – nie podał uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty odwołującego.
Powołane uchybienie może miećistotny wpływ na wynik postępowania. Prawidłowe
wykonanie przez zamawiającego obowiązku wyrażonego w art. 92 ust.1 pkt 2 Pzp,
gwarantujące realizacjęzasady jawności postępowania oraz równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji, determinuje skorzystanie przez wykonawców z
uprawnienia do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej. Wyłącznie wykonawca mający
wyczerpujące informacje o przyczynach poszczególnych decyzji zamawiającego może siędo
nich odnieśćdecydując o ewentualnym wniesieniuśrodka ochrony prawnej, co przesądza o
uwzględnieniu odwołania.
W tym stanie rzeczy, Izba działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy, orzekła jak
w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….
1.
uwzględnia odwołanie i nakazuje zamawiającemu unieważnienie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej, unieważnienie czynności odrzucenia oferty złożonej przez
stowarzyszenie Klub Przyrodników w Świebodzinie oraz powtórzenie czynności
badania i oceny ofert z uwzględnieniem oferty odwołującego,
2.
kosztami postępowania obciąża Drawieński Park Narodowy w Drawnie i:
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę7 500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero gorszy) uiszczonąprzez
stowarzyszenie Klub Przyrodników tytułem wpisu od odwołania;
2.2.
zasądza od Drawieńskiego Parku Narodowego w Drawnie na rzecz
stowarzyszenia Klub Przyrodników kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie: siedem
tysięcy pięćset złotych zero groszy) stanowiącąkoszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Szczecinie.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1761/11
U z a s a d n i e n i e
Drawieński Park Narodowy w Drawnie zwany dalej „zamawiającym”, działając na
podstawie przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (tj.: Dz.
U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.), zwanej dalej „ustawą” lub „Pzp”, prowadzi w trybie
przetargu nieograniczonego postępowanie w celu zawarcia umowy na wykonanie badańi
opracowanie dokumentacji pokontrolnych dla wybranych siedlisk przyrodniczych i Lipiennika
Loesela.
Szacunkowa wartośćzamówienia jest niższa od kwot wskazanych w przepisach
wykonawczych wydanych na podstawie przepisu art. 11 ust. 8 Pzp.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie ZamówieńPublicznych
z dnia 25 lipca 2011 r. pod numerem 213976.
W dniu 12 sierpnia 2011 r. zamawiający zawiadomił za pośrednictwem faksu
stowarzyszenie Klub Przyrodników wŚwiebodzinie (dalej „odwołujący”) o odrzuceniu jego
oferty oraz o wyborze jako najkorzystniejszej oferty złożonej przez UrszulęBanaś–
Stankiewicz prowadzącądziałalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia Przyrodnicza
Urszula Banaś– Stankiewicz w Szczecinie (dalej także „przystępujący).
Dnia 17 sierpnia 2011 r. odwołujący wniósł pismem z dnia 16 sierpnia 2011 r.
odwołanie (wpływ bezpośrednio do Prezesa Izby potwierdzony prezentatą), kopięodwołania
przekazując w dniu 16 sierpnia 2011 r. zamawiającemu (kurierem – dowód doręczenia w
aktach sprawy).
Odwołujący zakwestionował czynności odrzucenia swojej oferty zarzucając zamawiającemu
rażące naruszenie art. 92 ust 1 pkt 2 ustawy przez zaniedbanie prawidłowego uzasadnienia
faktycznego przyczyn odrzucenia oferty oraz naruszenie art. 89 Pzp przez bezprawne
odrzucenie oferty.
Uwzględniwszy powyższe wniósł o unieważnienie odrzucenia oferty i nakazanie
zamawiającemu powtórzenia wyboru oferty najkorzystniejszej oraz o przyznanie zwrotu
kosztów postępowania.
W uzasadnieniu do podniesionych zarzutów odwołujący wskazał, iżzamawiający w
dniu 12 sierpnia 2011 r. przesłał wykonawcy faksem „zawiadomienie o wyborze oferty
najkorzystniejszej” informując w nim o odrzuceniu oferty wykonawcy. Jako uzasadnienie
prawne wskazano art. 89 ust. 1 pkt 2 i 4 oraz art. 90 ust. 3 Pzp. Jako uzasadnienie faktyczne
podano tylko,że w opinii zamawiającego „wyjaśnienie udzielone przez oferenta nie zawiera
wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ oraz błędnie obliczono liczbę
stanowisk które nie sąjednoznaczne z liczbąobiektów podanych w SIWZ”.
Odwołujący argumentował, iżzamawiający nie podał prawidłowego uzasadnienia
faktycznego odrzucenia oferty, czym rażąco naruszył art. 92 ust 1 pkt 2 Pzp. W
szczególności jako uzasadnienie prawne odrzucenia oferty zamawiający wskazał miedzy
innymi art. 89 ust 1 pkt 2 Pzp. Powołany przepis wymaga odrzucenia oferty jeżeli jej treśćnie
odpowiada specyfikacji istotnych warunków zamówienia (dalej „siwz”). Zamawiający nie
podałżadnego uzasadnienia faktycznego dla tezy,że treśćoferty odwołującego nie
odpowiadała siwz - nie wskazał na czym polegająrozbieżności między treściąoferty, a
wymaganiami siwz. Uzasadnienie faktyczne odnosi sięwyłącznie do wyjaśnieńdotyczących
zaoferowanej ceny, a wyjaśnienia te nie sąelementem oferty ani nie modyfikujątreści oferty -
nie mogąwięc uzasadniaćniezgodności oferty z siwz.
Ponadto zamawiający wskazał,że odrzuca ofertęna podstawie art. 89 ust 1 pkt 4 Pzp oraz
art. 90 ust. 3 ustawy, a zatem ze względu na rażąco niskącenęw stosunku do przedmiotu
zamówienia. Zamawiający celem uzasadnienia faktycznego wskazał,że jego zdaniem
wykonawca popełnił błędy kalkulując cenęofertową(„wyjaśnienie udzielone przez oferenta
nie zawiera wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ”) - nie podano jednak
przy tym, jakich elementów rzekomo nie uwzględniono - oraz „błędnie obliczono liczbę
stanowisk, które nie sąjednoznaczne z liczbą, obiektów podanych w SIWZ” — nie podano
przy tym, dlaczego zamawiający tak uważa, ani w jaki sposób mogło to zaniżyćostateczne
oszacowanie kosztów.
Dalej odwołujący podniósł, iżnawet gdyby rzeczywiście błędy popełnił, nie wynika z tego
jeszcze,że skutkująone „rażąco niskim” skalkulowaniem ceny oferowanej i uzasadniają
odrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 Pzp. Przedstawione przez zamawiającego
uzasadnienie nie stanowi zatem prawidłowego uzasadnienia faktycznego odrzucenia oferty
ze względu na rażąco niskącenę. Odwołujący stwierdził, iżzgodnie z utrwalonym
orzecznictwem, rażąco niska cena to cena niewiarygodna, nierealistyczna w porównaniu do
cen rynkowych podobnych zamówień, wskazująca na realizacjęzamówienia poniżej kosztów
wytworzenia usług; grożąca nienależytym wykonaniem zamówienia w przyszłości. Aby
uzasadnićuznanie ceny za „rażąco niską”, zamawiający musiałby więc nie tylko wskazaćna
istnienie bliżej nieokreślonych błędów w jej kalkulowaniu, ale musiałby uzasadnić,że błędy te
majątak duże znaczenie dla kalkulacji,że czyniąjej wynik nierealistycznym iże
powodowałyby wykonywanie zamówienia poniżej kosztów. Aby uzasadnićuznanie ceny za
rażąco niskązamawiający powinien więc w przedmiotowej sytuacji nie tylko sugerować,że
odwołujący nie doszacował jakichśelementów kalkulacji kosztów realizacji zamówienia, ale
musiałby uzasadnić,że skala tego niedoszacowania jest tak duża,że czyni całośćkalkulacji
nierealistyczną, a zamówienie niemożliwym do wykonania za takącenę. Zdaniem
odwołującego dopóki niedoszacowanie nie zagrażałoby prawidłowej realizacji zamówienia, a
w szczególności dopóki nie powodowałoby wykonywania zamówienia poniżej kosztów, nic
uzasadniałoby to uznania ceny za „rażąco niską”.
Odwołujący wskazał, iżw uzasadnieniu odrzucenia jego oferty zamawiający nie odniósł sięw
ogóle do przesłanek, na podstawie których rzeczywiście można by uznaćoferowanącenęza
„rażąco niską”, tj. wżaden sposób nic uzasadnił,że wykonanie zamówienia za takącenęjest
nierealistyczne alboże nie odpowiada ona realiom rynkowym. Nie spróbował nawet
oszacowaćkonsekwencji finansowych rzekomych błędów odwołującego w kalkulacji kosztów
realizacji zamówienia, nie próbując wżaden sposób uzasadnić,że rzeczywiście skutkująone
„rażąco niskąceną”.
Odwołujący wyjaśnił, iżw jego opinii złożona oferta była zgodna z siwz, z wyjątkiem
nieistotnych omyłek rachunkowych, które zamawiający poprawił w trybie przewidzianym
przez ustawę. Zamawiający bezprawnie wskazał więc,że odrzuca jąna podstawie art. 89
ust. 1 pkt 2 Pzp. Odwołujący podkreślił, iżodniesienie siędo zarzutu zamawiającego jest
utrudnione przez brak uzasadnienia faktycznego - odwołujący nie wie, co zamawiający uznał
za niezgodnośćz siwz - w opinii odwołującego niezgodności takich nie było.
Odwołujący stwierdził także, iżzaoferowana cena nie jest rażąco niska, a przeciwnie —
odpowiada cenom rynkowym realizacji podobnych zamówień. Zaoferowana przez
odwołującego cena jest kilkukrotnie niższa, niżdokonane przez zamawiającego
oszacowanie wartości zamówienia i zaplanowanieśrodków na jego realizację- ale jest to
wynik błędnego określenia wartości zamówienia przez zamawiającego, a nie wynik
zaoferowania rażąco niskiej ceny przez odwołującego. Podkreślił, iżuzasadnił kalkulację
ceny w wyjaśnieniach, które przedstawił nażądanie zamawiającego. Uzasadnienie to oparte
było na dwóch niezależnych argumentacjach: kalkulacji kosztów poszczególnych elementów
zamówienia oraz porównaniu z cenami podobnych zamówieńna rynku. Odwołujący
podtrzymał swoje stanowisko,że jego kalkulacja ceny uwzględnia wszystkie elementy
wymienione w siwz, a zarzut zamawiającego jest bezpodstawny.
Odnośnie rzekomo bezpodstawnego utożsamienia liczby stanowisk z liczbąobiektów: -
zarzut zamawiającego jest w ocenie odwołującego bezpodstawny. Zasadnośćutożsamienia
liczby stanowisk z liczbąobiektów wynika wprost z metodyk, które sam zamawiający wskazał
w siwz jako na standardy sposobu wykonania pracy. W metodykach tych wskazano
wyraźnie,że dla siedlisk 7110, 6120, 4030: „w obiektach do 1 ha należy nakładaćstanowisko”, a dla siedlisk 7140, 7230: „stanowiskiem jest cale torfowisko -wyjątkiem
obiektów bardzo dużych”, 7150 „stanowiskiem jest płat stanowiący jednącałośćlub zespół
płatów na obiekcie stanowiącym jednącałość” (czyli cały „obiekt” w rozumieniu
zamawiającego). Z informacji podanych przez zamawiającego w siwz wynika,że obiekty, na
których należy wykonaćprace, mająpowierzchnie po kilkadziesiąt arów (średnio 72 ary). Nie
ma więc możliwości zakładania w nich po więcej niżjednym „stanowisku monitoringowym”.
Utożsamienie liczby stanowisk z liczbąobiektów do celów szacowania kosztów zamówienia
było więc zasadne.
Ponadto zgodnie z powołanymi metodykami, standardowym stanowiskiem jest transekt 200 x
10 m; tylko w przypadku mniejszych obiektów jego rozmiary dopasowuje siędo obiektu.
Ponieważewentualne różne stanowiska na jednym obiekcie nie mogądo siebie przylegać,
założenie standardowego stanowiska monitoringowego zajmuje co najmniej powierzchnię66
arów (transekt — 20 arów, 10 m bufor wokół transektu - 46 arów). Założenie, na obiektach
wskazanych w siwz, mającychśredniąpowierzchnię72 arów, więcej niżjednego stanowiska
na obiekcie, byłoby więc fizycznie niemożliwe, nie mówiąc jużo zgodności ze wskazanymi
metodykami.
W
przedmiotowym
postępowaniu
odwołujący
zaproponował
cenę
odpowiadającąstawce ok. 790 zł brutto za stanowisko - biorąc pod uwagęz jednej strony
czynniki zwiększające koszty (wymogi rozszerzone względem PMS: konieczność
dwukrotnego wykonania obserwacji, oznakowania powierzchni palikami i poszerzone
wymagania względem dokumentacji kartograficznej), z drugiej strony - znacznie niższe niżw
PMS koszty dojazdów do obiektów i ich wyszukiwania. Porównanie to w opinii odwołujący
powinno byćuznane za dodatkowe uzasadnienie,że zaoferowana cena nie jest rażąco
niska.
Zamawiający zawiadomił w dniu 19 sierpnia 2011 r. za pośrednictwem faksu Urszulę
Banaś– Stankiewicz prowadzącądziałalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia
Przyrodnicza Urszula Banaś– Stankiewicz w Szczecinie o odwołaniu wzywając
do przystąpienia do postępowania odwoławczego oraz przesyłając kopięodwołania.
Pismem z dnia 22 sierpnia 2011 r. do Prezesa Izby (wpływ bezpośredni w dniu 8
sierpnia 2011 r. potwierdzony prezentatą) zostało wniesione zgłoszenie przez UrszulęBanaś
– Stankiewicz prowadzącądziałalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia Przyrodnicza
Urszula Banaś– Stankiewicz w Szczecinie (dalej także „przystępujący”) przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego.
Na rozprawie w dniu 29 sierpnia 2011 r. strony oraz przystępujący podtrzymali
dotychczasowe stanowiska.
Uwzględniając
załączoną
do
akt
sprawy
dokumentację
przedmiotowego
postępowania, jak również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska stron oraz
przystępującego złożone podczas rozprawy, Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Zamawiający w siwz w pkt. III opisał szczegółowo wymagania dotyczące przedmiotu
zamówienia, w tym m.in. liczbęobiektów, w których mająbyćprzeprowadzone badania
terenowe i opracowania dokumentacji pokontrolnych oraz zakres badań. I tak przykładowo w
pkt. III.3 siwz dotyczącym torfowiska przejściowego trzęsawiska wskazał, iżbadaniami
objętych zostanie 45 obiektów o łącznej powierzchni ok. 3 000 arów. W ramach badańnależy
dokonaćweryfikacji typu siedliska i zajmowanej powierzchni, wykonaćpełnądokumentację
fitosocjologicznąi kartograficzną, wyznaczyćstałe transekty do monitoringu, w ich obrębie
wyznaczyćstałe powierzchnie do zdjęćfitosocjologicznych, określićwzględny poziom wody,
zagrożenia, sposoby ochrony. Ponadto określono termin realizacji badańoraz sporządzenia
dokumentacji kontroli stanowiska. Powołane wymagania uzupełnione zostały wyjaśnieniami
do siwz z dnia 28 lipca 2011 r. (w szczególności odpowiedzi na pytanie 3 i 4).
Odwołujący złożył ofertęproponując realizacjęzamówienia za cenę40 350 zł netto
(brutto 49 630,50 zł). Do oferty załączono formularz obliczenia ceny sporządzony na
podstawie wzoru załączonego do siwz (załącznik nr 2). Oferta przystępującego opiewała na
cenęnetto 169 900 zł (brutto w tej samej wysokości). Wartośćzamówienia oszacowano na
204 004 zł.
Zamawiający wezwał odwołującego pismem z dnia 4 sierpnia 2011 r. w trybie art. 90 ust. 1
Pzp do „wyjaśnieńdotyczących elementów oferty mających wpływ na wysokośćceny, a w
szczególności załączenie szczegółowego kosztorysu ofertowego”.
W odpowiedzi pismem z dnia 8 sierpnia 2011 r. odwołujący złożył wyjaśnienia.
Pismem z dnia 12 sierpnia 2011 r. zamawiający zawiadomił odwołującego o wyborze
jako najkorzystniejszej oferty przystępującego oraz o odrzuceniu oferty odwołującego z
postępowania na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 i 4 Pzp oraz art. 90 ust. 3 ustawy w
uzasadnieniu faktycznym wskazując, iż„wyjaśnienie udzielone przez oferenta nie zawiera
wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ oraz do wyliczenia ceny błędnie
obliczono liczbęstanowisk, które nie sąjednoznaczne z liczbąobiektów podanych w SIWZ”.
Stanowiska zamawiającego nie podzielił odwołujący wnosząc rozpoznawane przez
Izbęodwołanie.
Uwzględniwszy tak ustalony stan faktyczny Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła,że odwołujący legitymuje sięuprawnieniem do korzystania
ześrodków ochrony prawnej, o których stanowi przepis art. 179 ust. 1 Pzp.
Przymiot uczestnika postępowania uzyskał wykonawca Urszula Banaś– Stankiewicz
prowadząca działalnośćgospodarcząpod nazwąPracownia Przyrodnicza Urszula Banaś–
Stankiewicz w Szczecinie zgłaszająca skutecznie przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego.
Dokonując
oceny
podniesionych
w
odwołaniu
zarzutów
na
podstawie
zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, uwzględniając stanowiska stron
oraz przystępującego, Izba stwierdziła,że odwołanie należało uwzględnić.
Izba wyraża pogląd, iżodrzucenie oferty na podstawie art. 89 ust. 4 w zw. z art. 90
ust. 3 Pzp – jeżeli wykonawca złożyłżądane przez zamawiającego wyjaśnienia - wymaga
udowodnienia przez zamawiającego,że zaoferowana cena jest rażąco niska w stosunku do
przedmiotu zamówienia. W konsekwencji informacja o odrzuceniu oferty sporządzonej
zgodnie z art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp powinna zawieraćnie tylko uzasadnienie prawne, ale i
faktyczne oceny dokonanej przez zamawiającego w tej kwestii. Zamawiający zatem jest
zobowiązany w toku czynności badania ofert ustalić,że powołana przesłanka odrzucenia
oferty na gruncie konkretnej sprawy zaktualizowała się, a następnie poinformowaćo
poczynionych ustaleniach wyjaśniając, dlaczego uważa, iżza zaoferowanącenęnie jest
możliwe wykonanie zamówienia, w przeciwnym razie zasady równego traktowania
wykonawców oraz uczciwej konkurencji, wynikające z art. 7 ust. 1 ustawy, nie zostaną
zachowane.
W realiach niniejszej sprawy zamawiający wadliwie dokonał czynności poinformowania
odwołującego o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3
Pzp, bowiem w piśmie z dnia 12 sierpnia 2011 r. zaniechał podania uzasadnienia
faktycznego dokonanej wobec odwołującego czynności. Wskazanie przez zamawiającego
jedynie podstawy prawnej oraz ogólnikowe sformułowanie,że „wyjaśnienie udzielone przez
oferenta nie zawiera wszystkich elementów wskazanych do wykonania w SIWZ oraz do
wyliczenia ceny błędnie obliczono liczbęstanowisk, które nie sąjednoznaczne z liczbą
obiektów podanych w SIWZ” nie stanowi, w okolicznościach sporu, realizacji dyspozycji art.
92 ust. 1 pkt 2 Pzp nakazującego podanie uzasadnienia faktycznego dokonywanych
czynności (tak teżwyrok KIO z dnia 17 sierpnia 2011 r., sygn. kar KIO 1658/11).
Izba podziela pogląd odwołującego,że uzasadnienie faktyczne decyzji zamawiającego
zawarte w piśmie z dnia 12 sierpnia 2011 r. ograniczające siędo stwierdzenia, iż
„wyjaśnienie udzielone przez oferenta nie zawiera wszystkich elementów wskazanych do
wykonania w SIWZ oraz do wyliczenia ceny błędnie obliczono liczbęstanowisk, które nie są
jednoznaczne z liczbąobiektów podanych w SIWZ”, nie może byćuznane za uzasadnienie
faktyczne realizujące cel normy art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp także w odniesieniu do odrzucenia
oferty odwołującego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 Pzp. Z informacji podanej przez
zamawiającego nie wynika, dlaczego zamawiający uznał, iżtreśćoferty odwołującego nie
odpowiada treści siwz. Zamawiający nie wskazał precyzyjnie, ile stanowisk zgodnie z siwz
było wymaganych (liczba stanowisk nie została wprost w siwz wskazana i wymagała
dokonania przez wykonawców samodzielnych ustaleń) i w jaki sposób zamawiający obliczył
oczekiwanąliczbęstanowisk. Zamawiający nie wymienił także, których w jego ocenie
elementów przedmiotowych oferta odwołującego nie obejmuje. Powinien wprost wskazaćna
zakres przedmiotowy określony w siwz (konkretne postanowienia siwz) i wyjaśnić, dlaczego
uważa, iżoferta odwołującego w tym zakresie z siwz nie jest zgodna.
Trafnie zauważył na rozprawie odwołujący, iżw istocie dopiero w toku rozprawy poznał
uzasadnienie faktyczne odrzucenia jego oferty. Zasadnym jest podkreślenie, iżuzasadnienie
podane w informacji o odrzuceniu oferty warunkuje zakres składanychśrodków ochrony
prawnej. Jego treśćz uwagi na zawity charakter terminów wnoszeniaśrodków ochrony
prawnej ma bezpośrednie znaczenie dla umożliwienia wykonawcom realizacji swoich praw w
postępowaniu (tak teżwyroki KIO z dnia 23 marca 2011 r., sygn. akt KIO 522/11; z dnia 24
czerwca 2010 r., sygn. akt KIO 1066/10). Z tego względu brak precyzyjnego wskazania,
dlaczego zaoferowana cena jest rażąco niska oraz zakresu niezgodności treści oferty z
treściąsiwz, skłania do stwierdzenia, iżzamawiający w istocie nie poinformował
odwołującego o przyczynie odrzucenia jego oferty. To na zamawiającym ciąży obowiązek
przedstawienia uzasadnienia faktycznego swoich decyzji w taki sposób, aby wykonawca miał
pełnąwiedzęna temat przyczyn wykluczenia czy odrzucenia oferty (tak teżw wyroku KIO z
dnia 7 września 2010 r., sygn. akt KIO 1819/10). Wykonawca nie powinien domniemywać,
dlaczego oceniono, iżzaoferowana cena jest rażąco niska oraz w jakim zakresie
stwierdzono niezgodnośćtreści oferty z treściąsiwz.
Nie stanowi wypełnienia dyspozycji normy art. 92 ust. 1 Pzp podanie przez zamawiającego
dopiero na rozprawie uzasadnienia faktycznego podjętych wobec odwołującego decyzji (tak
teżwyrok KIO z dnia 11 sierpnia 2011 r., sygn. akt KIO 1620/11 oraz KIO 1625/11), a tak
zamawiający postąpił w rozpoznawanej przez Izbęsprawie. Zważywszy, iżobowiązek
zawiadamiania wykonawców określony w art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp, stanowi realizację
wyrażonej w art. 8 ust. 1 Pzp zasady jawności postępowania o udzielenie zamówienia oraz
sformułowanej w art. 7 ust. 1 Pzp ustawy zasady równego traktowania wykonawców i
zachowania uczciwej konkurencji Izba wyraża pogląd, iżzamawiający w sposób lakoniczny i
ogólnikowy uzasadniając podjęte wobec odwołującego czynności, pozbawił go możliwości
oceny poprawności podjętych przez zamawiającego decyzji i ewentualnego ich rzeczowego
zakwestionowania poprzez wniesienie odwołania, uchybiając tym samym fundamentalnym
regułom rządzącym postępowaniem o udzielenie zamówienia publicznego. Wświetle
powołanych reguł niedopuszczalnym jest wymuszanie przez zamawiającego, aby
wykonawca kwestionujący zasadnośćpodjętych wobec niego przez zamawiającego
czynności, samodzielne zidentyfikował (nie koniecznie trafnie) przyczyny odrzucenia jego
oferty, następnie w oparciu o poczynione założenia, przedstawiał w odwołaniu argumenty
przemawiające za nietrafnościądomniemanych przyczyn decyzji zamawiającego. Taka
sytuacja musi byćprzez Izbęuznana za niedopuszczalną, bowiem – jak wynika z normy
wyrażonej w art. 92 ust. 1 pkt 2 Pzp – to zamawiający jest zobowiązany podaćuzasadnienie
faktyczne podejmowanych czynności, tak aby wykonawcom zagwarantowaćmożliwość
weryfikacji decyzji zamawiającego w toku procedury odwoławczej.
Odwołujący wprawdzie sformułował w odwołaniu zarzuty kwestionujące prawidłowość
odrzucenia jego oferty, jednak wobec wadliwie sporządzonej przez zamawiającego informacji
o odrzuceniu oferty odwołującego, Izba uznała je za przedwczesne. Trzeba jeszcze raz
zaznaczyć, iżuzasadnienie faktyczne zawiadomienia o odrzuceniu oferty powinno
wyczerpująco obrazować, jakie przyczyny legły u podstaw decyzji zamawiającego, tak aby
wykonawca, gdy oceny zamawiającego nie podziela, mógł do wskazanych przez
zamawiającego uchybieńustosunkowaćsięwnosząc odwołanie. Bieg terminu na wniesienieśrodka ochrony prawnej rozpoczyna sięz chwiląotrzymania prawidłowo sporządzonej
informacji o wyniku postępowania, o odrzuceniu oferty czy wykluczeniu wykonawcy. W
okolicznościach rozpoznawanej sprawy zatem termin ten zacznie biec, gdy zamawiający w
wyniku powtórzenia procedury badania i oceny ofert poinformuje odwołującego w sposób
wymagany przez art. 92 ust. 1 Pzp o podjętej wobec niego decyzji.
W konsekwencji biorąc pod uwagęokoliczności faktyczne i prawne uwzględnione
przez Izbęna gruncie badanej sprawy należy podzielićstanowisko prezentowane przez
odwołującego, iżzamawiający w niniejszym postępowaniu – wbrew dyspozycji art. 92 ust. 1
pkt 2 Pzp – nie podał uzasadnienia faktycznego czynności odrzucenia oferty odwołującego.
Powołane uchybienie może miećistotny wpływ na wynik postępowania. Prawidłowe
wykonanie przez zamawiającego obowiązku wyrażonego w art. 92 ust.1 pkt 2 Pzp,
gwarantujące realizacjęzasady jawności postępowania oraz równego traktowania
wykonawców i uczciwej konkurencji, determinuje skorzystanie przez wykonawców z
uprawnienia do wnoszeniaśrodków ochrony prawnej. Wyłącznie wykonawca mający
wyczerpujące informacje o przyczynach poszczególnych decyzji zamawiającego może siędo
nich odnieśćdecydując o ewentualnym wniesieniuśrodka ochrony prawnej, co przesądza o
uwzględnieniu odwołania.
W tym stanie rzeczy, Izba działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy, orzekła jak
w sentencji.
Przewodniczący: ………………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
