rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2016-10-07
rok: 2016
data dokumentu: 2016-10-07
rok: 2016
sygnatury akt.:
KIO 1772/16
KIO 1772/16
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 października 2016 r. odwołania wniesionego do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 września 2016 r. przez Odwołującego –
P. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M. Przystępujący TRANS-MEDYK
RATOWNICTWO, ul. Oleska 11a, 46-023 Osowiec
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
Publiczny Samodzielny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne, Al. Wincentego Witosa 26, 45-418
Opole
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 23 września 2016 r. przez Odwołującego –
P. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M. Przystępujący TRANS-MEDYK
RATOWNICTWO, ul. Oleska 11a, 46-023 Osowiec
w postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego
Publiczny Samodzielny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne, Al. Wincentego Witosa 26, 45-418
Opole
orzeka:
1 Oddala odwołanie.
2.1 Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – P. M. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą M. P. Trans Medyk Ratownictwo i
2.2 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego – P. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M. P. Trans Medyk Ratownictwo,
tytułem wpisu od odwołania;
Sygn. akt: KIO 1772/16
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Opolu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1772/16
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Publiczny Samodzielny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu w trybie przetargu
nieograniczonego na świadczenie usługi transport pacjentów w pozycji siedzącej i leżącej
wymagających opieki lekarza (nr sprawy TLZP/2-23/233/100/2016), ogłoszonym w Dzienniku
Urzędowym Wspólnot Europejskich 2016/S 146-264634 w dniu 30 lipca 2016 r., wobec
czynności oceny oferty wybranej i zaniechania wykluczenia z postępowania wykonawcy
Opolskie Centrum Ratownictwa Medycznego (OCRM), wykonawca P. M. Trans-Medyk
Ratownictwo wniósł w dniu 23 września 2016 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej (sygn. akt KIO 1772/16).
O czynnościach Zamawiającego Odwołujący dowiedział się w dniu 13 września 2016 r.
Zamawiający wszczął przedmiotowe postępowanie w dniu 26 lipca 2016 r. przekazując w
tym dniu ogłoszenie o zamówieniu do publikacji w TED oraz zamieszczając informację o jego
ogłoszeniu na stronie internetowej oraz w swojej siedzibie. Zamawiający opublikował siwz na
stronie internetowej w dniu 1 sierpnia 2016 r.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu dokonanie wadliwej czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej wykonawcy Opolskie Centrum Ratownictwa Medycznego (OCRM)
złożonej przez wykonawcę podlegającego wykluczeniu z postępowania i zaniechanie
dokonania wyboru oferty Odwołującego. Wskazane czynności dokonane miały być z
naruszeniem art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 24 ust. 4, art. 91 ust. 1 i art. 7 ust. 1 i 3 Ustawy.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, nakazanie ponownego badania i oceny ofert, wykluczenia z postępowania
OCRM i uznania tej oferty za odrzuconą i dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty
Odwołującego.
Odwołujący legitymuje się interesem w uzyskaniu zamówienia, gdyż złożył ofertę
najkorzystniejszą, co stwarza mu realną szansę na uzyskanie zamówienia. Przez
bezpodstawne zaniechanie wykluczenia OCRM z postępowania Zamawiający naraża
Odwołującego na szkodę, na którą składają się koszty przygotowania oferty oraz
nieuzyskany zysk z tytułu wykonania umowy.
W uzasadnieniu zarzutu zaniechania wykluczenia z postępowania OCRM Odwołujący
wskazał na brak złożenia w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z 9.9.2016 r. informacji
z KRK dla osoby wskazanej w KRS jako kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej,
potwierdzającej brak podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania na dzień
składania ofert, tj. niekaralności urzędującego członka organu zarządzającego osobą
Sygn. akt: KIO 1772/16
prawną. Do oferty wykonawca nie załączył informacji z KRK w zakresie określonym w art. 24
ust. 1 pkt 4-8 oraz pkt 11 Ustawy dla Pana I. S. .
Zamawiający na podstawie art. 26 ust. 3 Ustawy wezwał OCRM do uzupełnienia dokumentu
– informacji z KRK wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu
składania ofert, potwierdzającej spełnienie warunków udziału w postępowaniu nie później niż
w dniu, w którym upłynął termin składania ofert, tj. 7 września 2016 r.
Złożona w odpowiedzi na to wezwanie informacja z KRK stwierdza stan niekaralności osoby
objętej zapytaniem na dzień 9 września 2016 r., a zatem nie jest to dokument aktualny na
dzień złożenia oferty. Przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego
2013 r. w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy,
oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z dnia 19 lutego 2013 r., poz.
231) nie dopuszczają możliwości uznania za aktualną informację z KRK – dokumentu
wystawionego po terminie składania ofert. W tym stanie rzeczy Zamawiający powinien
wykluczyć OCRM z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Ustawy, a złożoną przez
niego ofertę uznać za odrzuconą na podstawie art. 24 ust. 4 Ustawy. Dokonanie w tych
okolicznościach jej wyboru stanowi oczywiste naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 oraz art. 7
ust. 1 i 3 Ustawy.
Jedyną ofertą podlegającą ocenie pozostaje oferta Odwołującego, mieszcząca się wśrodkach Zamawiającego, a zaniechanie dokonania jej wyboru stanowi o naruszeniu art. 91
ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 Ustawy.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), tj. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej
ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”. Zgodnie z art. 16 ust. 1
ustawy nowelizującej do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i
niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz do odwołań i skarg do
sądu dotyczących tych postępowań stosuje się przepisy dotychczasowe. Ustawa
nowelizująca przepisy Ustawy weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w
Dzienniku Ustaw z dnia 13 lipca 2016 r., poz. 1020, tj. 28 lipca 2016 r. Zamawiający wszczął
przedmiotowe postępowanie w dniu 26 lipca 2016 r. przekazując w tym dniu ogłoszenie o
zamówieniu do publikacji w TED oraz zamieszczając informację o jego ogłoszeniu na stronie
internetowej oraz w swojej siedzibie.
Sygn. akt: KIO 1772/16
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody
w wyniku kwestionowanych czynności Zamawiającego. Zakres zarzutów i żądań z nich
wynikających wskazywały na potrzebę ochrony interesu Odwołującego w uzyskaniu
zamówienia, przez wzruszenie wyniku oceny oferty wybranej jako najkorzystniejsza, mogące
w konsekwencji prowadzić do wykluczenia z postępowania wykonawcy, którego ofertę
Zamawiający wybrał i wyboru oferty Odwołującego. W związku z powyższym Izba uznała, że
spełnione zostały przesłanki materialno prawe dla merytorycznego rozpoznania zarzutów.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym treści siwz, oferty OCRM oraz stanowisk
stron prezentowanych na rozprawie Izba dokonała ustaleń faktycznych stanowiących
podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu dokonanie wyboru oferty wykonawcy OCRM w
stosunku do którego zachodziła podstawa do wykluczenia z postępowania wskazana w art.
24 ust. 2 pkt 4 Ustawy, w związku z brakiem potwierdzenia na dzień złożenia oferty, iż w
stosunku do tego wykonawcy nie zachodziły podstawy do wykluczenia określone w art. 24
ust. 1 pkt 4-8 oraz pkt 11 Ustawy. Wykonawca wezwany przez Zamawiającego na podstawie
art. 26 ust. 3 Ustawy przedstawił informację z KRK stwierdzającą brak karalności osoby
objętej zapytaniem według stanu na dzień 9 września 2016 r., a nie na dzień złożenia oferty
(7 września 2016 r.).
Izba ustaliła, iż do oferty OCRM nie została załączona informacja z Krajowego Rejestru
Karnego dotycząca osoby wskazanej w KRS nr 0000008085, jako kierownik publicznego
zakładu opieki zdrowotnej. Na stronie 14 oferty znajduje się jedynie informacja z KRK
dotycząca podmiotu zbiorowego – Opolskie Centrum Ratownictwa Medycznego.
Zamawiający pismem z dnia 9 września 2016 r. wezwał na podstawie art. 26 ust. 3 Ustawy
OCRM do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w
postępowaniu. Wykonawca powinien złożyć dokumenty, tj.: Pkt 5. Aktualną informację z
Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 4-8, 10-11 ustawy
Pzp, wystawioną nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert.
W odpowiedzi na to wezwanie OCRM przedłożyło aktualną informację z KRK dla osoby
wskazanej w zapytaniu wystawioną na dzień 9.9.2016 r., w której stwierdza się stan jej
niekaralności.
Zamawiający w siwz w pkt 10 (str. 3 siwz) zamieścił komunikat dotyczący obowiązywania
Dyrektywy 2014/24/UE oraz Dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. opublikowany
na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych (www.uzp.gov.pl), „od dnia 18
Sygn. akt: KIO 1772/16
kwietnia 2016 r. przestają obowiązywać przepisy dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania
zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134 z 30.4.2004, str.
114) oraz przepisy dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31
marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w
sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 134 z
30.4.2004, str. 1), a zaczynają obowiązywać przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i
Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej
dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 65, z późn. zm.), zwanej dalej
„dyrektywą klasyczną ” oraz przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty
działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych,
uchylającej dyrektywę 2004/17/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 243, z późn. zm.),
zwanej dalej „dyrektywą sektorową”.
10.1. W związku z powyższym art. 59 dyrektywy 2014/24/UE oraz odpowiednio art. 80
dyrektywy 2014/25/UE nakładają na zamawiających obowiązek akceptowania Jednolitego
Europejskiego Dokumentu Zamówienia (JEDZ), a zatem Wykonawcy od 18 kwietnia 2016 r.
mają prawo składania własnego oświadczenia, ustalonego w drodze standardowego
formularza Jednolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia (JEDZ), zamiast dokumentów
i zaświadczeń wydanych przez organy Publiczne lub osoby trzecie. JEDZ jest podstawowym
dokumentem stanowiącym wstępne potwierdzenie spełniania przez wykonawców warunków
udziału w postępowaniu, braku podstaw do wykluczenia. Formularz ten ma bezpośrednie
zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich. Formularz ten składa się z ofertą w
formie papierowej.
Zamawiający zawarł w dalszych postanowieniach zapisy dotyczące samego dokumentu
JEDZ, jego zawartości i zasad weryfikacji podmiotowej wykonawców, podmiotów trzecich i
podwykonawców (pkt 10.2 i 10.3 siwz).
W Rozdziale VI - WYKAZ OŚWIADCZEŃ LUB DOKUMENTÓW, JAKIE MAJĄ
DOSTARCZYĆ WYKONAWCY W CELU POTWIERDZENIA SPEŁNIENIA WARUNKÓW
UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU Zamawiający wymagał:
A. W celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu do oferty należy
załączyć:
1. Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne z
art. 22 ust.1 ustawy Pzp z wykorzystaniem wzoru – załącznik nr 3.
B. W celu wykazania braku podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie
zamówienia z art. 24 ust.1 i 2 Prawa zamówień publicznych wykonawca składa następujące
dokumenty:
Sygn. akt: KIO 1772/16
1 Oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z powodu niespełnienia warunków, o
których mowa w art. 24 ust.1 i ust.2 Prawa zamówień publicznych z wykorzystaniem
wzoru – załącznik nr 4
2 Aktualny odpis z właściwego rejestru lub z centralnej ewidencji i informacji o działalności
gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji, w celu
wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust.1 pkt 2 ustawy,
wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert.
3 Aktualne zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz właściwego
oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego potwierdzających odpowiednio, że Wykonawca nie zalega z opłacaniem
podatków, opłat oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, lub zaświadczeń, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych
płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu –
wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert;
4 Aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust.1
pkt 9 ustawy Pzp
5 Aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1
pkt 4-8, 10-11 ustawy Pzp, wystawioną nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem
terminu składania ofert.
6 W celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego braku
podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia w
okolicznościach, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, wykonawca, wraz z
ofertą, składa listę podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, albo informację
o tym, że nie należy do grupy kapitałowej.
Wykonawca powołujący się przy wykazywaniu spełnienia warunków udziału w postępowaniu
na potencjał innych podmiotów, które będą brały udział w realizacji części zamówienia,
przedkłada także dokumenty dotyczące tego podmiotu w zakresie wymaganym dla
wykonawcy, określonym w pkt. B
W Rozdziale XI - OPIS SPOSOBU PRZYGOTOWANIA OFERT, Zamawiający w pkt 11
wskazał, iż Wszystkie dokumenty winny stwierdzać stan obecny, a powinno to wynikać z
oryginału Aktualność dokumentów zostanie oceniona na podstawie
Rozporządzenie Prezesa
Rady Ministrów
z dnia 19 lutego 2013 r. (Dz.U. Nr 0, poz. 231 z 2013 r.) w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane.
Sygn. akt: KIO 1772/16
Mając na uwadze przywołane zapisy siwz, uzupełniony na podstawie art. 26 ust. 3
Ustawy dokument KRK oraz prezentowane na rozprawie stanowiska stron Izba
oddaliła odwołanie jako niezasadne.
W niniejszej sprawie ocenie należało poddać czynności Zamawiającego w kontekście
obowiązującej od 18 kwietnia 2016 r. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej
dyrektywę 2004/18/WE. Izba nie mogła opierać się wyłącznie na przepisach krajowych
obowiązujących w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a
które nie transponowały do porządku krajowego przepisów dyrektywy. Dopiero po ogłoszeniu
przedmiotowego postępowania weszła w życie ustawa nowelizująca dotychczasowe
przepisu Ustawy, uwzględniająca zmiany wynikające z przepisów nowej dyrektywy
2014/24/UE w tej sytuacji Zamawiający zobowiązany był zatem stosować przepisy Ustawy z
uwzględnieniem zasady bezpośredniej skuteczności dyrektywy.
Na wstępie należy zauważyć, iż wartość zamówienia przekraczał progi unijne, stąd
wiążącymi dla Zamawiającego były zmienione zasady prowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego określone dyrektywą 2014/24/UE oraz przepisy
rozporządzeń wykonawczych Komisji (UE), w tym rozporządzenia wykonawczego Komisji
(UE) 2016/7 z dnia 5 stycznia 2016 r. ustanawiającego standardowy formularz jednolitego
dokumentu zamówienia (Dz. Urz. UE L 3/16). W załączniku nr 1 do rozporządzenia
wykonawczego (Instrukcja) zawarte zostały wytyczne wiążące bezpośrednio Państwa
Członkowskie w zakresie związanym ze stosowaniem przepisów dyrektywy, w tym między
innymi wskazano, iż Ofertom w procedurze otwartej i wnioskom o dopuszczenie do udziału w
procedurze
ograniczonej,
procedurze
konkurencyjnej
z
negocjacjami,
dialogu
konkurencyjnym lub partnerstwie innowacyjnym musi towarzyszyć jednolity europejski
dokument zamówienia, wypełniony przez wykonawców w celu dostarczenia wymaganych
informacji. Z wyjątkiem przypadków związanych z niektórymi zamówieniami udzielanymi na
podstawie umów ramowych, oferent, któremu zamierza się udzielić zamówienia, będzie
musiał przedstawić aktualne zaświadczenia i dokumenty potwierdzające (…) Instytucja
Zamawiająca lub podmiot zamawiający może w dowolnej chwili w trakcie postępowania
zwrócić się do każdego oferenta o przedłożenie wszystkich lub niektórych wymaganych
zaświadczeń i dokumentów potwierdzających, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia
odpowiedniego przebiegu postępowania.
W przypisie 85 Dyrektywy wskazano, iż istotne jest, by decyzje instytucji zamawiających
opierały się na aktualnych informacjach, w szczególności jeśli chodzi o podstawy
wykluczenia, z uwagi na to, że ważne zmiany mogą zachodzić dość szybko, np. w przypadku
trudności finansowych, które sprawiałyby, że dany wykonawca staje się nieodpowiedni, lub,
Sygn. akt: KIO 1772/16
przeciwnie, z racji spłacenia w międzyczasie zaległych zobowiązań z tytułu składek na
ubezpieczenia społeczne.
Na szczególną sytuację Zamawiających prowadzących postępowania w okresie pomiędzy
wejściem w życie przepisów dyrektywy, a przed jej wdrożeniem do przepisów krajowych
zwrócił uwagę Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w komunikacie z 17.04.2016 r.
zamieszczonym na stronie internetowej Urzędu. W zakresie prowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego Urząd Zamówień Publicznych proponuje stosowanie
oświadczenia własnego wykonawców składanego w postaci jednolitego europejskiego
dokumentu zamówienia według Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/7 z dnia
5 stycznia 2016 r. ustanawiającego standardowy formularza jednolitego europejskiego
dokumentu zamówienia (Dz. Urz. UE L 3/16). Ponadto, biorąc pod uwagę wynikające z
dyrektyw prawo wykonawcy do nieprzedkładania dokumentów, jeżeli w zakresie, w jakim
instytucja zamawiająca ma możliwość uzyskania zaświadczeń lub odpowiednich informacji
bezpośrednio za pomocą bezpłatnej krajowej bazy danych w dowolnym państwie
członkowskim, instytucja zamawiająca może pobrać je z odpowiedniej bazy danych już w
dniu otwarcia ofert lub wniosków. Pozwoli to uczynić zadość zarówno przepisom Dyrektyw,
jak i obowiązującej Pzp. Proponuje się również stosowanie przez Zamawiających
w
odniesieniu do wykonawców instytucji tzw. self – cleaning, polegającej na dopuszczeniu - w
sytuacji zaistnienia podstaw wykluczenia wykonawcy z postępowania - możliwości
przedstawienia przez tego wykonawcę dowodów na to, że podjął środki wystarczające do
wykazania jego rzetelności (w tym że: (1) naprawił szkodę lub zadośćuczynił za doznaną
krzywdę, (2) podjął współpracę z organami ścigania; (3) podjął konkretne środki techniczne,
kadrowe, organizacyjne, odpowiednie do zapobiegania kolejnym przestępstwom lub
nieprawidłowemu postępowaniu); zamawiający winien rozpatrzyć dowody wskazane wyżej i
dokonać ich oceny w świetle przesłanek wykluczenia wykonawcy określonych w art. 24 ust.
1 pkt 2, 4-11 oraz w ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy Pzp.
Uwzględniając nałożony na Państwo Członkowskie obowiązek wdrożenia dyrektywy, jak
również bezpośrednie obowiązywanie przepisów rozporządzeń wykonawczych Komisji (UE)
Izba uznała, iż decyzja Zamawiającego, o tym aby przyjąć jako dokument potwierdzający
weryfikację podmiotową wykonawcy OCRM aktualne zaświadczenie z KRK pozwoliła
dokonać wyboru oferty wykonawcy w zgodzie z zasadami dyrektywy oraz przepisami
Ustawy. W ocenie Izby, osiągnięty został cel dyrektywy, jak również uszanowano zasady
oceny nałożone na instytucje zamawiającego przepisami rozporządzenia wykonawczego, z
których wynika, iż wykonawca któremu ma zostać udzielone zamówienie powinien złożyć
aktualne dokument potwierdzający weryfikację podmiotową. W niniejszym stanie faktycznym
wprawdzie wykonawca nie składał JEDZ-a, co jednak nie stało na przeszkodzie temu, aby
Sygn. akt: KIO 1772/16
uwzględnić dalsze zasady związane z oceną podmiotową wykonawcy najwyżej ocenionego.
Kwestia wstępnej kwalifikacji podmiotowej prowadzonej na podstawie JEDZ-a ma na celu
uproszczenie procedury w taki sposób, aby ograniczać konieczność składania szeregu
dokumentów przez wszystkich wykonawców składających oferty (ubiegających się o
zamówienie). Pełna weryfikacja podmiotu prowadzona ma być wobec wykonawcy najwyżej
ocenionego. Fakt, iż Zamawiający w niniejszym postępowaniu prowadził ocenę podmiotową
wykonawców na dotychczasowych zasadach, tj. na podstawie oświadczeń i dokumentów
składanych przez wykonawców, nie stało na przeszkodzie do uznania, iż uzupełnione na
podstawie art. 26 ust. 3 Ustawy zaświadczenie z KRK potwierdzało, iż w stosunku do OCRM
nie zachodzą podstawy do jego wykluczenia z postępowania. Odwołujący oczekiwał
zachowania jednolitych zasad oceny w stosunku do wszystkich podmiotów uczestniczących
w postępowaniu odnosząc to do konieczności badania stanu faktycznego stwierdzonego na
dzień złożenia ofert. W ocenie Izby, ten postulat nie mógł być spełniony przy uwzględnieniu
obowiązującego rozporządzenia wykonawczego, którego stosowanie do postępowania
wynikało również z zapisów siwz, w których Zamawiający sygnalizował prawo do złożenia
JEDZ-a w miejsce oświadczeń i dokumentów żądanych w rozdziale VI siwz. Zamawiający
weryfikował oświadczenie własne wykonawcy żądając złożenia właściwej informacji z KRK.
Skoro, zgodnie z komunikatem Prezesa UZP, dopuszczalne jest w postępowaniach
prowadzonych na podstawie przepisów Ustawy sprzed nowelizacji, honorowanie procedury
self-cleaning, to tym bardziej dopuszczalny jest dokonanie weryfikacji podmiotowej
wykonawcy na podstawie aktualnego zaświadczenia z KRK. W obu przypadkach czynności
zmierzają bowiem do stwierdzenia braku podstaw do wykluczenia z postępowania
wykonawcy, któremu Zamawiający zamierza udzielić zamówienia publicznego. Co istotne,
przepisy dyrektywy i rozporządzenia dopuszczają wielokrotne sprawdzanie przez
Zamawiającego, czy sytuacja wykonawcy nie uległa zmianie w toku postępowania. Tym
samym, samo stwierdzenie przez Zamawiającego, że na dzień złożenia oferty wykonawca
nie podlegał wykluczeniu mogłoby okazać się niewystarczającym wobec zmienionej sytuacji
faktycznej wykonawcy, do jakiej doszłoby już po złożeniu oferty. W ocenie Izby, przepisy art.
26 ust. 3 Ustawy nie mogły stać na przeszkodzie stosowania zasad wynikających z
przepisów unijnych wiążących Zamawiającego w postępowaniu, co pozwoli uniknąć
ewentualnej podstawy do unieważnienia postępowania.
Zamawiający w sytuacji prawnej, w jakiej prowadzi postępowanie musiał wykazać się dużą
ostrożnością w procesie wykładni i stosowania przepisów dyrektywy oraz Ustawy, w
szczególności dokonując weryfikacji podmiotowej wykonawców w związku z nowymi
uprawnieniami na jakie może powołać się wykonawca przed Zamawiającym.
Na zakończenie warto przytoczyć wyrok Trybunału z dnia 5 października 2000 r. Komisja
Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Francuskiej, Uchybienie zobowiązaniom
Sygn. akt: KIO 1772/16
Dyrektywa 93/38/EWG, Sprawa C-337/98[2] ,,do etapów postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego, które zakończyły się przed datą wyznaczoną jako ostateczny
termin implementacji stosuje się przepisy dotychczasowe (…) ogólna zasada może być
jednak stosowana do wszystkich etapów postępowania w sprawie udzielenia zamówienia,
które zostały ukończone przed upływem terminu do transpozycji dyrektywy, ale stanowią
część procedury, który zakończył się po tej dacie (…)”. Implikuje to, iż do postępowań
wszczętych po terminie do wdrożenia dyrektywy należy stosować bezpośrednio dyrektywę,
co może być utrudnione ze względu na nieznajomość przepisów. Starożytna paremia
prawnicza ignorantia iuris nocet w tym przypadku stanowi wyjątkowo trafne porównanie,
gdyż brak zastosowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wiążących
bezpośrednio przepisów dyrektywy i rozporządzeń KE, znacząco może utrudniać samo
postępowanie jak i jego kontrolę, a w konsekwencji może doprowadzić do nałożenia kar
finansowych na zamawiającego jak i doprowadzić do unieważnienia postępowania.
Mając powyższe na uwadze Izba uznała, iż zarzut Odwołującego nie zasługiwał na
uwzględnienie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w wysokości 15.000,00 zł.
Przewodniczący: ……………………….
1 Oddala odwołanie.
2.1 Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – P. M. prowadzącego działalność
gospodarczą pod nazwą M. P. Trans Medyk Ratownictwo i
2.2 zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15.000 zł 00 gr. (słownie:
piętnaście tysięcy złotych, zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego – P. M.
prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą M. P. Trans Medyk Ratownictwo,
tytułem wpisu od odwołania;
Sygn. akt: KIO 1772/16
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2015 r. poz. 2164 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Opolu.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1772/16
U z a s a d n i e n i e
W postępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego – Publiczny Samodzielny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzkie Centrum Medyczne w Opolu w trybie przetargu
nieograniczonego na świadczenie usługi transport pacjentów w pozycji siedzącej i leżącej
wymagających opieki lekarza (nr sprawy TLZP/2-23/233/100/2016), ogłoszonym w Dzienniku
Urzędowym Wspólnot Europejskich 2016/S 146-264634 w dniu 30 lipca 2016 r., wobec
czynności oceny oferty wybranej i zaniechania wykluczenia z postępowania wykonawcy
Opolskie Centrum Ratownictwa Medycznego (OCRM), wykonawca P. M. Trans-Medyk
Ratownictwo wniósł w dniu 23 września 2016 r. odwołanie do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej (sygn. akt KIO 1772/16).
O czynnościach Zamawiającego Odwołujący dowiedział się w dniu 13 września 2016 r.
Zamawiający wszczął przedmiotowe postępowanie w dniu 26 lipca 2016 r. przekazując w
tym dniu ogłoszenie o zamówieniu do publikacji w TED oraz zamieszczając informację o jego
ogłoszeniu na stronie internetowej oraz w swojej siedzibie. Zamawiający opublikował siwz na
stronie internetowej w dniu 1 sierpnia 2016 r.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu dokonanie wadliwej czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej wykonawcy Opolskie Centrum Ratownictwa Medycznego (OCRM)
złożonej przez wykonawcę podlegającego wykluczeniu z postępowania i zaniechanie
dokonania wyboru oferty Odwołującego. Wskazane czynności dokonane miały być z
naruszeniem art. 24 ust. 2 pkt 4, art. 24 ust. 4, art. 91 ust. 1 i art. 7 ust. 1 i 3 Ustawy.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej, nakazanie ponownego badania i oceny ofert, wykluczenia z postępowania
OCRM i uznania tej oferty za odrzuconą i dokonanie wyboru jako najkorzystniejszej oferty
Odwołującego.
Odwołujący legitymuje się interesem w uzyskaniu zamówienia, gdyż złożył ofertę
najkorzystniejszą, co stwarza mu realną szansę na uzyskanie zamówienia. Przez
bezpodstawne zaniechanie wykluczenia OCRM z postępowania Zamawiający naraża
Odwołującego na szkodę, na którą składają się koszty przygotowania oferty oraz
nieuzyskany zysk z tytułu wykonania umowy.
W uzasadnieniu zarzutu zaniechania wykluczenia z postępowania OCRM Odwołujący
wskazał na brak złożenia w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego z 9.9.2016 r. informacji
z KRK dla osoby wskazanej w KRS jako kierownika publicznego zakładu opieki zdrowotnej,
potwierdzającej brak podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania na dzień
składania ofert, tj. niekaralności urzędującego członka organu zarządzającego osobą
Sygn. akt: KIO 1772/16
prawną. Do oferty wykonawca nie załączył informacji z KRK w zakresie określonym w art. 24
ust. 1 pkt 4-8 oraz pkt 11 Ustawy dla Pana I. S. .
Zamawiający na podstawie art. 26 ust. 3 Ustawy wezwał OCRM do uzupełnienia dokumentu
– informacji z KRK wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu
składania ofert, potwierdzającej spełnienie warunków udziału w postępowaniu nie później niż
w dniu, w którym upłynął termin składania ofert, tj. 7 września 2016 r.
Złożona w odpowiedzi na to wezwanie informacja z KRK stwierdza stan niekaralności osoby
objętej zapytaniem na dzień 9 września 2016 r., a zatem nie jest to dokument aktualny na
dzień złożenia oferty. Przepisy rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19 lutego
2013 r. w sprawie rodzaju dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy,
oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U. z dnia 19 lutego 2013 r., poz.
231) nie dopuszczają możliwości uznania za aktualną informację z KRK – dokumentu
wystawionego po terminie składania ofert. W tym stanie rzeczy Zamawiający powinien
wykluczyć OCRM z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 Ustawy, a złożoną przez
niego ofertę uznać za odrzuconą na podstawie art. 24 ust. 4 Ustawy. Dokonanie w tych
okolicznościach jej wyboru stanowi oczywiste naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 oraz art. 7
ust. 1 i 3 Ustawy.
Jedyną ofertą podlegającą ocenie pozostaje oferta Odwołującego, mieszcząca się wśrodkach Zamawiającego, a zaniechanie dokonania jej wyboru stanowi o naruszeniu art. 91
ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 Ustawy.
Stanowisko Izby
Do rozpoznania odwołania zastosowanie znajdowały przepisy ustawy Prawo zamówień
publicznych obowiązujące w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia, (tekst
jednolity Dz. U. z 2015 r., poz. 2164 ze zm.), tj. w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej
ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych oraz
niektórych innych ustaw (Dz.U.2016.1020), zwanej dalej „Ustawą”. Zgodnie z art. 16 ust. 1
ustawy nowelizującej do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych i
niezakończonych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy oraz do odwołań i skarg do
sądu dotyczących tych postępowań stosuje się przepisy dotychczasowe. Ustawa
nowelizująca przepisy Ustawy weszła w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w
Dzienniku Ustaw z dnia 13 lipca 2016 r., poz. 1020, tj. 28 lipca 2016 r. Zamawiający wszczął
przedmiotowe postępowanie w dniu 26 lipca 2016 r. przekazując w tym dniu ogłoszenie o
zamówieniu do publikacji w TED oraz zamieszczając informację o jego ogłoszeniu na stronie
internetowej oraz w swojej siedzibie.
Sygn. akt: KIO 1772/16
Przystępując do rozpoznania odwołania, Izba w pierwszej kolejności zobowiązana była do
oceny wypełnienia przesłanek z art. 179 ust. 1 ustawy, tj. istnienia po stronie Odwołującego
interesu w uzyskaniu zamówienia oraz możliwości poniesienia przez Odwołującego szkody
w wyniku kwestionowanych czynności Zamawiającego. Zakres zarzutów i żądań z nich
wynikających wskazywały na potrzebę ochrony interesu Odwołującego w uzyskaniu
zamówienia, przez wzruszenie wyniku oceny oferty wybranej jako najkorzystniejsza, mogące
w konsekwencji prowadzić do wykluczenia z postępowania wykonawcy, którego ofertę
Zamawiający wybrał i wyboru oferty Odwołującego. W związku z powyższym Izba uznała, że
spełnione zostały przesłanki materialno prawe dla merytorycznego rozpoznania zarzutów.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym treści siwz, oferty OCRM oraz stanowisk
stron prezentowanych na rozprawie Izba dokonała ustaleń faktycznych stanowiących
podstawę do wydania rozstrzygnięcia w przedmiocie podniesionych zarzutów.
Odwołujący zarzucał Zamawiającemu dokonanie wyboru oferty wykonawcy OCRM w
stosunku do którego zachodziła podstawa do wykluczenia z postępowania wskazana w art.
24 ust. 2 pkt 4 Ustawy, w związku z brakiem potwierdzenia na dzień złożenia oferty, iż w
stosunku do tego wykonawcy nie zachodziły podstawy do wykluczenia określone w art. 24
ust. 1 pkt 4-8 oraz pkt 11 Ustawy. Wykonawca wezwany przez Zamawiającego na podstawie
art. 26 ust. 3 Ustawy przedstawił informację z KRK stwierdzającą brak karalności osoby
objętej zapytaniem według stanu na dzień 9 września 2016 r., a nie na dzień złożenia oferty
(7 września 2016 r.).
Izba ustaliła, iż do oferty OCRM nie została załączona informacja z Krajowego Rejestru
Karnego dotycząca osoby wskazanej w KRS nr 0000008085, jako kierownik publicznego
zakładu opieki zdrowotnej. Na stronie 14 oferty znajduje się jedynie informacja z KRK
dotycząca podmiotu zbiorowego – Opolskie Centrum Ratownictwa Medycznego.
Zamawiający pismem z dnia 9 września 2016 r. wezwał na podstawie art. 26 ust. 3 Ustawy
OCRM do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnienie warunków udziału w
postępowaniu. Wykonawca powinien złożyć dokumenty, tj.: Pkt 5. Aktualną informację z
Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 4-8, 10-11 ustawy
Pzp, wystawioną nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania ofert.
W odpowiedzi na to wezwanie OCRM przedłożyło aktualną informację z KRK dla osoby
wskazanej w zapytaniu wystawioną na dzień 9.9.2016 r., w której stwierdza się stan jej
niekaralności.
Zamawiający w siwz w pkt 10 (str. 3 siwz) zamieścił komunikat dotyczący obowiązywania
Dyrektywy 2014/24/UE oraz Dyrektywy 2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. opublikowany
na stronie internetowej Urzędu Zamówień Publicznych (www.uzp.gov.pl), „od dnia 18
Sygn. akt: KIO 1772/16
kwietnia 2016 r. przestają obowiązywać przepisy dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania
zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi (Dz.U. L 134 z 30.4.2004, str.
114) oraz przepisy dyrektywy 2004/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 31
marca 2004 r. koordynującej procedury udzielania zamówień przez podmioty działające w
sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych (Dz.U. L 134 z
30.4.2004, str. 1), a zaczynają obowiązywać przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i
Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej
dyrektywę 2004/18/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 65, z późn. zm.), zwanej dalej
„dyrektywą klasyczną ” oraz przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/25/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania zamówień przez podmioty
działające w sektorach gospodarki wodnej, energetyki, transportu i usług pocztowych,
uchylającej dyrektywę 2004/17/WE (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 243, z późn. zm.),
zwanej dalej „dyrektywą sektorową”.
10.1. W związku z powyższym art. 59 dyrektywy 2014/24/UE oraz odpowiednio art. 80
dyrektywy 2014/25/UE nakładają na zamawiających obowiązek akceptowania Jednolitego
Europejskiego Dokumentu Zamówienia (JEDZ), a zatem Wykonawcy od 18 kwietnia 2016 r.
mają prawo składania własnego oświadczenia, ustalonego w drodze standardowego
formularza Jednolitego Europejskiego Dokumentu Zamówienia (JEDZ), zamiast dokumentów
i zaświadczeń wydanych przez organy Publiczne lub osoby trzecie. JEDZ jest podstawowym
dokumentem stanowiącym wstępne potwierdzenie spełniania przez wykonawców warunków
udziału w postępowaniu, braku podstaw do wykluczenia. Formularz ten ma bezpośrednie
zastosowanie we wszystkich państwach członkowskich. Formularz ten składa się z ofertą w
formie papierowej.
Zamawiający zawarł w dalszych postanowieniach zapisy dotyczące samego dokumentu
JEDZ, jego zawartości i zasad weryfikacji podmiotowej wykonawców, podmiotów trzecich i
podwykonawców (pkt 10.2 i 10.3 siwz).
W Rozdziale VI - WYKAZ OŚWIADCZEŃ LUB DOKUMENTÓW, JAKIE MAJĄ
DOSTARCZYĆ WYKONAWCY W CELU POTWIERDZENIA SPEŁNIENIA WARUNKÓW
UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU Zamawiający wymagał:
A. W celu potwierdzenia spełnienia warunków udziału w postępowaniu do oferty należy
załączyć:
1. Oświadczenie o spełnieniu warunków udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne z
art. 22 ust.1 ustawy Pzp z wykorzystaniem wzoru – załącznik nr 3.
B. W celu wykazania braku podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie
zamówienia z art. 24 ust.1 i 2 Prawa zamówień publicznych wykonawca składa następujące
dokumenty:
Sygn. akt: KIO 1772/16
1 Oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia z powodu niespełnienia warunków, o
których mowa w art. 24 ust.1 i ust.2 Prawa zamówień publicznych z wykorzystaniem
wzoru – załącznik nr 4
2 Aktualny odpis z właściwego rejestru lub z centralnej ewidencji i informacji o działalności
gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji, w celu
wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust.1 pkt 2 ustawy,
wystawionego nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o
dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert.
3 Aktualne zaświadczenia właściwego naczelnika urzędu skarbowego oraz właściwego
oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub Kasy Rolniczego Ubezpieczenia
Społecznego potwierdzających odpowiednio, że Wykonawca nie zalega z opłacaniem
podatków, opłat oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, lub zaświadczeń, że uzyskał przewidziane prawem zwolnienie, odroczenie lub rozłożenie na raty zaległych
płatności lub wstrzymanie w całości wykonania decyzji właściwego organu –
wystawionych nie wcześniej niż 3 miesiące przed upływem terminu składania ofert;
4 Aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust.1
pkt 9 ustawy Pzp
5 Aktualną informację z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1
pkt 4-8, 10-11 ustawy Pzp, wystawioną nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem
terminu składania ofert.
6 W celu wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu dotyczącego braku
podstaw do wykluczenia wykonawcy z postępowania o udzielenie zamówienia w
okolicznościach, o których mowa w art. 24 ust. 2 pkt 5 ustawy Pzp, wykonawca, wraz z
ofertą, składa listę podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej, albo informację
o tym, że nie należy do grupy kapitałowej.
Wykonawca powołujący się przy wykazywaniu spełnienia warunków udziału w postępowaniu
na potencjał innych podmiotów, które będą brały udział w realizacji części zamówienia,
przedkłada także dokumenty dotyczące tego podmiotu w zakresie wymaganym dla
wykonawcy, określonym w pkt. B
W Rozdziale XI - OPIS SPOSOBU PRZYGOTOWANIA OFERT, Zamawiający w pkt 11
wskazał, iż Wszystkie dokumenty winny stwierdzać stan obecny, a powinno to wynikać z
oryginału Aktualność dokumentów zostanie oceniona na podstawie
Rozporządzenie Prezesa
Rady Ministrów
z dnia 19 lutego 2013 r. (Dz.U. Nr 0, poz. 231 z 2013 r.) w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane.
Sygn. akt: KIO 1772/16
Mając na uwadze przywołane zapisy siwz, uzupełniony na podstawie art. 26 ust. 3
Ustawy dokument KRK oraz prezentowane na rozprawie stanowiska stron Izba
oddaliła odwołanie jako niezasadne.
W niniejszej sprawie ocenie należało poddać czynności Zamawiającego w kontekście
obowiązującej od 18 kwietnia 2016 r. Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej
dyrektywę 2004/18/WE. Izba nie mogła opierać się wyłącznie na przepisach krajowych
obowiązujących w dacie wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, a
które nie transponowały do porządku krajowego przepisów dyrektywy. Dopiero po ogłoszeniu
przedmiotowego postępowania weszła w życie ustawa nowelizująca dotychczasowe
przepisu Ustawy, uwzględniająca zmiany wynikające z przepisów nowej dyrektywy
2014/24/UE w tej sytuacji Zamawiający zobowiązany był zatem stosować przepisy Ustawy z
uwzględnieniem zasady bezpośredniej skuteczności dyrektywy.
Na wstępie należy zauważyć, iż wartość zamówienia przekraczał progi unijne, stąd
wiążącymi dla Zamawiającego były zmienione zasady prowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego określone dyrektywą 2014/24/UE oraz przepisy
rozporządzeń wykonawczych Komisji (UE), w tym rozporządzenia wykonawczego Komisji
(UE) 2016/7 z dnia 5 stycznia 2016 r. ustanawiającego standardowy formularz jednolitego
dokumentu zamówienia (Dz. Urz. UE L 3/16). W załączniku nr 1 do rozporządzenia
wykonawczego (Instrukcja) zawarte zostały wytyczne wiążące bezpośrednio Państwa
Członkowskie w zakresie związanym ze stosowaniem przepisów dyrektywy, w tym między
innymi wskazano, iż Ofertom w procedurze otwartej i wnioskom o dopuszczenie do udziału w
procedurze
ograniczonej,
procedurze
konkurencyjnej
z
negocjacjami,
dialogu
konkurencyjnym lub partnerstwie innowacyjnym musi towarzyszyć jednolity europejski
dokument zamówienia, wypełniony przez wykonawców w celu dostarczenia wymaganych
informacji. Z wyjątkiem przypadków związanych z niektórymi zamówieniami udzielanymi na
podstawie umów ramowych, oferent, któremu zamierza się udzielić zamówienia, będzie
musiał przedstawić aktualne zaświadczenia i dokumenty potwierdzające (…) Instytucja
Zamawiająca lub podmiot zamawiający może w dowolnej chwili w trakcie postępowania
zwrócić się do każdego oferenta o przedłożenie wszystkich lub niektórych wymaganych
zaświadczeń i dokumentów potwierdzających, jeżeli jest to niezbędne dla zapewnienia
odpowiedniego przebiegu postępowania.
W przypisie 85 Dyrektywy wskazano, iż istotne jest, by decyzje instytucji zamawiających
opierały się na aktualnych informacjach, w szczególności jeśli chodzi o podstawy
wykluczenia, z uwagi na to, że ważne zmiany mogą zachodzić dość szybko, np. w przypadku
trudności finansowych, które sprawiałyby, że dany wykonawca staje się nieodpowiedni, lub,
Sygn. akt: KIO 1772/16
przeciwnie, z racji spłacenia w międzyczasie zaległych zobowiązań z tytułu składek na
ubezpieczenia społeczne.
Na szczególną sytuację Zamawiających prowadzących postępowania w okresie pomiędzy
wejściem w życie przepisów dyrektywy, a przed jej wdrożeniem do przepisów krajowych
zwrócił uwagę Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w komunikacie z 17.04.2016 r.
zamieszczonym na stronie internetowej Urzędu. W zakresie prowadzenia postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego Urząd Zamówień Publicznych proponuje stosowanie
oświadczenia własnego wykonawców składanego w postaci jednolitego europejskiego
dokumentu zamówienia według Rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2016/7 z dnia
5 stycznia 2016 r. ustanawiającego standardowy formularza jednolitego europejskiego
dokumentu zamówienia (Dz. Urz. UE L 3/16). Ponadto, biorąc pod uwagę wynikające z
dyrektyw prawo wykonawcy do nieprzedkładania dokumentów, jeżeli w zakresie, w jakim
instytucja zamawiająca ma możliwość uzyskania zaświadczeń lub odpowiednich informacji
bezpośrednio za pomocą bezpłatnej krajowej bazy danych w dowolnym państwie
członkowskim, instytucja zamawiająca może pobrać je z odpowiedniej bazy danych już w
dniu otwarcia ofert lub wniosków. Pozwoli to uczynić zadość zarówno przepisom Dyrektyw,
jak i obowiązującej Pzp. Proponuje się również stosowanie przez Zamawiających
w
odniesieniu do wykonawców instytucji tzw. self – cleaning, polegającej na dopuszczeniu - w
sytuacji zaistnienia podstaw wykluczenia wykonawcy z postępowania - możliwości
przedstawienia przez tego wykonawcę dowodów na to, że podjął środki wystarczające do
wykazania jego rzetelności (w tym że: (1) naprawił szkodę lub zadośćuczynił za doznaną
krzywdę, (2) podjął współpracę z organami ścigania; (3) podjął konkretne środki techniczne,
kadrowe, organizacyjne, odpowiednie do zapobiegania kolejnym przestępstwom lub
nieprawidłowemu postępowaniu); zamawiający winien rozpatrzyć dowody wskazane wyżej i
dokonać ich oceny w świetle przesłanek wykluczenia wykonawcy określonych w art. 24 ust.
1 pkt 2, 4-11 oraz w ust. 2 pkt 1 i 3 ustawy Pzp.
Uwzględniając nałożony na Państwo Członkowskie obowiązek wdrożenia dyrektywy, jak
również bezpośrednie obowiązywanie przepisów rozporządzeń wykonawczych Komisji (UE)
Izba uznała, iż decyzja Zamawiającego, o tym aby przyjąć jako dokument potwierdzający
weryfikację podmiotową wykonawcy OCRM aktualne zaświadczenie z KRK pozwoliła
dokonać wyboru oferty wykonawcy w zgodzie z zasadami dyrektywy oraz przepisami
Ustawy. W ocenie Izby, osiągnięty został cel dyrektywy, jak również uszanowano zasady
oceny nałożone na instytucje zamawiającego przepisami rozporządzenia wykonawczego, z
których wynika, iż wykonawca któremu ma zostać udzielone zamówienie powinien złożyć
aktualne dokument potwierdzający weryfikację podmiotową. W niniejszym stanie faktycznym
wprawdzie wykonawca nie składał JEDZ-a, co jednak nie stało na przeszkodzie temu, aby
Sygn. akt: KIO 1772/16
uwzględnić dalsze zasady związane z oceną podmiotową wykonawcy najwyżej ocenionego.
Kwestia wstępnej kwalifikacji podmiotowej prowadzonej na podstawie JEDZ-a ma na celu
uproszczenie procedury w taki sposób, aby ograniczać konieczność składania szeregu
dokumentów przez wszystkich wykonawców składających oferty (ubiegających się o
zamówienie). Pełna weryfikacja podmiotu prowadzona ma być wobec wykonawcy najwyżej
ocenionego. Fakt, iż Zamawiający w niniejszym postępowaniu prowadził ocenę podmiotową
wykonawców na dotychczasowych zasadach, tj. na podstawie oświadczeń i dokumentów
składanych przez wykonawców, nie stało na przeszkodzie do uznania, iż uzupełnione na
podstawie art. 26 ust. 3 Ustawy zaświadczenie z KRK potwierdzało, iż w stosunku do OCRM
nie zachodzą podstawy do jego wykluczenia z postępowania. Odwołujący oczekiwał
zachowania jednolitych zasad oceny w stosunku do wszystkich podmiotów uczestniczących
w postępowaniu odnosząc to do konieczności badania stanu faktycznego stwierdzonego na
dzień złożenia ofert. W ocenie Izby, ten postulat nie mógł być spełniony przy uwzględnieniu
obowiązującego rozporządzenia wykonawczego, którego stosowanie do postępowania
wynikało również z zapisów siwz, w których Zamawiający sygnalizował prawo do złożenia
JEDZ-a w miejsce oświadczeń i dokumentów żądanych w rozdziale VI siwz. Zamawiający
weryfikował oświadczenie własne wykonawcy żądając złożenia właściwej informacji z KRK.
Skoro, zgodnie z komunikatem Prezesa UZP, dopuszczalne jest w postępowaniach
prowadzonych na podstawie przepisów Ustawy sprzed nowelizacji, honorowanie procedury
self-cleaning, to tym bardziej dopuszczalny jest dokonanie weryfikacji podmiotowej
wykonawcy na podstawie aktualnego zaświadczenia z KRK. W obu przypadkach czynności
zmierzają bowiem do stwierdzenia braku podstaw do wykluczenia z postępowania
wykonawcy, któremu Zamawiający zamierza udzielić zamówienia publicznego. Co istotne,
przepisy dyrektywy i rozporządzenia dopuszczają wielokrotne sprawdzanie przez
Zamawiającego, czy sytuacja wykonawcy nie uległa zmianie w toku postępowania. Tym
samym, samo stwierdzenie przez Zamawiającego, że na dzień złożenia oferty wykonawca
nie podlegał wykluczeniu mogłoby okazać się niewystarczającym wobec zmienionej sytuacji
faktycznej wykonawcy, do jakiej doszłoby już po złożeniu oferty. W ocenie Izby, przepisy art.
26 ust. 3 Ustawy nie mogły stać na przeszkodzie stosowania zasad wynikających z
przepisów unijnych wiążących Zamawiającego w postępowaniu, co pozwoli uniknąć
ewentualnej podstawy do unieważnienia postępowania.
Zamawiający w sytuacji prawnej, w jakiej prowadzi postępowanie musiał wykazać się dużą
ostrożnością w procesie wykładni i stosowania przepisów dyrektywy oraz Ustawy, w
szczególności dokonując weryfikacji podmiotowej wykonawców w związku z nowymi
uprawnieniami na jakie może powołać się wykonawca przed Zamawiającym.
Na zakończenie warto przytoczyć wyrok Trybunału z dnia 5 października 2000 r. Komisja
Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Francuskiej, Uchybienie zobowiązaniom
Sygn. akt: KIO 1772/16
Dyrektywa 93/38/EWG, Sprawa C-337/98[2] ,,do etapów postępowań o udzielenie
zamówienia publicznego, które zakończyły się przed datą wyznaczoną jako ostateczny
termin implementacji stosuje się przepisy dotychczasowe (…) ogólna zasada może być
jednak stosowana do wszystkich etapów postępowania w sprawie udzielenia zamówienia,
które zostały ukończone przed upływem terminu do transpozycji dyrektywy, ale stanowią
część procedury, który zakończył się po tej dacie (…)”. Implikuje to, iż do postępowań
wszczętych po terminie do wdrożenia dyrektywy należy stosować bezpośrednio dyrektywę,
co może być utrudnione ze względu na nieznajomość przepisów. Starożytna paremia
prawnicza ignorantia iuris nocet w tym przypadku stanowi wyjątkowo trafne porównanie,
gdyż brak zastosowania w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego wiążących
bezpośrednio przepisów dyrektywy i rozporządzeń KE, znacząco może utrudniać samo
postępowanie jak i jego kontrolę, a w konsekwencji może doprowadzić do nałożenia kar
finansowych na zamawiającego jak i doprowadzić do unieważnienia postępowania.
Mając powyższe na uwadze Izba uznała, iż zarzut Odwołującego nie zasługiwał na
uwzględnienie.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku na podstawie art. 192 ust. 9 oraz
art. 192 ust. 10 Prawa zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 3 i § 5 ust. 4
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238). Izba zaliczyła do kosztów
postępowania wpis wniesiony przez Odwołującego w wysokości 15.000,00 zł.
Przewodniczący: ……………………….
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1498/16 z dnia 2016-11-21
- Sygn. akt KIO 1737/16 z dnia 2016-10-17
- Sygn. akt KIO 1756/16 z dnia 2016-10-11
- Sygn. akt KIO 1773/16 z dnia 2016-10-11
- Sygn. akt KIO 1805/16 z dnia 2016-10-10
