rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-09-04
rok: 2015

sygnatury akt.:

KIO 1815/15

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Agnieszka Trojanowska Protokolant: Natalia Dominiak

po rozpoznaniu na rozprawie w Warszawie w dniu 2 września 2015 r. odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 21 sierpnia 2015r. przez
wykonawcę Budimex Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Stawki 40 w
postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Skarb Państwa- Generalny Dyrektor
Dróg Krajowych i Autostrad Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział
w Rzeszowie, ul. Legionów 20

orzeka:

1. oddala odwołanie
2. kosztami postępowania obciąża
wykonawcę Budimex Spółka Akcyjna z siedzibą w
Warszawie, ul. Stawki 40 i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
wykonawcę
Budimex Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Stawki 40 tytułem wpisu od
odwołania,
2.2. zasądza od
wykonawcy Budimex Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul.
Stawki 40 na rzecz Skarbu Państwa- Generalnego Dyrektora Dróg Krajowych i
Autostrad Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad Oddział w Rzeszowie, ul.
Legionów 20 kwotę 3 600 zł 00 gr (słownie : trzy tysiące sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu kosztów zastępstwa
prawnego.

Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni

od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Rzeszowie.

Przewodniczący: ……………

Sygn. akt KIO 1815/15
Uzasadnienie
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
budowę miejsc obsługi podróżnych "Paszczyna Południe" i "Paszczyna Północ" od km
540+956+704 autostrady A4 - etap II w ramach zadania pn: "Budowa autostrady A4 na
odcinku węzeł Dębica Pustynia - Rzeszów "węzeł Rzeszów Zachodni" km 537+550-570+300
wraz z infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi zostało wszczęte
ogłoszeniem opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 12 sierpnia
2015r. za numerem 2015/S 154-283445.
W dniu 21 sierpnia 2015r. Budimex Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Stawki 40 –
dalej odwołujący, wniósł odwołanie. Odwołanie zostało podpisane przez pełnomocnika
działającego na podstawie pełnomocnictwa z dnia 30 listopada 2009r. udzielonego przez
prezesa zarządu odwołującego ujawnionego w KRS i upoważnionego do samodzielnej
reprezentacji odwołującego, zgodnie z odpisem z KRS załączonym do odwołania. Kopia
odwołania została przekazana zamawiającemu w dniu 20 sierpnia 2015r. drogą
elektroniczną.
Odwołujący wniósł odwołanie od czynności zamawiającego - Zarządu Dróg Wojewódzkich w
Łodzi polegającej na określeniu treści specyfikacji istotnych warunków zamówienia - zwanej
dalej jako „siwz".
Zarzucił zamawiającemu naruszenie art. 36 ust. 2 pkt 11a ustawy z dnia 29 stycznia 2004r.
Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późna. zm. poz.
984, 1047 i 1473, z 2014 r. poz. 423, 768, 811, 915 i 1146, 1232 oraz z 2015 r. poz. 349,
poz. 478, poz. 605 – dalej ustawy); art. 143b ust. 1, 3, 4, 6 ustawy oraz art 647
1
Kodeksu
cywilnego („Kc"); art. 353
1
Kc i art. 387 Kc oraz 58 Kc, 387 Kc i 475 Kc w zw. z art. 14 i 139
ust. 1 ustawy oraz art. 29 ust. 1 ustawy przez określenie w siwz, że: każdorazowe
skierowanie Usługodawcy lub Dostawcy do wykonywania usług lub dostaw wymaga
uprzedniej, pisemnej zgody zamawiającego wobec tego wskazanie wymogów dotyczących
umów z Usługodawcą i Dostawcą, obowiązek przedkładania projektów umów z
Usługodawcami i Dostawcami, prawo zgłaszania zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do umów z
Usługodawcami i Dostawcami wraz z sankcją usunięcia Usługodawcy i Dostawcy oraz
określenie, że w umowach z Usługodawcami i Dostawcami należy wprowadzić solidarną
odpowiedzialność Wykonawcy, Usługodawcy i Dostawcy, oraz dalszych usługodawcy i
dostawcy za wynagrodzenie należne dalszym usługodawcom i dostawcom.
Odwołujący wniósł o: uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie zamawiającemu:
a/ dokonania zmiany treści §15 ust. 3, ust. 4, ust. 12 Tomu II siwz Istotne Postanowienia
Umowy poprzez wykreślenie wszędzie zwrotu „Usługodawcy", „Dostawcy" oraz

doprecyzowanie, że przedmiotowe przepisy dotyczą „umowy podwykonawczej, której
przedmiotem są roboty budowlane";
b/ dokonania zmiany treści §15 ust. 5 Tomu II siwz Istotne Postanowienia Umowy poprzez
jego wykreślenie w całości, ewentualnie poprzez wykreślenie wszędzie zwrotu
„Usługodawcy", „Dostawcy";
c/ dokonania zmiany treści §15 ust. 7 Tomu II siwz Istotne Postanowienia Umowy przez
dodanie, że w przypadku Usługodawców i Dostawców chodzi o podmioty, z którymi
wykonawca zawarł przedłożoną Zamawiającemu „umowę o pod wykonawstwo, której
przedmiotem są dostawy lub usługi";
d/ dokonania zmiany treści §15 ust. 13 Tomu II siwz Istotne Postanowienia Umowy poprzez
jego wykreślenie w całości.
Odwołujący wskazał, że posiada interes do wniesienia niniejszego odwołania gdyż jest
podmiotem, którego podstawowy przedmiot działalności jest wykonywanie robót
budowlanych, w tym infrastruktury kolejowej i drogowej, jest zainteresowany wyborem swojej
ewentualnej oferty, zaś nie uwzględnienie odwołania może go narazić na szkodę ponieważ w
związku wyżej wskazanymi uchybieniami zamawiającego odwołujący nie może właściwie
skalkulować oferty wobec nieprecyzyjnych zapisów siwz i mogłoby dojść do podpisania
umowy o zamówienie publiczne o treści naruszającej bezwzględnie obowiązujące przepisy
ustawy i Kc, co więcej w części nieważnej z mocy prawa wobec tego skutkujące
niemożnością złożenia oferty i pozyskania zamówienia lub ewentualnie w przypadku
zawarcia umowy ryzykiem obciążenia karami umownymi.
Wniósł o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego.
W uzasadnieniu podniósł, że w Tomie II siwz stanowiącym Istotne Postanowienia Umowy
zamawiający wprowadził w §15 postanowienie przewidujące wymagania dotyczące umowy o
podwykonawstwo. Zapisy te są niezgodne powołanymi w zarzutach przepisami prawa, gdyż
nie dokonują rozróżnienia na umowę podwykonawczą, której przedmiotem są roboty
budowlane w odróżnieniu do umowy podwykonawczej, której przedmiotem są usługi i
dostawy.
W pierwszej kolejności odwołujący wskazał, że jednym z podstawowych założeń nowelizacji
ustawy dokonanej ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. (Dz.U. z 2013 r., poz. 1473) było
wprowadzenie instrumentów umożliwiających zamawiającemu sprawowanie nadzoru nad
prawidłową realizacją inwestycji oraz przepływem środków finansowych pomiędzy
wykonawcą, podwykonawcą i dalszymi podwykonawcami, stanowiących wynagrodzenie za
wykonane w ramach inwestycji roboty budowlane. W wykonaniu powyższych założeń
dodano w art. 36 ust 2 ustawy punkt 11 oraz dodano nowe art. 143a-d ustawy.
W art. 36 ust. 2 ustawy dodanym pkt 11 a) przyznano zamawiającemu uprawnienie do
określenia w specyfikacji istotnych warunków zamówienia wymagań dotyczących umów o

podwykonawstwo, których przedmiotem są roboty budowlane, których niespełnienie
spowoduje zgłoszenie przez zamawiającego odpowiednio zastrzeżeń lub sprzeciwu do takiej
umowy. Ustawodawca nigdzie w ustawy nie przewidział takich uprawnień dla umów
podwykonawczych, których przedmiotem są usługi i dostawy.
W art. 143 b ust. 1-7 i 10 ustawy ustawodawca określił tryb postępowania, w tym zgłaszanie
zastrzeżeń i sprzeciwu do projektu i umowy podwykonawczej, której przedmiotem są roboty
budowlane.
W art. 143 b ust. 8-9 i 10 ustawodawca określił obowiązki wykonawcy i uprawnienia
zamawiającego w odniesieniu do zawartej umowy podwykonawczej, której przedmiotem są
usługi i dostawy. Ustawodawca w sposób jednoznaczny i wyraźny dokonał rozróżnienia
obowiązków i uprawnień stron postępowania o udzielenie zamówienia ze względu na
przedmiot umowy podwykonawczej. Ustawodawca jest w tym zakresie konsekwentny i
takiego rozróżnienia dokonuje także w innych przepisach ustawy jak np. art. 36 ust. 2 pkt 11
b, art. 143 c ust. 1 i ust. 2, art. 143d ust. 1 pkt 1-3.
Z powyższego, zdaniem odwołującego, jednoznacznie wynika, że ustawodawca świadomie i
celowo zdecydował o nadaniu zamawiającemu szerzej określonych uprawnień odnośnie
umów podwykonawczych, których przedmiotem są roboty budowlane. Ustawodawca takżeświadomie i celowo analogicznych uprawnień zamawiającemu nie nadał w stosunku do
umów podwykonawczych, których przedmiotem są usługi i dostawy. Ustawodawca, w
odniesieniu do umów podwykonawczych, których przedmiotem są usługi i dostawy jedynie
przewidział uprawnienia zamawiającemu węższe. związane z terminem zapłaty
wynagrodzenia, które nie może być dłuższe niż 30 dni pod groźbą kary umownej.
Na podkreślenie powyższego odwołujący przywołał treść uzasadnienia nowelizacji ustawy z
dnia 8 listopada 2013 r. ( Dz.U. poz. 1473), do wprowadzonych przepisów art. 36 ust. 2 pkt
11a I art. 143a- d ustawy, druk 1179. Projektodawca konsekwentnie, jednoznacznie i
wyraźnie dokonał także w uzasadnieniu rozróżnienia na umowy podwykonawcze, których
przedmiotem są roboty budowlane od tych, których przedmiotem są usługi i dostawy.
Jednocześnie art. 14 i 139 ustawy ustawodawca wskazał, że do czynności zamawiającego
podejmowanych w postępowaniu oraz umów w sprawach zamówień publicznych stosuje się
przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że
jedynie przepisy jednoznacznie określone w ustawie będą stanowiły dozwoloną modyfikację
przepisów Kodeksu cywilnego w zakresie zawierania umów, w szczególności co do ich treści
i formy.
Wobec powyższego odwołujący stwierdził, że przepisy ustawy nie zawierają normy
uprawniającej
zamawiającego
do
określania
wymogów
dotyczących
umowy
podwykonawczej, której przedmiotem są usługi i dostawy jak to uczynił w zaskarżonym
postępowaniu zamawiający. Takie postępowanie zamawiającego, w ocenie odwołującego,

należy uznać za sprzeczne z normami ustawy. Zgodnie z jedną z zasad prawodawstwa i
interpretacji norm prawnych ustawodawca jest racjonalny, kompletny I zupełny. Jeżeli
dokonał jednoznacznego rozróżnienia i w jednej normie określił ingerencję w dany typ
umowy podwykonawczej, procedurę jej zawierania, prawo zgłaszania zastrzeżeń i sprzeciwu
i pominął ewentualne uprawnienie zamawiającego co do innego typu umowy
podwykonawczej to takie zachowanie ustawodawcy oznacza, że taka była jego wola i wżadnym wypadku, zdaniem odwołującego, norma taka nie powinna podlegać wykładni
rozszerzającej. W konsekwencji próba rozszerzenia uprawnień zamawiającego oznacz co
najmniej próbę obejścia normy ustawy.
Nadto odwołujący podniósł, że uprawnienia zamawiającego do określania wymogów umowy
podwykonawczej, której przedmiotem są usługi i dostawy, akceptacji Usługodawcy i
Dostawcy nie wynikają także z uprawnień stron do określenia stosunku prawnego według
swego uznania wskazanej w art. 353
1
Kc. Zasada swobody umów napotyka na ograniczenie,
gdzie treść lub cel stosunku prawnego nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku,
ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jest to zasada która znajduje swoje
umocowanie konstytucyjne, chociaż jako taka nie jest nigdzie, w żadnej normie
konstytucyjnej sformułowana express's verbis jako przedmiot ochrony. Orzecznictwo
Trybunału Konstytucyjnego, podobnie jak stanowisko ukształtowane w ostatnich latach w
doktrynie, nie pozostawiają jednak, zdaniem odwołującego, żadnych wątpliwości, że
podstawy do konstytucyjnej ochrony swobody umów poszukiwać można w normach
konstytucyjnych, a przede wszystkim normie art. 31 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej,
która gwarantuje wolność każdej jednostki, oraz art. 22 Konstytucji gwarantującym wolność
działalności gospodarczej.
Na marginesie odwołujący wskazał, że wszelkie wyjątki od zasady swobody umów powinny
być poddane restryktywnej wykładni (exceptiones non sunt extendendae), a w szczególności
w żadnym wypadku nie powinny podlegać wykładni rozszerzającej.
Wobec faktu jednoznacznego uregulowania w ustawie kwestii pominięcia obowiązku
przedkładania projektów umów, których przedmiotem są usługi i dostawy oraz braku w
ustawie uprawnienia zamawiającego do określania wymogów tych umów podwykonawczych,
zdaniem odwołującego uznać należy, że niedopuszczalne jest umieszczanie takich
przepisów w projekcie umowy o zamówienie publiczne. Ich umieszczenie będzie, w ocenie
odwołującego, wprost sprzeczne z normą art.. 353
1
Kc, gdyż sprzeciwia się to właśnie
wskazanym w zaskarżeniu uregulowaniom ustawy i zmierzające do obejścia tych przepisów
nieważnego z mocy art. 58 Kc. Gdyby ustawodawca chciał umowy podwykonawcze, których
przedmiotem są usługi i dostawy, objąć tymi samymi regulacjami co umowy
podwykonawcze, których przedmiotem są roboty budowlane, nie dokonałby takiego
rozróżnienia. Jeżeli rozróżnienia dokonał, to, zdaniem odwołującego, tak właśnie trzeba

interpretować jego wolę i jej nieprzestrzeganie, z zasłanianiem się zasadą „swobody umów",
będzie wprost naruszeniem norm ustawy. Gdyby w takiej sytuacji zezwolić na odmienne z
wolą ustawodawcy zapisu umowy w myśl zasady „swobody umów", można postawić tezę, że
wobec tego regulacja ustawowa nie jest potrzebna czy konieczna, gdyż każdy przecież
przepis zapis może ulec wbrew jasnej woli ustawodawcy, stosownej modyfikacji.
W ocenie odwołującego bezspornym jest, że normą ustawową bezwzględnie obowiązującą,
którą „swoboda umów" naruszać nie może, jest przepis art. 647
1
Kc. Bezspornym jest także,że przedmiotowa norma dotyczy umów podwykonawczych o roboty budowlane. W tym też
zakresie ustawodawca daje inwestorowi prawo zgłoszenia sprzeciwu i zastrzeżeń jedynie do
umowy lub projektu, kiedy ich przedmiotem są roboty budowlane, ewentualnie o dzieło, które
jest elementem obiektu, który jest przedmiotem umowy o roboty budowlane. Reasumując,
solidarna odpowiedzialność inwestora za zobowiązania wykonawcy wobec podwykonawców
i dalszych podwykonawców powstała na gruncie przepisów Kodeksu cywilne może dotyczyć
tylko podwykonawców, którzy zawarli umowę o roboty budowlane.
Zachowując systematykę i zgodność systemu prawnego Prawo zamówień publicznych jest w
całości zgodne z normą art. 647
1
Kc. Po pierwsze jak odwołujący wskazał powyżej
wprowadzono rozróżnienie na umowy podwykonawcze, których przedmiotem są roboty
budowlane od tych, których przedmiotem są usługi i dostawy. Odwołujący powołał się także
treść uzasadnienia nowelizacji ustawy z dnia 8 listopada 2013 r. (Dz.U. poz. 1473), do
wprowadzonych przepisów art. 36 ust. 2 pkt 11a i art. 143d ust. 1 ustawy, druk sejmowy nr
1179. Projektodawca jednoznacznie wskazuje na cel nowelizacji i zakres jej ingerencji w
swobodę umów, otóż stwierdził, że: „Proponowane przepisy nie odnoszą się m.in. do kwestii
solidarnej odpowiedzialności inwestora i wykonawca za zapłatę wynagrodzenia za roboty
budowlane wykonane przez podwykonawcę, w konsekwencji zagadnienie te będzie
oceniane w świetle przepisów Kodeksu cywilnego" , a dalej „W przypadku umów o
podwykonawstwo robót budowlanych, służących do wykonania części zamówień na roboty
budowlane, zamawiający będzie uprawniony do przewidzenia w siwz zarówno wymagań
dotyczących podwykonawstwa, jak również warunków dotyczących podwykonawców lub
dalszych
podwykonawców,
których
niespełnienie
spowoduje
zgłoszenie
przez
zamawiającego zastrzeżeń do przedłożonego do akceptacji projektu umowy o
podwykonawstwo, lub sprzeciwu do umowy o podwykonawstwo ."
W tym znaczeniu odwołujący stwierdził, że solidarna odpowiedzialność stron procesu
budowlanego
za
zobowiązania
wykonawców,
podwykonawców
czy
dalszych
podwykonawców powstaje z mocy ustawy jedynie w stosunku do zobowiązań z tytułu umowy
o roboty budowlane. Przepis art. 36 ust. 2 pkt 11 Prawa zamówień publicznych nie dający
zamawiającemu prawa określania wymogów umów pod wykonawczych Dostawców i

Usługodawców nie może być podstawą określania solidarnej odpowiedzialności za
wierzytelności Usługodawców i Dostawców.
Wobec faktu, że zamawiający publiczny nie jest solidarnie odpowiedzialny za wierzytelności
Usługodawców I Dostawców, w tym zakresie nie może korzystać z przymiotu
„uprzywilejowania" ze względu na ochronę interesu publicznego i ingerowania w zasadę
swobody umów zawieranych przez wykonawcę z podwykonawcami. Wynika to z kilku
przesłanek jak stanowi to art. 353
1
Kc - nie sprzeciwiania się właściwości (naturze) stosunku
prawnego i zasadom współżycia społecznego.
I to Sąd Najwyższy stwierdził w wyroku z dnia 21 sierpnia 2014 r. sygn. IV CSK 733/13, że
ingerencja, zastrzeżenia inwestora do umowy pomiędzy wykonawcą a podwykonawcą
muszą dotyczyć istotnych kwestii umownych, a teza ta dotyczy przecież jak wskazano wyżej
umowy o roboty budowlane, a nie świadczenia usług czy dostawy. Jeżeli zdaniem Sądu
Najwyższego ustawowe uprawnienia zamawiającego napotykają na ograniczenie jedynie do
istotnych kwestii umowy powykonawczej o roboty budowlane, to tym bardziej
zamawiającemu nie przysługują uprawnienia do ingerowania w zasadę swobody umów
pomiędzy wykonawcą i podwykonawcami, których przedmiotem są usługi i dostawy.
Analogicznie orzekła także Krajowa Izba Odwoławcza, która w wyroku z dnia 3 czerwca
2014 r. sygn. KIO 1023/14 stwierdziła, że uprawnienie zamawiającego do ograniczenia
swobody kontraktowania nie jest bezwzględne lecz wynika z „ściśle określonego celu, dla
zaspokojenia określonych potrzeb zamawiającego, czemu służy m.in. ukształtowanie
istotnych postanowień umownych, których treść musi mieć oparcie w obiektywnych
potrzebach zamawiającego, podlegających zaspokojeniu w wyniku postępowania" W
przedmiotowym postępowaniu trudno, zdaniem odwołującego, określić obiektywne potrzeby
zamawiającego uzasadniające ingerencje w treść umów, które mają za przedmiot usługi i
dostawy oraz ustanowienie w tych umowach solidarną odpowiedzialność za wierzytelności
Usługodawców i Dostawców, dalszych Usługodawców i Dostawców itd.
Odwołujący wskazał także, że w żadnej mierze taką potrzebą zamawiającego nie może być
próba czy chęć wskazania, narzucenia podwykonawcy. Powyższą tezę także w odniesieniu
do umów podwykonawczych, których przedmiotem są roboty budowlane sformułował wyroku
z dnia 27 czerwca 2014 r. sygn. II FSK 1821/12 Naczelny Sąd Administracyjny: „Z przepisu
tego (art. 647
1
§ 2 Kc) wynika, że to jednak wykonawca decyduje o tym kogo wskaże jako
podwykonawcę a nie inwestor. Z drugiej strony, ze wskazanego przepisu nie da się wywieść,że zamawiający może, w sensie prawnym, skutecznie narzucić wykonawcy wybór takiego
podwykonawcy." I także w tym znaczeniu odwołujący przywołał wyrok KIO z 27 marca 2014
r. sygn. KIO 487/14 stwierdzający, że „Zamawiający, jako podmiot uprawniony do właściwie
jednostronnego kształtowania treści umowy o zamówienie publiczne, nie może swego prawa
podmiotowego nadużywać. Kształtując treść umowy, musi mieć na uwadze ograniczenia

wynikające z art. 353
1
KC, a także z innej zasady prawa cywilnego, wynikającej z art. 5 KC,
zgodnie z którą nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze
społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia
społecznego. Odwołujący wskazał, że objęte odwołaniem zapisy siwz, w szczególności §15
ust. 5 Tomu II siwz Istotne Postanowienia Umowy w połączeniu z uprawnieniem
zamawiającego do odstąpienia od umowy §19 ust. 1 pkt 7 i dochodzeniem kary umownej
§14 ust. 1 pkt 5 Tomu II siwz Istotne Postanowienia Umowy faktycznie prowadzą do
nałożenia na odwołującego obowiązku zatrudnienia jedynie takich Podwykonawców,
Usługodawców i Dostawców, których zaakceptuje czyli praktycznie wskaże zamawiający.
Odwołujący
w
kwestii
solidarnej
odpowiedzialności
stron
zawieranych
umów
podwykonawczych za wierzytelności Poddostawców, Usługodawców i Dostawców i dalszych
Poddostawców, Usługodawców i Dostawców, której ustanowienie wymaga §15 ust. 13 Tomu
II siwz Istotne Postanowienia Umowy obok argumentów wskazanych wyżej niniejszego
uzasadnienia, podniósł także co następuje:
W odniesieniu do podwykonawców robót budowlanych zapis taki jest całkowicie zbędny,
gdyż taka odpowiedzialność wynika wprost z przepisów ustawy art. 647
1
Kc. W odniesieniu
zaś do Usługodawców i Dostawców obok braku przesłanek do ingerencji w swobodę umów i
niedozwolonemu narzucaniu podwykonawców i sankcji za brak akceptacji, Odwołujący
wskazał, że przedmiotowy zapis praktycznie narzuca odwołującemu zobowiązanie doświadczenia niemożliwego w rozumieniu art. 387 i 475 Kc. Jak wskazano wierzytelności
Usługodawców i Dostawców nie dotyczy ustawowa solidarna odpowiedzialność, wobec tego
może być ustanowiona tylko przez czynność prawną. Zamawiający wymaga, by odwołujący
zobowiązał się w imieniu nieokreślonej liczby podmiotów do przyjęcia przez te podmioty w
przyszłych umowach podwykonawczych solidarnej odpowiedzialności za zobowiązania
dalszych usługodawców i dostawców. Jest to praktycznie i prawnie niemożliwe. Przykładowo
tenże zapis zobowiązuje odwołującego i każdego kolejnego usługodawcy/dostawcy do
przyjęcia solidarnej odpowiedzialności przykładowo (pomijając wartość) za zobowiązania 1/
dostawcy wykorzystywanych na budowie przenośnych toalet (typ ToiToi), dalej na przykład
2/ dostawcy papieru toaletowego do tych toalet, 3/ dostawcy surowców do produkcji papieru
toaletowego, w tym producentowi półproduktu celulozy np. tartakowi, 4/ dostawcy drewna do
tartaku oraz 5/ wszystkich dostawców energii elektrycznej, wody, paliwa wykorzystywanego
w procesie dostawy półproduktów do produkcji papieru toaletowego. Wszystkim
wymienionym podmiotom przysługuje przymiot usługodawcy/dostawczy czy dalszego
usługodawcy/dostawcy w rozumieniu ustawy i przedmiotowych warunków siwz.
Nie jest praktycznie możliwe, że przy braku ustawowego obowiązku przyjęcia solidarnej
odpowiedzialności dostawcy/usługodawcy w łańcuchu dalszego podwykonawstwa przyjmą
na siebie umownie odpowiedzialność. Nadto biorąc pod uwagę wielość dalszych

dostawców/usługodawców w procesie dostawy/usługi, w tym ich praktyczną anonimowość,
jak np. elektrownie, czy zakłady wodociągowe, zamawiający, odwołujący, Usługodawca i
Dostawca nie mogą zapewnić kontroli wywiązywania się z tego zobowiązania, co czyni je
fikcyjnym i zbędnym.

W dniu 21 sierpnia 2015r. zamawiający poinformował wykonawców o wniesieniu odwołania
zamieszczając jego kopię na stronie internetowej i wezwał do wzięcia udziału w
postępowaniu odwoławczym.

W dniu 24 sierpnia 2015r. drogą elektroniczną swój udział w postępowaniu odwoławczym po
stronie odwołującego zgłosił wykonawca Max Bögl Polska spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Szczecinie, ul. Światowida 6 wskazując, że posiada interes
w rozstrzygnięciu na korzyść odwołującego, gdyż jest zainteresowany złożeniem oferty w
postępowaniu i w całości popiera argumentację odwołującego. Zaskarżone postanowienia
siwz, które odwołujący wskazał jako niezgodne z ustawą i KC, w takim samym stopniu
odnoszą się do niego. Wniósł o uwzględnienie odwołania w całości.
Zgłoszenie zostało opatrzone podpisem cyfrowym przez E. T.-D., której uprawnienie do
wniesienia przystąpienia nie zostało wykazane, gdyż nie została ujawniona w załączonym do
zgłoszenia odpisie z KRS, ani nie dołączono innego dokumentu potwierdzającego
uprawnienie do działania w imieniu wykonawcy Max Bögl Polska spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością z siedzibą w Szczecinie. Do zgłoszenia dołączono dowody przekazania
kopii zgłoszenia zamawiającemu i odwołującemu w dniu 24 sierpnia 2015r. faksem.
W dniu 2 września 2015r. zamawiający złożył odpowiedź na odwołanie, w której oświadczył,że:
1) w zakresie zarzutu odwołującego dotyczącego: "wymogu uzyskania zgody
Zamawiającego przed każdorazowym skierowaniem Usługodawcy i Dostawcy do wykonania
usług lub dostaw, oraz wskazania wymogów dotyczących umów z Usługodawcą oraz
Dostawcą,
-
obowiązku przedkładania przez Wykonawcę projektów umów z Usługodawcami i
Dostawcami, prawa zgłaszania zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do umów z Usługodawcami i
Dostawcami wraz z sankcją usunięcia Usługodawcy i Dostawcy;
Zamawiający uwzględnił ten zarzut oraz dnia 1 września 2015 r, dokonał zmiany siwz
(załącznik nr 1 do odpowiedzi na odwołanie)
2)
w pozostałym zakresie zamawiający wniósł o oddalenie odwołania, oraz o:
3)
obciążenie kosztami postępowania odwoławczego, w tym zasądzenie od
odwołującego na rzecz zamawiającego kosztów następstwa przed Krajową Izbą
Odwoławczą.

Zamawiający wskazał, że nie podziela zarzutów odwołującego sformułowanych w odwołaniu
w zakresie naruszenia przez zamawiającego art. 36 ust, 2 pkt 11a ustawy; art. 143b ust, 1, 3,
4, 6 Pzp oraz art 647
1
Kodeksu cywilnego; art. 353
1
Kc i art. 387 Kc oraz 58 Kc, 387 Kc i 475
Kc w zw. z art. 14 i 139 ust. 1 ustawy oraz art, 29 ust. 1 ustawy, poprzez wprowadzenie do
IPU postanowień zgodnie z którymi:
-
zamawiający wymaga, zgody zamawiającego przed każdorazowym skierowaniem
Usługodawcy i Dostawcy do wykonania usług lub dostaw, oraz wskazania wymogów
dotyczących umów z Usługodawcą oraz Dostawcą,
-
zamawiający ustanawia obowiązek przedkładania przez Wykonawcę projektów umów
z Usługodawcami i Dostawcami, prawo zgłaszania zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do umów z
Usługodawcami i Dostawcami wraz z sankcją usunięcia Usługodawcy i Dostawcy;
-
zamawiający wymaga wprowadzenia solidarnej odpowiedzialności Wykonawcy,
Usługodawcy i Dostawcy, oraz dalszych usługodawców i dostawców.
Zamawiający podkreślił, że wbrew twierdzeniom odwołującego, ustawodawca w nowelizacji
ustawy dokonanej ustawą z dnia 8 listopada 2013 r. (Dz. U, z 2013 r., poz, 1473) nie nadał
zamawiającemu określonych uprawnień odnośnie umów podwykonawczych, których
przedmiotem są roboty budowlane oraz umów podwykonawczych, których przedmiotem są
usługi i dostawy, lecz określił minimalne wymagania, które muszą zostać unormowane przez
zamawiającego w umowie w sprawie zamówienia publicznego na roboty budowlane celem
wprowadzenia instrumentów ochrony podwykonawców opisanych w ustawie. A tym samym
zamawiający, biorąc pod uwagę własne doświadczenia, uważa, że ma prawo wprowadzać
do wzorów umów będących częścią siwz, postanowienia wykraczające poza uregulowania
ustawy oraz Kc, mając jednak na uwadze dyspozycje art. 5 Kc.
Zamawiający, działając w interesie publicznym, uważa, że nie może pomijać na etapie
postępowania o udzielenie zamówienia publicznego stosownych regulacji, dotyczących
stosunków wykonawca - podwykonawca - dalszy podwykonawca, w tym dotyczących
Usługodawców, Dostawców, jak i dalszych Usługodawców i Dostawców, jako kluczowych dla
bezpieczeństwa realizowanych zamówień publicznych, i niezakłóconego ich wykonywania,
dlatego też zgodnie z zasadą swobody umów, i uprawnieniem do sporządzania wzoru
umowy, wymaga od wykonawcy aby zawarł z nim umowę w sprawie zamówienia
publicznego na określonych warunkach.
Zamawiający tworząc Istotne Postanowienia Umowy zawarte w Tomie II siwz, kierował się
koniecznością zagwarantowania zamawiającemu wpływu na treść i sposób realizacji
zamówienia w ramach podwykonawstwa oraz stworzenia systemu gwarancji wypłaty
należnego wynagrodzenia podwykonawcom i dalszym podwykonawcom za świadczenia
wykonane w procesie realizacji zamówienia publicznego w stopniu wyższym niż zostało to
określone w przepisach ustawy. Stworzenie efektywnych instrumentów nadzoru nad

podwykonawstwem służyć miało lepszej ochronie interesów ekonomicznych małych iśrednich przedsiębiorstw.
Wychodząc jednak naprzeciw oczekiwaniom wykonawców, którzy mogą posiadać, a w
większości, przed rozpoczęciem realizacji umowy posiadają już zawarte umowy ramowe z
Usługodawcami i Dostawcami, zamawiający uwzględnił zarzut odwołującego się w zakresie
wymogu uzyskania zgody zamawiającego przed każdorazowym skierowaniem Usługodawcy
i Dostawcy do wykonania usług lub dostaw, wskazania wymogów dotyczących umów z
Usługodawcą oraz Dostawcą oraz obowiązku przedkładania przez wykonawcę projektów
umów z Usługodawcami i Dostawcami, prawa zgłaszania zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do
umów z Usługodawcami i Dostawcami wraz z sankcją usunięcia Usługodawcy i Dostawcy
Co do zarzutu odwołującego, iż przepisy ustawy nie zawierają normy uprawniającej
zamawiającego do określenia, że w umowach z Usługodawcami i Dostawcami należy
wprowadzić solidarną odpowiedzialność wykonawcy, Usługodawcy i Dostawcy, oraz
dalszych Usługodawców i Dostawców za wynagrodzenie należne dalszym Usługodawcom i
Dostawcom, jak to uczynił w zaskarżonym postępowaniu zamawiający, a postępowanie
zamawiającego należy uznać za sprzeczne z normami ustawy, zamawiający wskazał, że
przepisy ustawy odnośnie podwykonawstwa zawierają minimalne wymagania, które
zamawiający ma obowiązek zamieścić we wzorze umowy. W związku z powyższym,
postanowienia stworzone przez zamawiającego, w jego ocenie nie stanowią próby wykładni
rozszerzającej zapisów ustawy oraz nie są próby obejścia jej przepisów.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia zasady swobody stron w kształtowaniu postanowień
umowy, za wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 20 lutego 2015 r. sygn. akt:
XXIII Ga 924/14 zamawiający stwierdził, że w odniesieniu do zamówień publicznych zasada
swobody umów i równości stron stosunku zobowiązaniowego podlega modyfikacji i
specyficznemu ograniczeniu. Nierówność stron umowy w sprawie zamówienia publicznego
wynika wprost z przepisów ustawy, które zastrzegają określone uprawnienia dla
zamawiającego, min. w świetle ustawy treść oferty złożonej przez wykonawcę musi być
podporządkowana specyfikacji istotnych warunków zmówienia wyznaczanych przez
zamawiającego i to zamawiającemu przyznano prawo do decydowania o istotnych
postanowieniach umowy, które może ułożyć według swego uznania, byleby jego treść lub cel
nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia
społecznego. Powyższe potwierdza również wyrok KIO z dnia 24 lutego 2012r sygn. akt KIO
291/12, wyrok KIO z dnia 30 czerwca 2010 r. sygn. akt KI0/UZP 1189/10.
Podobny pogląd prezentuje Sąd Okręgowy we Wrocławiu w wyroku z dnia 14 kwietnia 2008
r, (sygn. akt X Ga 67/08) gdzie stwierdził, że "Na gruncie prawa zamówień publicznych
mamy niewątpliwie do czynienia ze swoistego rodzaju ograniczeniem zasady wolności umów
(art. 353 [1] k.c.], które znajduje odzwierciedlenie w treści zawieranej umowy. Zgodnie z

charakterem zobowiązania publicznego Zamawiający może starać się przenieść
odpowiedzialność na Wykonawców. W ramach swobody umów Zamawiający może narzucić
pewne postanowienia we wzorze umowy, a Wykonawca może nie złożyć oferty na takich
warunkach („,) Wykonawca nie może zatem kwestionować projektu umowy wyłącznie
dlatego, że uważa, iż mogłaby ona zostać sformułowana korzystniej dla niego.”
Biorąc pod uwagę powyższe orzecznictwo, zamawiający zwrócił uwagę, że przepisy ustawy
w ramach zasady swobody umów, przyznają zamawiającemu prawo swobodnego
kształtowania postanowień przyszłego stosunku zobowiązaniowego (umowy z wykonawcą,
który przystępując do postępowania o udzielenie zamówienia, (składając ofertę) godzi się
realizować przedmiotowe zamówienie w sposób i na zasadach określonych przez
zamawiającego), które to postanowienia mogą być postrzegane, jako restrykcyjnie dla
danego wykonawcy. Jednakże takie wymagania, o ile nie naruszają prawa powszechnie
obowiązującego, nie mogą być skutecznie kwestionowane. Za wyrokiem Krajowej Izby
Odwoławczej z dnia 26 marca 2015 r. KIO 471/15; KIO 472/15 zamawiający zauważył, że „w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego zasada równości stron stosunku
cywilnoprawnego doznaje znacznego ograniczenia i, o ile działania zamawiającego nie będą
naruszać postanowień przepisów Pzp, to nawet restrykcyjne sformułowanie postanowień
umownych, obciążenie wykonawcy wysokimi karami umownymi, czy też nałożenie na
wykonawców szeregu obowiązków nie może prowadzić, zdaniem Izby, do ich arbitralnej
zmiany”.
W kwestii zarzutu naruszenia art. 353
1
Kc zamawiający dodatkowo podniósł, że dla uznania,że treść umowy narusza tę zasadę niezbędne jest wykazanie, że sformułowania umowy w
sposób obiektywny prowadzą do pokrzywdzenia jednej ze stron umowy. W ocenie
zamawiającego odwołujący nie wskazał, w jaki sposób postanowienia siwz prowadzą do
pokrzywdzenia wykonawcy, jak również nie wskazuje z jaką zasadą współżycia społecznego
przedmiotowe postanowienia są sprzeczne,
Zamawiający zwrócił uwagę na argumentacje w sprawie, podkreślając, że ograniczenia w
spornym zakresie mogą wynikać jedynie z przepisów kodeksu cywilnego.
Zdaniem zamawiającego dobrowolne zastosowanie przez zamawiającego standardów
solidarnej odpowiedzialności dla usług i dostaw zastrzeżonych dla robót budowlanych, nie
może być postrzegane, jako naruszenie przepisów prawa. Zdaniem zamawiającego,
Usługodawca, Dostawca, a także dalszy Usługodawca, Dostawca - zgodnie z kompetencją
zamawiającego - ma prawo korzystać z analogicznej ochrony, jak podwykonawca robót
budowlanych, któremu to tylko wykonawcy ustawa niewątpliwe przyznaje obligatoryjnie
ochronę.
Wobec powyżej przedstawionego stanowiska, bezpodstawne, w ocenie zamawiającego,
pozostają zarzuty odwołującego.

Również zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 5 Kc, jakoby określenie postanowień
umownych naruszało zasady współżycia społecznego zdaniem zamawiającego jest
nadinterpretacją tego przepisu. Przepis artykułu 5 Kc zawiera klauzule generalną nadużycia
prawa podmiotowego i stanowi, iż „Nie można czynić ze swego prawa użytku. który by był
sprzeczny ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub z zasadami
współżycia społecznego. Takie działanie łub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za
wykonywanie prawa i nie korzysta z ochrony." Zamawiający podkreślił, że zgodnie ze
stanowiskiem doktryny oceny, czy doszło do nadużycia prawa w rozumieniu art. 5 kc może
dokonać jedynie sąd powszechny. W orzecznictwie utrwaliła się ponadto zasada
powściągliwego i ostrożnego wykorzystywania art. 5 k.c. Sąd Najwyższy w niepublikowanym
wyroku z dnia 22 listopada 1994 r. 01 CRN 127/94) podkreślił, iż "istotą prawa cywilnego jest
strzeżenie praw podmiotowych, a zatem wszelkie rozstrzygnięcia prowadzące do redukcji
bądź unicestwienia tych praw wymagają z jednej strony, ostrożności, a z drugiej bardzo
wnikliwego rozważenia wszystkich aspektów rozpoznawanego przypadku". Tym samym
powoływanie sie na ten przepis kc w sytuacji, kiedy wykonawca zmierza do ukształtowania
stosunku zobowiązaniowego w wygodny dla. siebie sposób nie może być poczytane za
naruszenie przez zamawiającego prawa podmiotowego odwołującego, czy też zasad
współżycia społecznego.".
W ocenie zamawiającego, w kontekście uregulowań umowy, również zarzut naruszenia art.
647
1
kc nie został przez odwołującego udowodniony. Odwołujący nie wykazał w jaki sposób
przepis ten został naruszony, zamawiający zachowując postanowienia dotyczące
odpowiedzialności za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez
podwykonawcę, wprowadza odpowiednie postanowienia dotyczące Usługodawców.
Dostawców, jak również dalszych Usługodawców i Dostawców.
Ponadto, za odwołującym, należy zauważyć, że solidarna odpowiedzialność może zostać
ustanowiona również przez czynność prawną, tym samym zamawiający wymagając
wprowadzenia solidarnej odpowiedzialności Wykonawcy, Usługodawcy i Dostawcy, oraz
dalszych Usługodawców i Dostawców, nie naruszył przepisów Kc.
Zamawiający wskazał też, że co nie tylko odpowiada zaspokojeniu potrzeb publicznych, ale
mieści się już w kategoriach racjonalnych działań przedsiębiorców, zamawiający może
starać się zwiększyć odpowiedzialność wykonawców za należyte wykonanie zamówienia,
obciążyć ich dodatkowym ryzykiem. Powyższe, o ile nie występują przesłanki wynikające z
art. 353
1
kc (niezgodność umowy z właściwościami stosunku prawnego, ustawą oraz
zasadami współżycia społecznego) nie uchybia zasadzie swobody umów, również z tego
powodu, że wobec wymagań określonych w siwz, wykonawca może nie złożyć oferty na
ustalonych przez zamawiającego warunkach. Jeśli natomiast wykonawca podejmuje decyzje

o łożeniu oferty, winien, uwzględniając ciężar narzucanych zobowiązań i wynikające z nich
ryzyko, odpowiednio zabezpieczyć swoje interesy, kalkulując cenę ofertową.
Zarzuty naruszenia art. 353
1
oraz 58 Kc w zw. z art. 14 i 139 ustawy są zatem w ocenie
zamawiającego chybione.
Zamawiający wskazał, że wprowadzone w umowie postanowienia służyć mają uregulowaniu
w sposób kompleksowy kwestii podwykonawstwa w zakresie zagwarantowania
podwykonawcom i dalszym podwykonawcom pełnej i terminowej zapłaty należnego im
wynagrodzenia, a tym samym wzmocnienie ochrony słusznych praw podwykonawców oraz
dalszych podwykonawców, uczestniczących w procesie realizacji zamówienia. Uregulowania
przewidziane w umowie mają także służyć min.:
-
poprawieniu jakości w zamówieniach publicznych poprzez wybór wykonawców
mających odpowiedni potencjał (w szczególności podwykonawczy),
-
wzmocnieniu bezpieczeństwa prawidłowej realizacji zamówień publicznych,
-
ograniczeniu ryzyka pojawiania się sporów na linii zamawiający - wykonawca -
podwykonawca - dalszy podwykonawca na etapie realizacji zamówień publicznych.
W prawie polskim o istnieniu solidarności bądź o jej braku przesądza ustawa lub wola stron
wyrażona w umowie, a nie cechy zobowiązania (art. 369 k.c.). Solidarności nie domniemywa
się, lecz musi ona być ustanowiona w ustawie lub w umowie (wyrok SA w Katowicach z dnia
28 lutego 1992 r., I Acr 42/92. OSA 1993, z. 4, poz. 23). Solidarność wynikać może także z
odpowiedniego uzgodnienia jej przez strony czynności prawnej, pod warunkiem wszakże
spełnienia dwóch przesłanek: istnienia wielości podmiotów po jednej lub obu stronach
stosunku prawnego oraz braku wyraźnego zakazu ustawowego zastrzeżenia solidarności.
Czynnością prawną, stanowiącą źródło solidarności najczęściej jest umowa, i z tego względu
zamawiający w taki a nie inny sposób wprowadził solidarną odpowiedzialność, gdyż zakaz w
tym względzie natury ustawowej nie istnieje. Odnosząc sie natomiast do zarzutu narzucenia,
poprzez § 15 ust. 13 IPU, przez zamawiającego wykonawcom zobowiązania do świadczenia
niemożliwego w rozumieniu art. 387 i 475 Kc, zamawiający wskazał co następuje:
Przewidziana ustawą nieważność umowy o świadczenie niemożliwe wyznacza granice
swobodzie umów wprowadzając zakaz kontraktowania świadczeń, których nie można
wykonać. Jednak przepis art. 387 Kc dotyczy wyłącznie przypadków niemożliwości
obiektywnej (lub przedmiotowej), Stan ten cechuje obiektywna niewykonalność świadczenia
przez kogokolwiek (por. wyrok SN z dnia 18 maja 2011 r., III CSK 217/10, LEX nr 846590},
która jest uzasadniona ograniczeniami wynikającymi z praw natury oraz stanu wiedzy i
techniki, Przyczyna niemożliwości świadczenia nie ma wówczas charakteru subiektywnego,
wynikającego z braku właściwości po stronie wykonawcy. Za wyrokiem Sądu Apelacyjnego
w Warszawie z dnia 24.04.2014 r., sygn. akt. I ACa 1622/13 wskazać należy, że świadczenie
niemożliwe to takie zachowanie, którego żadna osoba, nie tylko sam dłużnik, nie może

zrealizować. Świadczenie, którego nie zdoła wykonać dłużnik, lecz które może być
wykonane przez inną osobę, traktowane jest na gruncie przepisu, jako możliwe i nie może
być mowy o niemożliwości świadczenia w rozumieniu normatywnym, zarówno pierwotnej na
podstawie art. 387 Kc, jak i następczej, która uregulowana jest w art. 493 § 1 Kc.
W tym miejscu zamawiający zauważył, iż tylko dwaj wykonawcy spośród zadających pytania
do SIWZ, wnieśli uwagi i pytania w zakresie jak w odwołaniu. Uważa zatem, że przyjąć więc
należy,że
według
pozostałych
zainteresowanych
postępowaniem
wykonawców
postanowienie § 15 ust. 13 umowny możliwe jest do zrealizowania, a tym samym nie może
zostać uznane za niemożliwe do spełnienia. Wskazał też należy, że powołanie się na skutki
wynikające z art. 475 § 1 Kc jest uzasadnione również tylko wtedy, gdy niemożliwość ma
cechy trwałości i zupełności (A. Rembielińskt (w:) J. Winiarz, Komentarz, Ł I, 1989, s. 486).
Zamawiający podkreślił również, że ciężar udowodnienia stanu niemożliwości świadczenia,
jak i udowodnienia, że przeszkody, które uniemożliwiają wykonanie świadczenia, leżą poza
osobą wykonawcy, obciągają wykonawcę,
Biorąc pod uwagę powyższe, zdaniem zamawiającego zarzut odnoszący się do naruszenie
przez zamawiającego przepisów ustawy oraz ustawy Kc przez określenie, że w umowach z
Usługodawcami i Dostawcami należy wprowadzić solidarną odpowiedzialność Wykonawcy,
Usługodawcy i Dostawcy, oraz dalszych usługodawcy i dostawcy za wynagrodzenie należne
dalszym usługodawcom i dostawcom jest bezzasadny i jako taki winien być oddalony.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Izba dopuściła dowody z dokumentacji postępowania tj. specyfikacji istotnych warunków
zamówienia Tom II Istotne Postanowienia Umowy oraz zmiany treści siwz dokonane w
dniach 1 i 2 września 2015r.
Na podstawie tych dowodów Izba ustaliła, że zamawiający w projekcie umowy zawarł
następujące postanowienia:
„Zgodnie z § 14 ust. 1 pkt 5 siwz Tom II Wykonawca zapłaci Zamawiającemu kary umowne z
tytułu odstąpienia od umowy z przyczyn leżących po stronie Wykonawcy -w wysokości 10%
wynagrodzenia brutto, którym mowa w § 5 ust. 1 niniejszej umowy”
W § 15 ust. 3 zamawiający postanowił, że każdorazowe skierowanie Podwykonawcy,
Usługodawcy lub Dostawcy do wykonania Robót, usług lub dostaw wymaga uprzedniej,
pisemnej akceptacji przez Zamawiającego i w związku z tym:
a)
Wykonawca jest zobowiązany przedstawić Zamawiającemu (kopię) dokumenty
wymagane do akceptacji Podwykonawcy, Usługodawcy lub Dostawcy tj. umowę z
Podwykonawcą/Usługodawcą/Dostawcą lub jej projekt, zawierające co najmniej istotne
postanowienia umowne, w tym wynagrodzenie wraz z częścią dokumentacji dotyczącą
wykonania robót/usług/dostaw określonych w umowie lub projekcie oraz wynagrodzeniem,
Ponadto Wykonawca zobowiązany jest przedstawić odpis z Krajowego Rejestru Sądowego

lub inny dokument, właściwy dla danej formy organizacyjnej Podwykonawcy wskazujący na
uprawnienia osób wymienionych w umowie do reprezentowania stron umowy;
b)
Zamawiający podejmie decyzję, wyrażając zgodę lub sprzeciw na zawarcie tejże
umowy w formie pisemnej. Jeżeli Zamawiający w terminie 14 dni od przedstawienia jemu
umowy z Podwykonawcą/Usługodawcą/Dostawcą lub jej projektu nie zgłosi na piśmie
sprzeciwu iub zastrzeżeń, uważać się będzie, że wyraził zgodę na zawarcie umowy;
c)
W przypadku zgłoszenia przez Zamawiającego zastrzeżeń (uwag) do umowy lub jej
projektu 14-dniowy termin, o którym mowa powyżej liczy się na nowo od dnia przedstawienia
poprawionej umowy lub jej projektu;
d)
Po uzyskaniu zgody Zamawiającego na zawarcie umowy z Podwykonawcą/
Usługodawcą/ Dostawcą lub jeżeli Zamawiający nie zgłosi sprzeciwu lub zastrzeżeń do
umowy lub jej projektu w powyższym terminie, Wykonawca przed skierowaniem Pod
wykonawcy/Usługodawcy/Dostawcy do wykonania Robót/usług/dostaw jest zobowiązany do
przedłożenia Zamawiającemu zawartej umowy z Podwykonawcą o treści zgodnej z
zatwierdzonym przez Zamawiającego projektem umowy.
W ust. 4 § 15 zamawiający wskazał, że do wszelkich zmian do umów między Wykonawcą a
Podwykonawcą/Usługodawcą/ Dostawcą stosuje się procedurę określoną w ust.2, nadto
zgodnie z ust. 5 nie wypełnienie przez Wykonawcę obowiązków określonych powyżej
stanowi podstawę do natychmiastowego usunięcia Podwykonawcy, Usługodawcy lub
Dostawcy przez Zamawiającego lub żądania od Wykonawcy usunięcia przedmiotowego
Podwykonawcy, Usługodawcy lub Dostawcy z Placu Budowy.
W ust. 7 § 15 zamawiający postanowił, że jeżeli zatwierdzony przez Zamawiającego zgodnie
z Warunkami Kontraktu Podwykonawca, Dostawca lub Usługodawca wystąpi na piśmie z
oświadczeniem do Zamawiającego, że Wykonawca nie dokonuje płatności za wykonane
Roboty, które zostały odebrane i poświadczone do zapłaty w przejściowym świadectwie
płatności przez Inspektora Nadzoru, usługi lub dostawy i udokumentuje zasadność takiegożądania dokumentami potwierdzającymi wykonanie i odbiór fakturowanych robót, usług lub
dostaw, Zamawiający wezwie Wykonawcę do dostarczenia w terminie 7 dni od daty
doręczenia takiego powiadomienia dowodów, że poświadczone przez Inspektora Nadzoru
sumy należne Podwykonawcy za Roboty oraz wynagrodzenie należne, Dostawcy lub
Usługodawcy, zostały zapłacone albo, że zobowiązanie do zapłaty wygasło w inny sposób
niż poprzez zapłatę.

Zgodnie z ust. 12 § 15 Umowa z Podwykonawcą, Usługodawcą i Dostawcą nie może
zawierać postanowień:
(a)
uzależniających uzyskanie przez Podwykonawcę/Usługodawcę/Dostawcę płatności
od Wykonawcy od dokonania przez Inspektora odbioru wykonanych przez Podwykonawcę

robót, od wystawienia przez Inspektora Nadzoru Przejściowego Świadectwa Płatności
obejmującego zakres robót wykonanych przez Podwykonawcę lub od dokonania przez
Zamawiającego na rzecz Wykonawcy płatności za roboty wykonane przez Podwykonawcę/
Usługodawcę/Dostawcę,
(b)
warunkujących Pod wykonawcy/ Usługodawcy/ Dostawcy dokonanie zwrotu kwot
Zabezpieczenia przez Wykonawcę od zwrotu Zabezpieczenia Wykonania na rzecz
Wykonawcy przez Zamawiającego,
(c)
określających karę umowną za nieterminowe wykonanie zobowiązania przez
podwykonawcę/dostawcę/usługodawcę jako karę za opóźnienie; kary takie można określać
jedynie jako kary za zwłokę,
(d)
nakazujących podwykonawcy/dostawcy/usługodawcy wniesienie zabezpieczenie
wykonania lub należytego wykonania umowy jedynie w pieniądzu, bez możliwości jej
zamiany na gwarancje bankową/ubezpieczeniową lub na inną formę przewidzianą w
przepisach prawa, w tym w szczególności przepisach Pzp.
W myśl ust. 13 §15 wykonawca jest zobowiązany w Umowach zawieranych przez niego z
Podwykonawcami, Usługodawcami i Dostawcami zawrzeć postanowienia ustanawiające
solidarną
odpowiedzialność
Wykonawcy
za
wynagrodzenie
należne
dalszym
podwykonawcom, usługodawcom i dostawcom, według zasad określonym w niniejszym
paragrafie. Obowiązek ten dotyczy także wszystkich dalszych podwykonawców,
usługodawców i dostawców.
Zgodnie z § 19 ust. 1 pkt 7 zamawiającemu przysługuje prawo do odstąpienia od umowy,
jeżeli Wykonawca realizuje roboty przewidziane niniejszą umową w sposób niezgodny z
Dokumentacją projektową, STWiORB, wskazaniami Zamawiającego lub niniejsza umową.
W dnia 1 i 2 września 2015r. zamawiający dokonał następujących zmian siwz
W § 15 ust. 2 Tomu II siwz w zdaniu trzecim po słowach „(…) z Zabezpieczenia Wykonania”
dodał słowa” lub z wszelkich wierzytelności Wykonawcy względem Zamawiającego”
W ust. 3 § 15 zamawiający wykreślił słowa „Usługodawcy lub Dostawcy” oraz słowa „usług
lub dostaw” oraz dodał drugi akapit o treści: „Wykonawca jest zobowiązany do zgłoszenia
Zamawiającemu wszystkich Dostawców i Usługodawców, Zgłoszenie powinno zawierać
nazwę Dostawcy lub Usługodawcy, kopię zawartej umowy, zakres rzeczowy i wartośćświadczeń, W przypadku, o którym mowa powyżej, jeżeli termin zapłaty wynagrodzenia jest
dłuższy niż określony w ust. 6 lub umowa zawiera postanowienia sprzeczne z ust, 12 I ust
13, zamawiający informuje o tym wykonawcę i wzywa go w terminie 14 dni do
doprowadzenia do zmiany tej umowy pod rygorem wystąpienia o zapłatę kary umownej.”
Natomiast w dniu 2 września 2015r. zamawiający ponownie zmodyfikował ust. 3 § 15 w
dodanym akapicie 2 wykreślając „ust. 12”.

W §15 ust. 4 zamawiający nadał mu nową treść: „Powyższą procedurę określoną w ust. 3
stosuje się również do wszelkich zmian umów o podwykonawstwo”
Z § 15 ust. 5 zamawiający usunął słowa” Usługodawcy lub Dostawcy”.
W §15 ust 7 zamawiający zmienił słowa „Warunkami Kontraktu” na „Umową”, po słowie
„Podwykonawca” dodał słowa „bądź zgłoszony”, usunął słowo „fakturowanych” i dodał „oraz
przedłoży faktury VAT na niniejsze roboty budowlane, usługi lub dostawy, których termin
płatności już minął, to”
W §15 ust. 8 zamawiający zastąpił postanowienie „Jeżeli po wezwaniu, o którym mowa w
ust. 6 dot. podwykonawcy robót” zastąpił sformułowanie „Jeżeli po takim wezwaniu” oraz
dodał trzecie zdanie w tym ustępie o treści „Zamawiający po zapłaceniu należności
bezpośrednio dla Podwykonawcy według zasady solidarnej odpowiedzialności wynikającej z
art. 647
1
§ 5 Kodeksu cywilnego, będzie miał prawo potrącić kwotę równą tej należności z
wierzytelności Wykonawcy względem Zamawiającego.”
W §15 ust. 9 zamawiający zastąpił dotychczasową treść postanowieniem „
Strony zgodnie oświadczają, że jeżeli po wezwaniu przez Inspektora w zakresie zaległych
zobowiązań wobec Dostawców lub Usługodawców, Wykonawca nie dostarczy dowodów, że
należne im sumy zostały zapłacone albo, że zobowiązanie do zapłaty wygasło w inny sposób
niż poprzez zapłatę to:
j
(i) Zamawiający może dokonać spłaty należności Wykonawcy wobec Dostawcy lub
Usługodawcy i jest uprawniony potrącić kwotę równą tej należności z wierzytelności
Wykonawcy względem Zamawiającego;
(ii) Zamawiający może dokonać spłaty należności Wykonawcy wobec Dostawcy lub
Usługodawcy z kwot pozyskanych z Zabezpieczenia Wykonania.
Zapłata na rzecz Dostawcy lub Usługodawcy zostanie dokonana w walucie, w jakiej
rozliczana jest umowa między Wykonawcą a Zamawiającym.
W §15 ust. 12 zamawiający wykreślił słowa „Usługodawcą i Dostawcą” oraz
„Usługodawcę(y)/Dostawcę(y)”
W §14 ust 1 pkt 12) zamawiający zastąpił znak „/” przecinkiem oraz zastąpił słowa „ zgodnie
z §15” słowami „oraz w zakresie określonym w § 15 ust. 12 i 13 umowy”

Izba zważyła, co następuje:
Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienie nie spełnia wymogów formalnych określonych
w przepisie art. 185 ust. 2 ustawy Pzp.

Izba stwierdziła, że zgłoszone przystąpienie nie spełnia wymagań formalnych określonych
w przepisie art. 185 ust. 2 ustawy Pzp, gdyż nie zostało wykazane, że zgłoszone
przystąpienie pochodzi od wykonawcy. Przystąpienie zostało podpisane przez E. T. – D., dla

której
nie
wykazano,że
jest
wykonawcą,
mającym
interes
w rozstrzygnięciu na korzyść odwołującego, ani że posiada uprawnienie do reprezentowania
firmy Max Bögl Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą
w Szczecinie, ul. Światowida 6, a umocowanie jej do działania nie wynika z przedłożonego
odpisu z KRS. W tym stanie rzeczy nie została spełniona przesłanka dopuszczalności
zgłoszenia przystąpienia, tj. wniesienia go przez wykonawcę.

Izba nie dopatrzyła się zaistnienia przesłanek określonych w art. 189 ust. 2 ustawy, które
skutkowałyby odrzuceniem odwołania.

Izba ustaliła, że odwołujący wykazał interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia oraz
możliwość poniesienia przez niego szkody spełniając przesłanki wynikające z art. 179 ust. 1
ustawy. W ocenie Izby wbrew stanowisku zamawiającego zaprezentowanemu na rozprawie
odwołujący wykazał interes w uzyskaniu zamówienia, gdyż wskazał na trudności, w jego
ocenie nie do przezwyciężenia, związane z wprowadzeniem do umów podwykonawczy i
dalszych umów podwykonawczych wymogu solidarnej odpowiedzialności wykonawcy z
podwykonawcą za wynagrodzenie należne dalszemu podwykonawcy i analogicznego
wymogu dotyczącego umów pomiędzy podwykonawcami i dalszymi podwykonawcami. W
ocenie Izby interes w uzyskaniu zamówienia nie jest wyłącznie interesem prawnym, może to
być także interes faktyczny czy ekonomiczny i w tych kategoriach Izba uznała, że odwołujący
wykazał interes w uzyskaniu zamówienia, gdyż podnosząc zarzuty niezgodności określonych
przez zamawiającego zasad zawierania umów z dalszymi podwykonawcami z przepisami
ustawy wskazał na to, że złożenie przez niego oferty z powodu niemożności zrealizowania
tych zasad nie będzie możliwe, a w konsekwencji, choć jest wykonawcą zdolnym do
realizacji przedmiotowego zamówienia nie będzie mógł się o nie ubiegać, ani go uzyskać,
względnie skalkulować ryzyka związanego z przedstawieniem zamawiającemu kopii umowy
z podwykonawcą i dalszym podwykonawcą nie zawierającego wymogu dotyczącego
solidarnej odpowiedzialności wykonawcy z podwykonawcą i podwykonawcy z dalszym
podwykonawcą za wynagrodzenie należne dalszym podwykonawcom. Bezsporne było
pomiędzy stronami, że żaden przepis ustawy, ani kodeksu cywilnego nie ustanawia tak
zakreślonej solidarnej odpowiedzialności, gdyż nawet przepis art. 647
1
kc § 5 który dotyczy
odpowiedzialności inwestora i wykonawcy oraz zawierającego umowę z podwykonawcą ma
zastosowanie wyłącznie do umów o roboty budowlane w rozumieniu art. 647 kc, które w
sposób węższy definiują umowę o roboty budowlane niż ustawa definiuje roboty budowlane
na potrzeby zamówień publicznych w art. 2 pkt 8 ustawy. Nadto obie strony nie
kwestionowały, że ani z przepisów ustawy, ani kodeksu cywilnego nie wynika ustawowa
solidarna odpowiedzialność wykonawcy i dostawcy/usługodawcy za wynagrodzenie

poddostawcy/podusługodawcy. Tym samym w ocenie Izby akceptacja wymagań
zamawiającego potencjalnie może stawiać wykonawcę na słabszej pozycji kontraktowej z
dostawcą/usługodawcą, jeśli będzie on musiał deklarować solidarną odpowiedzialność za
wynagrodzenie dalszych poddostawców/podusługodawców, co z kolei w ocenie Izby może
usprawiedliwiać interes przede wszystkim ekonomiczny w dążeniu do wyeliminowania takich
postanowień. W tym zakresie Izba uznała także, że nie jest zasadna argumentacja
zamawiającego o niewykazaniu przez odwołującego możliwości poniesienia szkody, gdyż
nie mogąc złożyć oferty lub należycie jej skalkulować odwołujący może ponieść szkodę w
postaci utraty zysku jaki mógłby osiągnąć, gdyby wziął udział w postępowaniu i uzyskał
zamówienie.

Zarzut naruszenia przez zamawiającego art. 36 ust. 2 pkt 11a ustawy z dnia 29 stycznia
2004r. Prawo zamówień publicznych (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późna. zm.
poz. 984, 1047 i 1473, z 2014 r. poz. 423, 768, 811, 915 i 1146, 1232 oraz z 2015 r. poz.
349, poz. 478, poz. 605 – dalej ustawy); art. 143b ust. 1, 3, 4, 6 ustawy oraz art 647
1

Kodeksu cywilnego („Kc"); art. 353
1
Kc i art. 387 Kc oraz 58 Kc, 387 Kc i 475 Kc w zw. z art.
14 i 139 ust. 1 ustawy oraz art. 29 ust. 1 ustawy przez określenie w siwz, że: każdorazowe
skierowanie Usługodawcy lub Dostawcy do wykonywania usług lub dostaw wymaga
uprzedniej, pisemnej zgody zamawiającego wobec tego wskazanie wymogów dotyczących
umów z Usługodawcą i Dostawcą, obowiązek przedkładania projektów umów z
Usługodawcami i Dostawcami, prawo zgłaszania zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do umów z
Usługodawcami i Dostawcami wraz z sankcją usunięcia Usługodawcy i Dostawcy oraz
określenie, że w umowach z Usługodawcami i Dostawcami należy wprowadzić solidarną
odpowiedzialność Wykonawcy, Usługodawcy i Dostawcy, oraz dalszych usługodawcy i
dostawcy za wynagrodzenie należne dalszym usługodawcom i dostawcom.

Zarzut zasługuje na częściowe uwzględnienie jednak podlega oddaleniu z mocy art. 192 ust.
2 ustawy.
Izba orzekła w oparciu o następujące ramy prawne :
Art. 2 ust. 9 b zawierający definicję umowy o podwykonawstwo i stanowiący, że przez
umowę o podwykonawstwo – należy rozumieć umowę w formie pisemnej o charakterze
odpłatnym, której przedmiotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane stanowiące część
zamówienia publicznego, zawartą między wybranym przez zamawiającego wykonawcą a
innym podmiotem (podwykonawcą), a w przypadku zamówień publicznych na roboty
budowlane także między podwykonawcą a dalszym podwykonawcą lub między dalszymi
podwykonawcami.

Na podstawie tego przepisu Izba ustaliła, że niezależnie od przedmiotu umowy o
podwykonawstwo ustawodawca definiuje jako strony takiej umowy wykonawcę i inny
podmiot nazwany przez ustawodawcę podwykonawcą, oznacza to , że na gruncie ustawy
podwykonawcą jest zarówno strona umowy, której przedmiotem są roboty budowlanej, usługi
czy dostawy. W konsekwencji posłużenie się wyłącznie sformułowaniem ustawowym
„podwykonawca” nie daje możliwości ustalenia o umowę z jakim zakresem przedmiotowym
chodzi. Izba wzięła także ustalony po wyżej stan faktyczny pod uwagę i stwierdziła, że
zarówno w pierwotnym jak i zmienionym Tomie II w kwestionowanym przez odwołującego §
15 zamawiający poza pojęciem podwykonawca posługuje się pojęciem dostawca i
usługodawca i konsekwentnie wskazuje na przedmioty umów, z którymi wiąże te pojęcia
posługując się np. sformułowaniem „za wykonanie Robót/Usług/Dostaw” i jest w tym zakresie
niesprzeczny w całym kwestionowanym przez odwołującego § 15. Bardzo precyzyjne
rozróżnienie tych pojęć wynika z nadanego zmianą siwz z dnia 1 września 2015r. w zakresie
§ 15 ust. 3, gdzie zamawiający wyraźnie rozdziela obowiązki wykonawcy w przypadku
posługiwania się przez niego podwykonawcą w zakresie wykonywanych robót, o czym
stanowi akapit pierwszy tego ustępu oraz obowiązku wykonawcy w przypadku posługiwania
się przez niego usługodawcą/dostawcą, o czym stanowi akapit drugi. W ocenie Izby zatem,
wbrew stanowisku odwołującego, na gruncie kwestionowanych przez odwołującego
postanowień wzoru umowy, należy uznać, że zamawiający nie posługuje się ustawowym
pojęciem podwykonawcy, ale pojęcie przedefiniowuje ograniczając do wykonawcy robót
budowlanych, natomiast wprowadza pojęcia nieznane ustawie pzp, ale występujące i
zdefiniowane na gruncie ustawy Kodeks cywilny czy pojęcia dostawcy i usługodawcy łącząc
je każdorazowo z dostawą lub usługą. W tym stanie rzeczy Izba oceniła, że niezasadne byłożądanie odwołującego nakazania zamawiającemu doprecyzowania, że przedmiotowe
przepisy § 15 ust. 3 , 4, 12 Tomu II siwz dotyczą „umowy podwykonawczej, której
przedmiotem są roboty budowlane".
W zakresie zarzutów odwołania dotyczących naruszenia przez zamawiającego przepisów
ustawy przez określenie w siwz, że: każdorazowe skierowanie Usługodawcy lub Dostawcy
do wykonywania usług lub dostaw wymaga uprzedniej, pisemnej zgody zamawiającego
wobec tego wskazanie wymogów dotyczących umów z Usługodawcą i Dostawcą, obowiązku
przedkładania projektów umów z Usługodawcami i Dostawcami, prawo zgłaszania
zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do umów z Usługodawcami i Dostawcami wraz z sankcją
usunięcia Usługodawcy i Dostawcy, Izba ustaliła następujący stan prawny:
Z treści art. 36
ust. 1 ustawy wynika, że siwz zawiera co najmniej:

16) istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy
w sprawie zamówienia publicznego, ogólne warunki umowy albo wzór umowy, jeżeli
zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę w sprawie zamówienia
publicznego na takich warunkach;
Zaś w ust. 2 art. 36 ustawy ustawodawca wskazał, że w przypadku gdy przepisy ustawy nie
stanowią inaczej, specyfikacja istotnych warunków zamówienia zawiera również:
11) w przypadku zamówień na roboty budowlane:
a) wymagania dotyczące umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty
budowlane, których niespełnienie spowoduje zgłoszenie przez zamawiającego
odpowiednio zastrzeżeń lub sprzeciwu, jeżeli zamawiający określa takie wymagania,
b) informacje o umowach o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub
usługi, które, z uwagi na wartość lub przedmiot tych dostaw lub usług, nie podlegają
obowiązkowi przedkładania zamawiającemu, jeżeli zamawiający określa takie
informacje.
Izba wzięła pod uwagę fakt, że ten zarzut i związane z nim żądanie zostały przez
zamawiającego uwzględnione i, że w toku postępowania odwoławczego zamawiający
dokonał dwukrotnie zmiany treści siwz doprecyzowując i zmieniając swoje wymagania
dotyczące obowiązków związanych z umowami o podwykonawstwo, których przedmiotem są
roboty budowlane i obowiązków związanych z umowami o podwykonawstwo, których
przedmiotem są dostawy lub usługi. W wyniku tejże modyfikacji treści siwz uległ zmianie §
15 ust. 3 i przez wprowadzenie dwóch różnych akapitów zamawiający rozróżnił obowiązki
wykonawcy związane z umowami o podwykonawstwo, których przedmiotem są roboty
budowlane – akapit 1 i obowiązki wykonawcy związane z umowami o podwykonawstwo,
których przedmiotem są dostawy lub usługi – akapit 2. Z treścią tak zmienionego ust. 3
skorelował brzmienie ust. 4, zaś w ust. 5 usunął słowa „Dostawca”, „Usługodawca”, w ust. 7
słowa „Dostawca” „Usługodawca” poprzedził słowem „zgłoszonych” oraz wyraźnie wskazał
na faktury związane z realizacją robót/dostaw/usług, przy czym w ocenie Izby dodanie słowa
„zgłoszonych” powoduje, że postanowienia tego ustępu korespondują z obowiązkami
wykonawcy wynikającymi z akapitu 2 ust.3 § 15. W ust. 12 tego paragrafu zamawiający
usunął słowa „Dostawcy” „Usługodawcy”, co było zgodne z żądaniem odwołującego.
Izba oceniając ten stan faktyczny i prawny oraz fakt, że zamawiający oświadczył, iż w tym
zakresie zarzut uwzględnia, stwierdziła, że przepisy ustawy nie znają instytucji częściowego
umorzenia postępowania odwoławczego w związku z uwzględnieniem części zarzutów
odwołania przez zamawiającego, ani pominięcia rozpoznania i orzeczenia o zarzutach, które
odwołujący postawił i cały czas popiera. Izba umarza/może umorzyć postępowanie
odwoławcze jedynie w ściśle wskazanych i kazuistycznie określonych w art. 186 ust. 2 i 3
ustawy przypadkach. W przypadku częściowego uwzględnienia zarzutu nie ma

zastosowania norma art. 186 ust. 2 pkt 2 ustawy zobowiązująca zamawiającego do
zadośćuczynienia żądaniom odwołującego i wykonania, powtórzenia lub unieważnienia
czynności. Zatem nie można nadać oświadczeniu zamawiającego innego znaczenia
procesowego jak opisane w art. 190 ust. 5 zd. 2 ustawy tj. jako przyznanie przez
zamawiającego faktów, które legły u podstaw złożonego przez zamawiającego oświadczenia
i konsekwencji znaczenia takiego przyznania dla postępowania dowodowego. Oświadczenie
o częściowym uwzględnieniu odwołania nie przekłada się jednak na treść rozstrzygnięcia
przez Izbę i wymaga oceny podniesionego zarzutu w świetle zgromadzonego materiału
dowodowego, w tym przyznania zamawiającego, pod warunkiem, że nie budzi ono
wątpliwości Izby, co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy i przepisami prawa. Tym
samym Izba zbadała czy na gruncie ustawy zamawiający miał prawo wymagać od
wykonawców, aby każdorazowe skierowanie Usługodawcy lub Dostawcy do wykonywania
usług lub dostaw wymagało uprzedniej, pisemnej zgody zamawiającego, wobec tego
wskazania wymogów dotyczących umów z Usługodawcą i Dostawcą, obowiązku
przedkładania projektów umów z Usługodawcami i Dostawcami, prawa zamawiającego
zgłaszania zastrzeżeń (uwag) i sprzeciwu do umów z Usługodawcami i Dostawcami wraz z
sankcją usunięcia Usługodawcy i Dostawcy. Na potrzeby rozstrzygnięcia tego aspektu Izba
ustaliła następujący stan prawny:
W art. 143 a ust. 1 ustawy ustawodawca postanowił, że w przypadku zamówień na roboty
budowlane, których termin wykonywania jest dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli umowa
przewiduje zapłatę:
1) wynagrodzenia należnego wykonawcy w częściach – warunkiem zapłaty przez
zamawiającego drugiej i następnych części należnego wynagrodzenia za odebrane roboty
budowlane
jest
przedstawienie
dowodów
zapłaty
wymagalnego
wynagrodzenia
podwykonawcom i dalszym podwykonawcom, o których mowa w art. 143c ust. 1, biorącym
udział w realizacji odebranych robót budowlanych;
2) całości wynagrodzenia należnego wykonawcy po wykonaniu całości robót budowlanych
– zamawiający jest obowiązany przewidzieć udzielanie zaliczek, przy czym udzielanie
kolejnych zaliczek przez zamawiającego wymaga przedstawienia dowodów zapłaty
wymagalnego wynagrodzenia podwykonawcom i dalszym podwykonawcom, o których mowa
w art. 143c ust. 1, biorącym udział w realizacji części zamówienia, za którą zaliczka została
wypłacona.
W ust. 2 tegoż przepisu ustawodawca wskazał, że w przypadku nieprzedstawienia przez
wykonawcę wszystkich dowodów zapłaty, o których mowa w ust. 1, wstrzymuje się
odpowiednio:
1) wypłatę należnego wynagrodzenia za odebrane roboty budowlane,
2) udzielenie kolejnej zaliczki

– w części równej sumie kwot wynikających z nieprzedstawionych dowodów zapłaty.
Natomiast ust. 3 stanowi, że w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, zamawiający może
wskazać w specyfikacji istotnych warunków zamówienia procentową wartość ostatniej części
wynagrodzenia, która nie może wynosić więcej niż 10% wynagrodzenia należnego
wykonawcy.
Przepisy te w ocenie Izby przez odesłanie do art. 143 c ust. 1 wyraźnie dotyczą umów o
podwykonawstwo tak w przedmiocie robót budowlanych, dostaw jak i usług i stanowią o
obowiązkach zamawiającego związanych z zamówieniami publicznymi na roboty budowlane,
których termin realizacji jest dłuższy niż 12 miesięcy oraz zakazu wypłaty wykonawcy
wynagrodzenia za odebrane roboty budowlane oraz zaliczek w sytuacji nie przedstawienia
przez wykonawcę dowodów zapłaty wymagalnego wynagrodzenia podwykonawcom i
dalszym podwykonawcom, biorącym udział w realizacji odebranych robót budowlanych.
Przepis art. 143 b ust. 1 ustawy dotyczy wprost umów o podwykonawstwo, których
przedmiotem są roboty budowlane i obowiązku wykonawcy przedkładania zamawiającemu
projektów takich umów. Ustęp 2 tegoż artykułu odnosi się zarówno do umów o
podwykonawstwo, których przedmiotem są roboty budowlane jak i umów o
podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi i wskazuje na maksymalny 30
dniowy termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Przepis
art. 143 ust. 3 ustawy dotyczy wyłącznie
umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są
roboty budowlane i określa obowiązek zamawiającego zgłoszenie pisemnych zastrzeżeń do
projektu umowy o podwykonawstwo, jeśli nie spełnia ona wymagań określonych w siwz lub
przewiduje inny termin zapłaty niż wynikający z ust. 2. Również ust. 4 tegoż artykułu odnosi
się wyłącznie do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane i
reguluje skutki prawne związane z niezgłoszeniem przez zamawiającego pisemnych
zastrzeżeń do projektu umowy o podwykonawstwo. Także ust. 5 art. 143b expressis verbis
dotyczy umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane i określa
obowiązki wykonawcy, podwykonawcy, dalszego podwykonawcy dotyczące zawartej umowy
o podwykonawstwo oraz wskazuje jednoznaczny termin. Z brzmienia art. 143b ust. 6 również
wynika, że ma on zastosowanie tylko do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są
roboty budowlane i określa obowiązki zamawiającego związane przedstawioną kopią umowy
o podwykonawstwo, a ust. 7 określa skutki prawne nie wypełnienia obowiązków z ust. 6 w
zakreślonym terminie.
Natomiast ust. 8 odnosi się do wykonawcy, podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy
umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi i konstruuje
obowiązek po stronie tych podmiotów do przedkładania zamawiającemu poświadczonych za
zgodność z oryginałem kopii zawartych umów o podwykonawstwo. Przepis ten określa
termin w jakim takie kopie mają być składane oraz przewiduje ustawowy wyjątek od

obowiązku przedstawiania poświadczonych kopii umów dając jednocześnie zamawiającemu
uprawnienie do dalszego doprecyzowania tegoż wyjątku. Art. 143b ust. 9 ustawy dotyczy
umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi i wskazuje na
obowiązek zamawiającego wezwania wykonawcy, jeżeli określony w umowie o
podwykonawstwo
termin
zapłaty
wynagrodzenia
podwykonawcy
lub
dalszemu
podwykonawcy jest dłuższy niż 30 dni. Ustęp 10 art. 143 b ustawy dotyczy zasad
postępowania przez wykonawców, podwykonawców, dalszych podwykonawców i
zamawiającego w przypadku zmian tak umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są
dostawy lub usługi jak i umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty
budowlane.
Przepis art. 143 c dotyczy zarówno umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są
dostawy lub usługi jak i umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane
i określa warunki bezpośredniej zapłaty przez zamawiającego wymagalnego wynagrodzenia
przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, w przypadku uchylenia się od
obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego
podwykonawcę zamówienia na roboty budowlane. Przepis ten wskazuje na zakres
wynagrodzenia podlegającego wypłacie, momentu, od którego powstają roszczenia
podwykonawców i dalszych podwykonawców, a także obowiązków zamawiającego
związanych z ustaleniem istnienia wymagalnego wynagrodzenia i zasadności wypłaty oraz
sposobów dokonania tej wypłaty. W ust. 7 art. 143c został określony szczególny przypadek
odstąpienia od umowy w sprawie zamówienia publicznego zastrzeżony dla zamawiającego,
który ściśle jest związany z ilością bezpośrednich wypłat lub ich wysokością.
Przepis art. 143c ust. 8 ustawy określa charakter norm art. 143a – 143d ustawy do
przepisów art. 647
1
kc.
W ocenie Izby zatem powyższe przepisy określają procedurę postępowania przy
wykonywaniu umowy o zamówienie publiczne na roboty budowlane w sytuacji korzystania
przez wykonawcę z podwykonawstwa w zakresie ustalania kręgu podwykonawców i
dalszych podwykonawców oraz procedurę bezpośredniej wypłaty przez zamawiającego
wynagrodzenia podwykonawcom i dalszym podwykonawcom w przypadku, gdy od zapłaty
tego wynagrodzenia uchyla się wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca.
Ustawodawca wyraźnie zróżnicował zarówno sposób postępowania zamawiającego z
projektami i kopiami umów o podwykonawstwo, których przedmiotem są roboty budowlane
od sposobu postępowania zamawiającego z kopiami umów o podwykonawstwo, których
przedmiotem są dostawy lub usługi.
Zamawiający może zgłaszać zastrzeżenia i sprzeciwy do umów o podwykonawstwo, których
przedmiotem są roboty budowlane, jeśli nie spełniają one wymagań określonych w siwz oraz
przewidują dłuższy niż 30 dni termin zapłaty wynagrodzenia, natomiast dla umów o

podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi taka informacja i żądanie
zmiany zamawiającemu przysługuje jedynie jeśli umowy przewidują dłuższy niż 30 dniowy
termin zapłaty. Zgodnie z art. 143 d ust. 1 pkt 7 sankcją za naruszenie przez wykonawcę
obowiązków wynikających z art. 143 b jest obowiązek zapłaty kary umownej.
W świetle powyższych rozważań Izba stoi na stanowisku, że powyższe przepisy w sposób
jednoznaczny i całościowy regulują podstawy do zgłoszenia przez zamawiającego
zastrzeżeń i sprzeciwów oraz występowania z żądaniem zmian w umowach o
podwykonawstwo oraz sankcji jaka może dotknąć wykonawcę z powodu nie dochowania
procedury. W ocenie Izby zatem niedopuszczalne jest uregulowanie obowiązków
wykonawców, podwykonawców, dalszych podwykonawców związanych ze zgłaszaniem
umów o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi, w sposób odmienny
niż określony w art. 143 b ust. 8 -10, tym samym zamawiający prawidłowo ustalił stan
faktyczny i przyznanie, przez niego dokonane, odpowiada prawu. Tym samym zarzut został
udowodniony. W tym miejscu Izba wzięła jednak pod uwagę normę art. 192 ust. 2 ustawy,
które nie pozwala Izbie na uwzględnienie odwołania, w przypadku stwierdzenia naruszenia,
które nie ma wpływu lub nie może mieć istotnego wpływu na wynik postępowania.
Bezsporne jest, że zamawiający dokonał zmiany postanowień siwz w dniach 1 i 2 września
2015r. i Izba oceniła te zmiany jako zgodne z normą art. 143b ustawy. Zgodnie z art. 183 ust.
1 ustawy środkiem zabezpieczającym jaki ustawodawca wprowadził do ustawy jest zakaz
zawarcia umowy przed ogłoszeniem przez Izbę wyroku lub postanowienia kończącego
postępowanie odwoławcze. Oznacza to, że zamawiający może dokonywać innych czynności
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego, z kolei art. 191 ust. 2 ustawy
nakazuje Izbie brak pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania, zatem Izba nie
może pominąć okoliczności, że sporna pomiędzy stronami treść siwz już nie istnieje. W takiej
sytuacji należy w ocenie Izby przyjąć, że nawet potwierdzenie podtrzymywanych przez
odwołującego zarzutów i naruszeń, w odniesieniu do postanowień siwz nieistniejących i
niewywierających skutków prawnych, nie mogłoby być uznane za wywierające wpływ na
wynik postępowania o udzielenie zamówienia. Biorąc powyższe pod uwagę mimo
potwierdzenia się naruszenia przez zamawiającego art. 143 lit. b ustawy odwołanie należało
oddalić na podstawie art. 192 ust. 2 ustawy.
Odnośnie zarzutu naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy przez określenie, że
w umowach z Usługodawcami i Dostawcami należy wprowadzić solidarną odpowiedzialność
Wykonawcy, Usługodawcy i Dostawcy, oraz dalszych usługodawcy i dostawcy za
wynagrodzenie należne dalszym usługodawcom i dostawcom, Izba ustaliła następujący stan
prawny:

Przepis art. 29 ust 1 ustawy stanowi, że przedmiot zamówienia opisuje się w sposób
jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń,
uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie
oferty. Zgodnie z powoływanym już wyżej przepisem art. 36 ust. 1 ustawy siwz zawiera co
najmniej:
16) istotne dla stron postanowienia, które zostaną wprowadzone do treści zawieranej umowy
w sprawie zamówienia publicznego, ogólne warunki umowy albo wzór umowy, jeżeli
zamawiający wymaga od wykonawcy, aby zawarł z nim umowę w sprawie zamówienia
publicznego na takich warunkach;
Zaś zgodnie z ust. 2 tegoż przepisu, w przypadku gdy przepisy ustawy nie stanowią inaczej,
siwz zawiera również:
11) w przypadku zamówień na roboty budowlane:
a) wymagania dotyczące umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty
budowlane, których niespełnienie spowoduje zgłoszenie przez zamawiającego
odpowiednio zastrzeżeń lub sprzeciwu, jeżeli zamawiający określa takie wymagania,
b) informacje o umowach o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub
usługi, które, z uwagi na wartość lub przedmiot tych dostaw lub usług, nie podlegają
obowiązkowi przedkładania zamawiającemu, jeżeli zamawiający określa takie
informacje.
Natomiast elementy obligatoryjne umowy o zamówienie publiczne, której przedmiotem są
roboty budowlane w zakresie umów podwykonawczych reguluje art. 143d ust. 1 ustawy,
który nakłada na zamawiającego obowiązek zawarcia w umowie o roboty budowlane
następujących postanowień:
1) obowiązku przedkładania przez wykonawcę zamawiającemu projektu umowy o
podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, a także projektu jej zmiany,
oraz poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii zawartej umowy o
podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, i jej zmian;
2) wskazania terminu na zgłoszenie przez zamawiającego zastrzeżeń do projektu umowy o
podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, i do projektu jej zmiany lub
sprzeciwu do umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, i do
jej zmian;
3) obowiązku przedkładania przez wykonawcę zamawiającemu poświadczonej za
zgodność z oryginałem kopii zawartych umów o podwykonawstwo, których przedmiotem
są dostawy lub usługi, oraz ich zmian;
4) zasad zapłaty wynagrodzenia wykonawcy, uwarunkowanej przedstawieniem przez niego
dowodów potwierdzających zapłatę wymagalnego wynagrodzenia podwykonawcom lub
dalszym podwykonawcom;

5) terminu zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy;
6) zasad zawierania umów o podwykonawstwo z dalszymi podwykonawcami;
7) wysokości kar umownych, z tytułu:
a) braku zapłaty lub nieterminowej zapłaty wynagrodzenia należnego podwykonawcom
lub dalszym podwykonawcom,
b) nieprzedłożenia do zaakceptowania projektu umowy o podwykonawstwo, której
przedmiotem są roboty budowlane, lub projektu jej zmiany,
c) nieprzedłożenia poświadczonej za zgodność z oryginałem kopii umowy o
podwykonawstwo lub jej zmiany,
d) braku zmiany umowy o podwykonawstwo w zakresie terminu zapłaty.
W ocenie Izby z zestawienia powyższych przepisów wynika prawo zamawiającego do
określenia zasad zawierania umów o podwykonawstwo z dalszymi podwykonawcami.
Istnienie tego prawa potwierdza także lektura uzasadnienia do projektu nowelizacji ustawy,
który wprowadził przepisy o podwykonawstwie. Dla rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie ma
znaczenie poniższy fragment uzasadnienia :
„Proponowane rozwiązania w sposób kompleksowy powinny przyczynić się do wzmocnienia
mechanizmów nadzoru nad prawidłowym wykonywaniem zamówień publicznych. Pomimo
tego, że kwestie związane z relacjami prawnymi zachodzącymi pomiędzy wykonawcą
zamówienia publicznego i podwykonawcami oraz pomiędzy podwykonawcą i dalszymi
podwykonawcami, powinny co do zasady podlegać zasadzie swobody umów, stosunki te
i sposób ich uregulowania mają zasadniczy wpływ na jakość i efektywność realizacji
zamówień publicznych, a więc odnoszą się do sfery publiczno-prawnej uregulowanej
w ustawie pzp. Stąd też, zamawiający, działając w interesie publicznym, nie powinni pomijać
na etapie postępowania o udzielenie zamówienia publicznego stosownych regulacji,
dotyczących stosunków wykonawca – podwykonawca – dalszy podwykonawca, jako
kluczowych dla bezpieczeństwa realizowanych zamówień publicznych i niezakłóconego ich
wykonywania. Wykonanie części zamówienia przez podwykonawcę lub dalszego
podwykonawcę następuje na rzecz wykonawcy, służy jednak spełnieniu zobowiązań
zaciągniętych przez wykonawcę w stosunku do zamawiającego, stąd też zamawiający
powinien mieć wpływ na treść i sposób realizacji zamówienia w ramach podwykonawstwa.”
Prawo do ingerowania przez zamawiającego w treść i sposób realizacji zamówienia w
ramach podwykonawstwa potwierdza także opinia Urzędu Zamówień Publicznych
zamieszczona w Informatorze UZP nr 2-3/2014 w publikacji pod tytułem „Przepisy ustawy
Prawo zamówień publicznych w zakresie podwykonawstwa - nowelizacja ustawy z dnia 8
listopada 2013 r. o zmianie ustawy – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r., poz.
1473)”, w której wyrażono następującą opinię

„7. Czy w umowie o roboty budowlane zawieranej z wykonawcą mogą być regulowane
zasady zawierania umów o podwykonawstwo (art. 143d ust. 1 ustawy Pzp)?

Katalog obowiązkowych (minimalnych) postanowień umowy o roboty budowlane podany w
art. 143d ust. 1 ustawy Pzp obliguje zamawiającego do doprecyzowania postanowień w
zakresie podwykonawstwa, pozostawiając jednak do swobodnej decyzji zamawiającego
szczegółowe uregulowanie tych kwestii.
Norma z art. 143d ust. 1 ustawy Pzp stanowi w powyższym zakresie na gruncie ustawy Pzp
odmienną regulację od normy określającej treść umowy o roboty budowlane w przepisach
Kodeksu cywilnego. Wskazany przepis nie ma natomiast zastosowania do treści umów o
roboty budowlane, które nie zostały zawarte w oparciu o przepisy ustawy Pzp.
Z uwagi na powyższe, umowa w sprawie zamówienia publicznego będąca umową o roboty
budowlane powinna zawierać postanowienia wymienione w art. 143d ust. 1 ustawy Pzp.
Brak ww. postanowień stanowi naruszenie powyższego przepisu ustawy Pzp.”
W ocenie Izby oba zaprezentowane powyżej stanowiska potwierdzają wyraźną treść ustawy,
która pozwala zamawiającemu określić zasady zawierania umów o podwykonawstwo z
dalszymi podwykonawcami. Ustawa nie precyzuje rodzaju tych zasad pozostawiając w tym
zakresie swobodę zamawiającego. Przepis art. 143d ust. 1 pkt 6 nie precyzuje także, że
dotyczy wyłącznie konkretnego rodzaju umów o podwykonawstwo np. tylko umów o
podwykonawstwo, którego przedmiotem są roboty budowlane, tym samym w ocenie Izby
należy go wyłożyć jako uprawniający zamawiającego także do określenia zasad zawierania
umów o podwykonawstwo z dalszymi podwykonawcami, których przedmiotem są dostawy
lub usługi, gdyż jak słusznie zauważył to odwołujący, gdzie ustawodawca ma wolę
odrębnego regulowania umów o podwykonawstwa, których przedmiotem są roboty
budowlane, od umów o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi,
dokonuje jednoznacznego rozróżnienia. Przy czym określenie tych zasad w odniesieniu do
umów o podwykonawstwo, którego przedmiotem są dostawy lub usługi, w ocenie Izby nie
daje zamawiającemu prawa do zgłoszenia zastrzeżeń do treści zgłoszonej zamawiającemu
kopii umowy o podwykonawstwo i żądania zmiany tej treści, brak zmiany nie może być także
obwarowany karą umowną, o której mowa w art. 143d ust. 1 pkt 7 lit. d ustawy. Natomiast w
ocenie Izby nie ma na gruncie ustawy przeszkód, aby zamawiający zawarł swoje
wymagania, co do umów o podwykonawstwo, których przedmiotem są dostawy lub usługi i
zastosowanie się do nich przez wykonawcę następnie oceniał przez pryzmat niewykonania
czy nienależytego wykonania umowy. Jednakże w ocenie Izby z uwagi na treść art. 143b ust.
8-10 i art. 143 c ustawy brak jest podstaw dla wywiedzenia uprawnienia zamawiającego do

odmowy
wypłaty
podwykonawcy
czy
dalszemu
podwykonawcy
wymagalnego
wynagrodzenia, w sytuacji, gdy zawarta umowa o podwykonawstwo nie dostosowuje się do
wymagań zamawiającego, nie może być to także podstawa do odstąpienia od umowy przez
zamawiającego na podstawie art. 143c ust. 2 ustawy. Tym samym Izba stoi na stanowisku,że określenie przez zamawiającego w ust. 13 §15 Tomu II do siwz, że w umowach z
Usługodawcami i Dostawcami należy wprowadzić solidarną odpowiedzialność Wykonawcy,
Usługodawcy i Dostawcy, oraz dalszych usługodawcy i dostawcy za wynagrodzenie należne
dalszym usługodawcom i dostawcom nie narusza przepisów ustawy, w szczególności mieści
się w dyspozycji art. 143d ust. 1 pkt 6 ustawy.
Co do zarzutów związanych z przekroczeniem granic swobody kontraktowania orazżądaniem przez zamawiającego zawarcia umowy o świadczenie niemożliwe, to Izba
podziela w tym zakresie stanowisko zamawiającego wyrażone na rozprawie i jednocześnie
wyraża pogląd, że na gruncie ustawy zasada swobody kontraktowania doznaje ograniczeń.
W tym zakresie w całości Izba podziela i uznaje za własne stanowisko wyrażone w wyroku
Izby z dnia 7 października 2013r, sygn. akt KIO 2149/13, KIO 2152/13, KIO 2157/13, KIO
2161/13. Co do pierwotnej niemożliwości świadczenia Izba przychyla się do argumentacji
zamawiającego, że odwołujący poza twierdzeniami nie przedstawił na tę okoliczność
jakichkolwiek dowodów. Nadto Izba dostrzega, że zamawiający oczekując wprowadzenia
takich postanowień do umów z podwykonawcami uzyskuje możliwość ograniczenia
kierowanych wobec niego roszczeń, gdyż sam będąc zobowiązany z mocy ustawy do
zapłaty rozszerza krąg podmiotów, od których dalszy podwykonawca może domagać się
zapłaty o wykonawcę, tym samym nie można uznać, że takie wymaganie nie służy
zabezpieczeniu interesu zamawiającego. W ocenie Izby nie można także pominąć faktu, że
solidarna odpowiedzialność może być ustanawiana przez czynność prawną, zatem
oczekiwanie zamawiającego, że wykonawca podejmie taką prawnie dopuszczalną czynność,
nie może być uznane za obejście prawa. Natomiast odwołujący nie wykazał z jakimi
zasadami współżycia społecznego wymaganie zamawiającego jest sprzeczne. Również z
tego względu odwołanie należało oddalić.
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 192 ust.1, 2 ustawy.

O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy stosownie do
wyniku spraw oraz zgodnie z § 3 pkt. 1 i 2 lit. b i § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od
odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania
(Dz. U. Nr 41, poz. 238) obciążając odwołującego kosztami postępowania w postaci

uiszczonego przez odwołującego wpisu od odwołania oraz nakazując odwołującemu zwrot
zamawiającemu kosztów postępowania tj. kosztów zastępstwa prawnego, w wysokości
udowodnionej przedłożoną fakturą..

Przewodniczący: ……………

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
• Sygn. akt KIO 2173/15, KIO 2174/15, KIO 2193/15, KIO 2194/15 z dnia 2015-10-26
• Sygn. akt KIO 2084/15 z dnia 2015-10-07
• Sygn. akt KIO 1955/15 z dnia 2015-09-24
• Sygn. akt KIO 1947/15 z dnia 2015-09-18