Ten przetarg został już zakończony. Zobacz wynik tego przetargu
Ogłoszenie z dnia 2014-02-21
Katowice: OPRACOWANIE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ NA WYKONANIE ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO W BUDYNKU PRZY UL. 3 MAJA 7 W KATOWICACH
Numer ogłoszenia: 61634 - 2014; data zamieszczenia: 21.02.2014
OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - usługi
Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe.
Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY
I. 1) NAZWA I ADRES: Komunalny Zakład Gospodarki Mieszkaniowej , ul. Grażyńskiego 5, 40-126 Katowice, woj. śląskie, tel. 32 258 20 21-25, faks 32 258 20 25, 41 63 167.
- Adres strony internetowej zamawiającego: www.kzgm.katowice.pl
I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO: Administracja samorządowa.
SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA
II.1) OKREŚLENIE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
II.1.1) Nazwa nadana zamówieniu przez zamawiającego: OPRACOWANIE DOKUMENTACJI TECHNICZNEJ NA WYKONANIE ZABEZPIECZENIA PRZECIWPOŻAROWEGO W BUDYNKU PRZY UL. 3 MAJA 7 W KATOWICACH.
II.1.2) Rodzaj zamówienia: usługi.
II.1.4) Określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia: Przedmiotem zamówienia jest usługa polegająca na opracowaniu dokumentacji technicznej na wykonanie zabezpieczenia przeciwpożarowego w budynku przy ul. 3 Maja 7 w Katowicach. Budynek przy ul. 3 Maja 7 jest 5-cio kondygnacyjnym budynkiem użyteczności publicznej z 1946 r., wybudowanym w technologii tradycyjnej, zlokalizowanym w zwartej zabudowie śródmieścia Katowic, podlegającym ochronie Miejskiego Konserwatora Zabytków. Zakres przewidzianych robót budowlanych, dla których należy wykonać dokumentację techniczną: 1)wykonanie wydzielenia pożarowego w budynku użyteczności publicznej - zaprojektowanie wydzielenia klatek schodowych ze strefy ogniowej ścianami o odporności ogniowej REI 60 i drzwiami przeciwpożarowymi o odporności ogniowej EI30 z samozamykaczami; 2)wykonanie systemu oddymiania klatki schodowej: wyposażenie klatki schodowej w urządzenia samoczynnie usuwające dym i gazy pożarowe wraz z zapewnieniem dostępu świeżego powietrza; 3)zaprojektowanie zabezpieczeń przejść instalacyjnych EI60; 4)zaprojektowanie zmiany kierunków otwierania drzwi z samozamykaczami - zgodnie z kierunkiem ewakuacji; 5)wyposażenie dróg poziomych i pionowych w instalację oświetlenia ewakuacyjnego; 6)zaprojektowanie dróg ewakuacyjnych - dostosowanie ich szerokości, jakości materiałów ścian i posadzek do stanu zgodnego z warunkami dopuszczenia do zabezpieczeń przeciwpożarowych; 7)zaprojektowanie wymiany drzwi piwnic na drzwi o odporności EI30 z samozamykaczami; 8)dostosowanie pomieszczenia portierni do warunków spełniających wymogi przeciwpożarowe; 9)zaprojektowanie wyłazu dachowego o odporności ogniowej EI30; 10)wydzielenie przestrzeni poddasza drzwiami o odporności ogniowej EI30; 11)dostosowanie windy do awaryjnego zjazdu na poziom parteru na wypadek pożaru (w przypadku trudności technicznych należy przewidzieć wykonanie tych zmian przy najbliższym remoncie lub wymianie urządzenia); 12)wykonanie impregnacji przeciwpożarowej więźby dachowej; 13)malowanie ścian i sufitów klatki schodowej, uzupełnienie ubytków w nawierzchni schodów; 14)montaż kominka wentylacyjnego w stropodachu klatki schodowej; 15)wykonanie docieplenia stropodachu nad klatką schodową; 16)zaprojektowanie urządzenia podnoszącego ciśnienie w instalacji hydrantowej. W skład niezbędnej do opracowania dokumentacji technicznej wchodzi: 1)projekt budowlany wraz z rysunkami wykonawczymi: architektury i konstrukcji (w tym ekspertyza techniczna - przeciwpożarowa, w przypadku zastosowania rozwiązań zamiennych i odstępstw od przepisów przeciwpożarowych), instalacji elektrycznej, zabudowy urządzenia do podnoszenia ciśnienia w instalacji hydrantowej; 2)przedmiar robót (oddzielny dla każdej branży); 3)kosztorys inwestorski; 4)specyfikacja techniczna wykonania i odbioru robót budowlanych. Szczegółowy zakres przedmiotu zamówienia określa: Wzór umowy (Załącznik nr 7 do SIWZ), a w szczególności Specyfikacja techniczna dla opracowania dokumentacji technicznej, stanowiąca Załącznik nr 1 do Wzoru umowy. Rozwiązania projektowe podlegają uzgodnieniom m.in. z rzeczoznawcą do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych oraz z Miejskim Konserwatorem Zabytków w Katowicach. Wykonawca ma obowiązek uzyskać wszelkie decyzje, uzgodnienia, zgodę na wejście na teren sąsiednich nieruchomości, uzgodnienia branżowe, wszelkie zatwierdzenia, warunki i odstępstwa oraz sprawdzenia wymagane prawem i konieczne do wystąpienia z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę a następnie złożyć wniosek o pozwolenie na budowę do Wydziału Budownictwa Urzędu Miasta w Katowicach dla opracowanej przez siebie dokumentacji technicznej (na podstawie pełnomocnictwa udzielonego przez Zamawiającego). Przed przystąpieniem do projektowania należy przedstawić Zamawiającemu inwentaryzację budowlaną oraz ocenę stanu technicznego w celu ewentualnego uszczegółowienia zakresu opracowania dokumentacji. Rozwiązania projektowe i technologiczne, zastosowane urządzenia oraz materiały podlegają uzgodnieniu z Zamawiającym. Zamawiający informuje iż nie posiada dla budynku: operatu pożarowego, wielobranżowej inwentaryzacji, opinii budowlanej o stanie technicznym budynku..
II.1.6) Wspólny Słownik Zamówień (CPV): 71.00.00.00 - Usługi architektoniczne, budowlane, inżynieryjne i kontrolne 71.32.00.00 - Usługi inżynieryjne w zakresie projektowania .
II.1.7) Czy dopuszcza się złożenie oferty częściowej: nie.
II.1.8) Czy dopuszcza się złożenie oferty wariantowej: nie.
II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 5.
SEKCJA III: INFORMACJE O CHARAKTERZE PRAWNYM, EKONOMICZNYM, FINANSOWYM I TECHNICZNYM
III.2) ZALICZKI
III.3) WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ORAZ OPIS SPOSOBU DOKONYWANIA OCENY SPEŁNIANIA TYCH WARUNKÓW
III. 3.1) Uprawnienia do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają obowiązek ich posiadania
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
Spełnieniem warunku będzie złożenie oświadczenia z art. 22 ust. 1 Pzp
III.3.2) Wiedza i doświadczenie
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
W celu spełniania warunku posiadania wiedzy i doświadczenia należy wykazać wykonanie w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy, to w tym okresie, co najmniej jednej usługi polegającej na sporządzeniu projektu budowlanego lub wykonawczego na wykonanie zabezpieczenia przeciwpożarowego w budynku o kubaturze co najmniej 9.000 m3
III.3.3) Potencjał techniczny
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
Spełnieniem warunku będzie złożenie oświadczenia z art. 22 ust. 1 Pzp
III.3.4) Osoby zdolne do wykonania zamówienia
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
W celu spełniania warunku dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia Wykonawca musi wykazać, że dysponuje osobami, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia posiadającymi następujące kwalifikacje zawodowe oraz zakres wykonywanych przez nie czynności: Projektanci: co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności architektonicznej, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932); co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności konstrukcyjno - budowlanej, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932); co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932); co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932). UWAGA! Zamawiający dopuszcza połączenie wyżej wskazanych funkcji pod warunkiem spełnienia przez osobę łączącą te funkcje wszystkich warunków wymaganych dla poszczególnych funkcji. Sprawdzający: co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności architektonicznej, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932); co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności konstrukcyjno - budowlanej, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932); co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych, gazowych, wodociągowych i kanalizacyjnych, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932); co najmniej jedna osoba posiadająca uprawnienia budowlane bez ograniczeń do projektowania w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, odpowiadające wymaganiom określonym w ustawie Prawo Budowlane lub odpowiadające im ważne uprawnienia budowlane, które zostały wydane na podstawie wcześniej obowiązujących przepisów oraz zrzeszona we właściwym samorządzie zawodowym, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budowlanych oraz urbanistów (tekst jednolity - Dz. U. z 2013r., poz. 932). UWAGA! Zamawiający dopuszcza połączenie wyżej wskazanych funkcji pod warunkiem spełnienia przez osobę łączącą te funkcje wszystkich warunków wymaganych dla poszczególnych funkcji.
III.3.5) Sytuacja ekonomiczna i finansowa
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
Spełnieniem warunku będzie złożenie oświadczenia z art. 22 ust. 1 Pzp
III.4) INFORMACJA O OŚWIADCZENIACH LUB DOKUMENTACH, JAKIE MAJĄ DOSTARCZYĆ WYKONAWCY W CELU POTWIERDZENIA SPEŁNIANIA WARUNKÓW UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ORAZ NIEPODLEGANIA WYKLUCZENIU NA PODSTAWIE ART. 24 UST. 1 USTAWY
III.4.1) W zakresie wykazania spełniania przez wykonawcę warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, oprócz oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu należy przedłożyć:
- wykaz wykonanych, a w przypadku świadczeń okresowych lub ciągłych również wykonywanych, głównych dostaw lub usług, w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich wartości, przedmiotu, dat wykonania i podmiotów, na rzecz których dostawy lub usługi zostały wykonane, oraz załączeniem dowodów, czy zostały wykonane lub są wykonywane należycie;
- określenie dostaw lub usług, których dotyczy obowiązek wskazania przez wykonawcę w wykazie lub złożenia poświadczeń, w tym informacja o dostawach lub usługach niewykonanych lub wykonanych nienależycie
Wykonawca zobowiązany jest wskazać w wykazie wykonanie co najmniej jednej usługi polegającej na sporządzeniu projektu budowlanego lub wykonawczego na wykonanie zabezpieczenia przeciwpożarowego w budynku o kubaturze co najmniej 9.000 m3 oraz załączyć dowody, że usługi zostały wykonane należycie; - wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę jakości lub kierowanie robotami budowlanymi, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami;
- oświadczenie, że osoby, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, posiadają wymagane uprawnienia, jeżeli ustawy nakładają obowiązek posiadania takich uprawnień;
III.4.2) W zakresie potwierdzenia niepodlegania wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy, należy przedłożyć:
- oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia;
III.4.4) Dokumenty dotyczące przynależności do tej samej grupy kapitałowej
- lista podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów albo informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej;
III.6) INNE DOKUMENTY
Inne dokumenty niewymienione w pkt III.4) albo w pkt III.5)
Wykonawca powinien również złożyć następujące dokumenty: a)wypełniony Formularz ofertowy - Załącznik nr 1 do SIWZ; b)pełnomocnictwo do reprezentowania Wykonawcy/ów - złożone w oryginale bądź kopii notarialnie poświadczonej za zgodność z oryginałem; c)pisemne zobowiązanie - w oryginale - podmiotu trzeciego do oddania do dyspozycji niezbędnych zasobów na okres korzystania z nich przy wykonywaniu zamówienia - jeśli dotyczy. Inne oświadczenia, które należy złożyć wraz z ofertą - zgodnie z Załącznikiem nr 1 do SIWZ: a)Oświadczenie o akceptacji warunków płatności określonych przez Zamawiającego; b)Oświadczenie o zapoznaniu się z warunkami zamówienia i ich akceptacji bez zastrzeżeń; c)Oświadczenie o związaniu ofertą na czas wskazany w SIWZ; d)Oświadczenie o zapoznaniu się z wzorem umowy i akceptacji bez zastrzeżeń; e)Oświadczenie iż oferowany przedmiot zamówienia jest zgodny z wymaganiami i warunkami opisanymi w ustawie oraz określonymi przez zamawiającego w SIWZ.
SEKCJA IV: PROCEDURA
IV.1) TRYB UDZIELENIA ZAMÓWIENIA
IV.1.1) Tryb udzielenia zamówienia: przetarg nieograniczony.
IV.2) KRYTERIA OCENY OFERT
IV.2.1) Kryteria oceny ofert: najniższa cena.
IV.3) ZMIANA UMOWY
przewiduje się istotne zmiany postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy:
Dopuszczalne zmiany postanowień umowy oraz określenie warunków zmian
Zamawiający przewiduje zmiany umowy w zakresie określonym we wzorze umowy stanowiącym Załącznik nr 7 do SIWZ oraz w zakresie zmian dotyczących osób odpowiedzialnych za realizację zamówienia, zarówno ze strony Zamawiającego jak i Wykonawcy. Zmiany wymagają formy pisemnej pod rygorem nieważności.
IV.4) INFORMACJE ADMINISTRACYJNE
IV.4.1) Adres strony internetowej, na której jest dostępna specyfikacja istotnych warunków zamówienia: www.kzgm.katowice.pl
Specyfikację istotnych warunków zamówienia można uzyskać pod adresem: Dział Organizacji Przetargów, 40-877 Katowice, ul. Mieszka I 2.
IV.4.4) Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert: 03.03.2014 godzina 08:45, miejsce: Sekretariat Zamawiającego, I piętro, ul. Grażyńskiego 5, 40-126 Katowice.
IV.4.5) Termin związania ofertą: okres w dniach: 30 (od ostatecznego terminu składania ofert).
IV.4.16) Informacje dodatkowe, w tym dotyczące finansowania projektu/programu ze środków Unii Europejskiej: Dotyczy sekcji III.3.4) Z uwagi na opis sposobu dokonania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu Zamawiający nie wymaga podania doświadczenia i wykształcenia osób w wykazie osób. Dotyczy sekcji III.4.1) punktor 1 Zamawiający wymaga podania w wykazie kubatury budynków. III.4.1) punktor 2 Dowodami zgodnie z §1 ust. 2 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 19.02.2013r. w sprawie rodzajów dokumentów jakich może żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane są: poświadczenie określające, czy usługi zostały wykonane należycie; oświadczenie Wykonawcy - jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze Wykonawca nie jest w stanie uzyskać poświadczenia, o którym mowa powyżej. UWAGA! W przypadku, gdy Zamawiający (KZGM w Katowicach) jest podmiotem, na rzecz którego zostały wykonane usługi wskazane w wykazie wykonanych głównych usług (Załącznik nr 5 do SIWZ), Wykonawca nie ma obowiązku przedkładania dowodów, o których mowa powyżej..
IV.4.17) Czy przewiduje się unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia, w przypadku nieprzyznania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), które miały być przeznaczone na sfinansowanie całości lub części zamówienia: nie
INNE PRZETARGI Z KATOWIC
- Usługa wulkanizacji dla jednostek garnizonu śląskiego
- Zakup wraz z dostawami sukcesywnymi oraz wniesieniem środków czystości dla całego garnizonu śląskiego Policji
- Dostawa pieca laboratoryjnego
- Usługi sprzątania i utrzymywania w czystości pomieszczeń w obiektach trzech Przychodni należących do Samodzielnego Publicznego Zakładu Lecznictwa Ambulatoryjnego w Katowicach "Moja Przychodnia"
- Usługa wsparcia technicznego oprogramowania kopii zapasowych
- Pełnienie funkcji biegłego na potrzeby postępowań prowadzonych w Departamencie Ochrony Środowiska, Ekologii i Opłat Środowiskowych
więcej: przetargi w Katowicach »
PRZETARGI Z PODOBNEJ KATEGORII
- Dokumentacja projektowa termomodernizacji budynków komunalnych w Gminie Dubeninki.
- Dokumentacja projektowa trasy zwiedzania twierdzy Boyen oraz rewaloryzacji, modernizacji i adaptacji do celów dydaktycznych i ekspozycyjnych obiektów Piekarni oraz Magazynu Prochowego.
- Wykonanie wielobranżowego projektu budowlano - technicznego wraz z pełną dokumentacją dla zintegrowanego systemu nagłośnienia informacyjnego z rozbudową systemu dozoru wizyjnego na terenie Ogrodu
- Przebudowa skrzyżowań na drogach miejskich
- Przebudowa dróg lokalnych w Gminie Wolbórz
- Opracowanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej dla zadania "Przebudowa drogi powiatowej nr 2233G Stanisławowo-Miłocin-Cedry Wielkie"
więcej: Usługi architektoniczne, budowlane, inżynieryjne i kontrolne »
Uwaga: podstawą prezentowanych tutaj informacji są dane publikowane przez Urząd Zamówień Publicznych w Biuletynie Zamówień Publicznych. Treść ogłoszenia widoczna na eGospodarka.pl jest zgodna z treścią tegoż ogłoszenia dostępną w BZP w dniu publikacji. Redakcja serwisu eGospodarka.pl dokłada wszelkich starań, aby zamieszczone tutaj informacje były kompletne i zgodne z prawdą. Nie może jednak zagwarantować ich poprawności i nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody powstałe w wyniku korzystania z nich.