rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2015-11-02
rok: 2015

sygnatury akt.:

KIO 2243/15
KIO 2256/15
KIO 2262/15

Komisja w składzie:
Przewodniczący: Anna Packo Protokolant: Agata Dziuban

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 28 i 30 października 2015 r., w Warszawie, odwołań
wniesionych do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej:

A. w dniu 15 października 2015 r. przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia
Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego we Wrocławiu
Sp. z o.o. ul. Opolska 11-19/1, 52-010 Wrocław oraz Biuro Projektów BIPROSTAL
Sp. z o.o. ul. Królewska 57, 30-081 Kraków,
B. w dniu 16 października 2015 r. przez
wykonawcę Rambøll Danmark A/S, Hannemanns
Alle 53, DK-2300 Kopenhaga, Dania,
C. w dniu 16 października 2015 r. przez wykonawcę
ILF Consulting Engineers Polska Sp.
z o.o. ul. Osmańska 12, 02-823 Warszawa

w postępowaniu prowadzonym przez
Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w m.st. Warszawie Sp. z o.o.
ul. Obozowa 43, 01-161 Warszawa

przy udziale wykonawców:
A.
ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o. o. ul. Osmańska 12, 02-823 Warszawa
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2243/15
oraz KIO 2256/15 po stronie zamawiającego,

B. wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Grontmij Polska Sp. z o.o.
ul. Ziębicka 35, 60-164 Poznań oraz Grontmij GmbH Friedrich Mißler Str. 42, 28211
Brema, Niemcy zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn.
akt KIO 2243/15 oraz KIO 2256/15 po stronie zamawiającego oraz KIO 2262/15 po
stronie odwołującego,
C.
Rambøll Danmark A/S, Hannemanns Alle 53, DK-2300 Kopenhaga, Dania
zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2243/15
oraz KIO 2262/15 po stronie zamawiającego,
D. wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Biuro Projektów Budownictwa
Komunalnego we Wrocławiu Sp. z o.o. ul. Opolska 11-19/1, 52-010 Wrocław oraz
Biuro Projektów BIPROSTAL Sp. z o.o. ul. Królewska 57, 30-081 Kraków
zgłaszających przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt KIO 2256/15
oraz KIO 2262/15 po stronie odwołującego

orzeka:


1. oddala odwołanie o sygn. akt KIO 2243/15,
2. uwzględnia odwołania o sygn. akt KIO 2256/15 oraz KIO 2262/15 i nakazuje
zamawiającemu powtórzenie czynności badania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu zgodnie z instrukcjami zawartymi w uzasadnieniu,
3. kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego we Wrocławiu
Sp. z o.o. oraz Biuro Projektów BIPROSTAL Sp. z o.o. (w sprawie o sygn. akt KIO
2243/15), wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij
Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz wykonawcę ILF Consulting Engineers
Polska Sp. z o. o. (w sprawie o sygn. akt KIO 2256/15) oraz Rambøll Danmark A/S
(w sprawie o sygn. akt KIO 2262/15) i:
3.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Biuro Projektów
Budownictwa Komunalnego we Wrocławiu Sp. z o.o. oraz Biuro Projektów
BIPROSTAL Sp. z o.o. tytułem wpisu od odwołania,
3.2. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Rambøll Danmark A/S tytułem wpisu od odwołania,

3.3. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o. o. tytułem wpisu od odwołania,
3.4. zasądza od wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz wykonawcy ILF Consulting
Engineers Polska Sp. z o. o. na rzecz wykonawcy Rambøll Danmark A/S kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy sześćset złotych zero groszy)
stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z tytułu wpisu
i wynagrodzenia pełnomocnika – po połowie, tj. 9 300 zł 00 gr (słownie:
dziewięć tysięcy trzysta złotych zero groszy),
3.5. zasądza od wykonawcy Rambøll Danmark A/S na rzecz ILF Consulting
Engineers Polska Sp. z o. o. kwotę 18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście
tysięcy sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania
odwoławczego poniesione z tytułu wpisu i wynagrodzenia pełnomocnika.


Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.


Przewodniczący: ……………………..…



Sygn. akt: KIO 2243/15

KIO 2256/15

KIO 2262/15

U z a s a d n i e n i e

Zamawiający – Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania w m.st. Warszawie Sp. z o.o.
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na „wybór Projektanta dla
Przedsięwzięcia pn. Rozbudowa i modernizacja Zakładu Unieszkodliwiania Stałych
Odpadów Komunalnych przy ul. Gwarków 9, w Dzielnicy Targówek m.st.. Warszawy” na
podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2013
r. poz. 907 z późn. zm.), w trybie przetargu ograniczonego.
Ogłoszenie o zamówieniu opublikowano w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod
numerem 2015/S 085-152722 w dniu 2 maja 2015 roku. Wartość zamówienia jest większa
niż kwoty określone na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych.

I Zarzuty i żądania odwołania:

Odwołanie o sygn. akt KIO 2243/15

Odwołujący – wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Biuro Projektów
Budownictwa Komunalnego we Wrocławiu Sp. z o.o. oraz Biuro Projektów BIPROSTAL Sp.
z o.o. wniósł odwołanie zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy
Prawo zamówień publicznych poprzez wykluczenie odwołującego z postępowania, pomimo
iż podmiot ten spełnienia warunki udziału w postępowaniu oraz art. 51 ust. 1 w zw. z art. 7
ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie zaproszenia odwołującego
do składania ofert, pomimo iż podmiot ten spełnia warunki udziału w postępowaniu i tym
samym naruszenie zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania wykonawców.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i: unieważnienie czynności oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu, unieważnienie czynności wykluczenia odwołującego
z postępowania, dokonania ponownej oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu,
dopuszczenie odwołującego do udziału w postępowaniu, zasądzenie od zamawiającego na
rzecz odwołującego zwrotu kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa według
rachunku przedłożonego na rozprawie,

W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że zamawiający poinformował go, iż nie spełnia
warunków udziału w postępowaniu, co powoduje, że podlega wykluczeniu z tego
postępowania wskazując, iż odwołujący nie wykazał, że osoba przewidziana na stanowisko
projektanta ds. aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki, p. P. C., posiada wymagane
przez zamawiającego uprawnienia. Zdaniem odwołującego decyzja zamawiającego jest
błędna.
Zgodnie z treścią sekcji III.2.1 C pkt 5 ogłoszenia o zamówieniu, zamawiający postawił
następujące wymagania odnośnie dysponowania osobą na stanowisko projektanta ds.
aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki: a) wykształcenie wyższe techniczne; b) co
najmniej 10 lat doświadczenia zawodowego (nie starsze niż 10 lat od dnia publikacji
ogłoszenia) w projektowaniu układów kontrolno-pomiarowych i automatyki, która w tym
okresie zaprojektowała dokumentację dla co najmniej dwóch zbudowanych lub
rozbudowanych i kompleksowo zmodernizowanych obiektach (technologicznie i technicznie),
będących na dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu w fazie eksploatacji, w tym co najmniej jednej instalacji termicznego
przekształcania odpadów komunalnych o wydajności co najmniej 150.000 Mg odpadów/rok
oraz jednej ciepłowni/elektrociepłowni o mocy nie mniejszej niż 30 MW energii cieplnej, lub
oczyszczalni ścieków o przepustowości co najmniej 20.000 m
3
/dobę, c) biegła znajomość
języka polskiego w mowie i piśmie, d) uprawnienia do projektowania bez ograniczeń
w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń elektrycznych
i elektroenergetycznych wydane na podstawie przepisów Prawa budowlanego lub
równoważne (poprzez termin „uprawnienia równoważne” rozumie się uprawnienia, które
zgodnie
z
obowiązującymi
przepisami
uprawniają
do
projektowania
w danej specjalności na terenie Polski), e) doświadczenie w sprawowaniu nadzorów
autorskich.
Dla potwierdzenia spełniania warunków dotyczących dysponowania osobami zdolnymi do
wykonania zamówienia zamawiający wymagał dołączenia do wniosku o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia,
w szczególności odpowiedzialnych za świadczenie usług, wraz z informacjami na temat
kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania
zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją
o podstawie do dysponowania tymi osobami. Z ww. informacji musiało wynikać
potwierdzenie spełnienia ww. warunku udziału w postępowaniu. Wykaz należało uzupełnić
oświadczeniem wykonawcy, że wskazane osoby posiadają wymagane uprawnienia.
W załączniku nr 4 do ogłoszenia, zamawiający zawarł wzór wykazu potwierdzającego
dysponowanie potencjałem kadrowym niezbędnym do wykonania zamówienia. Tabela ta
zawierała następujące kolumny: 1. Funkcja, 2. Imię i nazwisko proponowanej osoby, biegła

znajomość jęz. polskiego (tak/nie), 3. Wykształcenie, posiadane uprawnienia oraz rok ich
otrzymania, liczba lat doświadczenia zawodowego w kierowaniu zespołem projektowym,
4. Nazwa przedsięwzięcia (projektu) wraz z lokalizacją, w którym osoba brała udział i nazwa
pełnionego stanowiska, 5. ITPOK o wydajności nie niniejszej niż 150.000 Mg/rok Tak/Nie,
6. Obiekt energetyczny (wytwarzający energię cieplną w skojarzeniu z energią elektryczną),
tj. ciepłownia/elektrociepłownia o mocy nie mniejszej niż 30 MW energii cieplnej Tak/Nie,
7. Oczyszczalnia ścieków o przepustowości co najmniej 20.000 m
3
/dobę Tak/Nie,
8. Przedsięwzięcie realizowane zgodnie ze standardem FIDIC lub równoważnym Tak/Nie,
9. Lata realizacji oraz czy inwestycja w fazie eksploatacji Tak/Nie 10. Wartość
przedsięwzięcia (projektu) w PLN netto.
W instrukcji do wyżej wskazanego załącznika zamawiający wskazał, iż: „W kolumnie
>>Wykształcenie, posiadane uprawnienia oraz rok ich otrzymania, liczba lat doświadczenia
zawodowego w kierowaniu zespołem projektowym<< należy wpisać posiadane
wykształcenie osoby proponowanej do zespołu projektowego, liczbę lat doświadczenia
zawodowego, jak również wykazać, iż doświadczenie to jest aktualne, zgodnie z warunkami
zamieszczonymi w ogłoszeniu, oraz jeśli ogłoszenie o zamówieniu dotyczące
przedmiotowego postępowania wskazuje.” Ponadto na tym załączniku oraz w treści
ogłoszenia wskazane zostało, iż wymóg posiadania uprawnień do pełnienia samodzielnych
funkcji technicznych w budownictwie, które zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawniają
do projektowania w danej specjalności na terenie Polski, należy rozumieć jako wymóg
stawiany w niniejszym postępowaniu wykonawcom i osobom, który weryfikowany będzie
przez zamawiającego dopiero na etapie realizacji usługi. Na etapie składania wniosków
wykonawca oświadcza, że uprawnienia posiadane przez osoby wskazane do zespołu
projektowego będą uprawniały, na etapie realizacji umowy, do projektowania na terenie
Polski.
Odwołujący do swojej oferty załączył wykaz osób, wskazując na stanowisko projektanta ds.
aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki p. P. C., który jest obywatelem Włoch. W
kolumnie trzeciej (w której wskazać należało: wykształcenie, posiadane uprawnienia oraz rok
ich otrzymania, liczba lat doświadczenia zawodowego w kierowaniu zespołem projektowym),
odwołujący podał: Wykształcenie: Stopień inżynierii elektrycznej; Posiadane uprawnienia
oraz rok ich otrzymania: Członek Izby Inżynierów od 1996; Liczba lat doświadczenia
zawodowego w kierowaniu zespołem projektowym: 19 lat doświadczenia zawodowego na
dzień 19.06.2015.
W zakresie posiadanych uprawnień odwołujący wskazał, iż p. C. jest członkiem Izby
Inżynierów. Odwołujący nie określił nic ponad to, gdyż osoba ta, zgodnie z prawem włoskim
nie posiada odrębnych decyzji w zakresie posiadanych uprawnień, zgodnie bowiem
z prawem włoskim nie wydaje się odrębnych decyzji w zakresie posiadania uprawnień

projektowo-budowlanych, tak jak to ma miejsce w prawie polskim. Przyjęcie do Izby
Inżynierów powoduje, iż każdy jej członek posiada wszelkie uprawnienia związane
z projektowaniem i budownictwem, w tym w projektowania w zakresie aparatury kontrolno-
-pomiarowej i automatyki, co potwierdza opinia prawna prawnika włoskiego, certyfikat z Izby
Inżynierów oraz informacja z Krajowej Izby Inżynierów. Tak więc pierwotnie załączony przez
odwołującego wykaz był poprawny i zawierał wszelkie informacje wymagane w ogłoszeniu,
odwołujący wskazał bowiem, iż jego uprawnienia wynikają z faktu przynależności do Izby
Inżynierów. Wymóg zawarty w ogłoszeniu dotyczył faktu posiadania uprawnień i nie było tu
konieczne przepisywanie wymogu oczekiwanego przez zamawiającego uprawnienia.
Z uwagi na specyfikę prawa włoskiego i brak odrębnych uprawnień nie było też konieczne
wypisywanie wszelkich możliwych czynności, jakie może wykonywać ta osoba z uwagi na
przynależność do Izby Inżynierów. Na tym etapie bowiem istotne było przede wszystkim
oświadczenie, iż osoba ta uprawnienia takie posiada, a dalsza ich weryfikacja miała obywać
się na etapie późniejszym, co wprost wynika z treści ogłoszenia.
W swoim wyjaśnieniu złożonym na skutek wezwania zamawiającego odwołujący wskazał
uprawnienia określone dokładnie w ogłoszeniu, co w jego ocenie nie było konieczne na tym
etapie sprawy. Odwołujący faktycznie na skutek omyki przy formatowaniu pisma nie podał
w wyjaśnieniach przy osobie P. C. odpowiednika uprawnień dla niego przypisanych w
ogłoszeniu, jednakże zwrócić należy uwagę, iż wymóg wskazania podania uprawnień został
już wykonany przez odwołującego w wykazie i potwierdzony stosownym oświadczeniem.
Stąd też błąd zawarty w wyjaśnieniu nie powinien rodzić dla niego negatywnych skutków.
W kontekście powyższego za błędną należy uznać decyzję zamawiającego o wykluczeniu
odwołującego z postępowania z uwagi na niewykazanie, że osoba wskazana na stanowisko
projektanta ds. aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki (p. P. C.) posiada wymagane
przez zamawiającego uprawnienia. Odwołujący wskazał, iż osoba ta ma uprawnienia
wynikające z przynależności do Izby Inżynierów, a wykonawca nie był zobowiązany na tym
etapie wykazywać posiadania uprawnienia, gdyż treść ogłoszenia wyraźnie wskazywała, iż:
„na etapie składania wniosków Wykonawca oświadcza, że uprawnienia posiadane przez
osoby wskazane do zespołu projektowego będą uprawniały, na etapie realizacji umowy, do
projektowania na terenie Polski.” Odwołujący takie oświadczenie złożył, zarówno pod
wykazem, jak i w osobnym dokumencie, w którym oświadczył, iż wszystkie osoby przez
niego wskazane posiadają stosowne uprawnienia wymagane przez zamawiającego. Tym
samym wykazał on w stopniu wymaganym w ogłoszeniu, że spełnia warunki udziału w
postępowaniu.

Odwołanie o sygn. akt KIO 2256/15

Odwołujący – Rambøll Danmark A/S wniósł odwołanie zarzucając zamawiającemu
naruszenie:
1. art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez zaniechanie wykluczenia
wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o.
i Grontmij GmbH oraz wykonawcy ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. z uwagi na
niewykazanie spełnienia przez te podmioty warunków udziału w postępowaniu dotyczących
posiadania wiedzy i doświadczenia, względnie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych poprzez zaniechanie wezwania do uzupełnienia dokumentów potwierdzających
spełnianie ww. warunku udziału w postępowaniu,
2. art. 26 ust. 2a ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez bezpodstawne uznanie, iż
ww. wykonawcy wykazali spełnienie warunków dotyczących posiadania wiedzy
i doświadczenia,
3. art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówień publicznych poprzez bezpodstawne uznanie, iż
ww. wykonawcy udowodnili, że będą dysponować wiedzą i doświadczeniem podmiotów
trzecich w trakcie realizacji zamówienia,
4. § 3 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane w związku z art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówień
publicznych poprzez uznanie braku konieczności przedłożenia przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz
wykonawcy ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. dokumentów potwierdzających brak
podstaw do wykluczenia dla podmiotów trzecich w takim samym zakresie jak dla
wykonawców, mimo ustanowienia treścią ogłoszenia o zamówieniu stosownego obowiązku
(sekcja III.2.1 litera A, punkt 12),
5. § 1 ust. 6 ww. rozporządzenia w zw. z art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówień publicznych
poprzez uznanie braku konieczności przedłożenia przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz
ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. dokumentów niezbędnych do oceny, czy
wykonawca będzie dysponował zasobami innych podmiotów w stopniu niezbędnym dla
należytego wykonania zamówienia oraz oceny, czy stosunek łączący wykonawcę z tymi
podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów mimo ustanowienia treścią
ogłoszenia o zamówieniu stosownego obowiązku (sekcja III 2.1 litera B),
6. art. 24 ust. 2 pkt 4 w zw. z art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz
§ 3 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia poprzez uznanie potwierdzenia przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij
GmbH braku podstaw do wykluczenia,

7. art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych tj. prowadzenia postępowania w sposób
nie zapewniający zachowania zasad uczciwej konkurencji i równego traktowania stron
poprzez dopuszczenie przez zamawiającego do składania ofert podmiotów niespełniających
bądź mogących nie spełniać postawionych warunków udziału w postępowaniu.
Odwołujący wniósł o nakazanie zamawiającemu:
1. unieważnienia czynności oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
i otrzymanych ocen spełniania tych warunków oraz dokonania ponownej oceny spełniania
warunków udziału w postępowaniu przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz ILF Consulting
Engineers Polska Sp. z o.o.,
2. wykluczenia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij
Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH z postępowania z uwagi na brak złożenia dokumentów:
a) potwierdzających spełnienie warunków udziału w postępowaniu dotyczących wiedzy
i doświadczenia,
b) potwierdzających brak przesłanek wykluczenia wobec podmiotów udostępniających
wykonawcy swoje zasoby wiedzy i doświadczenia zgodnie z wymaganiami określonymi
w sekcji III.2.1 litera A, punkt 12 ogłoszenia o zamówieniu,
c) niezbędnych do oceny, czy wykonawca będzie dysponował zasobami innych podmiotów
w stopniu niezbędnym dla należytego wykonania zamówienia oraz oceny, czy stosunek
łączący wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów
określonych w sekcji III.2.1 litera B ogłoszenia o zamówieniu,
d) potwierdzających brak przesłanek wykluczenia w oparciu o okoliczności wskazane w art.
24 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo zamówień publicznych na dzień wyznaczony na składanie
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.
3. wykluczenia ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. z postępowania z uwagi na brak
złożenia dokumentów:
a) potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu dotyczących wiedzy
i doświadczenia,
b) potwierdzających brak przesłanek wykluczenia wobec podmiotów udostępniających
wykonawcy swoje zasoby wiedzy i doświadczenia oraz zgodnie z wymaganiami określonymi
w sekcji III.2.1 litera A, punkt 12 ogłoszenia o zamówieniu,
c) niezbędnych do oceny, czy wykonawca będzie dysponował zasobami innych podmiotów
w stopniu niezbędnym dla należytego wykonania zamówienia oraz oceny, czy stosunek
łączący wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty dostęp do ich zasobów
określonych w sekcji III.2.1 litera B ogłoszenia o zamówieniu.
W uzasadnieniu odwołujący wskazał, że zgodnie z sekcją II punkt 1.5 ogłoszenia
o zamówieniu: „przedmiotem zamówienia jest wykonanie dokumentacji projektowej,

a w szczególności projektu budowlanego, dla przedsięwzięcia inwestycyjnego polegającego
na modernizacji i rozbudowie istniejącego Zakładu Unieszkodliwiania Stałych Odpadów
Komunalnych w Warszawie przy ul. Gwarków 9, do instalacji spełniającej wymagania
Najlepszej Dostępnej Techniki (BAT), umożliwiającej osiągnięcie wydajności termicznego
unieszkodliwiania na poziomie 305.200 Mg/rok odpadów komunalnych zmieszanych
pochodzących z systemu selektywnej zbiórki odpadów i frakcji nadsitowej pochodzącej
z instalacji mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów, poprzez: a) wybudowanie
dwóch nowych linii technologicznych o wydajności 132.600 Mg/rok każda przy założeniu
utrzymania ciągłości pracy istniejącej linii o wydajności 40.000 Mg/rok oraz b) modernizację
procesu sortowania odpadów ze zbiórki selektywnej, w tym budowę linii technologicznej
o wydajności 30.000 Mg/rok przy pracy trzyzmianowej (budowa automatycznej sortowni
odpadów)”.
Ustanawiając tak wysokie wymagania zamawiający winien mieć na uwadze konieczność
zapewnienia realności ich wykorzystania na etapie realizacji zamówienia, zapobiegając, już
na etapie postępowania o udzielenie tego zamówienia, dokonywaniu fikcji przeniesienia
zasobów, czy handlu referencjami. Już w wyroku Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
z 2 grudnia 1999 r. w sprawie Holst Italia wskazano, iż zamawiający ma obowiązek
zweryfikowania spełnienia warunków udziału w postępowaniu i upewnienia się, że „zwycięski
oferent będzie naprawdę mógł wykorzystywać wszelkie wskazane przez niego zasoby przez
cały okres wykonywania zamówienia.” Również analiza orzecznictwa Krajowej Izby
Odwoławczej wskazuje konsekwentnie, że powoływanie się na zasoby podmiotów trzecich,
a zwłaszcza wiedzę i doświadczenie, powinno być dopuszczalne tylko, jeśli wykonawca
realnie dysponuje tymi zasobami. Realne dysponowanie wiedzą i doświadczeniem musi
wiązać się z udziałem podmiotu trzeciego w realizacji zamówienia. Inaczej bowiem niż
wiedza, którą da się zdobyć z literatury przedmiotu czy przez udział w szkoleniach,
doświadczenie z istoty nie może być teoretyczne, a zatem nie da się go „udostępnić” bez
praktycznego i realnego udziału w realizacji zamówienia. Również treść rozporządzenia
z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane wskazuje na konieczność
realnego dysponowania zasobami (§ 1 ust. 6). Także przepisy dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady 2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. (tzw. nowej dyrektywy klasycznej)
przesądzają, że „w odniesieniu do kryteriów (...) dotyczących stosownego doświadczenia
zawodowego, wykonawcy mogą jednak polegać na zdolności innych podmiotów tylko wtedy,
gdy te ostatnie zrealizują roboty budowlane lub usługi, odnośnie do których takie zdolności
są niezbędne” (art. 63). Bez wątpienia jest to właściwa dyrektywa wykładni przepisów
ustawy, która powinna być uwzględniana przez KIO i sądy.

Tymczasem w treści złożonych wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
znajdują się zobowiązania, których treść w żaden sposób nie gwarantuje zamawiającemu
realności przeniesienia zasobów.
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o.
i Grontmij GmbH przedłożyli pisemne zobowiązania podmiotów trzecich – firm Sutco-Polska
Sp. z o.o. oraz Grontmij AB, w których sposób wykorzystania udostępnionych zasobów
został określony jako „doradztwo, konsultacje, wymiana know-how przy realizacji
przedmiotowego zamówienia”. Treść złożonych zobowiązań ma w istocie pusty charakter,
sprowadza się wyłącznie do wskazania w sposób formalny sposobu wykorzystania
potencjału podmiotu trzeciego tylko w celu wykazania spełniania warunku udziału
w postępowaniu, bez skonkretyzowania, na czym faktycznie miałoby polegać wykorzystanie
potencjału wiedzy i doświadczenia podmiotu trzeciego w toku realizacji zamówienia. Tego
rodzaju zobowiązania z uwagi na swój niedookreślony charakter pozostają nieegzekwowalne
w stosunku do podmiotu trzeciego w świetle regulacji art. 26 ust. 2e ustawy Prawo zamówień
publicznych, tj. solidarnej odpowiedzialności za szkodę zamawiającego powstałą wskutek
nieudostępnienia tych zasobów, nie wskazano bowiem jakichkolwiek zasad współpracy. Co
więcej, w treści ww. zobowiązań wskazano, iż podmioty udostępniające nie wezmą udziału
w realizacji przedmiotowego zamówienia. Tymczasem zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą
KIO w przypadku udostępnienia wiedzy i doświadczenia konieczny jest udział podmiotu
trzeciego w realizacji przedmiotu zamówienia. W ocenie odwołującego niemożliwe jest
przeniesienie lub udostępnienie wiedzy i doświadczenia bez uczestnictwa podmiotu
udostępniającego w realizacji zamówienia, gdyż przedmiotem wiedzy i doświadczenia są
zasoby nierozerwalnie związane z podmiotem ich udzielającym, niemożliwe do
samodzielnego obrotu i dalszego udzielenia ich bez zaangażowania tego podmiotu
w wykonanie zamówienia. Nie można bowiem przekazać ani zobowiązać się do udzielenia
wiedzy i doświadczenia bez osobistego udziału udzielającego tych zasobów w realizacji
zamówienia, co do zasady w formie podwykonawstwa. W przeciwnym wypadku zamawiający
będzie uprawniony do uznania, że wykonawca polegający na zasobach innego podmiotu,
przedkładający samo tylko zobowiązanie do udostępnienia wiedzy i doświadczenia innego
podmiotu bez wskazania uczestnictwa tego podmiotu w wykonaniu zamówienia, nie
udowodnił dysponowania odpowiednim zasobem. Również charakter zamówienia
uniemożliwia przeniesienie zasobów bez udziału podmiotu trzeciego w jego realizacji,
przedmiotem zamówienia jest bowiem wykonanie dokumentacji projektowej dla
przedsięwzięcia polegającego na modernizacji i rozbudowie istniejącego Zakładu
Unieszkodliwiania Stałych Odpadów Komunalnych w Warszawie i zabudowy w nim
zaawansowanych technologicznie instalacji. A zatem głównym działaniem będzie
w pierwszej kolejności wykonanie projektu budowlanego do uzyskania pozwolenia na

budowę, a następnie szczegółowego projektu wykonawczego oraz sprawowanie nadzorów
autorskich. Będzie to projekt nietypowy i bardzo złożony. Określając wymagania wobec
potencjalnych wykonawców zamówienia zamawiający sprecyzował warunki zarówno
w zakresie dysponowania odpowiednio wykwalifikowaną kadrą, jak i w zakresie posiadanej
przez wykonawcę wiedzy i doświadczenia. Oba wymiary potencjału wykonawcy są kluczowe
dla powodzenia przedsięwzięcia. Tak skomplikowanego projektu nie zrealizuje zespół
złożony z osób, których kwalifikacje zamawiający weryfikuje w ramach potencjału
kadrowego. Doświadczenie wykonawcy w organizacji i zarządzaniu tak skomplikowanym
procesem jest nie mniej ważne od doświadczenia kluczowych projektantów. Ponadto
wykonawca, który nie ma doświadczenia w realizacji podobnych zamówień, nie może
polegać jedynie na zasobach podmiotu trzeciego, który biernie będzie przyglądał się
realizacji zamówienia, bowiem nie gwarantuje to należytego wykonania zamówienia. Jest
bowiem bardzo prawdopodobne, iż tego rodzaju wykonawca nie będzie w stanie sam
rozpoznać
zagrożeń
czy
kolejności
organizacyjnej
dokonywanych
czynności,
a w konsekwencji nie będzie miał nawet świadomości konieczności dokonywania konsultacji
czy doradztwa z podmiotem trzecim. Jeśli już przyjąć, iż za pomocą doradztwa czy
konsultacji możliwe jest przeniesienie zasobów w zakresie wiedzy i doświadczenia, co jest
mocno wątpliwe, to rola podmiotu trzeciego winna być rolą aktywną, wręcz nadzorczą nad
całym procesem projektowym. Z treści zobowiązań załączonych do wniosku wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij
GmbH taka rola podmiotu trzeciego zupełnie nie wynika. Słusznie zamawiający wskazał
w treści pisma wzywającego wykonawcę do wyjaśnień, iż „wątpliwość Zamawiającego budzi
rzeczywisty sposób udostępnienia przez podmiot trzeci swojej wiedzy i doświadczenia
w sytuacji, jeśli nie weźmie on udziału w realizacji zamówienia. (…) doświadczenie wiąże się
jednoznacznie ze stroną praktyczną posiadanych umiejętności. O ile wiedzę (teoretyczną)
można przekazać w postaci szkoleń, porad – doradztwa czy konsultacji, to doświadczenie
się nabywa, obejmuje ono przecież umiejętności praktyczne. Aby uzyskać doświadczenie
w danej dziedzinie, w określonym zakresie konieczny jest osobisty udział w wykonywaniu
jakiegoś przedsięwzięcia, nie można nabyć doświadczenia w procesie konsultacji czy
doradztwa.” Jednak, mimo świadomości braku realności przeniesienia zasobów przez
podmioty trzecie na rzecz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH, zamawiający dokonał pozytywnej oceny
spełniania przez ten podmiot warunków wykazywanych przez te podmioty.

Również zobowiązania załączone do wniosku ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. nie
pozwalają przyjąć realności przeniesienia zasobów. W istocie bowiem są to zobowiązania
o analogicznej, choć nieznacznie rozszerzonej, treści opierającej się na doradztwie

i konsultacjach. Wykonawca rozszerzył (doprecyzował) pozornie zakres zobowiązania
wskazując, iż w ramach stałego doradztwa i konsultacji technicznych istnieje możliwość
„konsultowania i uzgadniania z naszą kadrą techniczną mającą doświadczenie przy realizacji
podobnych zamówień, procesu organizacji inwestycji oraz sposobów rozwiązywania
pojawiających się w jej trakcie problemów”. Dodatkowo wskazać należy, iż ILF Consulting
Engineers Polska Sp. z o.o. samodzielnie nie posiada wymaganego doświadczenia, bowiem
wszystkie realizacje były wykonywane przez podmioty trzecie. Zamawiający wystosował
analogiczne jak ww. pismo, w którym wskazywał na swoje uzasadnione wątpliwości co do
możliwości realnego przekazania swoich zasobów przez firmę Vauche SA. Obydwa
podmioty udostępniające swoje zasoby, tj. Af-Consult OY oraz Vauche SA złożyły we
wniosku identyczne w swej treści zobowiązania, przy czym przyjąć należy, iż oba podmioty
nie do końca orientowały się w zakresie złożonego zobowiązania oraz faktycznej roli, jaką
mają pełnić podczas realizacji zamówienia, bowiem jeden z podmiotów zadeklarował udział
w realizacji zamówienia, natomiast drugi oświadczył, iż nie będzie brał udziału w realizacji
zamówienia. Prawdopodobne jest, że treść zobowiązania została narzucona podmiotom
trzecim, które nie zastanawiały się nad swoją rolą w realizacji zamówienia. Fakty te
potwierdzają, iż przedłożone zobowiązania zostały złożone wyłącznie w celu formalnego
spełnienia postawionych w niniejszym postępowaniu warunków udziału w postępowaniu.
Na wezwanie zamawiającego do złożenia wyjaśnień w zakresie zobowiązań podmiotów
trzecich, wykonawca złożył nowe zobowiązanie, w którym Af-Consult OY oświadczył, iż nie
będzie brał udziału w realizacji przedmiotowego zamówienia. Tym samym wykonawca
wypełnił dyspozycję art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych, gdyż nie przewiduje
ona sprostowania przez wykonawcę złożonych dokumentów. Zamawiający nie mógł również
poprawić złożonego oświadczenia w trybie poprawienia oczywistej omyłki pisarskiej, bowiem
nie jest to oczywista omyłka pisarska. Przedmiotowa zmiana oświadczenia podmiotu
trzeciego deklarująca udział w realizacji zamówienia ma charakter merytorycznej zmiany
i w istocie tworzy nowy dokument zobowiązaniowy.

Obowiązek przedkładania dokumentów potwierdzających brak przesłanek wykluczenia
z postępowania nie dotyczy jedynie przypadku, gdy podmiot udostępniający zasoby ma
pełnić rolę podwykonawcy, a użytego w § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia pojęcia „udziału
w realizacji części zamówienia” nie można utożsamiać z pojęciem podwykonawstwa. Termin
„podwykonawca” jest pojęciem języka prawnego, którym ustawy Prawo zamówień
publicznych posługuje się w szeregu przepisów, nie został jednak użyty ani w art. 26 ust. 2b
ustawy Prawo zamówień publicznych, ani w § 3 ust. 4 ww. rozporządzenia. Tym samym
wyniki wykładni literalnej potwierdzają, że termin zawarty w § 3 ust. 4 rozporządzenia
obejmuje także inne niż podwykonawstwo formy udziału w realizacji zamówienia. Przyjęcie

odmiennego poglądu prowadziłoby do sytuacji, w której wykonawcy powołujący się na
wiedzę i doświadczenie podmiotów trzecich mających zostać podwykonawcami, podlegaliby
dodatkowej kontroli, z uwagi na obowiązek przedłożenia dokumentów podmiotowych dla
danego podwykonawcy, natomiast wykonawcy korzystający z zasobów podmiotu trzeciego
w postaci wiedzy i doświadczenia w sposób zakładający inny udział takiego podmiotu
w realizacji zamówienia, nie mieliby podlegać weryfikacji. Innymi słowy, skorzystanie
z najbardziej realnej i najdalej idącej formy udostępnienia zasobów (podwykonawstwa)
stawiałoby wykonawcę w gorszej sytuacji, niż skorzystanie ze sposobu opierającego się na
mniejszym zaangażowaniu podmiotu trzeciego (np. udział w realizacji zamówienia w roli
konsultanta). Taki stan rzeczy byłby nie do pogodzenia z brzmieniem i funkcją przepisów
o korzystaniu z zasobów podmiotów trzecich oraz z zasadą równego traktowania
wykonawców. Celem ustanowienia obowiązku przedkładania dokumentów potwierdzających
brak podstaw do wykluczenia podmiotów trzecich było przeciwdziałanie uzyskiwaniu korzyści
finansowych z realizacji zamówień publicznych przez podmioty niewłaściwe czy nierzetelne
w stosunku do instytucji publicznych, np. zalegające z uiszczeniem podatków, opłat lub
składek na ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne. Tym samym każdy udział w realizacji
zamówienia (również jako konsultant lub doradca) generuje po stronie wykonawcy
obowiązek przedłożenia dokumentów podmiotowych dla podmiotu udostępniającego swoje
zasoby, w szczególności w zakresie wiedzy i doświadczenie, jeśli zamawiający wprowadzi
regulację zawartą w § 3 ust. 4 rozporządzenia. Zamawiający wprowadził taką regulację
w sekcji III.2.1 litera A punkt 12 ogłoszenia o zamówieniu. Tymczasem wykonawcy wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz ILF
Consulting Engineers Polska Sp. z o.o., mimo ustanowienia takiego obowiązku zapisami
ogłoszenia o zamówieniu nie załączyli dokumentów podmiotowych dla podmiotu trzeciego,
odpowiednio Af-Consult Oy i Vauche SA oraz Grontmij AB i Sutko-Polska Sp. z o.o.
W konsekwencji wykonawca nie potwierdził spełnienia „udostępnianego” warunku udziału
w postępowaniu.
Zdaniem odwołującego wykonawcy mogli wykazać spełnianie warunków udziału
w postępowaniu poprzez podmioty trzecie pod warunkiem, że: 1) udowodnią realność
udostępnienia zasobów, 2) wykażą, że podmiot trzeci będzie uczestniczył w realizacji
zamówienia, 3) załączą do wniosku dokumenty potwierdzające brak przesłanek wykluczenia
tych podmiotów.
Zobowiązania złożone przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH nie stanowią skutecznego
przeniesienia zasobów w zakresie wiedzy i doświadczenia, bowiem nie zapewniają
uczestnictwa podmiotów trzecich w toku realizacji zamówienia, a treść zobowiązania nie
stanowi gwarancji, iż przez cały okres realizacji zamówienia wykonawca będzie dysponował

wiedzą i doświadczeniem podmiotów trzecich w sposób gwarantujący zamawiającemu
należyte wykonanie przedmiotu zamówienia (brak realności przeniesienia zasobów).
Wykonawca ten powinien zatem być wezwany w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych do uzupełnienia dokumentów potwierdzających spełnianie warunków
udziału w postępowaniu. Nawet gdyby przyjąć, iż faktycznie podmioty trzecie będą brały
udział w realizacji zamówienia, to wykonawca powinien być i tak wezwany do uzupełnienia
dokumentów, bowiem nie złożył dokumentów potwierdzających brak podstaw do
wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia w takim samym zakresie jak od
samych wykonawców dla obu podmiotów udostępniających zasoby.
Zobowiązania złożone przez ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. nie stanowią
skutecznego przeniesienia zasobów w zakresie wiedzy i doświadczenia, bowiem treść
zobowiązania nie stanowi gwarancji, iż przez cały okres realizacji zamówienia wykonawca
będzie dysponował wiedzą i doświadczeniem podmiotów trzecich w sposób gwarantujący
zamawiającemu należyte wykonanie przedmiotu zamówienia (brak realności przeniesienia
zasobów) oraz nie załączono dla firmy Af-Consult OY oraz Vauche SA dokumentów
potwierdzających brak podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia
w takim samym zakresie jak od samych wykonawców. Z uwagi na fakt, iż wykonawca ten
przedłożył nowe zobowiązanie, czym wypełnił dyspozycję art. 26 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych, winien być wykluczony na podstawie art. 24 ust. 4 ustawy Prawo
zamówień publicznych.

Zgodnie z sekcją III.2.1 litera A) ogłoszenia o zamówieniu: „Celem potwierdzenia braku
podstaw do wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego zamawiający
wymaga dołączenia do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu następujących
dokumentów: (...) 6. Aktualnej informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie
określonym w art. 24 ust. 1 pkt. 9 ustawy Pzp, wystawionej nie wcześniej niż 6 miesięcy
przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.”
Wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o.
i Grontmij GmbH załączyli informację z Krajowego Rejestru Karnego wystawioną 11 czerwca
2015 r. zgodnie z którą „Grontmij Polska Spółka z Ograniczoną Odpowiedzialnością” nie
figuruje w kartotece nieletnich Krajowego Rejestru Karnego. Tym samym treść tego
dokumentu nie potwierdzała, iż wykonawca nie jest podmiotem zbiorowym, wobec którego
sąd orzekł zakaz ubiegania się o zamówienia na podstawie przepisów o odpowiedzialności
podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy
Pzp).
W konsekwencji zamawiający wezwał wykonawcę w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych „do złożenia prawidłowego dokumentu, to jest informacji z Krajowego

Rejestru Karnego o zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy Pzp wystawionej nie
wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem składania wniosków.” W odpowiedzi wykonawca
wskazał: „iż przedłożony wraz z wnioskiem dokument zawierał błąd, powstały na skutek
omyłki urzędnika sądowego punktu informacyjnego Krajowego Rejestru Sądowego (...). W
związku z tym (...) osoba ta była upoważniona do naniesienia poprawki w omawianym
dokumencie i taki, poprawiony dokument, przedstawiamy w załączeniu (...)”.
Okoliczności niniejszej sprawy wskazują jednoznacznie, iż przedłożony na wezwanie
zamawiającego dokument mający potwierdzić brak podstaw do wykluczenia został
wystawiony po upływie terminu wyznaczonego na składanie wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu. Wskazać bowiem należy, iż „poprawka” urzędnika tworząca
w istocie nowy dokument mający potwierdzać brak podstaw do wykluczenia została
dokonana po upływie terminu wyznaczonego na składanie wniosków. W konsekwencji
wykonawca winien podlegać wykluczeniu z przedmiotowego postępowania.

Odwołanie o sygn. akt KIO 2262/15

Odwołujący – ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o.o. wniósł odwołanie zarzucając
zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 oraz w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawcy
Rambøll Danmark A/S, pomimo że wykonawca ten nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu w postaci dysponowania wiedzą i doświadczeniem w zakresie określonym
w punkcie III.2.1.B ogłoszenia o zamówieniu,
2. art. 7 ust. 1 i 3 w zw. z art. 24 ust. 2 pkt 4 oraz w zw. z art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy Prawo
zamówień publicznych poprzez zaniechanie wykluczenia z postępowania wykonawcy
Rambøll Danmark A/S, pomimo że wykonawca ten nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu w postaci dysponowania określonymi w punkcie III.2.1.C ppkt 4, 5, 7 i 8
ogłoszenia o zamówieniu osobami zdolnymi do wykonania zamówienia, w szczególności
zdolnymi do pełnienia funkcji: a) projektantów ds. branży konstrukcyjno-budowlanej,
b) projektanta ds. aparatury kontrolno-pomiarowej, c) projektanta ds. branży energetycznej,
d) eksperta ds. oczyszczania spalin.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu unieważnienia
czynności dopuszczenia Rambøll Danmark A/S do udziału w postępowaniu, wykluczenia
Rambøll Danmark A/S z postępowania wobec niewykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu oraz zasądzenie na rzecz odwołującego zwrotu kosztów postępowania
odwoławczego.

Zgodnie z punktem III.2.1.B ogłoszenia o zamówieniu postawiony przez zamawiającego
warunek w postaci posiadania wiedzy i doświadczenia niezbędnego do wykonania
zamówienia zostanie uznany za spełniony, jeżeli wykonawca wykaże, że: „w okresie
ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym okresie,
wykonał usługi polegające na zaprojektowaniu co najmniej jednej zbudowanej lub
rozbudowanej i kompleksowo zmodernizowanej (technologicznie i technicznie) instalacji
termicznego przekształcania odpadów komunalnych, o wydajności nie mniejszej niż 200.000
Mg odpadów/rok, będącej na dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji, zrealizowanej w oparciu o warunki kontraktowe
FIDIC lub równoważne oraz co najmniej dwóch instalacji do automatycznego sortowania
odpadów komunalnych ze zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok, będących na
dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
w fazie eksploatacji.” Jednocześnie zamawiający w ogłoszeniu wyjaśnił, że każdorazowo,
jeśli w ogłoszeniu użyto terminu: „zaprojektowanie lub kompleksowe zaprojektowanie”
oznacza to wykonanie przez wykonawcę co najmniej projektu budowlanego i projektów
wykonawczych dla danego przedsięwzięcia inwestycyjnego.
Na potwierdzenie spełnienia warunku w zakresie wymaganego doświadczenia w wykonaniu
usługi polegającej na zaprojektowaniu co najmniej dwóch instalacji do automatycznego
sortowania odpadów komunalnych ze zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok,
będących na dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu w fazie eksploatacji Rambøll Danmark A/S wskazał na doświadczenie przy
projektowaniu następujących instalacji: a) Sortownia i kompostownia dla Międzygminnego
Składowiska Odpadów Komunalnych, Wągrowiec, Polska, 2012-2013 oraz b) Instalacja
mechaniczno-biologicznego
unieszkodliwiania
odpadów
na
składowisku
odpadów
w miejscowości Łęczyca, Zakład Zagospodarowania Odpadów w Stargardzie Szczecińskim,
Łęczyca, Polska, 2012-2013. Z przedłożonych przez wykonawcę listów referencyjnych
odnoszących się do przedmiotowych usług wynika, że przedmiotowe usługi projektowe nie
obejmowały wykonania „co najmniej projektu budowlanego i projektów wykonawczych dla
danego przedsięwzięcia inwestycyjnego”, co było wprost wymagane przez zamawiającego
oraz, że wskazane instalacje nie spełniają wymogu w zakresie minimalnej przepustowości ze
zbiórki selektywnej na poziomie 30.000 Mg/rok.
Wobec powyższego Rambøll Danmark A/S nie wykazał spełnienia warunków udziału
w postępowaniu w postaci dysponowania wiedzą i doświadczeniem w zakresie określonym
w pkt. III.2.1.B ogłoszenia o zamówieniu. Jednocześnie, wobec uprzedniego wezwania tego
wykonawcy przez zamawiającego do uzupełnienia dokumentów w powyższym zakresie,
wskazane powyżej uchybienia nie podlegają uzupełnieniu, a tym samym wykonawca

powinien zostać wykluczony z postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo
zamówień publicznych bez konieczności wzywania do uzupełnienia dokumentów w trybie art.
26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień publicznych.

Zgodnie z punktem III.2.1 C ppkt 4 ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wymagał, aby
wykonawca dysponował osobami zdolnymi do wykonywania funkcji projektantów ds. branży
konstrukcyjno-budowlanej, w tym co najmniej dwiema osobami posiadającymi:
a) wykształcenie wyższe techniczne, b) doświadczenie w sprawowaniu nadzorów autorskich,
c) biegłą znajomość języka polskiego w mowie i piśmie, d) uprawnienia do projektowania bez
ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej wydane na podstawie przepisów Prawa
budowlanego lub równoważne (poprzez termin „uprawnienia równoważne” rozumie się
uprawnienia, które zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawniają do projektowania
w danej specjalności na terenie Polski), z czego jedna osoba będzie legitymowała się co
najmniej 10-letnim doświadczeniem zawodowym (nie starszym niż 10 lat od dnia publikacji
ogłoszenia) w zarządzaniu zespołem oraz w opracowywaniu dokumentacji projektowej
zgodnej z wymaganymi przez przepisy prawa normami, w tym koncepcji architektonicznych,
która w tym okresie opracowała dokumentację projektową dla co najmniej dwóch
infrastrukturalnych inwestycji budowlanych o charakterze przemysłowym, z czego jedną była
instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych o wydajności nie mniejszej niż
90.000 Mg odpadów/rok, będąca na dzień upływu terminu składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w fazie budowy lub eksploatacji; natomiast druga
osoba będzie legitymowała się co najmniej 10-letnim doświadczeniem zawodowym (nie
starszym niż 10 lat od dnia publikacji ogłoszenia) w opracowywaniu dokumentacji
projektowej, wykonanej zgodnie z obowiązującymi przepisami techniczno-budowlanymi oraz
wymaganymi przez przepisy prawa normami, w tym koncepcji architektonicznych, która
w tym okresie opracowała dokumentację projektową dla co najmniej dwóch
infrastrukturalnych inwestycji budowlanych o charakterze przemysłowym.
Jednocześnie zamawiający wyjaśnił, że każdorazowo, jeśli w ogłoszeniu użyto terminu
„dokumentacja projektowa” oznacza dokumentację projektową zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Infrastruktury z 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy
dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych
oraz programem funkcjonalno-użytkowym lub aktami prawnymi w sprawie zakresu i formy
dokumentacji projektowej obowiązujących w miejscu wykonania dokumentacji projektowej,
w zakresie co najmniej projektu budowlanego i projektów wykonawczych; „zaprojektowanie
lub kompleksowe zaprojektowanie” oznacza wykonanie przez wykonawcę co najmniej
projektu
budowlanego
i
projektów
wykonawczych
dla
danego
przedsięwzięcia
inwestycyjnego.

Rambøll Danmark A/S jako osobę nr 1 do pełnienia funkcji projektanta ds. branży
konstrukcyjno-budowlanej wskazał Birthe Lindegaard, jednak w odniesieniu do tej osoby
brak jest potwierdzenia wymaganego co najmniej 10-letniego doświadczenia w zakresie
opracowywania dokumentacji projektowej, w tym koncepcji architektonicznych. Jako osobę
nr 2 wskazał M. S., jednak w odniesieniu do doświadczenia zawodowego tej osoby brak jest
potwierdzenia posiadanego doświadczenia w opracowaniu dokumentacji projektowej,
obejmującej
co
najmniej
projekt
budowlany
i
wykonawczy
dla
wymaganych
infrastrukturalnych inwestycji budowlanych o charakterze przemysłowym. Ponadto
wykonawca nie wykazał, aby osoba ta posiadała co najmniej 10-letnie doświadczenie
w zarządzaniu zespołem, zgodnie z wymogami ogłoszenia o zamówieniu. W odpowiedzi na
wezwanie zamawiającego wykonawca przekazał strony tytułowe dokumentacji dotyczącej
akumulatora ciepła w Elektrowni Ostrołęka, mające potwierdzić doświadczenie M. S. w
opracowywaniu dokumentacji projektowej infrastrukturalnej inwestycji budowlanej o
charakterze przemysłowym. Jednakże przekazane strony tytułowe wskazują jedynie, iż
dokumentacja dotyczyła „projektu warsztatowego”, a nie projektu budowlanego.
Zgodnie z punktem III.2.1 C. pkt 5 ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wymagał, aby
wykonawca dysponował osobą zdolną do pełnienia funkcji projektanta ds. aparatury
kontrolno-pomiarowej posiadającą a) „wykształcenie wyższe techniczne, b) co najmniej 10
lat doświadczenia zawodowego (nie starsze niż 10 lat od dnia publikacji ogłoszenia)
w projektowaniu układów kontrolno-pomiarowych i automatyki, która w tym okresie
zaprojektowała dokumentację dla co najmniej dwóch zbudowanych lub rozbudowanych/
kompleksowo zmodernizowanych obiektach (technologicznie i technicznie), będących na
dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
w fazie eksploatacji, w tym co najmniej jednej instalacji termicznego przekształcania
odpadów komunalnych o wydajności co najmniej 150.000 Mg odpadów/rok oraz jednej
ciepłowni/elektrociepłowni o mocy nie mniejszej niż 30 MW energii cieplnej, lub oczyszczalniścieków o przepustowości co najmniej 20.000 m
3
/dobę, c) biegłą znajomość języka polskiego
w mowie i piśmie, d) uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności
instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych
wydane na podstawie przepisów Prawa budowlanego lub równoważne (poprzez termin
„uprawnienia równoważne” rozumie się uprawnienia, które zgodnie z obowiązującymi
przepisami uprawniają do projektowania w danej specjalności na terenie Polski),
e) doświadczenie w sprawowaniu nadzorów autorskich.
Rambøll Danmark A/S do pełnienia tej funkcji wskazał H. R., jednak brak jest jakichkolwiek
informacji na temat posiadanego doświadczenia w opracowaniu dokumentacji projektowej
obejmującej projekt budowlany i wykonawczy. Jak wynika z przedłożonych dokumentów H.

R. w zakresie projektów wykonawczych pełnił jedynie „kontrolę nad opracowywaniem
projektów wykonawczych”.

Zgodnie z punktem III.2.1 C. pkt 7 ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wymagał, aby
wykonawca dysponował osobą zdolną do pełnienia funkcji projektanta ds. branży
energetycznej posiadającą: a) „wykształcenie wyższe techniczne, b) co najmniej 10 lat
doświadczenia zawodowego (nie starsze niż 10 lat od dnia publikacji ogłoszenia)
w projektowaniu instalacji energetycznych, która w tym okresie opracowała dokumentację
projektową dla co najmniej dwóch zbudowanych lub rozbudowanych i kompleksowo
zmodernizowanych (technologicznie i technicznie), będących na dzień upływu terminu
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji
obiektach, w tym co najmniej: jednej instalacji termicznego przekształcania odpadów
komunalnych o wydajności co najmniej 150.000 Mg odpadów/rok oraz jednej
ciepłowni/elektrociepłowni, lub dwóch ciepłowni/elektrociepłowni o mocy nie mniejszej niż 30
MW energii cieplnej, c) biegłą znajomość języka polskiego w mowie i piśmie, d) uprawnienia
do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji,
urządzeń energetycznych lub uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej, wydane na podstawie przepisów Prawa budowlanego lub
równoważne, e) doświadczenie w sprawowaniu nadzorów autorskich.
Rambøll Danmark A/S do pełnienia tej funkcji wskazał C. H., jednak brak jest jakichkolwiek
informacji na temat posiadanego doświadczenia w opracowaniu dokumentacji projektowej
obejmującej projekt budowlany i wykonawczy. Jak wynika z przedłożonych dokumentów, C.
H. w zakresie projektów wykonawczych pełnił jedynie „kontrolę nad opracowywaniem
projektów wykonawczych”.

Zgodnie z punktem III.2.1 C. ppkt 8 ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wymagał, aby
wykonawca dysponował osobą zdolną do pełnienia funkcji eksperta ds. oczyszczania spalin
posiadającą: a) „wykształcenie wyższe techniczne, b) co najmniej 10-letnie doświadczenie
zawodowe (nie starsze niż 10 lat od dnia publikacji ogłoszenia) w opracowywaniu
dokumentacji projektowej, określającej technologię oczyszczania spalin odlotowych
z procesu spalania odpadów komunalnych, która w tym okresie opracowała dokumentacje
projektową dla co najmniej dwóch zbudowanych lub rozbudowanych i kompleksowo
zmodernizowanych (technologicznie i technicznie) instalacji termicznego przekształcania
odpadów komunalnych, o wydajności nie mniejszej niż 90.000 Mg odpadów/rok, będących
na dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
w fazie eksploatacji, z czego jedna z przywołanych wyżej instalacji powinna być wyposażona

w półsuchy system oczyszczania spalin, c) biegłą znajomość języka polskiego w mowie
i piśmie.
Rambøll Danmark A/S do pełnienia tej funkcji wskazał M. L., jednak brak jest jakichkolwiek
informacji na temat posiadanego doświadczenia w opracowaniu dokumentacji projektowej
obejmującej projekt budowlany i wykonawczy. Jak wynika z przedłożonych dokumentów M.
L. w zakresie projektów wykonawczych pełnił jedynie „kontrolę nad opracowywaniem
projektów wykonawczych”. W odniesieniu do tej osoby nie wykazano także wymaganego
doświadczenia w zakresie co najmniej 10-letniego doświadczenia zawodowego w
opracowywaniu dokumentacji projektowej, określającej technologię oczyszczania spalin
odlotowych z procesu spalania odpadów komunalnych.
Oznacza to, że Rambøll Danmark A/S nie wykazał spełnienia warunków udziału w
postępowaniu w postaci dysponowania osobami zdolnymi do pełnienia ww. funkcji.

II Ustalenia Izby
Na wstępie Izba stwierdziła, że nie zachodzi żadna z przesłanek skutkujących odrzuceniem
któregokolwiek z odwołań, opisanych w art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych,
a odwołujący mają interes we wniesieniu swoich odwołań.

Odwołanie o sygn. akt KIO 2243/15

W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania (w szczególności treść ogłoszenia
o zamówieniu, wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, wezwania z 29 lipca
2015 r., odpowiedzi odwołującego z 13 sierpnia 2015 r.) nie jest sporny między stronami
i odpowiada stanowi opisanemu przez odwołującego w odwołaniu (nie był kwestionowany
przez zamawiającego ani przystępujących).

Izba ustaliła, że przedmiotem sporu pomiędzy odwołującym a zamawiającym jest
wykluczenie odwołującego z postępowania ze względu na niewykazanie przez niego
spełnienia warunków udziału w postępowaniu ze względu na niewykazanie dysponowania
osobą na stanowisko projektanta ds. aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki
posiadającą uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej
w zakresie sieci, instalacji, urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych.

Treść wymagań (warunku udziału w postępowaniu) przytoczona przez odwołującego
w odwołaniu nie była sporna. Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie podtrzymał swoje
stanowisko co do poprawności swojej czynności podkreślając, że nawet jeśli wskazany na to
stanowisko P. C. takie uprawnienia posiada, to nie zostało to przez odwołującego wykazane
w stosownej chwili, tj. na etapie badania przez zamawiającego wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu, lecz dopiero w odwołaniu. Zamawiający nie polemizował ze
stanowiskiem odwołującego zawartym w odwołaniu, że p. C. ewentualnie uprawnienia
posiada wskazując na ww. okoliczność niewykazania tego faktu jako podstawę swojej
czynności.

Izba uznała, że decyzja zamawiającego dotycząca wykluczenia odwołującego była
prawidłowa. Zamawiający wymagał, by osoba wskazana na stanowisko projektanta ds.
aparatury kontrolno-pomiarowej i automatyki posiadała uprawnienia do projektowania bez
ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń elektrycznych
i elektroenergetycznych wydane na podstawie przepisów Prawa budowlanego lub
równoważne (poprzez termin „uprawnienia równoważne” rozumie się uprawnienia, które
zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawniają do projektowania w danej specjalności na
terenie Polski).
Odwołujący
na
stanowisko
to
wskazał
P.
C.
(alternatywnie
używana
w dokumentach pisownia: P. C.) – jak wyjaśnił w odwołaniu, obywatela Włoch. W
załączonym do wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu wykazie mającym
potwierdzić dysponowanie potencjałem kadrowym niezbędnym do wykonania zamówienia,
przygotowanym według wzoru zamawiającego w kolumnie „Wykształcenie, posiadane
uprawnienia oraz rok ich otrzymania, liczba lat doświadczenia zawodowego w projektowaniu”
podał: •Stopień inżynierii elektrycznej w 1985 roku, •Członek Izby Inżynierów od 1996, •19 lat
doświadczenia zawodowego na dzień 19.06.2015.
29 lipca 2015 r. zamawiający, powołując się na art. 26 ust. 3 ustawy Prawo zamówień
publicznych, skierował do odwołującego pismo wzywające odwołującego do złożenia
(uzupełnienia) dokumentów potwierdzających spełnianie warunków udziału w postępowaniu.
Na str. 6-7 tego pisma zamawiający odniósł się do P. C. wskazując na nieprawidłowy opis
doświadczenia tej osoby oraz stwierdzając, iż „w sekcji III.2.1) C pkt 5 lit. d [ogłoszenia o
zamówieniu] oczekuje się, że osoba na stanowisko Projektanta ds. aparatury kontrolno-
pomiarowej i automatyki będzie posiadała uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w
specjalności
instalacyjnej
w
zakresie
sieci,
instalacji,
urządzeń
elektrycznych
i elektroenergetycznych wydane na podstawie przepisów Prawa budowlanego lub
równoważne (poprzez termin „uprawnienia równoważne” rozumie się uprawnienia, które
zgodnie z obowiązującymi przepisami uprawniają do projektowania w danej specjalności na

terenie Polski), Wykonawca w tabeli nr 4 nie wskazał czy osoba wskazana przez wykonawcę
na ww. stanowisko posiada wymagane uprawnienia.”
W odpowiedzi, pismem z 13 sierpnia 2015 r. (str. 22), odwołujący odniósł się do
posiadanego przez P. C. doświadczenia, opisując je, jednak nie wskazał informacji
dotyczących uprawnień pana C. . Pod informacją o doświadczeniu pana C. zawarł informacje
dotyczące uprawnień w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji, urządzeń
elektrycznych i elektroenergetycznych równoważnych w stosunku do wydawanych na
podstawie przepisów Prawa budowlanego, lecz dla P. B. wskazanego do pełnienia funkcji
projektanta ds. branży elektrycznej, którego dotyczyła kolejna pozycja pisma (w tym zakresie
odwołujący również był wzywany do uzupełnienia w zakresie doświadczenia i posiadanych
uprawnień).
Przy czym nie można uznać, że wskazanie w tym akapicie nazwiska P. B. stanowi jedynie
omyłkę pisarską, a informacja faktycznie dotyczy P. C., skoro znajduje się w punkcie
dotyczącym tej osoby. Wykonawca był bowiem wzywany do udzielenia informacji o
uprawnieniach P. B., nie ma innej informacji o uprawnieniach tej osoby, a data wpisu obok
numeru izby to rok 1979, podczas gdy w wykazie podano, że P. C. jest członkiem Izby
Inżynierów od roku 1996. Być może odwołujący pomylił wpisy dotyczące poszczególnych
specjalistów (same wyjaśnienia są długie i obejmują wiele osób), jednak nie zmienia to faktu,że brak jest informacji dotyczących uprawnień budowlanych P. C. . Za takie nie można
bowiem uznać samego stwierdzenia, że P. C. jest członkiem Izby Inżynierów – na gruncie
prawa polskiego (i nie tylko polskiego) oraz praktyki, jest to informacja dalece
niewystarczająca do stwierdzenia, czy i jakie uprawnienia posiada osoba wpisana na taką
listę, a więc – co jest istotne – czy posiada akurat uprawnienia wymagane. Co więcej,
powszechnie wiadome w branży oraz w orzecznictwie dotyczącym zamówień publicznych
jest to, że w przypadku, gdy chodzi o uprawnienia równoważne, tj. odpowiadające zakresem
wskazanym w obecnie obowiązujących przepisach (czy to uprawnienia zagraniczne, czy
wydane w oparciu o wcześniejsze przepisy krajowe), wielokrotnie dochodziło do sporów, czy
dane uprawnienia na pewno są uprawnieniami bez ograniczeń i czy obejmują daną część
branży.
Zdaniem Izby podanie tej informacji przez wykonawcę – i to wprost (złożenie konkretnego,
jednoznacznego oświadczenia) – jest niezbędne, gdyż w każdym innym przypadku
pozostaje w sferze domysłów zamawiającego, co jest nieprawidłowe w świetle zasad
wykazywania spełniania warunków udziału w postępowaniu. Tym bardziej niedopuszczalne
jest, by zamawiający zmuszony był poszukiwać jakichkolwiek informacji na włoskiej stronie
internetowej; zresztą pomimo włoskiego brzmienia nazwiska wcale nie musiało tu chodzić
o izbę włoską. Zresztą zamawiający zwrócił się wprost o przedstawienie mu danych
informacji poprzez uzupełnienie wykazu osób. Pomijając już formalny skutek tego wezwania,

czynność ta wskazywała wprost, że nie uznał zawartej w wykazie informacji za poprawną
(dającą mu oczekiwaną informację).
Z art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych wynika bowiem wprost, że to
wykonawca ma wykazać spełnianie tych warunków. Według internetowego „Słownika języka
polskiego” PWN określenia „wykazać/wykazywać (się)” oznaczają: 1. uzewnętrznić coś,
2. ujawnić istnienie czegoś, 3. przedstawić coś w sposób przekonujący, 4. udowodnić, że ma
się określone kwalifikacje, umiejętności, cechy charakteru, 5. okazać dokumenty
potwierdzające
coś
(podobnie
słownik
pod
redakcją
W.
Doroszewskiego
(http://sjp.pwn.pl/szukaj/wykazać.html; http://sjp.pwn.pl/doroszewski/wykazac;5520181.html).
Interpretacja art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych jest jednoznaczna
i zmierza w tym samym, jednym kierunku – przepis ten po to został zmieniony w stosunku do
jego poprzedniego brzmienia, aby wskazywał właśnie na ten efekt i obowiązek wykonawcy –
tj. to on ma zamawiającemu jednoznacznie udowodnić, że warunki spełnia, a nie
pozostawiać to domniemaniom i domysłom.
Nie można również uznać, że zamawiający nie wymagał podania informacji w tym zakresie –
z sekcji III.2.1. pkt D ppkt D.3. ogłoszenia o zamówieniu wynika wprost, że w celu
potwierdzenia spełniania warunków udziału w postępowaniu dotyczących dysponowania
osobami zdolnymi do wykonania zamówienia zamawiający wymagał dołączenia do wniosku
wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia wraz z informacjami na
temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do
wykonania zamówienia, a z tego wykazu musiało wynikać potwierdzenie spełniania warunku
określonego w sekcji III.2.1) lit. C ogłoszenia.
Wymaganie dotyczące posiadanych uprawnień było istotnym elementem wymogów
dotyczących kwalifikacji zawodowych i wykształcenia projektanta ds. aparatury kontrolno-
-pomiarowej i automatyki, wręcz kluczowym, gdyż bez tych uprawnień nie mógłby on w ogóle
wykonać projektu, przynajmniej zgodnie z przepisami prawa (a tylko takie wykonanie
wchodzi w grę).
To, że posiadanie uprawnień zamawiający będzie weryfikował przed zawarciem umowy, jest
zupełnie inną kwestią – jest to powszechna praktyka zamawiających i polega na
przedstawieniu (oryginałów) dokumentów stwierdzających nadanie danych uprawnień. Była
ona stosowana także w przeszłych stanach prawnych, kiedy wykonawcy do swoich ofert lub
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu przedstawiali kserokopie uprawnień
i jest stosowana tym bardziej teraz, kiedy zamawiający opierają się jedynie na
oświadczeniach wykonawców. Nie zmienia też ona faktu, że stosowne oświadczenie w tym
zakresie wykonawca musi złożyć we wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,
aby mogło być ono zweryfikowane także w ramach badania wniosku.
W związku z powyższym Izba oddaliła odwołanie o sygnaturze KIO 2243/15.

Odwołanie o sygn. akt KIO 2256/15

W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania (w szczególności treść ogłoszenia
o zamówieniu, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, wezwań
zamawiającego do, odpowiednio, wyjaśnienia lub uzupełnienia wniosków, odpowiedzi
wykonawców na ww. wezwania nie jest sporny między stronami i odpowiada stanowi
opisanemu przez odwołującego w odwołaniu (nie był kwestionowany przez zamawiającego
ani przystępujących).

Izba ustaliła, że przedmiotem sporu pomiędzy odwołującym a przystępującymi –
wykonawcami wspólnie ubiegającymi się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o.
i Grontmij GmbH oraz wykonawcą ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o. o. (zamawiający
uwzględnił odwołanie w całości) jest zaniechanie wykluczenia przystępujących
z postępowania pomimo niewykazania przez nich, zdaniem odwołującego, spełniania
warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia z powołaniem się na
zasoby innych podmiotów, a w przypadku wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH także
nieprzedstawienie prawidłowej informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie
podmiotów zbiorowych.

W sekcji III.2.1) pkt B ogłoszenia o zamówieniu zamawiający wskazał, że ubiegający się
o udzielenie zamówienia wykonawcy muszą spełniać następujące warunki udziału
w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia: „warunek zostanie uznany za spełniony,
jeżeli wykonawca wykaże, że w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania
wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia
działalności jest krótszy – w tym okresie, wykonał usługi polegające na zaprojektowaniu co
najmniej jednej zbudowanej lub rozbudowanej i kompleksowo zmodernizowanej
(technologicznie i technicznie) instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych,
o wydajności nie mniejszej niż 200.000 Mg odpadów/rok, będącej na dzień upływu terminu
składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji,
zrealizowanej w oparciu o warunki kontraktowe FIDIC lub równoważne oraz co najmniej
dwóch instalacji do automatycznego sortowania odpadów komunalnych ze zbiórki
selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok, będących na dzień upływu terminu składania

wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji.” Jednocześnie
zamawiający w ogłoszeniu zdefiniował użyte pojęcia, np. „warunki kontraktowe FIDIC lub
równoważne”, „zaprojektowanie lub kompleksowe zaprojektowanie”.
Zamawiający wskazał również, że w celu oceny, czy wykonawca będzie dysponował
zasobami innych podmiotów w stopniu niezbędnym do należytego wykonania zamówienia
oraz oceny, czy stosunek łączący wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje rzeczywisty
dostęp do zasobów, żąda przedstawienia dokumentów dotyczących w szczególności:
1. zakresu dostępnych wykonawcy zasobów innego podmiotu, 2. sposobu wykorzystania
zasobów innego podmiotu przez wykonawcę przy realizacji zamówienia, 3. charakteru
stosunku, jaki będzie łączył wykonawcę z innym podmiotem, 4. zakresu i okresu udziału
innego podmiotu przy wykonywaniu zamówienia. (Zostało to też powtórzone w punkcie C).
W celu potwierdzania spełniania warunku wykonawcy mieli przedstawić wykaz wykonanych
głównych usług wraz z dowodami potwierdzającymi ich należyte wykonanie (pkt D.2. ww.
sekcji ogłoszenia).

Możliwość powoływania się przy wykazywaniu warunków udziału w postępowaniu na
potencjał innego podmiotu wynika z art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z tym przepisem wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale
technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia, zdolnościach finansowych lub
ekonomicznych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi
stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić zamawiającemu, iż
będzie dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, w szczególności
przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do
dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia.” Art. 26 ust. 2e
ustawy Prawo zamówień publicznych, który również przywołał odwołujący, stanowi, że
podmiot, który zobowiązał się do udostępnienia zasobów zgodnie z ust. 2b, odpowiada
solidarnie z wykonawcą za szkodę zamawiającego powstałą wskutek nieudostępnienia tych
zasobów, chyba że za nieudostępnienie zasobów nie ponosi winy.
Przepis art. 26 ust. 2b ustawy Prawo zamówień publicznych jest bezpośrednim
przeniesieniem regulacji unijnych, m.in. art. 48 ust. 3 dyrektywy 2004/18/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 31 marca 2004 r. w sprawie koordynacji procedur udzielania
zamówień publicznych na roboty budowlane, dostawy i usługi, zgodnie z którym wykonawca
może, w stosownych przypadkach oraz w odniesieniu do konkretnego zamówienia, polegać
na zdolnościach innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączących go z nimi
powiązań. Musi on w takiej sytuacji dowieść instytucji zamawiającej, iż będzie dysponował
zasobami niezbędnymi do realizacji zamówienia, na przykład przedstawiając w tym celu
zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów.

Oznacza to, że przy jego interpretacji szczególnie istotne są poglądy dotyczące interpretacji
dyrektywy wyrażone w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE.

Podstawą postawionych przez odwołującego zarzutów były nieprawidłowe zobowiązania
podmiotów, na których potencjał powołali się ww. wykonawcy, a które, zdaniem
odwołującego nie wskazywały na realne, w trakcie realizacji zamówienia, korzystanie z tych
zasobów, a jedynie formalne – wyłącznie w celu formalnego wykazania spełniania warunków
udziału w postępowaniu. Odwołujący wskazał przede wszystkim, że powoływanie się na
zasoby innych podmiotów (zwanych popularnie „podmiotami trzecimi”) powinno być
dopuszczalne tylko, jeśli wykonawca realnie dysponuje tymi zasobami. Realne
dysponowanie wiedzą i doświadczeniem innych podmiotów musi wiązać się z udziałem tych
podmiotów w realizacji zamówienia i to nie obojętnie jaki ich udział, ale w postaci
podwykonawstwa, ewentualnie, jeśli przyjąć możliwość przeniesienia zasobów w zakresie
wiedzy i doświadczenia w postaci doradztwa i konsultacji (co jest wątpliwe) to rola podmiotu
trzeciego winna być rolą aktywną, wręcz nadzorczą nad całym procesem projektowym.

Izba w pełni zgadza się z owym poglądem. Zresztą pogląd o konieczności realnego
dysponowania deklarowanymi zasobami wielokrotnie wyrażany był w orzeczeniach
Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej dotyczących możliwości powoływania się przez
wykonawcę na zasoby innych podmiotów, poczynając od wyroku z 14 kwietnia 1994 r.
w sprawie C-389/92 Ballast Nedam, czy z 2 grudnia 1999 r. w sprawie C-176/98 Holst Italia.
Przykładowo można tu przywołać nowszy wyrok – z 10 października 2013 r. w sprawie
C-94/12, w którym Trybunał wskazał: „Należy zatem zauważyć, że dyrektywa 2004/18
umożliwia łączenie kwalifikacji wielu podmiotów gospodarczych w celu spełnienia
minimalnych wymogów określonych przez instytucję zamawiającą, o ile zostanie wykazane
tej instytucji zamawiającej, że kandydat lub oferent powołujący się na kwalifikacje jednego
lub kilku innych podmiotów będzie w rzeczywistości mógł dysponować środkami tych
podmiotów, które są niezbędne do wykonania zamówienia.”
Przy czym należy tu zwrócić uwagę, że określeń odnoszących się do „możliwości
dysponowania” zasobem nie można odczytywać jako „może, ale nie musi z nich skorzystać,
jeśli nie zechce”, ale jako „na pewno będzie z nich korzystał.” Podobnie, jeśli chodzi
o „niezbędność do wykonania zamówienia” – nie można tego odczytywać jako zezwolenie na
to, by wykonawca w trakcie realizacji zamówienia stwierdził, że dany zasób, tu: wiedza
i doświadczenie, są mu zbędne, gdyż i bez nich wykona zamówienie. W tym wypadku zasób
ten jest „niezbędny”, gdyż taki był warunek powierzenia wykonawcy wykonania projektu.
Zatem i zamówienie „niezbędnie” musi wykonać podmiot posiadający wymagane i określone
w warunku doświadczenie.

W innym przypadku nie można w ogóle mówić o realności dysponowania środkami, a jedynie
o ich formalnym wykorzystaniu w postępowaniu wyłącznie w celu formalnego wykazania
spełnienia warunku udziału w postępowaniu. To z kolei zostało wyraźnie wykluczone. Do tej
kwestii odnosi się też „udowodnienie zamawiającemu, że wykonawca będzie dysponował
zasobami” – czyli że będzie dysponował wymaganą wiedzą i doświadczeniem – czyli, że
przedmiot zamówienia wykonana podmiot, który tę wiedzę i doświadczenie na etapie
postępowania o udzielenie zamówienia deklarował, czyli podmiot trzeci, a nie jakikolwiek
inny, włącznie z samym wykonawcą (nieposiadającym wymaganego doświadczenia).
Wyraz tego można odnaleźć m.in. w opinii Rzecznika Generalnego wyrażonej w przywołanej
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp.
z o.o. i Grontmij GmbH sprawie C-324/14 (oficjalnie dostępnej na stronie internetowej
Trybunału), w której wskazano: „27. Niezależnie od tego, co zostało powiedziane
w poprzednich punktach, to na oferentach, którzy powołują się na zasoby innych podmiotów,
ciąży wymóg dowiedzenia instytucji zamawiającej, że zasoby te rzeczywiście są im
dostępne. Z tej perspektywy art. 48 ust. 3 dyrektywy 2004/18 można postrzegać jako
nakładający wymóg dowodowy, którego ocena jest pozostawiona instytucji zamawiającej.
Zgodnie z art. 44 ust. 1 dyrektywy 2004/18 to instytucje zamawiające sprawdzają
predyspozycje kandydatów lub oferentów zgodnie z kryteriami, o których mowa w art. 47-52
dyrektywy 2004/18. Innymi słowy, jak podkreśliły na rozprawie instytucja zamawiająca i rząd
polski, instytucja zamawiająca jest związana obowiązkiem zapewnienia, że wybrany oferent
jest rzeczywiście zdolny do prawidłowego wykonania zamówienia. 28. Celem przepisów
dyrektywy 2004/18 odnoszących się do udziału osób trzecich w realizacji zamówień
publicznych jest uniknięcie sytuacji, w której przedsiębiorstwo byłoby uprawnione do
przyznania mu zamówienia pomimo okoliczności, że nie posiada środków niezbędnych do
wykonania zamówienia. Stąd art. 48 ust. 3 dyrektywy 2004/18 wyklucza możliwość, by
instytucja zamawiająca stosowała czysto formalne podejście do przedstawianego przez
oferenta dowodu, stosownie do ciążących na niej obowiązków. Innymi słowy, nie jest
dopuszczalne, by oferenci powoływali się na zdolności podmiotu trzeciego, jeżeli ma to
wyłącznie na celu formalne spełnienie określonej w ogłoszeniu o zamówieniu przesłanki
minimalnej zdolności.”
Wynika to z tego, że warunki kwalifikacji wykonawców nie mogą być postrzegane jedynie
jako „sztuka dla sztuki”, którą uprawia się jedynie w trakcie procedury udzielania
zamówienia, a nie mająca znaczenia dla późniejszej realizacji zamówienia, lecz mają na celu
wyłonienie podmiotu (podmiotów) zdolnych do prawidłowego wykonania zamówienia, która
to zdolność jest weryfikowana m.in. poprzez spełnienie postawionych warunków udziału
w postępowaniu. Nie można też traktować przepisów dotyczących zasobów podmiotów
trzecich jako zezwalających na obejście innych przepisów ustawy (np. art. 22 i art. 24) i celu

weryfikacji wykonawców (wybór podmiotu, który chociaż w minimalnym, określonym
warunkami, zakresie gwarantuje prawidłowe wykonanie zamówienia). Poza tym nie można
dopuścić do tego, by pod pozorem „otwarcia na konkurencję” wykonawców powołujących się
na zasoby innych podmiotów traktować lepiej niż wykonawców dysponujących własnym
potencjałem, gdyż jest to sprzeczne z podstawową zasadą zamówień publicznych wyrażoną
m.in. w art. 7 ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych, czyli uczciwej konkurencji
i równego traktowania wykonawców. Zatem owszem, dany wykonawca może korzystać
z pomocy innego podmiotu lub podmiotów, ale w taki sposób i z takim skutkiem, jakby to był
jego własny potencjał. Czyli po pierwsze – zamawiający musi być pewien, że efekt jego
pracy będzie nie gorszy, niż wykonawcy posiadającego własne doświadczenie, a po drugie –że przedmiot zamówienia wykona podmiot posiadający wymagane doświadczenie, a nie
podmiot, który dopiero jest ewentualnie gotowy się nauczyć w trakcie realizacji zamówienia
(co mu się uda lub nie). Należy bowiem zwrócić uwagę, że gdyby zamawiający dopuszczał
taką opcję, to stawianie warunku posiadania danego doświadczenia już przed rozpoczęciem
realizacji zamówienia byłoby kompletnie pozbawione sensu. Skoro zaś zamawiający dane
doświadczenie uznał za warunek konieczny powierzenia wykonawcy pracy, nie może
zignorować jego braku. Byłoby to właśnie obejście przepisów. Z tego samego powodu nie
można uznać za wystarczające wiedzy i doświadczenia wykonawcy innego niż to konkretnie
wskazane w warunku – z punktu widzenia kwalifikacji wykonawcy do dalszego etapu
postępowania jest ono zupełnie nieistotne, niezależnie od tego, jak szerokie by nie było (nie
ma instytucji „doświadczenia równoważnego”). Co jest oczywiste, zamawiający musi
przestrzegać reguł, które sam ustalił (por. np. wyrok Trybunału z 6 listopada 2014 r.
w sprawie C-42/13 „zasada równego traktowania i wynikający z niej obowiązek przejrzystości
wymagają, by instytucja zamawiająca (…) przestrzegała kryteriów, które sama ustaliła”).

Jak wskazano powyżej, Trybunał wielokrotnie podkreślał konieczność realnego
dysponowania wskazywanym potencjałem, jednak nie zdefiniował, na czym owa realność
polega. Dokonano tego jednak w art. 63 ust. 1 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady
2014/24/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie zamówień publicznych, uchylającej
dyrektywę 2004/18/WE. Wskazano tam, że w odniesieniu do kryteriów dotyczących
wykształcenia i kwalifikacji zawodowych, określonych w załączniku XII część II lit. f), lub
dotyczących stosownego doświadczenia zawodowego, wykonawcy mogą polegać na
zdolności innych podmiotów tylko wtedy, gdy te ostatnie zrealizują roboty budowlane lub
usługi, odnośnie do których takie zdolności są niezbędne. Przepis ten wskazuje więc
bezpośrednio na to, co w Polsce określa się powszechnie mianem „podwykonawstwa”, czyli
wykonania danego zakresu prac zamiast wykonawcy i nie dopuszcza innych opcji jako
„realne” dysponowanie/wykonanie. Rzecznik Generalny we wskazanej powyżej opinii

podkreśla, że pojęcie „podwykonawstwa” dotyczy etapu wykonania zamówienia – co jest
oczywiste, gdyż cała istota sporu o realność udostępniania zasobów dotyczy właśnie
wykonania zamówienia i na etapie postępowania mowa jest dopiero o (ewentualnym)
przyszłym podwykonawstwie.
Zdaniem składu orzekającego również w niniejszym postępowaniu realne dysponowanie
zasobami powinno nastąpić w postaci podwykonawstwa, czyli to podmiot, który deklaruje
wiedzę i doświadczenie w danym zakresie, powinien wykonać ten zakres projektu, którego
owo doświadczenie dotyczy. Ponieważ jednak skład orzekający nie chce obarczać
wykonawców ani zamawiającego negatywnymi skutkami różnic w głoszonych w tym zakresie
poglądach, uznaje, że nie jest konieczne nazwanie udziału podmiotu trzeciego w realizacji
zamówienia jedynie „podwykonawstwem”, ale udział ten musi być realny. Oznacza to, że
podmiot trzeci musi brać czynny i realny udział w wykonaniu danej części projektu (tej, dla
której jego wiedza i doświadczenie były deklarowane), a więc co najmniej wykonawca
i podmiot trzeci muszą stworzyć w tym zakresie zespół, a podmiot trzeci oficjalnie musi wziąć
odpowiedzialność za konkretny, prawidłowy efekt prac – ze strony podmiotu trzeciego musi
być to więc albo samodzielne wykonanie albo współwykonanie z wykonawcą wraz
z nadzorem. Przy czym należy zwrócić uwagę, że istotą nadzoru jest to, że nadzorujący
bierze odpowiedzialność za prawidłowy efekt nadzorowanych prac.
Niedopuszczalne i dyskwalifikujące wykonawcę jest więc stwierdzenie, że podmiot trzeci nie
będzie brał udziału w wykonaniu zamówienia. Tym samym w każdym wypadku wykonawca
musi przedstawić żądane przez zamawiającego dokumenty dotyczące podmiotu trzeciego
wskazane w sekcji III.2.1) pkt A ppkt 12.

Jak wskazano powyżej, w zakresie dysponowania zasobami innych podmiotów niezwykle
istotna jest kwestia udowodnienia zamawiającemu dysponowania deklarowanym
potencjałem (wskazana m.in. w ww. opinii Rzecznika Generalnego).
Zamawiający sam wskazał w ogłoszeniu, iż w celu oceny, czy wykonawca będzie
dysponował zasobami innych podmiotów w stopniu niezbędnym do należytego wykonania
zamówienia oraz oceny, czy stosunek łączący wykonawcę z tymi podmiotami gwarantuje
rzeczywisty dostęp do zasobów, wykonawca ma przedstawić co najmniej: zakres dostępnych
zasobów innego podmiotu, sposobu wykorzystania tych zasobów przy realizacji zamówienia,
charakter łączącego oba podmioty stosunku oraz zakres i okres udziału podmiotu trzeciego
przy wykonywaniu zamówienia. Jest to zresztą powtórzenie przepisu § 1 ust. 6 pkt 2
rozporządzenia z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
zamawiający od wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U.
poz. 231).

Poprzez owe informacje wykonawca ma umożliwić zamawiającemu ocenę, czy planowana
współpraca będzie rzeczywistym przeniesieniem doświadczenia, a więc – jak wskazano
powyżej – jakie są szanse powodzenia przyszłej realizacji projektu oraz czy nie ma miejsce
obejście wymogów warunku. Nie po to ustawodawca w przepisach wskazał wszystkie
powyższe elementy, aby wykonawca kwitował całą współpracę lapidarnymi ogólnikami
odnoszącymi się do „doradztwa, konsultacji i wymiany know-how” itp. (notabene: jaka może
być wymiana know-how z wykonawcą, jeśli cała podstawa sporu wynika z tego, że
wykonawca właśnie tego know-how nie ma, bo nie ma wiedzy i doświadczenia w tym
zakresie). Ma to być więc raczej krótka „metodologia” wzajemnej współpracy.

Zatem, zdaniem Izby, przedstawione przez obu przystępujących – wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH oraz
wykonawcę ILF Consulting Engineers Polska Sp. z o. o. dokumenty, tzw. potocznie
„zobowiązania”, są niewystarczające, a dokumentów, o których mowa w § 1 ust. 6 pkt 1
rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane, które powinny być
złożone zgodnie z wymogiem ogłoszenia o zamówieniu, nie złożono. Zamawiający musi więc
zwrócić się do przystępujących o przedstawienie ww. dokumentów, jak wskazano powyżej.
Zamawiający dotychczas nie wzywał tych wykonawców w oparciu o art. 26 ust. 3 ustawy
Prawo zamówień publicznych, do uzupełnienia ww. dokumentów i nie wskazał wad
przedstawionych „zobowiązań”. Pismami z 17 września 2015 r. wezwał jedynie, na
podstawie art. 26 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych, do wyjaśnienia kwestii
polegania na zasobach wskazanych podmiotów. Nawet więc jeśli wykonawcy przedstawili
jakieś dokumenty z własnej inicjatywy, a są one nieprawidłowe, zgodnie z przyjętymi przez
Izbę zasadami, nie powinny być one brane pod uwagę, jakby nie zostały w ogóle złożone
(jedynie w przypadku, gdyby były prawidłowe, zasady ekonomiki postępowania pozwalałyby
na odstąpienie od ich żądania jedynie pro forma), zamawiający bowiem wzywając
wykonawcę do uzupełnienia dokumentów co do zasady powinien wytknąć wady
dokumentów już złożonych. Nawet jeśli zaś zamawiający zaniechał wezwania wykonawców
do uzupełnienia, czy też w sposób nieuprawniony zastąpił wezwanie do uzupełnienia
wezwaniem do wyjaśnień (Izba nie będzie tej kwestii roztrząsać, gdyż nie jest to
przedmiotem zarzutu), to nie można z tego faktu wywodzić skutków negatywnych dla
wykonawcy, który w inny sposób przedstawia dokumenty w ramach uzupełnienia, a inny
w ramach wyjaśnień wiedząc, że w razie błędu może spodziewać się innych skutków.
Zresztą inne są też oczekiwania co do dokładności treści (żądania zamawiającego)
wezwania do uzupełnienia i wezwania do wyjaśnień.

Na marginesie – zdarza się, że w niektórych przypadkach trudno jest rozróżnić konieczność
wezwania do uzupełnienia od możliwości żądania wyjaśnień. Ogólną zasadą jest, że
uzupełnienie powinno nastąpić wtedy, kiedy konieczna jest zmiana treści dokumentu ze
względu na występujące w nim błędy i braki, a wyjaśnienia, gdy nie ma konieczności
ingerowania w treść dokumentu, lecz potrzebne są dodatkowe informacje, których ten
dokument swoją treścią nie musi obejmować.

W zakresie zarzutu dotyczącego przedstawienia przez wykonawców wspólnie ubiegających
się o udzielenie zamówienia Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH nieprawidłowej
informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie określonym w art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy
Prawo zamówień publicznych Izba stwierdziła, że zarzut nie potwierdził się.
Nie było sporne, że wykonawca ten wraz z wnioskiem o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu złożył informację z 11 czerwca 2015 r. Zapytanie na formularzu w punkcie
3. „Wskazanie postępowania, w związku z którym zachodzi potrzeba uzyskania informacji
o podmiocie zbiorowym” brzmiało „Art. 24 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 29.01.2004 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz.U. z 2013 r., poz. 907 z późn. zm.)”. Na informacji tej
przystawiono pieczęć Krajowego Rejestru Karnego z datą 11 czerwca 2015 r. i informacją:
„Nie figuruje w kartotece nieletnich Krajowego Rejestru Karnego”.
Zamawiający, po stwierdzeniu tego błędu, pismem z 5 sierpnia 2015 r., wezwał wykonawcę
do uzupełnienia dokumentu. Wykonawca uzupełnił go poprzez przedstawienie egzemplarza
z przekreśloną powyższą pieczęcią oraz przystawioną nową pieczęcią z informacją „Nie
figuruje w kartotece podmiotów zbiorowych Rejestru Karnego” oraz datą na pieczęci 11
czerwca 2015 r. Jednocześnie wykonawca wyjaśnił, że błąd powstał na skutek omyłki
urzędnika sądowego punktu informacji KRK, która po weryfikacji w dniu 11 czerwca 2015 r.
przystawiła pieczątkę dotyczącą rejestru nieletnich, lecz w dacie tej zweryfikowała
odpowiedni rejestr. Z związku z powyższym osoba ta była upoważniona do naniesienia
poprawki na dokumencie. W trakcie rozprawy pełnomocnik wykonawcy dodał też, że
niemożliwe było, by pracownik sądu weryfikował dane z kartoteki nieletnich, gdyż nie mógłby
nawet wpisać imienia i nazwiska osoby, której dotyczyła żądana informacja. Oświadczył też,że błąd został zauważony jeszcze 11 czerwca 2015 r. i tego dnia poproszono o sprostowanie
dokumentu.
Izba uznała wyjaśnienia wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH za przekonujące. Po pierwsze Izba zauważa, że
sama autentyczność dokumentu i dokonanej poprawki nie była kwestionowana – zarzut
dotyczył jedynie tego, czy możliwe jest zaakceptowanie tak skorygowanego dokumentu
biorąc pod uwagę datę jego przedstawienia zamawiającemu (sierpień 2015 r.) oraz wymóg,
by dokument był wystawiony przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do

udziału w postępowaniu, który upłynął 30 czerwca 2015 r. Po drugie, specyficzny w stosunku
do wystawiania innych zaświadczeń jest sposób udzielania informacji z Krajowego Rejestru
Karnego – w postaci pieczęci „Nie figuruje w kartotece … (tu nazwa kartoteki) Krajowego
Rejestru Karnego” z datą na druku „Zapytanie o udzielenie informacji o podmiocie
zbiorowym” wypełnianym przez wnioskodawcę i oklejonym znakami opłaty sądowej –
urzędnik punktu informacyjnego KRK co do zasady nie sporządza tu własnego
zaświadczenia. Dlatego też zrozumiałe jest, że korekta dokumentu nastąpiła poprzez
skreślenie nieprawidłowej pieczęci i przystawienie prawidłowej. Po trzecie – jeśli pracownik
punktu informacyjnego KRK przystawił pieczęć z datą 11 czerwca 2015 r., a jest to pieczęć
urzędowa, to nie ma podstaw, by tę datę kwestionować. Nawet gdyby została ona
przystawiona w dacie późniejszej i była antydatowana – na co nie ma żadnych dowodów – to
Izba podziela stanowisko wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
Grontmij Polska Sp. z o.o. i Grontmij GmbH, że nieprawdopodobne jest, by sprawdzenie
informacji w dniu 11 czerwca 2015 r. dotyczyło kartoteki nieletnich, właśnie z tego powodu,że nieprawdopodobne jest, by pracownik omyłkowo wpisał dane (nazwę) firmy w miejsce
danych (imienia i nazwiska) osoby. Zatem pomylona została jedynie pieczęć. Ze względu
zaś na to, że ewidentnie jest to omyłka punktu informacji KRK, Izba nie widzi podstaw, by jej
konsekwencje ponosił wykonawca. Wykonawca postąpił także poprawnie wyjaśniając całą
sytuację zamawiającemu w piśmie z 18 sierpnia 2015 r., tak, aby zamawiający uzyskał
wiedzę o stanie faktycznym związanym z błędem i korektą dokumentu.
Tym samym, zdaniem Izby, zamawiający podjął prawidłową decyzję akceptując
przedstawiony poprawiony dokument.

Odwołanie o sygn. akt KIO 2262/15

W oparciu o stan faktyczny ustalony na podstawie dokumentacji postępowania oraz
złożonych oświadczeń Izba ustaliła i zważyła, co następuje: odwołanie zasługuje na
uwzględnienie.
Izba ustaliła, iż stan faktyczny postępowania (w szczególności treść ogłoszenia
o zamówieniu, wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, wezwania
zamawiającego z 31 lipca 2015 r., odpowiedzi wykonawcy na ww. wezwanie z 17 sierpnia
2015 r. nie jest sporny między stronami i odpowiada stanowi opisanemu przez odwołującego
w odwołaniu (nie był też kwestionowany przez zamawiającego ani przystępujących).

Izba ustaliła, że przedmiotem sporu pomiędzy odwołującym a przystępującym – Rambøll
Danmark A/S (zamawiający w uwzględnił odwołanie w całości) jest zaniechanie wykluczenia
przystępującego z postępowania pomimo niewykazania, zdaniem odwołującego, spełnienia

warunków udziału w postępowaniu w zakresie wiedzy i doświadczenia wykonawcy oraz
dysponowania osobami posiadającymi wymagane doświadczenie.

W zakresie braku dysponowania przez wykonawcę wymaganą przez zamawiającego wiedzą
i doświadczeniem Izba stwierdziła, że zarzut potwierdził się.
Jak wynika z sekcji III.2.1) pkt B ogłoszenia o zamówieniu wykonawca musiał wykazać, że
„w okresie ostatnich trzech lat przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie
do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy – w tym
okresie, wykonał usługi polegające na zaprojektowaniu co najmniej jednej zbudowanej lub
rozbudowanej i kompleksowo zmodernizowanej (technologicznie i technicznie) instalacji
termicznego przekształcania odpadów komunalnych, o wydajności nie mniejszej niż 200.000
Mg odpadów/rok, będącej na dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji, zrealizowanej w oparciu o warunki kontraktowe
FIDIC lub równoważne oraz co najmniej dwóch instalacji do automatycznego sortowania
odpadów komunalnych ze zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok, będących na
dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu
w fazie eksploatacji.”
Podczas rozprawy nie było kwestionowane, że w ramach potwierdzenia spełnienia spornej
części ww. warunku, tj. dwóch instalacji do automatycznego sortowania odpadów
komunalnych ze zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok, będących
w fazie eksploatacji Rambøll Danmark A/S w przedstawionym wykazie powołał usługi
dotyczące: 1. sortowni i kompostowni dla Międzygminnego Składowiska Odpadów
Komunalnych Sp. z o.o. w Wągrowcu oraz 2. instalacji mechaniczno-biologicznego
unieszkodliwiania odpadów na składowisku odpadów w miejscowości Łęczyca dla Zakładu
Zagospodarowania Odpadów Stargard Sp. z o.o. w Stargardzie Szczecińskim, obie
wykonane przez podmiot trzeci – firmę HEKO H. K. – S. . Przystępujący nie powoływał też
podczas rozprawy innych wykazanych w tym zakresie realizacji. W kolumnie „Sortownia
odpadów komunalnych ze zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok” dla obu
realizacji wykonawca oświadczył „TAK”.
Zdaniem odwołującego z przedłożonych jednocześnie listów referencyjnych dotyczących
tych usług (a także dokumentów złożonych podczas rozprawy) wynika jednak, że
przedmiotowe usługi projektowe po pierwsze nie obejmowały wykonania „co najmniej
projektu
budowlanego
i
projektów
wykonawczych
dla
danego
przedsięwzięcia
inwestycyjnego”, co było wymagane przez zamawiającego, a po drugie, że instalacje te nie
spełniają wymogu minimalnej przepustowości odpadów komunalnych ze zbiórki selektywnej
na poziomie 30.000 Mg/rok.

Na wstępie konieczne jest odniesienie się do kwestii formalnej poruszonej podczas
rozprawy: powszechnie przyjęte jest w procedurze udzielania zamówień publicznych, że
informacje wskazujące na spełnienie wszystkich wymogów składających się na dany
warunek udziału w postępowaniu powinny być zawarte w przygotowanym przez wykonawcę
wykazie wykonanych dostaw, usług lub robót budowlanych, natomiast rolą pozostałych
dołączanych przez wykonawcę dokumentów, tzw. dokumentów potwierdzających należyte
wykonanie zamówienia jest, jak sama nazwa wskazuje, potwierdzenie, że zostały one
prawidłowo wykonane. Tak wynika też brzmienia § 1 ust. 1 pkt 2 i 3 rozporządzenia
z 19 lutego 2013 r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz.U. poz. 231).
I rzeczywiście tak jest w stanie, który można nazwać „podstawowym”. Jednak doświadczenieżyciowe wskazuje, że różne przedkładane przez wykonawców dokumenty zawierają różne
informacje – zarówno w zakresie węższym, jak i szerszym niż dany warunek i wymogi
dotyczące przedstawiania dokumentów. Zatem niektóre informacje, które powinny znaleźć
się w wykazie dostaw, usług, czy robót budowlanych, znajdują się w dokumentach
potwierdzających należyte wykonanie zamówienia, dane w obu tych rodzajach dokumentów
mogą się pomiędzy sobą nakładać, uzupełniać lub być ze sobą sprzeczne. Dokumenty
„potwierdzające należyte wykonanie zamówienia” mogą też wcale nie potwierdzać owego
należytego wykonania albo nie potwierdzać (nie odnosić się w ogóle) akurat tego zakresu
zamówienia, który powinny, czyli wskazanego w wykazie. Dlatego każdorazowo bada się
treść postawionego warunku, treść wykazu oraz treść „dokumentów potwierdzających
należyte wykonanie zamówienia” (przy czym, należy podkreślić, jest to tylko nazwa rodzaju
dokumentów wywodząca się od ich roli, a nie ocena konkretnych dokumentów złożonych
w danym postępowaniu, podobnie jak druga popularnie używana nazwa „referencje” wcale
nie oznacza słownikowego „listu polecającego”, czy „pisemnej opinii o osobie ubiegającej się
o pracę”).
Nie ma wątpliwości, że zamawiający ocenia całość przedstawionych przez wykonawcę
dokumentów, mogąc wzajemnie uzupełniać informacje w nich zawarte (np. jeśli dane
wynikają w „dokumentów potwierdzających należyte wykonanie zamówienia”, to nie musi
wzywać do uzupełnienia wykazu). Ale z drugiej strony, jeśli informacje zawarte w obu tych
rodzajach dokumentów są niekompletne lub, co gorsza, sprzeczne albo wskazujące, że
wykonawca postawionego warunku nie spełnia, nawet pomimo wyraźnej informacji zawartej
w wykazie, zamawiający musi je zweryfikować. Może też zdarzyć się tak, że wykonawca bez
takiego zamiaru lub celowo w wykazie dostaw, usług lub robót budowlanych przedstawi
informacje wprowadzające w błąd co do spełniania warunku lub nieprawdziwe. W takim
wypadku weryfikacja informacji jest tym bardziej konieczna, a zamawiający nie może
tolerować stanu złożenia nieprawdziwych informacji. Nie bez powodu w ww. najnowszym

rozporządzeniu w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać zamawiający od
wykonawcy, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane z 19 lutego 2013 r. (§ 1
ust. 5) ustawodawca usankcjonował istniejącą od wielu lat praktykę uzyskiwania informacji
bezpośrednio od podmiotu, na rzecz którego zamówienie wykonano, w celu ich weryfikacji.
Dotyczy to także sytuacji, w której wątpliwości co do zakresu i poprawności wykonanych
czynności, prawdziwości informacji itd. powstaną w wyniku złożenia innych dokumentów, np.
w ramach wyjaśnienia czy uzupełnienia, a także informacji uzyskanych od innych
wykonawców. Art. 24 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy Prawo zamówień publicznych odnoszą się
bowiem do stanów faktycznych, które zaistniały lub nie – nie można zatem uznać za
udowodnione spełnienie warunku, jeśli przedstawiane dostawy, usługi lub roboty budowlane
nie wyczerpują elementów postawionego warunku udziału w postępowaniu, niezależnie od
tego, co zadeklarował wykonawca w wykazie. Wiadomo przy tym, że w procedurach
zamówieniowych zdarza się często, iż różne realizacje, pomimo ich wykazywania przez
wykonawców w wykazie dostaw, usług, robót budowlanych, nie spełniają warunków, zatem
samo wpisanie danej realizacji do wykazu nie przesądza jeszcze o tym, że powinna być ona
przez zamawiającego uznana za spełniającą warunek.
Co prawda zamawiający w trakcie rozprawy oświadczył, że informacje te weryfikował
u odbiorców usług (telefonicznie), ale wobec braku na tę okoliczność pisemnych dowodów,
przy pisemności postępowania o udzielenie zamówienia publicznego (art. 9 ust. 1 ustawy
Prawo zamówień publicznych) oraz uwzględnienia odwołania, które należy uznać za
wycofanie się zamawiającego z dokonanej oceny wniosków, Izba nie mogła wziąć tej
okoliczności pod uwagę.

W kwestii definicji pojęcia „zaprojektowanie lub kompleksowe zaprojektowanie” użytego
w ogłoszeniu o zamówieniu, Izba stwierdziła, że zamawiający definicję tę rzeczywiście
zawarł w punkcie C sekcji III.2.1) dotyczącym osób, choć prawdopodobnie miała być to
informacja ogólna do obu punktów (B i C), znajdująca się na końcu wymogów co do
warunków, przed punktem D dotyczącym dokumentów, a ze względu na niezbyt
zaawansowane formatowanie ogłoszenia, zabrakło wersu przerwy w tekście. Wskazuje na to
informacja „każdorazowo, jeśli w ogłoszeniu użyto terminów” – ewidentnie odnosząca się
w swojej treści do całości ogłoszenia (taki też swój zamiar zamawiający oświadczył podczas
rozprawy). Jednak przesądzająca jest tu także, zdaniem Izby, ogólna zasada, że jeżeli
w danym tekście wielokrotnie użyto tej samej nazwy lub tego samego pojęcia, to
każdorazowo powinno się mu przypisywać to samo znaczenie i nie ma podstaw, by uznać,że w różnych miejscach było ono inne. Tym samym Izba uznała, że również w zakresie
sekcji III.2.1) pkt B obowiązuje definicja, zgodnie z którą „zaprojektowanie lub kompleksowe

zaprojektowanie” oznacza wykonanie przez wykonawcę co najmniej projektu budowlanego
i projektów wykonawczych dla danego przedsięwzięcia inwestycyjnego.

Co do odpowiedzi na pytanie 1. z 28 maja 2015 r. wskazującej, że określenie „dokumentacja
projektowa” (również zdefiniowane w sekcji III.2.1) pkt C ogłoszenia o zamówieniu) na
gruncie przedmiotowego postępowania oznacza również specyfikacje techniczne wykonania
i odbioru robót budowlanych, program funkcjonalno-użytkowy, plany, rysunki lub inne
dokumenty umożliwiające jednoznaczne określenie rodzaju i zakresu robót budowlanych
oraz uwarunkowań i dokładnej lokalizacji ich wykonywania Izba stwierdziła, że odpowiedź ta
dotyczy
definicji
pojęcia
„dokumentacja
projektowa”,
a
nie
pojęcia
„zaprojektowanie/kompleksowe zaprojektowanie”, które zostało zdefiniowane osobno
i wyłącznie jako projekt budowlany i projekty wykonawcze. Powyższe pojęcia zostały opisane
w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego
zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru
robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1129):
dokumentacja projektowa w § 4 odpowiednio w ust. 1 dla robót budowlanych, dla których jest
wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę oraz w ust. 2 dla robót budowlanych, dla
których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę, a projekt budowlany i projekty
wykonawcze w § 4 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz w § 5 ww. rozporządzenia. Cała definicja została
zmieniona zaś o tyle, że dołączono do niej (rozszerzono ją o) specyfikacje techniczne
wykonania i odbioru robót budowlanych (zdefiniowane w § 12 ww. rozporządzenia), które
najczęściej towarzyszą ww. projektom oraz program funkcjonalno-użytkowy (§ 15 i nast. ww.
rozporządzenia), choć dotyczy etapu planowania inwestycji wcześniejszego niż
projektowanie.

Załączone przez Rambøll Danmark A/S do wykazu usług pisma o nazwie „Referencje”
wystawione przez Zakład Zagospodarowania Odpadów Stargard Sp. z o.o. z 23 września
2013 r. oraz przez Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych Sp. z o.o.
w Wągrowcu z 13 marca 2014 r. zawierają dość szczegółowy opis wykonywanych prac,
w szczególności pierwsze z nich – obejmuje on 1,5 strony. Z opisu tego wynika jednak, że
dla składowiska odpadów w Łęczycy wykonano dokumentację hali sortowni odpadów
komunalnych zmieszanych o wydajności 30.000 Mg/a (rok) na 1 zmianę roboczą lub 45.000
Mg/a/1,5 zmiany (zgodnie z warunkiem miała to być instalacja do automatycznego
sortowania odpadów komunalnych ze zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok).
Podobnie dla składowiska w Wągrowcu stwierdzono, że „projektowana linia technologiczna
sortowni posiada wydajność 30.000 Mg/a/zmianę dla przyjęcia odpadów komunalnych
zmieszanych, maksymalna wydajność linii sortowniczej na jedną zmianę wynosi 35.000 Mg/a

(notabene zamówienie dotyczyło projektu zamiennego i Izba ma nadzieję, że zawarty opis
dotyczy zakresu prac wykonywanych przez wskazywany podmiot).
Tak szerokie opisy wykonywanych prac, wskazujące nawet detale prac, jak np. „ogrodzenie
wraz z bramką i furtką” pozwala wnioskować, że jeśli opis nie obejmuje bardziej istotnych
elementów, to ich nie było. Wymaga to przynajmniej wyjaśnienia ze strony zamawiającego,
co dokładnie wchodziło w zakres prac.
Co więcej, zgodnie z definicją zamawiającego, miały to być projekty budowlane i projekty
wykonawcze. Ze stanowiska przystępującego wynikającego z pisma procesowego z 28
października 2015 r. (str. 3 akapit 1. i 2.) można wnioskować, że przynajmniej jedno
opracowanie nie zawierało i projektu budowlanego, i projektów wykonawczych.
Pojęcia „zmieszanych odpadów komunalnych” i „odpadów selektywnie zbieranych” mają
swoje wyznaczniki na gruncie ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r.
poz. 21 z późn. zm.) i przepisów wykonawczych do niej i, skoro nie zostały inaczej przez
zamawiającego zdefiniowane, w taki sposób należy je interpretować. Owszem, co jest
faktem powszechnie znanym, na terenie m.st. Warszawy selektywna zbiórka odpadów nie
jest zbyt rozbudowana i nie każdy strumień odpadów jest zbierany oddzielnie, np. papier,
plastik, metal (dlatego niewątpliwie zamawiający użył określenia odnoszącego się do
zmieszanych odpadów selektywnie zbieranych), do tego mogą być zanieczyszczone, lecz
nie są to „odpady komunalne zmieszane” (choć takie również są przez zamawiającego
odbierane). Poza tym to nie zamawiający w przedstawionych referencjach odniósł się do
„odpadów komunalnych zmieszanych” i „odpadów komunalnych selektywnie zbieranych”,
lecz ich wystawcy i wcale nie użyli oni określenia „odpadów komunalnych zmieszanych
pochodzących z selektywnej zbiórki”.

Z
kolei
dokumenty
przedstawione
przez
wykonawców
podczas
postępowania
odwoławczego, w połączeniu z dokumentami przedstawionymi podczas postępowania
przetargowego, dają tak niejasny obraz sytuacji, że konieczne jest dokładne, ponowne
zbadanie przez zamawiającego kwestii spełniania przez wykonawcę postawionego warunku
ze szczególnym zwróceniem uwagi na każdy jego element, jak też pod kątem prawdziwości
złożonych informacji (a raczej „byłoby”, gdyż wobec potwierdzenia się zarzutu dotyczącego
wykazu osób w zakresie pana R. i niemożliwości uzupełnienia tego wykazu, nie jest to
celowe).
Zasadniczo kwestią proceduralną wynikającą z zaistniałego sporu nie jest to, że
przedstawione dokumenty nie są kompletne, tj. Rambøll Danmark A/S zawarł w wykazie
usług wymagane wzorem informacje (w kolumnie „Sortownia odpadów komunalnych ze
zbiórki selektywnej o przepustowości 30.000 Mg/rok Tak/Nie” oświadczył „Tak”), zatem nie
chodzi tu o brak tego dokumentu. Wystarczające byłoby więc sprawdzenie przez

zamawiającego ww. okoliczności. Zamawiający powinien tu skorzystać z wyjaśnień treści
dokumentów, o których mowa w art. 26 ust. 4 ustawy Prawo zamówień publicznych
z jednoczesnym sprawdzeniem tych okoliczności u podmiotu zamawiającego usługę (§ 1 ust.
5 ww. rozporządzenia w sprawie rodzajów dokumentów…). W przypadku zaś, gdy stwierdzi,że realizacje te nie spełniają wymogów, wezwać do uzupełnienia dokumentów (chyba że
stwierdzi zaistnienie okoliczności potwierdzających złożenie nieprawdziwych informacji).
Zamawiający, pismem z 31 lipca 2015 r. wezwał do uzupełnienia dokumentów wyrażając
wątpliwości co do tego, czy linie są liniami automatycznymi, należytego wykonania usługi
dotyczącej składowiska w Wągrowcu (wykonawca to potwierdził przedstawiając nowy tekst
pism „Referencje”) oraz sposobu potwierdzenia za zgodność z oryginałem. Uzupełnienie to
ani wyjaśnienia nie dotyczyły kwestii podniesionych w odwołaniu, nie stoi więc ono na
przeszkodzie wezwaniu do uzupełnienia dokumentu w innym zakresie. Inną sprawą jest to,że zarzut niespełnienia przedmiotowego warunku dotyczy de facto niespełnienia go
z powodu tego, że wskazane realizacje nie posiadały deklarowanego przez wykonawcę
zakresu.
Przy czym Izba wychodzi z założenia, że jeśli wątpliwości co do spełniania warunku udziału
w postępowaniu można w łatwy sposób powziąć z dokumentów przedstawionych
zamawiającemu już na wstępie (tu: we wniosku), to co do zasady nie zarzuca się wykonawcy
złożenia nieprawdziwych informacji (nie ma tu elementu wprowadzania zamawiającego
w błąd), ale po prostu (ewentualnie) niespełnienie warunku udziału w postępowaniu. Ma to
znaczenie praktyczne o tyle, że na tej podstawie zamawiający określa, czy może/powinien
wezwać wykonawcę do uzupełnienia dokumentów, czy też wykluczyć go z postępowania bez
wezwania.

W zakresie zarzutu dotyczącego niespełnienia warunku udziału w postępowaniu w zakresie
dysponowania osobami Izba stwierdziła, że zarzut ten potwierdził się częściowo. Podczas
rozprawy odwołujący wycofał zarzuty wobec M. S. oraz C. H., spór dotyczy zatem osób B. L.,
H. R. i M. L. .

B.
L.
została
wskazana
na
stanowisko
projektanta
branży
konstrukcyjno-
-budowlanej. W stosunku do osoby wskazanej na to stanowisko zamawiający wymagał, aby
posiadała ona wykształcenie wyższe techniczne, doświadczenie w sprawowaniu nadzorów
autorskich, biegłą znajomość polskiego (lub wykonawca zapewnił tłumacza), uprawnienia do
projektowania bez ograniczeń w specjalności konstrukcyjno-budowlanej wydane na
podstawie przepisów Prawa budowlanego lub równoważne (dwie osoby), przy czym jedna
z tych osób powinna legitymować się 10-letnim doświadczeniem zawodowym (nie starszym
niż 10 lat od publikacji ogłoszenia) w zarządzaniu zespołem oraz opracowywaniu

dokumentacji projektowej, w tym koncepcji architektonicznych i w tym okresie opracowywać
dokumentację projektową dla co najmniej dwóch infrastrukturalnych inwestycji budowlanych
o charakterze przemysłowym, z czego jedną była instalacja termicznego przekształcania
odpadów komunalnych itd., natomiast druga co najmniej 10-letnim doświadczeniem
zawodowym (nie starszym niż 10 lat od publikacji ogłoszenia) w opracowywaniu
dokumentacji projektowej, wykonanej zgodnie z obowiązującymi przepisami techniczno-
-budowlanymi oraz wymaganymi przez przepisy prawa normami, w tym koncepcji
architektonicznych i w tym okresie opracowywać dokumentację projektową dla co najmniej
dwóch infrastrukturalnych inwestycji budowlanych o charakterze przemysłowym.
Z przedstawionych opisów doświadczenia i realizacji wynika, że na ww. stanowisko
przedstawiono M. S. i B. L. .
Odwołujący
zarzucił
B.
L.
brak
wymaganego
doświadczenia
dotyczącego
10-letniego doświadczenia w opracowywaniu dokumentacji projektowej, w tym koncepcji
architektonicznych
(„koncepcji
architektonicznych”
zostało
podkreślone).
Zdaniem
odwołującego ani w pierwotnym, ani w nowym wykazie nie udowodniono posiadania
wymaganego doświadczenia, a z udzielonych informacji wynika, że osoba ta w ogóle nie
opracowywała koncepcji architektonicznej, ale przygotowywała dokumentację na potrzeby
koncepcji, co nie równa się przygotowywaniu koncepcji.

Zdaniem Izby „doświadczenie w opracowywaniu” czy „opracowanie dokumentacji
projektowej/koncepcji architektonicznej” itp. należy rozumieć jako „wykonanie tej
dokumentacji/koncepcji”, zresztą inne rozumienie nie miałoby sensu – zamawiający wymaga
projektanta z doświadczeniem, który mu taką dokumentację wykona. Projektant (osoba) bez
doświadczenia w zakresie postawionego wymogu jest mu nieprzydatny. Uwaga ta dotyczy
również pozostałych osób.

Zamawiający w wezwaniu do uzupełnienia dokumentów z 31 lipca 2015 r. wskazał, że opis
posiadanego doświadczenia p. L. jest niezgodny z opisem zawartym w ogłoszeniu o
zamówieniu, a niezgodność ta polega na braku informacji na temat posiadanego
doświadczenia w zarządzaniu zespołem oraz w opracowywaniu dokumentacji projektowej
zgodnej z wymaganymi przez przepisy prawa normami, w tym koncepcji architektonicznych.
Doświadczenie wskazane przez wykonawcę nie precyzuje, czy osoba posiada co najmniej
10 lat doświadczenia (nie starszego niż 10 lat od publikacji ogłoszenia) w zarządzaniu
zespołem oraz w opracowywaniu dokumentacji projektowej zgodnej z wymaganymi przez
przepisy prawa normami, w tym koncepcji architektonicznych.
W uzupełnionym wykazie Rambøll Danmark A/S uzupełnił wcześniejsze informacje (właśnie
owo wskazywane przez odwołującego opracowywanie założeń itd.) o doświadczenie

w zarządzaniu zespołem (co w ramach sporu jest nieistotne) oraz wskazał, że „B. L. ma
ponad 10 lat nieprzerwanego doświadczenia (nie starszego niż 10 lat od publikacji
ogłoszenia) w zarządzaniu zespołem oraz w opracowywaniu dokumentacji projektowej
zgodnej z wymaganymi przez przepisy prawa normami, w tym koncepcji architektonicznych.
Wykonawca przepisał więc wręcz dosłownie wymagania ogłoszenia. Ze względu zaś na to,że zamawiający nie wymagał bardziej szczegółowych informacji (oprócz wykonania dwóch
dokumentacji projektowych dla inwestycji infrastrukturalnych, które nie były kwestionowane;
w kolumnie 4. dotyczącej poszczególnych przedsięwzięć również zawarto informację, że p.
L.
„pełniła
funkcję
projektanta”,
„była
projektantem”),
a odwołujący nie postawił zarzutu co do nieprawdziwości owego oświadczenia, nie można
stwierdzić, że wykonawca nie wykazał w tym zakresie spełnienia warunku udziału
w postępowaniu.

H.
R.
został
wskazany
na
stanowisko
projektanta
ds.
aparatury
kontrolno-
-pomiarowej i automatyki.
Zgodnie z sekcją III.2.1 punkt C ppkt 5 ogłoszenia o zamówieniu osoba ta miała posiadać:
a) wykształcenie wyższe techniczne, b) co najmniej 10 lat doświadczenia zawodowego (nie
starszego niż 10 lat od dnia publikacji ogłoszenia) w projektowaniu układów kontrolno-
-pomiarowych i automatyki i w tym okresie zaprojektować dokumentację dla co najmniej
dwóch zbudowanych lub rozbudowanych i kompleksowo zmodernizowanych obiektów
(technologicznie i technicznie), będących na dzień upływu terminu składania wniosków
o dopuszczenie do udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji, w tym co najmniej: - jednej
instalacji termicznego przekształcania odpadów komunalnych o wydajności co najmniej
150.000 Mg odpadów/rok oraz - jednej ciepłowni/elektrociepłowni o mocy nie mniejszej niż
30 MW energii cieplnej, lub oczyszczalni ścieków o przepustowości co najmniej 20.000
m
3
/dobę, c) biegłą znajomość języka polskiego w mowie i piśmie, d) uprawnienia do
projektowania bez ograniczeń w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji,
urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych wydane na podstawie przepisów Prawa
budowlanego lub równoważne, e) doświadczenie w sprawowaniu nadzorów autorskich.
Zdaniem odwołującego przystępujący nie wskazał informacji na temat posiadanego przez tę
osobę doświadczenia w opracowaniu dokumentacji projektowej obejmującej projekt
budowlany i wykonawczy, gdyż z przedłożonych dokumentów wynika, że H. R.
w zakresie projektów wykonawczych pełnił jedynie kontrolę nad ich opracowywaniem,
a wskazanie w wykazie nadzoru i kontroli oznacza, że osoba ta nie wykonywała tych
projektów.
Zamawiający w wezwaniu z 31 lipca 2015 r. wskazał, że opis wymaganego doświadczenia
p. R. jest niezgodny z opisem zawartym w ogłoszeniu o zamówieniu, gdyż zamawiający

wymagał, aby osoba na to stanowisko posiadała co najmniej 10 lat doświadczenia
zawodowego
(nie
starszego
niż
10
lat
od
publikacji
ogłoszenia)
w projektowaniu układów kontrolno-pomiarowych i automatyki i w tym okresie zaprojektowała
dokumentację dla co najmniej dwóch zbudowanych lub rozbudowanych i kompleksowo
zmodernizowanych obiektów (technologicznie i technicznie), będących w fazie eksploatacji,
w tym co najmniej (…). Według zamawiającego wykonawca nie wskazał jednej
ciepłowni/elektrociepłowni o mocy nie mniejszej niż 30 MW energii cieplnej lub oczyszczalniścieków o przepustowości co najmniej 20.000 m
3
/dobę oraz nie wykazał posiadania
doświadczenia zawodowego nie starszego niż 10 lat od publikacji ogłoszenia.
Po wezwaniu zamawiającego przystępujący w kolumnie 3. wykazu do pierwotnego tekstu:
„30 years doświadczenia zawodowego w zakresie projektowania systemów AKPiA, zarówno
systemów podstawowych jak wykonawczych, opracowania specyfikacji przetargowych,
kontraktowania, nadzoru i kontroli nad projektem wykonawczym oraz nad produkcją,
budową, próbami i przekazaniem do eksploatacji zaprojektowanych systemów”
zawierającego owe kwestionowane przez odwołującego, a niewystarczające „nadzór
i kontrolę nad projektem wykonawczym” dodał informację: „H. R. ma ponad 10 lat
doświadczenia zawodowego (nie starszego niż 10 lat od publikacji ogłoszenia)
w projektowaniu aparatury pomiarowej i automatyki”. Zatem jak w przypadku B. L.,
przystępujący posłużył się w opisie wymaganiami ogłoszenia – wymaganiami
o charakterze ogólnym. Ze względu zaś na to, że zamawiający w tym zakresie (w tej
kolumnie) nie wymagał bardziej szczegółowych informacji, nie można stwierdzić, że
wykonawca nie wykazał w tym zakresie spełnienia warunku udziału w postępowaniu.
Jednak w kolumnie 4. „Nazwa Przedsięwzięcia (projektu), wraz z lokalizacją, w którym osoba
brała udział i nazwa pełnionego stanowiska” dotyczącej owych konkretnych wskazanych
w warunku realizacji, wykonawca również wskazał, że p. R. sprawował „nadzór
i kontrolę nad opracowaniem projektu wykonawczego” – dotyczy to realizacji Klementsrud
i Vaasa, przy czym, o ile w zakresie instalacji energetycznego wykorzystania odpadów
wskazano na dwie realizacje przy wymaganej jednej (nie były one kwestionowane, więc Izba
uznaje, że dotyczą instalacji termicznego przekształcania odpadów), a w zakresie realizacji
w Sztokholmie wskazano, że p. R. pełnił funkcję projektanta, to w zakresie elektrociepłowni
wskazano tylko jedną realizację – Vaasa. We wszystkich realizacjach, poza pierwszą,
wskazano wprost, że p. R. pełnił nadzór i kontrolę lub kontrolę nad opracowaniem projektu
wykonawczego z ramienia inwestora/zamawiającego. W związku z powyższym w oczywisty
sposób nie mógł on wykonać tych projektów wykonawczych, które tym samym musiał
wykonywać wykonawca. Z warunku zaś wynika jednoznacznie, że ma to być
zaprojektowanie, czyli wykonanie projektu, a nie jakikolwiek udział w jego wykonaniu.
O kwestii znaczenia określenia „zaprojektowanie” Izba wypowiedziała się już powyżej.

Zresztą w zakresie przepisów zagranicznych zamawiający wypowiedział się w definicji
„dokumentacji projektowej” jako „co najmniej projektu budowlanego i projektów
wykonawczych”, jeśli zaś nawet uwzględnić dodanie specyfikacji technicznych wykonania
i odbioru robót budowlanych i programu funkcjonalno-użytkowego, to nie ma o nich mowy
w wykazie (nie wiadomo też, co konkretnie wchodziło w skład „specyfikacji przetargowej”),
zamawiający zaś po braku informacji nie może domniemywać, że coś było przedmiotem
usługi, ale być może zapomniano o tym napisać. Zresztą w postępowaniu odwoławczym nie
podnoszono tej kwestii (specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych
i programu funkcjonalno-użytkowego).
Zamawiający wzywał już Rambøll Danmark A/S do uzupełnienia wykazu dotyczącego pana
R. w zakresie wykazania realizacji ciepłowni/elektrociepłowni lub oczyszczalni ścieków,
której nie wykazano w pierwotnym wykazie. Zatem wykonawca w wykazie uzupełnionym
powinien przedstawić już informacje kompletne i prawidłowe, czego nie zrobił. Tym samym
nie może on już zostać wezwany do uzupełnienia dokumentu w tym zakresie. Wada ta nie
może być także usunięta w drodze wyjaśnień, gdyż wymaga poprawienia wykazu (zmiany
zawartych tam informacji, uzupełnienia go o dodatkowe informacje lub dodatkową osobę),
samo żądanie wyjaśnień byłoby obejściem przepisów art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Prawo
zamówień publicznych. Konsekwencją tego stanu rzeczy musi być wykluczenie wykonawcy z
postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Prawo zamówień publicznych.

M. L. został wskazany na stanowisko eksperta ds. oczyszczania spalin. Osoba ta powinna
posiadać: a) „wykształcenie wyższe techniczne, b) co najmniej 10-letnie doświadczenie
zawodowe
(nie
starsze
niż
10
lat
od
dnia
publikacji
ogłoszenia)
w opracowywaniu dokumentacji projektowej, określającej technologię oczyszczania spalin
odlotowych z procesu spalania odpadów komunalnych, która w tym okresie opracowała
dokumentację projektową dla co najmniej dwóch zbudowanych lub rozbudowanych
i kompleksowo zmodernizowanych (technologicznie i technicznie) instalacji termicznego
przekształcania odpadów komunalnych, o wydajności nie mniejszej niż 90.000 Mg
odpadów/rok, będących na dzień upływu terminu składania wniosków o dopuszczenie do
udziału w postępowaniu w fazie eksploatacji, z czego jedna z przywołanych wyżej instalacji
powinna być wyposażona w półsuchy system oczyszczania spalin, c) biegłą znajomość
języka polskiego w mowie i piśmie.
Zdaniem odwołującego dla M. L. brak jest informacji na temat posiadanego doświadczenia w
opracowaniu
dokumentacji
projektowej
obejmującej
projekt
budowlany
i wykonawczy, gdyż, jak wynika z przedłożonych dokumentów, w zakresie projektów
wykonawczych pełnił on jedynie „kontrolę nad opracowywaniem projektów wykonawczych”;
w odniesieniu do tej osoby nie wykazano także wymaganego doświadczenia w zakresie co

najmniej 10-letniego doświadczenia zawodowego w opracowywaniu dokumentacji
projektowej, określającej technologię oczyszczania spalin odlotowych z procesu spalania
odpadów komunalnych.
W zakresie tej osoby przystępujący w kolumnie 3. uzupełnionego wykazu wskazał, że
posiada ona 10-letnie doświadczenie zawodowe (nie starsze niż 10 lat od dnia publikacji
ogłoszenia) w opracowywaniu dokumentacji projektowej, określającej technologię
oczyszczania spalin odlotowych z procesu spalania odpadów komunalnych, zatem wykazał
tę ogólną część warunku.
Jednak w zakresie konkretnych realizacji zamawiający wskazał na opracowanie
dokumentacji projektowej dwóch instalacji termicznego przekształcenia odpadów
komunalnych. Przystępujący w wykazie (pierwszym i uzupełnionym) znów wskazał,
analogicznie jak przy panu R., iż osoba ta „opracowała dokumentację projektową,
specyfikację przetargową, uczestniczyła w negocjacjach z wykonawcami, sprawowała
nadzór nad opracowaniem projektu wykonawczego i realizacją przez wykonawcę z imienia
inwestora”, co oznacza, że nie wykonała co najmniej dokumentacji wykonawczej. Brak jest
też informacji o wykonaniu specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych
czy programu funkcjonalno-użytkowego. Jednak w zakresie tej osoby zamawiający
w piśmie z 31 lipca 2015 r. wskazywał jedynie na brak informacji na temat posiadanego co
najmniej 10-letniego doświadczenia w opracowywaniu dokumentacji projektowej,
określającej technologię oczyszczania spalin odlotowych z procesu spalania odpadów
komunalnych (brak sprecyzowania oraz brak doświadczenia nie starszego niż 10 lat).
Informację tę wykonawca uzupełnił. Zamawiający odniósł się więc jedynie do doświadczenia
„ogólnego” (z kolumny 3.), a nie wskazywał na zakres uzupełnienia dotyczący konkretnych
projektów, chociaż wskazany opis widniał już w pierwszym wykazie. W tym przypadku
uzupełnienie dokumentu byłoby więc możliwe.

W związku z powyższym Izba orzekła jak w sentencji.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy
Prawo zamówień publicznych, stosownie do wyniku postępowania, zgodnie z § 1 ust. 1 pkt
2, § 3 i § 5 ust. 2 pkt 2 i ust. 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca
2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238)
uwzględniając fakt, że w sprawie o sygn. akt KIO 2256/15 sprzeciw wniosło dwóch
przystępujących, zatem koszty postępowania należało podzielić.







Przewodniczący: ……………………..…

Wcześniejsze orzeczenia:

• Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
• Sygn. akt KIO 2554/15, KIO 2561/15 z dnia 2015-12-07
• Sygn. akt KIO 2398/15 z dnia 2015-11-23
• Sygn. akt KIO 2407/15 z dnia 2015-11-20
• Sygn. akt KIO 2301/15, KIO 2302/15 z dnia 2015-11-18