rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2023-08-31
rok: 2023
data dokumentu: 2023-08-31
rok: 2023
sygnatury akt.:
KIO 2447/23
KIO 2447/23
po rozpoznaniu na rozprawie, w Warszawie, w dniu 31 sierpnia 2023 roku odw
ołania
wniesionego do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 sierpnia 2023 roku przez
wykonawcę ZPUE spółka akcyjna z siedzibą we Włoszczowej
w pos
tępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna
z siedziba w Krakowie
ołania
wniesionego do Prezesa Kr
ajowej Izby Odwoławczej w dniu 18 sierpnia 2023 roku przez
wykonawcę ZPUE spółka akcyjna z siedzibą we Włoszczowej
w pos
tępowaniu prowadzonym przez Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna
z siedziba w Krakowie
orzeka:
1. Uwzgl
ędnia odwołanie w części tj. w zakresie zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3
w zw. z art. 63 ust.1
ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w zakresie zarzutu
naruszenia art. 63 ust. 1 ustawy Prawo za
mówień Publicznych w zw. z art. 78
Kodeksu cywilnego.
Nakazuje
Zamawiającemu, w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego pod
nazwą Dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie
na potrzeby TAURON Dystrybucja S.A.
unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej tj. oferty wykonawcy Instytut Energetyki
– Zakład Doświadczalny
w Białymstoku.
Nakazuje odrzucenie oferty wykonawcy Instytut Energetyki
– Zakład Doświadczalny
w Białymstoku na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy Prawo
zamówień publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego.
Zarzut naruszenia art.
107 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
w zw. z
§ 6 i § 7 rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania
informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz
środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego lub konkursie, jest niezasadny.
2. Kosztami
postępowania obciąża Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka
akcyjna z siedziba w Krakowie oraz
wykonawcę ZPUE spółka akcyjna z siedzibą we
Włoszczowej i:
2.1 zalicza w poczet kosz
tów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
ZPUE
spółka akcyjna z siedzibą we Włoszczowej tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od wykonawcy ZPUE spółka akcyjna z siedzibą we Włoszczowej
na rzecz
Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna z siedziba
w Krakowie
kwotę 1 200,00 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście złotych zero groszy)
tytułem wynagrodzenia pełnomocnika stosownie do wyniku postępowania,
2.3
zasądza od Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna z siedziba
w Krakowie na rzecz wykonawcy ZPUE
spółka akcyjna z siedzibą we
Włoszczowej kwotę 12 400,00 zł (słownie: dwanaście tysięcy czterysta złotych
zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i poniesionego wpisu
stosownie do wyniku
postępowania .
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Kra
jowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………….
Sygn. akt: KIO 2447/23
U Z A S A D N I E N I E
Zam
awiający – Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna z siedziba w Krakowie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
na
dostawę łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby
TAURON Dystrybucja S.A
O
głoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 15 maja 2023 roku pod numerem 2023/S 093-288061.
W dniu 18 sierpnia 2023 roku
Odwołujący działając na podstawie na podstawie
art. 513 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022
poz. 1710 ze zmianami; dalej
„ustawa”, „Pzp”) wniósł odwołanie wobec czynności
i zaniechań Zamawiającego w przedmiotowym podstępowaniu o udzielnie zamówienia
publicznego.
O
dwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty Instytutu Energetyki
– Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku
(dalej: Instytut),
pomimo iż oferta jest niezgodna z ustawą, ponieważ nie została
złożona w formie elektronicznej;
2) art. 63 ust. 1 ustawy w zw. z art. 78 (1) Kodeksu cywilnego z uwagi uznanie
prawidłowości oferty Instytutu i dokonanie jej wyboru, pomimo, że ta nie została
złożona w formie elektronicznej tj. nie została opatrzona kwalifikowanym podpisem
elektronicznym;
3) art. 107 ust. 2 ustawy
w zw. z §6 i § 7 rozporządzenia w sprawie sposobu
sporządzania
i
przekazywania
informacji
oraz
wymagań
technicznych
dla
dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, przez
zaniechanie wezwania do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych, które
złożono w nieprawidłowej formie.
Odw
ołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu:
− nieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
− dokonanie ponownego badania i oceny złożonych oferty i odrzucenie oferty Instytutu
Energetyki
– Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku
− zasądzenia od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego.
Od
wołujący podał, że jest wykonawcą, który złożył ofertę w postępowaniu
i jest na drugim miejscu w rankingu punktacji przyznanej ofertom.
Oferta Odwołującego
jest zgodna z warunkami zam
ówienia i gdyby nie zaniechanie Zamawiającego, uznano
by ją za najkorzystniejszą. Zaniechanie odrzucenia oferty Instytutu Energetyki – Zakładu
Doświadczalnego w Białymstoku pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia
i zawarcia umowy.
W uzasadnieniu odwo
łania Odwołujący podał:
O
dwołujący podał, że przedmiotem postępowania prowadzonego przez Zamawiającego jest
dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby
TAURON Dystrybucja S.A. (
dalej „Postępowanie”). Postępowanie prowadzone jest w trybie
przetargu nieograniczonego.
Postępowanie prowadzone jest za pośrednictwem Platformy Zakupowej Grupy Tauron
dostępnej pod adresem https://swoz.tauron.pl
W rozdziale 4 SWZ Zamawiający zamieścił opis sposobu przygotowania oferty. W punkcie
4.2.2 opisano Szczegółowy opis sposobu przygotowania oferty, uwzględniający instrukcję
składania oferty w formie elektronicznej. Relewantne dla zarzutów są punkty SWZ, w których
Zamawiający wskazał:
Punkt 4.2.2.2
Ofertę sporządza się w języku polskim i składa w formie elektronicznej za pośrednictwem
Platformy Zakupowej Grupy TAURON za pomocą formularzy elektronicznych
umieszczonych na stronie internetowej https://swoz.tauron.pl/, dostępnych po zalogowaniu
na k
onto użytkownika i przystąpieniu Wykonawcy do Postępowania.
Punkt 4.4.4.5
Oferta winna być napisana w języku polskim, sporządzona na formularzach elektronicznych
dostępnych na Platformie Zakupowej Grupy TAURON. Dokumenty i oświadczenia
sporządzone w języku obcym powinny być przetłumaczone na język polski, chyba że w
treści SWZ określono inaczej. Formularze załączane do oferty powinny być zgodne ze
wzorami formularzy stanowiącymi załączniki do Specyfikacji. Wykonawca składając ofertę
generuje formularz ofert
owy, który zawiera wszystkie wartości wprowadzone w ofercie oraz
wykaz dodanych załączników. Tak przygotowana oferta zostaje podpisana całościowo
(formularz oferty wraz z załącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie Zakupowej.
W rozdzi
ale 4.2 SWZ Zamawiający zastrzegł, że oferta musi zawierać:
4.2.1.11 Dokumenty wskazane w pkt 3.7 SWZ
4.2.1.1 Wypełniony Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy
TAURON.
4.2.1.2 Wypełnione i podpisane Oświadczenie (wg Załącznika nr 1 do SWZ);
4.2.1.3 Formularz Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia;
4.2.1.4 Oświadczenie Wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia (wg
Załącznika nr 6 do SWZ);
4.2.1.5 Dowód potwierdzający, że realizując zamówienie Wykonawca będzie dysponował
niezbędnymi zasobami innych podmiotów;
4.2.1.6 Pełnomocnictwo do reprezentowania Wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia zgodnie z postanowieniami pkt 3.9.3. SWZ;
4.2.1.7 Pełnomocnictwo do podpisania oferty (w przypadku, gdy upoważnienie do
podpisania oferty nie wynika bezpośrednio z właściwego rejestru);
4.2.1.8 Pełnomocnictwo dla osoby posiadającej konto użytkownika na Platformie Zakupowej
Grupy TAURON do złożenia oferty w formie elektronicznej w imieniu Wykonawcy (o ile nie
wynika z innych dokumentów załączonych przez Wykonawcę);
4.2.1.9 Dowód wniesienia wadium, zgodnie z postanowieniami pkt 4.3.3.2. i 4.3.3.3. SWZ;
4.2.1.10 Jednolity Europejski Dokument Zamówienia, zgodnie z pkt 3.3.1 SWZ.
Zgodnie
z SWZ Zamawiający wymagał wypełnionego Formularza Oferty w formie
elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy Tauron i wszystkich pozostałych dokumentów
wymienionych w SWZ, w tym spornego
– Formularza Cenowego. Wymagany Formularz
Cenowy zawie
rał informacje dotyczące rodzaju łącznika, wersji, prądu znamionowego,
oferowanego typu (w tym producenta, napędu, łącznika), cen jednostkowych łącznika
i napędu oraz oferowanego typu izolatora. Odwołujący wskazał na uchwałę Krajowej Izby
Odwoławczej sygn. akt KIO/KD 30/22.
O
dwołujący podał, że Formularz Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia,
złożony przez Instytut nie został opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Odwołujący przeprowadził kwalifikowaną walidację podpisu oraz walidację niekwalifikowaną,
-
dowód stanowi załącznik nr 1 do odwołania, a z których jednoznacznie wynikać ma,
że Formularz Cenowy stanowiący ofertę wykonawcy nie zawiera kwalifikowanego podpisu
elektronicznego. Stanowi jedynie odwzorowanie cyfrowe dokumentu spor
ządzonego
w formie pisemnej. Form
ularz został złożony w postaci elektronicznej a nie w wymaganej
formie elektronicznej.
O
dwołujący podał, że z przekazanych przez Zamawiającego dokumentów wynika, iż Instytut
wypełnił Formularz stanowiący załącznik nr 1 do Oświadczenia, wydrukował, został on
podpi
sany własnoręcznym podpisem osoby umocowanej do reprezentacji, odwzorowany
cyfrowo (skan) i załączony na Platformie zakupowej Zamawiającego. Formularz nie został
opatrzony
kwalifikowanym podpisem, a jedynie dołączono na Platformie dokument w postaci
elektronicznej.
Prawdopodobnie Instytut podpisał formularz wysyłkowy przez Platformę –
gdyż taki obowiązek narzuca Platforma zakupowa Zamawiającego – wymaga podpisu
kwalifikowanego przy przekazywaniu formularza wysyłkowego.
Walidacja podpisu nie pozosta
wia jednak wątpliwości, że Formularz cenowy stanowiący
ofertę nie jest opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Odwołujący podał, że wystąpił w dniu 10.08.2023 r. do dostawcy Platformy, przez formularz
kontaktowy OnePlace z zapytaniem (Korespondencja e
– mail załącznik nr 2 do odwołania):
Proszę o informację czy podpis, który w przetargach publicznych jest wymagany do
przesłania oferty na platformie może zastąpić podpisanie dokumentów składających się na
ofertę zgodnie z ustawą, czy stanowi jedynie potwierdzenie złożenia oferty?
I uzyskał odpowiedź:
Uprzejmie informujemy, że podpis potwierdzający złożenie oferty nie obejmuje dokumentów.
Dokumenty powinny zostać podpisane zgodnie ze specyfikacją zamówienia przed
dołączeniem ich do oferty.
Korespondencja e
– mail stanowi załącznik nr 2 do odwołania.
O
dwołujący wskazał, że stanowisko dostawcy narzędzia jest zgodne z oficjalnym
stanowiskiem UZP wyrażonym w opinii: Jak należy podpisać ofertę w postaci elektronicznej,
dostępnym pod adresem: https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0016/47401/Jak-
nalezy-podpisac-oferte-w-postaci-elektronicznej.pdf:
Oznacza to, że podpis złożony jedynie
na ww. formularzu nie może wywierać skutków w odniesieniu do złożonej za jego pomocą
oferty wykonawcy. Oferta bowiem, zgodnie z art. 63 ustawy Pzp, a nie formularz
elektroniczny za pośrednictwem, którego jest przekazywana, musi zostać opatrzona
właściwym podpisem. Upraszczając, opatrzenie właściwym podpisem jedynie formularza
służącego do przekazania oferty, odpowiada złożeniu podpisu odręcznego na kopercie
z ofertą (w przypadku wyboru poczty jako środka komunikacji).
Podsumowując, oferta złożona za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej
powinna z
ostać opatrzona właściwym podpisem. Podpis może zostać złożony bezpośrednio
na pliku z ofertą wykonawcy lub na „paczce” dokumentów elektronicznych zawierających
ofertę wykonawcy. Złożenie podpisu jedynie w innym miejscu nie jest równoznaczne
ze złożeniem podpisu pod ofertą.
Jed
nocześnie Odwołujący podał, że zastrzeżenie zawarte w rozdziale 4.4.4.5 dotyczące
podpisania całościowego oferty z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie Zakupowej odnosi się wyłącznie do wygenerowanego automatycznie
i wypełnionego formularza ofertowego na Platformie Zakupowej Grupy TAURON (pkt
4.2.1.1).
Podpis złożony poprzez Platformę nie dotyczy natomiast pozostałych dokumentów:
Oświadczenia wg Załącznika nr 1 do SWZ, pełnomocnictw, zobowiązań podmiotów
udostępniających zasoby, przedmiotowych środków dowodowych czy wreszcie Formularza
Cenowego, stanowiącego załącznik nr 1 do Oświadczenia.
Zamawiający wskazał, że należy złożyć wypełnione i podpisane Oświadczenie
(wg Załącznika nr 1 do SWZ): 4.2.1.2, zaś Formularz Cenowy stanowi Załącznik nr 1
do Oświadczenia, co jednoznacznie przesądza, iż i on musi zostać opatrzony
kwalifikowanym podpisem.
Na konieczność podpisania formularza cenowego wskazuje również punkt 3.7 SWZ i 3.7.2.2
SWZ:
3.7 Wymagania dla dostaw
oraz dokumenty i oświadczenia na potwierdzenie spełnienia tych
wymagań
3.7.2.2 Podpisany Formularz cenowy
– stanowiący załącznik do Oświadczenia (wg
Załącznika nr 1 do Specyfikacji).
Z
daniem Odwołującego podpisanie formularza generowanego na Platformie, wciśnięcie
i autoryzowanie przycis
ku „złóż ofertę” nie wpływa na ważność i prawidłowość wymaganego
Formularza Cenowego.
Odwołujący zwrócił uwagę, że §1 Regulaminu Platformy zakupowej
Grupy TAURON, ze stycznia 2023 r. dostępnego na stronie https://swoz.tauron.pl zawiera
definic
ję oferty.
Oferta
– oświadczenie woli składane Zamawiającemu przez Oferenta w formie pisemnej lub
w formie elektronic
znej za pośrednictwem Platformy. W zależności m.in. od typu, trybu oraz
etapu postępowania składane mogą być oferta/wniosek/oferta wstępna/potwierdzenie
udziału w negocjacjach/potwierdzenie udziału w RFI.
Z Regulaminu więc wynika, iż ofertę składa się za pośrednictwem Platformy, analogicznie
jakby złożyć ofertę za pośrednictwem firmy kurierskiej. Podpisanie formularza wysyłkowego
(czy też koperty wysyłkowej z ofertą) nie oznacza złożenia oświadczenia woli stanowiącego
ofertę.
Is
totę Formularza Cenowego wyjaśnia również rozdział 4.2.3 SWZ, Opis sposobu obliczenia
ceny.
4.2.3.2 SWZ
Wykonawca podaje Cenę w Formularzu Oferty w formie elektronicznej na Platformie
Zakupowej Grupy TAURON
I ten Formular
z może podpisać przez Platformę, natomiast zgodnie z punktem:
4.2.3.4 Wykonawca sporządza i przedstawia w ofercie kalkulację Ceny wg wymogów
określonych w Formularzu Cenowym, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Oświadczenia,
stanow
iącego Załącznika nr 1 do SWZ.
Aby więc uznać, że Instytut prawidłowo złożył ofertę, to musiałby prawidłowo opatrzeć
kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularz Cenowy. Tymczasem Formularz
Cenowy złożono w postaci odwzorowania cyfrowego, bez podpisu.
Mając na uwadze, iż Formularz Cenowy nie podlega uzupełnieniu, Zamawiający
zobligowany był do odrzucenia oferty Instytutu.
W zakresie przedmiotowych środków dowodowych, Odwołujący podał, że w punkcie
3.7.2 SWZ Zamawia
jący wymienił żądane przedmiotowe środki dowodowe dotyczące
oferowanych urządzeń. W punkcie 3.8 SWZ wskazał wymaganą formę dokumentów:
3.8 Forma dokumentów i oświadczeń
3.8.1 Dokumenty lub oświadczenia, o których mowa powyżej, składane są w oryginale w
postaci dokumentu elektronicznego lub
w elektronicznej kopii dokumentu lub oświadczenia
poświadczonej za zgodność z oryginałem. Poświadczenie za zgodność z oryginałem
elektronicznej kopii dokumentu lub oświadczenia, następuje przy użyciu kwalifikowanego
podpisu elektronicznego.
Poświadczenia za zgodność z oryginałem dokonuje odpowiednio Wykonawca, podmiot, na
którego zdolnościach lub sytuacji polega Wykonawca, Wykonawcy wspólnie ubiegający się o
udzielenie zamówienia publicznego albo podwykonawca, w zakresie dokumentów, lub
oświadczeń, które każdego z nich dotyczą.
Wymagana f
orma dokumentów jest zgodna z rozporządzeniem w sprawie sposobu
sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów
elektronicznych (…).
SWZ dot. przedmiot
owych środków dowodowych jednoznacznie więc wskazuje, że muszą
by
ć one podpisane zgodnie z przepisami i podpis złożony w systemie, na Platformie tychże
dokumentów nie obejmuje. Podpis złożony przez Platformę odnosi się jedynie
do Formularza Oferty generowanego przez P
latformę. Instytut zresztą odrębnie podpisał
dokument
JEDZ oraz pełnomocnictwo, więc prawidłowo zrozumiał wymagania.
Przedmiotowe środki podlegają jednak uzupełnieniu, bowiem zamawiający przewidział taką
możliwość w SWZ, jednakże w przypadku ich uzupełnienia, Odwołujący zwraca uwagę, że
będą wysyłane odrębnie, jako podpisane dokumenty. To również podważa ewentualne
twierdzenia Zamawiającego jakoby podpis na Platformie obejmował wszystkie oświadczenia
i dokumenty.
Odwołujący podniósł z ostrożności, że wskazanie Formularza cenowego wśród
przedmiotowych środków dowodowych nie czyni z niego przedmiotowego środka
dowodowego, który można uzupełnić.
Kwestię rozróżnienia przedmiotowych środków od treści oferty popiera konsekwentna linia
orzecznicza:
Czy coś jest przedmiotowym, czy też podmiotowym środkiem dowodowym nie decyduje
Zamawiający, a przepisy ustawy Pzp oraz Rozporządzenie Ministra Rozwoju Pracy i
Technologii (sygn. akt XXIII ZS 154/22)
Przedmiotowe środki dowodowe nie stanowią części oferty, ale mają służyć potwierdzeniu
tego, co jest zawarte
w treści oferty wykonawcy. Ze względu zaś na funkcję, jaką pełnią
zasadą jest, że powinny one być składane w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego razem z ofertą. (Sygn. akt XXIII Zs 159/22).
Tak więc niepodpisany Formularz Cenowy będący ofertą Instytutu nie może podlegać
uzupełnieniu, a ponieważ nie został opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
oferta winna zostać odrzucona.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy z ud
ziałem Stron na podstawie
zebranego m
ateriału w sprawie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co nas
tępuje:
Izba
stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art.
528
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień ustawy z 11 września 2019 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 poz. 1710; dalej „ustawa”, „Pzp”) skutkujących
odrzucenie
m odwołania. Odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
18 sierpnia 2023 roku od czynno
ści Zamawiającego z dnia 8 sierpnia 2023 roku. Kopia
odwo
łania została przekazana w ustawowym terminie Zamawiającemu, co zostało
potwierdzone przez O
dwołującego na posiedzeniu oraz wynika z akt sprawy odwoławczej.
S
kład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
kt
óre zgodnie z par. 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku
w sprawie post
ępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2453) stanow
ią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentację
pos
tępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopię dokumentacji,
o której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba u
względniła stanowiska prezentowane na rozprawie przez Strony postępowania
odwoławczego.
Izba
postanowieniem wydanym na rozprawie dopuściła dowody zawnioskowane
przez Odwołującego i załączone do odwołania. Izba dopuściła również postanowieniem
wydanym w trakcie rozprawy
dowód złożony przez Odwołującego w trakcie rozprawy -
wyciąg z podręcznika oferenta/wykonawcy platformy zakupowej Grupy Tauron (5 kart).
Izba
uwzględniła stanowisko Zamawiającego prezentowane w piśmie z dnia
25 sierpnia 2023 roku
– Odpowiedź na odwołanie. Zamawiający ww. pismem wniósł
o oddalenie odwo
łania w całości. Izba, postanowieniem wydanym na rozprawie, dopuściła
dowody
zawnioskowane i załączone do ww. pisma przez Zamawiającego.
Izba
ustaliła i zważyła:
Na podstawie art. 552 ust. 1 ustawy I
zba wydając wyrok bierze za podstawę stan
rzeczy ustalony w toku
postępowania odwoławczego.
Izba na
wstępie wskazuję, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy podstawy prawne oraz
przytacza przepisy prawa:
- art. 63 ust. 1 ustawy -
W postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości
równej lub przekraczającej progi unijne ofertę, wniosek o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie, wniosek, o którym mowa w art.
371 ust. 3
, oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1, składa się, pod rygorem
nieważności, w formie elektronicznej.
- art. 226 ust. 1 ustawy - Zamawia
jący odrzuca ofertę, jeżeli: (…)
3) jest niezgodna z przepisami ustawy,
- art. 107 ust. 2 ustawy -
Jeżeli wykonawca nie złożył przedmiotowych środków dowodowych
lub złożone przedmiotowe środki dowodowe są niekompletne, zamawiający wzywa do ich
złożenia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie, o ile przewidział to w ogłoszeniu o
zamówieniu lub dokumentach zamówienia,
- art. 516 ust. 1 ustawy -
Odwołanie zawiera:
(
…)
7) wskazanie czyn
ności lub zaniechania czynności zamawiającego, której zarzuca się
niezgod
ność z przepisami ustawy, lub wskazanie zaniechania przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy;
8)
zwięzłe przedstawienie zarzutów;
9)
żądanie co do sposobu rozstrzygnięcia odwołania;
10) wskazanie
okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie odwołania
oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1963 roku Kodeks cywilny (tj. z dnia 2 sierpnia 2023 r. Dz.U. z
2023 r. poz. 1610)
Art. 78
1
§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie
oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem
woli złożonym w formie pisemnej.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
s
posobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla
dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. z 2020 r. poz. 2452)
§ 6
1. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, przedmiotowe środki dowodowe, inne
dokumenty, w tym dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, lub dokumenty
potwierdzające umocowanie do reprezentowania odpowiednio wykonawcy, wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, podmiotu udostępniającego
zasoby na zasadach określonych w art. 118 ustawy lub podwykonawcy niebędącego
podmiotem udostępniającym zasoby na takich zasadach, zwane dalej „dokumentami
potwierdzającymi umocowanie do reprezentowania”, zostały wystawione przez upoważnione
podmioty inne niż wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia,
podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, zwane dalej „upoważnionymi
podmiotami”, jako dokument elektroniczny, przekazuje się ten dokument.
2. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, przedmiotowe środki dowodowe, inne
dokumenty, w tym dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, lub dokumenty
potwierdzające umocowanie do reprezentowania, zostały wystawione przez upoważnione
podmioty jako dokument
w postaci papierowej, przekazuje się cyfrowe odwzorowanie tego
dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań
lub konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, podpisem zaufa
nym lub podpisem osobistym, poświadczające zgodność
cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.
3. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, dokonuje w przypadku:
1)
podmiotowych środków dowodowych oraz dokumentów potwierdzających umocowanie do
reprezentowania -
odpowiednio wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o
udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, w zakresie
podmiotowych środków dowodowych lub dokumentów potwierdzających umocowanie do
reprezentowania, które każdego z nich dotyczą;
2)
przedmiotowych środków dowodowych - odpowiednio wykonawca lub wykonawca
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia;
3)
innych dokumentów, w tym dokumentów, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy -
odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia,
w zakresie dokumentów, które każdego z nich dotyczą.
4. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, może dokonać również notariusz.
5. Przez cyfrowe odwzorowanie, o którym mowa w ust. 2-4 oraz § 7 ust. 2-4, należy
rozumieć dokument elektroniczny będący kopią elektroniczną treści zapisanej w postaci
papierowej, umożliwiający zapoznanie się z tą treścią i jej zrozumienie, bez konieczności
bezpośredniego dostępu do oryginału.
§ 7
1. Podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust.
4
ustawy, oraz zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, przedmiotowe środki
dowodowe, dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, niewystawione przez
upoważnione podmioty, oraz pełnomocnictwo przekazuje się w postaci elektronicznej i
opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub
konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
2. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa
w art. 117 ust. 4 ustawy, oraz z
obowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby,
przedmiotowe środki dowodowe, dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy,
niewystawione prz
ez upoważnione podmioty lub pełnomocnictwo, zostały sporządzone jako
dokument w postaci papierowej i opatrzone własnoręcznym podpisem, przekazuje się
cyfrowe
odwzorowanie
tego
dokumentu
opatrzone
kwalifikowanym
podpisem
elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów, o wartości mniejszej niż progi
unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem
osobistym, poświadczającym zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci
papierowej.
3. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, dokonuje w przypadku:
1)
podmiotowych środków dowodowych - odpowiednio wykonawca, wykonawca wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca,
w zakresie podmiotowych środków dowodowych, które każdego z nich dotyczą;
2)
przedmiotowego środka dowodowego, dokumentu, o którym mowa w art. 94 ust.
2
ustawy, oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy, lub zobowiązania
podmiotu udostępniającego zasoby - odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia;
3)
pełnomocnictwa - mocodawca.
4. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, może dokonać również notariusz.
W zakres
ie zarzutów 1 i 2 odwołania tj. naruszenia:
-
art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty Instytutu Energetyki
– Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku
(dalej: Instytut), pomimo iż oferta jest niezgodna z ustawą, ponieważ nie została
złożona w formie elektronicznej,
-
art. 63 ust. 1 ustawy w zw. z art. 78 (1) Kodeksu cywilnego z uwagi uznanie
prawidłowości oferty Instytutu i dokonanie jej wyboru, pomimo, że ta nie została
złożona w formie elektronicznej tj. nie została opatrzona kwalifikowanym podpisem
elektronicznym
Izba zarzuty te (tj. zarzut 1 i 2)
uznała za zasadne.
Izba
ustaliła, że w zakresie zarzutu 1 i 2 odwołania, że w specyfikacji warunków
zamówienia (dalej: „SWZ”) Zamawiający określił:
4.2 Opis sposobu przygotowania oferty
4.2.1 Zawartość oferty
Oferta musi zawierać:
4.2.1.1 Wypełniony Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej
Grupy TAURON.
4.2.1.2 Wypełnione i podpisane Oświadczenie (wg Załącznika nr 1 do SWZ);
4.2.1.3 Formular
z Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia;
(
…)
4.2.2 Szczegółowy opis sposobu przygotowywania oferty
4.2.2.1 Ofert
ę przygotowuje się i składa zgodnie z postanowieniami SWZ.
4.2.2.2 Ofert
ę sporządza się w języku polskim i składa w formie elektronicznej za
po
średnictwem Platformy Zakupowej Grupy TAURON za pomocą formularzy
elektronicznych umieszczonych na stronie internetowej https://swoz.tauron.pl/,
dost
ępnych po zalogowaniu na konto użytkownika i przystąpieniu Wykonawcy do
Post
ępowania.
(
…)
4.2.2.5 Oferta winna by
ć napisana w języku polskim, sporządzona na formularzach
elektronicznych dost
ępnych na Platformie Zakupowej Grupy TAURON. Dokumenty
i o
świadczenia sporządzone w języku obcym powinny być przetłumaczone na język
polski, chyba
że w treści SWZ określono inaczej. Formularze załączane do oferty
powinny by
ć zgodne ze wzorami formularzy stanowiącymi załączniki do
Specyfikacji.
Wykonawca sk
ładając ofertę generuje formularz ofertowy, który zawiera wszystkie
warto
ści wprowadzone w ofercie oraz wykaz dodanych załączników. Tak
przygotowana oferta zostaje podpisana ca
łościowo (formularz oferty wraz
z za
łącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio na Platformie
Zakupowej. Po
świadczenia za zgodność z oryginałem dokonuje odpowiednio
Wykonawca, podmiot na kt
órego zdolnościach lub sytuacji polega Wykonawca,
Wykonawcy wsp
ólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego albo
podwykonawca, w zakresie dokument
ów, które każdego z nich dotyczą. Oferta
powinna zosta
ć sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów
z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporz
ądzania i przekazywania
informacji oraz wymaga
ń technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz
środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego lub konkursie. Wymagania techniczne dotycz
ące podpisywania ofert
podpisem elektronicznym wskazane s
ą w instrukcji
„
Konfiguracja podpisu
kwalifikowanego
”
dost
ępnej Systemie w zakładce
„
Regulaminy i instrukcje
”
.
4.2.2.6
Nie
dopuszcza
si
ę
podpisywania
dokument
ów
i
o
świadczeń
za po
średnictwem ePUAP oraz e-dowodu.
(
…)
4.2.2.19 Wykonawca wype
łnia Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie
Zakupowej Grupy TAURON oraz O
świadczenie, którego wzór stanowi Załącznik nr
1 do SWZ.
4.2.3 Opis sposobu obliczenia Ceny
(
…)
4.2.3.2 Wykonawca podaje Cen
ę w Formularzu Oferty w formie elektronicznej na
Platformie Zakupowej Grupy TAURON.
(
…)
4.2.3.4 Wykonawca sporz
ądza i przedstawia w ofercie kalkulację Ceny wg wymogów
okre
ślonych w Formularzu Cenowym, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do
O
świadczenia, stanowiącego Załącznika nr 1 do SWZ.
(
…)
3.7 Wymagania dla dostaw oraz dokumenty i oświadczenia na potwierdzenie spełnienia tych
wymagań
(
…)
3.7.2 Na potwierdzenie spe
łniania powyższego wymagania dla poszczególnych
zada
ń, Wykonawca przekaże Zamawiającemu:
3.7.2.1
Podpisany
formularz:
Charakterystyka
techniczna
łączników 20kV
sterowanych r
ęcznie (wg Załącznika nr 2 do Umowy)
3.7.2.2 Podpisany Formularz cenowy
–
stanowi
ący załącznik do Oświadczenia (wg
Załącznika nr 1 do Specyfikacji).
Izba stwierdza
na wstępie, że zarzuty odwołania (tj. zarzut 1 i 2) w warstwie
argumentacji faktycznej podniesionej w treści uzasadnienie odwołania dotyczą jednego
z d
okumentów jakie miały zostać złożone przez wykonawcę tj. Formularza cenowego
stanowiącego w SWZ załącznik nr 1 do Oświadczenia, który to dokument stanowi załącznik
nr 1 do SWZ.
Nie
było sporne między stronami, że wykonawca Instytut Energetyki – Zakład Doświadczalny
w Białymstoku (dalej: Instytut) przedstawił w składanej ofercie dokument stanowiący
Formularz cenowy.
S
pornym było natomiast to, czy skutecznym dla złożenia oferty w postępowaniu
wystarczające było podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularza oferty
generowanego na platformie zakupowej oraz
załączenie Formularza cenowego, czy też dla
skuteczności i prawidłowości złożenia oferty w postępowaniu niezbędne było podpisanie
kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularza cenowego.
W oce
nie Odwołującego przedstawiony przez Instytut Formularz cenowy nie został
podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, stanowi tylko odwzorowanie cyfrowe
dokumentu
sporządzonego w formie pisemnej i został złożony w postaci elektronicznej ale
nie w wymaganej formie elektronicznej.
W ocenie Izby stanowisko pr
ezentowane przez Odwołującego co do istoty problemu
uznać należy za zasadne.
Maj
ąc na uwadze treść SWZ stwierdzić należy, że w przedmiotowym postępowaniu
o udzielnie zamówienia publicznego Zamawiający określił jednoznacznie, że oferta musi
zawierać między innymi (pkt 4.2.1 SWZ) wypełniony Formularz ofertowy, dokument
generowany na platformie zakupowej,
wypełnione i podpisane Oświadczenie załącznik nr 1
do SWZ
. W odniesieniu do tych dokumentów Zamawiający wprowadził dodatkową regulację
w SWZ (pkt 4.2.2.19 SWZ),
wskazując że „Wykonawca wypełnia Formularz Oferty w formie
elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy TAURON oraz O
świadczenie, którego wzór
stanowi
Załącznik nr 1 do SWZ.” Natomiast zgodnie z pkt 4.2.1 oferta musiała zawierać
jeszcze Formularz cenowy, którego wzór został określony w SWZ przez Zamawiającego jako
załącznik do Oświadczenia stanowiącego załącznik nr 1 do SWZ. W tym postępowaniu
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że oferta, aby mogła być uznana za ofertę
odpowiadającą wymaganiom Zamawiającego musi zawierać również Formularz cenowy.
O
bowiązkiem wykonawcy składającego ofertę zgodnie z SWZ (pkt 4.2.3.4 SWZ) było
s
porządzenie i przedstawienie w ofercie kalkulacji Ceny wg wymogów określonych
w Formularzu cenowym, kt
órego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Oświadczenia,
stanowi
ącego Załącznika nr 1 do SWZ. Wynika z powyższego jednoznacznie, że niezbędne
było złożenie w ofercie dokumentu Formularz cenowy.
W ocenie Izby
, powyższe regulacje SWZ jednoznacznie wskazują, że na platformie
zakupowej wypełnione zostały wskazane: Formularz oferty i Oświadczenie, oraz to,
że te dokumenty mogły zostać podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym
na platformie zakupowej. O
koliczność ta nie była kwestionowana w żadnym zakresie przez
Odwołującego, co pozwala na uznanie, że w odniesieniu do powyższych dokumentów
tj. Formularza ofert
y oraz Oświadczenia oświadczenie woli wykonawcy Instytutu zostało
złożone w postaci elektronicznej i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
co gwarantow
ało zachowanie formy elektronicznej wymaganej zgodnie z obowiązującymi
regulacjami prawnymi.
Jedn
akże w zakresie podnoszonej argumentacji Odwołujący wskazywał, że o niezgodności
oferty z przepisami usta
wy skutkującej odrzuceniem tej oferty (art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy)
przesądza Formularz cenowy, który nie został złożony w formie elektronicznej. Upatrywał
tego w tym, że Formularz ten nie został podpisany kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
W tym zakresie oceny podniesionych zar
zutów odwołania niezbędne jest również
odniesienie do regulacji zawartej w SWZ w punkcie 4.2.2.5
tj. że „wykonawca składając
ofert
ę generuje formularz ofertowy, który zawiera wszystkie wartości wprowadzone w ofercie
oraz wykaz dodanych za
łączników. Tak przygotowana oferta zostaje podpisana całościowo
(formularz oferty wraz z za
łącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie Zakupowej.
”
Z pos
tanowienia powyższego nie wynika w żaden sposób, że podpisanie oferty „całościowo
(formularz oferty wraz z załącznikami)” to podpisanie jedynie Formularza oferty (czy też
Formularza oferty i Oświadczenia) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie zakupowej, a przez to
„rozciągnięcie” podpisu na pozostałe załączone
na platformie dokumenty. Z przedstawionego przez
Zamawiającego dowodu wynika –
a czego
Zamawiający nie kwestionował – że podpisany został jedynie Formularz oferty, czyli
doku
ment jaki został sporządzony na platformie zakupowej. Faktem jest, że w dokumencie
sporządzonym z zachowaniem postaci elektronicznej i podpisanym kwalifikowanym
podpisem elektronicznym wymienione z
ostały załączniki, w tym Formularz cenowy.
Jedn
akże fakt, że jakiś załącznik został wymieniony nie powoduje „z automatu”, że jest on
również podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Mając na uwadze wymagania art. 63 ustawy, podkreślić należy, że ofertę w postępowaniu
składa się w formie elektronicznej. Formularz cenowy w tym postępowaniu składał się
na ofertę, a jego treść zawierała oświadczenie woli tego wykonawcy co do oferowanego
przedmiotu jak
również co do cen jednostkowych. Zgodnie z określeniem w SWZ (pkt 3.7.2.2
SWZ)
Zamawiający jednoznacznie określił, że Formularz cenowy ma zostać podpisany.
Ch
oć jest to część SWZ odnosząca się do wymagań dotyczących wymagań dla dostaw oraz
dokumentów i oświadczeń jakie mają zostać złożone w takich okolicznościach, to określa
niewątpliwie w sposób jednoznaczny wskazanie do podpisania tego konkretnego
dokumentu. J
ednocześnie treść tego dokumentu jednoznacznie przesądzą o tym, że jest to
oświadczenie woli wykonawcy (art. 66 Kodeksu cywilnego) i nie stanowi ono
przedmiotowego
środka dowodowego co wynika z faktu, że taki dokument musi zawierać
informacje o zgodno
ści oferowanych dostaw z wymaganiami Zamawiającego. W ocenie Izby
sam fakt wskazania
, że jest to „Formularz cenowy” składany w postępowaniu określa istotny
element tego dokumentu tj. wskazanie cen jednostkowych. Dodatkowo dokument
ten zawiera
informację na temat zindywidualizowania przedmiotu oferowanego
w postępowaniu. Taka indywidualizacja oferowanego Zamawiającemu przedmiotu musi być
również kwalifikowana w kategoriach oświadczenia woli składanego Zamawiającemu
(oferta). D
la skuteczności złożenia oferty w formie elektronicznej niezbędnym jest złożenie
oświadczenia woli w formie elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
W
przypadku dokumentu Formularza cenowego złożonego przez wykonawcę Instytut nie
został on podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, co znalazło odzwierciedlenie
w zarzu
tach odwołania. Poza przedmiotem zarzutów odwołania pozostawała forma
sporządzenia tego Formularza cenowego. Niemniej dokument Formularz cenowy
przedstawiony przez Inst
ytut nie został podpisany przez tego wykonawcę kwalifikowanym
podpisem elektronicznym, dokument ten stanowi ofertę w znaczeniu oświadczenia woli
wykonawcy co do cen jednostkowych oraz zindywidualizowania oferowanego przedmiotu
zamówienia, a w konsekwencji prowadzi to do wniosku, że wykonawca Instytut nie złożył
oferty wymaganej przez
Zamawiającego w SWZ. W tych okolicznościach sprawy
odwoławczej Izba za zasadne uznała zarzuty naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63
ust.
1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w zakresie zarzutu naruszenia art. 63 ust. 1
ustawy Prawo
zamówień Publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji
nakazała Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy Instytut Energetyki – Zakład
Doświadczalny w Białymstoku na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy
Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego. Izba zaznacza również,
że podnoszona przez Zamawiającego w trakcie rozprawy argumentacja, że formalizm
postępowania o udzielnie zamówienia nie jest celem samym w sobie w ocenie Izby
po pierwsze potwierdzi
ła zasadność podnoszonych zarzutów odwołani. Po drugie, formalizm
postępowania niezasadnie utożsamiony został przez Zamawiającego z odstąpieniem
od zasad opisanych w SWZ (tak pkt 3.7.2.2 SWZ) oraz
wynikających z powszechnie
obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego, których stosowanie w postępowaniu
o zamówienie publiczne wynika jednoznacznie z art. 14 ustawy.
W zakresie zarzutu 3 tj. naruszenia
art. 107 ust. 2 ustawy w zw. z §6 i § 7
rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań
technicznych
dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, przez zaniechanie
wezwania do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych, które złożono
w nieprawidłowej formie – Izba zarzut uznała za niezasadny.
W zakresie przedstawionej
w odwołaniu argumentacji uzasadniającej podniesiony
zarzut (zarzut 3
) Odwołujący na wstępie zarzutu przedstawia stan faktyczny sprawy
określony w SWZ. W odniesieniu do przedmiotowych środków dowodowych w treści
uzasadnieni
a zarzutu odwołania brak jest wskazani o jakie przedmiotowe środki dowodowe
chodzi
Odwołującemu, nie ma również odniesienie, że Odwołujący odnosi się do wszystkich
przedmiotowych
środków dowodowych wymienionych w SWZ. Jedyne ogólne odniesienie
do punktu 3.7.2 SWZ nie zastępuje i nie wyczerpuje obowiązku wskazania o jakie
przedmiotowe środki dowodowe chodziło Odwołującemu. Tym bardziej, że wskazanie
z punktu 3.7.2 SWZ odnosi s
ię do szerszego zakresu dokumentów niż tylko przedmiotowe
środki dowodowe (co znalazło już odzwierciedlenie w uzasadnieniu rozpoznania zarzutów 1
i 2). Izba
nie może zastępować wykonawcy w poszukiwaniu argumentacji faktycznej czy też
określeniu zakresu zarzutu odwołania. Podkreślić należy, że również sama treść zarzutu jest
ogólnikowa.
Izba podk
reśla, że wykonawca składający odwołanie obowiązany jest do skonkretyzowania
swojego stanowiska przez podanie uzasadnienia faktycznego oraz jednoznacznego
odniesienia się do czynności czy zaniechań Zamawiającego. Izba nie może domyślać się
intencji
czy zamierzeń Odwołującego, jak również Izba nie może podejmować
za Odw
ołującego czynności zmierzających do sprecyzowania zakresu zarzutu. Izba
pod
kreśla, że Wykonawca składając odwołanie w postępowaniu zobowiązany jest
do przedstawienia
w odwołaniu okoliczności faktycznych i prawnych oraz dowodów na
poparcie przytoczonych
okoliczności, w szczególności zobowiązany jest do określenia
zakresu zarzutu i jego sprecyzowania.
W ramach
środków ochrony prawnej następuje ocena działania Zmawiającego
(podej
mowanych przez niego czynności w postępowaniu bądź bezprawnych zaniechań), pod
względem zgodności z przepisami ustawy. Jednakże, aby to było możliwe niezbędne jest
podanie argumentacji faktycznej przez
Odwołującego. Tym samym odwołanie powinno
wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez Zamawiającego czynności lub zaniechań,
co oz
nacza obowiązek zaprezentowania przez Odwołującego nie tylko podstawy prawnej
takich za
strzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny.
Oznacza to zatem konieczność odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również
p
odjętych czynności lub zaniechań Zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie,
że podniesione zostały konkretne i uzasadnione faktycznie zarzuty wobec tych czynności lub
zaniechań przypisanych Zamawiającemu. To oznacza, że odwołanie powinno
konkre
tyzować wskazane naruszenie danego przepisu ustawy oraz zawierać uzasadnienie
wskaz
ujące argumentację faktyczną pozwalającą na zapoznanie się ze stanowiskiem
Odwołującego, jego twierdzeniami i przyczynami, wskazującymi, że takie stanowisko
za
sługuje na aprobatę.
Orzecznictwo sądów powszechnych jak również Krajowej Izby Odwoławczej wskazuje
na potrzebę ścisłego odczytywania treści zarzutu, w tym przede wszystkim
nie
dopuszczalność wykraczania poza jego treść. Jak wskazano, w nieprzerwanie aktualnym
orzeczeniu, w wyrok
u Sądu Okręgowego w Gliwicach z 29 czerwca 2009 r. sygn. akt X Ga
110/
09, „Jeśli więc strona nie odwołuje się do konkretnych okoliczności faktycznych to skład
orzekający nie może samodzielnie ich wprowadzić do postępowania tylko dlatego, że można
je
prz
yporządkować określonej, wskazanej w odwołaniu kwalifikacji prawnej.”
Na
potrzebę ścisłego traktowania pojęcia zarzutu wskazał również Sąd Okręgowy
w Rzeszowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I Ca
117/12: „Z analizy powyższych przepisów można wyciągnąć dwa zasadnicze wnioski dla
niniejszej sprawy. Po pierwsze, zar
ówno granice rozpoznania sprawy przez KIO jak i Sąd są
ściśle określone przez zarzuty odwołania, oparte na konkretnej i precyzyjnej podstawie
faktycznej. Sąd w postępowaniu toczącym się na skutek wniesienia skargi jest związany
podniesion
ymi w odwołaniu zarzutami i wyznaczonymi przez nie granicami zaskarżenia.”
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest również pogląd,
że dla oceny zrzutu kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyc
zerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
poprawności zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje
we wniesiony
m odwołaniu Odwołujący. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się
również, że powód nie jest obowiązany do wskazania w pozwie podstawy prawnej swego
roszczenia. „Zgodnie z zasadą da mihi factum, dabo tibi ius – wynikającą w polskim prawie
procesowym z
nałożenia na powoda jedynie obowiązku przytoczenia okoliczności
faktycznych uzasadni
ających żądanie – konstrukcja prawna podstawy rozstrzygnięcia należy
do sądu.” (wyrok Sądu najwyższego z dnia 26 czerwca 1997 roku sygn. akt I CKN 130/97).
Sąd Najwyższy podkreśla w swoim orzecznictwie, że obligatoryjnym elementem pozwu jest
przytoczenie okoli
czności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu (art. 187 par. 1 ust. 2
KPC), okoliczn
ości te stanowią podstawę faktyczną powództwa (causa petendi) – tak Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 2 maja 1957 roku sygn. akt II CR 305/57. W orzecznictwie
Krajowej Izby
Odwoławczej również ugruntowany jest pogląd, że o prawidłowości konstrukcji
zarzutu odw
ołania nie może przesądzać kwalifikacja prawna zaskarżonej czynności,
ponieważ ostatecznie to do Izby należy subsumcja stanu faktycznego pod określoną normę
prawną, natomiast kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyczer
pującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
zachowa
ń (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje we wniesionym
odwołaniu Odwołujący. W tym zakresie aktualne pozostaje wypracowane na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 Prawo
zamówień publicznych stanowisko co do konieczności
podania uzasadnienie faktycz
nego podnoszonych zarzutów, bowiem przepisy uprzednio
obwiązującej ustawy nie odbiegają od treści obowiązujących obecnie. Jednocześnie
wypracowane w orzecznictwie stanowisko zna
jduje również swoje odwzorowanie
w piśmiennictwie.
Maj
ąc na uwadze powyższe Izba stwierdza, że stanowisko zaprezentowane w odwołaniu
nie zawiera wskazania o ja
kie dokumenty dokładnie chodziło wykonawcy, a ogólnikowe
i lakoniczne odwołanie do podanego punktu SWZ, bez odniesienia, że chodzi o wszystkie
tam podane dokumenty powod
uje, że jakakolwiek ocena podejmowana przez Izbę
stanowiłaby działanie uznaniowe, do którego Izba nie jest uprawniona. Tym samym Izba
uznała zarzut ten za niezasadny.
Izba wskazuje,
że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Izba uwzględnia odwołanie
w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub mo
że mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu
lub systemu kwalifikowania wyko
nawców. Zgodnie z art. 557 ustawy w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
pos
tępowania odwoławczego.
W rozpoznawanie sprawie odwołanie okazało się zasadne w części z przyczyn wskazanych
przez
Izbę w uzasadnieniu wyroku.
O koszt
ach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574
ustawy z 11 w
rześnia 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt
2 lit. b
oraz § 7 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437),
stosownie do wyniku p
ostępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………………..
1. Uwzgl
ędnia odwołanie w części tj. w zakresie zarzutu naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3
w zw. z art. 63 ust.1
ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w zakresie zarzutu
naruszenia art. 63 ust. 1 ustawy Prawo za
mówień Publicznych w zw. z art. 78
Kodeksu cywilnego.
Nakazuje
Zamawiającemu, w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego pod
nazwą Dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie
na potrzeby TAURON Dystrybucja S.A.
unieważnienie czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej tj. oferty wykonawcy Instytut Energetyki
– Zakład Doświadczalny
w Białymstoku.
Nakazuje odrzucenie oferty wykonawcy Instytut Energetyki
– Zakład Doświadczalny
w Białymstoku na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy Prawo
zamówień publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego.
Zarzut naruszenia art.
107 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych
w zw. z
§ 6 i § 7 rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania
informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz
środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego lub konkursie, jest niezasadny.
2. Kosztami
postępowania obciąża Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka
akcyjna z siedziba w Krakowie oraz
wykonawcę ZPUE spółka akcyjna z siedzibą we
Włoszczowej i:
2.1 zalicza w poczet kosz
tów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
ZPUE
spółka akcyjna z siedzibą we Włoszczowej tytułem wpisu od odwołania,
2.2
zasądza od wykonawcy ZPUE spółka akcyjna z siedzibą we Włoszczowej
na rzecz
Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna z siedziba
w Krakowie
kwotę 1 200,00 zł (słownie: jeden tysiąc dwieście złotych zero groszy)
tytułem wynagrodzenia pełnomocnika stosownie do wyniku postępowania,
2.3
zasądza od Zamawiającego Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna z siedziba
w Krakowie na rzecz wykonawcy ZPUE
spółka akcyjna z siedzibą we
Włoszczowej kwotę 12 400,00 zł (słownie: dwanaście tysięcy czterysta złotych
zero groszy) tytułem wynagrodzenia pełnomocnika i poniesionego wpisu
stosownie do wyniku
postępowania .
Stosownie do art. 579 ust. 1 i 580 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo
zamówień publicznych (Dz. U. z 2021 poz. 1129 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 14 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Kra
jowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………………….
Sygn. akt: KIO 2447/23
U Z A S A D N I E N I E
Zam
awiający – Tauron – Dystrybucja spółka akcyjna z siedziba w Krakowie prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego
na
dostawę łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby
TAURON Dystrybucja S.A
O
głoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej
w dniu 15 maja 2023 roku pod numerem 2023/S 093-288061.
W dniu 18 sierpnia 2023 roku
Odwołujący działając na podstawie na podstawie
art. 513 ustawy z dnia
11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022
poz. 1710 ze zmianami; dalej
„ustawa”, „Pzp”) wniósł odwołanie wobec czynności
i zaniechań Zamawiającego w przedmiotowym podstępowaniu o udzielnie zamówienia
publicznego.
O
dwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie:
1) art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty Instytutu Energetyki
– Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku
(dalej: Instytut),
pomimo iż oferta jest niezgodna z ustawą, ponieważ nie została
złożona w formie elektronicznej;
2) art. 63 ust. 1 ustawy w zw. z art. 78 (1) Kodeksu cywilnego z uwagi uznanie
prawidłowości oferty Instytutu i dokonanie jej wyboru, pomimo, że ta nie została
złożona w formie elektronicznej tj. nie została opatrzona kwalifikowanym podpisem
elektronicznym;
3) art. 107 ust. 2 ustawy
w zw. z §6 i § 7 rozporządzenia w sprawie sposobu
sporządzania
i
przekazywania
informacji
oraz
wymagań
technicznych
dla
dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, przez
zaniechanie wezwania do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych, które
złożono w nieprawidłowej formie.
Odw
ołujący wniósł o uwzględnienie odwołania w całości oraz nakazanie Zamawiającemu:
− nieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
− dokonanie ponownego badania i oceny złożonych oferty i odrzucenie oferty Instytutu
Energetyki
– Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku
− zasądzenia od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego.
Od
wołujący podał, że jest wykonawcą, który złożył ofertę w postępowaniu
i jest na drugim miejscu w rankingu punktacji przyznanej ofertom.
Oferta Odwołującego
jest zgodna z warunkami zam
ówienia i gdyby nie zaniechanie Zamawiającego, uznano
by ją za najkorzystniejszą. Zaniechanie odrzucenia oferty Instytutu Energetyki – Zakładu
Doświadczalnego w Białymstoku pozbawia Odwołującego możliwości uzyskania zamówienia
i zawarcia umowy.
W uzasadnieniu odwo
łania Odwołujący podał:
O
dwołujący podał, że przedmiotem postępowania prowadzonego przez Zamawiającego jest
dostawa łączników SN napowietrznych i wnętrzowych sterowanych ręcznie na potrzeby
TAURON Dystrybucja S.A. (
dalej „Postępowanie”). Postępowanie prowadzone jest w trybie
przetargu nieograniczonego.
Postępowanie prowadzone jest za pośrednictwem Platformy Zakupowej Grupy Tauron
dostępnej pod adresem https://swoz.tauron.pl
W rozdziale 4 SWZ Zamawiający zamieścił opis sposobu przygotowania oferty. W punkcie
4.2.2 opisano Szczegółowy opis sposobu przygotowania oferty, uwzględniający instrukcję
składania oferty w formie elektronicznej. Relewantne dla zarzutów są punkty SWZ, w których
Zamawiający wskazał:
Punkt 4.2.2.2
Ofertę sporządza się w języku polskim i składa w formie elektronicznej za pośrednictwem
Platformy Zakupowej Grupy TAURON za pomocą formularzy elektronicznych
umieszczonych na stronie internetowej https://swoz.tauron.pl/, dostępnych po zalogowaniu
na k
onto użytkownika i przystąpieniu Wykonawcy do Postępowania.
Punkt 4.4.4.5
Oferta winna być napisana w języku polskim, sporządzona na formularzach elektronicznych
dostępnych na Platformie Zakupowej Grupy TAURON. Dokumenty i oświadczenia
sporządzone w języku obcym powinny być przetłumaczone na język polski, chyba że w
treści SWZ określono inaczej. Formularze załączane do oferty powinny być zgodne ze
wzorami formularzy stanowiącymi załączniki do Specyfikacji. Wykonawca składając ofertę
generuje formularz ofert
owy, który zawiera wszystkie wartości wprowadzone w ofercie oraz
wykaz dodanych załączników. Tak przygotowana oferta zostaje podpisana całościowo
(formularz oferty wraz z załącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie Zakupowej.
W rozdzi
ale 4.2 SWZ Zamawiający zastrzegł, że oferta musi zawierać:
4.2.1.11 Dokumenty wskazane w pkt 3.7 SWZ
4.2.1.1 Wypełniony Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy
TAURON.
4.2.1.2 Wypełnione i podpisane Oświadczenie (wg Załącznika nr 1 do SWZ);
4.2.1.3 Formularz Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia;
4.2.1.4 Oświadczenie Wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia (wg
Załącznika nr 6 do SWZ);
4.2.1.5 Dowód potwierdzający, że realizując zamówienie Wykonawca będzie dysponował
niezbędnymi zasobami innych podmiotów;
4.2.1.6 Pełnomocnictwo do reprezentowania Wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia zgodnie z postanowieniami pkt 3.9.3. SWZ;
4.2.1.7 Pełnomocnictwo do podpisania oferty (w przypadku, gdy upoważnienie do
podpisania oferty nie wynika bezpośrednio z właściwego rejestru);
4.2.1.8 Pełnomocnictwo dla osoby posiadającej konto użytkownika na Platformie Zakupowej
Grupy TAURON do złożenia oferty w formie elektronicznej w imieniu Wykonawcy (o ile nie
wynika z innych dokumentów załączonych przez Wykonawcę);
4.2.1.9 Dowód wniesienia wadium, zgodnie z postanowieniami pkt 4.3.3.2. i 4.3.3.3. SWZ;
4.2.1.10 Jednolity Europejski Dokument Zamówienia, zgodnie z pkt 3.3.1 SWZ.
Zgodnie
z SWZ Zamawiający wymagał wypełnionego Formularza Oferty w formie
elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy Tauron i wszystkich pozostałych dokumentów
wymienionych w SWZ, w tym spornego
– Formularza Cenowego. Wymagany Formularz
Cenowy zawie
rał informacje dotyczące rodzaju łącznika, wersji, prądu znamionowego,
oferowanego typu (w tym producenta, napędu, łącznika), cen jednostkowych łącznika
i napędu oraz oferowanego typu izolatora. Odwołujący wskazał na uchwałę Krajowej Izby
Odwoławczej sygn. akt KIO/KD 30/22.
O
dwołujący podał, że Formularz Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia,
złożony przez Instytut nie został opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Odwołujący przeprowadził kwalifikowaną walidację podpisu oraz walidację niekwalifikowaną,
-
dowód stanowi załącznik nr 1 do odwołania, a z których jednoznacznie wynikać ma,
że Formularz Cenowy stanowiący ofertę wykonawcy nie zawiera kwalifikowanego podpisu
elektronicznego. Stanowi jedynie odwzorowanie cyfrowe dokumentu spor
ządzonego
w formie pisemnej. Form
ularz został złożony w postaci elektronicznej a nie w wymaganej
formie elektronicznej.
O
dwołujący podał, że z przekazanych przez Zamawiającego dokumentów wynika, iż Instytut
wypełnił Formularz stanowiący załącznik nr 1 do Oświadczenia, wydrukował, został on
podpi
sany własnoręcznym podpisem osoby umocowanej do reprezentacji, odwzorowany
cyfrowo (skan) i załączony na Platformie zakupowej Zamawiającego. Formularz nie został
opatrzony
kwalifikowanym podpisem, a jedynie dołączono na Platformie dokument w postaci
elektronicznej.
Prawdopodobnie Instytut podpisał formularz wysyłkowy przez Platformę –
gdyż taki obowiązek narzuca Platforma zakupowa Zamawiającego – wymaga podpisu
kwalifikowanego przy przekazywaniu formularza wysyłkowego.
Walidacja podpisu nie pozosta
wia jednak wątpliwości, że Formularz cenowy stanowiący
ofertę nie jest opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Odwołujący podał, że wystąpił w dniu 10.08.2023 r. do dostawcy Platformy, przez formularz
kontaktowy OnePlace z zapytaniem (Korespondencja e
– mail załącznik nr 2 do odwołania):
Proszę o informację czy podpis, który w przetargach publicznych jest wymagany do
przesłania oferty na platformie może zastąpić podpisanie dokumentów składających się na
ofertę zgodnie z ustawą, czy stanowi jedynie potwierdzenie złożenia oferty?
I uzyskał odpowiedź:
Uprzejmie informujemy, że podpis potwierdzający złożenie oferty nie obejmuje dokumentów.
Dokumenty powinny zostać podpisane zgodnie ze specyfikacją zamówienia przed
dołączeniem ich do oferty.
Korespondencja e
– mail stanowi załącznik nr 2 do odwołania.
O
dwołujący wskazał, że stanowisko dostawcy narzędzia jest zgodne z oficjalnym
stanowiskiem UZP wyrażonym w opinii: Jak należy podpisać ofertę w postaci elektronicznej,
dostępnym pod adresem: https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0016/47401/Jak-
nalezy-podpisac-oferte-w-postaci-elektronicznej.pdf:
Oznacza to, że podpis złożony jedynie
na ww. formularzu nie może wywierać skutków w odniesieniu do złożonej za jego pomocą
oferty wykonawcy. Oferta bowiem, zgodnie z art. 63 ustawy Pzp, a nie formularz
elektroniczny za pośrednictwem, którego jest przekazywana, musi zostać opatrzona
właściwym podpisem. Upraszczając, opatrzenie właściwym podpisem jedynie formularza
służącego do przekazania oferty, odpowiada złożeniu podpisu odręcznego na kopercie
z ofertą (w przypadku wyboru poczty jako środka komunikacji).
Podsumowując, oferta złożona za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej
powinna z
ostać opatrzona właściwym podpisem. Podpis może zostać złożony bezpośrednio
na pliku z ofertą wykonawcy lub na „paczce” dokumentów elektronicznych zawierających
ofertę wykonawcy. Złożenie podpisu jedynie w innym miejscu nie jest równoznaczne
ze złożeniem podpisu pod ofertą.
Jed
nocześnie Odwołujący podał, że zastrzeżenie zawarte w rozdziale 4.4.4.5 dotyczące
podpisania całościowego oferty z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie Zakupowej odnosi się wyłącznie do wygenerowanego automatycznie
i wypełnionego formularza ofertowego na Platformie Zakupowej Grupy TAURON (pkt
4.2.1.1).
Podpis złożony poprzez Platformę nie dotyczy natomiast pozostałych dokumentów:
Oświadczenia wg Załącznika nr 1 do SWZ, pełnomocnictw, zobowiązań podmiotów
udostępniających zasoby, przedmiotowych środków dowodowych czy wreszcie Formularza
Cenowego, stanowiącego załącznik nr 1 do Oświadczenia.
Zamawiający wskazał, że należy złożyć wypełnione i podpisane Oświadczenie
(wg Załącznika nr 1 do SWZ): 4.2.1.2, zaś Formularz Cenowy stanowi Załącznik nr 1
do Oświadczenia, co jednoznacznie przesądza, iż i on musi zostać opatrzony
kwalifikowanym podpisem.
Na konieczność podpisania formularza cenowego wskazuje również punkt 3.7 SWZ i 3.7.2.2
SWZ:
3.7 Wymagania dla dostaw
oraz dokumenty i oświadczenia na potwierdzenie spełnienia tych
wymagań
3.7.2.2 Podpisany Formularz cenowy
– stanowiący załącznik do Oświadczenia (wg
Załącznika nr 1 do Specyfikacji).
Z
daniem Odwołującego podpisanie formularza generowanego na Platformie, wciśnięcie
i autoryzowanie przycis
ku „złóż ofertę” nie wpływa na ważność i prawidłowość wymaganego
Formularza Cenowego.
Odwołujący zwrócił uwagę, że §1 Regulaminu Platformy zakupowej
Grupy TAURON, ze stycznia 2023 r. dostępnego na stronie https://swoz.tauron.pl zawiera
definic
ję oferty.
Oferta
– oświadczenie woli składane Zamawiającemu przez Oferenta w formie pisemnej lub
w formie elektronic
znej za pośrednictwem Platformy. W zależności m.in. od typu, trybu oraz
etapu postępowania składane mogą być oferta/wniosek/oferta wstępna/potwierdzenie
udziału w negocjacjach/potwierdzenie udziału w RFI.
Z Regulaminu więc wynika, iż ofertę składa się za pośrednictwem Platformy, analogicznie
jakby złożyć ofertę za pośrednictwem firmy kurierskiej. Podpisanie formularza wysyłkowego
(czy też koperty wysyłkowej z ofertą) nie oznacza złożenia oświadczenia woli stanowiącego
ofertę.
Is
totę Formularza Cenowego wyjaśnia również rozdział 4.2.3 SWZ, Opis sposobu obliczenia
ceny.
4.2.3.2 SWZ
Wykonawca podaje Cenę w Formularzu Oferty w formie elektronicznej na Platformie
Zakupowej Grupy TAURON
I ten Formular
z może podpisać przez Platformę, natomiast zgodnie z punktem:
4.2.3.4 Wykonawca sporządza i przedstawia w ofercie kalkulację Ceny wg wymogów
określonych w Formularzu Cenowym, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Oświadczenia,
stanow
iącego Załącznika nr 1 do SWZ.
Aby więc uznać, że Instytut prawidłowo złożył ofertę, to musiałby prawidłowo opatrzeć
kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularz Cenowy. Tymczasem Formularz
Cenowy złożono w postaci odwzorowania cyfrowego, bez podpisu.
Mając na uwadze, iż Formularz Cenowy nie podlega uzupełnieniu, Zamawiający
zobligowany był do odrzucenia oferty Instytutu.
W zakresie przedmiotowych środków dowodowych, Odwołujący podał, że w punkcie
3.7.2 SWZ Zamawia
jący wymienił żądane przedmiotowe środki dowodowe dotyczące
oferowanych urządzeń. W punkcie 3.8 SWZ wskazał wymaganą formę dokumentów:
3.8 Forma dokumentów i oświadczeń
3.8.1 Dokumenty lub oświadczenia, o których mowa powyżej, składane są w oryginale w
postaci dokumentu elektronicznego lub
w elektronicznej kopii dokumentu lub oświadczenia
poświadczonej za zgodność z oryginałem. Poświadczenie za zgodność z oryginałem
elektronicznej kopii dokumentu lub oświadczenia, następuje przy użyciu kwalifikowanego
podpisu elektronicznego.
Poświadczenia za zgodność z oryginałem dokonuje odpowiednio Wykonawca, podmiot, na
którego zdolnościach lub sytuacji polega Wykonawca, Wykonawcy wspólnie ubiegający się o
udzielenie zamówienia publicznego albo podwykonawca, w zakresie dokumentów, lub
oświadczeń, które każdego z nich dotyczą.
Wymagana f
orma dokumentów jest zgodna z rozporządzeniem w sprawie sposobu
sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla dokumentów
elektronicznych (…).
SWZ dot. przedmiot
owych środków dowodowych jednoznacznie więc wskazuje, że muszą
by
ć one podpisane zgodnie z przepisami i podpis złożony w systemie, na Platformie tychże
dokumentów nie obejmuje. Podpis złożony przez Platformę odnosi się jedynie
do Formularza Oferty generowanego przez P
latformę. Instytut zresztą odrębnie podpisał
dokument
JEDZ oraz pełnomocnictwo, więc prawidłowo zrozumiał wymagania.
Przedmiotowe środki podlegają jednak uzupełnieniu, bowiem zamawiający przewidział taką
możliwość w SWZ, jednakże w przypadku ich uzupełnienia, Odwołujący zwraca uwagę, że
będą wysyłane odrębnie, jako podpisane dokumenty. To również podważa ewentualne
twierdzenia Zamawiającego jakoby podpis na Platformie obejmował wszystkie oświadczenia
i dokumenty.
Odwołujący podniósł z ostrożności, że wskazanie Formularza cenowego wśród
przedmiotowych środków dowodowych nie czyni z niego przedmiotowego środka
dowodowego, który można uzupełnić.
Kwestię rozróżnienia przedmiotowych środków od treści oferty popiera konsekwentna linia
orzecznicza:
Czy coś jest przedmiotowym, czy też podmiotowym środkiem dowodowym nie decyduje
Zamawiający, a przepisy ustawy Pzp oraz Rozporządzenie Ministra Rozwoju Pracy i
Technologii (sygn. akt XXIII ZS 154/22)
Przedmiotowe środki dowodowe nie stanowią części oferty, ale mają służyć potwierdzeniu
tego, co jest zawarte
w treści oferty wykonawcy. Ze względu zaś na funkcję, jaką pełnią
zasadą jest, że powinny one być składane w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego razem z ofertą. (Sygn. akt XXIII Zs 159/22).
Tak więc niepodpisany Formularz Cenowy będący ofertą Instytutu nie może podlegać
uzupełnieniu, a ponieważ nie został opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
oferta winna zostać odrzucona.
Po przeprowadzeniu posiedzenia i rozprawy z ud
ziałem Stron na podstawie
zebranego m
ateriału w sprawie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła,
co nas
tępuje:
Izba
stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których stanowi art.
528
ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień ustawy z 11 września 2019 r. –
Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2022 poz. 1710; dalej „ustawa”, „Pzp”) skutkujących
odrzucenie
m odwołania. Odwołanie zostało złożone do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
18 sierpnia 2023 roku od czynno
ści Zamawiającego z dnia 8 sierpnia 2023 roku. Kopia
odwo
łania została przekazana w ustawowym terminie Zamawiającemu, co zostało
potwierdzone przez O
dwołującego na posiedzeniu oraz wynika z akt sprawy odwoławczej.
S
kład orzekający Izby rozpoznając sprawę uwzględnił akta sprawy odwoławczej,
kt
óre zgodnie z par. 8 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 roku
w sprawie post
ępowania przy rozpoznawaniu odwołań przez Krajową Izbę Odwoławczą (Dz.
U. z 2020 r. poz. 2453) stanow
ią odwołanie wraz z załącznikami oraz dokumentację
pos
tępowania o udzielenie zamówienia w postaci elektronicznej lub kopię dokumentacji,
o której mowa w § 7 ust. 2, a także inne pisma składane w sprawie oraz pisma kierowane
przez Izbę lub Prezesa Izby w związku z wniesionym odwołaniem.
Izba u
względniła stanowiska prezentowane na rozprawie przez Strony postępowania
odwoławczego.
Izba
postanowieniem wydanym na rozprawie dopuściła dowody zawnioskowane
przez Odwołującego i załączone do odwołania. Izba dopuściła również postanowieniem
wydanym w trakcie rozprawy
dowód złożony przez Odwołującego w trakcie rozprawy -
wyciąg z podręcznika oferenta/wykonawcy platformy zakupowej Grupy Tauron (5 kart).
Izba
uwzględniła stanowisko Zamawiającego prezentowane w piśmie z dnia
25 sierpnia 2023 roku
– Odpowiedź na odwołanie. Zamawiający ww. pismem wniósł
o oddalenie odwo
łania w całości. Izba, postanowieniem wydanym na rozprawie, dopuściła
dowody
zawnioskowane i załączone do ww. pisma przez Zamawiającego.
Izba
ustaliła i zważyła:
Na podstawie art. 552 ust. 1 ustawy I
zba wydając wyrok bierze za podstawę stan
rzeczy ustalony w toku
postępowania odwoławczego.
Izba na
wstępie wskazuję, zgodnie z art. 559 ust. 2 ustawy podstawy prawne oraz
przytacza przepisy prawa:
- art. 63 ust. 1 ustawy -
W postępowaniu o udzielenie zamówienia lub konkursie o wartości
równej lub przekraczającej progi unijne ofertę, wniosek o dopuszczenie do udziału
w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub w konkursie, wniosek, o którym mowa w art.
371 ust. 3
, oraz oświadczenie, o którym mowa w art. 125 ust. 1, składa się, pod rygorem
nieważności, w formie elektronicznej.
- art. 226 ust. 1 ustawy - Zamawia
jący odrzuca ofertę, jeżeli: (…)
3) jest niezgodna z przepisami ustawy,
- art. 107 ust. 2 ustawy -
Jeżeli wykonawca nie złożył przedmiotowych środków dowodowych
lub złożone przedmiotowe środki dowodowe są niekompletne, zamawiający wzywa do ich
złożenia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie, o ile przewidział to w ogłoszeniu o
zamówieniu lub dokumentach zamówienia,
- art. 516 ust. 1 ustawy -
Odwołanie zawiera:
(
…)
7) wskazanie czyn
ności lub zaniechania czynności zamawiającego, której zarzuca się
niezgod
ność z przepisami ustawy, lub wskazanie zaniechania przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia lub zorganizowania konkursu na podstawie ustawy;
8)
zwięzłe przedstawienie zarzutów;
9)
żądanie co do sposobu rozstrzygnięcia odwołania;
10) wskazanie
okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających wniesienie odwołania
oraz dowodów na poparcie przytoczonych okoliczności.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1963 roku Kodeks cywilny (tj. z dnia 2 sierpnia 2023 r. Dz.U. z
2023 r. poz. 1610)
Art. 78
1
§ 1. Do zachowania elektronicznej formy czynności prawnej wystarcza złożenie
oświadczenia woli w postaci elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
§ 2. Oświadczenie woli złożone w formie elektronicznej jest równoważne z oświadczeniem
woli złożonym w formie pisemnej.
Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie
s
posobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań technicznych dla
dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie (Dz.U. z 2020 r. poz. 2452)
§ 6
1. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, przedmiotowe środki dowodowe, inne
dokumenty, w tym dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, lub dokumenty
potwierdzające umocowanie do reprezentowania odpowiednio wykonawcy, wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego, podmiotu udostępniającego
zasoby na zasadach określonych w art. 118 ustawy lub podwykonawcy niebędącego
podmiotem udostępniającym zasoby na takich zasadach, zwane dalej „dokumentami
potwierdzającymi umocowanie do reprezentowania”, zostały wystawione przez upoważnione
podmioty inne niż wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia,
podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, zwane dalej „upoważnionymi
podmiotami”, jako dokument elektroniczny, przekazuje się ten dokument.
2. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, przedmiotowe środki dowodowe, inne
dokumenty, w tym dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, lub dokumenty
potwierdzające umocowanie do reprezentowania, zostały wystawione przez upoważnione
podmioty jako dokument
w postaci papierowej, przekazuje się cyfrowe odwzorowanie tego
dokumentu opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań
lub konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem
elektronicznym, podpisem zaufa
nym lub podpisem osobistym, poświadczające zgodność
cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.
3. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, dokonuje w przypadku:
1)
podmiotowych środków dowodowych oraz dokumentów potwierdzających umocowanie do
reprezentowania -
odpowiednio wykonawca, wykonawca wspólnie ubiegający się o
udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca, w zakresie
podmiotowych środków dowodowych lub dokumentów potwierdzających umocowanie do
reprezentowania, które każdego z nich dotyczą;
2)
przedmiotowych środków dowodowych - odpowiednio wykonawca lub wykonawca
wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia;
3)
innych dokumentów, w tym dokumentów, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy -
odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia,
w zakresie dokumentów, które każdego z nich dotyczą.
4. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, może dokonać również notariusz.
5. Przez cyfrowe odwzorowanie, o którym mowa w ust. 2-4 oraz § 7 ust. 2-4, należy
rozumieć dokument elektroniczny będący kopią elektroniczną treści zapisanej w postaci
papierowej, umożliwiający zapoznanie się z tą treścią i jej zrozumienie, bez konieczności
bezpośredniego dostępu do oryginału.
§ 7
1. Podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa w art. 117 ust.
4
ustawy, oraz zobowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby, przedmiotowe środki
dowodowe, dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy, niewystawione przez
upoważnione podmioty, oraz pełnomocnictwo przekazuje się w postaci elektronicznej i
opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, a w przypadku postępowań lub
konkursów o wartości mniejszej niż progi unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
podpisem zaufanym lub podpisem osobistym.
2. W przypadku gdy podmiotowe środki dowodowe, w tym oświadczenie, o którym mowa
w art. 117 ust. 4 ustawy, oraz z
obowiązanie podmiotu udostępniającego zasoby,
przedmiotowe środki dowodowe, dokumenty, o których mowa w art. 94 ust. 2 ustawy,
niewystawione prz
ez upoważnione podmioty lub pełnomocnictwo, zostały sporządzone jako
dokument w postaci papierowej i opatrzone własnoręcznym podpisem, przekazuje się
cyfrowe
odwzorowanie
tego
dokumentu
opatrzone
kwalifikowanym
podpisem
elektronicznym, a w przypadku postępowań lub konkursów, o wartości mniejszej niż progi
unijne, kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym lub podpisem
osobistym, poświadczającym zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci
papierowej.
3. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, dokonuje w przypadku:
1)
podmiotowych środków dowodowych - odpowiednio wykonawca, wykonawca wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia, podmiot udostępniający zasoby lub podwykonawca,
w zakresie podmiotowych środków dowodowych, które każdego z nich dotyczą;
2)
przedmiotowego środka dowodowego, dokumentu, o którym mowa w art. 94 ust.
2
ustawy, oświadczenia, o którym mowa w art. 117 ust. 4 ustawy, lub zobowiązania
podmiotu udostępniającego zasoby - odpowiednio wykonawca lub wykonawca wspólnie
ubiegający się o udzielenie zamówienia;
3)
pełnomocnictwa - mocodawca.
4. Poświadczenia zgodności cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej,
o którym mowa w ust. 2, może dokonać również notariusz.
W zakres
ie zarzutów 1 i 2 odwołania tj. naruszenia:
-
art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy w zw. z art. 63 ust. 1 ustawy przez zaniechanie
odrzucenia oferty Instytutu Energetyki
– Zakładu Doświadczalnego w Białymstoku
(dalej: Instytut), pomimo iż oferta jest niezgodna z ustawą, ponieważ nie została
złożona w formie elektronicznej,
-
art. 63 ust. 1 ustawy w zw. z art. 78 (1) Kodeksu cywilnego z uwagi uznanie
prawidłowości oferty Instytutu i dokonanie jej wyboru, pomimo, że ta nie została
złożona w formie elektronicznej tj. nie została opatrzona kwalifikowanym podpisem
elektronicznym
Izba zarzuty te (tj. zarzut 1 i 2)
uznała za zasadne.
Izba
ustaliła, że w zakresie zarzutu 1 i 2 odwołania, że w specyfikacji warunków
zamówienia (dalej: „SWZ”) Zamawiający określił:
4.2 Opis sposobu przygotowania oferty
4.2.1 Zawartość oferty
Oferta musi zawierać:
4.2.1.1 Wypełniony Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie Zakupowej
Grupy TAURON.
4.2.1.2 Wypełnione i podpisane Oświadczenie (wg Załącznika nr 1 do SWZ);
4.2.1.3 Formular
z Cenowy, stanowiący Załącznik nr 1 do Oświadczenia;
(
…)
4.2.2 Szczegółowy opis sposobu przygotowywania oferty
4.2.2.1 Ofert
ę przygotowuje się i składa zgodnie z postanowieniami SWZ.
4.2.2.2 Ofert
ę sporządza się w języku polskim i składa w formie elektronicznej za
po
średnictwem Platformy Zakupowej Grupy TAURON za pomocą formularzy
elektronicznych umieszczonych na stronie internetowej https://swoz.tauron.pl/,
dost
ępnych po zalogowaniu na konto użytkownika i przystąpieniu Wykonawcy do
Post
ępowania.
(
…)
4.2.2.5 Oferta winna by
ć napisana w języku polskim, sporządzona na formularzach
elektronicznych dost
ępnych na Platformie Zakupowej Grupy TAURON. Dokumenty
i o
świadczenia sporządzone w języku obcym powinny być przetłumaczone na język
polski, chyba
że w treści SWZ określono inaczej. Formularze załączane do oferty
powinny by
ć zgodne ze wzorami formularzy stanowiącymi załączniki do
Specyfikacji.
Wykonawca sk
ładając ofertę generuje formularz ofertowy, który zawiera wszystkie
warto
ści wprowadzone w ofercie oraz wykaz dodanych załączników. Tak
przygotowana oferta zostaje podpisana ca
łościowo (formularz oferty wraz
z za
łącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio na Platformie
Zakupowej. Po
świadczenia za zgodność z oryginałem dokonuje odpowiednio
Wykonawca, podmiot na kt
órego zdolnościach lub sytuacji polega Wykonawca,
Wykonawcy wsp
ólnie ubiegający się o udzielenie zamówienia publicznego albo
podwykonawca, w zakresie dokument
ów, które każdego z nich dotyczą. Oferta
powinna zosta
ć sporządzona zgodnie z Rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów
z dnia 30 grudnia 2020 r. w sprawie sposobu sporz
ądzania i przekazywania
informacji oraz wymaga
ń technicznych dla dokumentów elektronicznych oraz
środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia
publicznego lub konkursie. Wymagania techniczne dotycz
ące podpisywania ofert
podpisem elektronicznym wskazane s
ą w instrukcji
„
Konfiguracja podpisu
kwalifikowanego
”
dost
ępnej Systemie w zakładce
„
Regulaminy i instrukcje
”
.
4.2.2.6
Nie
dopuszcza
si
ę
podpisywania
dokument
ów
i
o
świadczeń
za po
średnictwem ePUAP oraz e-dowodu.
(
…)
4.2.2.19 Wykonawca wype
łnia Formularz Oferty w formie elektronicznej na Platformie
Zakupowej Grupy TAURON oraz O
świadczenie, którego wzór stanowi Załącznik nr
1 do SWZ.
4.2.3 Opis sposobu obliczenia Ceny
(
…)
4.2.3.2 Wykonawca podaje Cen
ę w Formularzu Oferty w formie elektronicznej na
Platformie Zakupowej Grupy TAURON.
(
…)
4.2.3.4 Wykonawca sporz
ądza i przedstawia w ofercie kalkulację Ceny wg wymogów
okre
ślonych w Formularzu Cenowym, którego wzór stanowi Załącznik nr 1 do
O
świadczenia, stanowiącego Załącznika nr 1 do SWZ.
(
…)
3.7 Wymagania dla dostaw oraz dokumenty i oświadczenia na potwierdzenie spełnienia tych
wymagań
(
…)
3.7.2 Na potwierdzenie spe
łniania powyższego wymagania dla poszczególnych
zada
ń, Wykonawca przekaże Zamawiającemu:
3.7.2.1
Podpisany
formularz:
Charakterystyka
techniczna
łączników 20kV
sterowanych r
ęcznie (wg Załącznika nr 2 do Umowy)
3.7.2.2 Podpisany Formularz cenowy
–
stanowi
ący załącznik do Oświadczenia (wg
Załącznika nr 1 do Specyfikacji).
Izba stwierdza
na wstępie, że zarzuty odwołania (tj. zarzut 1 i 2) w warstwie
argumentacji faktycznej podniesionej w treści uzasadnienie odwołania dotyczą jednego
z d
okumentów jakie miały zostać złożone przez wykonawcę tj. Formularza cenowego
stanowiącego w SWZ załącznik nr 1 do Oświadczenia, który to dokument stanowi załącznik
nr 1 do SWZ.
Nie
było sporne między stronami, że wykonawca Instytut Energetyki – Zakład Doświadczalny
w Białymstoku (dalej: Instytut) przedstawił w składanej ofercie dokument stanowiący
Formularz cenowy.
S
pornym było natomiast to, czy skutecznym dla złożenia oferty w postępowaniu
wystarczające było podpisanie kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularza oferty
generowanego na platformie zakupowej oraz
załączenie Formularza cenowego, czy też dla
skuteczności i prawidłowości złożenia oferty w postępowaniu niezbędne było podpisanie
kwalifikowanym podpisem elektronicznym Formularza cenowego.
W oce
nie Odwołującego przedstawiony przez Instytut Formularz cenowy nie został
podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, stanowi tylko odwzorowanie cyfrowe
dokumentu
sporządzonego w formie pisemnej i został złożony w postaci elektronicznej ale
nie w wymaganej formie elektronicznej.
W ocenie Izby stanowisko pr
ezentowane przez Odwołującego co do istoty problemu
uznać należy za zasadne.
Maj
ąc na uwadze treść SWZ stwierdzić należy, że w przedmiotowym postępowaniu
o udzielnie zamówienia publicznego Zamawiający określił jednoznacznie, że oferta musi
zawierać między innymi (pkt 4.2.1 SWZ) wypełniony Formularz ofertowy, dokument
generowany na platformie zakupowej,
wypełnione i podpisane Oświadczenie załącznik nr 1
do SWZ
. W odniesieniu do tych dokumentów Zamawiający wprowadził dodatkową regulację
w SWZ (pkt 4.2.2.19 SWZ),
wskazując że „Wykonawca wypełnia Formularz Oferty w formie
elektronicznej na Platformie Zakupowej Grupy TAURON oraz O
świadczenie, którego wzór
stanowi
Załącznik nr 1 do SWZ.” Natomiast zgodnie z pkt 4.2.1 oferta musiała zawierać
jeszcze Formularz cenowy, którego wzór został określony w SWZ przez Zamawiającego jako
załącznik do Oświadczenia stanowiącego załącznik nr 1 do SWZ. W tym postępowaniu
Zamawiający jednoznacznie wskazał, że oferta, aby mogła być uznana za ofertę
odpowiadającą wymaganiom Zamawiającego musi zawierać również Formularz cenowy.
O
bowiązkiem wykonawcy składającego ofertę zgodnie z SWZ (pkt 4.2.3.4 SWZ) było
s
porządzenie i przedstawienie w ofercie kalkulacji Ceny wg wymogów określonych
w Formularzu cenowym, kt
órego wzór stanowi Załącznik nr 1 do Oświadczenia,
stanowi
ącego Załącznika nr 1 do SWZ. Wynika z powyższego jednoznacznie, że niezbędne
było złożenie w ofercie dokumentu Formularz cenowy.
W ocenie Izby
, powyższe regulacje SWZ jednoznacznie wskazują, że na platformie
zakupowej wypełnione zostały wskazane: Formularz oferty i Oświadczenie, oraz to,
że te dokumenty mogły zostać podpisane kwalifikowanym podpisem elektronicznym
na platformie zakupowej. O
koliczność ta nie była kwestionowana w żadnym zakresie przez
Odwołującego, co pozwala na uznanie, że w odniesieniu do powyższych dokumentów
tj. Formularza ofert
y oraz Oświadczenia oświadczenie woli wykonawcy Instytutu zostało
złożone w postaci elektronicznej i opatrzone kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
co gwarantow
ało zachowanie formy elektronicznej wymaganej zgodnie z obowiązującymi
regulacjami prawnymi.
Jedn
akże w zakresie podnoszonej argumentacji Odwołujący wskazywał, że o niezgodności
oferty z przepisami usta
wy skutkującej odrzuceniem tej oferty (art. 226 ust. 1 pkt 3 ustawy)
przesądza Formularz cenowy, który nie został złożony w formie elektronicznej. Upatrywał
tego w tym, że Formularz ten nie został podpisany kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
W tym zakresie oceny podniesionych zar
zutów odwołania niezbędne jest również
odniesienie do regulacji zawartej w SWZ w punkcie 4.2.2.5
tj. że „wykonawca składając
ofert
ę generuje formularz ofertowy, który zawiera wszystkie wartości wprowadzone w ofercie
oraz wykaz dodanych za
łączników. Tak przygotowana oferta zostaje podpisana całościowo
(formularz oferty wraz z za
łącznikami) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie Zakupowej.
”
Z pos
tanowienia powyższego nie wynika w żaden sposób, że podpisanie oferty „całościowo
(formularz oferty wraz z załącznikami)” to podpisanie jedynie Formularza oferty (czy też
Formularza oferty i Oświadczenia) z wykorzystaniem dostępnych narzędzi bezpośrednio
na Platformie zakupowej, a przez to
„rozciągnięcie” podpisu na pozostałe załączone
na platformie dokumenty. Z przedstawionego przez
Zamawiającego dowodu wynika –
a czego
Zamawiający nie kwestionował – że podpisany został jedynie Formularz oferty, czyli
doku
ment jaki został sporządzony na platformie zakupowej. Faktem jest, że w dokumencie
sporządzonym z zachowaniem postaci elektronicznej i podpisanym kwalifikowanym
podpisem elektronicznym wymienione z
ostały załączniki, w tym Formularz cenowy.
Jedn
akże fakt, że jakiś załącznik został wymieniony nie powoduje „z automatu”, że jest on
również podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
Mając na uwadze wymagania art. 63 ustawy, podkreślić należy, że ofertę w postępowaniu
składa się w formie elektronicznej. Formularz cenowy w tym postępowaniu składał się
na ofertę, a jego treść zawierała oświadczenie woli tego wykonawcy co do oferowanego
przedmiotu jak
również co do cen jednostkowych. Zgodnie z określeniem w SWZ (pkt 3.7.2.2
SWZ)
Zamawiający jednoznacznie określił, że Formularz cenowy ma zostać podpisany.
Ch
oć jest to część SWZ odnosząca się do wymagań dotyczących wymagań dla dostaw oraz
dokumentów i oświadczeń jakie mają zostać złożone w takich okolicznościach, to określa
niewątpliwie w sposób jednoznaczny wskazanie do podpisania tego konkretnego
dokumentu. J
ednocześnie treść tego dokumentu jednoznacznie przesądzą o tym, że jest to
oświadczenie woli wykonawcy (art. 66 Kodeksu cywilnego) i nie stanowi ono
przedmiotowego
środka dowodowego co wynika z faktu, że taki dokument musi zawierać
informacje o zgodno
ści oferowanych dostaw z wymaganiami Zamawiającego. W ocenie Izby
sam fakt wskazania
, że jest to „Formularz cenowy” składany w postępowaniu określa istotny
element tego dokumentu tj. wskazanie cen jednostkowych. Dodatkowo dokument
ten zawiera
informację na temat zindywidualizowania przedmiotu oferowanego
w postępowaniu. Taka indywidualizacja oferowanego Zamawiającemu przedmiotu musi być
również kwalifikowana w kategoriach oświadczenia woli składanego Zamawiającemu
(oferta). D
la skuteczności złożenia oferty w formie elektronicznej niezbędnym jest złożenie
oświadczenia woli w formie elektronicznej i opatrzenie go kwalifikowanym podpisem
elektronicznym.
W
przypadku dokumentu Formularza cenowego złożonego przez wykonawcę Instytut nie
został on podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym, co znalazło odzwierciedlenie
w zarzu
tach odwołania. Poza przedmiotem zarzutów odwołania pozostawała forma
sporządzenia tego Formularza cenowego. Niemniej dokument Formularz cenowy
przedstawiony przez Inst
ytut nie został podpisany przez tego wykonawcę kwalifikowanym
podpisem elektronicznym, dokument ten stanowi ofertę w znaczeniu oświadczenia woli
wykonawcy co do cen jednostkowych oraz zindywidualizowania oferowanego przedmiotu
zamówienia, a w konsekwencji prowadzi to do wniosku, że wykonawca Instytut nie złożył
oferty wymaganej przez
Zamawiającego w SWZ. W tych okolicznościach sprawy
odwoławczej Izba za zasadne uznała zarzuty naruszenia art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63
ust.
1 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w zakresie zarzutu naruszenia art. 63 ust. 1
ustawy Prawo
zamówień Publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego, a w konsekwencji
nakazała Zamawiającemu odrzucenie oferty wykonawcy Instytut Energetyki – Zakład
Doświadczalny w Białymstoku na podstawie art. 226 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 63 ust.1 ustawy
Prawo zamówień publicznych w zw. z art. 781 Kodeksu cywilnego. Izba zaznacza również,
że podnoszona przez Zamawiającego w trakcie rozprawy argumentacja, że formalizm
postępowania o udzielnie zamówienia nie jest celem samym w sobie w ocenie Izby
po pierwsze potwierdzi
ła zasadność podnoszonych zarzutów odwołani. Po drugie, formalizm
postępowania niezasadnie utożsamiony został przez Zamawiającego z odstąpieniem
od zasad opisanych w SWZ (tak pkt 3.7.2.2 SWZ) oraz
wynikających z powszechnie
obowiązujących przepisów Kodeksu cywilnego, których stosowanie w postępowaniu
o zamówienie publiczne wynika jednoznacznie z art. 14 ustawy.
W zakresie zarzutu 3 tj. naruszenia
art. 107 ust. 2 ustawy w zw. z §6 i § 7
rozporządzenia w sprawie sposobu sporządzania i przekazywania informacji oraz wymagań
technicznych
dla dokumentów elektronicznych oraz środków komunikacji elektronicznej
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, przez zaniechanie
wezwania do uzupełnienia przedmiotowych środków dowodowych, które złożono
w nieprawidłowej formie – Izba zarzut uznała za niezasadny.
W zakresie przedstawionej
w odwołaniu argumentacji uzasadniającej podniesiony
zarzut (zarzut 3
) Odwołujący na wstępie zarzutu przedstawia stan faktyczny sprawy
określony w SWZ. W odniesieniu do przedmiotowych środków dowodowych w treści
uzasadnieni
a zarzutu odwołania brak jest wskazani o jakie przedmiotowe środki dowodowe
chodzi
Odwołującemu, nie ma również odniesienie, że Odwołujący odnosi się do wszystkich
przedmiotowych
środków dowodowych wymienionych w SWZ. Jedyne ogólne odniesienie
do punktu 3.7.2 SWZ nie zastępuje i nie wyczerpuje obowiązku wskazania o jakie
przedmiotowe środki dowodowe chodziło Odwołującemu. Tym bardziej, że wskazanie
z punktu 3.7.2 SWZ odnosi s
ię do szerszego zakresu dokumentów niż tylko przedmiotowe
środki dowodowe (co znalazło już odzwierciedlenie w uzasadnieniu rozpoznania zarzutów 1
i 2). Izba
nie może zastępować wykonawcy w poszukiwaniu argumentacji faktycznej czy też
określeniu zakresu zarzutu odwołania. Podkreślić należy, że również sama treść zarzutu jest
ogólnikowa.
Izba podk
reśla, że wykonawca składający odwołanie obowiązany jest do skonkretyzowania
swojego stanowiska przez podanie uzasadnienia faktycznego oraz jednoznacznego
odniesienia się do czynności czy zaniechań Zamawiającego. Izba nie może domyślać się
intencji
czy zamierzeń Odwołującego, jak również Izba nie może podejmować
za Odw
ołującego czynności zmierzających do sprecyzowania zakresu zarzutu. Izba
pod
kreśla, że Wykonawca składając odwołanie w postępowaniu zobowiązany jest
do przedstawienia
w odwołaniu okoliczności faktycznych i prawnych oraz dowodów na
poparcie przytoczonych
okoliczności, w szczególności zobowiązany jest do określenia
zakresu zarzutu i jego sprecyzowania.
W ramach
środków ochrony prawnej następuje ocena działania Zmawiającego
(podej
mowanych przez niego czynności w postępowaniu bądź bezprawnych zaniechań), pod
względem zgodności z przepisami ustawy. Jednakże, aby to było możliwe niezbędne jest
podanie argumentacji faktycznej przez
Odwołującego. Tym samym odwołanie powinno
wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez Zamawiającego czynności lub zaniechań,
co oz
nacza obowiązek zaprezentowania przez Odwołującego nie tylko podstawy prawnej
takich za
strzeżeń, ale przede wszystkim argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny.
Oznacza to zatem konieczność odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również
p
odjętych czynności lub zaniechań Zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie,
że podniesione zostały konkretne i uzasadnione faktycznie zarzuty wobec tych czynności lub
zaniechań przypisanych Zamawiającemu. To oznacza, że odwołanie powinno
konkre
tyzować wskazane naruszenie danego przepisu ustawy oraz zawierać uzasadnienie
wskaz
ujące argumentację faktyczną pozwalającą na zapoznanie się ze stanowiskiem
Odwołującego, jego twierdzeniami i przyczynami, wskazującymi, że takie stanowisko
za
sługuje na aprobatę.
Orzecznictwo sądów powszechnych jak również Krajowej Izby Odwoławczej wskazuje
na potrzebę ścisłego odczytywania treści zarzutu, w tym przede wszystkim
nie
dopuszczalność wykraczania poza jego treść. Jak wskazano, w nieprzerwanie aktualnym
orzeczeniu, w wyrok
u Sądu Okręgowego w Gliwicach z 29 czerwca 2009 r. sygn. akt X Ga
110/
09, „Jeśli więc strona nie odwołuje się do konkretnych okoliczności faktycznych to skład
orzekający nie może samodzielnie ich wprowadzić do postępowania tylko dlatego, że można
je
prz
yporządkować określonej, wskazanej w odwołaniu kwalifikacji prawnej.”
Na
potrzebę ścisłego traktowania pojęcia zarzutu wskazał również Sąd Okręgowy
w Rzeszowie w uzasadnieniu wyroku z dnia 18 kwietnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt I Ca
117/12: „Z analizy powyższych przepisów można wyciągnąć dwa zasadnicze wnioski dla
niniejszej sprawy. Po pierwsze, zar
ówno granice rozpoznania sprawy przez KIO jak i Sąd są
ściśle określone przez zarzuty odwołania, oparte na konkretnej i precyzyjnej podstawie
faktycznej. Sąd w postępowaniu toczącym się na skutek wniesienia skargi jest związany
podniesion
ymi w odwołaniu zarzutami i wyznaczonymi przez nie granicami zaskarżenia.”
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej również ugruntowany jest również pogląd,
że dla oceny zrzutu kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyc
zerpującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
poprawności zachowań (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje
we wniesiony
m odwołaniu Odwołujący. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się
również, że powód nie jest obowiązany do wskazania w pozwie podstawy prawnej swego
roszczenia. „Zgodnie z zasadą da mihi factum, dabo tibi ius – wynikającą w polskim prawie
procesowym z
nałożenia na powoda jedynie obowiązku przytoczenia okoliczności
faktycznych uzasadni
ających żądanie – konstrukcja prawna podstawy rozstrzygnięcia należy
do sądu.” (wyrok Sądu najwyższego z dnia 26 czerwca 1997 roku sygn. akt I CKN 130/97).
Sąd Najwyższy podkreśla w swoim orzecznictwie, że obligatoryjnym elementem pozwu jest
przytoczenie okoli
czności faktycznych uzasadniających żądanie pozwu (art. 187 par. 1 ust. 2
KPC), okoliczn
ości te stanowią podstawę faktyczną powództwa (causa petendi) – tak Sąd
Najwyższy w wyroku z dnia 2 maja 1957 roku sygn. akt II CR 305/57. W orzecznictwie
Krajowej Izby
Odwoławczej również ugruntowany jest pogląd, że o prawidłowości konstrukcji
zarzutu odw
ołania nie może przesądzać kwalifikacja prawna zaskarżonej czynności,
ponieważ ostatecznie to do Izby należy subsumcja stanu faktycznego pod określoną normę
prawną, natomiast kluczowe znaczenie ma podanie w treści odwołania uzasadnienia
faktycznego, wyczer
pującego i zawierającego argumentację pozwalającą na ocenę
zachowa
ń (czynności, zaniechań) Zamawiającego, które kwestionuje we wniesionym
odwołaniu Odwołujący. W tym zakresie aktualne pozostaje wypracowane na podstawie
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 Prawo
zamówień publicznych stanowisko co do konieczności
podania uzasadnienie faktycz
nego podnoszonych zarzutów, bowiem przepisy uprzednio
obwiązującej ustawy nie odbiegają od treści obowiązujących obecnie. Jednocześnie
wypracowane w orzecznictwie stanowisko zna
jduje również swoje odwzorowanie
w piśmiennictwie.
Maj
ąc na uwadze powyższe Izba stwierdza, że stanowisko zaprezentowane w odwołaniu
nie zawiera wskazania o ja
kie dokumenty dokładnie chodziło wykonawcy, a ogólnikowe
i lakoniczne odwołanie do podanego punktu SWZ, bez odniesienia, że chodzi o wszystkie
tam podane dokumenty powod
uje, że jakakolwiek ocena podejmowana przez Izbę
stanowiłaby działanie uznaniowe, do którego Izba nie jest uprawniona. Tym samym Izba
uznała zarzut ten za niezasadny.
Izba wskazuje,
że zgodnie z art. 554 ust. 1 pkt 1 ustawy Izba uwzględnia odwołanie
w całości lub w części, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ
lub mo
że mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, konkursu
lub systemu kwalifikowania wyko
nawców. Zgodnie z art. 557 ustawy w wyroku oraz
w postanowieniu kończącym postępowanie odwoławcze Izba rozstrzyga o kosztach
pos
tępowania odwoławczego.
W rozpoznawanie sprawie odwołanie okazało się zasadne w części z przyczyn wskazanych
przez
Izbę w uzasadnieniu wyroku.
O koszt
ach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 557, art. 574
ustawy z 11 w
rześnia 2019 r. Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 pkt
2 lit. b
oraz § 7 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 2020
r.
w sprawie szczegółowych rodzajów kosztów postępowania odwoławczego, ich rozliczania
oraz wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania (Dz. U. z 2020 r. poz. 2437),
stosownie do wyniku p
ostępowania.
Wobec powyższego orzeczono jak w sentencji wyroku.
Przewodniczący: …………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 3393/22 z dnia 2023-12-30
- Sygn. akt KIO 3384/23 z dnia 2023-11-30
- Sygn. akt KIO 3074/23, KIO 3082/23 z dnia 2023-11-21
- Sygn. akt KIO 3293/23 z dnia 2023-11-21
- Sygn. akt KIO 3130/23, KIO 3164/23 z dnia 2023-11-17
