rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2019-08-20
rok: 2019
data dokumentu: 2019-08-20
rok: 2019
sygnatury akt.:
KIO 1536/19
KIO 1536/19
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 sierpnia 2019 r. w Warszawie
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 sierpnia 2019 r. przez
wykonawc
ę Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5,
54-
517 Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez Gmina Żarów, ul. Zamkowa 2,
58-
130 Żarów
przy udziale wykonawcy ENERIS Surowce S.A.,
ul. Zagnańska 232a, 25-563 Kielce:
adres do korespondencji: ENERIS Centrum Usług Wspólnych Sp. z o.o.,
ul. Koszykowa 65, 02 -667 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 sierpnia 2019 r. przez
wykonawc
ę Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5,
54-
517 Wrocław w postępowaniu prowadzonym przez Gmina Żarów, ul. Zamkowa 2,
58-
130 Żarów
przy udziale wykonawcy ENERIS Surowce S.A.,
ul. Zagnańska 232a, 25-563 Kielce:
adres do korespondencji: ENERIS Centrum Usług Wspólnych Sp. z o.o.,
ul. Koszykowa 65, 02 -667 Warszawa
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie
2. k
osztami postępowania obciąża Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA
S.A., ul. Szczecińska 5, 54-517 Wrocław i:
2.1. zalicza w poczet kos
ztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5,
54-
517 Wrocław tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych
(t.j. Dz. U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.)
na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajo
wej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Świdnicy.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1536/19
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone trybie przetargu
nieograniczonego
na:
„Odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych
z nieruchomości zamieszkałych na terenie miasta i gminy Żarów oraz utworzenie
i prowadzenie Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów.”, zostało wszczęte ogłoszeniem
w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich za numerem 2019/S
143 - 352465 z 26.07.2019 r., przez
Gmina Żarów, ul. Zamkowa 2, 58-130 Żarów zwany
dalej:
„Zamawiającym”. W tym samym dniu postanowienia Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia zwane dalej: „SIWZ” zostały zamieszczone na stronie internetowej
Zamawiającego oraz na platformie Mini Portalu.
W dniu 05.08.2019 r.
(wpływ do Prezesa KIO w wersji elektronicznej podpisane
podpisem cyfr
owym za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej - ePUAP)
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5, 54-517 Wrocław
zwane dalej:
„Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A.” albo „Odwołującym”
wniosła odwołanie na w/w treść ogłoszenia i postanowienia SIWZ. Kopie odwołania
Zamawiający otrzymał w dniu 05.08.2019 r. (e-mailem). Zarzucił naruszenie:
1. art. 29 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.
U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.) zwanej dalej: „Pzp” i art. 7 ust. 1 Pzp w zw.
z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 701)
poprzez zaniechanie dokonania opisu przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz
dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i nie
zapewniający równego traktowania wykonawców poprzez wprowadzenie wymogu, by Punkt
Sel
ektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) został zorganizowany
i udostępniony mieszkańcom gminy nie później niż do dnia 1 listopada 2019 r., w sytuacji gdy
prowadzenie PSZOK wymaga uzyskania zezwolenia na zbieranie odpad
ów, przez co wymóg
uruchomienia PSZOK w terminie wskazanym przez Zamawiającego jest niemożliwy do
spełnienia dla wykonawców nie działających dotychczas w Żarowie;
2. art. 353
1
k.c. oraz art. 387 § 1 k.c. w. zw. z art. 5 k.c. oraz art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 7
ust. 1 Pzp i art. 29 ust. 1 i 2 Pzp
poprzez zawarcie w OPZ zapisów naruszających
równowagę stron i zasady współżycia społecznego, zakładających nadmierne obciążenie
wykonawcy ryzykiem kontraktowym w zakresie, w jakim Zamawiający może obciążyć
wykonaw
cę karą umowną za każdy dzień opóźnienia w przystąpieniu do wykonania
przedmiotu umowy w zakresie przewidzianym w § 3 ust. 6 projektu umowy stanowiącym zał.
nr 4 do SIWZ, tj. w odniesieniu do utworzenia i utrzymywania Punktu Selektywnego
Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Podnosząc powyższe zarzuty Odwołujący wnosił o:
1.
uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania zmian treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz treści ogłoszenia o zamówieniu poprzez całkowite
wyłączenie z opisu przedmiotu zamówienia usługi polegającej na utworzeniu i prowadzeniu
Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, względnie wprowadzeniu usługi
utworzenia i prowadzenia Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych jako
odrębnego zadania w niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz
o dokonanie stosownych modyfikacji w proje
kcie umowy stanowiącym zał. nr 4 do SIWZ;
2.
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego, w tym zasądzenie od
Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów zastępstwa procesowego przed KIO.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia
w sposób sprzeczny z przepisami Pzp, pomijając okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty. Przepis art. 29 ust. 1 Pzp nakłada na Zamawiającego obowiązek
opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, oraz obowiązek uwzględnienia wszystkich
wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty. Terminowe
wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie w jakim dotyczy usługi polegającej na
utworzeniu i prowadzeniu Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych nie
później niż do dnia 1 listopada 2019 r. nie jest obiektywnie możliwe do spełnienia dla
wykonawców, którzy dotychczas nie świadczyli tego typu usługi w Gminie Żarów i nie
dysponują zezwoleniem na zbieranie odpadów dla nieruchomości, na której ma być
prowadzony PSZOK. Z tego też względu działanie Zamawiającego w sposób nieuprawniony
faworyzuje wykonawców, którzy obecnie świadczą tego typu usługi, co narusza zasadę
konkurencyjności i równego traktowania wykonawców.
Zamawiający przewidział, że rozpoczęcie realizacji zamówienia nastąpi w dniu 1
października 2019 r., zaś zakończenie jego realizacji w dniu 31 grudnia 2020 r., przy czym
utworzenie i udostępnienie mieszkańcom gminy Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów
Komunalnych ma nastąpić nie później niż do dnia 1 listopada 2019 r. Opis przedmiotu
zamówienia przewiduje, że Wykonawca zobowiązany jest do utworzenia, utrzymania
i obsługi Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), na
nieruchomości stanowiącej własność Wykonawcy lub co do której Wykonawca przedłoży
oświadczenie, że od 1 października 2019 r. będzie nią dysponował na cele PSZOK zgodnie
z przepisami prawa. Punkt ten powinien być zlokalizowany w granicach administracyjnych
miasta Żarów.
Odwołujący nie jest w stanie należycie przygotować oferty, gdyż nie jest możliwe
skalkulowanie w cenie ofertowej w pełni ryzyka, jakie może się wiązać z realizacją
zamówienia. Takie działanie Zamawiającego, który dokonuje opisu przedmiotu zamówienia
bez uwzględnienia okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, uniemożliwia
złożenie przez wykonawców prawidłowych ofert i w znaczący sposób ogranicza lub wręcz
całkowicie eliminuje konkurencję. Sprzeczne z przepisami ustawy jest wymaganie
uruchomienia PSZOK najpóźniej do dnia 1 listopada 2019 r. i obwarowanie terminowej
r
ealizacji tego świadczenia wysoką karą umowną, w sytuacji gdy uruchomienie PSZOK w tak
krótkim terminie jest wymogiem niemożliwym do spełnienia. Zamawiający zdaje się
całkowicie pomijać fakt, że stworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
wym
aga nie tylko wykonania szeregu czynności faktycznych, ale i pozyskania stosownych
decyzji administracyjnych.
Zamawiający zakłada, że w PSZOK wykonawca obowiązany
będzie przyjmować od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Żarów następujących
rodzajów odpadów komunalnych:
- opakowania z tworzyw sztucznych (20 01 39),
- opakowania ze szkła (20 01 02),
- opakowania z papieru i tektury (20 01 01),
- metale (20 01 40),
- zużyte baterie i akumulatory (20 01 33, 20 01 34),
- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (20 01 35, 20 01 36),
- meble i odpady wielkogabarytowe, (20 03 07),
- przeterminowane leki i chemikalia (20 01 31, 20 01 32, 20 01 27, 20 01 28),
- zużyte opony (16 01 03)
- odpady budowlane i rozbiórkowe (17 01 01, 17 01 02, 17 01 03, 17 01 07, 17 01 80)
- odpady ulegające biodegradacji (20 01 08, 20 02 01).
Zbieranie odpadów zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 14
grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 701) polega na gromadzeniu odpadów
przed ich transportem do miejsc prz
etwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące
do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji
odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5 lit.
b ustawy o odpadach. Ma to o ty
le istotne znaczenie, że w świetle przepisu art. 41 ust. 1
ustawy o odpadach prowadzenie zbierania odpadów wymaga uzyskania zezwolenia.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 11 ustawy o odpadach punkt selektywnego zbierania odpadów
komunalnych zwolniony jest z obo
wiązku posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów,
jeżeli prowadzony jest samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami. Dla
innych podmiotów prowadzących PSZOK konieczne jest uzyskanie zezwolenia na zbieranie
odpadów w trybie art. 42 ust. 1 ustawy o odpadach.
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o odpadach wniosek posiadacza odpadów o
zezwolenie na zbierania odpadów zawiera:
1)
numer identyfikacji podatkowej (NIP) posiadacza odpadów;
2)
wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do zbierania;
3)
oznaczenie miejsca zbierania odpadów;
4) wskazanie:
a)
miejsca i sposobu magazynowania oraz rodzaju magazynowanych odpadów,
b)
maksymalnej masy poszczególnych rodzajów odpadów i maksymalnej łącznej masy
wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie oraz
które mogą być magazynowane w okresie roku,
c)
największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w
instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów,
wynikającej z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca
magazynowania odpadów,
d)
całkowitej pojemności (wyrażonej w Mg) instalacji, obiektu budowlanego lub jego części
lub innego miejsca magazynowania odpadów;
5)
szczegółowy opis stosowanej metody lub metod zbierania odpadów;
6)
przedstawienie możliwości technicznych i organizacyjnych pozwalających należycie
wykonywać działalność w zakresie zbierania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem
kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia pracowników oraz liczby i jakości posiadanych
instalacji i urządzeń odpowiadających wymaganiom ochrony środowiska;
7) oznaczenie przewidywanego
okresu wykonywania działalności w zakresie zbierania
odpadów;
8)
opis czynności podejmowanych w ramach monitorowania i kontroli
działalności objętej zezwoleniem;
9)
opis czynności, które zostaną podjęte w przypadku zakończenia działalności objętej
zezwolenie
m i związanej z tym ochrony terenu, na którym działalność ta była prowadzona;
9a)
proponowaną formę i wysokość zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w
art. 48a;
10)
informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
Zgodnie z art. 42 ust. 4b ustawy o odpadach do wniosku o zezwolenie na zbieranie
odpadów dołącza się operat przeciwpożarowy, zawierający warunki ochrony
przeciwpożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania
odpadów, uzgodnione z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej,
wykonany przez: rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, o którym mowa
w rozdziale 2a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz. U.
z 2018 r. poz. 620 ze zm.) - w przypa
dku gdy organem właściwym do wydania zezwolenia
jest marszałek województwa albo regionalny dyrektor ochrony środowiska, albo osobę,
o której mowa w art. 4 ust. 2a tej ustawy (tj. posiadającą tytuł zawodowy inżynier pożarnictwa
lub ukończone w Szkole Głównej Służby Pożarniczej studia wyższe w zakresie inżynierii
bezpieczeństwa w specjalności inżynieria bezpieczeństwa pożarowego) - w przypadku gdy
organem właściwym jest starosta.
Na mocy art. 42 ust. 3c ustawy o odpadach do wniosku o wydanie zezwolenia na
zbieranie odpadów dołącza się także decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z
2018 r. poz. 1945 ze zm.), jeśli dla
wybranego obszaru nie został opracowany miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego.
Ponadto, w świetle przepisów ustawy o odpadach zbieranie odpadów
komunalnych, wymagające uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, odbywa się
wyłącznie na nieruchomości, której właścicielem, użytkownikiem wieczystym, użytkownikiem
albo dzierżawcą jest posiadacz odpadów gospodarujący odpadami. Stosownie do art. 41b
ust. 2 ustawy o odpadach ustanowienie użytkowania nieruchomości na której będą zbierane
lub przetwarzane odpady, wymaga złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego
również przez użytkownika. W oświadczeniu wskazuje się masę i rodzaje odpadów, które
mogą być zbierane lub przetwarzane w okresie roku na nieruchomości będącej przedmiotem
użytkowania. Zgodnie zaś z art. 41b ust. 3 umowa dzierżawy nieruchomości, na której będą
zbierane lub przetwarzane odpady, wymaga zawarcia w formie aktu notarialnego. W umowie
wskazuje się masę i rodzaje odpadów, które mogą być zbierane lub przetwarzane w okresie
roku na tej nieruchomości. Do wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów
dołączyć należy dokument potwierdzający dysponowanie tytułem prawnym do nieruchomości
odpowiadający wymaganiom ustawowym co do formy.
Organ właściwy wydaje zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na
przetwarzanie odpadów po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta,
właściwych ze względu na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania
odpadów. Ponadto, przed wydaniem zezwolenia na zbieranie odpadów dokonywana jest
kontrola instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania
odpadów, w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów,
w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska przez
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (art. 41a ust. 1 ustawy o odpadach).
Z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli w tym zakresie występuje właściwy organ,
przekazując kopię niezbędnej do przeprowadzenia kontroli dokumentacji. Po
przeprowadzeniu kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska niezwłocznie wydaje
postanowienie w przedmiocie spełnienia wymagań określonych w przepisach ochrony
środowiska. W przypadku postanowienia wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska
negatywnie opiniującego spełnienie wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska
właściwy organ odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na
przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego
zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
Przed wydaniem zezwolenia na zbieranie odpadów dokonywana jest także kontrola
instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania odpadów,
w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów, w zakresie
spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz
w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w operacie
przeciwpożarowym przez Komendanta Powiatowego (Miejskiego) Państwowej Straży
Pożarnej. Kontrola ta jest dokonywana niezależnie od operatu przeciwpożarowego, na
wniosek organu prowadzącego postępowanie w przedmiocie wydania zezwolenia na
zbieranie odpadów. Po przeprowadzeniu kontroli komendant powiatowy (miejski)
Państwowej Straży Pożarnej wydaje postanowienie w przedmiocie spełnienia wymagań
określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie
zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z art. 41a ust. 4a ustawy
o odpadach, w przypadku postanowienia komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej
Straży Pożarnej negatywnie opiniującego spełnienie wymagań określonych w przepisach
dotyczących ochrony przeciwpożarowej lub zgodność z warunkami ochrony
przeciwpożarowej, o których mowa w operacie przeciwpożarowym, o którym mowa w art. 42
ust. 4b pkt 1, oraz w postanowieniu, o którym mowa w art. 42 ust. 4c, właściwy organ
odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów
lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie
odpadów.
Podczas organizacji PSZOK uwzględnić należy także wymagania wynikające
z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 ze zm.), np.
w zakresie uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
– w przypadku wprowadzania ścieków
przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do
kanalizacji będących we władaniu innych podmiotów, czy też odprowadzania wód
opadowych i roztopowych do pobliskiego rowu lub ich rozsączanie do gruntu oraz wykonania
urządzeń wodnych przez które te wody do rowu lub gruntu są odprowadzane.
Wprawdzie nie istnieje ustawowa definicja
punktu selektywnego zbierania odpadów
komunalnych, niemniej jednak przyjmuje się, że PSZOK powinien zajmować wydzielony,
przygotowany i zabezpieczony teren, na którym umieszczone zostaną urządzenia
zapewniające bezpieczną zbiórkę odpadów komunalnych, dostosowane do właściwości
poszczególnych frakcji i kategorii odpadów (zob. M. Górski, PSZOK-i w proponowanej
nowelizacji
, Przegląd Komunalny 2014, Nr 12, s. 16 ). PSZOK powinien być zlokalizowany
na terenie ogrodzonym, oświetlonym i zabezpieczonym przed dostępem osób
niepowołanych. Miejsca magazynowania odpadów powinny być odpowiednio oznakowane,
podobnie jak poszczególne obiekty i instalacje znajdujące się na terenie PSZOK.
Prowadzenie PSZOK wiąże się nie tylko z obowiązkiem należytego zabezpieczenia
terenu,
na którym PSZOK jest prowadzony, ale także z koniecznością zadośćuczynienia
pozostałym wymogom przewidzianym przepisami powszechnie obowiązującego prawa dla
miejsca, w którym zbierane są odpady. Do wymogów tych należy zgodnie z art. 25 ust. 6a
ustawy o odpadach prowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub
składowania odpadów, zapewniającego przez całą dobę zapis obrazu i identyfikację osób
przebywających w tym miejscu oraz przechowywanie zapisu przez miesiąc i udostępnianie
organom kon
trolnym. PSZOK musi spełniać standardy sanitarne, o których mowa
w Rozporządzaniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650 ze
zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U.
z
2009 r., nr 104, poz. 868). Odwołujący podnosi, że pracownikowi zatrudnionemu do
obsługi PSZOK należy tak zorganizować miejsce pracy, by uczynić zadość przepisom bhp,
zapewnić zaplecze socjalne, itp. Lista aktów prawnych określających wymagania, jakim
odpowiadać powinien PSZOK, jest dużo dłuższa i obejmuje, wyliczając tylko najistotniejsze:
ustawę z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (t.j. Dz.
U. z 2018 r., poz. 1466), ustawę z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
(t.j. Dz. U. z 201
9 r., poz. 521), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 października
2015 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz. U.
z 2015 r., poz. 1694).
W celu zorganizowania Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
konieczne jest podjęcie przez wykonawcę szeregu prac adaptacyjnych oraz uzyskanie
stosownych pozwoleń administracyjnych. Czas jaki Zamawiający przewidział na
uruchomienie PSZOK, tj. najpóźniej do 1 listopada 2019 r. jest zdecydowanie za krótki, na
zorganizowanie PSZOK, w sposób, który uczyni zadość wymogom ustawowym.
PSZOK ma zostać zorganizowany w Żarowie na nieruchomości wedle wyboru
Wykonawcy, ale sam wybór odpowiedniej nieruchomości, na której będzie możliwe
utworzenie i uruchomienie Punktu
Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych jest zajęciem
niezwykle wymagającym w świetle obowiązujących przepisów prawa. Wykonawca musi
dysponować odpowiednią nieruchomością, oddaloną od nieruchomości zamieszkałych, gdyż
dla miejsca składowania odpadów wyznaczana jest strefa zagrożenia wybuchem. Konieczne
jest aby w bezpośredniej bliskości nieruchomości, na której ma być prowadzony PSZOK
znajdowały się hydranty o określonej przepustowości. Samo więc znalezienie działki,
spełniającej wymogi stawiane przepisami prawa jest zajęciem niezwykle czasochłonnym,
zwłaszcza że teren pod PSZOK musi być zlokalizowany w miejscu, w którym dopuszcza to
aktualny miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Zwrócić trzeba przy tym uwagę
nie tylko na ogólne zapisy dotyczące przeznaczenia terenu, ale także na szczegółowe
zakazy, np. lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, czy
zapisy dotyczące gospodarowania odpadami, np. zakaz zbierania czy magazynowania
odpadów lub substancji niebezpiecznych. PSZOK musi być przy tym, zgodnie z przepisem
art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (Dz. U. z 2018 r., poz. 1454 ze zm.) zlokalizowany w miejscu łatwo dostępnym
dla wszystkich miesz
kańców gminy, a przy tym zapewniającym możliwość odbioru odpadów
przez pojazdy ciężarowe.
Przed uruchomieniem PSZOK konieczne jest podjęcie licznych prac organizacyjnych,
poprzedzających możliwość zwrócenia się do stosownych organów administracyjnych
z wnioskiem o wydanie decyzji warunkujących możliwość prowadzenia PSZOK na danym
terenie. Operat przeciwpożarowy, który należy dołączyć do wniosku o zezwolenie na
zbieranie odpadów, może zostać sporządzony dopiero w sytuacji gdy utworzona została
odpowiednia infrastruktura. To znacząco przedłuża całą procedurę uzyskiwania zezwolenia
na zbieranie odpadów, bez którego nie jest możliwe prowadzenie działalności na terenie
PSZOK.
Istotną częścią przygotowania Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
jest opracowanie dokumentacji projektowej. Kluczowymi elementami będą tu projekt
budowlany i wykonawczy, kosztorysy i przedmiary, specyfikacja techniczna wykonania
i o
dbioru robót. Projekt powinien spełniać wszystkie wymogi określne w szczególności
w ewentualnej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także zawierać szczegółowe
rozwiązania związane z bezpieczeństwem osób korzystających i pracujących w punkcie,
kwestiami przeciwpożarowymi, czy minimalizacją oddziaływań na tereny sąsiednie, jak
wykonanie pełnego ogrodzenia, pasów zieleni izolacyjnej czy rozwiązań minimalizujących
emisję hałasu czy nieprzyjemnych zapachów. Są to prace konieczne, gdyż nie sposób
prowadzić zbiórki odpadów takich jak zużyte baterie i akumulatory czy zużyty sprzęt
elektryczny i elektroniczny, bez odpowiedniego zabezpieczenia miejsca ich zbierania przed
warunkami atmosferycznymi. W tym celu konieczne jest zaaranżowanie np. budynków
kontenerowych socjalno-magazynowych lub dostosowanie innych budyn
ków dla celów
prowadzenia PSZOK. Sporządzenie dokumentacji projektowej jest więc konieczne, gdyż
w świetle przepisu art. 43 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 14
66) miejsca, w których jest
magazynowany zużyty sprzęt elektroniczny i elektryczny, wyposaża się w:
1)
zadaszenie zapobiegające oddziaływaniu czynników atmosferycznych oraz, w przypadku
zużytego sprzętu zawierającego substancje ciekłe, które podczas uszkodzenia zużytego
sprzętu mogą spowodować niekontrolowane wycieki do środowiska - w nieprzepuszczalne
podłoża wraz z urządzeniami do likwidacji wycieków oraz, w stosownym przypadku,
odstojnikami i odolejaczami;
2)
utwardzone podłoże;
3)
zabezpieczenie uniemożliwiające dostęp osobom postronnym.
W świetle powyższych wymogów, związanych z koniecznością uzyskania zezwolenia
na zbieranie odpadów, wymóg postawiony przez Zamawiającego co do uruchomienia
PSZOK w terminie do 1 listopada 2019 r. jest niemożliwy do spełnienia. Rozpoczęcie
działalności w tym zakresie nie może nastąpić bez uzyskania zezwolenia na zbieranie
odpadów, a to poprzedzone jest koniecznością uzyskania szeregu innych decyzji
administracyjnych oraz koniecznością przeprowadzenia licznych prac organizacyjnych
i dostosowawczych jeżeli chodzi o infrastrukturę. Odwołujący podkreśla, że uzyskanie
stosownych decyzji administracyjnych to proces czasochłonny. Trudno jest przewidzieć czas,
w jakim możliwe będzie uzyskanie wszelkich wymaganych prawem decyzji administracyjnych
dla celów prowadzenia PSZOK w Żarowie. Odwołujący szacuje, że w sprzyjających
warunkach, czas uzyskania stosownych dokumentów i decyzji kształtuje się następująco:
Sporządzenie operatu przeciwpożarowego – 2 miesiące;
Uzyskanie uzgodnienia komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży
Pożarnej – 1 miesiąc;
Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – 6 miesięcy;
Zezwolenie odpadowe – ok. 3 miesiące, nie licząc okresów dla postanowień PSP i WIOŚ;
Wyrażenie opinii przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwych ze względu
na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania odpadów – 1 miesiąc;
Przeprowadzenie kontroli przez WIOŚ i wydanie przez WIOŚ postanowienia – 1-2
m
iesiące;
Przeprowadzenie kontroli przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej
Straży Pożarnej. Wydanie przez PSP postanowienia. ok. 1 miesiąc.
W świetle powyższego uprawniony jest wniosek, że opis przedmiotu zamówienia
został dokonany w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, gdyż wymóg zorganizowania
Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Żarowie jest możliwy wyłącznie dla
podmiotów, które obecnie prowadzą PSZOK i dysponują już stosownymi decyzjami
administracyjnymi, w tym zezwolenie
m na zbieranie odpadów.
Na Zamawiającym ciąży zaś obowiązek przygotowania i przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, a więc taki, który nie będzie eliminować z udziału w postępowaniu określonej
grupy wykonawców bądź nie będzie stwarzać określonej grupie wykonawców
uprzywilejowanej pozycji. W przedstawionym stanie faktycznym, w którym pełne
uruchomienie PSZOK nie będzie możliwe z uwagi na okoliczności, za które Wykonawca nie
ponosi odpowie
dzialności, obciążanie go obowiązkiem zapłaty kary umownej, jest
niedopuszczalne i narusza zasady współżycia społecznego. Odwołujący chciałby podkreślić,
że w świetle przepisu art. 194 ust. 4 ustawy o odpadach zbieranie odpadów bez
wymaganego zezwolenia j
est deliktem administracyjnym, za który wymierza się
administracyjną karę pieniężną w wysokości do 1.000.000 zł. Mając na uwadze powyżej
przedstawione okoliczności Odwołujący wnosił o modyfikację zapisów zawartych
w SIWZ
, zapisów samego ogłoszenia o zamówieniu, a także projektu umowy, stanowiącego
zał. nr 4 do SIWZ.
Zamawiający w dniu 07.08.2019 r. (stronie internetowej Zamawiającego) wezwał wraz
kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 Pzp, uczestników postępowania przetargowego do
wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.
W dniu 08.08.2019 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) ENERIS Surowce S.A.,
ul. Zagnańska 232a, 25-563 Kielce: adres do korespondencji: ENERIS Centrum Usług
Wspólnych Sp. z o.o., ul. Koszykowa 65, 02 -667 Warszawa zwana dalej: „ENERIS Surowce
S.A.
” albo „Przystępującym” zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego wnosząc u oddalenie odwołania.
W dniu 12.08.2019 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Zamawiający wobec
wniesien
ia odwołanie do Prezesa KIO wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp,
odpowiedź na odwołanie, w której oddala w całości odwołanie. Kopia została przekazana
Odwołującemu i Przystępującemu na posiedzeniu. Zamawiający określając w przedmiocie
zamówienia termin od którego ma rozpocząć działalność Punkt Selektywnego Zbierania
Odpadów Komunalnych brał pod uwagę doświadczenia innych gmin ościennych w zakresie
dostosowywania PSZOK-
ów do wymagań ustawowych wynikających z ustawy z dnia 20
lipca 2018 r., o zmian
ie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r.,
poz. 1592) jak również zakładał, że pewne działania przygotowawcze zostaną podjęte przed
rozstrzygnięciem postepowania przetargowego. Nie można się zgodzić w przedstawionym,
szacunkowym w
yliczeniem czasu niezbędnego do uzyskania dokumentów i decyzji
niezbędnych do uruchomienia PSZOK-u na terenie Gminy Żarów. Cały teren Gminy Żarów,
jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wiec każdy Wykonawca,
który wystąpi o wypis lub wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego otrzyma go
w przeciągu kilku dni roboczych a nie 6 miesięcy jak szacuje Odwołujący. Czynnością, która
zdecydowanie nie naraża potencjalnego Wykonawcę na nieuzasadnione koszty
(w przypadku nie zawarcia z nim umowy przez Zamawiającego) są działania mające na celu
znalezienie nieruchomości odpowiadającej wymogom ustawowym. Taka wiedza stanowiąca
kluczowy element procesu tworzenia po rozstrzygnięciu przetargu PSZOK-u pozwala na
podjęcie wcześniej działań przygotowawczych związanych z opracowaniem dokumentacji
projektowej, wykonawczej oraz kosztorysów czy przedmiarów robot.
Zaznaczył, że w chwili obecnej PSZOK prowadzony przez obecnego wykonawcę nie
spełnia wymogów ustawowych określonych w art. 14 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.,
o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1592) co
podważa twierdzenie Odwołującego o naruszeniu równowagi stron i faworyzowaniu
wykonawcy, k
tóry obecnie świadczy tego typu usługę na zlecenie Gminy Żarów.
Zamawiający zgodnie z art. 3, ust. 2 pkt. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1454 z późniejszymi zmianami) jest
odpowiedzialny za utworzenie PSZOK-
u na terenie Gminy Żarów. Powierzenie tego zadania
podmiotowi posiadającemu odpowiednie zasoby ludzkie, organizacyjne, finansowe oraz
wiedzę i doświadczenie jest najbardziej racjonalnym i efektywnym finansowo rozwiązaniem.
Wyłączenie z opisu przedmiotu zamówienia usługi polegającej na utworzeniu i prowadzeniu
PSZOK-
u lub ewentualnie wprowadzenia jej jako odrębnego zadania zgodnie z wnioskiem
Odwołującego może mieć skutek w postaci braku zainteresowania ze strony potencjalnych
oferentów lub ich wygórowanymi oczekiwaniami finansowymi. Uwzględnienie prowadzenia
PSZOK-
u w ramach jednego zadania gwarantuje Gminie Żarów spełnienie wymogów
ustawowych dotyczących utworzenia PSZOK-u.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron oraz
Przystępującego złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co
następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
sku
tkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, a Wykonawca
wnoszący odwołanie posiadał interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniający do jego
złożenia.
Skład orzekający Izby, działając zgodnie z art. 190 ust. 7 Pzp dopuścił w niniejszej
sprawie dowody
z: dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez
Zamawiającego na płytce CD.
Dodatkowo Izba zaliczyła w poczet materiału dowodowego złożony przez
Odwołującego na rozprawie:
1) Kopie dokumentów dot. organizacji PSZOK-u w gminie Kobierzyce, tj. wniosek
o zezwolenie na zbieranie odpadów z 10.05.2019 r. i odpowiedź starosty powiatu
wrocławskiego 18.07.2019 r.;
2) W
yciąg z planu inwestycyjnego dla województwa dolnośląskiego.
Przy rozpoznawan
iu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę także
odwołanie, przystąpienie, stanowiska i oświadczenia stron oraz Przystępującego złożone
ustnie do protokołu.
O
dnosząc się do podniesionych w treści odwołania oraz podtrzymanych na
posiedze
niu i rozprawie zarzutów stwierdzić należy, że odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Odwołujący sformułował w odwołaniu:
1. art. 29 ust. 1 i 2 Pzp i art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 701) poprzez zaniechanie dokonania opisu
przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający wszystkie wymagania i okoliczności
mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz dokonanie opisu przedmiotu zamówienia
w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i nie zapewniający równego traktowania
wykonawców poprzez wprowadzenie wymogu, by Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów
Komunalnych (PSZOK) został zorganizowany i udostępniony mieszkańcom gminy nie
później niż do dnia 1 listopada 2019 r., w sytuacji gdy prowadzenie PSZOK wymaga
uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, przez co wymóg uruchomienia PSZOK
w terminie wskazanym przez Zamawiającego jest niemożliwy do spełnienia dla wykonawców
nie działających dotychczas w Żarowie;
2. art. 353
1
k.c. oraz art. 387 § 1 k.c. w. zw. z art. 5 k.c. oraz art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 7
ust. 1 Pzp i art. 29 ust. 1 i 2 Pzp
poprzez zawarcie w OPZ zapisów naruszających
równowagę stron i zasady współżycia społecznego, zakładających nadmierne obciążenie
wykonawcy ryzykiem kontraktowym w zakresie, w jakim Zamawiający może obciążyć
wykonawcę karą umowną za każdy dzień opóźnienia w przystąpieniu do wykonania
przedmiotu umowy w zakresie przewidzianym w § 3 ust. 6 projektu umowy stanowiącym zał.
nr 4 do SIWZ, tj. w odniesieniu do utworzenia i utrzymywania Punktu Selektywnego
Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie do przedmiotowego odwołania.
W pierwszej kolejności należy przywołać stan faktyczny wynikający z treści
wniesionego odwołania, przystąpienia oraz odpowiedzi na odwołanie. W dalszej kolejności
Izba przytacza treść zał. nr 1 do SIWZ, czyli Opisu przedmiotu zamówienia:
„6. Utworzenie i utrzymywanie punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych
(PSZOK) oraz zagospodarowanie odebranych odpadów.
Wykonawca zobowiązany jest do utworzenia, utrzymania i obsługi punktu
selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), na nieruchomości stanowiącej
własność Wykonawcy lub co do której Wykonawca przedłoży oświadczenie, że od 1
października br. będzie nią dysponował na cele PSZOK zgodnie z przepisami prawa. Punkt
powinien być zlokalizowany w granicach administracyjnych miasta Żarów i powinien być
udostępniony mieszkańcom gminy nie później niż do dnia 1 listopada 2019 roku.
Zasady działania punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).
Wykonawca, w związku z realizacją zadania, zobowiązany jest, od dnia rozpoczęcia
wykonywania usługi, do:
a)
zapewnienia obsługi punktu PSZOK, min. w poniedziałek od godziny 16:00 do godziny
18:00, środy od godziny 14:00 do godziny 18:00 oraz w soboty w godzinach 10:00 – 12:00
z
wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy.
b)
przyjmowania od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Żarów następujących
rodzajów odpadów komunalnych:
- opakowania z tworzyw sztucznych (20 01 39),
-
opakowania ze szkła (20 01 02),
- opakowania z papieru i tektury (20 01 01),
- metale (20 01 40),
-
zużyte baterie i akumulatory (20 01 33, 20 01 34),
-
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (20 01 35, 20 01 36),
- meble i odpady wielkogabarytowe, (20 03 07),
- przeterminowane leki i chemikalia (20 01 31, 20 01 32, 20 01 27, 20 01 28),
-
zużyte opony (16 01 03)
-
odpady budowlane i rozbiórkowe (17 01 01, 17 01 02, 17 01 03, 17 01 07, 17 01 80)
-
odpady ulegające biodegradacji (20 01 08, 20 02 01)
2.
Wykonawca ma obowiązek umieszczenia w miejscu widocznym, ogólnie dostępnym
tablicy informacyjnej, zawierającej:
-
pełną nazwę PSZOK – „punkt selektywnego zbierania odpadów”,
- dane Wykonawcy /p
ełna nazwa, adres i nr telefonu/,
-
wykaz rodzajów i ilości przyjmowanych odpadów komunalnych oraz
- dni i godziny pracy PSZOK.
3.
Wykonawca zobowiązany jest do:
-
przyjmowania i sprawdzania czystości rodzajów odpadów, w szczególności zważenia
przywiezionych
odpadów,
-
bezpłatnego przyjęcia odpadów z danej nieruchomości, przy czym z zastrzeżeniem
odpadów budowlanych i rozbiórkowych, których Wykonawca zobowiązany jest przyjąć nie
więcej niż 0,5 m3 miesięcznie od właściciela nieruchomości zamieszkałej, każdych innych
odpadów określonych w pkt. 6. bez ograniczeń.
-
prowadzenia ewidencji przyjętych odpadów wraz ze wskazaniem adresu nieruchomości,
z której zostały przywiezione,
-
Wykonawca zobowiązany jest przekazać do instalacji odzysku i unieszkodliwiania
odpadów, odpady zebrane, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, o której mowa
w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz.
992 z późniejszymi zmianami).”.
Analogiczne postanowienia
znajdują się w § 3 ust. 6 projektu umowy – zał. nr 4 do
SIWZ.
W ogłoszeniu o zamówieniu treść dotycząca PSZOK-a znajduje się z sekcji II. 2. 4)
ogłoszenia Opis przedmiotu zamówienia, str. trzecia: „ (…) Wykonawca zobowiązany jest do
utworzenia, utrzymani
a i obsługi punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych
(PSZOK), na nieruchomości stanowiącej własność Wykonawcy lub co do której Wykonawca
przedłoży oświadczenie, że od 1 października br. będzie nią dysponował na cele PSZOK
zgodnie z przepisami praw
a. Punkt powinien być zlokalizowany w granicach
administracyjnych miasta Żarów i powinien być udostępniony mieszkańcom gminy nie
później niż do dnia 1 listopada 2019 roku. W ramach realizacji zadania Wykonawca
zobowiązany jest do zagospodarowania odebranych odpadów komunalnych, zgodnie
z obowiązującymi uregulowaniami prawnymi. Wykonawca zobowiązany jest do osiągnięcia
wymaganych stosownymi przepisami prawa, poziomów, recyklingu, przygotowania do
ponownego użycia i odzysku innymi metodami odpadów komunalnych, zwłaszcza frakcji:
papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła i innych niebezpiecznych oraz ograniczenia
masy odpadów komunalnych, ulegających biodegradacji przekazanych do składowania.
Dodatkowo Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania czystości i porządku na
terenie PSZOK. Wykonawca ponosi wszystkie koszty związane z utworzeniem
i funkcjonowaniem PSZOK, w tym także związane z prowadzeniem i przekazywaniem do
Zamawiającego:
— dokumentacji objętej przedmiotem niniejszego zamówienia,
— sporządzania wykazów i sprawozdań, zgodnych z wzorem i terminem określonym
w rozporządzeniu Ministra Środowiska, którego dotyczy,
— sporządzania miesięcznych raportów, dotyczących ilości i rodzaju odebranych odpadów,
dacie ich dostarczenia do PSZOK wraz z wykazem nieruchomości z których zostały
dostarczone oraz sposobie ich dalszego zagospodarowania,
— Wykonawca zobowiązany jest do dostosowania zasad działania PSZOK, w tym czasu
jego pracy, do zapisów wynikających ze zmian prawa miejscowego. (…)”.
Do dalszych kwestii Izba odniesie się w dalszej części w ramach rozpatrywanych
zarzutów.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191 ust.1 Pzp),
Izba stwierdziła co następuje.
Odnośnie zarzutu pierwszego, podlega w/w zarzut oddaleniu.
W ocenie I
zby uzasadnione potrzeby Zamawiającego czynią, że w jego interesie jest
zorganizowanie
i udostępnienie PSZOK-a mieszkańcom gminy nie później niż do dnia
1 listopada 2019 r.
W tym z
akresie Izba podzieliła stanowisko Przystępującego wskazując na
spoczywający na Zamawiającym w zakresie utworzenia PSZOK-a obowiązek wynikający
z art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. z 2018 r.,
poz. 1454, 1629, z 2019 r., poz. 730, 1403).
Obowiązek ten został podtrzymany nowelizacją
tej ustawy, tj. ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Nadto, w art. 5 ust.1 pkt 3 ustawy z 13
września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw,
na mocy nowelizacji z 19 lipca 2019 r. wprowadzono na właścicieli nieruchomości obowiązek
zbierania w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych.
Jednocześnie, Izb podzieliła stanowisko, takie jak wyrażone w wyroku KIO
z 07.08.2017 r., sygn.
akt: KIO 1542/17, że określone czynności o charakterze
przygotowawczym należało podjąć w czasie trwania postępowania przetargowego.
Wskazywano w tym orzeczeniu, iż: „Wykonawcy mogą jeszcze na etapie przygotowania do
opracowania i złożenia ofert dokonać rozeznania warunków lokalnych, a nawet pozawierać
umowy przedwstępne.”. Należy podkreślić, że sam Odwołujący na rozprawie (dwukrotnie)
nie negował takiej możliwości. Stwierdził nawet, że pewne koszty są do przyjęcia. Przy czym,
zastrzegał, że nie całość kosztów związanych z PSZOK-iem.
Jednakże w tym kontekście, Izba wskazuje, że Odwołujący mimo akceptowania
pewnych działań związanych z przygotowaniem PSZOK-u, tym bardziej, że nie negował, że
jest to drugie analogiczne postępowanie, a pierwsze zostało unieważnione i było z maja
2019 r, nie przedstawił jakichkolwiek dowodów na podjęcie jakichkolwiek kroków w celu
prowadzenia PSZOK-
a na terenie gminy Żarów. Nie zanegował nawet stanowiska
Przystępującego, że Odwołujący nie był świadom, że Zamawiający ma miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego.
Dodatkowo, Izba stwierdziła, że po analizie należy zgodzić się ż Przystępującym, co
do niespójności zarzutów i wniosków. Można nawet uznać, na ich podstawie, że
Przystępujący ma racje twierdząc, że Odwołujący w ogóle nie zamierzał zorganizować
i udostępniać PSZOK-a w jakimkolwiek terminie, dlatego wnosił o usuniecie tego elementu,
lub wydzielanie do
odrębnego zadnia, ale bez zmiany terminu (nie wnosił zupełnie o zmianę
terminu we wnioskach odwołania). Stosowne oświadczenie w tym zakresie Odwołujący
złożył dopiero na rozprawie w odpowiedzi na pytanie ze strony przewodniczącego składy
orzekającego Izby i stanowisko Przystępującego (dopiero za drugim razem, pierwotnie
stwierdzać, że jest to trudne). Znamienne jest także, że nie kwestionował naruszenia art. 36
aa Pzp, co dodatkowo czyni
zarzuty i wnioski odwołania niespójnymi.
Jednocześnie, Izba uznała za wiarygodne stanowisko Zamawiającego
i Przystępującego, że ewentualne wyodrębnienie PSZOK-a będzie generować dodatkowe
koszty po stronie Zamawiającego, tak związane chociażby z obsługą dwóch umów, jak
i wysokością ewentualnych ofert. Stanowisko Przystępującego, że przy podziale będzie
musiał skalkulować oferty na obie, czyli każdą część, tak jakby ostatecznie jego oferta
miałaby zostać wybrana tylko w jednej części, nie zostało skutecznie podważone przez
Odwołującego na rozprawie. Niewątpliwe zwiększy to ceny oferty dla każdej z części.
Przystępujący także wskazywał na to, że wydzielenie PSZOKA do innego zadania, będzie
skutkowało tym, że prowadzący PSZOK będzie musiał zorganizować nie tylko odbiór, ale
również wywóz odpadów do RIPOKÓW, co automatycznie zwiększy koszty z tym związane.
Izba wzięła także pod uwagę w tym kontekście, że poprzedni analogiczny przetarg
został unieważnione z uwagi na to, że cena oferty przewyższała środki jakimi dysponował
Zamawiający. Nie było to kwestionowane przez Odwołującego. Należy podzielić
w konsekwencji obawy Zamawiającego z rozprawy, że wydzielenie PSZOK-a do odrębnej
części zwiększałoby także koszty obsługi z punktu widzenia społeczności lokalnej.
Wymaga również podkreślenia, że wyodrębnienie PSZOK-a do odrębnego zadania
nie tylko zwiększy koszty związane z przetargiem, tj. ceny ofert, ale w wypadku wyłonienia
dwóch podmiotów, jeden z nich będzie, ale i sam Zamawiający i mieszkańcy jego gminy
będą czekali, aż drugi zorganizuje i udostępni PSZOK (jak ostatecznie oświadczył na
rozprawie Odwołujący po 4 miesiącach). Wobec wprowadzenia obowiązku selektywnego
zbierania odpadów komunalnych przez właścicieli nieruchomości (przepis wchodzi w życie
14 dni od publikacji nowelizacji z 19 lipca 2019 r. /aktualnie podpisana przez Prezydenta RP
– w dniu 06 sierpnia 2019 r., oczekuje na publikacje) takie wydłużenie terminu na
zorganizowanie i udostepnienie PSZOK-u z dnia 1 listopada 2019 r, na 1 stycznia 2020 r.
nie jest uzasadnione z punktu widzenia uzasadnionych potrzeb Zamawiającego
i mieszkańców jego gminy.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu drugiego, podlega w/w zarzut oddaleniu, uznając, że jest on
"
gołosłowny", tzn. nie poparty żadnym uzasadnieniem we wniesionym odwołaniu, uznając,
że de facto Odwołujący nie określił na jakiej podstawie uznał, że OPZ zawiera zapisy
naruszające równowagę stron i zasady współżycia społecznego, zakładające nadmierne
obciążenie wykonawcy ryzykiem kontraktowym w zakresie, w jakim Zamawiający może
obciążyć wykonawcę karą umowną za każdy dzień opóźnienia w przystąpieniu do wykonania
prz
edmiotu umowy w zakresie przewidzianym w § 3 ust. 6 projektu umowy stanowiącym zał.
nr 4 do SIWZ, tj. w odniesieniu do utworzenia i utrzymywania Punktu Selektywnego
Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). W odwołaniu nie wskazano nawet
odpowiedniego paragrafu projektu umowy. Uczyniono to dopiero na rozprawie, co Izba
uznaje za działanie spóźnione. W odwołaniu nie ma także jakiejkolwiek argumentacji na
poparcie zasadności sformułowanego zarzutu. W konsekwencji uznając, że zarzut nie tylko
nie został poparty jakąkolwiek argumentacją w odwołaniu, ale również Odwołujący nie
wykazał jego zasadności na rozprawie. Stanowisko Odwołującego w tym zakresie na
rozprawie miało charakter „szczątkowy”. Wnioski w zakresie tego zarzutu nie zostały ani
w odwołaniu, ani na rozprawie w jakikolwiek sposób skonkretyzowane. Odwołujący nie
wnosił o zmniejszenie kary umownej w tym zakresie.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pz
p w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady
Ministr
ów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący:
………………………………
1.
oddala odwołanie
2. k
osztami postępowania obciąża Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA
S.A., ul. Szczecińska 5, 54-517 Wrocław i:
2.1. zalicza w poczet kos
ztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr
(słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5,
54-
517 Wrocław tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych
(t.j. Dz. U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.)
na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajo
wej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Świdnicy.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt: KIO 1536/19
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego prowadzone trybie przetargu
nieograniczonego
na:
„Odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych
z nieruchomości zamieszkałych na terenie miasta i gminy Żarów oraz utworzenie
i prowadzenie Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów.”, zostało wszczęte ogłoszeniem
w Dzienniku Urzędowym Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich za numerem 2019/S
143 - 352465 z 26.07.2019 r., przez
Gmina Żarów, ul. Zamkowa 2, 58-130 Żarów zwany
dalej:
„Zamawiającym”. W tym samym dniu postanowienia Specyfikacji Istotnych Warunków
Zamówienia zwane dalej: „SIWZ” zostały zamieszczone na stronie internetowej
Zamawiającego oraz na platformie Mini Portalu.
W dniu 05.08.2019 r.
(wpływ do Prezesa KIO w wersji elektronicznej podpisane
podpisem cyfr
owym za pośrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej - ePUAP)
Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A., ul. Szczecińska 5, 54-517 Wrocław
zwane dalej:
„Wrocławskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania ALBA S.A.” albo „Odwołującym”
wniosła odwołanie na w/w treść ogłoszenia i postanowienia SIWZ. Kopie odwołania
Zamawiający otrzymał w dniu 05.08.2019 r. (e-mailem). Zarzucił naruszenie:
1. art. 29 ust. 1 i 2
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.
U. z 16 października 2018 r. poz. 1986 ze zm.) zwanej dalej: „Pzp” i art. 7 ust. 1 Pzp w zw.
z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 701)
poprzez zaniechanie dokonania opisu przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający
wszystkie wymagania i okoliczności mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz
dokonanie opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i nie
zapewniający równego traktowania wykonawców poprzez wprowadzenie wymogu, by Punkt
Sel
ektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) został zorganizowany
i udostępniony mieszkańcom gminy nie później niż do dnia 1 listopada 2019 r., w sytuacji gdy
prowadzenie PSZOK wymaga uzyskania zezwolenia na zbieranie odpad
ów, przez co wymóg
uruchomienia PSZOK w terminie wskazanym przez Zamawiającego jest niemożliwy do
spełnienia dla wykonawców nie działających dotychczas w Żarowie;
2. art. 353
1
k.c. oraz art. 387 § 1 k.c. w. zw. z art. 5 k.c. oraz art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 7
ust. 1 Pzp i art. 29 ust. 1 i 2 Pzp
poprzez zawarcie w OPZ zapisów naruszających
równowagę stron i zasady współżycia społecznego, zakładających nadmierne obciążenie
wykonawcy ryzykiem kontraktowym w zakresie, w jakim Zamawiający może obciążyć
wykonaw
cę karą umowną za każdy dzień opóźnienia w przystąpieniu do wykonania
przedmiotu umowy w zakresie przewidzianym w § 3 ust. 6 projektu umowy stanowiącym zał.
nr 4 do SIWZ, tj. w odniesieniu do utworzenia i utrzymywania Punktu Selektywnego
Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Podnosząc powyższe zarzuty Odwołujący wnosił o:
1.
uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu dokonania zmian treści specyfikacji
istotnych warunków zamówienia oraz treści ogłoszenia o zamówieniu poprzez całkowite
wyłączenie z opisu przedmiotu zamówienia usługi polegającej na utworzeniu i prowadzeniu
Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, względnie wprowadzeniu usługi
utworzenia i prowadzenia Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych jako
odrębnego zadania w niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz
o dokonanie stosownych modyfikacji w proje
kcie umowy stanowiącym zał. nr 4 do SIWZ;
2.
obciążenie Zamawiającego kosztami postępowania odwoławczego, w tym zasądzenie od
Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów zastępstwa procesowego przed KIO.
W ocenie Odwołującego, Zamawiający dokonał opisu przedmiotu zamówienia
w sposób sprzeczny z przepisami Pzp, pomijając okoliczności mogące mieć wpływ na
sporządzenie oferty. Przepis art. 29 ust. 1 Pzp nakłada na Zamawiającego obowiązek
opisania przedmiotu zamówienia w sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocą
dostatecznie dokładnych i zrozumiałych określeń, oraz obowiązek uwzględnienia wszystkich
wymagań i okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty. Terminowe
wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie w jakim dotyczy usługi polegającej na
utworzeniu i prowadzeniu Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych nie
później niż do dnia 1 listopada 2019 r. nie jest obiektywnie możliwe do spełnienia dla
wykonawców, którzy dotychczas nie świadczyli tego typu usługi w Gminie Żarów i nie
dysponują zezwoleniem na zbieranie odpadów dla nieruchomości, na której ma być
prowadzony PSZOK. Z tego też względu działanie Zamawiającego w sposób nieuprawniony
faworyzuje wykonawców, którzy obecnie świadczą tego typu usługi, co narusza zasadę
konkurencyjności i równego traktowania wykonawców.
Zamawiający przewidział, że rozpoczęcie realizacji zamówienia nastąpi w dniu 1
października 2019 r., zaś zakończenie jego realizacji w dniu 31 grudnia 2020 r., przy czym
utworzenie i udostępnienie mieszkańcom gminy Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów
Komunalnych ma nastąpić nie później niż do dnia 1 listopada 2019 r. Opis przedmiotu
zamówienia przewiduje, że Wykonawca zobowiązany jest do utworzenia, utrzymania
i obsługi Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), na
nieruchomości stanowiącej własność Wykonawcy lub co do której Wykonawca przedłoży
oświadczenie, że od 1 października 2019 r. będzie nią dysponował na cele PSZOK zgodnie
z przepisami prawa. Punkt ten powinien być zlokalizowany w granicach administracyjnych
miasta Żarów.
Odwołujący nie jest w stanie należycie przygotować oferty, gdyż nie jest możliwe
skalkulowanie w cenie ofertowej w pełni ryzyka, jakie może się wiązać z realizacją
zamówienia. Takie działanie Zamawiającego, który dokonuje opisu przedmiotu zamówienia
bez uwzględnienia okoliczności mogących mieć wpływ na sporządzenie oferty, uniemożliwia
złożenie przez wykonawców prawidłowych ofert i w znaczący sposób ogranicza lub wręcz
całkowicie eliminuje konkurencję. Sprzeczne z przepisami ustawy jest wymaganie
uruchomienia PSZOK najpóźniej do dnia 1 listopada 2019 r. i obwarowanie terminowej
r
ealizacji tego świadczenia wysoką karą umowną, w sytuacji gdy uruchomienie PSZOK w tak
krótkim terminie jest wymogiem niemożliwym do spełnienia. Zamawiający zdaje się
całkowicie pomijać fakt, że stworzenie Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
wym
aga nie tylko wykonania szeregu czynności faktycznych, ale i pozyskania stosownych
decyzji administracyjnych.
Zamawiający zakłada, że w PSZOK wykonawca obowiązany
będzie przyjmować od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Żarów następujących
rodzajów odpadów komunalnych:
- opakowania z tworzyw sztucznych (20 01 39),
- opakowania ze szkła (20 01 02),
- opakowania z papieru i tektury (20 01 01),
- metale (20 01 40),
- zużyte baterie i akumulatory (20 01 33, 20 01 34),
- zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (20 01 35, 20 01 36),
- meble i odpady wielkogabarytowe, (20 03 07),
- przeterminowane leki i chemikalia (20 01 31, 20 01 32, 20 01 27, 20 01 28),
- zużyte opony (16 01 03)
- odpady budowlane i rozbiórkowe (17 01 01, 17 01 02, 17 01 03, 17 01 07, 17 01 80)
- odpady ulegające biodegradacji (20 01 08, 20 02 01).
Zbieranie odpadów zgodnie z definicją zawartą w art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 14
grudnia 2012 r. o odpadach (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 701) polega na gromadzeniu odpadów
przed ich transportem do miejsc prz
etwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące
do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji
odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 5 lit.
b ustawy o odpadach. Ma to o ty
le istotne znaczenie, że w świetle przepisu art. 41 ust. 1
ustawy o odpadach prowadzenie zbierania odpadów wymaga uzyskania zezwolenia.
Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 11 ustawy o odpadach punkt selektywnego zbierania odpadów
komunalnych zwolniony jest z obo
wiązku posiadania zezwolenia na zbieranie odpadów,
jeżeli prowadzony jest samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami. Dla
innych podmiotów prowadzących PSZOK konieczne jest uzyskanie zezwolenia na zbieranie
odpadów w trybie art. 42 ust. 1 ustawy o odpadach.
Zgodnie z art. 42 ust. 1 ustawy o odpadach wniosek posiadacza odpadów o
zezwolenie na zbierania odpadów zawiera:
1)
numer identyfikacji podatkowej (NIP) posiadacza odpadów;
2)
wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do zbierania;
3)
oznaczenie miejsca zbierania odpadów;
4) wskazanie:
a)
miejsca i sposobu magazynowania oraz rodzaju magazynowanych odpadów,
b)
maksymalnej masy poszczególnych rodzajów odpadów i maksymalnej łącznej masy
wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w tym samym czasie oraz
które mogą być magazynowane w okresie roku,
c)
największej masy odpadów, które mogłyby być magazynowane w tym samym czasie w
instalacji, obiekcie budowlanym lub jego części lub innym miejscu magazynowania odpadów,
wynikającej z wymiarów instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub innego miejsca
magazynowania odpadów,
d)
całkowitej pojemności (wyrażonej w Mg) instalacji, obiektu budowlanego lub jego części
lub innego miejsca magazynowania odpadów;
5)
szczegółowy opis stosowanej metody lub metod zbierania odpadów;
6)
przedstawienie możliwości technicznych i organizacyjnych pozwalających należycie
wykonywać działalność w zakresie zbierania odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem
kwalifikacji zawodowych lub przeszkolenia pracowników oraz liczby i jakości posiadanych
instalacji i urządzeń odpowiadających wymaganiom ochrony środowiska;
7) oznaczenie przewidywanego
okresu wykonywania działalności w zakresie zbierania
odpadów;
8)
opis czynności podejmowanych w ramach monitorowania i kontroli
działalności objętej zezwoleniem;
9)
opis czynności, które zostaną podjęte w przypadku zakończenia działalności objętej
zezwolenie
m i związanej z tym ochrony terenu, na którym działalność ta była prowadzona;
9a)
proponowaną formę i wysokość zabezpieczenia roszczeń, o którym mowa w
art. 48a;
10)
informacje wymagane na podstawie odrębnych przepisów.
Zgodnie z art. 42 ust. 4b ustawy o odpadach do wniosku o zezwolenie na zbieranie
odpadów dołącza się operat przeciwpożarowy, zawierający warunki ochrony
przeciwpożarowej instalacji, obiektu lub jego części lub innego miejsca magazynowania
odpadów, uzgodnione z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej,
wykonany przez: rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, o którym mowa
w rozdziale 2a ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t.j. Dz. U.
z 2018 r. poz. 620 ze zm.) - w przypa
dku gdy organem właściwym do wydania zezwolenia
jest marszałek województwa albo regionalny dyrektor ochrony środowiska, albo osobę,
o której mowa w art. 4 ust. 2a tej ustawy (tj. posiadającą tytuł zawodowy inżynier pożarnictwa
lub ukończone w Szkole Głównej Służby Pożarniczej studia wyższe w zakresie inżynierii
bezpieczeństwa w specjalności inżynieria bezpieczeństwa pożarowego) - w przypadku gdy
organem właściwym jest starosta.
Na mocy art. 42 ust. 3c ustawy o odpadach do wniosku o wydanie zezwolenia na
zbieranie odpadów dołącza się także decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania
terenu, o której mowa w art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz. U. z
2018 r. poz. 1945 ze zm.), jeśli dla
wybranego obszaru nie został opracowany miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego.
Ponadto, w świetle przepisów ustawy o odpadach zbieranie odpadów
komunalnych, wymagające uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, odbywa się
wyłącznie na nieruchomości, której właścicielem, użytkownikiem wieczystym, użytkownikiem
albo dzierżawcą jest posiadacz odpadów gospodarujący odpadami. Stosownie do art. 41b
ust. 2 ustawy o odpadach ustanowienie użytkowania nieruchomości na której będą zbierane
lub przetwarzane odpady, wymaga złożenia oświadczenia w formie aktu notarialnego
również przez użytkownika. W oświadczeniu wskazuje się masę i rodzaje odpadów, które
mogą być zbierane lub przetwarzane w okresie roku na nieruchomości będącej przedmiotem
użytkowania. Zgodnie zaś z art. 41b ust. 3 umowa dzierżawy nieruchomości, na której będą
zbierane lub przetwarzane odpady, wymaga zawarcia w formie aktu notarialnego. W umowie
wskazuje się masę i rodzaje odpadów, które mogą być zbierane lub przetwarzane w okresie
roku na tej nieruchomości. Do wniosku o wydanie zezwolenia na zbieranie odpadów
dołączyć należy dokument potwierdzający dysponowanie tytułem prawnym do nieruchomości
odpowiadający wymaganiom ustawowym co do formy.
Organ właściwy wydaje zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na
przetwarzanie odpadów po zasięgnięciu opinii wójta, burmistrza lub prezydenta miasta,
właściwych ze względu na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania
odpadów. Ponadto, przed wydaniem zezwolenia na zbieranie odpadów dokonywana jest
kontrola instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania
odpadów, w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów,
w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska przez
Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska (art. 41a ust. 1 ustawy o odpadach).
Z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli w tym zakresie występuje właściwy organ,
przekazując kopię niezbędnej do przeprowadzenia kontroli dokumentacji. Po
przeprowadzeniu kontroli wojewódzki inspektor ochrony środowiska niezwłocznie wydaje
postanowienie w przedmiocie spełnienia wymagań określonych w przepisach ochrony
środowiska. W przypadku postanowienia wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska
negatywnie opiniującego spełnienie wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska
właściwy organ odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na
przetwarzanie odpadów lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego
zbieranie lub przetwarzanie odpadów.
Przed wydaniem zezwolenia na zbieranie odpadów dokonywana jest także kontrola
instalacji, obiektu budowlanego lub jego części lub miejsc magazynowania odpadów,
w których ma być prowadzone przetwarzanie odpadów lub zbieranie odpadów, w zakresie
spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz
w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w operacie
przeciwpożarowym przez Komendanta Powiatowego (Miejskiego) Państwowej Straży
Pożarnej. Kontrola ta jest dokonywana niezależnie od operatu przeciwpożarowego, na
wniosek organu prowadzącego postępowanie w przedmiocie wydania zezwolenia na
zbieranie odpadów. Po przeprowadzeniu kontroli komendant powiatowy (miejski)
Państwowej Straży Pożarnej wydaje postanowienie w przedmiocie spełnienia wymagań
określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie
zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej. Zgodnie z art. 41a ust. 4a ustawy
o odpadach, w przypadku postanowienia komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej
Straży Pożarnej negatywnie opiniującego spełnienie wymagań określonych w przepisach
dotyczących ochrony przeciwpożarowej lub zgodność z warunkami ochrony
przeciwpożarowej, o których mowa w operacie przeciwpożarowym, o którym mowa w art. 42
ust. 4b pkt 1, oraz w postanowieniu, o którym mowa w art. 42 ust. 4c, właściwy organ
odmawia wydania zezwolenia na zbieranie odpadów, zezwolenia na przetwarzanie odpadów
lub pozwolenia na wytwarzanie odpadów uwzględniającego zbieranie lub przetwarzanie
odpadów.
Podczas organizacji PSZOK uwzględnić należy także wymagania wynikające
z ustawy z dnia 20 lipca 2017 r. Prawo wodne (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2268 ze zm.), np.
w zakresie uzyskania pozwolenia wodnoprawnego
– w przypadku wprowadzania ścieków
przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego do
kanalizacji będących we władaniu innych podmiotów, czy też odprowadzania wód
opadowych i roztopowych do pobliskiego rowu lub ich rozsączanie do gruntu oraz wykonania
urządzeń wodnych przez które te wody do rowu lub gruntu są odprowadzane.
Wprawdzie nie istnieje ustawowa definicja
punktu selektywnego zbierania odpadów
komunalnych, niemniej jednak przyjmuje się, że PSZOK powinien zajmować wydzielony,
przygotowany i zabezpieczony teren, na którym umieszczone zostaną urządzenia
zapewniające bezpieczną zbiórkę odpadów komunalnych, dostosowane do właściwości
poszczególnych frakcji i kategorii odpadów (zob. M. Górski, PSZOK-i w proponowanej
nowelizacji
, Przegląd Komunalny 2014, Nr 12, s. 16 ). PSZOK powinien być zlokalizowany
na terenie ogrodzonym, oświetlonym i zabezpieczonym przed dostępem osób
niepowołanych. Miejsca magazynowania odpadów powinny być odpowiednio oznakowane,
podobnie jak poszczególne obiekty i instalacje znajdujące się na terenie PSZOK.
Prowadzenie PSZOK wiąże się nie tylko z obowiązkiem należytego zabezpieczenia
terenu,
na którym PSZOK jest prowadzony, ale także z koniecznością zadośćuczynienia
pozostałym wymogom przewidzianym przepisami powszechnie obowiązującego prawa dla
miejsca, w którym zbierane są odpady. Do wymogów tych należy zgodnie z art. 25 ust. 6a
ustawy o odpadach prowadzenie wizyjnego systemu kontroli miejsca magazynowania lub
składowania odpadów, zapewniającego przez całą dobę zapis obrazu i identyfikację osób
przebywających w tym miejscu oraz przechowywanie zapisu przez miesiąc i udostępnianie
organom kon
trolnym. PSZOK musi spełniać standardy sanitarne, o których mowa
w Rozporządzaniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie
ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. z 2003 r., nr 169, poz. 1650 ze
zm.) oraz w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 16 czerwca 2009 r. w sprawie
bezpieczeństwa i higieny pracy przy gospodarowaniu odpadami komunalnymi (Dz. U.
z
2009 r., nr 104, poz. 868). Odwołujący podnosi, że pracownikowi zatrudnionemu do
obsługi PSZOK należy tak zorganizować miejsce pracy, by uczynić zadość przepisom bhp,
zapewnić zaplecze socjalne, itp. Lista aktów prawnych określających wymagania, jakim
odpowiadać powinien PSZOK, jest dużo dłuższa i obejmuje, wyliczając tylko najistotniejsze:
ustawę z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (t.j. Dz.
U. z 2018 r., poz. 1466), ustawę z dnia 24 kwietnia 2009 r. o bateriach i akumulatorach
(t.j. Dz. U. z 201
9 r., poz. 521), rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 5 października
2015 r. w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z olejami odpadowymi (Dz. U.
z 2015 r., poz. 1694).
W celu zorganizowania Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
konieczne jest podjęcie przez wykonawcę szeregu prac adaptacyjnych oraz uzyskanie
stosownych pozwoleń administracyjnych. Czas jaki Zamawiający przewidział na
uruchomienie PSZOK, tj. najpóźniej do 1 listopada 2019 r. jest zdecydowanie za krótki, na
zorganizowanie PSZOK, w sposób, który uczyni zadość wymogom ustawowym.
PSZOK ma zostać zorganizowany w Żarowie na nieruchomości wedle wyboru
Wykonawcy, ale sam wybór odpowiedniej nieruchomości, na której będzie możliwe
utworzenie i uruchomienie Punktu
Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych jest zajęciem
niezwykle wymagającym w świetle obowiązujących przepisów prawa. Wykonawca musi
dysponować odpowiednią nieruchomością, oddaloną od nieruchomości zamieszkałych, gdyż
dla miejsca składowania odpadów wyznaczana jest strefa zagrożenia wybuchem. Konieczne
jest aby w bezpośredniej bliskości nieruchomości, na której ma być prowadzony PSZOK
znajdowały się hydranty o określonej przepustowości. Samo więc znalezienie działki,
spełniającej wymogi stawiane przepisami prawa jest zajęciem niezwykle czasochłonnym,
zwłaszcza że teren pod PSZOK musi być zlokalizowany w miejscu, w którym dopuszcza to
aktualny miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Zwrócić trzeba przy tym uwagę
nie tylko na ogólne zapisy dotyczące przeznaczenia terenu, ale także na szczegółowe
zakazy, np. lokalizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, czy
zapisy dotyczące gospodarowania odpadami, np. zakaz zbierania czy magazynowania
odpadów lub substancji niebezpiecznych. PSZOK musi być przy tym, zgodnie z przepisem
art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (Dz. U. z 2018 r., poz. 1454 ze zm.) zlokalizowany w miejscu łatwo dostępnym
dla wszystkich miesz
kańców gminy, a przy tym zapewniającym możliwość odbioru odpadów
przez pojazdy ciężarowe.
Przed uruchomieniem PSZOK konieczne jest podjęcie licznych prac organizacyjnych,
poprzedzających możliwość zwrócenia się do stosownych organów administracyjnych
z wnioskiem o wydanie decyzji warunkujących możliwość prowadzenia PSZOK na danym
terenie. Operat przeciwpożarowy, który należy dołączyć do wniosku o zezwolenie na
zbieranie odpadów, może zostać sporządzony dopiero w sytuacji gdy utworzona została
odpowiednia infrastruktura. To znacząco przedłuża całą procedurę uzyskiwania zezwolenia
na zbieranie odpadów, bez którego nie jest możliwe prowadzenie działalności na terenie
PSZOK.
Istotną częścią przygotowania Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych
jest opracowanie dokumentacji projektowej. Kluczowymi elementami będą tu projekt
budowlany i wykonawczy, kosztorysy i przedmiary, specyfikacja techniczna wykonania
i o
dbioru robót. Projekt powinien spełniać wszystkie wymogi określne w szczególności
w ewentualnej decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, a także zawierać szczegółowe
rozwiązania związane z bezpieczeństwem osób korzystających i pracujących w punkcie,
kwestiami przeciwpożarowymi, czy minimalizacją oddziaływań na tereny sąsiednie, jak
wykonanie pełnego ogrodzenia, pasów zieleni izolacyjnej czy rozwiązań minimalizujących
emisję hałasu czy nieprzyjemnych zapachów. Są to prace konieczne, gdyż nie sposób
prowadzić zbiórki odpadów takich jak zużyte baterie i akumulatory czy zużyty sprzęt
elektryczny i elektroniczny, bez odpowiedniego zabezpieczenia miejsca ich zbierania przed
warunkami atmosferycznymi. W tym celu konieczne jest zaaranżowanie np. budynków
kontenerowych socjalno-magazynowych lub dostosowanie innych budyn
ków dla celów
prowadzenia PSZOK. Sporządzenie dokumentacji projektowej jest więc konieczne, gdyż
w świetle przepisu art. 43 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie
elektrycznym i elektronicznym (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 14
66) miejsca, w których jest
magazynowany zużyty sprzęt elektroniczny i elektryczny, wyposaża się w:
1)
zadaszenie zapobiegające oddziaływaniu czynników atmosferycznych oraz, w przypadku
zużytego sprzętu zawierającego substancje ciekłe, które podczas uszkodzenia zużytego
sprzętu mogą spowodować niekontrolowane wycieki do środowiska - w nieprzepuszczalne
podłoża wraz z urządzeniami do likwidacji wycieków oraz, w stosownym przypadku,
odstojnikami i odolejaczami;
2)
utwardzone podłoże;
3)
zabezpieczenie uniemożliwiające dostęp osobom postronnym.
W świetle powyższych wymogów, związanych z koniecznością uzyskania zezwolenia
na zbieranie odpadów, wymóg postawiony przez Zamawiającego co do uruchomienia
PSZOK w terminie do 1 listopada 2019 r. jest niemożliwy do spełnienia. Rozpoczęcie
działalności w tym zakresie nie może nastąpić bez uzyskania zezwolenia na zbieranie
odpadów, a to poprzedzone jest koniecznością uzyskania szeregu innych decyzji
administracyjnych oraz koniecznością przeprowadzenia licznych prac organizacyjnych
i dostosowawczych jeżeli chodzi o infrastrukturę. Odwołujący podkreśla, że uzyskanie
stosownych decyzji administracyjnych to proces czasochłonny. Trudno jest przewidzieć czas,
w jakim możliwe będzie uzyskanie wszelkich wymaganych prawem decyzji administracyjnych
dla celów prowadzenia PSZOK w Żarowie. Odwołujący szacuje, że w sprzyjających
warunkach, czas uzyskania stosownych dokumentów i decyzji kształtuje się następująco:
Sporządzenie operatu przeciwpożarowego – 2 miesiące;
Uzyskanie uzgodnienia komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży
Pożarnej – 1 miesiąc;
Uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – 6 miesięcy;
Zezwolenie odpadowe – ok. 3 miesiące, nie licząc okresów dla postanowień PSP i WIOŚ;
Wyrażenie opinii przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, właściwych ze względu
na miejsce prowadzenia zbierania odpadów lub przetwarzania odpadów – 1 miesiąc;
Przeprowadzenie kontroli przez WIOŚ i wydanie przez WIOŚ postanowienia – 1-2
m
iesiące;
Przeprowadzenie kontroli przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej
Straży Pożarnej. Wydanie przez PSP postanowienia. ok. 1 miesiąc.
W świetle powyższego uprawniony jest wniosek, że opis przedmiotu zamówienia
został dokonany w sposób utrudniający uczciwą konkurencję, gdyż wymóg zorganizowania
Punktu Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych w Żarowie jest możliwy wyłącznie dla
podmiotów, które obecnie prowadzą PSZOK i dysponują już stosownymi decyzjami
administracyjnymi, w tym zezwolenie
m na zbieranie odpadów.
Na Zamawiającym ciąży zaś obowiązek przygotowania i przeprowadzenia
postępowania o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji, a więc taki, który nie będzie eliminować z udziału w postępowaniu określonej
grupy wykonawców bądź nie będzie stwarzać określonej grupie wykonawców
uprzywilejowanej pozycji. W przedstawionym stanie faktycznym, w którym pełne
uruchomienie PSZOK nie będzie możliwe z uwagi na okoliczności, za które Wykonawca nie
ponosi odpowie
dzialności, obciążanie go obowiązkiem zapłaty kary umownej, jest
niedopuszczalne i narusza zasady współżycia społecznego. Odwołujący chciałby podkreślić,
że w świetle przepisu art. 194 ust. 4 ustawy o odpadach zbieranie odpadów bez
wymaganego zezwolenia j
est deliktem administracyjnym, za który wymierza się
administracyjną karę pieniężną w wysokości do 1.000.000 zł. Mając na uwadze powyżej
przedstawione okoliczności Odwołujący wnosił o modyfikację zapisów zawartych
w SIWZ
, zapisów samego ogłoszenia o zamówieniu, a także projektu umowy, stanowiącego
zał. nr 4 do SIWZ.
Zamawiający w dniu 07.08.2019 r. (stronie internetowej Zamawiającego) wezwał wraz
kopią odwołania, w trybie art. 185 ust.1 Pzp, uczestników postępowania przetargowego do
wzięcia udziału w postępowaniu odwoławczym.
W dniu 08.08.2019 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) ENERIS Surowce S.A.,
ul. Zagnańska 232a, 25-563 Kielce: adres do korespondencji: ENERIS Centrum Usług
Wspólnych Sp. z o.o., ul. Koszykowa 65, 02 -667 Warszawa zwana dalej: „ENERIS Surowce
S.A.
” albo „Przystępującym” zgłosiło przystąpienie do postępowania odwoławczego po
stronie Zamawiającego wnosząc u oddalenie odwołania.
W dniu 12.08.2019 r.
(wpływ bezpośredni do Prezesa KIO) Zamawiający wobec
wniesien
ia odwołanie do Prezesa KIO wniósł na piśmie, w trybie art. 186 ust. 1 Pzp,
odpowiedź na odwołanie, w której oddala w całości odwołanie. Kopia została przekazana
Odwołującemu i Przystępującemu na posiedzeniu. Zamawiający określając w przedmiocie
zamówienia termin od którego ma rozpocząć działalność Punkt Selektywnego Zbierania
Odpadów Komunalnych brał pod uwagę doświadczenia innych gmin ościennych w zakresie
dostosowywania PSZOK-
ów do wymagań ustawowych wynikających z ustawy z dnia 20
lipca 2018 r., o zmian
ie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r.,
poz. 1592) jak również zakładał, że pewne działania przygotowawcze zostaną podjęte przed
rozstrzygnięciem postepowania przetargowego. Nie można się zgodzić w przedstawionym,
szacunkowym w
yliczeniem czasu niezbędnego do uzyskania dokumentów i decyzji
niezbędnych do uruchomienia PSZOK-u na terenie Gminy Żarów. Cały teren Gminy Żarów,
jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego wiec każdy Wykonawca,
który wystąpi o wypis lub wyrys z planu zagospodarowania przestrzennego otrzyma go
w przeciągu kilku dni roboczych a nie 6 miesięcy jak szacuje Odwołujący. Czynnością, która
zdecydowanie nie naraża potencjalnego Wykonawcę na nieuzasadnione koszty
(w przypadku nie zawarcia z nim umowy przez Zamawiającego) są działania mające na celu
znalezienie nieruchomości odpowiadającej wymogom ustawowym. Taka wiedza stanowiąca
kluczowy element procesu tworzenia po rozstrzygnięciu przetargu PSZOK-u pozwala na
podjęcie wcześniej działań przygotowawczych związanych z opracowaniem dokumentacji
projektowej, wykonawczej oraz kosztorysów czy przedmiarów robot.
Zaznaczył, że w chwili obecnej PSZOK prowadzony przez obecnego wykonawcę nie
spełnia wymogów ustawowych określonych w art. 14 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r.,
o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2018 r., poz. 1592) co
podważa twierdzenie Odwołującego o naruszeniu równowagi stron i faworyzowaniu
wykonawcy, k
tóry obecnie świadczy tego typu usługę na zlecenie Gminy Żarów.
Zamawiający zgodnie z art. 3, ust. 2 pkt. 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r., poz. 1454 z późniejszymi zmianami) jest
odpowiedzialny za utworzenie PSZOK-
u na terenie Gminy Żarów. Powierzenie tego zadania
podmiotowi posiadającemu odpowiednie zasoby ludzkie, organizacyjne, finansowe oraz
wiedzę i doświadczenie jest najbardziej racjonalnym i efektywnym finansowo rozwiązaniem.
Wyłączenie z opisu przedmiotu zamówienia usługi polegającej na utworzeniu i prowadzeniu
PSZOK-
u lub ewentualnie wprowadzenia jej jako odrębnego zadania zgodnie z wnioskiem
Odwołującego może mieć skutek w postaci braku zainteresowania ze strony potencjalnych
oferentów lub ich wygórowanymi oczekiwaniami finansowymi. Uwzględnienie prowadzenia
PSZOK-
u w ramach jednego zadania gwarantuje Gminie Żarów spełnienie wymogów
ustawowych dotyczących utworzenia PSZOK-u.
Skład orzekający Krajowej Izby Odwoławczej po zapoznaniu się z przedstawionymi
poniżej dowodami, po wysłuchaniu oświadczeń, jak i stanowisk stron oraz
Przystępującego złożonych ustnie do protokołu w toku rozprawy, ustalił i zważył, co
następuje.
Skład orzekający Izby ustalił, że nie została wypełniona żadna z przesłanek
sku
tkujących odrzuceniem odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 Pzp, a Wykonawca
wnoszący odwołanie posiadał interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 Pzp, uprawniający do jego
złożenia.
Skład orzekający Izby, działając zgodnie z art. 190 ust. 7 Pzp dopuścił w niniejszej
sprawie dowody
z: dokumentacji postępowania o zamówienie publiczne nadesłanej przez
Zamawiającego na płytce CD.
Dodatkowo Izba zaliczyła w poczet materiału dowodowego złożony przez
Odwołującego na rozprawie:
1) Kopie dokumentów dot. organizacji PSZOK-u w gminie Kobierzyce, tj. wniosek
o zezwolenie na zbieranie odpadów z 10.05.2019 r. i odpowiedź starosty powiatu
wrocławskiego 18.07.2019 r.;
2) W
yciąg z planu inwestycyjnego dla województwa dolnośląskiego.
Przy rozpoznawan
iu przedmiotowej sprawy skład orzekający Izby wziął pod uwagę także
odwołanie, przystąpienie, stanowiska i oświadczenia stron oraz Przystępującego złożone
ustnie do protokołu.
O
dnosząc się do podniesionych w treści odwołania oraz podtrzymanych na
posiedze
niu i rozprawie zarzutów stwierdzić należy, że odwołanie nie zasługuje na
uwzględnienie.
Odwołujący sformułował w odwołaniu:
1. art. 29 ust. 1 i 2 Pzp i art. 7 ust. 1 Pzp w zw. z art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia
2012 r. o odpadach (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 701) poprzez zaniechanie dokonania opisu
przedmiotu zamówienia w sposób uwzględniający wszystkie wymagania i okoliczności
mogące mieć wpływ na sporządzenie oferty oraz dokonanie opisu przedmiotu zamówienia
w sposób utrudniający uczciwą konkurencję i nie zapewniający równego traktowania
wykonawców poprzez wprowadzenie wymogu, by Punkt Selektywnego Zbierania Odpadów
Komunalnych (PSZOK) został zorganizowany i udostępniony mieszkańcom gminy nie
później niż do dnia 1 listopada 2019 r., w sytuacji gdy prowadzenie PSZOK wymaga
uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, przez co wymóg uruchomienia PSZOK
w terminie wskazanym przez Zamawiającego jest niemożliwy do spełnienia dla wykonawców
nie działających dotychczas w Żarowie;
2. art. 353
1
k.c. oraz art. 387 § 1 k.c. w. zw. z art. 5 k.c. oraz art. 487 § 2 k.c. w zw. z art. 7
ust. 1 Pzp i art. 29 ust. 1 i 2 Pzp
poprzez zawarcie w OPZ zapisów naruszających
równowagę stron i zasady współżycia społecznego, zakładających nadmierne obciążenie
wykonawcy ryzykiem kontraktowym w zakresie, w jakim Zamawiający może obciążyć
wykonawcę karą umowną za każdy dzień opóźnienia w przystąpieniu do wykonania
przedmiotu umowy w zakresie przewidzianym w § 3 ust. 6 projektu umowy stanowiącym zał.
nr 4 do SIWZ, tj. w odniesieniu do utworzenia i utrzymywania Punktu Selektywnego
Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK).
Izba dokonała następujących ustaleń odnośnie do przedmiotowego odwołania.
W pierwszej kolejności należy przywołać stan faktyczny wynikający z treści
wniesionego odwołania, przystąpienia oraz odpowiedzi na odwołanie. W dalszej kolejności
Izba przytacza treść zał. nr 1 do SIWZ, czyli Opisu przedmiotu zamówienia:
„6. Utworzenie i utrzymywanie punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych
(PSZOK) oraz zagospodarowanie odebranych odpadów.
Wykonawca zobowiązany jest do utworzenia, utrzymania i obsługi punktu
selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), na nieruchomości stanowiącej
własność Wykonawcy lub co do której Wykonawca przedłoży oświadczenie, że od 1
października br. będzie nią dysponował na cele PSZOK zgodnie z przepisami prawa. Punkt
powinien być zlokalizowany w granicach administracyjnych miasta Żarów i powinien być
udostępniony mieszkańcom gminy nie później niż do dnia 1 listopada 2019 roku.
Zasady działania punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK).
Wykonawca, w związku z realizacją zadania, zobowiązany jest, od dnia rozpoczęcia
wykonywania usługi, do:
a)
zapewnienia obsługi punktu PSZOK, min. w poniedziałek od godziny 16:00 do godziny
18:00, środy od godziny 14:00 do godziny 18:00 oraz w soboty w godzinach 10:00 – 12:00
z
wyjątkiem dni ustawowo wolnych od pracy.
b)
przyjmowania od właścicieli nieruchomości z terenu Gminy Żarów następujących
rodzajów odpadów komunalnych:
- opakowania z tworzyw sztucznych (20 01 39),
-
opakowania ze szkła (20 01 02),
- opakowania z papieru i tektury (20 01 01),
- metale (20 01 40),
-
zużyte baterie i akumulatory (20 01 33, 20 01 34),
-
zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (20 01 35, 20 01 36),
- meble i odpady wielkogabarytowe, (20 03 07),
- przeterminowane leki i chemikalia (20 01 31, 20 01 32, 20 01 27, 20 01 28),
-
zużyte opony (16 01 03)
-
odpady budowlane i rozbiórkowe (17 01 01, 17 01 02, 17 01 03, 17 01 07, 17 01 80)
-
odpady ulegające biodegradacji (20 01 08, 20 02 01)
2.
Wykonawca ma obowiązek umieszczenia w miejscu widocznym, ogólnie dostępnym
tablicy informacyjnej, zawierającej:
-
pełną nazwę PSZOK – „punkt selektywnego zbierania odpadów”,
- dane Wykonawcy /p
ełna nazwa, adres i nr telefonu/,
-
wykaz rodzajów i ilości przyjmowanych odpadów komunalnych oraz
- dni i godziny pracy PSZOK.
3.
Wykonawca zobowiązany jest do:
-
przyjmowania i sprawdzania czystości rodzajów odpadów, w szczególności zważenia
przywiezionych
odpadów,
-
bezpłatnego przyjęcia odpadów z danej nieruchomości, przy czym z zastrzeżeniem
odpadów budowlanych i rozbiórkowych, których Wykonawca zobowiązany jest przyjąć nie
więcej niż 0,5 m3 miesięcznie od właściciela nieruchomości zamieszkałej, każdych innych
odpadów określonych w pkt. 6. bez ograniczeń.
-
prowadzenia ewidencji przyjętych odpadów wraz ze wskazaniem adresu nieruchomości,
z której zostały przywiezione,
-
Wykonawca zobowiązany jest przekazać do instalacji odzysku i unieszkodliwiania
odpadów, odpady zebrane, zgodnie z hierarchią postępowania z odpadami, o której mowa
w art. 17 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (tekst jednolity Dz. U. z 2018 r. poz.
992 z późniejszymi zmianami).”.
Analogiczne postanowienia
znajdują się w § 3 ust. 6 projektu umowy – zał. nr 4 do
SIWZ.
W ogłoszeniu o zamówieniu treść dotycząca PSZOK-a znajduje się z sekcji II. 2. 4)
ogłoszenia Opis przedmiotu zamówienia, str. trzecia: „ (…) Wykonawca zobowiązany jest do
utworzenia, utrzymani
a i obsługi punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych
(PSZOK), na nieruchomości stanowiącej własność Wykonawcy lub co do której Wykonawca
przedłoży oświadczenie, że od 1 października br. będzie nią dysponował na cele PSZOK
zgodnie z przepisami praw
a. Punkt powinien być zlokalizowany w granicach
administracyjnych miasta Żarów i powinien być udostępniony mieszkańcom gminy nie
później niż do dnia 1 listopada 2019 roku. W ramach realizacji zadania Wykonawca
zobowiązany jest do zagospodarowania odebranych odpadów komunalnych, zgodnie
z obowiązującymi uregulowaniami prawnymi. Wykonawca zobowiązany jest do osiągnięcia
wymaganych stosownymi przepisami prawa, poziomów, recyklingu, przygotowania do
ponownego użycia i odzysku innymi metodami odpadów komunalnych, zwłaszcza frakcji:
papieru, metalu, tworzyw sztucznych, szkła i innych niebezpiecznych oraz ograniczenia
masy odpadów komunalnych, ulegających biodegradacji przekazanych do składowania.
Dodatkowo Wykonawca zobowiązany jest do utrzymania czystości i porządku na
terenie PSZOK. Wykonawca ponosi wszystkie koszty związane z utworzeniem
i funkcjonowaniem PSZOK, w tym także związane z prowadzeniem i przekazywaniem do
Zamawiającego:
— dokumentacji objętej przedmiotem niniejszego zamówienia,
— sporządzania wykazów i sprawozdań, zgodnych z wzorem i terminem określonym
w rozporządzeniu Ministra Środowiska, którego dotyczy,
— sporządzania miesięcznych raportów, dotyczących ilości i rodzaju odebranych odpadów,
dacie ich dostarczenia do PSZOK wraz z wykazem nieruchomości z których zostały
dostarczone oraz sposobie ich dalszego zagospodarowania,
— Wykonawca zobowiązany jest do dostosowania zasad działania PSZOK, w tym czasu
jego pracy, do zapisów wynikających ze zmian prawa miejscowego. (…)”.
Do dalszych kwestii Izba odniesie się w dalszej części w ramach rozpatrywanych
zarzutów.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania (art. 191 ust.1 Pzp),
Izba stwierdziła co następuje.
Odnośnie zarzutu pierwszego, podlega w/w zarzut oddaleniu.
W ocenie I
zby uzasadnione potrzeby Zamawiającego czynią, że w jego interesie jest
zorganizowanie
i udostępnienie PSZOK-a mieszkańcom gminy nie później niż do dnia
1 listopada 2019 r.
W tym z
akresie Izba podzieliła stanowisko Przystępującego wskazując na
spoczywający na Zamawiającym w zakresie utworzenia PSZOK-a obowiązek wynikający
z art. 3 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tj. Dz. U. z 2018 r.,
poz. 1454, 1629, z 2019 r., poz. 730, 1403).
Obowiązek ten został podtrzymany nowelizacją
tej ustawy, tj. ustawą z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości
i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw. Nadto, w art. 5 ust.1 pkt 3 ustawy z 13
września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw,
na mocy nowelizacji z 19 lipca 2019 r. wprowadzono na właścicieli nieruchomości obowiązek
zbierania w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych.
Jednocześnie, Izb podzieliła stanowisko, takie jak wyrażone w wyroku KIO
z 07.08.2017 r., sygn.
akt: KIO 1542/17, że określone czynności o charakterze
przygotowawczym należało podjąć w czasie trwania postępowania przetargowego.
Wskazywano w tym orzeczeniu, iż: „Wykonawcy mogą jeszcze na etapie przygotowania do
opracowania i złożenia ofert dokonać rozeznania warunków lokalnych, a nawet pozawierać
umowy przedwstępne.”. Należy podkreślić, że sam Odwołujący na rozprawie (dwukrotnie)
nie negował takiej możliwości. Stwierdził nawet, że pewne koszty są do przyjęcia. Przy czym,
zastrzegał, że nie całość kosztów związanych z PSZOK-iem.
Jednakże w tym kontekście, Izba wskazuje, że Odwołujący mimo akceptowania
pewnych działań związanych z przygotowaniem PSZOK-u, tym bardziej, że nie negował, że
jest to drugie analogiczne postępowanie, a pierwsze zostało unieważnione i było z maja
2019 r, nie przedstawił jakichkolwiek dowodów na podjęcie jakichkolwiek kroków w celu
prowadzenia PSZOK-
a na terenie gminy Żarów. Nie zanegował nawet stanowiska
Przystępującego, że Odwołujący nie był świadom, że Zamawiający ma miejscowy plan
zagospodarowania przestrzennego.
Dodatkowo, Izba stwierdziła, że po analizie należy zgodzić się ż Przystępującym, co
do niespójności zarzutów i wniosków. Można nawet uznać, na ich podstawie, że
Przystępujący ma racje twierdząc, że Odwołujący w ogóle nie zamierzał zorganizować
i udostępniać PSZOK-a w jakimkolwiek terminie, dlatego wnosił o usuniecie tego elementu,
lub wydzielanie do
odrębnego zadnia, ale bez zmiany terminu (nie wnosił zupełnie o zmianę
terminu we wnioskach odwołania). Stosowne oświadczenie w tym zakresie Odwołujący
złożył dopiero na rozprawie w odpowiedzi na pytanie ze strony przewodniczącego składy
orzekającego Izby i stanowisko Przystępującego (dopiero za drugim razem, pierwotnie
stwierdzać, że jest to trudne). Znamienne jest także, że nie kwestionował naruszenia art. 36
aa Pzp, co dodatkowo czyni
zarzuty i wnioski odwołania niespójnymi.
Jednocześnie, Izba uznała za wiarygodne stanowisko Zamawiającego
i Przystępującego, że ewentualne wyodrębnienie PSZOK-a będzie generować dodatkowe
koszty po stronie Zamawiającego, tak związane chociażby z obsługą dwóch umów, jak
i wysokością ewentualnych ofert. Stanowisko Przystępującego, że przy podziale będzie
musiał skalkulować oferty na obie, czyli każdą część, tak jakby ostatecznie jego oferta
miałaby zostać wybrana tylko w jednej części, nie zostało skutecznie podważone przez
Odwołującego na rozprawie. Niewątpliwe zwiększy to ceny oferty dla każdej z części.
Przystępujący także wskazywał na to, że wydzielenie PSZOKA do innego zadania, będzie
skutkowało tym, że prowadzący PSZOK będzie musiał zorganizować nie tylko odbiór, ale
również wywóz odpadów do RIPOKÓW, co automatycznie zwiększy koszty z tym związane.
Izba wzięła także pod uwagę w tym kontekście, że poprzedni analogiczny przetarg
został unieważnione z uwagi na to, że cena oferty przewyższała środki jakimi dysponował
Zamawiający. Nie było to kwestionowane przez Odwołującego. Należy podzielić
w konsekwencji obawy Zamawiającego z rozprawy, że wydzielenie PSZOK-a do odrębnej
części zwiększałoby także koszty obsługi z punktu widzenia społeczności lokalnej.
Wymaga również podkreślenia, że wyodrębnienie PSZOK-a do odrębnego zadania
nie tylko zwiększy koszty związane z przetargiem, tj. ceny ofert, ale w wypadku wyłonienia
dwóch podmiotów, jeden z nich będzie, ale i sam Zamawiający i mieszkańcy jego gminy
będą czekali, aż drugi zorganizuje i udostępni PSZOK (jak ostatecznie oświadczył na
rozprawie Odwołujący po 4 miesiącach). Wobec wprowadzenia obowiązku selektywnego
zbierania odpadów komunalnych przez właścicieli nieruchomości (przepis wchodzi w życie
14 dni od publikacji nowelizacji z 19 lipca 2019 r. /aktualnie podpisana przez Prezydenta RP
– w dniu 06 sierpnia 2019 r., oczekuje na publikacje) takie wydłużenie terminu na
zorganizowanie i udostepnienie PSZOK-u z dnia 1 listopada 2019 r, na 1 stycznia 2020 r.
nie jest uzasadnione z punktu widzenia uzasadnionych potrzeb Zamawiającego
i mieszkańców jego gminy.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
Odnośnie zarzutu drugiego, podlega w/w zarzut oddaleniu, uznając, że jest on
"
gołosłowny", tzn. nie poparty żadnym uzasadnieniem we wniesionym odwołaniu, uznając,
że de facto Odwołujący nie określił na jakiej podstawie uznał, że OPZ zawiera zapisy
naruszające równowagę stron i zasady współżycia społecznego, zakładające nadmierne
obciążenie wykonawcy ryzykiem kontraktowym w zakresie, w jakim Zamawiający może
obciążyć wykonawcę karą umowną za każdy dzień opóźnienia w przystąpieniu do wykonania
prz
edmiotu umowy w zakresie przewidzianym w § 3 ust. 6 projektu umowy stanowiącym zał.
nr 4 do SIWZ, tj. w odniesieniu do utworzenia i utrzymywania Punktu Selektywnego
Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK). W odwołaniu nie wskazano nawet
odpowiedniego paragrafu projektu umowy. Uczyniono to dopiero na rozprawie, co Izba
uznaje za działanie spóźnione. W odwołaniu nie ma także jakiejkolwiek argumentacji na
poparcie zasadności sformułowanego zarzutu. W konsekwencji uznając, że zarzut nie tylko
nie został poparty jakąkolwiek argumentacją w odwołaniu, ale również Odwołujący nie
wykazał jego zasadności na rozprawie. Stanowisko Odwołującego w tym zakresie na
rozprawie miało charakter „szczątkowy”. Wnioski w zakresie tego zarzutu nie zostały ani
w odwołaniu, ani na rozprawie w jakikolwiek sposób skonkretyzowane. Odwołujący nie
wnosił o zmniejszenie kary umownej w tym zakresie.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba uznała jak na wstępie.
W tym stanie rzeczy, Izba oddaliła odwołanie na podstawie art. 192 ust. 1 zdanie
pierwsze i ust. 2 Pzp oraz orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku sprawy, na podstawie
przepisu art. 192 ust. 9 i 10 Pz
p w zw. z § 3 pkt 1 lit. a oraz § 5 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia
Prezesa Rady
Ministr
ów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j.: Dz. U. z 2018 r. poz. 972).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 1830/19 z dnia 2019-09-30
- Sygn. akt KIO 1754/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1676/19 z dnia 2019-09-26
- Sygn. akt KIO 1713/19 z dnia 2019-09-23
- Sygn. akt KIO 1654/19 z dnia 2019-09-10
