rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-04-03
rok: 2014
data dokumentu: 2014-04-03
rok: 2014
Powiązane tematy:
- uzupełnianie oświadczeń, dokumentów, pełnomocnictw
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - doświadczenie
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
- wyjaśnienia oświadczeń lub dokumentów
sygnatury akt.:
KIO 574/14
KIO 574/14
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu
3 kwietnia 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 marca 2014 r. przez
Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
publicznego – konsorcjum firm: Znak Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i Nadzory Drogowe
EUROPROJEKT A………. K………., KOMI Z…………. K…………, ul. Potęgowska 12/66,
80-174 Gdańsk, w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego - Dyrekcja
Rozbudowy Miasta Gdańska, ul. Piekarnicza 16, 80-126 Gdańsk,
przy udziale
Wykonawcy - Europrojekt Gdańsk S.A., ul. Nadwiślańska 55, 80-680 Gdańsk,
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego.
3 kwietnia 2014 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 24 marca 2014 r. przez
Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia
publicznego – konsorcjum firm: Znak Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i Nadzory Drogowe
EUROPROJEKT A………. K………., KOMI Z…………. K…………, ul. Potęgowska 12/66,
80-174 Gdańsk, w postępowaniu prowadzonym przez
Zamawiającego - Dyrekcja
Rozbudowy Miasta Gdańska, ul. Piekarnicza 16, 80-126 Gdańsk,
przy udziale
Wykonawcy - Europrojekt Gdańsk S.A., ul. Nadwiślańska 55, 80-680 Gdańsk,
zgłaszającego swoje przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego.
orzeka:
1.
uwzględnia
odwołanie
i
nakazuje
zamawiającemu
unieważnienie
wyboru
najkorzystniejszej oferty, wykluczenia odwołującego z postępowania oraz wezwanie
odwołującego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia dokumentów w zakresie
wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
2. kosztami postępowania obciąża
Zamawiającego - Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska,
ul. Piekarnicza 16, 80-126 Gdańsk, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego – wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego – konsorcjum firm: Znak
Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i Nadzory Drogowe EUROPROJEKT A………. K……….., KOMI
Z…………. K…………., ul. Potęgowska 12/66, 80-174 Gdańsk, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego - Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska, ul. Piekarnicza
16, 80-126 Gdańsk, na rzecz
Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia publicznego – konsorcjum firm: Znak Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i
Nadzory Drogowe EUROPROJEKT A………… K…………, KOMI Z…………. K……….., ul.
Potęgowska 12/66, 80-174 Gdańsk, kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 9 sierpnia 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Gdańsku.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 574/14
UZASADNIENIE
Zamawiający - Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska, ul. Piekarnicza 16, 80-126
Gdańsk, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Opracowanie
dokumentacji projektowej wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla budowy ulicy Nowej
Jabłoniowej w Gdańsku.
Postępowanie zostało ogłoszone
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr.
2014/S 001-000648 z dnia 02.01.2014 r.
W dniu 13 marca 2014 roku zamawiający poinformował wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty oraz o wykluczeniu z postępowania z powodu niespełnienia
warunków udziału w postępowaniu wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia publicznego – konsorcjum firm: Znak Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i Nadzory
Drogowe EUROPROJEKT A………… K………., KOMI Z………… K……….., ul. Potęgowska
12/66, 80-174 Gdańsk.
Wykonawca ten, zwany dalej ”odwołującym” wniósł odwołanie od czynności
zamawiającego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (KIO).
We wniesionym odwołaniu zarzucił zamawiającemu:
1)
naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp przez wykluczenie odwołującego
z postępowania w sytuacji, gdy odwołujący wykazał spełnianie wszystkich warunków udziału
w postępowaniu,
2)
naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 ustawy Pzp przez wybór jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez wykonawcę Europrojekt Gdańsk S.A., ul. Nadwiślańska 55, 80-680
Gdańsk w sytuacji, gdy oferta odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą i ona powinna być
wybrana przez Zamawiającego,
oraz, z ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia zarzutów 1 i 2 wyżej:
3)
naruszenie przepisu art. 26 ust. 3 ustawy przez zaniechanie wezwania
Odwołującego do złożenia dokumentów potwierdzających spełniane warunków udziału w
postępowaniu, tj. wykazu głównych usług,
Podnosząc powyższe wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2)
unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego z postępowania,
3)
powtórzenia czynności oceny ofert i dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej z
uwzględnieniem oferty odwołującego,
ewentualnie, z ostrożności procesowej, nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
2)
powtórzenia czynności oceny spełniania przez Odwołującego warunków udziału w
postępowaniu z zastosowaniem procedury przewidzianej przepisem art. 26 ust. 3 ustawy,
3)
powtórzenia czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów i żądań podał, ze zamawiający dopiero w
informacji o wykluczeniu odwołującego z postępowania podał co jego zdaniem należy
rozumieć pod pojęciem prace projektowe, a także wskazał powody, dla których, jego
zdaniem termin prace projektowe nie może obejmować wszelkich „pobocznych” czynności
jednostki projektowej. Nadto stwierdził, że zamawiający - jeśli uważał, pomimo udzielonych
przez odwołującego wyjaśnień, że nie spełnia on warunków udziału w postępowaniu to
powinien był wezwać go w trybie art. 26 ust.3 ustawy Pzp do złożenia stosownych
dokumentów.
Podał, że
w część VI SIWZ „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełniania tych warunków” zamawiający dla wykazania spełniania przez
wykonawcę wiedzy i doświadczenia wymagał, że „Warunek zostanie spełniony, jeżeli
wykonawca wykaże
, że w okresie ostatnich trzech łat przed upływem terminu składania ofert,
a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy, w tym okresie, wykonał co najmniej 2
dokumentacje projektowe składające się co najmniej z projektu budowlanego i
wykonawczego w zakresie budowy lub przebudowy dróg klasy nie niższej niż G o wartości
prac projektowych równej lub wyżej od 1 ml brutto zł każda”.
Wskazał na fakt, że zamawiający określając warunek udziału w postępowaniu nie
- wskazał, co rozumie pod pojęciem „dokumentacja projektowa”, w szczególności że chodzi
np. o dokumentację projektową w rozumieniu rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2
września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej,
specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu
funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. nr 202, poz. 2072 z późn. zm.), zwanego dalej
„rozporządzeniem w sprawie dokumentacji projektowej”,
- nie tylko dopuścił, że dokumentacja projektowa może składać się z innych opracowań niż
projekt budowlany i wykonawczy, ale wprost wskazał, że projekt budowlany i wykonawczy to
minimalny zakres dokumentacji projektowej, pisząc „dokumentacje projektowe składające się
co najmniej z projektu budowlanego i wykonawczego”, a więc dopuścił, cokolwiek rozumieć
pod pojęciem dokumentacja projektowa,
- nie wskazał, co rozumie pod pojęciem „prace projektowe”, w szczególności że są to np.
prace projektowe polegające na wykonaniu tylko projektu budowlanego i wykonawczego lub
prace projektowe polegające na wykonaniu tylko dokumentacji projektowej, a nie także inne
prace projektowe związane z wykonaniem (towarzyszące wykonaniu) projektu budowlanego
i wykonawczego lub także inne prace projektowe związane z wykonaniem (towarzyszące
wykonaniu) dokumentacji projektowej,
- nie wskazał, czego dotyczy wartość prac projektowych, jak prace miały składać się na
wymagana wartość 1 ml złotych.
Podniósł, że pojęcie „dokumentacja projektowa” jest pojęciem wprowadzonym do
ustawy (Prawo zamówień publicznych) i na użytek tej ustawy, nie zostało ono zdefiniowane
w ustawie. W art. 31 ustawy jedynie wskazano, że Zamawiający opisuje przedmiot
zamówienia na roboty budowlane za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji
technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych”. Pojęcie „dokumentacja projektowa” nie
jest znane ustawie - Prawo budowlane. Brak jest także definicji tego pojęcia w przepisach
rozporządzenia w sprawie dokumentacji projektowej . W rozporządzeniu wskazano jedynie, z
czego składa się dokumentacja projektowa służąca do opisu przedmiotu zamówienia na
wykonanie robót budowlanych, w zależności od tego, czy dla robót jest wymagane uzyskanie
pozwolenia na budowę, czy nie, jednak wyliczenie to nie jest zamknięte
(§ 4 ust. 1 i 2:
„dokumentacja projektowa (...) składa się (...) w szczególności z”), co oznacza, że do-
kumentacja projektowa może zawierać także inne opracowania niż wskazane w § 4 ust. 1
(gdy jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę)
oraz wskazane w ust. 2 (gdy nie jest
wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę). W ust. 1 wskazano, że dokumentacja pro-
jektowa składa się w szczególności z projektu budowlanego, projektów wykonawczych,
przedmiarów robót oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (w przy-
padkach, gdy jej opracowanie jest wymagane na podstawie odrębnych przepisów).
O zakresie dokumentacji projektowej
przesądza § 3 rozporządzenia w sprawie
dokumentacji projektowej, zgodnie z którym ..Zakres dokumentacji projektowej ustala
zamawiający biorąc pod uwagę tryb udzielenia zamówienia publicznego oraz wymagania
dotyczące postępowania poprzedzającego rozpoczęcie robót budowlanych wynikające z
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.
- Prawo budowlane. Tak więc, w każdym przypadku o zakresie
dokumentacji projektowej decyduje zamawiający. Tym samym zdaniem odwołującego nie
było żadnych przeszkód, aby dokumentacja projektowa nie zawierała projektów podziału
nieruchomości, jeżeli taka była potrzeba zamawiającego. W tym postępowaniu zgodnie z
treścią część III
ust. 6 pkt 6.11 SIWZ projekty podziałów nieruchomości zostały uznane przez
zamawiającego jako
opracowania podstawowe. Tym samym w tym postępowaniu projekty
podziału nieruchomości wchodzą w zakres prac projektowych i co istotne, wchodzą w zakres
dokumentacji projektowej, gdyż są objęte pojęciem prace projektowe.
Wskazał, że zamawiający wezwał pismem z dnia 7 marca 2014 roku w trybie art. 26
ust. 3 i 4 ustawy Pzp odwołującego do złożenia wyjaśnień oraz do uzupełnienia złożonego
wykazu usług. W wykonaniu tego wezwania odwołujący co do części kwestii podniesionych
w wezwaniu uzupełnił dokumenty oferty o nowy wykaz, a co do części dotyczący zasadności
zaliczenia do wartości prac projektowych kosztu wykonania projektów podziału
nieruchomości stwierdził, że brak jest podstaw do niezaliczenia tych prac do wykazanej
wartości robót. zamawiający nie uwzględnił tych wyjaśnień i odwołującego z postępowania
wykluczył.
Odwołujący podniósł także zarzut że zamawiający przed ewentualnym wykluczeniem
odwołującego najpierw powinien był zastosować przepis art. 26 ust. 4 ustawy, a po
uzyskaniu wyjaśnień, jeżeli na ich podstawie uzna, że złożone wraz z ofertą dokumenty nie
potwierdzają spełniania warunku udziału w postępowaniu, zastosować procedurę wynikającą
z przepisu art. 26 ust. 3 ustawy. Nie było natomiast możliwe wykluczenie wykonawcy z
postępowania, jeżeli wykonawca na wezwanie zamawiającego w trybie art. 26 ust. 4 udzielił
wymaganych wyjaśnień, lecz zamawiający uznał, że wyjaśnienia te wprost potwierdzają, że
wykonawca nie wykazał spełniania warunku udziału w postępowaniu na podstawie
dokumentów złożonych wraz z ofertą. W takim przypadku zamawiający obowiązany był
zastosować procedurę opisaną w art. 26 ust. 3 ustawy.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o odrzucenie odwołania z powodu
niedoręczenia zamawiającemu kompletnej kopii wniesionego odwołania, a w razie nie
uwzględnienia tego wniosku o jego oddalenie jako niezasadnego.
W uzasadnieniu stanowiska o oddalenie odwołania w zakresie podstawy wykluczenia
go z postępowania z powodu niewykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
podał iż odwołujący został zasadnie wykluczony na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy
Pzp, ponieważ nie wykazał spełnienia warunku opisanego w Części VI pkt 2 ppkt 1 SIWZ.
Podał, że pojęcie wartości prac projektowych należy odnosić do wspomnianej we
wcześniejszej części warunku wykonania dokumentacji projektowej składającej się co
najmniej z projektu budowlanego i wykonawczego. Zamawiający nie ma obowiązku
definiowania pojęć, które zostały już zdefiniowane w powszechnie obowiązujących
przepisach prawa. Podniósł, że wykonanie projektów podziałów nieruchomości nie
wymaga posiadania od osób je wykonujących uprawnień projektowych, zatem nie są to
prace projektowe. Odwołujący nie może zatem w sposób sztuczny zwiększać wartości prac
projektowych poprzez doliczanie wartości usług geodezyjnych, które były objęte
przedmiotem zamówienia.
Mogłoby to prowadzić, w skrajnym przypadku, do sytuacji, w której warunek
udziału zostałby spełniony przez wykonawcę, który opracował projekt krótkiego odcinka
drogi klasy G o wartości np. 100 000 zł brutto, ale wykonałby też prace geodezyjne związane
z podziałami nieruchomości) o wartości 900 000 zł brutto. Podkreślił, że zamawiający celowo
nie użył sformułowania „wartość dokumentacji projektowej” lub „wartość zamówienia/usługi”
po to, aby wyeliminować z udziału takich wykonawców.
Wskazał także iż zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 07.12.2004 r. w
sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości, wydanym na podstawie art.
100 ustawy o gospodarce nieruchomościami. wynika, że zakres dokumentacji projektowej
jest ustalany z uwzględnieniem wymagań dotyczących postępowania poprzedzającego
rozpoczęcie robót budowlanych wynikających z Prawa budowlanego. Natomiast wykonanie
projektów podziałów nieruchomości stanowi część wymagań dotyczących postępowania
poprzedzającego rozpoczęcie robot budowlanych nie wynikających z ustawy Prawo
budowlane, oznacza to, że projekty podziałów nieruchomości nie mogą stanowić części
dokumentacji projektowej i tym samym nie są pracami projektowymi.
Stwierdził, że niezasadnym jest przyjmowanie stanowiska- jak to czyni odwołujący, że
skoro w zakresie jednego przedmiotu zamówienia znajduje się wykonanie szeregu
opracowań projektowych składających się na dokumentację, a poza nimi również wykonanie
innych usług (niebędących opracowaniami projektowymi), takich jak usługi geodezyjne
polegające na podziałach nieruchomości lub usługi opracowania studium wykonalności,
wniosków aplikacyjnych itp. Usługi te przez sam fakt objęcia ich przedmiotem zamówienia
nie stają się częścią dokumentacji projektowej.
Przystępujący do postępowania wykonawca Europrojekt Gdańsk S.A., ul.
Nadwiślańska 55, 80-680 Gdańsk, poparł stanowisko prezentowane przez zamawiającego i
podał, że przez dokumentacje projektową w zakresie robót budowlanych należy rozumieć
pewien wyznacznik zakresu robót budowlanych, które mają być wykonane. Projekty podziału
nieruchomości natomiast służą tylko ustaleniu nowego podziału nieruchomości. Wykonują go
osoby posiadające uprawnienia geodezyjne, a nie osoby posiadające uprawnienia
architektów czy projektantów.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron postępowania i przystępującego, zaprezentowane
na piśmie i ustnie do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Odwołanie zostało uwzględnione, chociaż tylko jeden z podnoszonych
zarzutów znalazł potwierdzenie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z
przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
ustawy Pzp.
Następnie Izba stwierdziła, że odwołujący, wnosząc przedmiotowe odwołanie
w dostateczny sposób wykazał swój interes w złożeniu niniejszego środka ochrony prawnej
w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, gdyż uwzględnienie odwołania może
umożliwić dokonanie wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Również przystępujący w sposób prawidłowy wykazał interes w rozstrzygnięciu
odwołania na korzyść strony do której zgłosił przystąpienie, gdyż jego oferta została uznana
za najkorzystniejszą w postępowaniu i uwzględnienie odwołania może doprowadzić do
zmiany tej sytuacji.
Na wstępie odniesienia Izby wymaga złożony przez zamawiającego wniosek o
odrzucenie odwołania na etapie posiedzenia z powodu nieprzesłania zamawiającemu kopii
odwołania wraz z załącznikami. Przesłane odwołanie nie zawierało załączników
wymienionych w części końcowej odwołania tj. dowodu uiszczenia wpisu, odpisu z KRS oraz
pełnomocnictwa. Zamawiający na pytanie Izby jakie znaczenia dla zamawiającego miał brak
przesłania załączników stwierdził, że załączniki te nie miały charakteru merytorycznego, lecz
zgodnie z treścią art. 180 ust. 5 ustawy Pzp winny mu być przesłane.
Izba nie uwzględniła wniosku zamawiającego o odrzucenie odwołania gdyż
przyjęcie, że w każdym przypadku braku załączenia do kopii odwołania, załączników bez
względu na ich merytoryczne znaczenie, niweczyłoby sens postępowania odwoławczego, a
ponadto nie znajduje to uzasadnienia w treści art. 189 ust. 2 pkt 7 w zw. z § 4 ust.
1 pkt 8
rozporządzenia w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań. W tym
postępowaniu jak stwierdził sam zamawiający brak załączników nie miał merytorycznego
znaczenia, dla podjęcia decyzji co do podniesionych zarzutów odwołania, gdyż nie zawierały
one istotnych informacji w zakresie prowadzonego sporu.
Izba stwierdza, że tylko ustalenie iż kopia odwołania została przekazana
zamawiającemu w niepełnej pod kątem zawartości merytorycznej treści, w stosunku do treści
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, winno skutkować uznaniem,że odwołujący nie dopełnił obowiązku przekazania kopii odwołania zamawiającemu, co z
kolei zobowiązuje Izbę do odrzucenia odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 7 ustawy
Pzp. Co w przedmiotowym postępowaniu nie miało miejsca.
W przedmiotowym postępowaniu odwołujący podniósł dwa zarzuty jeden dotyczący
niezasadnego jego wykluczenia z postępowania, gdyż spełnił postawiony warunek udziału w
zakresie wiedzy i doświadczenia, a drugi, dotyczył w przypadku nieuwzględnienia
powyższego zarzutu, braku wezwania odwołującego w trybie art. 26 ust.3 ustawy Pzp do
uzupełnienia dokumentu wykazu usług.
Osią sporu w pierwszym podniesionym zarzucie była kwestia czy do dokumentacji
projektowych możliwe było jak to uczynił odwołujący zaliczyć także projekt podziału
nieruchomości.
Na wstępie wskazać należy, że obowiązkiem zamawiającego jest takie sporządzenie
dokumentów postępowania, aby każdy z potencjalnych wykonawców już na etapie
zapoznawania się z treścią ogłoszenia o zamówieniu, czy treścią SIWZ wiedział, jakie
warunki udziału musi spełnić, aby mógł złożyć ważną ofertę oraz, aby uzyskał z treści SIWZ
niezbędne informacje, jaki produkt oraz na jakich warunkach ma zaoferować, by spełnić
wymagania zamawiającego w tym zakresie. Tym samym dokonany opis zarówno warunków
udziału w postępowaniu jak i opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania, a także opis
przedmiotu zamówienia powinien być podany w sposób jasny i precyzyjny.
Odwołujący zarzucał, że zamawiający nie doprecyzował co należy według niego
zaliczyć do dokumentacji projektowej. Próbował wywodzić zakres tej dokumentacji z zakresu
przedmiotu zamówienia objętego tym postępowaniem. Zdaniem Izby zamawiający powinien
dokonać opisu warunków udziału przez pryzmat celu jakiemu ma służyć dane postępowanie,
a więc zapewnienia dokonania wyboru wykonawcy, który daje rękojmię należytego
wykonania przedmiotu udzielanego zamówienia. Natomiast wykonawcy winni odczytywać
treść postawionego warunku i opisu sposobu jego spełniania w oparciu o wykładnię literalną
brzmienia jego treści, a nie wywodzić go z pominięciem tej treści z opisu przedmiotu
zamówienia. Niezasadnym jest również wywodzenie przez odwołującego z treści SIWZ
możliwości wykazania się doświadczeniem ponad literalną wykładnię treści warunku i
sposobu jego wykazania, po to aby wykazane przez niego usługi spełniły postawiony
warunek. Prowadzenie postępowania dowodowego ponad wynikająca z SIWZ treść warunku
jest niedopuszczalne.
Natomiast jeśli treść postawionego w SIWZ warunku udziału jest niejasna lub narusza
obowiązujące w tym zakresie uregulowania ustawy Pzp to wykonawca może skorzystać z
instytucji zadawania pytań, a także może skorzystać ze środków ochrony prawnej.
Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowego odwołania Izba stwierdza, że
biorąc pod uwagę treść SIWZ dotyczącą postawionego warunku w zakresie wiedzy i
doświadczenia oraz opisu sposobu jego spełniania, jak i treść prezentowanego na rozprawie
stanowiska uznaje, że zamawiający wymagał, aby wykonawca wykazał się doświadczeniem
w wykonywaniu dokumentacji projektowej budowlanej o określonej wartości, a nie każdej
dokumentacji projektowej. Pojęcie wartości prac projektowych należy odnosić do warunku
wykonania dokumentacji projektowej, składającej się co najmniej z projektu budowlanego i
wykonawczego.
Zasadna jest argumentacja zamawiającego iż przyjecie stanowiska które prezentuje
w tej kwestii odwołujący mogłoby doprowadzić do sytuacji, że postawiony warunek spełniłby
również wykonawca który wykonałby usługę, gdzie wartość robót projektowych budowlanych
byłaby symboliczna, natomiast wartość innych prac projektowych np. dot. podziału
nieruchomości byłaby tak znacząca, że pozwoliłaby na spełnienie postawionego warunku co
do wartości wykonanych usług.
Niewątpliwym w sprawie jest fakt, że odwołujący, odwołując się do usług, które
można nazwać „projektem” próbuje wywieźć nową treść warunku udziału w postępowaniu i
zaliczyć do dokumentacji projektowej usługi związane z podziałem nieruchomości, które
wykonywane są przez inne podmioty i osoby o innych uprawnieniach niż wykonujące prace
projektowe w budownictwie. Postawiony przez zamawiającego warunek udziału w
postępowania wymagał, aby wykonawca wykazał się wykonaniem dokumentacji
projektowych w zakresie robót budowlanych, a nie w zakresie projektu podziału
nieruchomości.
Projekty
podziałów
nieruchomości
nie
mogą
stanowić
części
dokumentacji projektowej, gdyż nie są pracami projektowymi.
Decydujące znaczenie dla oceny zasadności podniesionego zarzutu miała analiza
sformułowań zawartych w SIWZ. Dokonywana przez odwołującego dowolna i wybiórcza
ocena wyrwanych z treści SIWZ zwrotów, odnoszących się do „dokumentacji projektowej” i
„projektów” nie może być uznana za podstawę do stwierdzenia naruszenia przez
zamawiającego oceny spełniania warunku udziału.
Ścisłe egzekwowanie literalnej treści
SIWZ jest jedną z podstawowych gwarancji, czy wręcz warunkiem realizacji zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Sam odwołujący na wstępie odwołania
stwierdził, że inne działania jednostki projektowej niż wykonywanie projektów budowlanych
są „czynnościami pobocznymi” jednostki projektowej. Tym samym wydaje się sam zdawać
sobie sprawę z faktu, że te czynności poboczne jakimi są niewątpliwie projekty podziału
nieruchomości nie są tymi, których wykazaniem się wymagał zamawiający. Niewątpliwym w
sprawie, a także pomiędzy stronami był fakt, że zgodnie z § 3 rozporządzenia w sprawie
dokumentacji projektowej, iż zakres dokumentacji projektowej dla danego zamówienia ustala
zamawiający. Tym samym trudno również odmówić prawa zamawiającemu, aby dla
wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu wymagał od wykonawców wykazania
się wykonaniem określonej, a nie każdej, dokumentacji projektowej.
Dlatego też podniesiony w tym zakresie zarzut, jako niezasadny nie mógł zostać
uwzględniony.
W zakresie naruszenia przez zamawiającego przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, Izba
stwierdza, że zarzut ten okazał się zasadny, a argumentacja odwołującego przedstawiona w
tym zakresie zasługuje w pełni na aprobatę.
W kwestii tej należy podnieść, że przepisy art. 26 ust 3 i ust. 4 ustawy Pzp stanowią
oddzielne jednostki redakcyjne co sugeruje, że oba tryby wezwania winny być stosowane
przez zamawiającego odrębnie. Jeżeli w ocenie zamawiającego jeśli jakieś dokumenty czy
oświadczenia w ofercie wykonawcy budzą wątpliwości, to najpierw winien wystąpić z
wnioskiem o ich wyjaśnienie /może to czynić wielokrotnie/. Jeśli złożone wyjaśnienia nie
usuną wątpliwości to zamawiający dopiero wtedy wzywa wykonawcę do uzupełnienia
dokumentów lub oświadczeń.
W przedmiotowej sprawie zamawiający wezwał jednym pismem odwołującego do
złożenia wyjaśnień, stwierdzając równocześnie w pkt 4 wezwania, że gdy zdaniem
odwołującego złożone wyjaśnienia nie potwierdziłyby spełniania warunku udziału to
wykonawca zobowiązany jest do złożenia dodatkowych dokumentów dla uzupełnienia
złożonego z oferta wykazu usług. Czyli zamawiający oczekiwał, że odwołujący przygotuje
wyjaśnienia, następnie samodzielnie podda je swojej ocenie i jeśli ta ocena nie potwierdzi
wg. odwołującego, że spełnia warunek udziału to winien złożyć uzupełnienie dokumentów.
Tak sytuacja jest niedopuszczalna, to zamawiający jest gospodarzem postępowania i
to on samodzielnie dokonuje oceny złożonych wyjaśnień czy oświadczeń. W tym przypadku
w zakresie poz.1 wykazu odwołujący podtrzymał swoje stanowisko o wykazaniu spełniania
warunku udziału w postępowaniu- do czego miał prawo i nie przesłał dodatkowych
dokumentów uzupełniających. W tej sytuacji zamawiający miał obowiązek samodzielnie
ocenić złożone wyjaśnienia i w razie ich nieuwzględnienia wezwać wykonawcę w trybie art.
26 ust.3 Pzp do złożenia dodatkowych dokumentów lub oświadczeń, które miałyby
potwierdzić spełnienie warunku udziału. Zamawiający tego nie uczynił, lecz po zapoznaniu
się z treścią wyjaśnień wykonawcę wykluczył z postępowania. Każdą sytuację dotyczącą
wezwania wykonawcy i uzyskanych efektów należy oceniać indywidualnie, przez pryzmat
zachowań wzywanego wykonawcy. W tym przypadku biorąc pod uwagę stanowisko
odwołującego należy stwierdzić, że nie nastąpiło przed wykluczeniem odwołującego
wezwanie go w trybie art. 26 ust.3 Pzp. Samo wyjaśnianie w trybie art. 26 ust 4 Pzp nie
może konwalidować dostrzeżonych przez zamawiającego uchybień w ofercie.
Podkreślić należy, że przepis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp formułuje po stronie
zamawiającego
bezwzględny
obowiązek
wezwania
wykonawcy
do
uzupełnienia
dokumentów, niezależnie od trybu w jakim toczy się postępowanie oraz od szans
wykonawcy na uzyskanie zamówienia, a wyjątkiem jest jedynie sytuacja, w której mimo
uzupełnienia dokumentów istniałby obowiązek odrzucenia oferty lub unieważnienia
postępowania.
Ponadto należy również jednoznacznie stwierdzić, że przepis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp
dotyczy nie tylko sytuacji nieprzedłożenia żadnego dokumentu czy złożenia dokumentów
zawierających wady formalne, ale każdej sytuacji niewykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu. Na skutek wezwania wykonawca może potwierdzić, spełnienie warunków
udziału w postępowaniu, bądź nie.
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie może również potwierdzić spełnianie warunku
udziału innym, nieprzedstawionym wcześniej dokumentem, nie można bowiem zakładać, że
wykonawca nie jest w stanie wykazać się wykonaniem dokumentacji projektowej na kwotę
odpowiadającą wartości wymaganej w warunku udziału, którego z jakichś powodów nie
załączył wraz z ofertą. Taka możliwość uzupełnienia została przewidziana w ustawie i nie
powoduje tym samym naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców.
Czynność wykluczenia wykonawcy z postępowania stanowi każdorazowo czynność
ostateczną i prawo do jej dokonania może się ziścić dopiero po uczynieniu przez
zamawiającego zadość wszystkim obowiązkom nałożonym na niego przez ustawodawcę, tj.
obowiązkom wynikającym z art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp.
Tym samym zamawiający podejmując decyzję o wykluczeniu odwołującego z
postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp z jednoczesnym zaniechaniem
czynności wezwania go w trybie art. 26 ust.3 Pzp do uzupełnienia dokumentów naruszył art.
24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp.
Wobec powyższego Izba uznała, iż wykluczenie odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp było, na tym etapie postępowania, czynnością
przedwczesną.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przez
zamawiającego przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia, co – ze wskazanych wyżej względów, miało miejsce
w zakresie naruszenia art. 26 ust 3 ustawy Pzp..
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) i 2b) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238). Izba zasądziła zwrot kosztów w oparciu o złożony przez
pełnomocnika odwołujacego rachunek.
Przewodniczący: ……………………
1.
uwzględnia
odwołanie
i
nakazuje
zamawiającemu
unieważnienie
wyboru
najkorzystniejszej oferty, wykluczenia odwołującego z postępowania oraz wezwanie
odwołującego w trybie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp do uzupełnienia dokumentów w zakresie
wykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
2. kosztami postępowania obciąża
Zamawiającego - Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska,
ul. Piekarnicza 16, 80-126 Gdańsk, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez
Odwołującego – wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego – konsorcjum firm: Znak
Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i Nadzory Drogowe EUROPROJEKT A………. K……….., KOMI
Z…………. K…………., ul. Potęgowska 12/66, 80-174 Gdańsk, tytułem wpisu od odwołania,
2.2. zasądza od Zamawiającego - Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska, ul. Piekarnicza
16, 80-126 Gdańsk, na rzecz
Odwołującego – wykonawców wspólnie ubiegających się o
udzielenie zamówienia publicznego – konsorcjum firm: Znak Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i
Nadzory Drogowe EUROPROJEKT A………… K…………, KOMI Z…………. K……….., ul.
Potęgowska 12/66, 80-174 Gdańsk, kwotę
18 600 zł 00 gr (słownie: osiemnaście tysięcy
sześćset złotych zero groszy) stanowiącą koszty postępowania odwoławczego poniesione z
tytułu wpisu od odwołania oraz wynagrodzenia pełnomocnika.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 9 sierpnia 2013 r. poz. 907 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7
dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Gdańsku.
Przewodniczący: ……………
Sygn. akt KIO 574/14
UZASADNIENIE
Zamawiający - Dyrekcja Rozbudowy Miasta Gdańska, ul. Piekarnicza 16, 80-126
Gdańsk, prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na Opracowanie
dokumentacji projektowej wraz z pełnieniem nadzoru autorskiego dla budowy ulicy Nowej
Jabłoniowej w Gdańsku.
Postępowanie zostało ogłoszone
w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej pod nr.
2014/S 001-000648 z dnia 02.01.2014 r.
W dniu 13 marca 2014 roku zamawiający poinformował wykonawców o wyborze
najkorzystniejszej oferty oraz o wykluczeniu z postępowania z powodu niespełnienia
warunków udziału w postępowaniu wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia publicznego – konsorcjum firm: Znak Gdańsk Sp. z o.o., Projekty i Nadzory
Drogowe EUROPROJEKT A………… K………., KOMI Z………… K……….., ul. Potęgowska
12/66, 80-174 Gdańsk.
Wykonawca ten, zwany dalej ”odwołującym” wniósł odwołanie od czynności
zamawiającego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej (KIO).
We wniesionym odwołaniu zarzucił zamawiającemu:
1)
naruszenie przepisu art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp przez wykluczenie odwołującego
z postępowania w sytuacji, gdy odwołujący wykazał spełnianie wszystkich warunków udziału
w postępowaniu,
2)
naruszenie przepisu art. 91 ust. 1 ustawy Pzp przez wybór jako najkorzystniejszej
oferty złożonej przez wykonawcę Europrojekt Gdańsk S.A., ul. Nadwiślańska 55, 80-680
Gdańsk w sytuacji, gdy oferta odwołującego jest ofertą najkorzystniejszą i ona powinna być
wybrana przez Zamawiającego,
oraz, z ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia zarzutów 1 i 2 wyżej:
3)
naruszenie przepisu art. 26 ust. 3 ustawy przez zaniechanie wezwania
Odwołującego do złożenia dokumentów potwierdzających spełniane warunków udziału w
postępowaniu, tj. wykazu głównych usług,
Podnosząc powyższe wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2)
unieważnienia czynności wykluczenia odwołującego z postępowania,
3)
powtórzenia czynności oceny ofert i dokonania wyboru oferty najkorzystniejszej z
uwzględnieniem oferty odwołującego,
ewentualnie, z ostrożności procesowej, nakazanie zamawiającemu:
1)
unieważnienia czynności wyboru najkorzystniejszej oferty,
2)
powtórzenia czynności oceny spełniania przez Odwołującego warunków udziału w
postępowaniu z zastosowaniem procedury przewidzianej przepisem art. 26 ust. 3 ustawy,
3)
powtórzenia czynności oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu podniesionych zarzutów i żądań podał, ze zamawiający dopiero w
informacji o wykluczeniu odwołującego z postępowania podał co jego zdaniem należy
rozumieć pod pojęciem prace projektowe, a także wskazał powody, dla których, jego
zdaniem termin prace projektowe nie może obejmować wszelkich „pobocznych” czynności
jednostki projektowej. Nadto stwierdził, że zamawiający - jeśli uważał, pomimo udzielonych
przez odwołującego wyjaśnień, że nie spełnia on warunków udziału w postępowaniu to
powinien był wezwać go w trybie art. 26 ust.3 ustawy Pzp do złożenia stosownych
dokumentów.
Podał, że
w część VI SIWZ „Warunki udziału w postępowaniu oraz opis sposobu
dokonywania oceny spełniania tych warunków” zamawiający dla wykazania spełniania przez
wykonawcę wiedzy i doświadczenia wymagał, że „Warunek zostanie spełniony, jeżeli
wykonawca wykaże
, że w okresie ostatnich trzech łat przed upływem terminu składania ofert,
a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy, w tym okresie, wykonał co najmniej 2
dokumentacje projektowe składające się co najmniej z projektu budowlanego i
wykonawczego w zakresie budowy lub przebudowy dróg klasy nie niższej niż G o wartości
prac projektowych równej lub wyżej od 1 ml brutto zł każda”.
Wskazał na fakt, że zamawiający określając warunek udziału w postępowaniu nie
- wskazał, co rozumie pod pojęciem „dokumentacja projektowa”, w szczególności że chodzi
np. o dokumentację projektową w rozumieniu rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2
września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej,
specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu
funkcjonalno-użytkowego (Dz. U. nr 202, poz. 2072 z późn. zm.), zwanego dalej
„rozporządzeniem w sprawie dokumentacji projektowej”,
- nie tylko dopuścił, że dokumentacja projektowa może składać się z innych opracowań niż
projekt budowlany i wykonawczy, ale wprost wskazał, że projekt budowlany i wykonawczy to
minimalny zakres dokumentacji projektowej, pisząc „dokumentacje projektowe składające się
co najmniej z projektu budowlanego i wykonawczego”, a więc dopuścił, cokolwiek rozumieć
pod pojęciem dokumentacja projektowa,
- nie wskazał, co rozumie pod pojęciem „prace projektowe”, w szczególności że są to np.
prace projektowe polegające na wykonaniu tylko projektu budowlanego i wykonawczego lub
prace projektowe polegające na wykonaniu tylko dokumentacji projektowej, a nie także inne
prace projektowe związane z wykonaniem (towarzyszące wykonaniu) projektu budowlanego
i wykonawczego lub także inne prace projektowe związane z wykonaniem (towarzyszące
wykonaniu) dokumentacji projektowej,
- nie wskazał, czego dotyczy wartość prac projektowych, jak prace miały składać się na
wymagana wartość 1 ml złotych.
Podniósł, że pojęcie „dokumentacja projektowa” jest pojęciem wprowadzonym do
ustawy (Prawo zamówień publicznych) i na użytek tej ustawy, nie zostało ono zdefiniowane
w ustawie. W art. 31 ustawy jedynie wskazano, że Zamawiający opisuje przedmiot
zamówienia na roboty budowlane za pomocą dokumentacji projektowej oraz specyfikacji
technicznej wykonania i odbioru robót budowlanych”. Pojęcie „dokumentacja projektowa” nie
jest znane ustawie - Prawo budowlane. Brak jest także definicji tego pojęcia w przepisach
rozporządzenia w sprawie dokumentacji projektowej . W rozporządzeniu wskazano jedynie, z
czego składa się dokumentacja projektowa służąca do opisu przedmiotu zamówienia na
wykonanie robót budowlanych, w zależności od tego, czy dla robót jest wymagane uzyskanie
pozwolenia na budowę, czy nie, jednak wyliczenie to nie jest zamknięte
(§ 4 ust. 1 i 2:
„dokumentacja projektowa (...) składa się (...) w szczególności z”), co oznacza, że do-
kumentacja projektowa może zawierać także inne opracowania niż wskazane w § 4 ust. 1
(gdy jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę)
oraz wskazane w ust. 2 (gdy nie jest
wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę). W ust. 1 wskazano, że dokumentacja pro-
jektowa składa się w szczególności z projektu budowlanego, projektów wykonawczych,
przedmiarów robót oraz informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia (w przy-
padkach, gdy jej opracowanie jest wymagane na podstawie odrębnych przepisów).
O zakresie dokumentacji projektowej
przesądza § 3 rozporządzenia w sprawie
dokumentacji projektowej, zgodnie z którym ..Zakres dokumentacji projektowej ustala
zamawiający biorąc pod uwagę tryb udzielenia zamówienia publicznego oraz wymagania
dotyczące postępowania poprzedzającego rozpoczęcie robót budowlanych wynikające z
ustawy z dnia 7 lipca 1994 r.
- Prawo budowlane. Tak więc, w każdym przypadku o zakresie
dokumentacji projektowej decyduje zamawiający. Tym samym zdaniem odwołującego nie
było żadnych przeszkód, aby dokumentacja projektowa nie zawierała projektów podziału
nieruchomości, jeżeli taka była potrzeba zamawiającego. W tym postępowaniu zgodnie z
treścią część III
ust. 6 pkt 6.11 SIWZ projekty podziałów nieruchomości zostały uznane przez
zamawiającego jako
opracowania podstawowe. Tym samym w tym postępowaniu projekty
podziału nieruchomości wchodzą w zakres prac projektowych i co istotne, wchodzą w zakres
dokumentacji projektowej, gdyż są objęte pojęciem prace projektowe.
Wskazał, że zamawiający wezwał pismem z dnia 7 marca 2014 roku w trybie art. 26
ust. 3 i 4 ustawy Pzp odwołującego do złożenia wyjaśnień oraz do uzupełnienia złożonego
wykazu usług. W wykonaniu tego wezwania odwołujący co do części kwestii podniesionych
w wezwaniu uzupełnił dokumenty oferty o nowy wykaz, a co do części dotyczący zasadności
zaliczenia do wartości prac projektowych kosztu wykonania projektów podziału
nieruchomości stwierdził, że brak jest podstaw do niezaliczenia tych prac do wykazanej
wartości robót. zamawiający nie uwzględnił tych wyjaśnień i odwołującego z postępowania
wykluczył.
Odwołujący podniósł także zarzut że zamawiający przed ewentualnym wykluczeniem
odwołującego najpierw powinien był zastosować przepis art. 26 ust. 4 ustawy, a po
uzyskaniu wyjaśnień, jeżeli na ich podstawie uzna, że złożone wraz z ofertą dokumenty nie
potwierdzają spełniania warunku udziału w postępowaniu, zastosować procedurę wynikającą
z przepisu art. 26 ust. 3 ustawy. Nie było natomiast możliwe wykluczenie wykonawcy z
postępowania, jeżeli wykonawca na wezwanie zamawiającego w trybie art. 26 ust. 4 udzielił
wymaganych wyjaśnień, lecz zamawiający uznał, że wyjaśnienia te wprost potwierdzają, że
wykonawca nie wykazał spełniania warunku udziału w postępowaniu na podstawie
dokumentów złożonych wraz z ofertą. W takim przypadku zamawiający obowiązany był
zastosować procedurę opisaną w art. 26 ust. 3 ustawy.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie wniósł o odrzucenie odwołania z powodu
niedoręczenia zamawiającemu kompletnej kopii wniesionego odwołania, a w razie nie
uwzględnienia tego wniosku o jego oddalenie jako niezasadnego.
W uzasadnieniu stanowiska o oddalenie odwołania w zakresie podstawy wykluczenia
go z postępowania z powodu niewykazania spełniania warunku udziału w postępowaniu
podał iż odwołujący został zasadnie wykluczony na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy
Pzp, ponieważ nie wykazał spełnienia warunku opisanego w Części VI pkt 2 ppkt 1 SIWZ.
Podał, że pojęcie wartości prac projektowych należy odnosić do wspomnianej we
wcześniejszej części warunku wykonania dokumentacji projektowej składającej się co
najmniej z projektu budowlanego i wykonawczego. Zamawiający nie ma obowiązku
definiowania pojęć, które zostały już zdefiniowane w powszechnie obowiązujących
przepisach prawa. Podniósł, że wykonanie projektów podziałów nieruchomości nie
wymaga posiadania od osób je wykonujących uprawnień projektowych, zatem nie są to
prace projektowe. Odwołujący nie może zatem w sposób sztuczny zwiększać wartości prac
projektowych poprzez doliczanie wartości usług geodezyjnych, które były objęte
przedmiotem zamówienia.
Mogłoby to prowadzić, w skrajnym przypadku, do sytuacji, w której warunek
udziału zostałby spełniony przez wykonawcę, który opracował projekt krótkiego odcinka
drogi klasy G o wartości np. 100 000 zł brutto, ale wykonałby też prace geodezyjne związane
z podziałami nieruchomości) o wartości 900 000 zł brutto. Podkreślił, że zamawiający celowo
nie użył sformułowania „wartość dokumentacji projektowej” lub „wartość zamówienia/usługi”
po to, aby wyeliminować z udziału takich wykonawców.
Wskazał także iż zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 07.12.2004 r. w
sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości, wydanym na podstawie art.
100 ustawy o gospodarce nieruchomościami. wynika, że zakres dokumentacji projektowej
jest ustalany z uwzględnieniem wymagań dotyczących postępowania poprzedzającego
rozpoczęcie robót budowlanych wynikających z Prawa budowlanego. Natomiast wykonanie
projektów podziałów nieruchomości stanowi część wymagań dotyczących postępowania
poprzedzającego rozpoczęcie robot budowlanych nie wynikających z ustawy Prawo
budowlane, oznacza to, że projekty podziałów nieruchomości nie mogą stanowić części
dokumentacji projektowej i tym samym nie są pracami projektowymi.
Stwierdził, że niezasadnym jest przyjmowanie stanowiska- jak to czyni odwołujący, że
skoro w zakresie jednego przedmiotu zamówienia znajduje się wykonanie szeregu
opracowań projektowych składających się na dokumentację, a poza nimi również wykonanie
innych usług (niebędących opracowaniami projektowymi), takich jak usługi geodezyjne
polegające na podziałach nieruchomości lub usługi opracowania studium wykonalności,
wniosków aplikacyjnych itp. Usługi te przez sam fakt objęcia ich przedmiotem zamówienia
nie stają się częścią dokumentacji projektowej.
Przystępujący do postępowania wykonawca Europrojekt Gdańsk S.A., ul.
Nadwiślańska 55, 80-680 Gdańsk, poparł stanowisko prezentowane przez zamawiającego i
podał, że przez dokumentacje projektową w zakresie robót budowlanych należy rozumieć
pewien wyznacznik zakresu robót budowlanych, które mają być wykonane. Projekty podziału
nieruchomości natomiast służą tylko ustaleniu nowego podziału nieruchomości. Wykonują go
osoby posiadające uprawnienia geodezyjne, a nie osoby posiadające uprawnienia
architektów czy projektantów.
Krajowa Izba Odwoławcza rozpoznając złożone odwołanie na rozprawie
i uwzględniając dokumentację z niniejszego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego oraz stanowiska stron postępowania i przystępującego, zaprezentowane
na piśmie i ustnie do protokołu rozprawy, ustaliła i zważyła co następuje.
Odwołanie zostało uwzględnione, chociaż tylko jeden z podnoszonych
zarzutów znalazł potwierdzenie.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że nie została wypełniona żadna z
przesłanek ustawowych skutkujących odrzuceniem odwołania, wynikających z art. 189 ust. 2
ustawy Pzp.
Następnie Izba stwierdziła, że odwołujący, wnosząc przedmiotowe odwołanie
w dostateczny sposób wykazał swój interes w złożeniu niniejszego środka ochrony prawnej
w rozumieniu przepisu art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, gdyż uwzględnienie odwołania może
umożliwić dokonanie wyboru jego oferty jako najkorzystniejszej w postępowaniu.
Również przystępujący w sposób prawidłowy wykazał interes w rozstrzygnięciu
odwołania na korzyść strony do której zgłosił przystąpienie, gdyż jego oferta została uznana
za najkorzystniejszą w postępowaniu i uwzględnienie odwołania może doprowadzić do
zmiany tej sytuacji.
Na wstępie odniesienia Izby wymaga złożony przez zamawiającego wniosek o
odrzucenie odwołania na etapie posiedzenia z powodu nieprzesłania zamawiającemu kopii
odwołania wraz z załącznikami. Przesłane odwołanie nie zawierało załączników
wymienionych w części końcowej odwołania tj. dowodu uiszczenia wpisu, odpisu z KRS oraz
pełnomocnictwa. Zamawiający na pytanie Izby jakie znaczenia dla zamawiającego miał brak
przesłania załączników stwierdził, że załączniki te nie miały charakteru merytorycznego, lecz
zgodnie z treścią art. 180 ust. 5 ustawy Pzp winny mu być przesłane.
Izba nie uwzględniła wniosku zamawiającego o odrzucenie odwołania gdyż
przyjęcie, że w każdym przypadku braku załączenia do kopii odwołania, załączników bez
względu na ich merytoryczne znaczenie, niweczyłoby sens postępowania odwoławczego, a
ponadto nie znajduje to uzasadnienia w treści art. 189 ust. 2 pkt 7 w zw. z § 4 ust.
1 pkt 8
rozporządzenia w sprawie regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań. W tym
postępowaniu jak stwierdził sam zamawiający brak załączników nie miał merytorycznego
znaczenia, dla podjęcia decyzji co do podniesionych zarzutów odwołania, gdyż nie zawierały
one istotnych informacji w zakresie prowadzonego sporu.
Izba stwierdza, że tylko ustalenie iż kopia odwołania została przekazana
zamawiającemu w niepełnej pod kątem zawartości merytorycznej treści, w stosunku do treści
odwołania wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej, winno skutkować uznaniem,że odwołujący nie dopełnił obowiązku przekazania kopii odwołania zamawiającemu, co z
kolei zobowiązuje Izbę do odrzucenia odwołania na podstawie art. 189 ust. 2 pkt 7 ustawy
Pzp. Co w przedmiotowym postępowaniu nie miało miejsca.
W przedmiotowym postępowaniu odwołujący podniósł dwa zarzuty jeden dotyczący
niezasadnego jego wykluczenia z postępowania, gdyż spełnił postawiony warunek udziału w
zakresie wiedzy i doświadczenia, a drugi, dotyczył w przypadku nieuwzględnienia
powyższego zarzutu, braku wezwania odwołującego w trybie art. 26 ust.3 ustawy Pzp do
uzupełnienia dokumentu wykazu usług.
Osią sporu w pierwszym podniesionym zarzucie była kwestia czy do dokumentacji
projektowych możliwe było jak to uczynił odwołujący zaliczyć także projekt podziału
nieruchomości.
Na wstępie wskazać należy, że obowiązkiem zamawiającego jest takie sporządzenie
dokumentów postępowania, aby każdy z potencjalnych wykonawców już na etapie
zapoznawania się z treścią ogłoszenia o zamówieniu, czy treścią SIWZ wiedział, jakie
warunki udziału musi spełnić, aby mógł złożyć ważną ofertę oraz, aby uzyskał z treści SIWZ
niezbędne informacje, jaki produkt oraz na jakich warunkach ma zaoferować, by spełnić
wymagania zamawiającego w tym zakresie. Tym samym dokonany opis zarówno warunków
udziału w postępowaniu jak i opis sposobu dokonywania oceny ich spełniania, a także opis
przedmiotu zamówienia powinien być podany w sposób jasny i precyzyjny.
Odwołujący zarzucał, że zamawiający nie doprecyzował co należy według niego
zaliczyć do dokumentacji projektowej. Próbował wywodzić zakres tej dokumentacji z zakresu
przedmiotu zamówienia objętego tym postępowaniem. Zdaniem Izby zamawiający powinien
dokonać opisu warunków udziału przez pryzmat celu jakiemu ma służyć dane postępowanie,
a więc zapewnienia dokonania wyboru wykonawcy, który daje rękojmię należytego
wykonania przedmiotu udzielanego zamówienia. Natomiast wykonawcy winni odczytywać
treść postawionego warunku i opisu sposobu jego spełniania w oparciu o wykładnię literalną
brzmienia jego treści, a nie wywodzić go z pominięciem tej treści z opisu przedmiotu
zamówienia. Niezasadnym jest również wywodzenie przez odwołującego z treści SIWZ
możliwości wykazania się doświadczeniem ponad literalną wykładnię treści warunku i
sposobu jego wykazania, po to aby wykazane przez niego usługi spełniły postawiony
warunek. Prowadzenie postępowania dowodowego ponad wynikająca z SIWZ treść warunku
jest niedopuszczalne.
Natomiast jeśli treść postawionego w SIWZ warunku udziału jest niejasna lub narusza
obowiązujące w tym zakresie uregulowania ustawy Pzp to wykonawca może skorzystać z
instytucji zadawania pytań, a także może skorzystać ze środków ochrony prawnej.
Przekładając powyższe rozważania na grunt przedmiotowego odwołania Izba stwierdza, że
biorąc pod uwagę treść SIWZ dotyczącą postawionego warunku w zakresie wiedzy i
doświadczenia oraz opisu sposobu jego spełniania, jak i treść prezentowanego na rozprawie
stanowiska uznaje, że zamawiający wymagał, aby wykonawca wykazał się doświadczeniem
w wykonywaniu dokumentacji projektowej budowlanej o określonej wartości, a nie każdej
dokumentacji projektowej. Pojęcie wartości prac projektowych należy odnosić do warunku
wykonania dokumentacji projektowej, składającej się co najmniej z projektu budowlanego i
wykonawczego.
Zasadna jest argumentacja zamawiającego iż przyjecie stanowiska które prezentuje
w tej kwestii odwołujący mogłoby doprowadzić do sytuacji, że postawiony warunek spełniłby
również wykonawca który wykonałby usługę, gdzie wartość robót projektowych budowlanych
byłaby symboliczna, natomiast wartość innych prac projektowych np. dot. podziału
nieruchomości byłaby tak znacząca, że pozwoliłaby na spełnienie postawionego warunku co
do wartości wykonanych usług.
Niewątpliwym w sprawie jest fakt, że odwołujący, odwołując się do usług, które
można nazwać „projektem” próbuje wywieźć nową treść warunku udziału w postępowaniu i
zaliczyć do dokumentacji projektowej usługi związane z podziałem nieruchomości, które
wykonywane są przez inne podmioty i osoby o innych uprawnieniach niż wykonujące prace
projektowe w budownictwie. Postawiony przez zamawiającego warunek udziału w
postępowania wymagał, aby wykonawca wykazał się wykonaniem dokumentacji
projektowych w zakresie robót budowlanych, a nie w zakresie projektu podziału
nieruchomości.
Projekty
podziałów
nieruchomości
nie
mogą
stanowić
części
dokumentacji projektowej, gdyż nie są pracami projektowymi.
Decydujące znaczenie dla oceny zasadności podniesionego zarzutu miała analiza
sformułowań zawartych w SIWZ. Dokonywana przez odwołującego dowolna i wybiórcza
ocena wyrwanych z treści SIWZ zwrotów, odnoszących się do „dokumentacji projektowej” i
„projektów” nie może być uznana za podstawę do stwierdzenia naruszenia przez
zamawiającego oceny spełniania warunku udziału.
Ścisłe egzekwowanie literalnej treści
SIWZ jest jedną z podstawowych gwarancji, czy wręcz warunkiem realizacji zasady uczciwej
konkurencji i równego traktowania wykonawców. Sam odwołujący na wstępie odwołania
stwierdził, że inne działania jednostki projektowej niż wykonywanie projektów budowlanych
są „czynnościami pobocznymi” jednostki projektowej. Tym samym wydaje się sam zdawać
sobie sprawę z faktu, że te czynności poboczne jakimi są niewątpliwie projekty podziału
nieruchomości nie są tymi, których wykazaniem się wymagał zamawiający. Niewątpliwym w
sprawie, a także pomiędzy stronami był fakt, że zgodnie z § 3 rozporządzenia w sprawie
dokumentacji projektowej, iż zakres dokumentacji projektowej dla danego zamówienia ustala
zamawiający. Tym samym trudno również odmówić prawa zamawiającemu, aby dla
wykazania spełnienia warunku udziału w postępowaniu wymagał od wykonawców wykazania
się wykonaniem określonej, a nie każdej, dokumentacji projektowej.
Dlatego też podniesiony w tym zakresie zarzut, jako niezasadny nie mógł zostać
uwzględniony.
W zakresie naruszenia przez zamawiającego przepisu art. 26 ust. 3 ustawy Pzp, Izba
stwierdza, że zarzut ten okazał się zasadny, a argumentacja odwołującego przedstawiona w
tym zakresie zasługuje w pełni na aprobatę.
W kwestii tej należy podnieść, że przepisy art. 26 ust 3 i ust. 4 ustawy Pzp stanowią
oddzielne jednostki redakcyjne co sugeruje, że oba tryby wezwania winny być stosowane
przez zamawiającego odrębnie. Jeżeli w ocenie zamawiającego jeśli jakieś dokumenty czy
oświadczenia w ofercie wykonawcy budzą wątpliwości, to najpierw winien wystąpić z
wnioskiem o ich wyjaśnienie /może to czynić wielokrotnie/. Jeśli złożone wyjaśnienia nie
usuną wątpliwości to zamawiający dopiero wtedy wzywa wykonawcę do uzupełnienia
dokumentów lub oświadczeń.
W przedmiotowej sprawie zamawiający wezwał jednym pismem odwołującego do
złożenia wyjaśnień, stwierdzając równocześnie w pkt 4 wezwania, że gdy zdaniem
odwołującego złożone wyjaśnienia nie potwierdziłyby spełniania warunku udziału to
wykonawca zobowiązany jest do złożenia dodatkowych dokumentów dla uzupełnienia
złożonego z oferta wykazu usług. Czyli zamawiający oczekiwał, że odwołujący przygotuje
wyjaśnienia, następnie samodzielnie podda je swojej ocenie i jeśli ta ocena nie potwierdzi
wg. odwołującego, że spełnia warunek udziału to winien złożyć uzupełnienie dokumentów.
Tak sytuacja jest niedopuszczalna, to zamawiający jest gospodarzem postępowania i
to on samodzielnie dokonuje oceny złożonych wyjaśnień czy oświadczeń. W tym przypadku
w zakresie poz.1 wykazu odwołujący podtrzymał swoje stanowisko o wykazaniu spełniania
warunku udziału w postępowaniu- do czego miał prawo i nie przesłał dodatkowych
dokumentów uzupełniających. W tej sytuacji zamawiający miał obowiązek samodzielnie
ocenić złożone wyjaśnienia i w razie ich nieuwzględnienia wezwać wykonawcę w trybie art.
26 ust.3 Pzp do złożenia dodatkowych dokumentów lub oświadczeń, które miałyby
potwierdzić spełnienie warunku udziału. Zamawiający tego nie uczynił, lecz po zapoznaniu
się z treścią wyjaśnień wykonawcę wykluczył z postępowania. Każdą sytuację dotyczącą
wezwania wykonawcy i uzyskanych efektów należy oceniać indywidualnie, przez pryzmat
zachowań wzywanego wykonawcy. W tym przypadku biorąc pod uwagę stanowisko
odwołującego należy stwierdzić, że nie nastąpiło przed wykluczeniem odwołującego
wezwanie go w trybie art. 26 ust.3 Pzp. Samo wyjaśnianie w trybie art. 26 ust 4 Pzp nie
może konwalidować dostrzeżonych przez zamawiającego uchybień w ofercie.
Podkreślić należy, że przepis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp formułuje po stronie
zamawiającego
bezwzględny
obowiązek
wezwania
wykonawcy
do
uzupełnienia
dokumentów, niezależnie od trybu w jakim toczy się postępowanie oraz od szans
wykonawcy na uzyskanie zamówienia, a wyjątkiem jest jedynie sytuacja, w której mimo
uzupełnienia dokumentów istniałby obowiązek odrzucenia oferty lub unieważnienia
postępowania.
Ponadto należy również jednoznacznie stwierdzić, że przepis art. 26 ust. 3 ustawy Pzp
dotyczy nie tylko sytuacji nieprzedłożenia żadnego dokumentu czy złożenia dokumentów
zawierających wady formalne, ale każdej sytuacji niewykazania spełniania warunków udziału
w postępowaniu. Na skutek wezwania wykonawca może potwierdzić, spełnienie warunków
udziału w postępowaniu, bądź nie.
Wykonawca w odpowiedzi na wezwanie może również potwierdzić spełnianie warunku
udziału innym, nieprzedstawionym wcześniej dokumentem, nie można bowiem zakładać, że
wykonawca nie jest w stanie wykazać się wykonaniem dokumentacji projektowej na kwotę
odpowiadającą wartości wymaganej w warunku udziału, którego z jakichś powodów nie
załączył wraz z ofertą. Taka możliwość uzupełnienia została przewidziana w ustawie i nie
powoduje tym samym naruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz równego traktowania
wykonawców.
Czynność wykluczenia wykonawcy z postępowania stanowi każdorazowo czynność
ostateczną i prawo do jej dokonania może się ziścić dopiero po uczynieniu przez
zamawiającego zadość wszystkim obowiązkom nałożonym na niego przez ustawodawcę, tj.
obowiązkom wynikającym z art. 26 ust. 3 i 4 ustawy Pzp.
Tym samym zamawiający podejmując decyzję o wykluczeniu odwołującego z
postępowania na podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp z jednoczesnym zaniechaniem
czynności wezwania go w trybie art. 26 ust.3 Pzp do uzupełnienia dokumentów naruszył art.
24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp.
Wobec powyższego Izba uznała, iż wykluczenie odwołującego z postępowania na
podstawie art. 24 ust. 2 pkt 4 ustawy Pzp było, na tym etapie postępowania, czynnością
przedwczesną.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przez
zamawiającego przepisów ustawy, które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik
postępowania o udzielenie zamówienia, co – ze wskazanych wyżej względów, miało miejsce
w zakresie naruszenia art. 26 ust 3 ustawy Pzp..
Biorąc pod uwagę powyższe rozważania i ustalenia, Izba postanowiła jak w sentencji
wyroku, orzekając na podstawie przepisów art. 190 ust.7, 191 ust.2 i 192 ust. 2 ustawy Pzp,
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku, na podstawie art. 192
ust. 9 i 10 ustawy Pzp, oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt.1a) i 2b) rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 roku w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu
od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. Nr 41 poz. 238). Izba zasądziła zwrot kosztów w oparciu o złożony przez
pełnomocnika odwołujacego rachunek.
Przewodniczący: ……………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
