rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2011-02-11
rok: 2011
data dokumentu: 2011-02-11
rok: 2011
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 174/11
KIO 174/11
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 09 lutego 2011 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez Autosan S.A. w Sanoku w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Raciborzu
przez Autosan S.A. w Sanoku w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego
Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Raciborzu
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Autosan S.A. w Sanoku i nakazuje zaliczyćna rzecz
Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 15.000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Autosan S.A. w
Sanoku.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 174/11
U z a s a d n i e n i e
Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Raciborzu, zwany dalej „zamawiającym”,
działając na podstawie przepisów ustawy dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.), zwanej dalej „ustawąPzp”,
wszczął w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na „rozwój transportu publicznego w gminie Racibórz poprzez zakup taboru
autobusowego”. Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 18 stycznia 2011 r., nr 2011/S 11-016554.
Tego samego dnia została na stronie internetowej zamawiającego opublikowana
specyfikacja istotnych warunków zamówienia.
Dnia 28 stycznia 2011 r. wykonawca Autosan S.A. w Sanoku zwany dalej
„odwołującym” wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 7
ust. 1, art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu odwołania podniósł, iżw punkcie 2.1 („Wymiary") Załącznika nr 6 B
do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu dużej
pojemności", Zamawiający wprowadził wymóg, zgodnie z którym szerokośćautobusu dużej
pojemności wynosićpowinna nie więcej niż2525 mm. Wskazywał,że takie określenie
szerokości autobusów zaniża normęwprowadzonąDyrektywąRady Unii Europejskiej
96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 roku ustanawiającądla niektórych pojazdów drogowych
poruszających sięna terytorium Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu
krajowym i międzynarodowym oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu
międzynarodowym (Dz.U.UE.L.96.235.59), która zgodnie z jej Załącznikiem I -„Maksymalne
ciężary i wymiary oraz podobne parametry pojazdów" wynosi dla wszystkich pojazdów 2,55
m. Norma ta jest zatem wyższa od normy szerokości wymaganej przez Zamawiającego.
Podnosił, iżna dzieńskładania ofert wymagania Zamawiającego co do szerokości
autobusów dużej pojemności (nie więcej niż2525 mm) spełniająautobusy wyłącznie jednego
producenta, tj. SOR Libchavy spol. s r. o. (dalej: „SOR"). Za wyjątkiem SOR, na rynku
polskim nie ma obecnie producenta, którego autobusy nie przekraczałaby szerokości
maksymalnej dopuszczonej przez Zamawiającego. Przykładowo wskazywał na:
•
Solaris Urbino 12 - szerokość2550 mm,
•
Mercedes-Benz Citaro - 2550 mm,
•
Mercedes-Benz Conecto - 2550 mm,
•
Volvo 7700 - 2550 mm,
•
Scania Omni City - 2550 mm,
•
MAN Lion's City - 2550 mm.
W ocenie Odwołującego bezsprzecznym zatem jest, iżopis przedmiotu zamówienia
dokonany został w sposób faworyzujący jednego potencjalnego wykonawcę, a tym samym
Zamawiający dopuścił sięnaruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz zasady równego
traktowania wykonawców. W konsekwencji Odwołujący stwierdzał, iżpunkt 2.1 („Wymiary")
Załącznika nr 6 B do SIWZ narusza przepis art. 7 ust. 1 oraz art. 29 ust. 2 PZP.
W dalszej części uzasadnienia Odwołujący wskazywał, iżw punkcie 2.8
(„Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem
funkcjonalnym autobusu małej pojemności", Zamawiający wprowadził wymóg, zgodnie z
którym ośprzednia zawieszenia autobusu małej pojemności posiadaćpowinna zawieszenie
niezależne. W ocenie Odwołującego przyjęcie,że ośprzednia powinna posiadać
zawieszenie niezależne i wyłączenie tym samym możliwości udzielenia zamówienia
wykonawcy oferującemu autobus o osi przedniej posiadającej zawieszenie zależne (tzw.
belkęsztywną) stanowi naruszenie przez Zamawiającego zasady uczciwej konkurencji.
Odwołujący sięwskazuje,że zarówno rozwiązania przewidujące zawieszenie niezależne, jak
i rozwiązania przewidujące zawieszenie zależne, sąrozwiązaniami powszechnie
stosowanymi w komunikacji miejskiej. Co więcej, choćzawieszenie zależne oraz niezależne
uznawane sąza rozwiązania równoważne, Odwołujący podnosi,że zawieszenie zależne
posiada w pewnym zakresie przewagęnad zawieszeniem niezależnym. Po pierwsze,
zawieszenie zależne (a więc tzw. belka sztywna) cechuje większa wytrzymałośćna trudne i
niesprzyjające warunki drogowe oraz na warunki wynikające ze złego stanu dróg. Po drugie,
zawieszenie zależne - w przeciwieństwie do zawieszenia niezależnego - jako nie
wymagające częstych napraw, jest znacznie tańsze w utrzymaniu niżzawieszenie
niezależne.
W związku z powyższym, wprowadzenie przez Zamawiającego wymogu, aby
zawieszenie w oferowanych przez potencjalnych wykonawców autobusach posiadało
zawieszenie niezależne jest całkowicie nieuzasadnione z punktu widzenia ich
funkcjonalności.
Wymagania w zakresie zawieszenia niezależnego nie jest w stanie spełnić
Odwołujący, ponieważoferowane przez niego autobusy posiadajązawieszenie zależne.
Jednocześnie preferowane przez Zamawiającego zawieszenie niezależne posiadają
autobusy produkowane przez SOR, co w kontekście powołanego jużpowyżej zarzutu
określenia szerokości autobusów według kryteriów, które spełniająjedynie pojazdy SOR,
przy uwzględnieniu okoliczności,że Zamawiający nie dopuszcza składania ofert
częściowych, równieżwymóg dotyczący zawieszenia autobusów małej pojemności, stanowi
w ocenie Odwołującego sięnaruszenie zasady równego traktowania wykonawców. Jeżeli
jednak Zamawiający uważa,że tylko autobusy o określonych przez niego parametrach
umożliwiająmu realizacjęcelu założonego w postępowaniu o zamówienie publiczne,
okolicznośćtakąpowinien wykazać.
Zamawiający złożył w formie faksu w dniu 8 lutego 2011 r., zaśw formie pisemnej – na
rozprawie, odpowiedźna odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania. Odnosząc siędo
zarzutów Odwołującego dotyczących postanowienia punktu 2.8 („Zawieszenie") Załącznika
nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu
małej pojemności" argumentował, iżdokonując opisu zamówienia bazował na
dotychczasowym doświadczeniu w eksploatacji, miał na uwadze,że zamawiane autobusy
będąobsługiwały linie miejskie przez następne lata. Wywodził, iżpowinny one
charakteryzowaćsięnowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, zapewniającymi wyższy
komfort i bezpieczeństwo jazdy, ograniczenie przechyłów nadwozia na zakrętach oraz
zmniejszenieśrednicy zawracania. Te wszystkie cechy niezbędne wręcz w autobusach
obsługujących wąskie i kręte uliczki centrów miast spełniaćma właśnie niezależne przednie
zawieszenie. Nie bez znaczenia pozostaje równieżfakt,że zawieszenia niezależne
charakteryzująsięrównieżwiększąwytrzymałością, niżtzw. sztywna belka.
Powołując sięna własne doświadczenie z eksploatacji autobusów ze sztywnąbelką
wskazywał, iżw ciągu ostatniego okresu zdarzyły się4 przypadki złamania osi w trakcie
obsługi linii miejskiej. Wywodził także,że autobusy wyposażone w ośniezależnąmają
równieżwiększąszerokośćprzejścia wynoszącąok. 900 mm, co jest nie bez znaczenia dla
potrzeb osób niepełnosprawnych. Argumentował, iżwskazane przez niego atuty
niezależnego zawieszenia oraz dokonujący siępostęp technologiczny powodują,że już
wkrótce - jak twierdząfachowcy- stanie sięono standardem w autobusach komunikacji
miejskiej i podmiejskiej, podobnie jak konstrukcja niskopodłogowa. Zawieszenie niezależne
jest rozwiązaniem nowoczesnym i występuje jużdziśobok tradycyjnego zawieszenia
zależnego z belkąsztywnąpowszechnie we współczesnych autobusach komunikacji
miejskiej. Obecnie nie jest to jużani rozwiązanie nietypowe, ani teżstosowane przez
jednego tylko producenta na polskim rynku, czy teższerzej na rynku wspólnotowym.
Wskazywał, iżwśród firm produkujących małe autobusy z zawieszeniem niezależnym
wymienićmożna wbrew twierdzeniom Odwołującego sięnie tylko firmęSOR Libchavy spol.
s.r.o. ale równieżSOLARIS ALPINA, IVECO POLAND (poprzednio Kapena), SOR POLAND
SP.Z O.O., AMZ - KUTNO SR Z O.O., MERCEDES CITARO, VIVACITY + C.
Podnosił, iżrównieżOdwołujący stosuje to rozwiązanie w swoich autobusach 12 m
rodziny Sancity oferując to rozwiązanie jako podstawowe.
Argumentował,że wielu producentów autobusów posiada w swojej ofercie autobusy miejskie
z obydwoma wariantami rozwiązań, właśnie po to by spełnićwymagania różnych klientów i
wykonanie każdego z nich nie jest dla nich problemem. Skoro takie rozwiązania są
powszechnie oferowane przez wielu producentów w autobusach będących przedmiotem
zamówienia w tym postępowaniu, zarzut stawiany przez Odwołującego pogwałcenia zasad
równego traktowania oraz uczciwej konkurencji należy uznaćm całkowicie chybiony. Tak
więc wymagania techniczne w SIWZ wynikające z w/w potrzeb określone zostały z
poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji, mimo iżokreślone wymogi dotyczące
parametrów technicznych przedmiotu zamówienia sątrudne, a nawet niemożliwe do
spełnienia przez Odwołującego, co uniemożliwia mu złożenie oferty.
Załączył do odpowiedzi na odwołanie opinięrzeczoznawcy Remigiusza Rybickiego nr
AA/0122/11 z dnia 2 lutego 2011 r.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym treści ogłoszenia o zamówieniu,
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odwołania, odpowiedzi na odwołanie,
oraz dokumentów i oświadczeń złożonych podczas rozprawy Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła, co następuje:
W pkt 2.1 („Wymiary") Załącznika nr 6 B do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz
z układem funkcjonalnym autobusu dużej pojemności", Zamawiający wprowadził wymóg,
zgodnie z którym szerokośćautobusu dużej pojemności wynosićpowinna nie więcej niż
2525 mm.
W punkcie 2.8 („Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu
zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu małej pojemności", Zamawiający
wprowadził wymóg, zgodnie z którym ośprzednia zawieszenia autobusu małej pojemności
posiadaćpowinna zawieszenie niezależne.
W dniu 27 stycznia 2011 r. Zamawiający odpowiadając na pytanie jednego z
wykonawców „Czy Zamawiający dopuszcza autobus wyposażony w belkę sztywną osi
przedniej?” udzielił odpowiedzi: „Zamawiający nie dopuszcza autobusu starszej konstrukcji z
belką sztywną osi przedniej, wpływającej na pogorszenie komfortu jazdy. Zgodnie z SIWZ –
Opis przedmiotu zamówienia : zawieszenie przedniej osi ma być niezależne.”
W dniu 27 stycznia 2011 r. Zamawiający odpowiadając na pytanie jednego z
wykonawców „Czy Zamawiający dopuszcza autobus o szerokości 2550 mm?” udzielił
odpowiedzi „Zamawiający dopuszcza autobus o szerokości 2550 mm”.
W tym samym dniu Zamawiający zamieścił na stronie internetowej modyfikacjęSIWZ
w zakresie m.in. pkt 2.1. załącznika nr 6B i dopuścił możliwośćzaoferowania autobusu o
dużej pojemności o szerokości nie więcej niż2550 mm.
Odwołujący, w trakcie rozprawy cofnął odwołanie w zakresie zarzutów dotyczących
postanowieńpkt 2.1 („Wymiary") Załącznika nr 6 B do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia
wraz z układem funkcjonalnym autobusu dużej pojemności", albowiem modyfikacja
dokonana przez Zamawiającego w dniu 27 stycznia 2011 r. czyniła zadośćjegożądaniom.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby w pierwszej kolejności ustalił,że nie została wypełnionażadna
z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Ustalono również,że odwołujący posiada interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp, uprawniający go do złożenia odwołania, a także może ponieśćszkodę, albowiem
wykazał, iżwskutek dokonanej przez zamawiającego czynności opisu przedmiotu
zamówienia nie ma możliwości złożenia oferty w analizowanym postępowaniu.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych
wymaganych przy procedurze, której wartośćszacunkowa zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Odwołujący czynności zamawiającego polegającej na opisie w SIWZ przedmiotu
zamówienia zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 oraz art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
Przepis art. 29 ust. 1 ustawy Pzp stanowi,że przedmiot zamówienia opisuje sięw
sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocądostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące miećwpływ na
sporządzenie oferty (definicja pozytywna). Kolejny ustęp przywoływanego przepisu zawiera
definicjęnegatywnąstanowiąc,że przedmiotu zamówienia nie można opisywaćw sposób,
który mógłby utrudniaćuczciwąkonkurencję. Z kolei w myśl art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
zamawiający przygotowuje i prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Przechodząc do podniesionego w odwołaniu zarzutu skierowanego przeciwko
postanowieniu punktu 2.8 („Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu
zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu małej pojemności", tj. naruszenia art.
29 ust. 2, art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, Izba podziela podnoszone w piśmiennictwie stanowisko,że zakazane jest dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia nie tylko takiego, który utrudnia
uczciwąkonkurencję, wskazując na konkretny produkt, ale i takiego, który potencjalnie
mógłby wpłynąćna konkurencjęna rynku. Zakaz ten nie oznacza konieczności nabycia
przez zamawiającego dostaw, usług czy robót budowlanych nieodpowiadających jego
potrzebom, zarówno co do jakości, funkcjonalności czy wymaganych parametrów
technicznych, a jedynie nakazuje dopuścićkonkurencjęmiędzy wykonawcami mogącymi
spełnićpostawione wymogi w odniesieniu do przedmiotu zamówienia bez ograniczania
dostępu do niego. Stąd bardzo istotnączynnościązamawiającego jest dokonanie opisu
przedmiotu zamówienia przez wskazanie tych jego cech, które majądla zamawiającego
kluczowe znaczenie. Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w wyroku z
dnia 15 października 2007 r., V Gaz 90/07, „uprawnieniem zamawiającego jest bowiem
prowadzenie postępowania w celu uzyskania takiego przedmiotu, jaki jest mu dogodny ze
względu na posiadane warunki oraz potrzeby i który spełni jego oczekiwania funkcjonalne
(...)". Jednocześnie jednak zamawiający swobodę precyzowania swoich wymagań ma
ograniczoną, w tym sensie, że jego wymagania muszą mieć uzasadnienie pozwalające na
zrównoważenie ograniczenia konkurencji. Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z dnia 11
sierpnia 2006 r., IX Ga 137/06, rozpatrując granice swobody opisu przedmiotu zamówienia,
podkreślił: „Prawo zamówień publicznych chroni bowiem z jednej strony interes
Zamawiającego (interes publiczny), z drugiej nakazuje przestrzegać zasady równego
traktowania potencjalnych wykonawców i uczciwej konkurencji. Formułując siwz,
Zamawiający musi mieć na uwadze dobra chronione tą ustawą i zachować równowagę
pomiędzy rozwiązaniami preferującymi poszczególne interesy". Wydaje się też, że
rozpatrując możliwość ograniczenia uczciwej konkurencji przez dokonanie tendencyjnego
opisu przedmiotu zamówienia, nie sposób abstrahować od warunków rynku właściwego dla
danych dostaw, usług czy robót budowlanych. Dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia
na podstawie katalogów jednego z producentów, (…) jest działaniem utrudniającym uczciwą
konkurencję. Warto też podkreślić, że dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia przez
wskazanie rygorystycznych wymagań, nieuzasadnionych potrzebami zamawiającego, będzie
uprawdopodobniało naruszenie uczciwej konkurencji. (Dzierżanowski Włodzimierz,
Jerzykowski Jarosław, Stachowiak Małgorzata, komentarz, LEX 2010, Komentarz do art. 29
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.10.113.759), [w:] M.
Stachowiak, J. Jerzykowski, W. Dzierżanowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz,
LEX, 2010, wyd. IV).
Ponadto Izba wzięła pod uwagę, iżw praktyce zamówień publicznych, za wyjątkiem
prostych zamówień, prawie nigdy nie jest możliwe określenie znaczenia warunków udziału w
postępowaniu czy to opisanie przedmiotu zamówienia, który w ten czy inny sposób nie
uniemożliwia części wykonawców w ogóle złożenie oferty, a niektórych stawia w
uprzywilejowanej pozycji. Warunkiem nienaruszania konkurencji jest w takim przypadku brak
uniemożliwiania z góry niektórym podmiotom udziału w postępowaniu bez uzasadnienia w
obiektywnych potrzebach i interesach zamawiającego oraz brak sytuacji, w której
uprzywilejowanie danych wykonawców osiągnie rozmiary faktycznie przekreślające
jakąkolwiek konkurencję. Nie oznacza, to jednak wcale, iż zamówienie musi być w równym
stopniu "wygodne" wszystkim wykonawcom i dostosowane do profilu ich oferty i rodzaju czy
przebiegu działalności (wyrok KIO z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt KIO/UZP 1122/10).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Izba stwierdziła, iż
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i oddaliła zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 i 29 ust. 2
ustawy Pzp w odniesieniu do pkt 2.8 („Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis
przedmiotu zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu małej pojemności".
Izba stwierdziła,że to zamawiający określażądane przez siebie parametry
zamawianych pojazdów i może je określićnawet na wysokim poziomie, jeśli jest to
uzasadnione z punktu widzenia jego uzasadnionych i obiektywnych potrzeb.
Zamawiający wyjaśnił, iżeksploatuje jedenaści linii autobusowych, z czego cztery
linie sąto linie miejskie, zaśsiedem to linie podmiejskie. Zamawiane autobusy
wykorzystywane mająbyćna wszystkich obsługiwanych przez Zamawiającego liniach. Na
liniach podmiejskich autobusy obsługujądłuższe trasy, zaśśrednia prędkośćrozwijana przez
nie wynosi 50 km/h. Na liniach miejskichśrednia rozwijana prędkośćautobusy rozwijana
przez autobusy jest mniejsza, zaśpojazdy obsługujątrasy wiodące po wąskich i krętych
ulicach centrum miasta, z uwagi na występującątam ciasnązabudowę.
Zamawiający argumentował, iżprzy wskazanej przez niegośredniej prędkości na
liniach pozamiejskich różnice w komforcie jazdy pomiędzy autobusami o zawieszeniu
zależnym i niezależnym sąodczuwalne. Na konstrukcjęzawieszenia składająsięnie tylko
miechy pneumatyczne, ale równieżamortyzatory i zestrojenie. Amortyzatory przy konstrukcji
zawieszenia z belkąsztywnąmusza byćtwardsze, co ma wpływ na pogorszenie się
parametrów komfortu jazdy. Jest to zwłaszcza odczuwalne przy autobusach krótkich o małej
pojemności, w których ciężar masy nieresorowanej w stosunku do całego ciężaru pojazdu
jest wyższy niżprzy autobusach dłuższych. W trakcie rozprawy, Odwołujący ustosunkowując
siędo treści opinii z 2.2.2011 r. oświadczył, iżzgadza sięz twierdzeniem, iżzawieszenie
niezależne w stosunku do zawieszenia zależnego cechuje sięmniejszym udziałem mas
nieresorowanych pojazdu.
Odwołujący w trakcie rozprawy przyznał, iżprzy dłuższych trasach i dużych
prędkościach pasażer i kierowca może odczuwaćwyższy komfort jazdy autobusem
z zawieszeniem niezależnym co wynika z okoliczności, iżzawieszenie niezależne reaguje
bardziej płynnie na nierówności nawierzchni. Komfort ten jest natomiast porównywalny przy
krótszych trasach i przy złej nawierzchni dróg. Chęćzapewnienia wyższego komfortu
pasażerom i kierowcy w trakcie eksploatacji autobusów małej pojemności na liniach
pozamiejskich jest przejawem uzasadnionej i obiektywnej potrzeby Zamawiającego.
Zamawiający argumentował także, iżdo obsługi linii miejskich potrzebuje autobusów
zwrotnych, zdolnych do pokonywania ciaśniejszych promieni skrętu. Nie było sporne
pomiędzy stronami iżniezależnie od rodzaju zawieszenia autobusy musząspełniać
wynikające z obowiązujących przepisów wymogi co do promienia skrętu. Promień
zawracania jest określany normą, która oparta jest o dwa promienie w których autobus musi
sięzmieścić. Pojazd musi sięwpisaćw pierścieńopisany minimalnym i maksymalnym
promieniem wewnętrznym i zewnętrznym. Odwołujący przyznał w trakcie rozprawy,że
autobusy z zawieszeniem niezależnym wpisująsięw promieńw większym stopniu, dzięki
zmniejszonejśrednicy zawracania. Wynikało to równieżz treści opinii z 2.2.2011 r.
załączonej do odpowiedzi na odwołanie. W ocenie Izby chęćzamówienia autobusów z
zawieszeniem niezależnym które mająbyćwykorzystywane na krętych i wąskich ulicach
centrum miasta, gdzie promieńskrętu ma istotne znaczenie jest uzasadnionąi obiektywną
potrzebąZamawiającego. Rozwiązanie z zawieszeniem zależnym (belkąsztywną) mogłoby
utrudnićeksploatacjętych pojazdów na liniach miejskich.
Izba stwierdziła,że dopuszczenie możliwości zaoferowania autobusu mniejszej
pojemności z zawieszeniem zależnym miałoby taki skutek, iżumożliwiłoby Odwołującemu,
złożenie ważnej oferty, albowiem w chwili obecnej nie produkuje on takich autobusów.
Jednakże brak umożliwienia jednemu z kliku wykonawców zaoferowania produkowanego
przez niego pojazdu nie przesądza jeszcze o opisaniu przedmiotu zamówienia, który utrudnia
uczciwąkonkurencję.śaden przepis ustawy Pzp dotyczący konstruowania opisu przedmiotu
zamówienia nie nakazuje zamawiającemu przy opisywaniu urządzenia kierowaćsię
koniecznościąumożliwienia złożenia oferty każdemu producentowi pojazdu na rynku. Izba
podziela w tym zakresie stanowisko wyrażane jużwcześniej w orzecznictwie. Określenie
wymogów, np. dotyczących parametrów technicznych przedmiotu zamówienia trudnych, a
nawet niemożliwych do spełnienia przez danego wykonawcę, co uniemożliwia mu złożenie
oferty, nie oznacza jeszcze, że w danym stanie technicznym doszło do naruszenia zasady
równego traktowania wykonawców i zasady uczciwej konkurencji (por. wyrok KIO z dnia 10
stycznia 2011 r. KIO 2780/10).
W ocenie Izby nie zostało przez Odwołującego uprawdopodobnione, iżwymóg
zaoferowania autobusu małej pojemności z zawieszeniem niezależnym został określony
przez Zamawiającego jedynie celem uprzywilejowania autobusów konkretnego producenta.
Izba wzięła pod uwagę, iżzawieszenie niezależne jest rozwiązaniem nowoczesnym i
występuje jużdziśczęsto obok tradycyjnego zawieszenia zależnego z belkąsztywnąwe
współczesnych autobusach komunikacji miejskiej. Zamawiane autobusy będąobsługiwały
linie miejskie przez kilka następnych lat, więc uzasadnionym jest wymóg Zamawiającego
który chciał zamówićpojazdy z rozwiązaniem nowszym. Zamawiający wskazał,że wśród firm
produkujących małe autobusy z zawieszeniem niezależnym wymienićmożna firmę,
SOLARIS ALPINA, IVECO POLAND (poprzednio Kapena), SOR POLAND sp. z o.o., AMZ -
KUTNO sp. z o.o., MERCEDES CITARO, VIVACITY + C.
Odwołujący przyznał, iżspośród wskazywanych przez Zamawiającego producentów
autobusów o małej pojemności, spełniającym kwestionowany przez niego parametr, ważną
ofertęmogązłożyćSOR Libchavy spol. s.r.o., Solaris i SOR Poland sp. z o.o., nie posiadał
wiedzy co do oferty włoskiego producenta VIVACITY. Co do producenta AMZ Kutno
przyznał, iżproducent ten oferuje autobusy które spełniłyby wymogi graniczne
Zamawiającego ale sąto pojazdy niższej klasy oparte o mikrobusy np. sprinter. Autobusy
małej pojemności pozostałych producentów równieżposiadajązawieszenie niezależne, ale
według jego wiedzy nie odpowiadająwszystkim wymogom określonym w SIWZ i nie mogą
byćzaoferowane w niniejszym postępowaniu.
Odwołujący przyznał także, iżrozwiązanie oparte na zawieszeniu niezależnym
stosuje w produkowanych przez siebie autobusach o dużej pojemności, zaśw przyszłości, w
autobusach małej pojemności, równieżzamierza oferowaćzawieszenie niezależne.
Powyższe oznaczało, iżwymagane przez Zamawiającego rozwiązanie z
zawieszeniem niezależnym nie jest rozwiązaniem nietypowym, ani stosowanym przez
jednego tylko producenta na polskim rynku, czy teższerzej na rynku wspólnotowym.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba stwierdziła, iżkwestionowany przez Odwołującego
parametr odpowiada obiektywnym potrzebom i interesom Zamawiającego. Nie zostało
uprawdopodobnione, iżzostał on określony jedynie celem uprzywilejowania autobusów
konkretnego producenta. Wobec powyższego zarzut Odwołującego dotyczący pkt 2.8
Załącznika nr 6A do SIWZ Izba uznała za niezasadny.
Izba nie rozpoznawała zarzutów Odwołującego dotyczących postanowieńpkt 2.1
(„Wymiary") Załącznika nr 6 B do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem
funkcjonalnym autobusu dużej pojemności", albowiem Odwołujący w trakcie rozprawy cofnął
odwołanie w tym zakresie.
Zgodnie z treściąart. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza uwzględnia
odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub
może miećistotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów nie miało miejsca w analizowanej sprawie.
Wobec powyższego, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp orzeczono jak w
sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt
1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża Autosan S.A. w Sanoku i nakazuje zaliczyćna rzecz
Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 15.000 zł 00 gr (słownie: piętnastu
tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Autosan S.A. w
Sanoku.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo Zamówień
Publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok -
w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Gliwicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 174/11
U z a s a d n i e n i e
Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. w Raciborzu, zwany dalej „zamawiającym”,
działając na podstawie przepisów ustawy dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (tj.: Dz. U. z 2010 r., Nr 113, poz. 759 ze zm.), zwanej dalej „ustawąPzp”,
wszczął w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia
publicznego na „rozwój transportu publicznego w gminie Racibórz poprzez zakup taboru
autobusowego”. Ogłoszenie o przedmiotowym zamówieniu zostało opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej z dnia 18 stycznia 2011 r., nr 2011/S 11-016554.
Tego samego dnia została na stronie internetowej zamawiającego opublikowana
specyfikacja istotnych warunków zamówienia.
Dnia 28 stycznia 2011 r. wykonawca Autosan S.A. w Sanoku zwany dalej
„odwołującym” wniósł do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej odwołanie wobec postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, zarzucając zamawiającemu naruszenie art. 7
ust. 1, art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
W uzasadnieniu odwołania podniósł, iżw punkcie 2.1 („Wymiary") Załącznika nr 6 B
do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu dużej
pojemności", Zamawiający wprowadził wymóg, zgodnie z którym szerokośćautobusu dużej
pojemności wynosićpowinna nie więcej niż2525 mm. Wskazywał,że takie określenie
szerokości autobusów zaniża normęwprowadzonąDyrektywąRady Unii Europejskiej
96/53/WE z dnia 25 lipca 1996 roku ustanawiającądla niektórych pojazdów drogowych
poruszających sięna terytorium Wspólnoty maksymalne dopuszczalne wymiary w ruchu
krajowym i międzynarodowym oraz maksymalne dopuszczalne obciążenia w ruchu
międzynarodowym (Dz.U.UE.L.96.235.59), która zgodnie z jej Załącznikiem I -„Maksymalne
ciężary i wymiary oraz podobne parametry pojazdów" wynosi dla wszystkich pojazdów 2,55
m. Norma ta jest zatem wyższa od normy szerokości wymaganej przez Zamawiającego.
Podnosił, iżna dzieńskładania ofert wymagania Zamawiającego co do szerokości
autobusów dużej pojemności (nie więcej niż2525 mm) spełniająautobusy wyłącznie jednego
producenta, tj. SOR Libchavy spol. s r. o. (dalej: „SOR"). Za wyjątkiem SOR, na rynku
polskim nie ma obecnie producenta, którego autobusy nie przekraczałaby szerokości
maksymalnej dopuszczonej przez Zamawiającego. Przykładowo wskazywał na:
•
Solaris Urbino 12 - szerokość2550 mm,
•
Mercedes-Benz Citaro - 2550 mm,
•
Mercedes-Benz Conecto - 2550 mm,
•
Volvo 7700 - 2550 mm,
•
Scania Omni City - 2550 mm,
•
MAN Lion's City - 2550 mm.
W ocenie Odwołującego bezsprzecznym zatem jest, iżopis przedmiotu zamówienia
dokonany został w sposób faworyzujący jednego potencjalnego wykonawcę, a tym samym
Zamawiający dopuścił sięnaruszenia zasady uczciwej konkurencji oraz zasady równego
traktowania wykonawców. W konsekwencji Odwołujący stwierdzał, iżpunkt 2.1 („Wymiary")
Załącznika nr 6 B do SIWZ narusza przepis art. 7 ust. 1 oraz art. 29 ust. 2 PZP.
W dalszej części uzasadnienia Odwołujący wskazywał, iżw punkcie 2.8
(„Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem
funkcjonalnym autobusu małej pojemności", Zamawiający wprowadził wymóg, zgodnie z
którym ośprzednia zawieszenia autobusu małej pojemności posiadaćpowinna zawieszenie
niezależne. W ocenie Odwołującego przyjęcie,że ośprzednia powinna posiadać
zawieszenie niezależne i wyłączenie tym samym możliwości udzielenia zamówienia
wykonawcy oferującemu autobus o osi przedniej posiadającej zawieszenie zależne (tzw.
belkęsztywną) stanowi naruszenie przez Zamawiającego zasady uczciwej konkurencji.
Odwołujący sięwskazuje,że zarówno rozwiązania przewidujące zawieszenie niezależne, jak
i rozwiązania przewidujące zawieszenie zależne, sąrozwiązaniami powszechnie
stosowanymi w komunikacji miejskiej. Co więcej, choćzawieszenie zależne oraz niezależne
uznawane sąza rozwiązania równoważne, Odwołujący podnosi,że zawieszenie zależne
posiada w pewnym zakresie przewagęnad zawieszeniem niezależnym. Po pierwsze,
zawieszenie zależne (a więc tzw. belka sztywna) cechuje większa wytrzymałośćna trudne i
niesprzyjające warunki drogowe oraz na warunki wynikające ze złego stanu dróg. Po drugie,
zawieszenie zależne - w przeciwieństwie do zawieszenia niezależnego - jako nie
wymagające częstych napraw, jest znacznie tańsze w utrzymaniu niżzawieszenie
niezależne.
W związku z powyższym, wprowadzenie przez Zamawiającego wymogu, aby
zawieszenie w oferowanych przez potencjalnych wykonawców autobusach posiadało
zawieszenie niezależne jest całkowicie nieuzasadnione z punktu widzenia ich
funkcjonalności.
Wymagania w zakresie zawieszenia niezależnego nie jest w stanie spełnić
Odwołujący, ponieważoferowane przez niego autobusy posiadajązawieszenie zależne.
Jednocześnie preferowane przez Zamawiającego zawieszenie niezależne posiadają
autobusy produkowane przez SOR, co w kontekście powołanego jużpowyżej zarzutu
określenia szerokości autobusów według kryteriów, które spełniająjedynie pojazdy SOR,
przy uwzględnieniu okoliczności,że Zamawiający nie dopuszcza składania ofert
częściowych, równieżwymóg dotyczący zawieszenia autobusów małej pojemności, stanowi
w ocenie Odwołującego sięnaruszenie zasady równego traktowania wykonawców. Jeżeli
jednak Zamawiający uważa,że tylko autobusy o określonych przez niego parametrach
umożliwiająmu realizacjęcelu założonego w postępowaniu o zamówienie publiczne,
okolicznośćtakąpowinien wykazać.
Zamawiający złożył w formie faksu w dniu 8 lutego 2011 r., zaśw formie pisemnej – na
rozprawie, odpowiedźna odwołanie, w której wniósł o oddalenie odwołania. Odnosząc siędo
zarzutów Odwołującego dotyczących postanowienia punktu 2.8 („Zawieszenie") Załącznika
nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu
małej pojemności" argumentował, iżdokonując opisu zamówienia bazował na
dotychczasowym doświadczeniu w eksploatacji, miał na uwadze,że zamawiane autobusy
będąobsługiwały linie miejskie przez następne lata. Wywodził, iżpowinny one
charakteryzowaćsięnowymi rozwiązaniami konstrukcyjnymi, zapewniającymi wyższy
komfort i bezpieczeństwo jazdy, ograniczenie przechyłów nadwozia na zakrętach oraz
zmniejszenieśrednicy zawracania. Te wszystkie cechy niezbędne wręcz w autobusach
obsługujących wąskie i kręte uliczki centrów miast spełniaćma właśnie niezależne przednie
zawieszenie. Nie bez znaczenia pozostaje równieżfakt,że zawieszenia niezależne
charakteryzująsięrównieżwiększąwytrzymałością, niżtzw. sztywna belka.
Powołując sięna własne doświadczenie z eksploatacji autobusów ze sztywnąbelką
wskazywał, iżw ciągu ostatniego okresu zdarzyły się4 przypadki złamania osi w trakcie
obsługi linii miejskiej. Wywodził także,że autobusy wyposażone w ośniezależnąmają
równieżwiększąszerokośćprzejścia wynoszącąok. 900 mm, co jest nie bez znaczenia dla
potrzeb osób niepełnosprawnych. Argumentował, iżwskazane przez niego atuty
niezależnego zawieszenia oraz dokonujący siępostęp technologiczny powodują,że już
wkrótce - jak twierdząfachowcy- stanie sięono standardem w autobusach komunikacji
miejskiej i podmiejskiej, podobnie jak konstrukcja niskopodłogowa. Zawieszenie niezależne
jest rozwiązaniem nowoczesnym i występuje jużdziśobok tradycyjnego zawieszenia
zależnego z belkąsztywnąpowszechnie we współczesnych autobusach komunikacji
miejskiej. Obecnie nie jest to jużani rozwiązanie nietypowe, ani teżstosowane przez
jednego tylko producenta na polskim rynku, czy teższerzej na rynku wspólnotowym.
Wskazywał, iżwśród firm produkujących małe autobusy z zawieszeniem niezależnym
wymienićmożna wbrew twierdzeniom Odwołującego sięnie tylko firmęSOR Libchavy spol.
s.r.o. ale równieżSOLARIS ALPINA, IVECO POLAND (poprzednio Kapena), SOR POLAND
SP.Z O.O., AMZ - KUTNO SR Z O.O., MERCEDES CITARO, VIVACITY + C.
Podnosił, iżrównieżOdwołujący stosuje to rozwiązanie w swoich autobusach 12 m
rodziny Sancity oferując to rozwiązanie jako podstawowe.
Argumentował,że wielu producentów autobusów posiada w swojej ofercie autobusy miejskie
z obydwoma wariantami rozwiązań, właśnie po to by spełnićwymagania różnych klientów i
wykonanie każdego z nich nie jest dla nich problemem. Skoro takie rozwiązania są
powszechnie oferowane przez wielu producentów w autobusach będących przedmiotem
zamówienia w tym postępowaniu, zarzut stawiany przez Odwołującego pogwałcenia zasad
równego traktowania oraz uczciwej konkurencji należy uznaćm całkowicie chybiony. Tak
więc wymagania techniczne w SIWZ wynikające z w/w potrzeb określone zostały z
poszanowaniem zasad uczciwej konkurencji, mimo iżokreślone wymogi dotyczące
parametrów technicznych przedmiotu zamówienia sątrudne, a nawet niemożliwe do
spełnienia przez Odwołującego, co uniemożliwia mu złożenie oferty.
Załączył do odpowiedzi na odwołanie opinięrzeczoznawcy Remigiusza Rybickiego nr
AA/0122/11 z dnia 2 lutego 2011 r.
Na podstawie dokumentacji postępowania, w tym treści ogłoszenia o zamówieniu,
specyfikacji istotnych warunków zamówienia, odwołania, odpowiedzi na odwołanie,
oraz dokumentów i oświadczeń złożonych podczas rozprawy Krajowa Izba
Odwoławcza ustaliła, co następuje:
W pkt 2.1 („Wymiary") Załącznika nr 6 B do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz
z układem funkcjonalnym autobusu dużej pojemności", Zamawiający wprowadził wymóg,
zgodnie z którym szerokośćautobusu dużej pojemności wynosićpowinna nie więcej niż
2525 mm.
W punkcie 2.8 („Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu
zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu małej pojemności", Zamawiający
wprowadził wymóg, zgodnie z którym ośprzednia zawieszenia autobusu małej pojemności
posiadaćpowinna zawieszenie niezależne.
W dniu 27 stycznia 2011 r. Zamawiający odpowiadając na pytanie jednego z
wykonawców „Czy Zamawiający dopuszcza autobus wyposażony w belkę sztywną osi
przedniej?” udzielił odpowiedzi: „Zamawiający nie dopuszcza autobusu starszej konstrukcji z
belką sztywną osi przedniej, wpływającej na pogorszenie komfortu jazdy. Zgodnie z SIWZ –
Opis przedmiotu zamówienia : zawieszenie przedniej osi ma być niezależne.”
W dniu 27 stycznia 2011 r. Zamawiający odpowiadając na pytanie jednego z
wykonawców „Czy Zamawiający dopuszcza autobus o szerokości 2550 mm?” udzielił
odpowiedzi „Zamawiający dopuszcza autobus o szerokości 2550 mm”.
W tym samym dniu Zamawiający zamieścił na stronie internetowej modyfikacjęSIWZ
w zakresie m.in. pkt 2.1. załącznika nr 6B i dopuścił możliwośćzaoferowania autobusu o
dużej pojemności o szerokości nie więcej niż2550 mm.
Odwołujący, w trakcie rozprawy cofnął odwołanie w zakresie zarzutów dotyczących
postanowieńpkt 2.1 („Wymiary") Załącznika nr 6 B do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia
wraz z układem funkcjonalnym autobusu dużej pojemności", albowiem modyfikacja
dokonana przez Zamawiającego w dniu 27 stycznia 2011 r. czyniła zadośćjegożądaniom.
Krajowa Izba Odwoławcza zważyła, co następuje:
Skład orzekający Izby w pierwszej kolejności ustalił,że nie została wypełnionażadna
z przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Ustalono również,że odwołujący posiada interes w rozumieniu art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp, uprawniający go do złożenia odwołania, a także może ponieśćszkodę, albowiem
wykazał, iżwskutek dokonanej przez zamawiającego czynności opisu przedmiotu
zamówienia nie ma możliwości złożenia oferty w analizowanym postępowaniu.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówieńpublicznych
wymaganych przy procedurze, której wartośćszacunkowa zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp.
Odwołujący czynności zamawiającego polegającej na opisie w SIWZ przedmiotu
zamówienia zarzucił naruszenie art. 7 ust. 1 oraz art. 29 ust. 2 ustawy Pzp.
Przepis art. 29 ust. 1 ustawy Pzp stanowi,że przedmiot zamówienia opisuje sięw
sposób jednoznaczny i wyczerpujący, za pomocądostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogące miećwpływ na
sporządzenie oferty (definicja pozytywna). Kolejny ustęp przywoływanego przepisu zawiera
definicjęnegatywnąstanowiąc,że przedmiotu zamówienia nie można opisywaćw sposób,
który mógłby utrudniaćuczciwąkonkurencję. Z kolei w myśl art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
zamawiający przygotowuje i prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób
zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców.
Przechodząc do podniesionego w odwołaniu zarzutu skierowanego przeciwko
postanowieniu punktu 2.8 („Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis przedmiotu
zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu małej pojemności", tj. naruszenia art.
29 ust. 2, art. 7 ust. 1 ustawy Pzp, Izba podziela podnoszone w piśmiennictwie stanowisko,że zakazane jest dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia nie tylko takiego, który utrudnia
uczciwąkonkurencję, wskazując na konkretny produkt, ale i takiego, który potencjalnie
mógłby wpłynąćna konkurencjęna rynku. Zakaz ten nie oznacza konieczności nabycia
przez zamawiającego dostaw, usług czy robót budowlanych nieodpowiadających jego
potrzebom, zarówno co do jakości, funkcjonalności czy wymaganych parametrów
technicznych, a jedynie nakazuje dopuścićkonkurencjęmiędzy wykonawcami mogącymi
spełnićpostawione wymogi w odniesieniu do przedmiotu zamówienia bez ograniczania
dostępu do niego. Stąd bardzo istotnączynnościązamawiającego jest dokonanie opisu
przedmiotu zamówienia przez wskazanie tych jego cech, które majądla zamawiającego
kluczowe znaczenie. Jak słusznie zauważył Sąd Okręgowy w Zielonej Górze w wyroku z
dnia 15 października 2007 r., V Gaz 90/07, „uprawnieniem zamawiającego jest bowiem
prowadzenie postępowania w celu uzyskania takiego przedmiotu, jaki jest mu dogodny ze
względu na posiadane warunki oraz potrzeby i który spełni jego oczekiwania funkcjonalne
(...)". Jednocześnie jednak zamawiający swobodę precyzowania swoich wymagań ma
ograniczoną, w tym sensie, że jego wymagania muszą mieć uzasadnienie pozwalające na
zrównoważenie ograniczenia konkurencji. Sąd Okręgowy w Poznaniu w wyroku z dnia 11
sierpnia 2006 r., IX Ga 137/06, rozpatrując granice swobody opisu przedmiotu zamówienia,
podkreślił: „Prawo zamówień publicznych chroni bowiem z jednej strony interes
Zamawiającego (interes publiczny), z drugiej nakazuje przestrzegać zasady równego
traktowania potencjalnych wykonawców i uczciwej konkurencji. Formułując siwz,
Zamawiający musi mieć na uwadze dobra chronione tą ustawą i zachować równowagę
pomiędzy rozwiązaniami preferującymi poszczególne interesy". Wydaje się też, że
rozpatrując możliwość ograniczenia uczciwej konkurencji przez dokonanie tendencyjnego
opisu przedmiotu zamówienia, nie sposób abstrahować od warunków rynku właściwego dla
danych dostaw, usług czy robót budowlanych. Dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia
na podstawie katalogów jednego z producentów, (…) jest działaniem utrudniającym uczciwą
konkurencję. Warto też podkreślić, że dokonywanie opisu przedmiotu zamówienia przez
wskazanie rygorystycznych wymagań, nieuzasadnionych potrzebami zamawiającego, będzie
uprawdopodobniało naruszenie uczciwej konkurencji. (Dzierżanowski Włodzimierz,
Jerzykowski Jarosław, Stachowiak Małgorzata, komentarz, LEX 2010, Komentarz do art. 29
ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz.U.10.113.759), [w:] M.
Stachowiak, J. Jerzykowski, W. Dzierżanowski, Prawo zamówień publicznych. Komentarz,
LEX, 2010, wyd. IV).
Ponadto Izba wzięła pod uwagę, iżw praktyce zamówień publicznych, za wyjątkiem
prostych zamówień, prawie nigdy nie jest możliwe określenie znaczenia warunków udziału w
postępowaniu czy to opisanie przedmiotu zamówienia, który w ten czy inny sposób nie
uniemożliwia części wykonawców w ogóle złożenie oferty, a niektórych stawia w
uprzywilejowanej pozycji. Warunkiem nienaruszania konkurencji jest w takim przypadku brak
uniemożliwiania z góry niektórym podmiotom udziału w postępowaniu bez uzasadnienia w
obiektywnych potrzebach i interesach zamawiającego oraz brak sytuacji, w której
uprzywilejowanie danych wykonawców osiągnie rozmiary faktycznie przekreślające
jakąkolwiek konkurencję. Nie oznacza, to jednak wcale, iż zamówienie musi być w równym
stopniu "wygodne" wszystkim wykonawcom i dostosowane do profilu ich oferty i rodzaju czy
przebiegu działalności (wyrok KIO z dnia 24 czerwca 2010 r., sygn. akt KIO/UZP 1122/10).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy Izba stwierdziła, iż
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie i oddaliła zarzut naruszenia art. 7 ust. 1 i 29 ust. 2
ustawy Pzp w odniesieniu do pkt 2.8 („Zawieszenie") Załącznika nr 6 A do SIWZ - „Opis
przedmiotu zamówienia wraz z układem funkcjonalnym autobusu małej pojemności".
Izba stwierdziła,że to zamawiający określażądane przez siebie parametry
zamawianych pojazdów i może je określićnawet na wysokim poziomie, jeśli jest to
uzasadnione z punktu widzenia jego uzasadnionych i obiektywnych potrzeb.
Zamawiający wyjaśnił, iżeksploatuje jedenaści linii autobusowych, z czego cztery
linie sąto linie miejskie, zaśsiedem to linie podmiejskie. Zamawiane autobusy
wykorzystywane mająbyćna wszystkich obsługiwanych przez Zamawiającego liniach. Na
liniach podmiejskich autobusy obsługujądłuższe trasy, zaśśrednia prędkośćrozwijana przez
nie wynosi 50 km/h. Na liniach miejskichśrednia rozwijana prędkośćautobusy rozwijana
przez autobusy jest mniejsza, zaśpojazdy obsługujątrasy wiodące po wąskich i krętych
ulicach centrum miasta, z uwagi na występującątam ciasnązabudowę.
Zamawiający argumentował, iżprzy wskazanej przez niegośredniej prędkości na
liniach pozamiejskich różnice w komforcie jazdy pomiędzy autobusami o zawieszeniu
zależnym i niezależnym sąodczuwalne. Na konstrukcjęzawieszenia składająsięnie tylko
miechy pneumatyczne, ale równieżamortyzatory i zestrojenie. Amortyzatory przy konstrukcji
zawieszenia z belkąsztywnąmusza byćtwardsze, co ma wpływ na pogorszenie się
parametrów komfortu jazdy. Jest to zwłaszcza odczuwalne przy autobusach krótkich o małej
pojemności, w których ciężar masy nieresorowanej w stosunku do całego ciężaru pojazdu
jest wyższy niżprzy autobusach dłuższych. W trakcie rozprawy, Odwołujący ustosunkowując
siędo treści opinii z 2.2.2011 r. oświadczył, iżzgadza sięz twierdzeniem, iżzawieszenie
niezależne w stosunku do zawieszenia zależnego cechuje sięmniejszym udziałem mas
nieresorowanych pojazdu.
Odwołujący w trakcie rozprawy przyznał, iżprzy dłuższych trasach i dużych
prędkościach pasażer i kierowca może odczuwaćwyższy komfort jazdy autobusem
z zawieszeniem niezależnym co wynika z okoliczności, iżzawieszenie niezależne reaguje
bardziej płynnie na nierówności nawierzchni. Komfort ten jest natomiast porównywalny przy
krótszych trasach i przy złej nawierzchni dróg. Chęćzapewnienia wyższego komfortu
pasażerom i kierowcy w trakcie eksploatacji autobusów małej pojemności na liniach
pozamiejskich jest przejawem uzasadnionej i obiektywnej potrzeby Zamawiającego.
Zamawiający argumentował także, iżdo obsługi linii miejskich potrzebuje autobusów
zwrotnych, zdolnych do pokonywania ciaśniejszych promieni skrętu. Nie było sporne
pomiędzy stronami iżniezależnie od rodzaju zawieszenia autobusy musząspełniać
wynikające z obowiązujących przepisów wymogi co do promienia skrętu. Promień
zawracania jest określany normą, która oparta jest o dwa promienie w których autobus musi
sięzmieścić. Pojazd musi sięwpisaćw pierścieńopisany minimalnym i maksymalnym
promieniem wewnętrznym i zewnętrznym. Odwołujący przyznał w trakcie rozprawy,że
autobusy z zawieszeniem niezależnym wpisująsięw promieńw większym stopniu, dzięki
zmniejszonejśrednicy zawracania. Wynikało to równieżz treści opinii z 2.2.2011 r.
załączonej do odpowiedzi na odwołanie. W ocenie Izby chęćzamówienia autobusów z
zawieszeniem niezależnym które mająbyćwykorzystywane na krętych i wąskich ulicach
centrum miasta, gdzie promieńskrętu ma istotne znaczenie jest uzasadnionąi obiektywną
potrzebąZamawiającego. Rozwiązanie z zawieszeniem zależnym (belkąsztywną) mogłoby
utrudnićeksploatacjętych pojazdów na liniach miejskich.
Izba stwierdziła,że dopuszczenie możliwości zaoferowania autobusu mniejszej
pojemności z zawieszeniem zależnym miałoby taki skutek, iżumożliwiłoby Odwołującemu,
złożenie ważnej oferty, albowiem w chwili obecnej nie produkuje on takich autobusów.
Jednakże brak umożliwienia jednemu z kliku wykonawców zaoferowania produkowanego
przez niego pojazdu nie przesądza jeszcze o opisaniu przedmiotu zamówienia, który utrudnia
uczciwąkonkurencję.śaden przepis ustawy Pzp dotyczący konstruowania opisu przedmiotu
zamówienia nie nakazuje zamawiającemu przy opisywaniu urządzenia kierowaćsię
koniecznościąumożliwienia złożenia oferty każdemu producentowi pojazdu na rynku. Izba
podziela w tym zakresie stanowisko wyrażane jużwcześniej w orzecznictwie. Określenie
wymogów, np. dotyczących parametrów technicznych przedmiotu zamówienia trudnych, a
nawet niemożliwych do spełnienia przez danego wykonawcę, co uniemożliwia mu złożenie
oferty, nie oznacza jeszcze, że w danym stanie technicznym doszło do naruszenia zasady
równego traktowania wykonawców i zasady uczciwej konkurencji (por. wyrok KIO z dnia 10
stycznia 2011 r. KIO 2780/10).
W ocenie Izby nie zostało przez Odwołującego uprawdopodobnione, iżwymóg
zaoferowania autobusu małej pojemności z zawieszeniem niezależnym został określony
przez Zamawiającego jedynie celem uprzywilejowania autobusów konkretnego producenta.
Izba wzięła pod uwagę, iżzawieszenie niezależne jest rozwiązaniem nowoczesnym i
występuje jużdziśczęsto obok tradycyjnego zawieszenia zależnego z belkąsztywnąwe
współczesnych autobusach komunikacji miejskiej. Zamawiane autobusy będąobsługiwały
linie miejskie przez kilka następnych lat, więc uzasadnionym jest wymóg Zamawiającego
który chciał zamówićpojazdy z rozwiązaniem nowszym. Zamawiający wskazał,że wśród firm
produkujących małe autobusy z zawieszeniem niezależnym wymienićmożna firmę,
SOLARIS ALPINA, IVECO POLAND (poprzednio Kapena), SOR POLAND sp. z o.o., AMZ -
KUTNO sp. z o.o., MERCEDES CITARO, VIVACITY + C.
Odwołujący przyznał, iżspośród wskazywanych przez Zamawiającego producentów
autobusów o małej pojemności, spełniającym kwestionowany przez niego parametr, ważną
ofertęmogązłożyćSOR Libchavy spol. s.r.o., Solaris i SOR Poland sp. z o.o., nie posiadał
wiedzy co do oferty włoskiego producenta VIVACITY. Co do producenta AMZ Kutno
przyznał, iżproducent ten oferuje autobusy które spełniłyby wymogi graniczne
Zamawiającego ale sąto pojazdy niższej klasy oparte o mikrobusy np. sprinter. Autobusy
małej pojemności pozostałych producentów równieżposiadajązawieszenie niezależne, ale
według jego wiedzy nie odpowiadająwszystkim wymogom określonym w SIWZ i nie mogą
byćzaoferowane w niniejszym postępowaniu.
Odwołujący przyznał także, iżrozwiązanie oparte na zawieszeniu niezależnym
stosuje w produkowanych przez siebie autobusach o dużej pojemności, zaśw przyszłości, w
autobusach małej pojemności, równieżzamierza oferowaćzawieszenie niezależne.
Powyższe oznaczało, iżwymagane przez Zamawiającego rozwiązanie z
zawieszeniem niezależnym nie jest rozwiązaniem nietypowym, ani stosowanym przez
jednego tylko producenta na polskim rynku, czy teższerzej na rynku wspólnotowym.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba stwierdziła, iżkwestionowany przez Odwołującego
parametr odpowiada obiektywnym potrzebom i interesom Zamawiającego. Nie zostało
uprawdopodobnione, iżzostał on określony jedynie celem uprzywilejowania autobusów
konkretnego producenta. Wobec powyższego zarzut Odwołującego dotyczący pkt 2.8
Załącznika nr 6A do SIWZ Izba uznała za niezasadny.
Izba nie rozpoznawała zarzutów Odwołującego dotyczących postanowieńpkt 2.1
(„Wymiary") Załącznika nr 6 B do SIWZ - „Opis przedmiotu zamówienia wraz z układem
funkcjonalnym autobusu dużej pojemności", albowiem Odwołujący w trakcie rozprawy cofnął
odwołanie w tym zakresie.
Zgodnie z treściąart. 192 ust. 2 ustawy Pzp, Krajowa Izba Odwoławcza uwzględnia
odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy, które miało wpływ lub
może miećistotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie zamówienia, co ze
wskazanych wyżej względów nie miało miejsca w analizowanej sprawie.
Wobec powyższego, na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp orzeczono jak w
sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na
podstawie art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w zw. z § 3 pkt
1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
