rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2020-06-03
rok: 2020
data dokumentu: 2020-06-03
rok: 2020
sygnatury akt.:
KIO 703/20
KIO 703/20
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 czerwca 2020
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 kwietnia 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: INFRA – Centrum Doradztwa Sp.
z
o.o. z siedzibą w Warszawie, Instytut Kolejnictwa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
ARCADIS Sp
. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
w
postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą
w Warszawie,
przy udziale wykonawcy TPF Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
r. w Warszawie odwołania wniesionego
do
Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 2 kwietnia 2020 r. przez wykonawców
wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: INFRA – Centrum Doradztwa Sp.
z
o.o. z siedzibą w Warszawie, Instytut Kolejnictwa Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
ARCADIS Sp
. z o.o. z siedzibą w Warszawie,
w
postępowaniu prowadzonym przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą
w Warszawie,
przy udziale wykonawcy TPF Sp. z o.o. z
siedzibą w Warszawie, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego,
orzeka:
1.
Oddala odwołanie;
2.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.
Przewodniczący: …………………
Sygn. akt KIO 703/20
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w Warszawie prowadzi
w trybie przetargu nie
ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.
Opracowanie dokumentacji przedprojektowej dla projektu pn.: „Prace na linii kolejowej nr 204
na odcinku Malbork-
Braniewo" w ramach projektu pn.: „Prace przygotowawcze dla
wybranych projektów". Wartość zamówienia jest większa niż kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 27 stycznia 2020 r. pod numerem
2020/S 018-040432.
W dniu 2 kwietnia 2020 r. INFRA
– Centrum Doradztwa Sp. z o.o. jako lider
Konsorcjum w składzie INFRA – Centrum Doradztwa Sp. z o.o., Instytut Kolejnictwa Sp.
z
o.o. z siedzibą w Warszawie, ARCADIS Sp. z o.o., wniósł odwołanie wobec czynności
odrzucenia jego oferty. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 90
ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dniu 23 marca 2020 r. zawiadomił go
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Pismem z dnia 13 marca 2020 r. Zamawiający, działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp zwrócił się do Odwołującego o udzielenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny,
w
tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, ponieważ zaoferowana
przez Odwołującego cena ofertowa, wydała się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i wzbudziła wątpliwości Zamawiającego, co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub
wynikającymi z odrębnych przepisów. Zamawiający, działając zgodnie z pkt. 14.15 IDW,
zamieścił przedmiotowe wezwanie na dedykowanej do prowadzenia postępowania oraz
służącej do komunikacji pomiędzy Zamawiającym, w wykonawcami Platformie Zakupowej
Zamawiającego w zakładce Informacje od Zamawiającego.
Odwołujący podał, że w odpowiedzi na wezwanie, pismem z 16 marca 2020 r. zwrócił
się do Zamawiającego z prośbą o wydłużenie czasu dostarczania ww. dokumentów do 25
marca 2020 r. Odwołujący swoją prośbę motywował m.in. obszernością przygotowywanych
wyjaśnień, wysokim stopniem ich złożoności oraz koniecznością opracowania dokumentów
w
sposób wyczerpujący i rzetelny, co wymagało ze strony Odwołującego dużego nakładu
pracy. Odwołujący zgodnie z wymogami SIWZ zamieścił przedmiotowe pismo na Platformie
Sygn. akt KIO 703/20
Zakupowej Zamawiającego w zakładce Informacje skierowane do Zamawiającego. Jak
twierdzi Zamawiający w dniu 17 marca 2020 r. udzielił za pośrednictwem Platformy
Zakupowej odpowiedzi, że nie wyraża zgody na wydłużenie terminu na złożenie wyjaśnień.
Zamawiający swoją decyzję, argumentował tym, że w jego ocenie wyznaczony na złożenie
wyjaśnień termin od 13 do 19 marca do godziny 14:00 był wystarczający, aby Odwołujący
sposób należyty mógł przygotować i złożyć wyjaśnienia dla Zamawiającego.
Odwołujący podniósł, że do 18 marca 2020 r. nie był w stanie zalogować się do
Platformy Zakupowej. Problemy techniczne potwierdził również podczas rozmowy
telefonicznej z Odwołującym przedstawiciel Zamawiającego w dniu 17 marca 2020 r.,
podczas której udzielił on Odwołującemu informacji, że termin na złożenie wyjaśnień
zostanie przez Zamawiającego wydłużony. Mając na uwadze powyższe, Odwołujący będąc
przekonanym, że jego prośba została uwzględniona, nie złożył wyjaśnień w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego w wyznaczonym przez niego pierwotnym terminie. W dniu 23
marca 2020 r. Odwołujący za pośrednictwem Platformy Zakupowej Zamawiającego, otrzymał
informację o odrzuceniu jego oferty. Nie zgadzając się z powyższą decyzją Zamawiającego,
Odwołujący w dniu 24 marca 2020 r. wezwał Zamawiającego do usunięcia naruszeń ustawy
Pzp poprzez usunięcie nieprawidłowości polegającej na odrzuceniu jego oferty
i
wyznaczenie nowego terminu na złożenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Odwołujący w przedmiotowym piśmie wskazał, że w dniu 17 marca 2020 r. wysłał do
Zamawiającego za pośrednictwem poczty email prośbę o ustosunkowanie się do złożonego
przez Odwołującego wniosku, wskazując jednocześnie, że w tym dniu Platforma Zakupowa
Z
amawiającego była niedostępna. Odwołujący wskazał również, że niemal jednocześnie
z
uwagi na brak możliwości zalogowania się do Platformy, z Odwołującym skontaktował się
telefonicznie upoważniony przedstawiciel Zamawiającego. W trakcie rozmowy, Odwołujący
wystąpił z prośbą o przedłużenie terminu na złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej
ceny. Upoważniony przedstawiciel Zamawiającego pozytywnie ustosunkował się do prośby
Odwołującego informując, że terminy zostaną wydłużone zgodnie z prośbą Odwołującego.
Odwołujący podniósł, że złożone przez Odwołującego się wyjaśnienia
w
przedłużonym oraz ustalonym w trakcie rozmowy telefonicznej terminie uznane zostałyby
zapewne przez Zamawiającego za wystarczające, z uwagi na fakt, że zaoferowana przez
Odwołującego się cena nie jest ceną rażąco niską, co skutkowałoby wyborem oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 26 marca 2020 r. Zamawiający podtrzymał
swoją decyzję o odrzuceniu oferty Odwołującego. Pismem z dnia 27 marca 2020 r.
Odwołujący ponownie skierował do Zamawiającego pismo za pośrednictwem Platformy
Zakupowej wskazując na: brak możliwości udzielenia, brak poinformowania wykonawcy
Sygn. akt KIO 703/20
o
odmowie wydłużenia terminu do złożenia wyjaśnień oraz udzielenie informacji
o
przedłużeniu terminu na udzielenie wyjaśnień w drodze rozmowy telefonicznej
z
upoważnionym przedstawicielem Zamawiającego.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający przede wszystkim zdaje się nie dostrzegać, że
w dniu 13 marca 2020 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie
ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, a w dniu
20 marca 2020 r. zostało wydane Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r.
w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 491
z późn. zm.)., które to akty prawne wprowadziły szereg obostrzeń i zakazów skutkujących
znacznymi utrudnieniami w funkcjonowaniu przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstwa
wykonawcy. Należy wskazać, że z uwagi na wskazane powyżej akty prawne, ale także liczne
wytyczne i zalecenia Ministra Zdrowia oraz Głównego Inspektora Sanitarnego wykonawca
zobligowany był (praktycznie z dnia na dzień) do całkowitej reorganizacji pracy, zapewnienia
wszystkim swoim pracownikom i współpracownikom warunków do pracy zdalnej, a także do
uzupełnienia zespołu, który z powodów zdrowotnych nie mógł świadczyć pracy. Odwołujący
próbował uświadomić Zamawiającemu, że ten zdaje się nie zauważać, że termin na
uzupełnienie tj. od dnia 13 marca 2020 r. do 19 marca 2020 r. to był pierwszy tydzień
„narodowej kwarantanny", gdzie wszyscy pracodawcy w Polsce wprowadzali zalecenia
Ministra Zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego, ale i też nakazy płynące z wejścia
rozporządzeń w życie, a osoby odpowiedzialne za zarządzanie w danych podmiotach
zobligowane były wprost do zapewnienia bezpieczeństwa swoim pracownikom i klientom,
poprzez podejmowanie ponadstandardowych działań i środków, które w oczywisty sposób
wpływały na możliwości logistyczne i techniczne wykonawcy.
Odwołujący podkreślił, że przywołane okoliczności, stanowiące w oczywisty sposób
siłę wyższą, dostrzegł również sam ustawodawca, który w okresie wymiany stanowisk
pomiędzy Zamawiającym, a Odwołującym procedował ustawę, która ostatecznie weszła
w
życie w dniu 1 kwietnia 2020 r., zgodnie z którą zawieszeniu ulegną terminy zarówno
procesowe jak i terminy prawa materialnego, a warunkowane to będzie terminem
(zawieszenie będzie działać wstecz), w którym opublikowano pierwsze z rozporządzeń.
Powyższe jeszcze bardziej potwierdza, że stanowisko Zamawiającego w przedmiocie braku
zgody na wydłużenie terminu do udzielenia wyjaśnień jest nieprawidłowe, niezasadne
i
całkowicie nieakceptowalne z punktu widzenia zasad udzielania zamówień publicznych,
w
szczególności art. 7 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że całkowicie nieprawdziwe jest twierdzenie Zamawiającego,
że wykonawca przygotowując ofertę miał świadomość tego, że zostanie przez
Zamawiającego wezwany do udzielenia wyjaśnień na podstawie ar. 90 ust 1 ustawy Pzp.
Sygn. akt KIO 703/20
Zd
aniem Odwołującego wykonawca nie może mieć wiedzy, kiedy oraz w jakim zakresie
zostanie wezwany przez Zamawiającego, a tym bardziej nie może i nie jest w stanie
przygotować się na to, że wykonanie bliżej nieokreślonego co do zakresu wezwania, nastąpi
w cza
sie, gdy na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej będzie panował stan zagrożenia
epidemią lub stan epidemii.
Dalej Odwołujący podniósł, że Zamawiający nie poinformował go o braku zgody na
przedłużenie terminu. W zakładce platformy kontaktowej używanej w ramach Postępowania
w
folderze wiadomości do Wykonawcy nie ma odpowiedzi Zamawiającego na pismo
w
przedmiocie wydłużenia terminu. Tym samym należy przyjąć, że jedyną odpowiedzią
udzieloną przez Zamawiającego jest informacja udzielona telefonicznie przez
upoważnionego przedstawiciela Zamawiającego o przedłużeniu terminów do złożenia
wyjaśnień.
Odwołujący stwierdził, że informację o przedłużeniu terminu na udzielenie wyjaśnień
w
przedmiocie rażąco niskiej ceny uzyskał od upoważnionego przedstawiciela
Zamawiającego od Pani S. B.-S. (nr 22 473 27 20). O godzinie 13:12, 17 marca br.
Odwołujący nie mogąc się zalogować na Platformę Zakupową Zamawiającego wysłał
wiadomość email do Pana P. B. z prośbą o ustosunkowanie się do pisma Wykonawcy za
zakres
ie wyrażenia zgody na przedłużenie terminu złożenia wyjaśnień. Następnie, o godzinie
13:18, 17 marca br. do Odwołującego zadzwoniła przedstawicielka Zamawiającego, Pani S.
B.-S.
z informacją, że z uwagi na wyjątkowe okoliczności oraz panujący w Polsce stan
zagrożenia epidemią (a później stan epidemii) wszystkie terminy zostaną wydłużone i
Odwołujący będzie mógł przestać wyjaśnienia we wnioskowanym terminie.
Odwołujący podkreślił, że wiedząc kim jest przedstawicielka Zamawiającego i jaki
projekt
z ramienia Zamawiającego prowadzi, uznał, że dostał odpowiedź ustną na przesłaną
uprzednio wiadomość email.
W dniu 18 marca 2020 r., Odwołujący po chwilowym ustaniu problemów technicznych
po stronie Zamawiającego, zalogował się na Platformę Zakupową Zamawiającego, i pobrał
z
zakładki Korespondencja/lnformacje otrzymane od Zamawiającego pismo prolongujące
złożenie wyjaśnień RNC w postępowaniu o nr: 9090/1RZR3/01424/00327/20/P.
Równocześnie Wykonawca powziął informację o braku w przedmiotowej zakładce Platformy
Zakupowej Zamawiającego (zgodnie z opisem w pkt II niniejszego pisma) pisma od
Zamawiającego dotyczącego postępowania będącego przedmiotem niniejszego odwołania.
W
świetle zaistniałego stanu faktycznego Odwołujący uznał, że Zamawiający najwyraźniej
nadal ma problemy techniczne z zamieszczaniem pism na Platformie Zakupowej i za
Sygn. akt KIO 703/20
wiążącą uznał wiadomość telefoniczną, przygotowując jednocześnie odpowiedź w terminie
wskazanym we wniosku kierowanym do Zamawiającego.
Odwołujący wskazał, że mając na uwadze powyższe, w szczególności brak podstaw
do kwestionowania zaoferowanej przez Odwołującego ceny, ponownie wezwał
upoważnionego przedstawiciela Zamawiającego do anulowania czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz wyznaczenie nowego terminu na złożenie przez niego wyjaśnień oraz
niezwłocznego doprowadzenia do stanu zgodnego z ustawą Pzp w terminie 3 dni od dnia
otrzymania niniejszego pisma. Do dnia, w którym upływał termin na wniesienie odwołania,
Zamawiający nie ustosunkował się do prośby Odwołującego.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności
odrzucenia oferty Odwołującego, przywrócenia terminu na złożenie przez Odwołującego
wyjaśnień dotyczących ceny oferty oraz dokonania badania i oceny ofert oraz wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił wykonawca
TPF Sp. z o.o., wnosząc o oddalenie odwołania.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Wartość przedmiotowego zamówienia powiększona o podatek VAT wynosi
8.370.814,20 zł. Wartość zamówienia została przez Zamawiającego podana w punkcie II.1.5
ogłoszenia o zamówieniu.
Odwołujący złożył ofertę z ceną 4.489.500,00 zł.
W dniu 13 marca 2020 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, która jest niższa o co najmniej 30% od wartości
zam
ówienia, powiększonej o należny podatek od towarów i usług. Zamawiający wskazał
w
wezwaniu, że: wykonawca zobowiązany jest korzystać z form komunikacji dostępnych na
Platformie Zakupowej w zakładce dedykowanej przedmiotowemu Postępowaniu. Prosimy
o
złożenie dokumentów zgodnie z ppkt. 14.15.2 IDW (…) w terminie do dnia 19.03.2020 r.,
do godziny 14:00.
Sygn. akt KIO 703/20
Pismem z 16 marca 2020 r. Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o wydłużenie
terminu na złożenie wyjaśnień do 25 marca 2020 r. Odwołujący uzasadnił swój wniosek
obszernością przygotowywanych wyjaśnień i wskazał, że ze względu na wysoki stopień
złożoności, opracowanie dokumentów w sposób wyczerpujący i rzetelny, wymaga dużego
nakładu pracy.
Pismem z 17 marca 2020 r. zamieszczonym na platformie zakupowej Zamawi
ający
poinformował, że nie wyraża zgody na wydłużenie terminu na złożenie wyjaśnień do 25
marca 2020 r.
Pismem z 23 marca 2020 r. Zamawiający zawiadomił Odwołującego o odrzuceniu
jego oferty. W uzasadnieniu czynności odrzucenia Zamawiający podał: W dniu 13.03.2020 r.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrum Realizacji Inwestycji Region Północny zgodnie
z
art. 90 ust. 1a Ustawy zwrócił się do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny w terminie do 19 marca 2020 r. do godziny. 14:00. Powo
dem wystąpienia była
obawa Zamawiającego co do faktycznych możliwości prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia, w oparciu o wymagania określone w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz wymagania wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów,
regulacji i norm. Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny, spoczywa na Wykonawcy. Wykonawca nie udzielił wyjaśnień
w
wyznaczonym przez Zamawiającego terminie, tj. do 19 marca 2020 r. do godziny 14:00.
Pismem z 24 marca 2020 r. Odwołujący skierował do Zamawiającego wezwanie do
usunięcia naruszeń, w którym wskazał: (…) w dniu 16.03.2020 skierowaliśmy do
Zamawiającego wniosek o przedłużenie terminu, na złożenie przedmiotowych wyjaśnień.
W dniu 17.03.202
0 wysłaliśmy mail z prośbą o ustosunkowanie się Zamawiającego do
naszego wniosku. Równolegle platforma przetargowa była niedostępna. Jednocześnie
z
uwagi na aktualną sytuację w kraju oraz brak możliwości zalogowania się do platformy, na
której Zamawiający prowadził postępowanie oraz którą wykorzystuje do komunikacji
z
wykonawcami biorącymi udział w postępowaniu, skontaktował się telefonicznie z nami
upoważniony przedstawiciel Zamawiającego. W treści rozmowy wystąpiliśmy z prośbą
o
przedłużenie terminu złożenia wyjaśnień na ustosunkowanie się do pisma otrzymanego od
Zamawiającego w przedmiocie rażąco niskiej ceny. Upoważniony przedstawiciel
Zamawiającego, pozytywnie ustosunkował się do prośby INFRA wyrażając zgodę na
złożenie wyjaśnień informując, że terminy zostaną wydłużone zgodnie z pismami.
Tymczasem, zgodnie z pismem Zamawiającego z dnia 23 marca 2020 r, otrzymanym przez
INFRA w dniu 23 marca 2020 r. za pośrednictwem platformy przetargowej, oferta INFRA
została odrzucona na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy PZP – ponieważ w ocenie
Zamawiającego wykonawca nie złożył wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny w terminie
Sygn. akt KIO 703/20
wyznaczonym przez Zamawiającego w przedmiotowym wezwaniu. Podkreślenia wymaga,
że złożone przez INFRA wyjaśnienia, w przedłużonym oraz ustalonym w trakcie rozmowy
telefonicznej z upoważnionym przedstawicielem Zamawiającego, terminie uznane zostałyby
zapewne przez Zamawiającego za wystarczające, z uwagi na fakt, iż zaoferowana przez
INFRA cena nie jest ceną rażąco niską, co skutkowałoby wyborem oferty złożonej
w
przedmiotowym postępowaniu przez INFRA – ponieważ oferta INFRA była ofertą
najkorzystniejszą w prowadzonym postępowaniu (…).
Pismem z 26 marca 2020 r. Zamawiający udzielił odpowiedzi na powyższe wezwanie,
podając, że w dniu 17 marca 2020 r. za pośrednictwem Platformy Zakupowej udzielił
wykonawcy odpowiedzi, że nie wyraża zgody na wydłużenie terminu na złożenie wyjaśnień
dotyczących ceny oferty. W ocenie Zamawiającego wyznaczony na złożenie wyjaśnień
termin od 13.03.2020 r. do 19 marca 202
0 r. do godz. 14:00 był wystarczający, aby w sposób
należyty Wykonawca mógł te wyjaśnienia przygotować i złożyć. Zamawiający podkreślił, że
wykonawca mógł zapoznać się w ogłoszeniu o zamówieniu z kwotą szacunkową zamówienia
i przygotowując ofertę miał świadomość tego, że zostanie przez Zamawiającego wezwany
do udzielenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1a Ustawy. Wykonawca nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym przez Zamawiającego terminie. Zamawiający stwierdził, że we
wniosku z 17 marca 2020 r. wykonawca
nie zgłosił problemu z zalogowaniem się
i
funkcjonowaniem Platformy Zakupowej oraz „aktualną sytuacją w kraju". Zamawiający nie
odnotował próby powiadomienia ze strony wykonawcy o problemach technicznych
związanych z Platformą Zakupową w okresie od 13 do 19 marca 2020 r., dlatego zwraca się
do w
ykonawcy o przedstawienie dowodów na zgłoszenie powyższych problemów, tj. imię
i
nazwisko osoby/osób zgłaszającej/ych; numer/y telefonu lub adres/y e-mail, z którego/ych
wykonane zostało zgłoszenie; data i godzina, kiedy dokonano zgłoszenia; zrzut ekranu
z komputera z widocznym problemem lub/i nagranie wideo z zarejestrowanym problemem,
przy czym dowody w postaci zrzutu ekranu lub/i
nagrania wideo powinny być możliwe do
zweryfikowania w czasie.
Zamawiający podkreślił, że: zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy
postepowanie o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie,
prowadzi się z zachowaniem formy pisemnej. Forma oferty, innych dokumentów
i
oświadczeń w postępowaniu została również szczegółowo opisana w ppkt. 13.5 IDW,
natomiast forma komunikacji została opisana w pkt 14.15 IDW. W świetle ustawy
i
powyższych postanowień IDW nie jest możliwe wystąpienie o przedłużenie terminu złożenia
wyjaśnień na wezwanie Zamawiającego ustnie, w treści rozmowy telefonicznej. Nie jest
również możliwe udzielenie w takiej formie zgody na powyższe przez Zamawiającego.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 90 ustawy Pzp:
Sygn. akt KIO 703/20
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o ud
zielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w
szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
pa
ździernika 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
1a. W przypa
dku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu
postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może
z
wrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena
wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. (…)
Sygn. akt KIO 703/20
Stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W ocenie Izby Zamawiający zasadnie odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Odwołujący nie złożył w wyznaczonym
terminie wyjaśnień dotyczących ceny oferty i nie wykazał, aby ich złożenie nie było
obiektywnie możliwe. Odwołujący nie udowodnił swoich twierdzeń o niemożliwości
zalogowania się do platformy zakupowej w celu odczytania odpowiedzi Zamawiającego na
wniosek o przedłużenie terminu na złożenie wyjaśnień, a poleganie na informacjach, które –
jak twierdzi
– uzyskał w rozmowie telefonicznej od pracownika Zamawiającego, należy uznać
za niezgodne ze standardami należytej staranności wymaganej od profesjonalistów.
Po pierwsze, twierdzenia
Odwołującego, że niemożliwe było zalogowanie się do
platformy zakupowej i
odczytanie informacji, że Zamawiający nie przedłużył terminu na
złożenie wyjaśnień, pozostały gołosłowne. Odwołujący nie przedstawił zrzutów ekranów lub
jakichkolwiek innych dowodów na tę okoliczność. Odwołujący miał wiedzę, że na platformie
zakupowej została zamieszczona odpowiedź Zamawiającego na jego wniosek, dostał
bowiem automatyczne powiadomienie mailowe o zamieszczeniu tej korespondencji
(okoliczność przyznana przez Odwołującego). Skoro wiedział, że taka korespondencja
została do niego skierowana, to przyjmując nawet (choć to nie zostało udowodnione), że miał
problem z zalogowaniem się, w żaden sposób tego Zamawiającemu nie zgłosił. Złożony
przez Odwołującego na rozprawie wydruk maila do Zamawiającego zawiera wyłącznie
wniosek o jak najszybszą odpowiedź na jego prośbę, nie ma w nim mowy o jakichkolwiek
problemach technicznych i związaną z tym niemożliwością odczytania korespondencji. Co
więcej, Zamawiający w piśmie z 26 marca 2020 r. zwrócił się do Odwołującego
o przedstawienie konkretnych informacji i
dowodów dotyczących problemów technicznych,
a
Odwołujący takich informacji i dowodów nie przedstawił.
Skoro wykonawca wiedział, że została do niego skierowana odpowiedź na wniosek
o
przedłużenie terminu na złożenie wyjaśnień, to należyta staranność wymagana od
profesjonalisty nakazywałaby, aby w sytuacji problemów z jej odczytaniem, zgłosił te
problemy Zamawiającemu, a w przypadku ich nieusunięcia, złożył wyjaśnienia w pierwotnie
wskazanym terminie. Nieotrzymani
e wyraźnej zgody na przedłużenie terminu powinno
bowiem prowadzić do uznania, że termin przedłużony nie został. Odwołujący takiej
staranności nie dołożył, a następnie powoływał się na nieudowodniony przebieg rozmowy
z
pracownikiem Zamawiającego.
O zasadno
ści odwołania w żadnej mierze nie świadczy wskazana przez
Odwołującego na rozprawie okoliczność, że Odwołujący nie mógł odczytać pisma
Sygn. akt KIO 703/20
Zamawiającego, gdyż została ona zamieszczona w zakładce dotyczącej korespondencji do
Zamawiającego. Po pierwsze, stoi to w sprzeczności z prezentowanym w odwołaniu
stanowiskiem, że nie przeczytał pisma, gdyż nie mógł zalogować się na platformę zakupową.
Po drugie
– okoliczność ta nie była podstawą faktyczną zarzutów przedstawionych
w
odwołaniu, a została podniesiona dopiero na rozprawie. Niezależnie od powyższego,
przyjmując nawet, że było to źródłem jakichkolwiek problemów z odczytaniem odpowiedzi
Zamawiającego, to wykonawca, mając wiedzę o skierowaniu do niego korespondencji, nie
sygnalizował, że nie może jej na platformie odnaleźć.
Odnosząc się do powoływanej przez Odwołującego rozmowy z pracownikiem
Zamawiającego zauważyć należy, że treść tej rozmowy nie została udowodniona. Złożony
na rozprawie
zrzut ekranu może co najwyżej uprawdopodobnić, że wykonywane były
połączenia telefoniczne między Zamawiającym a Odwołującym, w żadnej mierze natomiast
nie dowodzi, jakie informacje wykonawca uzyskał. Niezależnie od powyższego, przyjmując
nawet, że rzeczywiście wykonawca uzyskał informację, że termin będzie przedłużony, nie
mogło stanowić do podstawy do przyjęcia, że są to informacje w jakikolwiek sposób wiążące.
Podkreślić należy, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie o udzielenie
zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, prowadzi się z zachowaniem
formy pisemnej
, a sposób komunikacji między Zamawiającym a wykonawcami określają
postanowienia SIWZ. Wykonawca jako profesjonalista nie może polegać na jakichkolwiek
ustnych obietnicach pracowników Zamawiającego i od nich uzależniać wywiązywanie się
z
ciążących na nim obowiązków.
Podsumowując, twierdzenia Odwołującego co do okoliczności faktycznych, na które
się powołuje, nie zostały udowodnione. Niezależnie od tego, zakładając, że rzeczywiście
zaistniały problemy z zalogowanie się na platformę oraz że pracownik Zamawiającego
przekazał ustną informację o przedłużeniu terminu na złożenie wyjaśnień, to sposób, w jaki
zachował się Odwołujący, należy uznać za nieusprawiedliwiony. Dokładając należytej
staranności wykonawca powinien po pierwsze zgłaszać w przewidzianej formie niemożność
odczytania korespondencji, o której wiedział, że została do niego skierowana, po drugie
powinien stosować się do wezwań wyrażonych we właściwej formie, a nie polegać na
ustnych informacjach.
Odnosząc się do odmowy przedłużenia terminu na złożenie wyjaśnień dotyczących
ceny
, Izba nie dopatrzyła się w tym naruszenia przez Zamawiającego przepisów prawa. Po
pierwsze nie można uznać za przekonującą argumentacji Odwołującego, że złożenie
wyjaśnień w wyznaczonym terminie nie było możliwe z uwagi na stan epidemii. Zauważenia
wymaga, że w skierowanym do Zamawiającego wniosku o przedłużenie terminu okoliczności
te nie zostały w żaden sposób podniesione, a znalazły się one dopiero w odwołaniu. Należy
Sygn. akt KIO 703/20
więc uznać to jedynie za argumentację przyjętą na potrzeby postępowania odwoławczego.
W tej sytuacji na marginesie jedynie zauważyć należy, że nie zostało wykazane, iż
wprowadzenie stanu epidemii i związanych z tym stanem restrykcji, uniemożliwiało czy
istotnie utrudniało złożenie wyjaśnień. W ocenie Izby powszechnie stosowane narzędzia
elektroniczne pozwalały na przygotowanie wyjaśnień i nie wpływały na to obostrzenia
związane chociażby z przemieszczaniem się czy organizowaniem spotkań. Ponadto
zauważenia wymaga, że wykonawca, który rzetelnie skalkulował cenę oferty, powinien
dysponować szczegółami kalkulacji oraz przyjętymi do niej założeniami, co pozwala na
sprawne przygotowanie wyjaśnień. Wyjaśnienia dotyczące ceny nie mają bowiem
(a z
pewnością nie powinny mieć) charakteru nowo tworzonej koncepcji, ale mają
przedstawiać to, co już wykonawca opracował, przeanalizował i skalkulował przed złożeniem
oferty. Dodatkowo, jak
słusznie zauważył Zamawiający, skoro wykonawca znał wartość
szacunkową zamówienia (została ona podana w ogłoszeniu o zamówieniu), to oferując cenę
o ponad 30% niższą od tej wartości powinien wiedzieć, że będzie na nim spoczywać
obowiązek złożenia wyjaśnień. Trudno zatem uznać, że złożenie wyjaśnień w terminie
wyznaczonym przez Zamawiającego było obiektywnie niemożliwe.
Wobec niestwierd
zenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O k
osztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018
r. poz. 972), stosownie do wyniku postępowania obciążając tymi kosztami Odwołującego.
Przewodniczący: …………………
1.
Oddala odwołanie;
2.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego i zalicza w poczet kosztów postępowania
odwoławczego kwotę 15 000 zł 00 gr (słownie: piętnaście tysięcy złotych zero groszy)
uiszczoną przez Odwołującego tytułem wpisu od odwołania;
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2019 r., poz. 1843) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej
do Sądu Okręgowego Warszawa-Praga w Warszawie.
Przewodniczący: …………………
Sygn. akt KIO 703/20
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. z siedzibą w Warszawie prowadzi
w trybie przetargu nie
ograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn.
Opracowanie dokumentacji przedprojektowej dla projektu pn.: „Prace na linii kolejowej nr 204
na odcinku Malbork-
Braniewo" w ramach projektu pn.: „Prace przygotowawcze dla
wybranych projektów". Wartość zamówienia jest większa niż kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało
opublikowane w
Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej 27 stycznia 2020 r. pod numerem
2020/S 018-040432.
W dniu 2 kwietnia 2020 r. INFRA
– Centrum Doradztwa Sp. z o.o. jako lider
Konsorcjum w składzie INFRA – Centrum Doradztwa Sp. z o.o., Instytut Kolejnictwa Sp.
z
o.o. z siedzibą w Warszawie, ARCADIS Sp. z o.o., wniósł odwołanie wobec czynności
odrzucenia jego oferty. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie przepisów: art. 90
ust. 3 w zw. z art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp.
Odwołujący wskazał, że Zamawiający w dniu 23 marca 2020 r. zawiadomił go
o odrzuceniu jego oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp.
Pismem z dnia 13 marca 2020 r. Zamawiający, działając na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy
Pzp zwrócił się do Odwołującego o udzielenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny,
w
tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, ponieważ zaoferowana
przez Odwołującego cena ofertowa, wydała się rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia i wzbudziła wątpliwości Zamawiającego, co do możliwości wykonania
przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub
wynikającymi z odrębnych przepisów. Zamawiający, działając zgodnie z pkt. 14.15 IDW,
zamieścił przedmiotowe wezwanie na dedykowanej do prowadzenia postępowania oraz
służącej do komunikacji pomiędzy Zamawiającym, w wykonawcami Platformie Zakupowej
Zamawiającego w zakładce Informacje od Zamawiającego.
Odwołujący podał, że w odpowiedzi na wezwanie, pismem z 16 marca 2020 r. zwrócił
się do Zamawiającego z prośbą o wydłużenie czasu dostarczania ww. dokumentów do 25
marca 2020 r. Odwołujący swoją prośbę motywował m.in. obszernością przygotowywanych
wyjaśnień, wysokim stopniem ich złożoności oraz koniecznością opracowania dokumentów
w
sposób wyczerpujący i rzetelny, co wymagało ze strony Odwołującego dużego nakładu
pracy. Odwołujący zgodnie z wymogami SIWZ zamieścił przedmiotowe pismo na Platformie
Sygn. akt KIO 703/20
Zakupowej Zamawiającego w zakładce Informacje skierowane do Zamawiającego. Jak
twierdzi Zamawiający w dniu 17 marca 2020 r. udzielił za pośrednictwem Platformy
Zakupowej odpowiedzi, że nie wyraża zgody na wydłużenie terminu na złożenie wyjaśnień.
Zamawiający swoją decyzję, argumentował tym, że w jego ocenie wyznaczony na złożenie
wyjaśnień termin od 13 do 19 marca do godziny 14:00 był wystarczający, aby Odwołujący
sposób należyty mógł przygotować i złożyć wyjaśnienia dla Zamawiającego.
Odwołujący podniósł, że do 18 marca 2020 r. nie był w stanie zalogować się do
Platformy Zakupowej. Problemy techniczne potwierdził również podczas rozmowy
telefonicznej z Odwołującym przedstawiciel Zamawiającego w dniu 17 marca 2020 r.,
podczas której udzielił on Odwołującemu informacji, że termin na złożenie wyjaśnień
zostanie przez Zamawiającego wydłużony. Mając na uwadze powyższe, Odwołujący będąc
przekonanym, że jego prośba została uwzględniona, nie złożył wyjaśnień w odpowiedzi na
wezwanie Zamawiającego w wyznaczonym przez niego pierwotnym terminie. W dniu 23
marca 2020 r. Odwołujący za pośrednictwem Platformy Zakupowej Zamawiającego, otrzymał
informację o odrzuceniu jego oferty. Nie zgadzając się z powyższą decyzją Zamawiającego,
Odwołujący w dniu 24 marca 2020 r. wezwał Zamawiającego do usunięcia naruszeń ustawy
Pzp poprzez usunięcie nieprawidłowości polegającej na odrzuceniu jego oferty
i
wyznaczenie nowego terminu na złożenie wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny.
Odwołujący w przedmiotowym piśmie wskazał, że w dniu 17 marca 2020 r. wysłał do
Zamawiającego za pośrednictwem poczty email prośbę o ustosunkowanie się do złożonego
przez Odwołującego wniosku, wskazując jednocześnie, że w tym dniu Platforma Zakupowa
Z
amawiającego była niedostępna. Odwołujący wskazał również, że niemal jednocześnie
z
uwagi na brak możliwości zalogowania się do Platformy, z Odwołującym skontaktował się
telefonicznie upoważniony przedstawiciel Zamawiającego. W trakcie rozmowy, Odwołujący
wystąpił z prośbą o przedłużenie terminu na złożenie wyjaśnień w przedmiocie rażąco niskiej
ceny. Upoważniony przedstawiciel Zamawiającego pozytywnie ustosunkował się do prośby
Odwołującego informując, że terminy zostaną wydłużone zgodnie z prośbą Odwołującego.
Odwołujący podniósł, że złożone przez Odwołującego się wyjaśnienia
w
przedłużonym oraz ustalonym w trakcie rozmowy telefonicznej terminie uznane zostałyby
zapewne przez Zamawiającego za wystarczające, z uwagi na fakt, że zaoferowana przez
Odwołującego się cena nie jest ceną rażąco niską, co skutkowałoby wyborem oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Odwołujący wskazał, że pismem z dnia 26 marca 2020 r. Zamawiający podtrzymał
swoją decyzję o odrzuceniu oferty Odwołującego. Pismem z dnia 27 marca 2020 r.
Odwołujący ponownie skierował do Zamawiającego pismo za pośrednictwem Platformy
Zakupowej wskazując na: brak możliwości udzielenia, brak poinformowania wykonawcy
Sygn. akt KIO 703/20
o
odmowie wydłużenia terminu do złożenia wyjaśnień oraz udzielenie informacji
o
przedłużeniu terminu na udzielenie wyjaśnień w drodze rozmowy telefonicznej
z
upoważnionym przedstawicielem Zamawiającego.
Odwołujący podniósł, że Zamawiający przede wszystkim zdaje się nie dostrzegać, że
w dniu 13 marca 2020 r. zostało wydane rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie
ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemicznego, a w dniu
20 marca 2020 r. zostało wydane Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r.
w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz. U. poz. 491
z późn. zm.)., które to akty prawne wprowadziły szereg obostrzeń i zakazów skutkujących
znacznymi utrudnieniami w funkcjonowaniu przedsiębiorstw, w tym przedsiębiorstwa
wykonawcy. Należy wskazać, że z uwagi na wskazane powyżej akty prawne, ale także liczne
wytyczne i zalecenia Ministra Zdrowia oraz Głównego Inspektora Sanitarnego wykonawca
zobligowany był (praktycznie z dnia na dzień) do całkowitej reorganizacji pracy, zapewnienia
wszystkim swoim pracownikom i współpracownikom warunków do pracy zdalnej, a także do
uzupełnienia zespołu, który z powodów zdrowotnych nie mógł świadczyć pracy. Odwołujący
próbował uświadomić Zamawiającemu, że ten zdaje się nie zauważać, że termin na
uzupełnienie tj. od dnia 13 marca 2020 r. do 19 marca 2020 r. to był pierwszy tydzień
„narodowej kwarantanny", gdzie wszyscy pracodawcy w Polsce wprowadzali zalecenia
Ministra Zdrowia, Głównego Inspektora Sanitarnego, ale i też nakazy płynące z wejścia
rozporządzeń w życie, a osoby odpowiedzialne za zarządzanie w danych podmiotach
zobligowane były wprost do zapewnienia bezpieczeństwa swoim pracownikom i klientom,
poprzez podejmowanie ponadstandardowych działań i środków, które w oczywisty sposób
wpływały na możliwości logistyczne i techniczne wykonawcy.
Odwołujący podkreślił, że przywołane okoliczności, stanowiące w oczywisty sposób
siłę wyższą, dostrzegł również sam ustawodawca, który w okresie wymiany stanowisk
pomiędzy Zamawiającym, a Odwołującym procedował ustawę, która ostatecznie weszła
w
życie w dniu 1 kwietnia 2020 r., zgodnie z którą zawieszeniu ulegną terminy zarówno
procesowe jak i terminy prawa materialnego, a warunkowane to będzie terminem
(zawieszenie będzie działać wstecz), w którym opublikowano pierwsze z rozporządzeń.
Powyższe jeszcze bardziej potwierdza, że stanowisko Zamawiającego w przedmiocie braku
zgody na wydłużenie terminu do udzielenia wyjaśnień jest nieprawidłowe, niezasadne
i
całkowicie nieakceptowalne z punktu widzenia zasad udzielania zamówień publicznych,
w
szczególności art. 7 ustawy Pzp.
Odwołujący podniósł, że całkowicie nieprawdziwe jest twierdzenie Zamawiającego,
że wykonawca przygotowując ofertę miał świadomość tego, że zostanie przez
Zamawiającego wezwany do udzielenia wyjaśnień na podstawie ar. 90 ust 1 ustawy Pzp.
Sygn. akt KIO 703/20
Zd
aniem Odwołującego wykonawca nie może mieć wiedzy, kiedy oraz w jakim zakresie
zostanie wezwany przez Zamawiającego, a tym bardziej nie może i nie jest w stanie
przygotować się na to, że wykonanie bliżej nieokreślonego co do zakresu wezwania, nastąpi
w cza
sie, gdy na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej będzie panował stan zagrożenia
epidemią lub stan epidemii.
Dalej Odwołujący podniósł, że Zamawiający nie poinformował go o braku zgody na
przedłużenie terminu. W zakładce platformy kontaktowej używanej w ramach Postępowania
w
folderze wiadomości do Wykonawcy nie ma odpowiedzi Zamawiającego na pismo
w
przedmiocie wydłużenia terminu. Tym samym należy przyjąć, że jedyną odpowiedzią
udzieloną przez Zamawiającego jest informacja udzielona telefonicznie przez
upoważnionego przedstawiciela Zamawiającego o przedłużeniu terminów do złożenia
wyjaśnień.
Odwołujący stwierdził, że informację o przedłużeniu terminu na udzielenie wyjaśnień
w
przedmiocie rażąco niskiej ceny uzyskał od upoważnionego przedstawiciela
Zamawiającego od Pani S. B.-S. (nr 22 473 27 20). O godzinie 13:12, 17 marca br.
Odwołujący nie mogąc się zalogować na Platformę Zakupową Zamawiającego wysłał
wiadomość email do Pana P. B. z prośbą o ustosunkowanie się do pisma Wykonawcy za
zakres
ie wyrażenia zgody na przedłużenie terminu złożenia wyjaśnień. Następnie, o godzinie
13:18, 17 marca br. do Odwołującego zadzwoniła przedstawicielka Zamawiającego, Pani S.
B.-S.
z informacją, że z uwagi na wyjątkowe okoliczności oraz panujący w Polsce stan
zagrożenia epidemią (a później stan epidemii) wszystkie terminy zostaną wydłużone i
Odwołujący będzie mógł przestać wyjaśnienia we wnioskowanym terminie.
Odwołujący podkreślił, że wiedząc kim jest przedstawicielka Zamawiającego i jaki
projekt
z ramienia Zamawiającego prowadzi, uznał, że dostał odpowiedź ustną na przesłaną
uprzednio wiadomość email.
W dniu 18 marca 2020 r., Odwołujący po chwilowym ustaniu problemów technicznych
po stronie Zamawiającego, zalogował się na Platformę Zakupową Zamawiającego, i pobrał
z
zakładki Korespondencja/lnformacje otrzymane od Zamawiającego pismo prolongujące
złożenie wyjaśnień RNC w postępowaniu o nr: 9090/1RZR3/01424/00327/20/P.
Równocześnie Wykonawca powziął informację o braku w przedmiotowej zakładce Platformy
Zakupowej Zamawiającego (zgodnie z opisem w pkt II niniejszego pisma) pisma od
Zamawiającego dotyczącego postępowania będącego przedmiotem niniejszego odwołania.
W
świetle zaistniałego stanu faktycznego Odwołujący uznał, że Zamawiający najwyraźniej
nadal ma problemy techniczne z zamieszczaniem pism na Platformie Zakupowej i za
Sygn. akt KIO 703/20
wiążącą uznał wiadomość telefoniczną, przygotowując jednocześnie odpowiedź w terminie
wskazanym we wniosku kierowanym do Zamawiającego.
Odwołujący wskazał, że mając na uwadze powyższe, w szczególności brak podstaw
do kwestionowania zaoferowanej przez Odwołującego ceny, ponownie wezwał
upoważnionego przedstawiciela Zamawiającego do anulowania czynności odrzucenia oferty
Odwołującego oraz wyznaczenie nowego terminu na złożenie przez niego wyjaśnień oraz
niezwłocznego doprowadzenia do stanu zgodnego z ustawą Pzp w terminie 3 dni od dnia
otrzymania niniejszego pisma. Do dnia, w którym upływał termin na wniesienie odwołania,
Zamawiający nie ustosunkował się do prośby Odwołującego.
Odwołujący wniósł o nakazanie Zamawiającemu: unieważnienia czynności
odrzucenia oferty Odwołującego, przywrócenia terminu na złożenie przez Odwołującego
wyjaśnień dotyczących ceny oferty oraz dokonania badania i oceny ofert oraz wyboru oferty
Odwołującego jako najkorzystniejszej.
Do postępowania odwoławczego po stronie Zamawiającego przystąpił wykonawca
TPF Sp. z o.o., wnosząc o oddalenie odwołania.
Na podstawie dokument
acji przedmiotowego postępowania oraz biorąc pod uwagę
stanowiska stron, Izba
ustaliła i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że Odwołujący spełnia określone w art. 179 ust. 1 ustawy
Pzp przesłanki korzystania ze środków ochrony prawnej, tj. ma interes w uzyskaniu
zamówienia, a naruszenie przez Zamawiającego przepisów ustawy Pzp może spowodować
poniesienie przez niego szkody polegającej na nieuzyskaniu zamówienia.
Izba ustaliła następujący stan faktyczny:
Wartość przedmiotowego zamówienia powiększona o podatek VAT wynosi
8.370.814,20 zł. Wartość zamówienia została przez Zamawiającego podana w punkcie II.1.5
ogłoszenia o zamówieniu.
Odwołujący złożył ofertę z ceną 4.489.500,00 zł.
W dniu 13 marca 2020 r. Zamawiający wezwał Odwołującego do złożenia wyjaśnień
dotyczących zaoferowanej ceny, która jest niższa o co najmniej 30% od wartości
zam
ówienia, powiększonej o należny podatek od towarów i usług. Zamawiający wskazał
w
wezwaniu, że: wykonawca zobowiązany jest korzystać z form komunikacji dostępnych na
Platformie Zakupowej w zakładce dedykowanej przedmiotowemu Postępowaniu. Prosimy
o
złożenie dokumentów zgodnie z ppkt. 14.15.2 IDW (…) w terminie do dnia 19.03.2020 r.,
do godziny 14:00.
Sygn. akt KIO 703/20
Pismem z 16 marca 2020 r. Odwołujący zwrócił się do Zamawiającego o wydłużenie
terminu na złożenie wyjaśnień do 25 marca 2020 r. Odwołujący uzasadnił swój wniosek
obszernością przygotowywanych wyjaśnień i wskazał, że ze względu na wysoki stopień
złożoności, opracowanie dokumentów w sposób wyczerpujący i rzetelny, wymaga dużego
nakładu pracy.
Pismem z 17 marca 2020 r. zamieszczonym na platformie zakupowej Zamawi
ający
poinformował, że nie wyraża zgody na wydłużenie terminu na złożenie wyjaśnień do 25
marca 2020 r.
Pismem z 23 marca 2020 r. Zamawiający zawiadomił Odwołującego o odrzuceniu
jego oferty. W uzasadnieniu czynności odrzucenia Zamawiający podał: W dniu 13.03.2020 r.
PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Centrum Realizacji Inwestycji Region Północny zgodnie
z
art. 90 ust. 1a Ustawy zwrócił się do Wykonawcy o udzielenie wyjaśnień w zakresie rażąco
niskiej ceny w terminie do 19 marca 2020 r. do godziny. 14:00. Powo
dem wystąpienia była
obawa Zamawiającego co do faktycznych możliwości prawidłowego wykonania przedmiotu
zamówienia, w oparciu o wymagania określone w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia oraz wymagania wynikające z powszechnie obowiązujących przepisów,
regulacji i norm. Zgodnie z art. 90 ust. 2 ustawy obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny, spoczywa na Wykonawcy. Wykonawca nie udzielił wyjaśnień
w
wyznaczonym przez Zamawiającego terminie, tj. do 19 marca 2020 r. do godziny 14:00.
Pismem z 24 marca 2020 r. Odwołujący skierował do Zamawiającego wezwanie do
usunięcia naruszeń, w którym wskazał: (…) w dniu 16.03.2020 skierowaliśmy do
Zamawiającego wniosek o przedłużenie terminu, na złożenie przedmiotowych wyjaśnień.
W dniu 17.03.202
0 wysłaliśmy mail z prośbą o ustosunkowanie się Zamawiającego do
naszego wniosku. Równolegle platforma przetargowa była niedostępna. Jednocześnie
z
uwagi na aktualną sytuację w kraju oraz brak możliwości zalogowania się do platformy, na
której Zamawiający prowadził postępowanie oraz którą wykorzystuje do komunikacji
z
wykonawcami biorącymi udział w postępowaniu, skontaktował się telefonicznie z nami
upoważniony przedstawiciel Zamawiającego. W treści rozmowy wystąpiliśmy z prośbą
o
przedłużenie terminu złożenia wyjaśnień na ustosunkowanie się do pisma otrzymanego od
Zamawiającego w przedmiocie rażąco niskiej ceny. Upoważniony przedstawiciel
Zamawiającego, pozytywnie ustosunkował się do prośby INFRA wyrażając zgodę na
złożenie wyjaśnień informując, że terminy zostaną wydłużone zgodnie z pismami.
Tymczasem, zgodnie z pismem Zamawiającego z dnia 23 marca 2020 r, otrzymanym przez
INFRA w dniu 23 marca 2020 r. za pośrednictwem platformy przetargowej, oferta INFRA
została odrzucona na podstawie art. 90 ust. 3 ustawy PZP – ponieważ w ocenie
Zamawiającego wykonawca nie złożył wyjaśnień w zakresie rażąco niskiej ceny w terminie
Sygn. akt KIO 703/20
wyznaczonym przez Zamawiającego w przedmiotowym wezwaniu. Podkreślenia wymaga,
że złożone przez INFRA wyjaśnienia, w przedłużonym oraz ustalonym w trakcie rozmowy
telefonicznej z upoważnionym przedstawicielem Zamawiającego, terminie uznane zostałyby
zapewne przez Zamawiającego za wystarczające, z uwagi na fakt, iż zaoferowana przez
INFRA cena nie jest ceną rażąco niską, co skutkowałoby wyborem oferty złożonej
w
przedmiotowym postępowaniu przez INFRA – ponieważ oferta INFRA była ofertą
najkorzystniejszą w prowadzonym postępowaniu (…).
Pismem z 26 marca 2020 r. Zamawiający udzielił odpowiedzi na powyższe wezwanie,
podając, że w dniu 17 marca 2020 r. za pośrednictwem Platformy Zakupowej udzielił
wykonawcy odpowiedzi, że nie wyraża zgody na wydłużenie terminu na złożenie wyjaśnień
dotyczących ceny oferty. W ocenie Zamawiającego wyznaczony na złożenie wyjaśnień
termin od 13.03.2020 r. do 19 marca 202
0 r. do godz. 14:00 był wystarczający, aby w sposób
należyty Wykonawca mógł te wyjaśnienia przygotować i złożyć. Zamawiający podkreślił, że
wykonawca mógł zapoznać się w ogłoszeniu o zamówieniu z kwotą szacunkową zamówienia
i przygotowując ofertę miał świadomość tego, że zostanie przez Zamawiającego wezwany
do udzielenia wyjaśnień na podstawie art. 90 ust. 1a Ustawy. Wykonawca nie udzielił
wyjaśnień w wyznaczonym przez Zamawiającego terminie. Zamawiający stwierdził, że we
wniosku z 17 marca 2020 r. wykonawca
nie zgłosił problemu z zalogowaniem się
i
funkcjonowaniem Platformy Zakupowej oraz „aktualną sytuacją w kraju". Zamawiający nie
odnotował próby powiadomienia ze strony wykonawcy o problemach technicznych
związanych z Platformą Zakupową w okresie od 13 do 19 marca 2020 r., dlatego zwraca się
do w
ykonawcy o przedstawienie dowodów na zgłoszenie powyższych problemów, tj. imię
i
nazwisko osoby/osób zgłaszającej/ych; numer/y telefonu lub adres/y e-mail, z którego/ych
wykonane zostało zgłoszenie; data i godzina, kiedy dokonano zgłoszenia; zrzut ekranu
z komputera z widocznym problemem lub/i nagranie wideo z zarejestrowanym problemem,
przy czym dowody w postaci zrzutu ekranu lub/i
nagrania wideo powinny być możliwe do
zweryfikowania w czasie.
Zamawiający podkreślił, że: zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy
postepowanie o udzielenie zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie,
prowadzi się z zachowaniem formy pisemnej. Forma oferty, innych dokumentów
i
oświadczeń w postępowaniu została również szczegółowo opisana w ppkt. 13.5 IDW,
natomiast forma komunikacji została opisana w pkt 14.15 IDW. W świetle ustawy
i
powyższych postanowień IDW nie jest możliwe wystąpienie o przedłużenie terminu złożenia
wyjaśnień na wezwanie Zamawiającego ustnie, w treści rozmowy telefonicznej. Nie jest
również możliwe udzielenie w takiej formie zgody na powyższe przez Zamawiającego.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 90 ustawy Pzp:
Sygn. akt KIO 703/20
1. Jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się rażąco
niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co do
możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi przez
zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o ud
zielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w
szczególności w zakresie:
1)
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta
do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo
minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10
pa
ździernika 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz.U. z 2018 r. poz. 2177);
2)
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3)
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5)
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
1a. W przypa
dku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1)
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej
przed wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej
cen wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień,
o
których mowa w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które
nie wymagają wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług,
zaktualizowanej z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu
postępowania, w szczególności istotnej zmiany cen rynkowych, zamawiający może
z
wrócić się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa w ust. 1.
2. Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na
wykonawcy.
3. Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana
ocena
wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską
cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia. (…)
Sygn. akt KIO 703/20
Stosownie do art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W ocenie Izby Zamawiający zasadnie odrzucił ofertę Odwołującego na podstawie art.
89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp. Odwołujący nie złożył w wyznaczonym
terminie wyjaśnień dotyczących ceny oferty i nie wykazał, aby ich złożenie nie było
obiektywnie możliwe. Odwołujący nie udowodnił swoich twierdzeń o niemożliwości
zalogowania się do platformy zakupowej w celu odczytania odpowiedzi Zamawiającego na
wniosek o przedłużenie terminu na złożenie wyjaśnień, a poleganie na informacjach, które –
jak twierdzi
– uzyskał w rozmowie telefonicznej od pracownika Zamawiającego, należy uznać
za niezgodne ze standardami należytej staranności wymaganej od profesjonalistów.
Po pierwsze, twierdzenia
Odwołującego, że niemożliwe było zalogowanie się do
platformy zakupowej i
odczytanie informacji, że Zamawiający nie przedłużył terminu na
złożenie wyjaśnień, pozostały gołosłowne. Odwołujący nie przedstawił zrzutów ekranów lub
jakichkolwiek innych dowodów na tę okoliczność. Odwołujący miał wiedzę, że na platformie
zakupowej została zamieszczona odpowiedź Zamawiającego na jego wniosek, dostał
bowiem automatyczne powiadomienie mailowe o zamieszczeniu tej korespondencji
(okoliczność przyznana przez Odwołującego). Skoro wiedział, że taka korespondencja
została do niego skierowana, to przyjmując nawet (choć to nie zostało udowodnione), że miał
problem z zalogowaniem się, w żaden sposób tego Zamawiającemu nie zgłosił. Złożony
przez Odwołującego na rozprawie wydruk maila do Zamawiającego zawiera wyłącznie
wniosek o jak najszybszą odpowiedź na jego prośbę, nie ma w nim mowy o jakichkolwiek
problemach technicznych i związaną z tym niemożliwością odczytania korespondencji. Co
więcej, Zamawiający w piśmie z 26 marca 2020 r. zwrócił się do Odwołującego
o przedstawienie konkretnych informacji i
dowodów dotyczących problemów technicznych,
a
Odwołujący takich informacji i dowodów nie przedstawił.
Skoro wykonawca wiedział, że została do niego skierowana odpowiedź na wniosek
o
przedłużenie terminu na złożenie wyjaśnień, to należyta staranność wymagana od
profesjonalisty nakazywałaby, aby w sytuacji problemów z jej odczytaniem, zgłosił te
problemy Zamawiającemu, a w przypadku ich nieusunięcia, złożył wyjaśnienia w pierwotnie
wskazanym terminie. Nieotrzymani
e wyraźnej zgody na przedłużenie terminu powinno
bowiem prowadzić do uznania, że termin przedłużony nie został. Odwołujący takiej
staranności nie dołożył, a następnie powoływał się na nieudowodniony przebieg rozmowy
z
pracownikiem Zamawiającego.
O zasadno
ści odwołania w żadnej mierze nie świadczy wskazana przez
Odwołującego na rozprawie okoliczność, że Odwołujący nie mógł odczytać pisma
Sygn. akt KIO 703/20
Zamawiającego, gdyż została ona zamieszczona w zakładce dotyczącej korespondencji do
Zamawiającego. Po pierwsze, stoi to w sprzeczności z prezentowanym w odwołaniu
stanowiskiem, że nie przeczytał pisma, gdyż nie mógł zalogować się na platformę zakupową.
Po drugie
– okoliczność ta nie była podstawą faktyczną zarzutów przedstawionych
w
odwołaniu, a została podniesiona dopiero na rozprawie. Niezależnie od powyższego,
przyjmując nawet, że było to źródłem jakichkolwiek problemów z odczytaniem odpowiedzi
Zamawiającego, to wykonawca, mając wiedzę o skierowaniu do niego korespondencji, nie
sygnalizował, że nie może jej na platformie odnaleźć.
Odnosząc się do powoływanej przez Odwołującego rozmowy z pracownikiem
Zamawiającego zauważyć należy, że treść tej rozmowy nie została udowodniona. Złożony
na rozprawie
zrzut ekranu może co najwyżej uprawdopodobnić, że wykonywane były
połączenia telefoniczne między Zamawiającym a Odwołującym, w żadnej mierze natomiast
nie dowodzi, jakie informacje wykonawca uzyskał. Niezależnie od powyższego, przyjmując
nawet, że rzeczywiście wykonawca uzyskał informację, że termin będzie przedłużony, nie
mogło stanowić do podstawy do przyjęcia, że są to informacje w jakikolwiek sposób wiążące.
Podkreślić należy, że zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy Pzp postępowanie o udzielenie
zamówienia, z zastrzeżeniem wyjątków określonych w ustawie, prowadzi się z zachowaniem
formy pisemnej
, a sposób komunikacji między Zamawiającym a wykonawcami określają
postanowienia SIWZ. Wykonawca jako profesjonalista nie może polegać na jakichkolwiek
ustnych obietnicach pracowników Zamawiającego i od nich uzależniać wywiązywanie się
z
ciążących na nim obowiązków.
Podsumowując, twierdzenia Odwołującego co do okoliczności faktycznych, na które
się powołuje, nie zostały udowodnione. Niezależnie od tego, zakładając, że rzeczywiście
zaistniały problemy z zalogowanie się na platformę oraz że pracownik Zamawiającego
przekazał ustną informację o przedłużeniu terminu na złożenie wyjaśnień, to sposób, w jaki
zachował się Odwołujący, należy uznać za nieusprawiedliwiony. Dokładając należytej
staranności wykonawca powinien po pierwsze zgłaszać w przewidzianej formie niemożność
odczytania korespondencji, o której wiedział, że została do niego skierowana, po drugie
powinien stosować się do wezwań wyrażonych we właściwej formie, a nie polegać na
ustnych informacjach.
Odnosząc się do odmowy przedłużenia terminu na złożenie wyjaśnień dotyczących
ceny
, Izba nie dopatrzyła się w tym naruszenia przez Zamawiającego przepisów prawa. Po
pierwsze nie można uznać za przekonującą argumentacji Odwołującego, że złożenie
wyjaśnień w wyznaczonym terminie nie było możliwe z uwagi na stan epidemii. Zauważenia
wymaga, że w skierowanym do Zamawiającego wniosku o przedłużenie terminu okoliczności
te nie zostały w żaden sposób podniesione, a znalazły się one dopiero w odwołaniu. Należy
Sygn. akt KIO 703/20
więc uznać to jedynie za argumentację przyjętą na potrzeby postępowania odwoławczego.
W tej sytuacji na marginesie jedynie zauważyć należy, że nie zostało wykazane, iż
wprowadzenie stanu epidemii i związanych z tym stanem restrykcji, uniemożliwiało czy
istotnie utrudniało złożenie wyjaśnień. W ocenie Izby powszechnie stosowane narzędzia
elektroniczne pozwalały na przygotowanie wyjaśnień i nie wpływały na to obostrzenia
związane chociażby z przemieszczaniem się czy organizowaniem spotkań. Ponadto
zauważenia wymaga, że wykonawca, który rzetelnie skalkulował cenę oferty, powinien
dysponować szczegółami kalkulacji oraz przyjętymi do niej założeniami, co pozwala na
sprawne przygotowanie wyjaśnień. Wyjaśnienia dotyczące ceny nie mają bowiem
(a z
pewnością nie powinny mieć) charakteru nowo tworzonej koncepcji, ale mają
przedstawiać to, co już wykonawca opracował, przeanalizował i skalkulował przed złożeniem
oferty. Dodatkowo, jak
słusznie zauważył Zamawiający, skoro wykonawca znał wartość
szacunkową zamówienia (została ona podana w ogłoszeniu o zamówieniu), to oferując cenę
o ponad 30% niższą od tej wartości powinien wiedzieć, że będzie na nim spoczywać
obowiązek złożenia wyjaśnień. Trudno zatem uznać, że złożenie wyjaśnień w terminie
wyznaczonym przez Zamawiającego było obiektywnie niemożliwe.
Wobec niestwierd
zenia naruszenia przez Zamawiającego przepisów ustawy,
odwołanie podlegało oddaleniu.
O k
osztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp oraz w oparciu o przepisy § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018
r. poz. 972), stosownie do wyniku postępowania obciążając tymi kosztami Odwołującego.
Przewodniczący: …………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 670/20 z dnia 2020-07-02
- Sygn. akt KIO 681/20 z dnia 2020-07-01
- Sygn. akt KIO 683/20 z dnia 2020-06-29
- Sygn. akt KIO 665/20 z dnia 2020-06-26
- Sygn. akt KIO 659/20 z dnia 2020-06-26
