rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2014-01-20
rok: 2013
data dokumentu: 2014-01-20
rok: 2013
Powiązane tematy:
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - doświadczenie
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - opis sposobu dokonywania oceny spełniania warunków udziału w postępowaniu
- warunki udziału w postępowaniu o udzielnie zamówienia publicznego - potencjał kadrowy
sygnatury akt.:
KIO 3027/13
KIO 3027/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 20 stycznia 2014 r. odwołania wniesionego do Prezesa
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 grudnia 2014 r. przez
wykonawcę: Budimex S.A.,
ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, ul. Wronia 53, 00-874 Warszawa,
Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 30 grudnia 2014 r. przez
wykonawcę: Budimex S.A.,
ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa w postępowaniu prowadzonym przez zamawiającego:
Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, ul. Wronia 53, 00-874 Warszawa,
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę:
Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040
Warszawa, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący:
…………………........................
Sygn. akt KIO 3027/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
ograniczonego pn.
„
Projekt i budowa drogi ekspresowej S2 – Południowa Obwodnica
Warszawy na odcinku od węzła „Puławska" do węzła „Lubelska” z podziałem na trzy
zadania: Zadanie „A" od węzła Puławska (bez węzła) do węzła Przyczółkowa (bez węzła)
o długości ok. 4,6km; Zadanie „B” od węzła Przyczółkowa (z węzłem) do węzła Wał
Miedzeszyński (z węzłem) o długości ok. 6,5km; Zadanie „C” od węzła Wał Miedzeszyński
(bez węzła) do węzła Lubelska (bez węzła) o długości ok. 7,5km”. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 20 grudnia 2013 r.,
nr 2013/S 247-429953.
Odwołujący: Budimex S.A. z siedzibą w Warszawa wniósł odwołanie wobec treści
ogłoszenia o zamówieniu. Zarzucił zamawiającemu, iż naruszył przepisy art. 22 ust. 1 pkt 2
i 3 w zw. z art. 22 ust. 4 i ust. 5 oraz w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.), zwanej dalej „Pzp”,
poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą
konkurencję, a także w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia i nadmierny do
celu jakiemu mają służyć warunki udziału w postępowaniu, tj. zweryfikowaniu zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. Odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania oraz nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany treści ogłoszenia
o zamówieniu w następujący sposób:
a.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia zawodowego Kierownika Budowy
w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla Zadania A [Sekcja III.2.3
Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie wymaganych
standardów"', ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"], dla Zadania A - ppkt 2],
zapisem w następującym brzmieniu: „Minimum 29 miesięcy doświadczenia przy
realizacji 1 lab 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic
klasy min. S o wartości robót co najmniej 400 min PLN brutto każde na
stanowisku/stanowiskach: Kierownika Budowy”
.
b.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia zawodowego Kierownika Budowy
w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla Zadania B [Sekcja III.2.3
Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie wymaganych
standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"], dla Zadania B - ppkt 2]
zapisem w następującym brzmieniu: „Minimum 29 miesięcy doświadczenia przy
realizacji 1 lub 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic
klasy min. S o wartości robót co najmniej 400 min PLN brutto każde na
stanowisku/stanowiskach: Kierownika Budowy”.
c.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia zawodowego Kierownika Budowy
w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla Zadania C [Sekcja III.2.3
Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie wymaganych
standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy”], dla Zadania C - ppkt 2]
zapisem w następującym brzmieniu: „Minimum 29 miesięcy doświadczenia przy
realizacji 1 lub 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic
klasy min. S o wartości robót co najmniej 300 min PLN brutto każde na
stanowisku/stanowiskach: Kierownika Budowy”.
d.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia wykonawcy dla Zadania B [Sekcja
III.2.3
Ogłoszenia
o
zamówieniu,
część
„Minimalny
poziom
ewentualnie
wymaganych standardów", ust 1 pkt 1.1., dla Zadania B - ppkt 1 lit. b] zapisem w
następującym brzmieniu: „wykonanie budowy lub przebudowy obiektu
mostowego o
dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla klasy A oraz rozpiętości teoretycznej
najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości obiektu co najmniej 500m”
.
alternatywnie - zapisem w następującym brzmieniu: „wykonanie budowy lub przebudowy
2 obiektów mostowych każdy o dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla klasy A oraz
rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości obiektu co
najmniej 400m”.
Odwołujący podniósł, że zamawiający ograniczył możliwość wzięcia udziału
w postępowaniu, poprzez określenie nadmiernych warunków udziału w postępowaniu.
W przedmiotowym postępowaniu zamawiający określił w sposób nieadekwatny i nadmierny
następujące warunki:
-
warunek w zakresie posiadania potencjału kadrowego (zarówno dotyczący części A
i B zamówienia) polegający na dysponowaniu osobą proponowaną do pełnienia funkcji
Kierownika budowy posiadającą minimum 48 miesięcy doświadczenia przy realizacji 1 lub
2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic klasy min. S o wartości
robót co najmniej 400 mln PLN brutto każde na stanowisku/stanowiskach: Kierownika
Budowy [Sekcja III.2.3 Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie
wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"), dla Zadania A - ppkt
2, dla Zadania B - ppkt 2 oraz dla Zadania C - ppkt 2]
Odwołujący wskazał, że kontrakty budowlane o wartości 400 mln zł i więcej należą
do rzadkości. W Polsce kontrakty o takiej wartości pojawiły się dopiero w ostatnich latach,
dlatego niewiele osób posiadających uprawnienia kierownika budowy będzie w stanie
wykazać się czteroletnim doświadczeniem w kierowaniu tak dużymi robotami
budowlanymi. Warunek ten preferuje wykonawców działających na rynkach
zagranicznych.
Odwołujący podniósł ponadto, że okres wykonania robót budowlanych w ramach
przedmiotowego zamówienia wynosi 29 miesięcy (uwzględniając w łącznym czasie 41
miesięcy okres na projektowanie równy 12 miesięcy). Oznacza to, że kierownik budowy
pracujący wcześniej przy wykonaniu dokładnie takich samych robót budowlanych, jak te,
które są przedmiotem tego postępowania, nie spełniałby warunku udziału w tym
postępowaniu. Zdaniem odwołującego wystarczającym dla zagwarantowania należytego
wykonania przedmiotowego zamówienia jest dysponowanie osobą, która będzie pełniła
funkcję kierownika budowy, posiadającą 29-cio miesięczne doświadczenie zawodowe
przy realizacji kontraktów wskazanych w opisie warunku.
-
warunek w zakresie posiadania wiedzy i doświadczenia zawodowego (dotyczący części
B zamówienia) polegający na wykonaniu 1 lub 2 zadań obejmujących budowę lub
przebudowę łącznie 2 obiektów mostowych, każdy o dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla
klasy A oraz rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości
obiektu co najmniej 500m. [Sekcja I1I.2.3 Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny
poziom ewentualnie wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.1., dla Zadania B - ppkt 1
lit. b]
Odwołujący podniósł, że przedmiot zamówienia obejmuje m.in. wybudowanie mostu
przez Wisłę, przy czym, na chwilę obecną nie zostały określone parametry tego mostu,
w tym jego długość. Oznacza to, że wykonawca będzie zobowiązany do wybudowania tylko
jednego obiektu mostowego. Tymczasem zamawiający wymaga, aby wykonawca wykazał
się doświadczeniem przy budowie aż dwóch obiektów mostowych. Należy zauważyć,że wykonawca, który posiada doświadczenie polegające na wykonaniu takiego samego, jaki
jest przedmiotem postępowania, kontraktu budowlanego, nie miałby odpowiedniego
doświadczenia do wykonania przedmiotowego zamówienia. Zamawiający w sposób
nieuzasadniony ograniczył zatem konkurencję przy ubieganiu się o zamówienie jedynie do
części wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia. Nieuzasadnione jest żądanie
posiadania doświadczenia w wykonaniu aż dwóch obiektów mostowych w okresie ostatnich
5 lat, w sytuacji, gdy wykonanie już jednego takiego obiektu potwierdza posiadanie
doświadczenia gwarantującego należyte wykonanie zamówienia.
Nadto wygórowany jest również wymóg odnoszący się do parametrów wykonanych
obiektów mostowych, gdyż nie ma technicznej różnicy pomiędzy wykonywaniem robót
budowlanych przy budowie mostu o długości 400m a 500m. Doświadczenie zdobyte przy
wykonywaniu obiektów mostowych o długości 400m jest całkowicie wystarczające do
należytego wykonania obiektów mostowych o większej długości, także o długości 500m.
Z uwagi na fakt, iż obiektów mostowych na terenie Polski o długości 500m jest niewiele,
a tym bardziej obiektów o takich parametrach, które zostały wykonane w okresie ostatnich 5-
ciu lat, niewielu wykonawców będzie w stanie wykazać się wymaganym doświadczeniem.
Powyższy opis warunku wiedzy i doświadczenia w nieuzasadniony sposób służy
ograniczeniu uczciwej konkurencji. Odwołujący podkreślił, że uzasadnione jest żądanie
wykazania się wykonaniem obiektów mostowych, jednakże - w celu zweryfikowania
zdolności wykonawcy do wykonania przedmiotowego zamówienia - wystarczającym,
a zatem adekwatnym i proporcjonalnym - byłoby żądanie wykazania się przynajmniej
wykonaniem jednego takiego obiektu w okresie ostatnich 5-ciu lat, ewentualnie dwóch
obiektów mostowych, ale o mniejszej długości. Zdaniem odwołującego, długością obiektu
mostowego pozwalającą na uznanie, iż wykonawca posiada adekwatne doświadczenie, jest
wykonanie obiektu mostowego o długości 400m.
Zamawiający pismem z dnia 15 stycznia 2014 r. złożył odpowiedź na odwołanie
wnosząc o oddalenie odwołania w całości.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego warunku doświadczenia wymaganego od
osoby proponowanej do pełnienia funkcji kierownika budowy, zamawiający wyjaśnił,że w ramach Zadania A będzie realizowana budowa tunelu pod Ursynowem, którego
długość została określona na ok. 2,3 km. W ramach Zadania B przewiduje się budowę mostu
przez rzekę Wisłę i estakady dojazdowej o łącznej długości ok. 1,55 km. W ramach Zadania
C przewidziana jest budowa m.in. estakad przez Mazowiecki Park Krajobrazowy o łącznej
długości ok. 1,85 km i obiektów inżynierskich pod linią kolejową nr 7 Warszawa – Dorohusk.
Obiekty te stanowią bardzo poważne zadania inżynieryjne, które wymagają zastosowania
w procesie projektowania i realizacji wysoce specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.
Zdaniem zamawiającego wykonawcy zamierzający ubiegać się o zamówienie mogą
samodzielnie lub wspólnie z innymi podmiotami w ramach konsorcjum lub korzystając
z potencjału podmiotów trzecich ustalić optymalny i zgodny z wymaganiami zamawiającego
skład personelu niezbędnego do realizacji zamówienia w poszczególnych okresach jego
wykonania. W ocenie zamawiającego wymagany okres doświadczenia od osoby, która ma
pełnić funkcje kierownika budowy dla Zadania A, B i C wskazanych w ogłoszeniu
o zamówieniu jest proporcjonalny do wagi, poziomu trudności, skali oraz skomplikowanego
charakteru inwestycji będącej przedmiotem zamówienia. Nie można uznać argumentu
odwołującego, iż wymóg okresu doświadczenia w wymiarze 48 miesięcy jest nadmierny.
Zdaniem zamawiającego skala, stopień skomplikowania i wartość przedsięwzięcia
w niniejszym postepowaniu są nieporównywalne do wcześniej realizowanych przez GDDiKA
zamówień i tym samym wymagania w odniesieniu do osób zdolnych do wykonania tego
zamówienia mogą i powinny być wyższe. Zdaniem zamawiającego okres doświadczenia na
tym stanowisku powinien wynosić 4 lata. Zamawiający wskazał również, że okres realizacji
inwestycji nie wynosi 41 miesięcy lecz 50 miesięcy – uwzględniając trzy okresy zimowe po
trzy miesiące każdy. Przedmiotowe wymagania nie ograniczają konkurencji, gdyż w okresie
ostatnich 5 lat na terenie RP zostały zakończone 53 zamówienia publiczne na realizacje dróg
klasy A i S o wartości co najmniej 400 mln zł każde. Tym samym nie można uznać,że omawiany warunek zawęża grono wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia.
Zamawiający dodał, że ze względu na specyfikę obiektów inżynierskich na zadaniach B i C
(most i estakady) zamawiający dopuścił możliwość wykazania doświadczenia na stanowisku
kierownika robót mostowych, co znacznie rozszerza krąg osób spełniających przedmiotowy
warunek.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego wymaganego doświadczenia wykonawcy
zamawiający wyjaśnił, że służy on wykazaniu się przez wykonawców doświadczeniem jako
umiejętnością zdobytą i ugruntowaną w trakcie praktyki (nabyciem wprawy), a nie
dokonanym eksperymentem lub próbą, którą stanowi jednokrotne zrealizowanie tożsamych
prac. Zamawiający zauważył, że przewidziany obiekt mostowy w ramach przedmiotu
zamówienia ma długość ok. 1 km, a tym samym wymaganie w ramach nabytego
doświadczenia - wybudowania lub przebudowania obiektu mostowego o długości co najmniej
500 m nie jest wygórowane. Ponadto zamawiający dopuścił doświadczenie w postaci
wybudowania lub przebudowania obiektu mostowego o dowolnej długości (w tym krótszej niż
500 m) w przypadku, gdy najdłuższe przęsło na tym obiekcie wynosiło co najmniej 100 m.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że odwołujący wykazał spełnienie przesłanek, określonych w art. 179
ust. 1 Pzp uprawniających do wniesienia odwołania.
Stosownie do brzmienia art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołanie w zakresie
zarzutów zawartych w odwołaniu.
Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wybudowanie
drogi ekspresowej S2
– Południowa Obwodnica Warszawy na odcinku od węzła „Puławska" do węzła „Lubelska”
z podziałem na trzy zadania. Zamawiający wyjaśnił, że w ramach Zadania A – „od węzła
Puławska (bez węzła) do węzła Przyczółkowa (bez węzła) o długości ok. 4,6km” - będzie
realizowana m.in. budowa tunelu pod Ursynowem, którego długość została określona na ok.
2,3 km. W ramach Zadania B – „od węzła Przyczółkowa (z węzłem) do węzła Wał
Miedzeszyński (z węzłem) o długości ok. 6,5km” - przewiduje się budowę mostu przez rzekę
Wisłę i estakady dojazdowej o łącznej długości ok. 1,55 km. W ramach Zadania C – „od
węzła Wał Miedzeszyński (bez węzła) do węzła Lubelska (bez węzła) o długości ok. 7,5km” -
przewidziana jest budowa m.in. estakad przez Mazowiecki Park Krajobrazowy o łącznej
długości ok. 1,85 km i obiektów inżynierskich pod linią kolejową nr 7 Warszawa – Dorohusk.
Planowane obiekty stanowią bardzo poważne i skomplikowane zadania inżynieryjne, które
wymagają zastosowania w procesie projektowania oraz realizacji wysoce specjalistycznej
wiedzy i doświadczenia. Jak wyjaśnił zamawiający skala, stopień skomplikowania i wartość
całego przedsięwzięcia w niniejszym postępowaniu są nieporównywalne do wcześniej
realizowanych przez GDDiKA zamówień. W ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający podał
wartość poszczególnych części zamówienia powyżej 20mln euro. Zgodnie z protokołem
postępowania (pkt 2 ppkt 2) wartość zamówienia została ustalona przez zamawiającego na
kwotę znacznie przekraczającą 20 mln euro, w tym wartości poszczególnych zadań również
znacznie przekraczające tę wartość.
W pkt. II.3 ogłoszenia o zamówieniu, okres realizacji całej inwestycji został
przewidziany na 41 miesięcy, który ze względu na trzy okresy zimowe ulegnie przedłużeniu
do 50 miesięcy – co wynika z brzmienia punktu VI.3.7 ogłoszenia o zamówieniu.
Treść
opisu
sposobu
dokonywania
oceny
spełniania
warunku
udziału
w postępowaniu w zakresie wymaganego doświadczenia zawodowego osoby dedykowanej
do pełnienia funkcji kierownika budowy w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla
Zadania A [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie
wymaganych standardów"', ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"), dla Zadania A - ppkt 2],
dla Zadania B [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom
ewentualnie wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"), dla
Zadania B - ppkt 2] dla Zadania C [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny
poziom ewentualnie wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy”) dla
Zadania C - ppkt 2] nie była sporna pomiędzy stronami postępowania. W trzech ww.
zadaniach wymóg dotyczący okresu doświadczenia osoby zdolnej do pełnienia funkcji
kierownika budowy został ustalony przez zamawiającego na 48 miesięcy - przy realizacji 1, 2
lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic klasy min. S o wartości
robót co najmniej 400 mln PLN brutto (dla zadania C – odpowiednio 300 mln PLN) na
stanowisku kierownika budowy, przy czym dla Zadania B i C, ze względu na specyfikę
obiektów inżynierskich (most i estakady), zamawiający dopuścił możliwość wykazania
doświadczenia także na stanowisku kierownika robót mostowych.
Nie była sporna również treść opisu sposobu spełniania warunku w zakresie
doświadczenia wykonawcy dla Zadania B [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część
„Minimalny poziom ewentualnie wymaganych standardów", ust 1 pkt 1.1., dla Zadania B -
ppkt 1 lit. b]. Zamawiający postawił w zakresie wiedzy i doświadczenia wykonawcy
(dotyczący części B zamówienia) wymóg wykazania wykonania 1 lub 2 zadań obejmujących
budowę lub przebudowę łącznie 2 obiektów mostowych, każdy o dowolnej konstrukcji
i obciążeniu dla klasy A oraz rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m
lub długości obiektu co najmniej 500m.
W powyższym stanie faktycznym Izba uznała za niezasadne zarzuty naruszenia
przez zamawiającego przepisów art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 w zw. z ust. 4 i ust. 5 oraz w zw. z art.
7 ust. 1 Pzp, poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający
uczciwą konkurencję, a także w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia
i nadmierny dla zweryfikowania zdolności wykonawcy do należytego wykonania
przedmiotowego zamówienia. Izba zważyła, jak poniżej.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania
odpowiednim potencjałem i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Celem warunków
ustalonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia jest zweryfikowanie zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. Opis sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu powinien być związany z przedmiotem
zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia (art. 22 ust. 4 Pzp). Stosownie
natomiast do brzmienia art. 7 ust. 1 Pzp, zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Z zasady tej wynika, że zamawiający nie
może ograniczyć konkurencji określając nadmierne warunki udziału w postępowaniu,
a zatem wszyscy potencjalni wykonawcy zdolni do wykonania zamówienia powinni mieć
możliwość ubiegania się o dane zamówienie.
Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Izby, okres 48 miesięcy wymaganego
doświadczenia zawodowego osoby, która ma pełnić funkcję kierownika budowy w Zadaniu
A, B lub C jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Nie można uznać,że wystarczającym w tym przypadku dla zweryfikowania zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia jest doświadczenie osoby proponowanej na stanowisko kierownika budowy
w wymiarze 29 miesięcy. Zauważyć należy, że opis sposobu spełniania warunku musi być
związany i proporcjonalny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Istotne są zatem cechy
(charakter) danego przedmiotu zamówienia, które powinny być uwzględnione przy określaniu
wymagań dotyczących doświadczenia. Przedmiot zamówienia charakteryzuje się nie tylko
poprzez jego rodzaj, wartość lub czas realizacji, ale także poprzez jego złożoność, poziom
techniczny, skalę itp. W przedmiotowym postępowaniu inwestycja, objęta przedmiotem
zamówienia dotyczy zaprojektowania i wykonania obiektów budowlanych o bardzo złożonym
i skomplikowanym charakterze. Odwołujący nie kwestionował okoliczności wskazanych
przez zamawiającego w tym zakresie, w szczególności faktu, że inwestycja drogowa o tak
znacznej skali i znacznym stopniu skomplikowania nie była do tej pory realizowana na
terenie RP. Z tego względu nie można uznać, że 48 miesięczne doświadczenie zawodowe
osoby, która będzie pełniła funkcję kierownika budowy na tej inwestycji (na każdej z części
zamówienia) jest wymaganiem nadmiernym. Podkreślić należy, że doświadczenie zawodowe
jest definiowane poprzez biegłość, praktykę i wprawę w wykonywaniu określonych zadań
(czynności). W ocenie Izby w tym przypadku, ze względu na ogromną skalę i stopień
skomplikowania inwestycji doświadczenie kierownika budowy w wymiarze 29 miesięcy przy
realizacji 1 lub 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic klasy min.
S o wartości robót co najmniej 400 (lub 300 – dla Zadania C) mln PLN brutto każde, nie
potwierdza wystarczającej wprawy i biegłości kierownika budowy, a tym samym zdolności do
wykonania przedmiotu zamówienia. Wymaganego okresu doświadczenia osoby pełniącej
funkcję kierownika budowy nie można odnosić wyłącznie do czasu realizacji planowanej
inwestycji, pomijając charakter danej inwestycji.
Ponadto, nie można się zgodzić z odwołującym, że przedmiot zamówienia w zakresie
robót budowlanych będzie realizowany w czasie 29 miesięcy. Z treści ogłoszenia wynika,że czas realizacji przedmiotu zamówienia określony na 41 miesięcy od daty udzielenia
zamówienia ulegnie wydłużeniu - w związku z doliczeniem okresów zimowych - do 50
miesięcy. Zamawiający nie dokonał jeszcze na obecnym etapie (ogłoszenia) postępowania
podziału czasu realizacji zamówienia na czas realizacji prac projektowych i czas
wykonywania robót budowlanych, co zostanie określone w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Wobec powyższego nie ma podstaw do przyjęcia, że zamówienie w zakresie
prac projektowych będzie realizowane w czasie 12 miesięcy, w zakresie robót budowlanych -
w czasie 29 miesięcy, co podnosił odwołujący.
Izba nie podzieliła również twierdzenia odwołującego, że kierownik budowy pracujący
wcześniej przy wykonaniu dokładnie takich samych robót budowlanych, jak te, które są
przedmiotem postępowania, nie spełnia warunku udziału w tym postępowaniu. Zauważyć
należy, że nie mamy tu do czynienia z tożsamością robót wymaganych w ramach warunku
doświadczenia kierownika budowy z robotami objętymi przedmiotem zamówienia. O braku
tożsamości świadczy zarówno wartość przedmiotu zamówienia (znacznie wyższa)
w stosunku do wartości robót wymaganych w ramach doświadczenia, jak i charakter zadań,
który w treści warunku został określony wyłącznie rodzajowo
jako
„
budowa lub przebudowa
dróg lub ulic klasy min. S”.
Dodatkowo należy zauważyć, że odwołujący nie wykazał, że kontrakty budowlane
o wartości min. 400 mln zł należą do rzadkości w Polsce i pojawiły się dopiero w ostatnich
latach. Przeczy temu twierdzeniu informacja podana przez zamawiającego, że w okresie
ostatnich 5 lat na terenie RP zostały zakończone 53 zamówienia publiczne na realizacje dróg
klasy A i S o wartości co najmniej 400 mln zł każde. Istotne jest przy tym, że wymaganie
dotyczące doświadczenia osób zdolnych do realizacji zamówienia nie zostało ograniczone
do okresu ostatnich pięciu lat. Nie można pominąć też faktu, że zamawiający w zadaniach B
i C (most i estakady) dopuścił możliwość wykazania doświadczenia na stanowisku
kierownika robót mostowych, co znacznie rozszerza krąg osób spełniających przedmiotowy
warunek.
Odnosząc się do warunku posiadania przez wykonawcę wiedzy i doświadczenia
(Zadanie B) polegającego na wykonaniu 1 lub 2 zadań obejmujących budowę lub
przebudowę łącznie 2 obiektów mostowych, każdy o dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla
klasy A oraz rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości
obiektu co najmniej 500m trzeba zauważyć, że w Zadaniu B przedmiot zamówienia obejmuje
m.in. wybudowanie mostu przez Wisłę o długości ok. 1 km, który wraz z estakadami
dojazdowymi będzie miał około 1,55 km długości. Wymaganie zatem dotyczące realizacji
obiektów mostowych o długości 500 m nie może być uznane za nieproporcjonalne
(nadmierne) w stosunku do przedmiotu zamówienia. Podkreślić należy w tym miejscu,że zamawiający dopuścił tu jako równoważne doświadczenie w postaci wybudowania lub
przebudowania obiektu mostowego o dowolnej długości (w tym krótszej niż 500 m), w którym
najdłuższe przęsło miało długość co najmniej 100 m.
Ponadto okoliczność, że przedmiotem zamówienia jest wybudowanie jednego obiektu
mostowego, a wymagane jest doświadczenie przy realizacji dwóch takich obiektów nie
stanowi również o nadmierności warunku. Jak wskazano powyżej, doświadczenie zawodowe
nabywa się przez praktykę. Jest to wiedza praktyczna nabyta w trakcie wykonywania zadań.
Można sobie wyobrazić nieskomplikowane zadania, których jednokrotne wykonanie jest
w zupełności wystarczające do nabycia wiedzy praktycznej pozwalającej na prawidłowe
wykonanie takiego zadania po raz kolejny. Jednakże w przypadku zadań znacznie
skomplikowanych, tak jak w niniejszym postępowaniu, doświadczenie zdobyte przy
jednokrotnym wykonaniu obiektu mostowego, z pewnością nie gwarantuje wystarczającej
biegłości do prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia, tym bardziej, że
przedmiotowy warunek dotyczy wykonania obiektów mniejszych oraz o niższej wartości.
Wobec powyższego nie można uznać, że omówione powyżej warunki zawężają
grono wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia. Opis sposobu ich spełnienia jest
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia, choć z pewnością został ustalony na wysokim
poziomie, jednak - adekwatnym do przedmiotu zamówienia. Podkreślić należy, że warunki
udziału mają zapewnić wyłonienie wykonawcy zdolnego do prawidłowego wykonania
zamówienia. Wykonawcy niespełniający samodzielnie ww. warunków mogą ubiegać się
o zamówienie wspólnie z innymi podmiotami lub korzystając z potencjału podmiotów
trzecich.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania Izba oddaliła odwołanie,
orzekając, jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący:
…………………........................
1. oddala odwołanie,
2. kosztami postępowania obciąża wykonawcę:
Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040
Warszawa, i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
20 000 zł 00 gr
(słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawcę:
Budimex S.A., ul. Stawki 40, 01-040 Warszawa tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w
Warszawie.
Przewodniczący:
…………………........................
Sygn. akt KIO 3027/13
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad w Warszawie
prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu
ograniczonego pn.
„
Projekt i budowa drogi ekspresowej S2 – Południowa Obwodnica
Warszawy na odcinku od węzła „Puławska" do węzła „Lubelska” z podziałem na trzy
zadania: Zadanie „A" od węzła Puławska (bez węzła) do węzła Przyczółkowa (bez węzła)
o długości ok. 4,6km; Zadanie „B” od węzła Przyczółkowa (z węzłem) do węzła Wał
Miedzeszyński (z węzłem) o długości ok. 6,5km; Zadanie „C” od węzła Wał Miedzeszyński
(bez węzła) do węzła Lubelska (bez węzła) o długości ok. 7,5km”. Ogłoszenie o zamówieniu
zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej w dniu 20 grudnia 2013 r.,
nr 2013/S 247-429953.
Odwołujący: Budimex S.A. z siedzibą w Warszawa wniósł odwołanie wobec treści
ogłoszenia o zamówieniu. Zarzucił zamawiającemu, iż naruszył przepisy art. 22 ust. 1 pkt 2
i 3 w zw. z art. 22 ust. 4 i ust. 5 oraz w zw. z art. 7 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.), zwanej dalej „Pzp”,
poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający uczciwą
konkurencję, a także w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia i nadmierny do
celu jakiemu mają służyć warunki udziału w postępowaniu, tj. zweryfikowaniu zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. Odwołujący wniósł o uwzględnienie
odwołania oraz nakazanie zamawiającemu dokonania zmiany treści ogłoszenia
o zamówieniu w następujący sposób:
a.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia zawodowego Kierownika Budowy
w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla Zadania A [Sekcja III.2.3
Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie wymaganych
standardów"', ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"], dla Zadania A - ppkt 2],
zapisem w następującym brzmieniu: „Minimum 29 miesięcy doświadczenia przy
realizacji 1 lab 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic
klasy min. S o wartości robót co najmniej 400 min PLN brutto każde na
stanowisku/stanowiskach: Kierownika Budowy”
.
b.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia zawodowego Kierownika Budowy
w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla Zadania B [Sekcja III.2.3
Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie wymaganych
standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"], dla Zadania B - ppkt 2]
zapisem w następującym brzmieniu: „Minimum 29 miesięcy doświadczenia przy
realizacji 1 lub 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic
klasy min. S o wartości robót co najmniej 400 min PLN brutto każde na
stanowisku/stanowiskach: Kierownika Budowy”.
c.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia zawodowego Kierownika Budowy
w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla Zadania C [Sekcja III.2.3
Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie wymaganych
standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy”], dla Zadania C - ppkt 2]
zapisem w następującym brzmieniu: „Minimum 29 miesięcy doświadczenia przy
realizacji 1 lub 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic
klasy min. S o wartości robót co najmniej 300 min PLN brutto każde na
stanowisku/stanowiskach: Kierownika Budowy”.
d.
zastąpienie zapisu dotyczącego doświadczenia wykonawcy dla Zadania B [Sekcja
III.2.3
Ogłoszenia
o
zamówieniu,
część
„Minimalny
poziom
ewentualnie
wymaganych standardów", ust 1 pkt 1.1., dla Zadania B - ppkt 1 lit. b] zapisem w
następującym brzmieniu: „wykonanie budowy lub przebudowy obiektu
mostowego o
dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla klasy A oraz rozpiętości teoretycznej
najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości obiektu co najmniej 500m”
.
alternatywnie - zapisem w następującym brzmieniu: „wykonanie budowy lub przebudowy
2 obiektów mostowych każdy o dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla klasy A oraz
rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości obiektu co
najmniej 400m”.
Odwołujący podniósł, że zamawiający ograniczył możliwość wzięcia udziału
w postępowaniu, poprzez określenie nadmiernych warunków udziału w postępowaniu.
W przedmiotowym postępowaniu zamawiający określił w sposób nieadekwatny i nadmierny
następujące warunki:
-
warunek w zakresie posiadania potencjału kadrowego (zarówno dotyczący części A
i B zamówienia) polegający na dysponowaniu osobą proponowaną do pełnienia funkcji
Kierownika budowy posiadającą minimum 48 miesięcy doświadczenia przy realizacji 1 lub
2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic klasy min. S o wartości
robót co najmniej 400 mln PLN brutto każde na stanowisku/stanowiskach: Kierownika
Budowy [Sekcja III.2.3 Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie
wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"), dla Zadania A - ppkt
2, dla Zadania B - ppkt 2 oraz dla Zadania C - ppkt 2]
Odwołujący wskazał, że kontrakty budowlane o wartości 400 mln zł i więcej należą
do rzadkości. W Polsce kontrakty o takiej wartości pojawiły się dopiero w ostatnich latach,
dlatego niewiele osób posiadających uprawnienia kierownika budowy będzie w stanie
wykazać się czteroletnim doświadczeniem w kierowaniu tak dużymi robotami
budowlanymi. Warunek ten preferuje wykonawców działających na rynkach
zagranicznych.
Odwołujący podniósł ponadto, że okres wykonania robót budowlanych w ramach
przedmiotowego zamówienia wynosi 29 miesięcy (uwzględniając w łącznym czasie 41
miesięcy okres na projektowanie równy 12 miesięcy). Oznacza to, że kierownik budowy
pracujący wcześniej przy wykonaniu dokładnie takich samych robót budowlanych, jak te,
które są przedmiotem tego postępowania, nie spełniałby warunku udziału w tym
postępowaniu. Zdaniem odwołującego wystarczającym dla zagwarantowania należytego
wykonania przedmiotowego zamówienia jest dysponowanie osobą, która będzie pełniła
funkcję kierownika budowy, posiadającą 29-cio miesięczne doświadczenie zawodowe
przy realizacji kontraktów wskazanych w opisie warunku.
-
warunek w zakresie posiadania wiedzy i doświadczenia zawodowego (dotyczący części
B zamówienia) polegający na wykonaniu 1 lub 2 zadań obejmujących budowę lub
przebudowę łącznie 2 obiektów mostowych, każdy o dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla
klasy A oraz rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości
obiektu co najmniej 500m. [Sekcja I1I.2.3 Ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny
poziom ewentualnie wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.1., dla Zadania B - ppkt 1
lit. b]
Odwołujący podniósł, że przedmiot zamówienia obejmuje m.in. wybudowanie mostu
przez Wisłę, przy czym, na chwilę obecną nie zostały określone parametry tego mostu,
w tym jego długość. Oznacza to, że wykonawca będzie zobowiązany do wybudowania tylko
jednego obiektu mostowego. Tymczasem zamawiający wymaga, aby wykonawca wykazał
się doświadczeniem przy budowie aż dwóch obiektów mostowych. Należy zauważyć,że wykonawca, który posiada doświadczenie polegające na wykonaniu takiego samego, jaki
jest przedmiotem postępowania, kontraktu budowlanego, nie miałby odpowiedniego
doświadczenia do wykonania przedmiotowego zamówienia. Zamawiający w sposób
nieuzasadniony ograniczył zatem konkurencję przy ubieganiu się o zamówienie jedynie do
części wykonawców zdolnych do wykonania zamówienia. Nieuzasadnione jest żądanie
posiadania doświadczenia w wykonaniu aż dwóch obiektów mostowych w okresie ostatnich
5 lat, w sytuacji, gdy wykonanie już jednego takiego obiektu potwierdza posiadanie
doświadczenia gwarantującego należyte wykonanie zamówienia.
Nadto wygórowany jest również wymóg odnoszący się do parametrów wykonanych
obiektów mostowych, gdyż nie ma technicznej różnicy pomiędzy wykonywaniem robót
budowlanych przy budowie mostu o długości 400m a 500m. Doświadczenie zdobyte przy
wykonywaniu obiektów mostowych o długości 400m jest całkowicie wystarczające do
należytego wykonania obiektów mostowych o większej długości, także o długości 500m.
Z uwagi na fakt, iż obiektów mostowych na terenie Polski o długości 500m jest niewiele,
a tym bardziej obiektów o takich parametrach, które zostały wykonane w okresie ostatnich 5-
ciu lat, niewielu wykonawców będzie w stanie wykazać się wymaganym doświadczeniem.
Powyższy opis warunku wiedzy i doświadczenia w nieuzasadniony sposób służy
ograniczeniu uczciwej konkurencji. Odwołujący podkreślił, że uzasadnione jest żądanie
wykazania się wykonaniem obiektów mostowych, jednakże - w celu zweryfikowania
zdolności wykonawcy do wykonania przedmiotowego zamówienia - wystarczającym,
a zatem adekwatnym i proporcjonalnym - byłoby żądanie wykazania się przynajmniej
wykonaniem jednego takiego obiektu w okresie ostatnich 5-ciu lat, ewentualnie dwóch
obiektów mostowych, ale o mniejszej długości. Zdaniem odwołującego, długością obiektu
mostowego pozwalającą na uznanie, iż wykonawca posiada adekwatne doświadczenie, jest
wykonanie obiektu mostowego o długości 400m.
Zamawiający pismem z dnia 15 stycznia 2014 r. złożył odpowiedź na odwołanie
wnosząc o oddalenie odwołania w całości.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego warunku doświadczenia wymaganego od
osoby proponowanej do pełnienia funkcji kierownika budowy, zamawiający wyjaśnił,że w ramach Zadania A będzie realizowana budowa tunelu pod Ursynowem, którego
długość została określona na ok. 2,3 km. W ramach Zadania B przewiduje się budowę mostu
przez rzekę Wisłę i estakady dojazdowej o łącznej długości ok. 1,55 km. W ramach Zadania
C przewidziana jest budowa m.in. estakad przez Mazowiecki Park Krajobrazowy o łącznej
długości ok. 1,85 km i obiektów inżynierskich pod linią kolejową nr 7 Warszawa – Dorohusk.
Obiekty te stanowią bardzo poważne zadania inżynieryjne, które wymagają zastosowania
w procesie projektowania i realizacji wysoce specjalistycznej wiedzy i doświadczenia.
Zdaniem zamawiającego wykonawcy zamierzający ubiegać się o zamówienie mogą
samodzielnie lub wspólnie z innymi podmiotami w ramach konsorcjum lub korzystając
z potencjału podmiotów trzecich ustalić optymalny i zgodny z wymaganiami zamawiającego
skład personelu niezbędnego do realizacji zamówienia w poszczególnych okresach jego
wykonania. W ocenie zamawiającego wymagany okres doświadczenia od osoby, która ma
pełnić funkcje kierownika budowy dla Zadania A, B i C wskazanych w ogłoszeniu
o zamówieniu jest proporcjonalny do wagi, poziomu trudności, skali oraz skomplikowanego
charakteru inwestycji będącej przedmiotem zamówienia. Nie można uznać argumentu
odwołującego, iż wymóg okresu doświadczenia w wymiarze 48 miesięcy jest nadmierny.
Zdaniem zamawiającego skala, stopień skomplikowania i wartość przedsięwzięcia
w niniejszym postepowaniu są nieporównywalne do wcześniej realizowanych przez GDDiKA
zamówień i tym samym wymagania w odniesieniu do osób zdolnych do wykonania tego
zamówienia mogą i powinny być wyższe. Zdaniem zamawiającego okres doświadczenia na
tym stanowisku powinien wynosić 4 lata. Zamawiający wskazał również, że okres realizacji
inwestycji nie wynosi 41 miesięcy lecz 50 miesięcy – uwzględniając trzy okresy zimowe po
trzy miesiące każdy. Przedmiotowe wymagania nie ograniczają konkurencji, gdyż w okresie
ostatnich 5 lat na terenie RP zostały zakończone 53 zamówienia publiczne na realizacje dróg
klasy A i S o wartości co najmniej 400 mln zł każde. Tym samym nie można uznać,że omawiany warunek zawęża grono wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia.
Zamawiający dodał, że ze względu na specyfikę obiektów inżynierskich na zadaniach B i C
(most i estakady) zamawiający dopuścił możliwość wykazania doświadczenia na stanowisku
kierownika robót mostowych, co znacznie rozszerza krąg osób spełniających przedmiotowy
warunek.
W odniesieniu do zarzutu dotyczącego wymaganego doświadczenia wykonawcy
zamawiający wyjaśnił, że służy on wykazaniu się przez wykonawców doświadczeniem jako
umiejętnością zdobytą i ugruntowaną w trakcie praktyki (nabyciem wprawy), a nie
dokonanym eksperymentem lub próbą, którą stanowi jednokrotne zrealizowanie tożsamych
prac. Zamawiający zauważył, że przewidziany obiekt mostowy w ramach przedmiotu
zamówienia ma długość ok. 1 km, a tym samym wymaganie w ramach nabytego
doświadczenia - wybudowania lub przebudowania obiektu mostowego o długości co najmniej
500 m nie jest wygórowane. Ponadto zamawiający dopuścił doświadczenie w postaci
wybudowania lub przebudowania obiektu mostowego o dowolnej długości (w tym krótszej niż
500 m) w przypadku, gdy najdłuższe przęsło na tym obiekcie wynosiło co najmniej 100 m.
Krajowa Izba Odwoławcza, uwzględniając dokumentację postępowania, dokumenty
zgromadzone w aktach sprawy i wyjaśnienia złożone przez strony postępowania
odwoławczego, ustaliła i zważyła, co następuje.
Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Izba stwierdziła, że odwołujący wykazał spełnienie przesłanek, określonych w art. 179
ust. 1 Pzp uprawniających do wniesienia odwołania.
Stosownie do brzmienia art. 192 ust. 7 Pzp, Izba rozpoznała odwołanie w zakresie
zarzutów zawartych w odwołaniu.
Przedmiotem zamówienia jest zaprojektowanie i wybudowanie
drogi ekspresowej S2
– Południowa Obwodnica Warszawy na odcinku od węzła „Puławska" do węzła „Lubelska”
z podziałem na trzy zadania. Zamawiający wyjaśnił, że w ramach Zadania A – „od węzła
Puławska (bez węzła) do węzła Przyczółkowa (bez węzła) o długości ok. 4,6km” - będzie
realizowana m.in. budowa tunelu pod Ursynowem, którego długość została określona na ok.
2,3 km. W ramach Zadania B – „od węzła Przyczółkowa (z węzłem) do węzła Wał
Miedzeszyński (z węzłem) o długości ok. 6,5km” - przewiduje się budowę mostu przez rzekę
Wisłę i estakady dojazdowej o łącznej długości ok. 1,55 km. W ramach Zadania C – „od
węzła Wał Miedzeszyński (bez węzła) do węzła Lubelska (bez węzła) o długości ok. 7,5km” -
przewidziana jest budowa m.in. estakad przez Mazowiecki Park Krajobrazowy o łącznej
długości ok. 1,85 km i obiektów inżynierskich pod linią kolejową nr 7 Warszawa – Dorohusk.
Planowane obiekty stanowią bardzo poważne i skomplikowane zadania inżynieryjne, które
wymagają zastosowania w procesie projektowania oraz realizacji wysoce specjalistycznej
wiedzy i doświadczenia. Jak wyjaśnił zamawiający skala, stopień skomplikowania i wartość
całego przedsięwzięcia w niniejszym postępowaniu są nieporównywalne do wcześniej
realizowanych przez GDDiKA zamówień. W ogłoszeniu o zamówieniu zamawiający podał
wartość poszczególnych części zamówienia powyżej 20mln euro. Zgodnie z protokołem
postępowania (pkt 2 ppkt 2) wartość zamówienia została ustalona przez zamawiającego na
kwotę znacznie przekraczającą 20 mln euro, w tym wartości poszczególnych zadań również
znacznie przekraczające tę wartość.
W pkt. II.3 ogłoszenia o zamówieniu, okres realizacji całej inwestycji został
przewidziany na 41 miesięcy, który ze względu na trzy okresy zimowe ulegnie przedłużeniu
do 50 miesięcy – co wynika z brzmienia punktu VI.3.7 ogłoszenia o zamówieniu.
Treść
opisu
sposobu
dokonywania
oceny
spełniania
warunku
udziału
w postępowaniu w zakresie wymaganego doświadczenia zawodowego osoby dedykowanej
do pełnienia funkcji kierownika budowy w ramach potencjału kadrowego wykonawcy dla
Zadania A [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom ewentualnie
wymaganych standardów"', ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"), dla Zadania A - ppkt 2],
dla Zadania B [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny poziom
ewentualnie wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy"), dla
Zadania B - ppkt 2] dla Zadania C [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część „Minimalny
poziom ewentualnie wymaganych standardów", ust. 1 pkt 1.2. lit. b („Potencjał kadrowy”) dla
Zadania C - ppkt 2] nie była sporna pomiędzy stronami postępowania. W trzech ww.
zadaniach wymóg dotyczący okresu doświadczenia osoby zdolnej do pełnienia funkcji
kierownika budowy został ustalony przez zamawiającego na 48 miesięcy - przy realizacji 1, 2
lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic klasy min. S o wartości
robót co najmniej 400 mln PLN brutto (dla zadania C – odpowiednio 300 mln PLN) na
stanowisku kierownika budowy, przy czym dla Zadania B i C, ze względu na specyfikę
obiektów inżynierskich (most i estakady), zamawiający dopuścił możliwość wykazania
doświadczenia także na stanowisku kierownika robót mostowych.
Nie była sporna również treść opisu sposobu spełniania warunku w zakresie
doświadczenia wykonawcy dla Zadania B [Sekcja III.2.3 ogłoszenia o zamówieniu, część
„Minimalny poziom ewentualnie wymaganych standardów", ust 1 pkt 1.1., dla Zadania B -
ppkt 1 lit. b]. Zamawiający postawił w zakresie wiedzy i doświadczenia wykonawcy
(dotyczący części B zamówienia) wymóg wykazania wykonania 1 lub 2 zadań obejmujących
budowę lub przebudowę łącznie 2 obiektów mostowych, każdy o dowolnej konstrukcji
i obciążeniu dla klasy A oraz rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m
lub długości obiektu co najmniej 500m.
W powyższym stanie faktycznym Izba uznała za niezasadne zarzuty naruszenia
przez zamawiającego przepisów art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 w zw. z ust. 4 i ust. 5 oraz w zw. z art.
7 ust. 1 Pzp, poprzez określenie warunków udziału w postępowaniu w sposób naruszający
uczciwą konkurencję, a także w sposób nieproporcjonalny do przedmiotu zamówienia
i nadmierny dla zweryfikowania zdolności wykonawcy do należytego wykonania
przedmiotowego zamówienia. Izba zważyła, jak poniżej.
Zgodnie z art. 22 ust. 1 pkt 2 i 3 Pzp o udzielenie zamówienia mogą ubiegać się
wykonawcy, którzy spełniają warunki dotyczące wiedzy i doświadczenia oraz dysponowania
odpowiednim potencjałem i osobami zdolnymi do wykonania zamówienia. Celem warunków
ustalonych w postępowaniu o udzielenie zamówienia jest zweryfikowanie zdolności
wykonawcy do należytego wykonania zamówienia. Opis sposobu dokonywania oceny
spełniania warunków udziału w postępowaniu powinien być związany z przedmiotem
zamówienia oraz proporcjonalny do przedmiotu zamówienia (art. 22 ust. 4 Pzp). Stosownie
natomiast do brzmienia art. 7 ust. 1 Pzp, zamawiający przygotowuje i przeprowadza
postępowanie o udzielenie zamówienia w sposób zapewniający zachowanie uczciwej
konkurencji oraz równe traktowanie wykonawców. Z zasady tej wynika, że zamawiający nie
może ograniczyć konkurencji określając nadmierne warunki udziału w postępowaniu,
a zatem wszyscy potencjalni wykonawcy zdolni do wykonania zamówienia powinni mieć
możliwość ubiegania się o dane zamówienie.
Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Izby, okres 48 miesięcy wymaganego
doświadczenia zawodowego osoby, która ma pełnić funkcję kierownika budowy w Zadaniu
A, B lub C jest proporcjonalny do przedmiotu zamówienia. Nie można uznać,że wystarczającym w tym przypadku dla zweryfikowania zdolności wykonawcy do wykonania
zamówienia jest doświadczenie osoby proponowanej na stanowisko kierownika budowy
w wymiarze 29 miesięcy. Zauważyć należy, że opis sposobu spełniania warunku musi być
związany i proporcjonalny w stosunku do przedmiotu zamówienia. Istotne są zatem cechy
(charakter) danego przedmiotu zamówienia, które powinny być uwzględnione przy określaniu
wymagań dotyczących doświadczenia. Przedmiot zamówienia charakteryzuje się nie tylko
poprzez jego rodzaj, wartość lub czas realizacji, ale także poprzez jego złożoność, poziom
techniczny, skalę itp. W przedmiotowym postępowaniu inwestycja, objęta przedmiotem
zamówienia dotyczy zaprojektowania i wykonania obiektów budowlanych o bardzo złożonym
i skomplikowanym charakterze. Odwołujący nie kwestionował okoliczności wskazanych
przez zamawiającego w tym zakresie, w szczególności faktu, że inwestycja drogowa o tak
znacznej skali i znacznym stopniu skomplikowania nie była do tej pory realizowana na
terenie RP. Z tego względu nie można uznać, że 48 miesięczne doświadczenie zawodowe
osoby, która będzie pełniła funkcję kierownika budowy na tej inwestycji (na każdej z części
zamówienia) jest wymaganiem nadmiernym. Podkreślić należy, że doświadczenie zawodowe
jest definiowane poprzez biegłość, praktykę i wprawę w wykonywaniu określonych zadań
(czynności). W ocenie Izby w tym przypadku, ze względu na ogromną skalę i stopień
skomplikowania inwestycji doświadczenie kierownika budowy w wymiarze 29 miesięcy przy
realizacji 1 lub 2 lub 3 zadań obejmujących budowę lub przebudowę dróg lub ulic klasy min.
S o wartości robót co najmniej 400 (lub 300 – dla Zadania C) mln PLN brutto każde, nie
potwierdza wystarczającej wprawy i biegłości kierownika budowy, a tym samym zdolności do
wykonania przedmiotu zamówienia. Wymaganego okresu doświadczenia osoby pełniącej
funkcję kierownika budowy nie można odnosić wyłącznie do czasu realizacji planowanej
inwestycji, pomijając charakter danej inwestycji.
Ponadto, nie można się zgodzić z odwołującym, że przedmiot zamówienia w zakresie
robót budowlanych będzie realizowany w czasie 29 miesięcy. Z treści ogłoszenia wynika,że czas realizacji przedmiotu zamówienia określony na 41 miesięcy od daty udzielenia
zamówienia ulegnie wydłużeniu - w związku z doliczeniem okresów zimowych - do 50
miesięcy. Zamawiający nie dokonał jeszcze na obecnym etapie (ogłoszenia) postępowania
podziału czasu realizacji zamówienia na czas realizacji prac projektowych i czas
wykonywania robót budowlanych, co zostanie określone w specyfikacji istotnych warunków
zamówienia. Wobec powyższego nie ma podstaw do przyjęcia, że zamówienie w zakresie
prac projektowych będzie realizowane w czasie 12 miesięcy, w zakresie robót budowlanych -
w czasie 29 miesięcy, co podnosił odwołujący.
Izba nie podzieliła również twierdzenia odwołującego, że kierownik budowy pracujący
wcześniej przy wykonaniu dokładnie takich samych robót budowlanych, jak te, które są
przedmiotem postępowania, nie spełnia warunku udziału w tym postępowaniu. Zauważyć
należy, że nie mamy tu do czynienia z tożsamością robót wymaganych w ramach warunku
doświadczenia kierownika budowy z robotami objętymi przedmiotem zamówienia. O braku
tożsamości świadczy zarówno wartość przedmiotu zamówienia (znacznie wyższa)
w stosunku do wartości robót wymaganych w ramach doświadczenia, jak i charakter zadań,
który w treści warunku został określony wyłącznie rodzajowo
jako
„
budowa lub przebudowa
dróg lub ulic klasy min. S”.
Dodatkowo należy zauważyć, że odwołujący nie wykazał, że kontrakty budowlane
o wartości min. 400 mln zł należą do rzadkości w Polsce i pojawiły się dopiero w ostatnich
latach. Przeczy temu twierdzeniu informacja podana przez zamawiającego, że w okresie
ostatnich 5 lat na terenie RP zostały zakończone 53 zamówienia publiczne na realizacje dróg
klasy A i S o wartości co najmniej 400 mln zł każde. Istotne jest przy tym, że wymaganie
dotyczące doświadczenia osób zdolnych do realizacji zamówienia nie zostało ograniczone
do okresu ostatnich pięciu lat. Nie można pominąć też faktu, że zamawiający w zadaniach B
i C (most i estakady) dopuścił możliwość wykazania doświadczenia na stanowisku
kierownika robót mostowych, co znacznie rozszerza krąg osób spełniających przedmiotowy
warunek.
Odnosząc się do warunku posiadania przez wykonawcę wiedzy i doświadczenia
(Zadanie B) polegającego na wykonaniu 1 lub 2 zadań obejmujących budowę lub
przebudowę łącznie 2 obiektów mostowych, każdy o dowolnej konstrukcji i obciążeniu dla
klasy A oraz rozpiętości teoretycznej najdłuższego przęsła co najmniej 100m lub długości
obiektu co najmniej 500m trzeba zauważyć, że w Zadaniu B przedmiot zamówienia obejmuje
m.in. wybudowanie mostu przez Wisłę o długości ok. 1 km, który wraz z estakadami
dojazdowymi będzie miał około 1,55 km długości. Wymaganie zatem dotyczące realizacji
obiektów mostowych o długości 500 m nie może być uznane za nieproporcjonalne
(nadmierne) w stosunku do przedmiotu zamówienia. Podkreślić należy w tym miejscu,że zamawiający dopuścił tu jako równoważne doświadczenie w postaci wybudowania lub
przebudowania obiektu mostowego o dowolnej długości (w tym krótszej niż 500 m), w którym
najdłuższe przęsło miało długość co najmniej 100 m.
Ponadto okoliczność, że przedmiotem zamówienia jest wybudowanie jednego obiektu
mostowego, a wymagane jest doświadczenie przy realizacji dwóch takich obiektów nie
stanowi również o nadmierności warunku. Jak wskazano powyżej, doświadczenie zawodowe
nabywa się przez praktykę. Jest to wiedza praktyczna nabyta w trakcie wykonywania zadań.
Można sobie wyobrazić nieskomplikowane zadania, których jednokrotne wykonanie jest
w zupełności wystarczające do nabycia wiedzy praktycznej pozwalającej na prawidłowe
wykonanie takiego zadania po raz kolejny. Jednakże w przypadku zadań znacznie
skomplikowanych, tak jak w niniejszym postępowaniu, doświadczenie zdobyte przy
jednokrotnym wykonaniu obiektu mostowego, z pewnością nie gwarantuje wystarczającej
biegłości do prawidłowego wykonania przedmiotu zamówienia, tym bardziej, że
przedmiotowy warunek dotyczy wykonania obiektów mniejszych oraz o niższej wartości.
Wobec powyższego nie można uznać, że omówione powyżej warunki zawężają
grono wykonawców zdolnych do realizacji zamówienia. Opis sposobu ich spełnienia jest
proporcjonalny do przedmiotu zamówienia, choć z pewnością został ustalony na wysokim
poziomie, jednak - adekwatnym do przedmiotu zamówienia. Podkreślić należy, że warunki
udziału mają zapewnić wyłonienie wykonawcy zdolnego do prawidłowego wykonania
zamówienia. Wykonawcy niespełniający samodzielnie ww. warunków mogą ubiegać się
o zamówienie wspólnie z innymi podmiotami lub korzystając z potencjału podmiotów
trzecich.
Biorąc pod uwagę stan rzeczy ustalony w toku postępowania Izba oddaliła odwołanie,
orzekając, jak w sentencji, na podstawie art. 192 ust. 1 Pzp.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 Pzp, stosownie do
wyniku sprawy oraz zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia
15 marca 2010 r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz
rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz.
238).
Przewodniczący:
…………………........................
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
