rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2013-12-18
rok: 2013
data dokumentu: 2013-12-18
rok: 2013
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO 2751/13
KIO 2751/13
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 17 grudnia 2013 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do
Prezesa
Krajowej
Izby
Odwoławczej
w
dniu
listopada
2013
r.
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Combidata
Poland sp. z o.o. w Sopocie (81-777), ul. Emilii Plater 12 oraz WYG
International sp. z o.o. w Warszawie (02-674), ul. Marynarska 15 w postępowaniu
prowadzonym przez
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w Warszawie (00-697),
Al. Jerozolimskie 65/79
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Syntea S.A.
w Lublinie (20-704), ul. Wojciechowska 9a oraz Aptech Ltd., A-65, MIDC, Marol,
Andheri (E), Mumbai 400093, Indie zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego
do
Prezesa
Krajowej
Izby
Odwoławczej
w
dniu
listopada
2013
r.
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Combidata
Poland sp. z o.o. w Sopocie (81-777), ul. Emilii Plater 12 oraz WYG
International sp. z o.o. w Warszawie (02-674), ul. Marynarska 15 w postępowaniu
prowadzonym przez
Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w Warszawie (00-697),
Al. Jerozolimskie 65/79
przy udziale wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Syntea S.A.
w Lublinie (20-704), ul. Wojciechowska 9a oraz Aptech Ltd., A-65, MIDC, Marol,
Andheri (E), Mumbai 400093, Indie zgłaszających swoje przystąpienie do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego
orzeka:
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia:
Combidata Poland sp. z o.o. w Sopocie (81-777), ul. Emilii Plater 12
oraz WYG International sp. z o.o. w Warszawie (02-674), ul. Marynarska 15 i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Combidata Poland sp. z o.o. w Sopocie
(81-777), ul. Emilii Plater 12 oraz WYG International sp. z o.o. w Warszawie
(02-674), ul. Marynarska 15 tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt:
KIO 2751/13
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: „Szkolenia z nowych technologii pracowników 45+ zatrudnionych
w instytucjach pomocy i integracji społecznej ze szczególnym uwzględnieniem pracowników
socjalnych” zostało wszczęte przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w Warszawie,
zwane dalej Zamawiającym. Ustalona przez Zamawiającego wartość zamówienia
przekraczała kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn.
zm.), zwanej dalej ustawą Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej (2013/S 156-272564) w dniu 13 sierpnia 2013 r.
W dniu 29 października 2013 r. odwołanie wnieśli wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia: Combidata Poland sp. z o.o. w Sopocie oraz WYG
International sp. z o.o. w Warszawie, zwani dalej łącznie Odwołującym.
Odwołanie zostało wniesione wobec zaniechania przez Zamawiającego czynności
odrzucenia ofert złożonych odpowiednio przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Syntea S.A. wraz z Aptech Ltd., wykonawcę Altkom Akademia S.A.
oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Young Digital Poland
S.A. wraz z Qumak S.A. W ocenie Odwołującego każda z powołanych ofert zawierała rażąco
niską cenę, a tym samym podlegała odrzuceniu. Zaniechanie tej czynności
przez Zamawiającego stanowiło naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp.
Uwzględniając podniesione zarzuty, Odwołujący wnosił o unieważnienie decyzji
Zamawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej w zakresie wszystkich części
postępowania, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, odrzucenie na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp ofert złożonych odpowiednio przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: Syntea S.A. wraz z Aptech Ltd., wykonawcę
Altkom Akademia S.A. oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Young Digital Poland S.A. wraz z Qumak S.A., a następnie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej.
W dniu 4 grudnia 2013 r. Prezesowi Izby zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego doręczyli wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia: Syntea S.A. wraz z Aptech Ltd., zwani dalej łącznie
Przystępującym.
Skład orzekający Izby wykluczył, iż spełniona została którakolwiek z przesłanek odrzucenia
odwołania ustanowionych w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron oraz uczestnika postępowania,
na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie, z uwzględnieniem stanowisk
stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, przysługiwało prawo wniesienia odwołania w postępowaniu o udzielenie
zamówienia prowadzonym przez Zamawiającego.
Izba postanowiła zaliczyć w poczet materiału dowodowego dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego.
Mając na celu ocenę zasadności zarzutów podnoszonych w odwołaniu, Izba ustaliła,że Zamawiający, zgodnie z treścią pkt 2.1 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(SIWZ), podzielił zamówienie na 16 części. Dopuścił przy tym , zgodnie z pkt 1.4 SIWZ,
możliwość składania ofert częściowych. Zgodnie z pkt 8.5 SIWZ wykonawcy zobowiązani
byli określić cenę dla każdej z części realizację której oferowali Zamawiającemu, przy czym
cena ta miała uwzględniać wykonanie wszystkich prac i czynności oraz zawierać wszelkie
koszty związane z realizacją zamówienia, a także nie podlegać waloryzacji.
Przedmiot zamówienia obejmował zorganizowanie i przeprowadzenie szkoleń tradycyjnych
z nowych technologii informatycznych dla łącznie 3200 osób (pkt 2.1 załącznika nr 1
do SIWZ – Opisu przedmiotu zamówienia, dalej OPZ). Każda z szesnastu części
zamówienia obejmowała realizację usługi w innym województwie (pkt 2.3 OPZ).
W pkt 3.2 OPZ Zamawiający zawarł informację, iż w dniu zawarcia umowy przekaże
wybranemu wykonawcy listy osób wstępnie zrekrutowanych do wzięcia udziału
w szkoleniach. Zastrzegł przy tym, iż w jednej grupie szkoleniowej może uczestniczyć od 10
do 12 osób (pkt 3.4 OPZ). W pkt 3.11 OPZ wskazano, iż wykonawca zobowiązany będzie
do zwrotu udokumentowanych kosztów podróży z miejsca zamieszkania uczestnika
szkolenia, przy czym koszt ten nie przewyższy jednorazowo kwoty 50 zł brutto
na uczestnika. Dopuszczona została tam również, w ściśle określonych warunkach,
możliwość zwrotu kosztów noclegu, przy czym w kwocie nie większej niż jednorazowo 120 zł
brutto. Na poziomie 10% liczby uczestników szkoleń został określony górny limit obowiązku
zwrotu kosztów noclegu.
W piśmie z dnia 23 sierpnia 2013 r. Zamawiający odpowiadając na pytanie nr 6 dopuścił
możliwość zwrotu uczestnikom kosztów dojazdu samochodem osobowym. W odpowiedzi
na pytanie 7 Zamawiający potwierdził zapis pkt 3.2 OPZ określający liczbę uczestników
szkoleń, a także zawarł tabelaryczne zestawienie opisujące liczbę uczestników
w każdym z miast w poszczególnych województwach, gdzie miały być prowadzone
szkolenia. Tabelę tę opatrzył jednak uwagą, iż zestawienie to ma jedynie charakter
poglądowy i nie jest wiążące, ponieważ dokonywane są przez kandydatów zmiany dotyczące
lokalizacji miejscowości odbywania szkoleń.
Przed upływem terminu składania ofert łącznie szesnastu wykonawców złożyło swoje oferty
na wybrane przez siebie części zamówienia, wśród nich byli m.in. Odwołujący (oferta
na realizację każdej z szesnastu części zamówienia), Przystępujący (oferta na realizację
każdej z szesnastu części zamówienia), wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: Young Digital Poland S.A. wraz z Qumak S.A., zwani dalej łącznie konsorcjum
YDP (oferta na realizację każdej z szesnastu części zamówienia) oraz Altkom Akademia
S.A. (oferta na realizację części 1, 3, 5, 6, 7, 9, 11, 12 ,13, 15 i 16 zamówienia).
Zamawiający pismami z dnia 18 października 2013 r. wezwał wykonawcę: Altkom Akademia
S.A., a także Przystępującego, do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Analogiczne wezwanie zawarte w piśmie
z dnia 30 października 2013 r. zostało skierowane również o konsorcjum YDP.
Wezwani wykonawcy przedstawili własne wyjaśnienia - Altkom Akademia S.A. w piśmie
z dnia 23 października, Przystępujący w piśmie z dnia 21 października, zaś konsorcjum YDP
w piśmie z dnia 5 listopada 2013 r.
Zamawiający uznał, iż przedstawione mu wyjaśnienia są dla niego wystarczające. Zakończył
badanie i ocenę ofert, w wyniku której w każdej z szesnastu części zamówienia
za najkorzystniejszą uznał ofertę złożoną przez Przystępującego.
Wobec tych czynności Odwołujący wniósł odwołanie. Jego zdaniem Zamawiający zaniechał
odrzucenia ofert złożonych odpowiednio przez Przystępującego, wykonawcę Altkom
Akademia S.A. oraz konsorcjum YDP. W ocenie Odwołującego każda z powołanych ofert
zawierała rażąco niską cenę, a tym samym podlegała odrzuceniu. Zaniechanie tej czynności
przez Zamawiającego stanowiło naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp. Odwołujący
twierdził, iż zaistniały znaczne różnice poziomu cen oferowanych przez tych wykonawców
w odniesieniu do wartości szacunkowej zamówienia. Odwołujący stanął na stanowisku,
iż wyjaśnienia złożone przez Przystępującego uznać należy za niewystarczające, złożone
przez Altkom Akademia S.A. za oparte na błędnych założeniach, zaś przez konsorcjum YDP
za niedoszacowane. W toku rozprawy przed Izbą Odwołujący wywodził, iż już samo
wezwanie przez Zamawiającego do przedstawienia mu wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy
Pzp przesądza o tym, że ceny zaoferowane przez każdego z trzech wykonawców są rażąco
niskie.
Zdaniem Odwołującego Przystępujący przedstawił wyjaśnienia zbyt ogólne. Twierdził,
iż powoływany przez tegoż wykonawcę fakt posiadania przez niego własnych sal
ze sprzętem i własnym oprogramowaniem nie musi być obiektywnie korzystniejsze
od wynajmowania infrastruktury. Przywoływał w tym kontekście zaczerpnięte ze strony
internetowej jednego z konsorcjantów informacje o ilości przeprowadzonych przez niego
szkoleń. Wskazywał również, iż zatrudnianie trenerów na etacie może być droższe
od zatrudniania studentów, czy też pracowników innych firm. Przywoływał istotne różnice
pomiędzy cenami zaoferowanymi przez Przystępującego Zamawiającemu, a cenami szkoleń
upublicznionymi na stronie internetowej jednego z jego konsorcjantów.
W ocenie Odwołującego wyliczenia przedstawione w wyjaśnieniach Altkom Akademia S.A.
w zakresie refundacji kosztów dojazdów i noclegów zostały zaniżone o ponad 800 tysięcy
złotych. Twierdził on ponadto, że „trudno także uwierzyć, iż marża na pokrycie kosztów
stałych (wynosząca niecałe 750 tysięcy złotych) wystarcza na pokrycie kosztów
ogólnozakładowych spółki oraz nie wymienionych w kalkulacji kosztów rekrutacji
uczestników szkoleń, logistyki i realizacji szkoleń, ewaluacji szkoleń, czy kosztu utrzymania
sal własnych (56% zgodnie z wyjaśnieniami Wykonawcy), który wbrew obiegowym opiniom
wcale nie jest dużo niższy od kosztów sal wynajmowanych.”
W odniesieniu do wyjaśnień złożonych Zamawiającemu przez konsorcjum YDP, Odwołujący
twierdził, iż wyliczył, w oparciu o wskaźniki zaczerpnięte z SIWZ oraz założeń opisanych
przez Altkom Akademia S.A., że zaoferowana przez konsorcjum YDP została zaniżona o
300 tysięcy i to przy uwzględnieniu tylko części nośników kosztów.
Izba, kierując się przepisem art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, odwołanie wniesione
przez Odwołującego rozpoznała w granicach zarzutów w nim zawartych i popieranych w toku
postępowania odwoławczego.
Skład orzekający Izby, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz
zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających kognicji Izby, doszedł
do przekonania, iż sformułowane przez Odwołującego zarzuty nie znajdują oparcia
w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie,
jako takie, nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie składu orzekającego twierdzenia formułowane przez Odwołującego nie zostały
należycie udowodnione.
W pierwszej kolejności Izba uznała, iż nie znajduje oparcia w przepisach ustawy Pzp teza
postawiona przez Odwołującego, iż sam fakt wezwania przez Zamawiającego
do przedstawienia mu wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy Pzp przesądził o tym, że ceny
zaoferowane przez każdego z trzech wykonawców uznać należało za rażąco niskie.
Oczywistym bowiem jest to, iż zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp Zamawiający w celu
ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
zwraca się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Tym samym wezwanie to służy
wyjaśnieniu wątpliwości Zamawiającego co do charakteru oferowanej mu ceny. Samo
w sobie jednak niczego nie przesądza. Decydujące znaczenie mają bowiem, zgodnie
z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, wyjaśnienia złożone przez wezwanego wykonawcę i ich
ocenia dokonana przez Zamawiającego.
Mając na uwadze wyliczenia dokonane przez Odwołującego w celu wykazania zaistnienia
różnic pomiędzy wysokością ustalonej przez Zamawiającego wartości szacunkowej
a wysokością zaoferowanych przez każdego z trzech wykonawców cen, Izba stwierdziła,
iż ponoszone przez Odwołującego różnice nie muszą zostać uznane za istotne
dla rozstrzygnięcia. Skład orzekający w tym zakresie dał wiarę Zamawiającemu,
który twierdził, iż specyfika wyceny usług szkoleniowych cechuje się dużym ryzykiem
przeszacowania ich wartości. Co istotne Zamawiający przedstawił w toku rozprawy
zestawienie zamówień udzielonych przez niego w ostatnich dwóch latach, które w sposób
oczywisty potwierdza stawiane przez niego tezy. Warte zauważenia jest, iż w dwóch spośród
przywołanych przez niego przykładowych zamówień, zgodnie z informacją przedstawioną
Izbie, oferty najkorzystniejsze przedstawili członkowie konsorcjum będącego Odwołującym.
Z uwagi na fakt, iż okoliczności te nie były przez Odwołującego kwestionowane, Izba uznała
przedstawione przez Zamawiającego zestawienie za wiarygodne. Co równie istotne w tym
kontekście, Odwołujący nie formułował w toku postępowania odwoławczego żadnych
twierdzeń o istnieniu istotnych różnic pomiędzy cenami zaoferowanymi przez każdego
z
trzech
wykonawców,
a
pozostałymi
cenami
zaoferowanymi
Zamawiającemu
w tym postępowaniu, czy też rynkowej wartości usług, których świadczenie stanowiło
przedmiot zamówienia. Mając to na uwadze, Izba uznała, iż nie dostrzegł on w tym zakresie
zaistnienia faktów, które przemawiałyby na jego rzecz.
W zakresie szczegółowej argumentacji Odwołującego odnoszącej się do charakteru cen
zaoferowanych przez Przystępującego, Izba uznała, iż nie zasługuje ona na uznanie,
a tym samym nie przemawia za uwzględnieniem zarzutów do ofert złożonych
przez Przystępującego się odnoszących. Co ważne, Odwołujący formułował swe twierdzenia
in gremio, wspólnie wobec wszystkich cen zaoferowanych przez Przystępującego
w każdej z szesnastu części zamówienia. Nie podjął próby wykazania w odniesieniu
do każdej, konkretnej części zamówienia, iż cena zaoferowana przez Przystępującego
jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia objętego tą właśnie częścią.
Nie odnosił się do zakresu świadczonych usług w ramach każdej z części i nie starał się
wykazać, iż zaoferowana w tej właśnie części jest nierealna i nie gwarantuje należytego
wykonania zamawianej usługi. Odnosząc się ogólnie, do wszystkich szesnastu części i
zaoferowanych w nich przez Przystępującego cen, twierdził, iż powoływany przez tegoż
wykonawcę fakt posiadania przez niego własnych sal ze sprzętem i własnym
oprogramowaniem nie musi być obiektywnie korzystniejszy od wynajmowania infrastruktury.
Nie przedstawił jednak żadnych dowodów mających potwierdzać zasadność tych twierdzeń.
Analogicznie należało ocenić argumentację odnoszącą się do kosztów zatrudnienia trenerów
na etacie. Co szczególnie istotne, na co zwracał uwagę tak Zamawiający,
jak i Przystępujący, Odwołujący, odnosząc się do informacji zaczerpniętych ze strony
internetowej jednego z konsorcjantów, całkowicie pomijał przy tym potencjał drugiego
z konsorcjantów. Działanie takie ocenić należało jako nieprawidłowe – wszak ofertę złożyło
wspólnie dwóch wykonawców, tym samym przy ocenie zdolności wykonania
przez nich przedmiotu zamówienia i właściwości pozwalających na zaoferowanie cen
na odpowiednio niskim poziomie, uwzględniać należało łączny potencjał całego konsorcjum.
Dlatego też ocena tych właściwości przez pryzmat cech jednego tylko konsorcjanta,
oceniona zostać musiała jako niewłaściwa.
Odnosząc się do twierdzeń Odwołującego o nazbyt ogólnej naturze wyjaśnień złożonych
przez Przystępującego, Izba uznała, iż wyjaśnienia te w swej istocie odpowiadają
na wezwanie sformułowane przez Zamawiającego i wprost z nim korespondują. Wezwanie
to w swej treści stanowiło proste powielenie zapisów art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Przystępujący w swojej odpowiedzi wskazał na zaistnienie szeregu okoliczności,
które pozwoliły mu łącznie na zaoferowanie niskich cen. Przywołał tam m.in. posiadany
przez siebie potencjał techniczny (własny sprzęt i sale szkoleniowe), który uzupełniony
potencjałem partnerów biznesowych (sieć Syntea Education Parnter), pozwoli mu
zagwarantować sale szkoleniowe wyposażone w odpowiednią infrastrukturę, wyżywienie
uczestników, a także, w razie potrzeby, zaplecze pobytowe. Wskazywał na możliwość
uniknięcia konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem
„zewnętrznych” trenerów, a także na dysponowanie własnym zespołem wydawniczym oraz
autorami, mającymi doświadczenie w opracowywaniu i wytwarzaniu materiałów
szkoleniowych. Podnosił również to, iż zaoferowane przez niego ceny nie odbiegają
w sposób istotny od poziomu cen sklasyfikowanych tuż za nim w zestawieniach cenowych
właściwych dla poszczególnych części zamówienia. Wszystkie te okoliczności nie zostały
w sposób wiarygodny zakwestionowane przez Odwołującego.
W odniesieniu do twierdzeń odnoszących się do charakteru cen zaoferowanych
przez drugiego z wykonawców, tj. Altkom Akademia S.A., Izba uznała, iż także one nie
zasługują na uznanie.
W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga to, iż w odwołaniu doręczonym Prezesowi Izby
brak jest twierdzeń o uwzględnieniu przez powołanego wykonawcę nieprawidłowych
w świetle SIWZ założeń co do liczebności grup szkoleniowych. W ocenie Izby, formułowanie
takich twierdzeń dopiero na etapie rozprawy przed Izbą jest działaniem spóźnionym i uznane
zostać musiało za niedopuszczalną, w świetle przepisu art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, próbę
rozszerzenia zakresu podnoszonych w odwołaniu zarzutów. Takie postępowanie
Odwołującego nie mogło oddziaływać na rozstrzygnięcie Izby.
Odnosząc się do twierdzeń sformułowanych na etapie odwołania, Izba uznała, iż są one
w zakresie odnoszącym sie do „kalkulacji kosztów rekrutacji uczestników szkoleń, logistyki i
realizacji szkoleń, ewaluacji szkoleń, czy kosztu utrzymania sal własnych” one sprzeczne
ze stanowiskiem Odwołującego prezentowanym w toku rozprawy przed Izbą. Na etapie
odwołania, co warte podkreślenia, „miękko” kwestionuje („trudno także uwierzyć”)
on prawidłowość kalkulacji tych kosztów, tymczasem w toku rozprawy przed Izbą
przedstawia własne opracowanie: „Szacowane koszty realizacji zamówienia w ofercie Young
Digital Plannet S.A. i Qumak S.A.”, w którym zawarł twierdzenie, iż przedstawione
przez Altkom Akademia S.A. koszty wynagrodzenie trenera, jego delegacji, a także koszty
materiałów szkoleniowych, cateringu oraz sal szkoleniowych są zgodne z aktualnymi
stawkami rynkowymi (str. 6 opracowania, pkt 3, tabela 3 – przywołane zostały ceny
zaczerpnięte z wyjaśnień złożonych Zamawiającemu przez Altkom Akademia S.A. w piśmie
z dnia 23 października 2013 r.). Co ważne, nawet w samym odwołaniu, w treści
uzasadnienia zarzutów odnoszących się do cen zaoferowanych przez konsorcjum YDP
Odwołujący wyraźnie wskazuje, że zarzuty te konstruował posiłkując się kosztami
wycenionymi przez Altkom Akademia S.A. Uwzględniając powyższe, trudno uznać
argumentację podnoszoną w odwołaniu w odniesieniu do treści wyjaśnień przedstawionych
przez Altkom Akademia S.A. za spójną, a tym samym za przemawiającą za uwzględnieniem
twierdzeń Odwołującego. Na marginesie sposób sformułowania podnoszonych argumentów,świadczy bardziej o snuciu przez Odwołującego przypuszczeń („trudno także uwierzyć”,
„należy wątpić”), aniżeli o stawianiu twardych zarzutów mających oparcie w zaistniałym
stanie faktycznym.
Także w zakresie twierdzeń odnoszących się do wysokości wyliczenia przez Altkom
Akademia S.A. kwot refundacji noclegów i przejazdów uczestników szkoleń Odwołujący
wskazuje na rozbieżne kwoty, o których wysokość wykonawca: Altkom Akademia S.A. miał
zaniżyć oferowane przez siebie łącznie ceny. W odwołaniu mowa jest o ponad 800 tysiącach
złotych, tymczasem w przedstawionym w toku rozprawy przed Izbą własnym opracowaniu:
„Błędne założenia w wyjaśnieniach dotyczących elementów mających wpływ na wysokość
oferty złożonych przez Altkom Akademia S.A.” mowa jest już o ponad milionie dziewiętnastu
tysiącach złotych. Dlatego też również w tym przypadku argumentację tę trudno uznać
za spójną.
Podkreślenia
wymaga
też
to,że
podobnie
jak
wobec
Przystępującego,
także w tym przypadku Odwołujący formułował swe twierdzenia wspólnie wobec wszystkich
cen zaoferowanych przez Altkom Akademia S.A. w każdej z części zamówienia. Nie podjął
zatem próby wykazania w odniesieniu do każdej, konkretnej części zamówienia, iż cena
zaoferowana przez Przystępującego jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia objętego tą właśnie częścią. W świetle przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp
o rażąco niskiej cenie można mówić w odniesieniu do całego przedmiotu zamówienia
(odrębnie w zakresie każdej z części zamówienia), nie zaś do poszczególnych jego
elementów, w szczególności jeśli, tak jak w rozpoznawanym przypadku, cena ofertowa
za przeszkolenie jednej osoby ma charakter ryczałtowy. Tymczasem Odwołujący nie odnosił
się do zakresu świadczonych usług w ramach każdej z części i nie starał się wykazać,
iż zaoferowana w tej właśnie części jest nierealna i nie gwarantuje należytego wykonania
zamawianej usługi. Przeciwnie, w toku rozprawy przed Izbą, w odniesieniu do części
elementów cenotwórczych oferowanych usług wprost zawarł twierdzenie, iż zostały one
wycenione na rynkowym poziomie i ocenia on je jako wiarygodne. Mając to na uwadze, Izba
uznała, że Odwołujący nie wykazał, aby zaoferowane przez Altkom Akademia S.A. ceny były
rażąco niskie, nie podważył on bowiem wiarygodności wyjaśnień przedstawionych
przez tego wykonawcę Zamawiającemu.
W ocenie Izby, Odwołujący nie udowodnił zasadności podnoszonych przez siebie zarzutów
wobec charakteru cen zaoferowanych przez konsorcjum YDP. Także w tym przypadku
sformułował on swe twierdzenia wspólnie wobec wszystkich, sumowanych cen
zaoferowanych przez konsorcjum YDP w każdej z szesnastu części zamówienia. Podobnie,
jak w odniesieniu do ofert pozostałych dwóch wykonawców, Odwołujący nie podjął próby
wykazania w odniesieniu do każdej, konkretnej części zamówienia, iż cena zaoferowana
przez konsorcjum YDP jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia objętego tą
właśnie częścią. Przyjął on za podstawę wybraną przez siebie część kosztów, których
wycenę zaczerpnął z wyjaśnień złożonych przez Altkom Akademia S.A., i w oparciu o te
właśnie, własne założenia, uznał, iż konsorcjum YDP nie uwzględniło w oferowanych
przez siebie cenach szeregu innych elementów cenotwórczych. Nie przywołał on jednakżadnych okoliczności mających przemawiać za słusznością formułowanych przez siebie
twierdzeń. Przemawia to za uznaniem tak zakreślonych argumentów za bezpodstawne.
Na marginesie wskazać należy, iż w przywoływanym powyżej własnym opracowaniu
Odwołującego: „Szacowane koszty realizacji zamówienia w ofercie Young Digital Plannet
S.A. i Qumak S.A.”, w sposób niespójny przedstawia on (str. 6 opracowania, pkt 3, tabela 4)
wyliczenie kosztów refundacji przejazdów i noclegów uczestników szkoleń. Odwołujący
przyjął bowiem na potrzeby tegoż wyliczenia, iż wszyscy uczestnicy szkoleń (3200 osób)
będą jednocześnie przez wszystkie dni szkoleniowe dojeżdżali z miejsca zamieszkania
do miejsca, gdzie szkolenie ma się odbywać, a jednocześnie zostanie wykorzystany
maksymalny, dopuszczony w SIWZ na poziomie 10% liczby uczestników szkoleń, limit
zwrotu kosztów noclegów. Założenia te są wewnętrznie sprzeczne, w świetle pkt 3.11 OPZ
koszty te bowiem się wyłączają – zwrot kosztów noclegu możliwy jest jedynie w sytuacji,
gdy uczestnik szkolenia nie ma możliwości dojazdu na szkolenie z miejsca zamieszkania.
Uwzględniając powyższe, Izba uznała, że nie zostało w toku postępowania odwoławczego
wykazane, aby Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisów ustawy Pzp wskazanych
w rozpoznawanym odwołaniu.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba, działając na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………
1.
oddala odwołanie,
2.
kosztami postępowania obciąża wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia:
Combidata Poland sp. z o.o. w Sopocie (81-777), ul. Emilii Plater 12
oraz WYG International sp. z o.o. w Warszawie (02-674), ul. Marynarska 15 i
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę
15 000 zł 00 gr (słownie:
piętnaście tysięcy złotych zero groszy) uiszczoną przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia:
Combidata Poland sp. z o.o. w Sopocie
(81-777), ul. Emilii Plater 12 oraz WYG International sp. z o.o. w Warszawie
(02-674), ul. Marynarska 15 tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn. zm.), na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący: ……………………………
Sygn. akt:
KIO 2751/13
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia prowadzone w trybie przetargu nieograniczonego
na realizację zadania: „Szkolenia z nowych technologii pracowników 45+ zatrudnionych
w instytucjach pomocy i integracji społecznej ze szczególnym uwzględnieniem pracowników
socjalnych” zostało wszczęte przez Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich w Warszawie,
zwane dalej Zamawiającym. Ustalona przez Zamawiającego wartość zamówienia
przekraczała kwoty określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy
z dnia 29 stycznia 2004 – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 907 z późn.
zm.), zwanej dalej ustawą Pzp. Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej (2013/S 156-272564) w dniu 13 sierpnia 2013 r.
W dniu 29 października 2013 r. odwołanie wnieśli wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia: Combidata Poland sp. z o.o. w Sopocie oraz WYG
International sp. z o.o. w Warszawie, zwani dalej łącznie Odwołującym.
Odwołanie zostało wniesione wobec zaniechania przez Zamawiającego czynności
odrzucenia ofert złożonych odpowiednio przez wykonawców wspólnie ubiegających się
o udzielenie zamówienia: Syntea S.A. wraz z Aptech Ltd., wykonawcę Altkom Akademia S.A.
oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Young Digital Poland
S.A. wraz z Qumak S.A. W ocenie Odwołującego każda z powołanych ofert zawierała rażąco
niską cenę, a tym samym podlegała odrzuceniu. Zaniechanie tej czynności
przez Zamawiającego stanowiło naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp.
Uwzględniając podniesione zarzuty, Odwołujący wnosił o unieważnienie decyzji
Zamawiającego o wyborze oferty najkorzystniejszej w zakresie wszystkich części
postępowania, powtórzenie czynności badania i oceny ofert, odrzucenie na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp ofert złożonych odpowiednio przez wykonawców wspólnie
ubiegających się o udzielenie zamówienia: Syntea S.A. wraz z Aptech Ltd., wykonawcę
Altkom Akademia S.A. oraz wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie
zamówienia: Young Digital Poland S.A. wraz z Qumak S.A., a następnie czynności wyboru
oferty najkorzystniejszej.
W dniu 4 grudnia 2013 r. Prezesowi Izby zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego po stronie Zamawiającego doręczyli wykonawcy wspólnie ubiegający się
o udzielenie zamówienia: Syntea S.A. wraz z Aptech Ltd., zwani dalej łącznie
Przystępującym.
Skład orzekający Izby wykluczył, iż spełniona została którakolwiek z przesłanek odrzucenia
odwołania ustanowionych w art. 189 ust. 2 ustawy Pzp.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem stron oraz uczestnika postępowania,
na podstawie zebranego materiału dowodowego w sprawie, z uwzględnieniem stanowisk
stron oraz uczestnika postępowania odwoławczego, Izba ustaliła i zważyła, co następuje.
W pierwszej kolejności Izba stwierdziła, że Odwołującemu, w świetle przepisu art. 179
ust. 1 ustawy Pzp, przysługiwało prawo wniesienia odwołania w postępowaniu o udzielenie
zamówienia prowadzonym przez Zamawiającego.
Izba postanowiła zaliczyć w poczet materiału dowodowego dokumentację postępowania
o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego.
Mając na celu ocenę zasadności zarzutów podnoszonych w odwołaniu, Izba ustaliła,że Zamawiający, zgodnie z treścią pkt 2.1 Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia
(SIWZ), podzielił zamówienie na 16 części. Dopuścił przy tym , zgodnie z pkt 1.4 SIWZ,
możliwość składania ofert częściowych. Zgodnie z pkt 8.5 SIWZ wykonawcy zobowiązani
byli określić cenę dla każdej z części realizację której oferowali Zamawiającemu, przy czym
cena ta miała uwzględniać wykonanie wszystkich prac i czynności oraz zawierać wszelkie
koszty związane z realizacją zamówienia, a także nie podlegać waloryzacji.
Przedmiot zamówienia obejmował zorganizowanie i przeprowadzenie szkoleń tradycyjnych
z nowych technologii informatycznych dla łącznie 3200 osób (pkt 2.1 załącznika nr 1
do SIWZ – Opisu przedmiotu zamówienia, dalej OPZ). Każda z szesnastu części
zamówienia obejmowała realizację usługi w innym województwie (pkt 2.3 OPZ).
W pkt 3.2 OPZ Zamawiający zawarł informację, iż w dniu zawarcia umowy przekaże
wybranemu wykonawcy listy osób wstępnie zrekrutowanych do wzięcia udziału
w szkoleniach. Zastrzegł przy tym, iż w jednej grupie szkoleniowej może uczestniczyć od 10
do 12 osób (pkt 3.4 OPZ). W pkt 3.11 OPZ wskazano, iż wykonawca zobowiązany będzie
do zwrotu udokumentowanych kosztów podróży z miejsca zamieszkania uczestnika
szkolenia, przy czym koszt ten nie przewyższy jednorazowo kwoty 50 zł brutto
na uczestnika. Dopuszczona została tam również, w ściśle określonych warunkach,
możliwość zwrotu kosztów noclegu, przy czym w kwocie nie większej niż jednorazowo 120 zł
brutto. Na poziomie 10% liczby uczestników szkoleń został określony górny limit obowiązku
zwrotu kosztów noclegu.
W piśmie z dnia 23 sierpnia 2013 r. Zamawiający odpowiadając na pytanie nr 6 dopuścił
możliwość zwrotu uczestnikom kosztów dojazdu samochodem osobowym. W odpowiedzi
na pytanie 7 Zamawiający potwierdził zapis pkt 3.2 OPZ określający liczbę uczestników
szkoleń, a także zawarł tabelaryczne zestawienie opisujące liczbę uczestników
w każdym z miast w poszczególnych województwach, gdzie miały być prowadzone
szkolenia. Tabelę tę opatrzył jednak uwagą, iż zestawienie to ma jedynie charakter
poglądowy i nie jest wiążące, ponieważ dokonywane są przez kandydatów zmiany dotyczące
lokalizacji miejscowości odbywania szkoleń.
Przed upływem terminu składania ofert łącznie szesnastu wykonawców złożyło swoje oferty
na wybrane przez siebie części zamówienia, wśród nich byli m.in. Odwołujący (oferta
na realizację każdej z szesnastu części zamówienia), Przystępujący (oferta na realizację
każdej z szesnastu części zamówienia), wykonawcy wspólnie ubiegający się o udzielenie
zamówienia: Young Digital Poland S.A. wraz z Qumak S.A., zwani dalej łącznie konsorcjum
YDP (oferta na realizację każdej z szesnastu części zamówienia) oraz Altkom Akademia
S.A. (oferta na realizację części 1, 3, 5, 6, 7, 9, 11, 12 ,13, 15 i 16 zamówienia).
Zamawiający pismami z dnia 18 października 2013 r. wezwał wykonawcę: Altkom Akademia
S.A., a także Przystępującego, do złożenia wyjaśnień dotyczących elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny. Analogiczne wezwanie zawarte w piśmie
z dnia 30 października 2013 r. zostało skierowane również o konsorcjum YDP.
Wezwani wykonawcy przedstawili własne wyjaśnienia - Altkom Akademia S.A. w piśmie
z dnia 23 października, Przystępujący w piśmie z dnia 21 października, zaś konsorcjum YDP
w piśmie z dnia 5 listopada 2013 r.
Zamawiający uznał, iż przedstawione mu wyjaśnienia są dla niego wystarczające. Zakończył
badanie i ocenę ofert, w wyniku której w każdej z szesnastu części zamówienia
za najkorzystniejszą uznał ofertę złożoną przez Przystępującego.
Wobec tych czynności Odwołujący wniósł odwołanie. Jego zdaniem Zamawiający zaniechał
odrzucenia ofert złożonych odpowiednio przez Przystępującego, wykonawcę Altkom
Akademia S.A. oraz konsorcjum YDP. W ocenie Odwołującego każda z powołanych ofert
zawierała rażąco niską cenę, a tym samym podlegała odrzuceniu. Zaniechanie tej czynności
przez Zamawiającego stanowiło naruszenie art. 89 ust. 1 pkt 4) ustawy Pzp. Odwołujący
twierdził, iż zaistniały znaczne różnice poziomu cen oferowanych przez tych wykonawców
w odniesieniu do wartości szacunkowej zamówienia. Odwołujący stanął na stanowisku,
iż wyjaśnienia złożone przez Przystępującego uznać należy za niewystarczające, złożone
przez Altkom Akademia S.A. za oparte na błędnych założeniach, zaś przez konsorcjum YDP
za niedoszacowane. W toku rozprawy przed Izbą Odwołujący wywodził, iż już samo
wezwanie przez Zamawiającego do przedstawienia mu wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy
Pzp przesądza o tym, że ceny zaoferowane przez każdego z trzech wykonawców są rażąco
niskie.
Zdaniem Odwołującego Przystępujący przedstawił wyjaśnienia zbyt ogólne. Twierdził,
iż powoływany przez tegoż wykonawcę fakt posiadania przez niego własnych sal
ze sprzętem i własnym oprogramowaniem nie musi być obiektywnie korzystniejsze
od wynajmowania infrastruktury. Przywoływał w tym kontekście zaczerpnięte ze strony
internetowej jednego z konsorcjantów informacje o ilości przeprowadzonych przez niego
szkoleń. Wskazywał również, iż zatrudnianie trenerów na etacie może być droższe
od zatrudniania studentów, czy też pracowników innych firm. Przywoływał istotne różnice
pomiędzy cenami zaoferowanymi przez Przystępującego Zamawiającemu, a cenami szkoleń
upublicznionymi na stronie internetowej jednego z jego konsorcjantów.
W ocenie Odwołującego wyliczenia przedstawione w wyjaśnieniach Altkom Akademia S.A.
w zakresie refundacji kosztów dojazdów i noclegów zostały zaniżone o ponad 800 tysięcy
złotych. Twierdził on ponadto, że „trudno także uwierzyć, iż marża na pokrycie kosztów
stałych (wynosząca niecałe 750 tysięcy złotych) wystarcza na pokrycie kosztów
ogólnozakładowych spółki oraz nie wymienionych w kalkulacji kosztów rekrutacji
uczestników szkoleń, logistyki i realizacji szkoleń, ewaluacji szkoleń, czy kosztu utrzymania
sal własnych (56% zgodnie z wyjaśnieniami Wykonawcy), który wbrew obiegowym opiniom
wcale nie jest dużo niższy od kosztów sal wynajmowanych.”
W odniesieniu do wyjaśnień złożonych Zamawiającemu przez konsorcjum YDP, Odwołujący
twierdził, iż wyliczył, w oparciu o wskaźniki zaczerpnięte z SIWZ oraz założeń opisanych
przez Altkom Akademia S.A., że zaoferowana przez konsorcjum YDP została zaniżona o
300 tysięcy i to przy uwzględnieniu tylko części nośników kosztów.
Izba, kierując się przepisem art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, odwołanie wniesione
przez Odwołującego rozpoznała w granicach zarzutów w nim zawartych i popieranych w toku
postępowania odwoławczego.
Skład orzekający Izby, uwzględniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy oraz
zakres zarzutów podniesionych w odwołaniu i podlegających kognicji Izby, doszedł
do przekonania, iż sformułowane przez Odwołującego zarzuty nie znajdują oparcia
w ustalonym stanie faktycznym i prawnym, a tym samym rozpoznawane odwołanie,
jako takie, nie zasługuje na uwzględnienie.
W ocenie składu orzekającego twierdzenia formułowane przez Odwołującego nie zostały
należycie udowodnione.
W pierwszej kolejności Izba uznała, iż nie znajduje oparcia w przepisach ustawy Pzp teza
postawiona przez Odwołującego, iż sam fakt wezwania przez Zamawiającego
do przedstawienia mu wyjaśnień w trybie art. 90 ustawy Pzp przesądził o tym, że ceny
zaoferowane przez każdego z trzech wykonawców uznać należało za rażąco niskie.
Oczywistym bowiem jest to, iż zgodnie z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp Zamawiający w celu
ustalenia, czy oferta zawiera rażąco niską cenę w stosunku do przedmiotu zamówienia,
zwraca się do wykonawcy o udzielenie w określonym terminie wyjaśnień dotyczących
elementów oferty mających wpływ na wysokość ceny. Tym samym wezwanie to służy
wyjaśnieniu wątpliwości Zamawiającego co do charakteru oferowanej mu ceny. Samo
w sobie jednak niczego nie przesądza. Decydujące znaczenie mają bowiem, zgodnie
z art. 90 ust. 2 i 3 ustawy Pzp, wyjaśnienia złożone przez wezwanego wykonawcę i ich
ocenia dokonana przez Zamawiającego.
Mając na uwadze wyliczenia dokonane przez Odwołującego w celu wykazania zaistnienia
różnic pomiędzy wysokością ustalonej przez Zamawiającego wartości szacunkowej
a wysokością zaoferowanych przez każdego z trzech wykonawców cen, Izba stwierdziła,
iż ponoszone przez Odwołującego różnice nie muszą zostać uznane za istotne
dla rozstrzygnięcia. Skład orzekający w tym zakresie dał wiarę Zamawiającemu,
który twierdził, iż specyfika wyceny usług szkoleniowych cechuje się dużym ryzykiem
przeszacowania ich wartości. Co istotne Zamawiający przedstawił w toku rozprawy
zestawienie zamówień udzielonych przez niego w ostatnich dwóch latach, które w sposób
oczywisty potwierdza stawiane przez niego tezy. Warte zauważenia jest, iż w dwóch spośród
przywołanych przez niego przykładowych zamówień, zgodnie z informacją przedstawioną
Izbie, oferty najkorzystniejsze przedstawili członkowie konsorcjum będącego Odwołującym.
Z uwagi na fakt, iż okoliczności te nie były przez Odwołującego kwestionowane, Izba uznała
przedstawione przez Zamawiającego zestawienie za wiarygodne. Co równie istotne w tym
kontekście, Odwołujący nie formułował w toku postępowania odwoławczego żadnych
twierdzeń o istnieniu istotnych różnic pomiędzy cenami zaoferowanymi przez każdego
z
trzech
wykonawców,
a
pozostałymi
cenami
zaoferowanymi
Zamawiającemu
w tym postępowaniu, czy też rynkowej wartości usług, których świadczenie stanowiło
przedmiot zamówienia. Mając to na uwadze, Izba uznała, iż nie dostrzegł on w tym zakresie
zaistnienia faktów, które przemawiałyby na jego rzecz.
W zakresie szczegółowej argumentacji Odwołującego odnoszącej się do charakteru cen
zaoferowanych przez Przystępującego, Izba uznała, iż nie zasługuje ona na uznanie,
a tym samym nie przemawia za uwzględnieniem zarzutów do ofert złożonych
przez Przystępującego się odnoszących. Co ważne, Odwołujący formułował swe twierdzenia
in gremio, wspólnie wobec wszystkich cen zaoferowanych przez Przystępującego
w każdej z szesnastu części zamówienia. Nie podjął próby wykazania w odniesieniu
do każdej, konkretnej części zamówienia, iż cena zaoferowana przez Przystępującego
jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia objętego tą właśnie częścią.
Nie odnosił się do zakresu świadczonych usług w ramach każdej z części i nie starał się
wykazać, iż zaoferowana w tej właśnie części jest nierealna i nie gwarantuje należytego
wykonania zamawianej usługi. Odnosząc się ogólnie, do wszystkich szesnastu części i
zaoferowanych w nich przez Przystępującego cen, twierdził, iż powoływany przez tegoż
wykonawcę fakt posiadania przez niego własnych sal ze sprzętem i własnym
oprogramowaniem nie musi być obiektywnie korzystniejszy od wynajmowania infrastruktury.
Nie przedstawił jednak żadnych dowodów mających potwierdzać zasadność tych twierdzeń.
Analogicznie należało ocenić argumentację odnoszącą się do kosztów zatrudnienia trenerów
na etacie. Co szczególnie istotne, na co zwracał uwagę tak Zamawiający,
jak i Przystępujący, Odwołujący, odnosząc się do informacji zaczerpniętych ze strony
internetowej jednego z konsorcjantów, całkowicie pomijał przy tym potencjał drugiego
z konsorcjantów. Działanie takie ocenić należało jako nieprawidłowe – wszak ofertę złożyło
wspólnie dwóch wykonawców, tym samym przy ocenie zdolności wykonania
przez nich przedmiotu zamówienia i właściwości pozwalających na zaoferowanie cen
na odpowiednio niskim poziomie, uwzględniać należało łączny potencjał całego konsorcjum.
Dlatego też ocena tych właściwości przez pryzmat cech jednego tylko konsorcjanta,
oceniona zostać musiała jako niewłaściwa.
Odnosząc się do twierdzeń Odwołującego o nazbyt ogólnej naturze wyjaśnień złożonych
przez Przystępującego, Izba uznała, iż wyjaśnienia te w swej istocie odpowiadają
na wezwanie sformułowane przez Zamawiającego i wprost z nim korespondują. Wezwanie
to w swej treści stanowiło proste powielenie zapisów art. 90 ust. 1 i 2 ustawy Pzp.
Przystępujący w swojej odpowiedzi wskazał na zaistnienie szeregu okoliczności,
które pozwoliły mu łącznie na zaoferowanie niskich cen. Przywołał tam m.in. posiadany
przez siebie potencjał techniczny (własny sprzęt i sale szkoleniowe), który uzupełniony
potencjałem partnerów biznesowych (sieć Syntea Education Parnter), pozwoli mu
zagwarantować sale szkoleniowe wyposażone w odpowiednią infrastrukturę, wyżywienie
uczestników, a także, w razie potrzeby, zaplecze pobytowe. Wskazywał na możliwość
uniknięcia konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem
„zewnętrznych” trenerów, a także na dysponowanie własnym zespołem wydawniczym oraz
autorami, mającymi doświadczenie w opracowywaniu i wytwarzaniu materiałów
szkoleniowych. Podnosił również to, iż zaoferowane przez niego ceny nie odbiegają
w sposób istotny od poziomu cen sklasyfikowanych tuż za nim w zestawieniach cenowych
właściwych dla poszczególnych części zamówienia. Wszystkie te okoliczności nie zostały
w sposób wiarygodny zakwestionowane przez Odwołującego.
W odniesieniu do twierdzeń odnoszących się do charakteru cen zaoferowanych
przez drugiego z wykonawców, tj. Altkom Akademia S.A., Izba uznała, iż także one nie
zasługują na uznanie.
W pierwszej kolejności podkreślenia wymaga to, iż w odwołaniu doręczonym Prezesowi Izby
brak jest twierdzeń o uwzględnieniu przez powołanego wykonawcę nieprawidłowych
w świetle SIWZ założeń co do liczebności grup szkoleniowych. W ocenie Izby, formułowanie
takich twierdzeń dopiero na etapie rozprawy przed Izbą jest działaniem spóźnionym i uznane
zostać musiało za niedopuszczalną, w świetle przepisu art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, próbę
rozszerzenia zakresu podnoszonych w odwołaniu zarzutów. Takie postępowanie
Odwołującego nie mogło oddziaływać na rozstrzygnięcie Izby.
Odnosząc się do twierdzeń sformułowanych na etapie odwołania, Izba uznała, iż są one
w zakresie odnoszącym sie do „kalkulacji kosztów rekrutacji uczestników szkoleń, logistyki i
realizacji szkoleń, ewaluacji szkoleń, czy kosztu utrzymania sal własnych” one sprzeczne
ze stanowiskiem Odwołującego prezentowanym w toku rozprawy przed Izbą. Na etapie
odwołania, co warte podkreślenia, „miękko” kwestionuje („trudno także uwierzyć”)
on prawidłowość kalkulacji tych kosztów, tymczasem w toku rozprawy przed Izbą
przedstawia własne opracowanie: „Szacowane koszty realizacji zamówienia w ofercie Young
Digital Plannet S.A. i Qumak S.A.”, w którym zawarł twierdzenie, iż przedstawione
przez Altkom Akademia S.A. koszty wynagrodzenie trenera, jego delegacji, a także koszty
materiałów szkoleniowych, cateringu oraz sal szkoleniowych są zgodne z aktualnymi
stawkami rynkowymi (str. 6 opracowania, pkt 3, tabela 3 – przywołane zostały ceny
zaczerpnięte z wyjaśnień złożonych Zamawiającemu przez Altkom Akademia S.A. w piśmie
z dnia 23 października 2013 r.). Co ważne, nawet w samym odwołaniu, w treści
uzasadnienia zarzutów odnoszących się do cen zaoferowanych przez konsorcjum YDP
Odwołujący wyraźnie wskazuje, że zarzuty te konstruował posiłkując się kosztami
wycenionymi przez Altkom Akademia S.A. Uwzględniając powyższe, trudno uznać
argumentację podnoszoną w odwołaniu w odniesieniu do treści wyjaśnień przedstawionych
przez Altkom Akademia S.A. za spójną, a tym samym za przemawiającą za uwzględnieniem
twierdzeń Odwołującego. Na marginesie sposób sformułowania podnoszonych argumentów,świadczy bardziej o snuciu przez Odwołującego przypuszczeń („trudno także uwierzyć”,
„należy wątpić”), aniżeli o stawianiu twardych zarzutów mających oparcie w zaistniałym
stanie faktycznym.
Także w zakresie twierdzeń odnoszących się do wysokości wyliczenia przez Altkom
Akademia S.A. kwot refundacji noclegów i przejazdów uczestników szkoleń Odwołujący
wskazuje na rozbieżne kwoty, o których wysokość wykonawca: Altkom Akademia S.A. miał
zaniżyć oferowane przez siebie łącznie ceny. W odwołaniu mowa jest o ponad 800 tysiącach
złotych, tymczasem w przedstawionym w toku rozprawy przed Izbą własnym opracowaniu:
„Błędne założenia w wyjaśnieniach dotyczących elementów mających wpływ na wysokość
oferty złożonych przez Altkom Akademia S.A.” mowa jest już o ponad milionie dziewiętnastu
tysiącach złotych. Dlatego też również w tym przypadku argumentację tę trudno uznać
za spójną.
Podkreślenia
wymaga
też
to,że
podobnie
jak
wobec
Przystępującego,
także w tym przypadku Odwołujący formułował swe twierdzenia wspólnie wobec wszystkich
cen zaoferowanych przez Altkom Akademia S.A. w każdej z części zamówienia. Nie podjął
zatem próby wykazania w odniesieniu do każdej, konkretnej części zamówienia, iż cena
zaoferowana przez Przystępującego jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia objętego tą właśnie częścią. W świetle przepisu art. 90 ust. 1 ustawy Pzp
o rażąco niskiej cenie można mówić w odniesieniu do całego przedmiotu zamówienia
(odrębnie w zakresie każdej z części zamówienia), nie zaś do poszczególnych jego
elementów, w szczególności jeśli, tak jak w rozpoznawanym przypadku, cena ofertowa
za przeszkolenie jednej osoby ma charakter ryczałtowy. Tymczasem Odwołujący nie odnosił
się do zakresu świadczonych usług w ramach każdej z części i nie starał się wykazać,
iż zaoferowana w tej właśnie części jest nierealna i nie gwarantuje należytego wykonania
zamawianej usługi. Przeciwnie, w toku rozprawy przed Izbą, w odniesieniu do części
elementów cenotwórczych oferowanych usług wprost zawarł twierdzenie, iż zostały one
wycenione na rynkowym poziomie i ocenia on je jako wiarygodne. Mając to na uwadze, Izba
uznała, że Odwołujący nie wykazał, aby zaoferowane przez Altkom Akademia S.A. ceny były
rażąco niskie, nie podważył on bowiem wiarygodności wyjaśnień przedstawionych
przez tego wykonawcę Zamawiającemu.
W ocenie Izby, Odwołujący nie udowodnił zasadności podnoszonych przez siebie zarzutów
wobec charakteru cen zaoferowanych przez konsorcjum YDP. Także w tym przypadku
sformułował on swe twierdzenia wspólnie wobec wszystkich, sumowanych cen
zaoferowanych przez konsorcjum YDP w każdej z szesnastu części zamówienia. Podobnie,
jak w odniesieniu do ofert pozostałych dwóch wykonawców, Odwołujący nie podjął próby
wykazania w odniesieniu do każdej, konkretnej części zamówienia, iż cena zaoferowana
przez konsorcjum YDP jest rażąco niska w stosunku do przedmiotu zamówienia objętego tą
właśnie częścią. Przyjął on za podstawę wybraną przez siebie część kosztów, których
wycenę zaczerpnął z wyjaśnień złożonych przez Altkom Akademia S.A., i w oparciu o te
właśnie, własne założenia, uznał, iż konsorcjum YDP nie uwzględniło w oferowanych
przez siebie cenach szeregu innych elementów cenotwórczych. Nie przywołał on jednakżadnych okoliczności mających przemawiać za słusznością formułowanych przez siebie
twierdzeń. Przemawia to za uznaniem tak zakreślonych argumentów za bezpodstawne.
Na marginesie wskazać należy, iż w przywoływanym powyżej własnym opracowaniu
Odwołującego: „Szacowane koszty realizacji zamówienia w ofercie Young Digital Plannet
S.A. i Qumak S.A.”, w sposób niespójny przedstawia on (str. 6 opracowania, pkt 3, tabela 4)
wyliczenie kosztów refundacji przejazdów i noclegów uczestników szkoleń. Odwołujący
przyjął bowiem na potrzeby tegoż wyliczenia, iż wszyscy uczestnicy szkoleń (3200 osób)
będą jednocześnie przez wszystkie dni szkoleniowe dojeżdżali z miejsca zamieszkania
do miejsca, gdzie szkolenie ma się odbywać, a jednocześnie zostanie wykorzystany
maksymalny, dopuszczony w SIWZ na poziomie 10% liczby uczestników szkoleń, limit
zwrotu kosztów noclegów. Założenia te są wewnętrznie sprzeczne, w świetle pkt 3.11 OPZ
koszty te bowiem się wyłączają – zwrot kosztów noclegu możliwy jest jedynie w sytuacji,
gdy uczestnik szkolenia nie ma możliwości dojazdu na szkolenie z miejsca zamieszkania.
Uwzględniając powyższe, Izba uznała, że nie zostało w toku postępowania odwoławczego
wykazane, aby Zamawiający dopuścił się naruszenia przepisów ustawy Pzp wskazanych
w rozpoznawanym odwołaniu.
Biorąc powyższe pod uwagę, Izba, działając na podstawie art. 192 ust. 1 ustawy Pzp,
orzekła jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9
i 10 ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania, oraz w oparciu o przepisy
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 41, poz. 238).
Przewodniczący: ……………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
