rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2012-03-14
rok: 2012
data dokumentu: 2012-03-14
rok: 2012
sygnatury akt.:
KIO 451/12
KIO 451/12
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk, Aneta Mlącka, Izabela Niedziałek – Bujak Protokolant: Łukasz Listkiewicz
Przewodniczący: Agata Mikołajczyk, Aneta Mlącka, Izabela Niedziałek – Bujak Protokolant: Łukasz Listkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 14 marca 2012 r. w Warszawie odwołania wniesionego
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 marca 2012 r. przez wykonawcęIzabelę
Woźna prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą BESTBAU Izabela Woźna, 64-
800 Chodzież, ul. Ujska 1 w postępowaniu prowadzonym przez Szkołę Policji w Pile, 64-
920 Piła, pl. Staszica 7
do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 7 marca 2012 r. przez wykonawcęIzabelę
Woźna prowadzącą działalność gospodarczą pod nazwą BESTBAU Izabela Woźna, 64-
800 Chodzież, ul. Ujska 1 w postępowaniu prowadzonym przez Szkołę Policji w Pile, 64-
920 Piła, pl. Staszica 7
orzeka:
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Izabelę Woźna prowadzącą działalność gospodarczą
pod nazwą BESTBAU Izabela Woźna, 64-800 Chodzież, ul. Ujska 1 i zalicza w poczet
kosztów postępowania odwoławczego kwotę10 000 zł 00 gr (słownie: dziesięćtysięcy
złotych zero groszy) uiszczonąprzez Izabelę Woźna prowadzącą działalność
gospodarczą pod nazwą BESTBAU Izabela Woźna, 64-800 Chodzież, ul. Ujska 1 tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: …………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 451/12
Uzasadnienie
Odwołanie zostało wniesione przez wykonawcę- BESTBAU Izabela Woźna z Chodzieży w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113 poz. 759 ze zm.), [dalej: ustawa Pzp] przez
Zamawiającego - SzkołęPolicji w Pile. Przedmiotem tego postępowania jest „Remont
pomieszczeńbiurowych części budynku dwukondygnacyjnego wraz z zagospodarowaniem
piwnic na cele magazynowe”. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust 1
pkt 6 ustawy Pzp w związku z odrzuceniem jego oferty i nieodrzuceniem pozostałych ofert.
W uzasadnieniu wykonawca podał,że Zamawiający odrzucił ofertęna podstawie art. 89 ust
1 pkt 6 ustawy zarzucając błąd w obliczeniu ceny poprzez zastosowanie niewłaściwej stawki
podatku VAT tj 8 i 23 %, która to stawka została zastosowana tylko przez Odwołującego,
gdyżpozostali - zastosowali stawkę23 %. Wskazując na uchwałęSądu Najwyższego z dnia
20.X.2011 r. CZP 52/2011 wykonawca podniósł,że Zamawiający w siwz nie określił
obowiązującej stawki podatku VAT. Stwierdził także,że odrzucając ofertę, Zamawiający
stwierdził,że dla poprawności wyliczenia stawki podatkowej obowiązującej w
przedmiotowym postępowaniu przetargowym istotne jest pojęcie „szkoły”, a Szkoła Policji nie
jest szkołąw rozumieniu ustawy o systemie oświaty (Dz. U. 2004 nr 256 poz. 2572 z zm.) i
rejon zakwaterowania określony w siwz nie jest bursąszkolnąw rozumieniu PKOB 1130.
Określenie - bursa – używane jest potocznie w jednostkach szkoleniowych policji określając
rejon zakwaterowania słuchaczy (policjantów). Zdaniem wykonawcy, Zamawiający mylnie
określił podstawęwyliczenia prawidłowej stawki podatku od towarów i usług zwanym w
dalszej części podatkiem VAT. Jedynąpodstawęwyliczenia prawidłowej stawki podatku VAT
stanowi ustawa o podatku od towarów i usług i pojęcie „szkoły" oraz budynku mieszkalnego
„bursa" nie mażadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej kwestii, albowiem w specyfikacji w
nagłówku Zamawiający dookreślił zamówienie nazywając je remontem bursy Szkoły Policji w
Pile i zachował tęterminologięwe wszystkich pismach łącznie z informacjąo odrzuceniu
oferty. W pkt IV siwz zatytułowanym - Opis przedmiotu zamówienia nakazał wykonanie
przedmiotu zamówienia w oparciu o wizjęlokalną, projekt budowlany, przedmiary robót
(pomocniczo) oraz specyfikacjętechnicznąwykonania i odbioru robót. Z uwagi na ryczałtowy
charakter zamówienia najistotniejszym dokumentem pozwalającym określićzakres rzeczowy
zamówienia był projekt budowlany zatytułowany „Adaptacja pomieszczeńbiurowych części
istniejącego budynku dwukondygnacyjnego na cele sypialniane wraz z zagospodarowaniem
piwnic na cele magazynowe”. Identycznąnazwęnosi specyfikacja techniczna wykonania i
odbioru robót a także strony tytułowe załączonych przedmiarów robót. Natomiast w pkt 1.3
projektu budowlanego zatytułowanego (Dane Ogólne) zapisano,że planuje sięadaptację
części pomieszczeńbiurowych istniejącego budynku bursy na pomieszczenia sypialne.
Projektuje siępokoje 1, 2 i 3 osobowe z węzłem sanitarnym przy pokoju. Na parterze planuje
siępowiększenie pomieszczenia istniejącej jadalni o dodatkowąkubaturę. Planuje się
równieżdostosowaćistniejącąklatkęschodowądo obowiązujących przepisów. Zakłada się
adaptacjępomieszczeńpiwnicy na cele magazynowe. W dalszej części projektu w
zestawieniu powierzchni pomieszczeńpkt 1.4.1 wykazano powierzchnięoraz nazwano
wszystkie pomieszczenia odpowiednio piwnicy, parteru i piętra. Pozwala to w sposób
jednoznaczny wydzielićpomieszczenia mieszkalne i użytkowe gdzie w piwnicy znajdująsię
magazyny (pomieszczenia użytkowe), natomiast na parterze oraz piętrze znajdująsię
pomieszczenia mieszkalne. W pkt XVI siwz zatytułowanym: Sposób obliczenia ceny oferty,
Zamawiający zobowiązał wykonawców aby przed złożeniem oferty zapoznali się
dokumentacjąprojektowąw celu dokładnej analizy rzeczowego zakresu robót oraz do
podania w ofercie ostatecznej, sumarycznej ceny obejmującej wszystkie koszty z
uwzględnieniem wszystkich opłat i podatków (także podatku od towarów i usług).
Zamawiający nie określił obowiązującej stawki podatku VAT. Taka konstrukcja siwz oraz
przytoczone powyżej określenie zakresu rzeczowego inwestycji jednoznacznie wskazuje,że
mamy doczynienia z pełniącym dwie funkcje budynkiem: mieszkalnym i użytkowym. Zgodnie
z ustawąo podatku od towarów i usług preferencyjną8 % stawkępodatku VAT stosuje się
do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów
budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem
mieszkaniowym. Wskazana ustawa w art. 41 ust 12a stanowi,że przez budownictwo objęte
społecznym programem mieszkaniowym rozumie sięobiekty budownictwa mieszkaniowego
lub ich części z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach
niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).
Według PKOB 1130 stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 1999 r. do budynków zbiorowego zamieszkania (do których stosuje się8% stawkę
podatku VAT) kwalifikuje siębudynki zbiorowego zamieszkania w tym domy dla studentów,
np. internaty i bursy szkolne. Z powyższego wynika,że wymienione obiekty nie stanowią
zamkniętego katalogu obiektów wskazując wyłącznie na funkcjęi cel danego budynku.
Według PKOB przez budynki mieszkalne rozumie sięobiekty budowlane, których co
najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów
mieszkalnych. Bez znaczenia zatem pozostaje określenie statusu Szkoły Policji. Ustawa o
podatku VAT odnosi siędo obiektów budownictwa mieszkaniowego a nie do bursy szkolnej
czy teżjakiejkolwiek innej, gdyżprzykładowe budynki mającharakteryzowaćich funkcjęoraz
cel. Istotne zatem dla przedmiotowej sprawy jest określenie czym jest budynek objęty
przedmiotem zamówienia. Jest to więc budynek dwukondygnacyjny w którym: powierzchnię
358,51m2 zajmuje piwnica z pomieszczeniami technicznymi oraz magazynami, następnie
parter o powierzchni 320,62m2 i piętro o pow. 169,08m2 z pomieszczeniami mieszkalnymi ołą
cznej pow. 489,70m2. Łączna powierzchnia pomieszczeńwynosi 848,21m2. Lokale
użytkowe mieszczące sięw piwnicy stanowią42,26% powierzchni budynku. Powierzchnia
mieszkalna zajmuje więc pozostałe 57,74%. Jest to więc budynek mieszkalny zgodnie z
przytoczonąpowyżej klasyfikacjąPKOB. Dodatkowym elementem pozwalającym określić
status przedmiotowego budynku jest określenie jego funkcji i celu. Zgodnie z założeniami
projektu należy wykonaćadaptacjępomieszczeńbiurowych istniejącego budynku
dwukondygnacyjnego na cele sypialniane oraz zagospodarowaćpiwnice na cele
magazynowe. Wynika z tego,że budynek ma spełnićcele sypialniane, a więc mieszkalne
oraz cele magazynowe, a więc użytkowe. Następnie można stwierdzić,że lokale mieszkalne
będądostępne mieszkańcom przez 24 godziny na dobęz uwagi na fakt,że będątam mogli
spać, jeść, korzystaćz przypokojowych łazienek oraz spędzaćtam wolny czas. Pozostaje
jeszcze funkcja budynku. Zamawiający sam posługuje sięnazwąbursa, twierdząc
jednocześnie,że nie jest to bursa szkolna w rozumieniu PKOB stwierdzając jednak,że jest
to rejon zakwaterowania słuchaczy (policjantów) tak samo jak np. akademik czy internat.
Według słownika języka polskiego - bursa - to dawne określenie dzisiejszego internatu.
Internat natomiast definiuje sięjako zakład, w którym mieszka i otrzymuje wyżywienie
młodzieżucząca siępoza miejscem stałego zamieszkania. Budynek ten ma więc spełniać
funkcje zakwaterowania słuchaczy z jednoczesnym zapewnieniem pobytu w tym spania i
wyżywienia, albowiem zgodnie ze Statutem Szkoły Policji - przedmiotem działalności
Szkoły, jest szkolenie i doskonalenie zawodowe policjantów i pracowników Policji i adaptacja
budynku ma więc w założeniu umożliwićSzkole prowadzenie jej założeństatutowych
polegających na szkoleniu i doskonaleniu policjantów. Bez wątpienia budynek ten będzie
pełnił funkcje bursy, internatu, domu studenckiego czy teżhotelu pracowniczego bez
względu na jego nazwę. Drugąkwestięstanowiąmagazyny znajdujące sięw budynku
mieszkalnym. Celem i funkcjąmagazynów jest niewątpliwie przechowywanie różnych
materiałów w pomieszczeniach zamkniętych bez możliwości 24 godzinnej dostępności dla
wszystkich mieszkańców. Magazyny te nie mająsłużyćbezpośrednio mieszkańcom budynku
ale majązostaćwykorzystane przez instytucje jakąjest Szkoła Policji. Tak więc pomimo
faktu,że magazyny znajdująsięw budynku mieszkalnym, to z uwagi na ich funkcjęoraz cel
należy je zakwalifikowaćjako lokale użytkowe wyłączone z stosowania preferencyjnej 8%
stawki podatku VAT. W konkluzji Odwołujący stwierdził,że przedmiotem zamówienia w
niniejszej sprawie jest budynek mieszkalny, umożliwiający jego mieszkańcom 24 godzinne
korzystanie z pokoi, łazienek itd. mający na celu zaspokojenie potrzeb sypialnianych
pełniący funkcjęidentyczne jak bursa czy internat z wydzielonymi pomieszczeniami
użytkowymi jak magazyny i pomieszczenia techniczne, a wobec powyższego, zastosowanie
zgodnie z ustawąo podatku od towarów i usług majądwie stawki podatku VAT: stawka 8%
odnosząca siędo części mieszkalnej oraz 23 % - odnosząca siędo części magazynowej i
tym samym odrzucenie oferty wykonawcy jest niezgodne z prawem.
Rozpoznając odwołanie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Zgodnie z definicjąbudynku mieszkalnego zawartąw pkt 2 załącznika do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych budynkiem mieszkalnym jest obiekt budowlany, którego co najmniej
połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne. W
przypadku, gdy mniej niżpołowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na
cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z
przeznaczeniem. W załączniku tym wskazano również,że budynki niemieszkalne sąto
obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. W przypadku, gdy
co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest do celów
mieszkalnych, budynek klasyfikowany jest także jako budynek mieszkalny. Podano również,że całkowita powierzchnia użytkowa budynku obejmuje całąpowierzchniębudynku z
wyjątkiem: powierzchni elementów budowlanych m.in. podpór, kolumn, filarów, szybów,
kominów,
powierzchni
zajmowanych
przez
pomieszczenia
techniczne
instalacji
ogólnobudowlanych oraz powierzchni komunikacji, np. klatki schodowe, dźwigi, przenośniki.
Z kolei część"mieszkaniowa'' budynku mieszkalnego obejmuje pomieszczenia mieszkalne
(kuchnie, pokoje wypoczynkowe, sypialnie), pomieszczenia pomocnicze, takie jak piwnice
oraz pomieszczenia ogólnego użytkowania (np. wózkarnie, suszarnie). Z kolei z przepisów
regulujących zakres stosowania stawki podatkowej VAT w wysokości 8 %, wynika – art. 41
ust.12 ustawy o podatku od towarów i usług [dalej ustawa o podatku VAT] –że stawkętę
stosuje sięm.in. do remontu lub modernizacji czy teżprzebudowy obiektu budowlanego lub
jego części, który jest zaliczany do budownictwa objętego społecznym programem
mieszkaniowym. Z definicji tej kategorii budownictwa zawartej w art. 12a wskazanego
artykułu m.in. wynika,że przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym
rozumie sięobiekty budownictwa mieszkaniowego, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz
lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych w dziale 12. Mając na względzie tak ustalony stan prawny Izba
stwierdziła,że w niniejszym stanie faktycznym budynek Szkoły Policji, w którym ma być
wykonywana adaptacja pomieszczeńbiurowych części budynku na cele sypialne wraz z
zagospodarowaniem piwnic na cele magazynowe - nie można zakwalifikowaćjako budynku
mieszkalnego o klasie 1130 według PKOB, ani jako budynku niemieszkalnego o klasie 1211
i 1212 – według działu 12 PKOB.
Tak jak ustaliła Izba, łączna powierzchnia całego budynku, w którym ma być
prowadzona adaptacja wynosi 3.146 m2, a powierzchnia mieszkalna [obejmująca już
istniejącąi tą, która zostanie wybudowana] – 918 m2. Pozostała powierzchnia, to
powierzchnia niemieszkalna w całym budynku obejmująca m.in. powierzchnie pomocnicze,
w tym piwnice oraz powierzchnia komunikacyjna jak klatki schodowe i korytarze. Z ustaleń
wynika także,że na cele mieszkalne po ich adaptacji, wykorzystywana powierzchnia
mieszkalna stanowićbędzie nieco ponad 38 % ogółu powierzchni. Z kolei dodatkowa
powierzchnia – pomocnicza, taka jak piwnice o powierzchni 358, 51 m2, obejmująca – jak
wskazał w odwołaniu wykonawca - pomieszczenia techniczne [co nie powinno podlegać
doliczaniu] oraz magazyny i ciągi komunikacyjne [także niezaliczane] – po obligatoryjnych
odliczeniach [ok.118 m2] stanowićbędzie około 8 %. Dlatego nawet gdyby przyjąć,że
wskazywane piwnice – magazyny mogąbyćzaliczone do powierzchni mieszkalnej, tołą
cznie uzyskana powierzchnia i tak nie stanowi wymaganego minimum [50%]. Izba zauważa
także,że wykonawca mimo twierdzeńw odwołaniu, wskazywanączęśćpowierzchni
pomocniczej zakwalifikował według wyższej 23 % stawki VAT. W konkluzji Izba stwierdza,że
wskazany obiekt nie może byćklasyfikowany dla celów podatkowych, jako obiekt mieszkalny
czy teżjako budynek niemieszkalny z lokalami mieszkalnymi, albowiem w każdym
przypadku, powierzchnia mieszkalna [lokale mieszkalne] – w stosunku do ogólnej
powierzchni - bo taka musi byćuwzględniana do klasyfikacji charakteru obiektu - będzie
wykorzystywana w mniej niżpołowie. Izba stwierdza także,że z opisu przedmiotu
zamówienia [vide!: pkt III siwz] bezspornie wynika,że remont dotyczy tylko części budynku.
Tym samym wykonawca, chociażby w ramach wizji lokalnej, wymaganej w tym
postępowaniu zgodnie z siwz, mógł ustalić– dla celów podatkowych - szacunkowe proporcje
powierzchni mieszkalnej do ogólnej i uszczegółowićte dane korzystając z procedury
zapytań, określonej art. 38 ustawy Pzp.
Powyższe ustalenia faktyczne i prawne wskazujątym samym,że podnoszony przez
wykonawcęzarzut naruszenia w tym postępowaniu art. 89 ust.1 pkt 6 ustawy Pzp jest
niezasadny i podlega oddaleniu. Izba jednocześnie stwierdza,że argumentacja podnoszona
w decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy, związana z brakiem statusu szkoły dla obiektu
Szkoły Policji w rozumieniu ustawy o systemie oświaty nie jest zasadna, albowiem jak
słusznie stwierdził wykonawca budynek po jego adaptacji będzie pełnił w części funkcję
mieszkalnąi to dla interpretacji przepisów podatkowych ma rozstrzygające znaczenie.
Jednakże, w odniesieniu do spornych robót, jak ustaliła Izba, nie można stosować8% stawki
podatku VAT i tym samym w niniejszej sprawie ma także zastosowanie art.192 ust.2 ustawy
Pzp, albowiem wskazana argumentacja z decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy nie ma
wpływu na wynik postępowania, gdyżoferty pozostałych wykonawców nie podlegają
odrzuceniu.
Z tych teżwzględów orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono
stosownie do jego wyniku na podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
uwzględniając także § 3 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. nr 41, poz.238), zgodnie, z
którym Izba orzeka w przedmiocie kosztów strony tylko na podstawie rachunków
przedłożonych do akt sprawy.
…………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
1. oddala odwołanie;
2. kosztami postępowania obciąża Izabelę Woźna prowadzącą działalność gospodarczą
pod nazwą BESTBAU Izabela Woźna, 64-800 Chodzież, ul. Ujska 1 i zalicza w poczet
kosztów postępowania odwoławczego kwotę10 000 zł 00 gr (słownie: dziesięćtysięcy
złotych zero groszy) uiszczonąprzez Izabelę Woźna prowadzącą działalność
gospodarczą pod nazwą BESTBAU Izabela Woźna, 64-800 Chodzież, ul. Ujska 1 tytułem
wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. 113, poz. 759 ze zm.) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni
od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Poznaniu.
Przewodniczący: …………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
Sygn. akt: KIO 451/12
Uzasadnienie
Odwołanie zostało wniesione przez wykonawcę- BESTBAU Izabela Woźna z Chodzieży w
postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego prowadzonym w trybie przetargu
nieograniczonego na podstawie ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113 poz. 759 ze zm.), [dalej: ustawa Pzp] przez
Zamawiającego - SzkołęPolicji w Pile. Przedmiotem tego postępowania jest „Remont
pomieszczeńbiurowych części budynku dwukondygnacyjnego wraz z zagospodarowaniem
piwnic na cele magazynowe”. Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 89 ust 1
pkt 6 ustawy Pzp w związku z odrzuceniem jego oferty i nieodrzuceniem pozostałych ofert.
W uzasadnieniu wykonawca podał,że Zamawiający odrzucił ofertęna podstawie art. 89 ust
1 pkt 6 ustawy zarzucając błąd w obliczeniu ceny poprzez zastosowanie niewłaściwej stawki
podatku VAT tj 8 i 23 %, która to stawka została zastosowana tylko przez Odwołującego,
gdyżpozostali - zastosowali stawkę23 %. Wskazując na uchwałęSądu Najwyższego z dnia
20.X.2011 r. CZP 52/2011 wykonawca podniósł,że Zamawiający w siwz nie określił
obowiązującej stawki podatku VAT. Stwierdził także,że odrzucając ofertę, Zamawiający
stwierdził,że dla poprawności wyliczenia stawki podatkowej obowiązującej w
przedmiotowym postępowaniu przetargowym istotne jest pojęcie „szkoły”, a Szkoła Policji nie
jest szkołąw rozumieniu ustawy o systemie oświaty (Dz. U. 2004 nr 256 poz. 2572 z zm.) i
rejon zakwaterowania określony w siwz nie jest bursąszkolnąw rozumieniu PKOB 1130.
Określenie - bursa – używane jest potocznie w jednostkach szkoleniowych policji określając
rejon zakwaterowania słuchaczy (policjantów). Zdaniem wykonawcy, Zamawiający mylnie
określił podstawęwyliczenia prawidłowej stawki podatku od towarów i usług zwanym w
dalszej części podatkiem VAT. Jedynąpodstawęwyliczenia prawidłowej stawki podatku VAT
stanowi ustawa o podatku od towarów i usług i pojęcie „szkoły" oraz budynku mieszkalnego
„bursa" nie mażadnego znaczenia dla rozstrzygnięcia tej kwestii, albowiem w specyfikacji w
nagłówku Zamawiający dookreślił zamówienie nazywając je remontem bursy Szkoły Policji w
Pile i zachował tęterminologięwe wszystkich pismach łącznie z informacjąo odrzuceniu
oferty. W pkt IV siwz zatytułowanym - Opis przedmiotu zamówienia nakazał wykonanie
przedmiotu zamówienia w oparciu o wizjęlokalną, projekt budowlany, przedmiary robót
(pomocniczo) oraz specyfikacjętechnicznąwykonania i odbioru robót. Z uwagi na ryczałtowy
charakter zamówienia najistotniejszym dokumentem pozwalającym określićzakres rzeczowy
zamówienia był projekt budowlany zatytułowany „Adaptacja pomieszczeńbiurowych części
istniejącego budynku dwukondygnacyjnego na cele sypialniane wraz z zagospodarowaniem
piwnic na cele magazynowe”. Identycznąnazwęnosi specyfikacja techniczna wykonania i
odbioru robót a także strony tytułowe załączonych przedmiarów robót. Natomiast w pkt 1.3
projektu budowlanego zatytułowanego (Dane Ogólne) zapisano,że planuje sięadaptację
części pomieszczeńbiurowych istniejącego budynku bursy na pomieszczenia sypialne.
Projektuje siępokoje 1, 2 i 3 osobowe z węzłem sanitarnym przy pokoju. Na parterze planuje
siępowiększenie pomieszczenia istniejącej jadalni o dodatkowąkubaturę. Planuje się
równieżdostosowaćistniejącąklatkęschodowądo obowiązujących przepisów. Zakłada się
adaptacjępomieszczeńpiwnicy na cele magazynowe. W dalszej części projektu w
zestawieniu powierzchni pomieszczeńpkt 1.4.1 wykazano powierzchnięoraz nazwano
wszystkie pomieszczenia odpowiednio piwnicy, parteru i piętra. Pozwala to w sposób
jednoznaczny wydzielićpomieszczenia mieszkalne i użytkowe gdzie w piwnicy znajdująsię
magazyny (pomieszczenia użytkowe), natomiast na parterze oraz piętrze znajdująsię
pomieszczenia mieszkalne. W pkt XVI siwz zatytułowanym: Sposób obliczenia ceny oferty,
Zamawiający zobowiązał wykonawców aby przed złożeniem oferty zapoznali się
dokumentacjąprojektowąw celu dokładnej analizy rzeczowego zakresu robót oraz do
podania w ofercie ostatecznej, sumarycznej ceny obejmującej wszystkie koszty z
uwzględnieniem wszystkich opłat i podatków (także podatku od towarów i usług).
Zamawiający nie określił obowiązującej stawki podatku VAT. Taka konstrukcja siwz oraz
przytoczone powyżej określenie zakresu rzeczowego inwestycji jednoznacznie wskazuje,że
mamy doczynienia z pełniącym dwie funkcje budynkiem: mieszkalnym i użytkowym. Zgodnie
z ustawąo podatku od towarów i usług preferencyjną8 % stawkępodatku VAT stosuje się
do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów
budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem
mieszkaniowym. Wskazana ustawa w art. 41 ust 12a stanowi,że przez budownictwo objęte
społecznym programem mieszkaniowym rozumie sięobiekty budownictwa mieszkaniowego
lub ich części z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach
niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych (PKOB).
Według PKOB 1130 stanowiącej załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30
grudnia 1999 r. do budynków zbiorowego zamieszkania (do których stosuje się8% stawkę
podatku VAT) kwalifikuje siębudynki zbiorowego zamieszkania w tym domy dla studentów,
np. internaty i bursy szkolne. Z powyższego wynika,że wymienione obiekty nie stanowią
zamkniętego katalogu obiektów wskazując wyłącznie na funkcjęi cel danego budynku.
Według PKOB przez budynki mieszkalne rozumie sięobiekty budowlane, których co
najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej jest wykorzystywana do celów
mieszkalnych. Bez znaczenia zatem pozostaje określenie statusu Szkoły Policji. Ustawa o
podatku VAT odnosi siędo obiektów budownictwa mieszkaniowego a nie do bursy szkolnej
czy teżjakiejkolwiek innej, gdyżprzykładowe budynki mającharakteryzowaćich funkcjęoraz
cel. Istotne zatem dla przedmiotowej sprawy jest określenie czym jest budynek objęty
przedmiotem zamówienia. Jest to więc budynek dwukondygnacyjny w którym: powierzchnię
358,51m2 zajmuje piwnica z pomieszczeniami technicznymi oraz magazynami, następnie
parter o powierzchni 320,62m2 i piętro o pow. 169,08m2 z pomieszczeniami mieszkalnymi ołą
cznej pow. 489,70m2. Łączna powierzchnia pomieszczeńwynosi 848,21m2. Lokale
użytkowe mieszczące sięw piwnicy stanowią42,26% powierzchni budynku. Powierzchnia
mieszkalna zajmuje więc pozostałe 57,74%. Jest to więc budynek mieszkalny zgodnie z
przytoczonąpowyżej klasyfikacjąPKOB. Dodatkowym elementem pozwalającym określić
status przedmiotowego budynku jest określenie jego funkcji i celu. Zgodnie z założeniami
projektu należy wykonaćadaptacjępomieszczeńbiurowych istniejącego budynku
dwukondygnacyjnego na cele sypialniane oraz zagospodarowaćpiwnice na cele
magazynowe. Wynika z tego,że budynek ma spełnićcele sypialniane, a więc mieszkalne
oraz cele magazynowe, a więc użytkowe. Następnie można stwierdzić,że lokale mieszkalne
będądostępne mieszkańcom przez 24 godziny na dobęz uwagi na fakt,że będątam mogli
spać, jeść, korzystaćz przypokojowych łazienek oraz spędzaćtam wolny czas. Pozostaje
jeszcze funkcja budynku. Zamawiający sam posługuje sięnazwąbursa, twierdząc
jednocześnie,że nie jest to bursa szkolna w rozumieniu PKOB stwierdzając jednak,że jest
to rejon zakwaterowania słuchaczy (policjantów) tak samo jak np. akademik czy internat.
Według słownika języka polskiego - bursa - to dawne określenie dzisiejszego internatu.
Internat natomiast definiuje sięjako zakład, w którym mieszka i otrzymuje wyżywienie
młodzieżucząca siępoza miejscem stałego zamieszkania. Budynek ten ma więc spełniać
funkcje zakwaterowania słuchaczy z jednoczesnym zapewnieniem pobytu w tym spania i
wyżywienia, albowiem zgodnie ze Statutem Szkoły Policji - przedmiotem działalności
Szkoły, jest szkolenie i doskonalenie zawodowe policjantów i pracowników Policji i adaptacja
budynku ma więc w założeniu umożliwićSzkole prowadzenie jej założeństatutowych
polegających na szkoleniu i doskonaleniu policjantów. Bez wątpienia budynek ten będzie
pełnił funkcje bursy, internatu, domu studenckiego czy teżhotelu pracowniczego bez
względu na jego nazwę. Drugąkwestięstanowiąmagazyny znajdujące sięw budynku
mieszkalnym. Celem i funkcjąmagazynów jest niewątpliwie przechowywanie różnych
materiałów w pomieszczeniach zamkniętych bez możliwości 24 godzinnej dostępności dla
wszystkich mieszkańców. Magazyny te nie mająsłużyćbezpośrednio mieszkańcom budynku
ale majązostaćwykorzystane przez instytucje jakąjest Szkoła Policji. Tak więc pomimo
faktu,że magazyny znajdująsięw budynku mieszkalnym, to z uwagi na ich funkcjęoraz cel
należy je zakwalifikowaćjako lokale użytkowe wyłączone z stosowania preferencyjnej 8%
stawki podatku VAT. W konkluzji Odwołujący stwierdził,że przedmiotem zamówienia w
niniejszej sprawie jest budynek mieszkalny, umożliwiający jego mieszkańcom 24 godzinne
korzystanie z pokoi, łazienek itd. mający na celu zaspokojenie potrzeb sypialnianych
pełniący funkcjęidentyczne jak bursa czy internat z wydzielonymi pomieszczeniami
użytkowymi jak magazyny i pomieszczenia techniczne, a wobec powyższego, zastosowanie
zgodnie z ustawąo podatku od towarów i usług majądwie stawki podatku VAT: stawka 8%
odnosząca siędo części mieszkalnej oraz 23 % - odnosząca siędo części magazynowej i
tym samym odrzucenie oferty wykonawcy jest niezgodne z prawem.
Rozpoznając odwołanie Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła i zważyła, co
następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Zgodnie z definicjąbudynku mieszkalnego zawartąw pkt 2 załącznika do
rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 grudnia 1999 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych budynkiem mieszkalnym jest obiekt budowlany, którego co najmniej
połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na cele mieszkalne. W
przypadku, gdy mniej niżpołowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest na
cele mieszkalne, budynek taki klasyfikowany jest jako niemieszkalny, zgodnie z
przeznaczeniem. W załączniku tym wskazano również,że budynki niemieszkalne sąto
obiekty budowlane wykorzystywane głównie dla potrzeb niemieszkalnych. W przypadku, gdy
co najmniej połowa całkowitej powierzchni użytkowej wykorzystywana jest do celów
mieszkalnych, budynek klasyfikowany jest także jako budynek mieszkalny. Podano również,że całkowita powierzchnia użytkowa budynku obejmuje całąpowierzchniębudynku z
wyjątkiem: powierzchni elementów budowlanych m.in. podpór, kolumn, filarów, szybów,
kominów,
powierzchni
zajmowanych
przez
pomieszczenia
techniczne
instalacji
ogólnobudowlanych oraz powierzchni komunikacji, np. klatki schodowe, dźwigi, przenośniki.
Z kolei część"mieszkaniowa'' budynku mieszkalnego obejmuje pomieszczenia mieszkalne
(kuchnie, pokoje wypoczynkowe, sypialnie), pomieszczenia pomocnicze, takie jak piwnice
oraz pomieszczenia ogólnego użytkowania (np. wózkarnie, suszarnie). Z kolei z przepisów
regulujących zakres stosowania stawki podatkowej VAT w wysokości 8 %, wynika – art. 41
ust.12 ustawy o podatku od towarów i usług [dalej ustawa o podatku VAT] –że stawkętę
stosuje sięm.in. do remontu lub modernizacji czy teżprzebudowy obiektu budowlanego lub
jego części, który jest zaliczany do budownictwa objętego społecznym programem
mieszkaniowym. Z definicji tej kategorii budownictwa zawartej w art. 12a wskazanego
artykułu m.in. wynika,że przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym
rozumie sięobiekty budownictwa mieszkaniowego, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz
lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji
Obiektów Budowlanych w dziale 12. Mając na względzie tak ustalony stan prawny Izba
stwierdziła,że w niniejszym stanie faktycznym budynek Szkoły Policji, w którym ma być
wykonywana adaptacja pomieszczeńbiurowych części budynku na cele sypialne wraz z
zagospodarowaniem piwnic na cele magazynowe - nie można zakwalifikowaćjako budynku
mieszkalnego o klasie 1130 według PKOB, ani jako budynku niemieszkalnego o klasie 1211
i 1212 – według działu 12 PKOB.
Tak jak ustaliła Izba, łączna powierzchnia całego budynku, w którym ma być
prowadzona adaptacja wynosi 3.146 m2, a powierzchnia mieszkalna [obejmująca już
istniejącąi tą, która zostanie wybudowana] – 918 m2. Pozostała powierzchnia, to
powierzchnia niemieszkalna w całym budynku obejmująca m.in. powierzchnie pomocnicze,
w tym piwnice oraz powierzchnia komunikacyjna jak klatki schodowe i korytarze. Z ustaleń
wynika także,że na cele mieszkalne po ich adaptacji, wykorzystywana powierzchnia
mieszkalna stanowićbędzie nieco ponad 38 % ogółu powierzchni. Z kolei dodatkowa
powierzchnia – pomocnicza, taka jak piwnice o powierzchni 358, 51 m2, obejmująca – jak
wskazał w odwołaniu wykonawca - pomieszczenia techniczne [co nie powinno podlegać
doliczaniu] oraz magazyny i ciągi komunikacyjne [także niezaliczane] – po obligatoryjnych
odliczeniach [ok.118 m2] stanowićbędzie około 8 %. Dlatego nawet gdyby przyjąć,że
wskazywane piwnice – magazyny mogąbyćzaliczone do powierzchni mieszkalnej, tołą
cznie uzyskana powierzchnia i tak nie stanowi wymaganego minimum [50%]. Izba zauważa
także,że wykonawca mimo twierdzeńw odwołaniu, wskazywanączęśćpowierzchni
pomocniczej zakwalifikował według wyższej 23 % stawki VAT. W konkluzji Izba stwierdza,że
wskazany obiekt nie może byćklasyfikowany dla celów podatkowych, jako obiekt mieszkalny
czy teżjako budynek niemieszkalny z lokalami mieszkalnymi, albowiem w każdym
przypadku, powierzchnia mieszkalna [lokale mieszkalne] – w stosunku do ogólnej
powierzchni - bo taka musi byćuwzględniana do klasyfikacji charakteru obiektu - będzie
wykorzystywana w mniej niżpołowie. Izba stwierdza także,że z opisu przedmiotu
zamówienia [vide!: pkt III siwz] bezspornie wynika,że remont dotyczy tylko części budynku.
Tym samym wykonawca, chociażby w ramach wizji lokalnej, wymaganej w tym
postępowaniu zgodnie z siwz, mógł ustalić– dla celów podatkowych - szacunkowe proporcje
powierzchni mieszkalnej do ogólnej i uszczegółowićte dane korzystając z procedury
zapytań, określonej art. 38 ustawy Pzp.
Powyższe ustalenia faktyczne i prawne wskazujątym samym,że podnoszony przez
wykonawcęzarzut naruszenia w tym postępowaniu art. 89 ust.1 pkt 6 ustawy Pzp jest
niezasadny i podlega oddaleniu. Izba jednocześnie stwierdza,że argumentacja podnoszona
w decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy, związana z brakiem statusu szkoły dla obiektu
Szkoły Policji w rozumieniu ustawy o systemie oświaty nie jest zasadna, albowiem jak
słusznie stwierdził wykonawca budynek po jego adaptacji będzie pełnił w części funkcję
mieszkalnąi to dla interpretacji przepisów podatkowych ma rozstrzygające znaczenie.
Jednakże, w odniesieniu do spornych robót, jak ustaliła Izba, nie można stosować8% stawki
podatku VAT i tym samym w niniejszej sprawie ma także zastosowanie art.192 ust.2 ustawy
Pzp, albowiem wskazana argumentacja z decyzji o odrzuceniu oferty wykonawcy nie ma
wpływu na wynik postępowania, gdyżoferty pozostałych wykonawców nie podlegają
odrzuceniu.
Z tych teżwzględów orzeczono jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono
stosownie do jego wyniku na podstawie przepisu art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Pzp,
uwzględniając także § 3 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010
r. w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. nr 41, poz.238), zgodnie, z
którym Izba orzeka w przedmiocie kosztów strony tylko na podstawie rachunków
przedłożonych do akt sprawy.
…………………………………..
…………………………………..
…………………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
