rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2010-08-24
rok: 2010
data dokumentu: 2010-08-24
rok: 2010
sygnatury akt.:
KIO 1678/10
KIO 1678/10
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 sierpnia 2010 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez odwołującego: Skanska S.A. ul. Gen. Zajączka, 01-518 Warszawa od czynności
zamawiającego – Województwo Podkarpackie - Podkarpacki Zarząd Dróg
Wojewódzkich w Rzeszowie, ul. Boya śeleńskiego 19a, 35-105 Rzeszów,
przy udziale Erbud S.A., ul. Puławska 300A, 02-819 Warszawa, zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
przy udziale Strabag sp. z o.o., ul. Parzniewska 10, 05-900 Pruszków, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
przez odwołującego: Skanska S.A. ul. Gen. Zajączka, 01-518 Warszawa od czynności
zamawiającego – Województwo Podkarpackie - Podkarpacki Zarząd Dróg
Wojewódzkich w Rzeszowie, ul. Boya śeleńskiego 19a, 35-105 Rzeszów,
przy udziale Erbud S.A., ul. Puławska 300A, 02-819 Warszawa, zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego,
przy udziale Strabag sp. z o.o., ul. Parzniewska 10, 05-900 Pruszków, zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie odwołującego,
orzeka:
1.
oddala odwołanie;
2.
kosztami postępowania obciąża odwołującego - Skanska S.A. ul. Gen. Zajączka, 01-518
Warszawa i nakazuje zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
20.000 zł (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez
odwołującego Skanska S.A. ul. Gen. Zajączka, 01-518 Warszawa.
Stosownie do treści art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 1678/10
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie, na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr
113, poz. 759), którego przedmiotem jest budowa drogi dojazdowej do przejścia granicznego oraz
przebudowę dr. woj. nr 866 Dachnów – Lubaczów - Krowica Hołodowska - gr. państwa na odc. Lubaczów -
Budomierz, według decyzji ZRID p.n. ,,Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów – Budomierz na
odcinku Lubaczów – Krowica – Krowica Hołodowska od km 6 + 176 do km 17 + 550 wraz z budową drogi
wojewódzkiej nr 866 Krowica Hołodowska – gr. państwa od km 17 + 550 do km 19 + 333,50 oraz
niezbędną infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 30 kwietnia 2010r. pod nr 2010 S/84-125973.
W dniu 29 lipca 2010 r., Zamawiający przesłał Odwołującemu informację o wyborze, jako
oferty najkorzystniejszej, oferty złożonej przez wykonawcę Erbud S.A., ul. Puławska 300A, 02-
819 Warszawa, zwanego dalej „Erbud”.
Zamawiający poinformował, że w wyniku przeprowadzenia czynności badania i oceny
ofert wykonawca Erbud S.A. otrzymał 100 pkt, wykonawca Strabag sp. z o.o. – 97,00 pkt, zaś
Odwołujący – 91,56 pkt.
Od czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz zaniechania odrzucenia ofert
złożonych przez wykonawców: Erbud S.A. i Strabag sp. z o.o., Odwołujący wniósł w dniu 6
sierpnia 2010r. odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i 3, art.26
ust. 3 i 4, art. 87 ust. 2, art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej
„ustawą Pzp”.
Uzasadniając zarzut zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy Erbud S.A. Odwołujący
podnosił, że zgodnie z postanowieniem pkt 8 Instrukcji dla wykonawców Rozdział I SIWZ ppkt 8.5
do oferty należało dołączyć podpisany przedmiar robót. Wywodził, że wykonawca Erbud nie
załączył do oferty podpisanego przedmiaru robót, a zatem jego oferta powinna zostać odrzucona
przez Zamawiającego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, gdyż jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wywodził, że pomimo to, w dniu 23 lipca 2010 r. pismem
znak PZDW-WZp-243/WFU/2/10 Zamawiający na podstawie art. 26 ust.3 ustawy Pzp wezwał
wykonawcę Erbud do uzupełnienia podpisanego przedmiaru robót. W odpowiedzi na powyższe
wezwanie wykonawca Erbud pismem z dnia 27 lipca 2010 r. uzupełnił swoją ofertę o brakujący
przedmiar robót.
Odwołujący podnosił, iż ww. czynność Zamawiającego naruszyła art. 26 ust.3 ustawy Pzp.
Zgodnie z dyspozycją ww. przepisu uzupełnieniu podlegają wyłącznie dokumenty przewidziane w
art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, zatem możliwość uzupełnienia dotyczy dokumentów i oświadczeń
składanych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania
Zamawiającego. Zakres dokumentów, jakich może żądać Zamawiający na potwierdzenie powyższego
wyznacza rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może
żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane wydane na
podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Pzp. Wywodził, że art. 26 ust. 3 ustawy Pzp ma charakter wyjątkowy i
należy interpretować go literalnie, zatem instytucji uzupełniania dokumentów nie można odnosić do
innych niż wymienione w ww. rozporządzeniu dokumentów. Argumentował, że przedmiar robót
nie stanowi ani dokumentów podmiotowych składanych na potwierdzenie spełniania warunków
udziału w postępowaniu, ani dokumentów dotyczących przedmiotu zamówienia, nie mieści się więc w
dyspozycji art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, a tym samym art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Wobec czego Zamawiający
nie miał prawa wezwać wykonawcy Erbud do jego uzupełnienia.
Podnosił, że podobny pogląd dotyczący możliwości uzupełniania dokumentów
harmonogramów przez wykonawców ubiegających się o zamówienie publiczne został wyrażony
w orzecznictwie Izby. Argumentował ponadto, że dotychczasowe stanowisko samego
Zamawiającego w kwestii dokumentów, które można uzupełniać było tożsame z poglądem
Odwołującego oraz KIO, gdyż w innych prowadzonych przez siebie postępowaniach o
udzielenie zamówienia publicznego, odrzucał oferty wykonawców w przypadku braku załączenia
do oferty podpisanego przedmiaru robót, w przypadku zastrzeżenia w siwz wymogu załączenia
przedmiaru robót. Jako przykład powoływał postępowanie pod nr 145023-2010 „Budowa
chodnika w ciągu drogi wojewódzkiej nr 881 Sokołów Małopolski - śurawica w km. 10+171-
11+150 w m. Medynia Głogowska”, w którym Zamawiający odrzucił ofertę firmy Budistar I s.c.
ze względu na brak załączenia wymaganego w siwz przedmiaru robót, który należało dołączyć do
oferty.
Uzasadniając zarzut zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy Strabag Odwołujący
argumentował, że w związku z rozbieżnościami pomiędzy przedmiarem robót a kosztorysem
ofertowym Zamawiającemu zadano pytanie odnośnie sprostowania rozbieżności. Zamawiający
pismem znak PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia 11.06.2010 r. na pytanie 84 brzmiące:
„Dokumentacja projektowa - przedmiar robót teletechnicznych na odcinku 6+176 -17+ 550 odbiega od
udostępnionego w wersji EXEL kosztorysu ofertowego. Proszę o sprostowanie rozbieżności" udzielił
następującej odpowiedzi: „w załączeniu poprawiony przedmiar robót teletechnicznych dla odcinka km
16+176-17+550 ( plik dostępny pod ogłoszeniem). Jednocześnie wyjaśnia się, że w pozycji 5.1. kosztorysu
ofertowego ujęte jest wciąganie kabla do 30 mm w ilości 20 20 par 2x96 m + 50 par+ 1-96 m + 100 par xl +
96 m razem 480 m, natomiast w poz. 5.2- kabel 300 par 90 + kolizja nr 2 -96 m - razem 185 m. Są to
długości kabli do wbudowania, natomiast krotność odnosi się do robocizny czyli kilkukrotnego wciągania i
wyciągania czynnych kabli podczas przebudowy".
Podnosił, że wszyscy wykonawcy, którzy złożyli oferty w przedmiotowym postępowaniu
uwzględnili w swoich ofertach powyższą odpowiedź Zamawiającego za wyjątkiem wykonawcy
Strabag sp. z o.o. Wywodził, że w ofercie wykonawcy Strabag sp. z o.o. nie dokonano zmian
zgodnie z odpowiedzią Zamawiającego, wobec czego oferta tego wykonawcy powinna zostać
odrzucona, gdyż jej treść nie odpowiadała treści siwz. Natomiast Zamawiający w dniu 23 lipca
2010 r. pismo znak PZDW-WZP-243/WFU/2/10 wezwał wykonawcę Strabag do złożenia
wyjaśnień odnośnie uwzględnienia powyższej odpowiedzi Zamawiającego. Firma Strabag w
udzielonej odpowiedzi - pismo znak 12104/PJ/CC/STR/07/2010 potwierdziła, że uwzględniała
wyjaśnienia Zamawiającego, zaś Zamawiający uznał tę odpowiedź za wystarczającą. Podnosił, że w
związku z rozbieżnościami dotyczącymi ilości robót Zamawiający, uwzględniając odpowiedź firmy
Strabag, powinien dokonać poprawek w ofercie tego wykonawcy. Wywodził, że skoro
Zamawiający zaniechał tej czynności to tym samym naruszył art. 87 ust.2 ustawy Pzp. Odwołujący
nadmieniał także, że w przypadku braku uwzględniania modyfikacji kosztorysu przez oferentów w
innych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający odrzucał złożone oferty.
Jako przykład powoływał postępowanie pod nr 101733 „Odnowa (remont) nawierzchni drogi
wojewódzkiej nr 986 Tuszyma - Ropczyce-Wiśniowa w km 35+ 758- 36+ 420 w m. Wielopole
Skrzyńskie” , w którym Zamawiający odrzucił ofertę firmy Rejon Budowy Dróg i Mostów w Krośnie
ze względu na nieuwzględnienie modyfikacji kosztorysu ofertowego.
W oparciu o powyższą argumentację Odwołujący wniósł o:
1)
uwzględnienie odwołania,
2)
unieważnienie czynności wyboru, jako oferty najkorzystniejszej, oferty złożonej przez
wykonawcę Erbud, jako najkorzystniejszej,
3)
powtórzenie czynności oceny ofert, oraz o odrzucenie ofert złożonych przez wykonawców
Erbud i Strabag,
4)
wybór oferty najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
Zamawiający w dniu 6 sierpnia 2010 r. przesłał pozostałym wykonawcom uczestniczącym
w postępowaniu o udzielenie zamówienia kopię odwołania wzywając ich do przystąpienia do
postępowania odwoławczego. Wykonawca Erbud S.A. i Strabag sp. z o.o. otrzymali kopię
odwołania i wezwanie do przystąpienia do postępowania odwoławczego w dniu 6 sierpnia 2010r.
Wykonawca Erbud S.A. zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego doręczając przystąpienie Prezesowi Krajowej Izby Odwoławczej w formie
pisemnej w dniu 9 sierpnia 2010 r. Termin 3 dniowy, określony w art. 185 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych, został zatem zachowany.
W uzasadnieniu zgłoszenia wykonawca Erbud S.A., argumentował, że złożona przez
niego oferta jest ważna i zgodna z wymogami SIWZ, zatem posiada interes w uzyskaniu
zamówienia i zgłoszeniu przystąpienia po stronie Zamawiającego
W oparciu o powyższą argumentację wykonawca Erbud S.A. wniósł o oddalenie
odwołania.
Wykonawca Strabag sp. z o.o. doręczył zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego Prezesowi Krajowej Izby Odwoławczej w formie pisemnej w dniu 9 sierpnia
2010r. Termin 3 dniowy, określony w art. 185 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, został
zatem zachowany. W zgłoszeniu tym wykonawca Strabag sp. z o.o. oświadczył, iż zgłasza
przystąpienie do postępowania odwoławczego:
a)
po stronie Odwołującego - w zakresie zarzutów dotyczących zaniechania odrzucenia i
dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Erbud,
b)
po stronie Zamawiającego - w zakresie zarzutów dotyczących zaniechania odrzucenia oferty
wykonawcy Strabag.
W uzasadnieniu zgłoszenia wykonawca Strabag podnosił, że w Rozdziale I - Instrukcja
dla Wykonawców, w SIWZ dla przedmiotowego postępowania Zamawiający określił, jakie
dokumenty każdy z wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia złożyć powinien wraz
z ofertą. Wśród dokumentów, które dołączyć należało do oferty Zamawiający wskazał:
-
podpisany przedmiar robót - Rozdział IV SIWZ (pkt. 8.5 SIWZ) oraz
-
wypełniony i podpisany kosztorys ofertowy - wg wzoru - rozdział III SIWZ (pkt.8.3 SIWZ),
Zwracał uwagę, że zgodnie z pkt. 14 SIWZ - Opis sposobu obliczenia ceny, w ofercie
wykonawca podać miał cenę całkowitą za wykonanie przedmiotu umowy oraz ceny jednostkowe.
Zgodnie z pkt 14.1 cena oferty miała uwzględniać wszystkie zobowiązania, miała być podana w
PLN cyfrowo i słownie z wyodrębnieniem należnego podatku VAT. Ceny jednostkowe należało
wypełnić wg załączonych kosztorysów ofertowych zaś wartość poszczególnych pozycji (kosztorysu)
należało obliczyć, jako iloczyn ceny jednostkowej i ilości jednostek. Wartość całości zadania
należało obliczyć, jako sumę wartości poszczególnych pozycji kosztorysu ofertowego (pkt 14.2.
SIWZ).
Podkreślał, że do oferty złożonej przez wykonawcę Erbud nie zostały załączone wymagane
zgodnie z SIWZ podpisane przedmiary robót. Wykonawca Strabag podzielał stanowisko i
argumentację Odwołującego zgodnie z którym, Zamawiający nie był uprawniony do zastosowania
w celu uzupełnienia tak stwierdzonych braków oferty Erbud art. 26 ust. 3 ustawy pzp. Z treści
tego przepisu jednoznacznie wynika, uzupełnienia jakich dokumentów żądać może Zamawiający
w toku prowadzonego postępowania. Wskazywał, że są to pełnomocnictwo oraz dokumenty o
których mowa w art. 25 ust 1 ustawy Pzp tj. wskazane w ogłoszeniu i SIWZ, niezbędne do
przeprowadzenia postępowania oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie:
1)
warunków udziału w postępowaniu,
2)
przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
zamawiającego.
Zwracał uwagę, że zamknięty katalog takich dokumentów i oświadczeń określony został w
rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dn. 30 grudnia 2009r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od wykonawców, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U nr 229 poz. 1817). Podnosił, że analiza treści
rozporządzenia pozwala stwierdzić, że nie ma wśród nich przedmiarów robót tj. dokumentu który
w przypadku przetargu na roboty budowlane stanowi element opisu przedmiotu zamówienia.
Przedmiar robót stanowi element oferty, nie podlegający uzupełnieniu a jego brak - szczególnie w
sytuacji w której Zamawiający sam określił przedmiar jako jeden z dokumentów składających się
na ofertę, stanowić powinien podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust 1 pkt 2
SIWZ.
Ponadto, w uzupełnieniu argumentacji Odwołującego, przedstawionej na poparcie
twierdzenia o niezgodności oferty Erbud z SIWZ jak również w odniesieniu do zarzutów
dotyczących niezgodności oferty Strabag z SIWZ, Strabag podnosił że wartość całości zadania
obliczyć należało jako sumę wartości poszczególnych pozycji kosztorysu. Poszczególne pozycje
kosztorysu stanowić zaś miały iloczyn ceny jednostkowej oraz ilości jednostek wskazanych w
kosztorysie ofertowym. Wywodził, że wykonawca Erbud w złożonym kosztorysie ofertowym
dokonał zmian, polegających na wprowadzeniu w poszczególnych pozycjach kosztorysu
ofertowego ilości innych niż przewidziane w kosztorysie tj. na wprowadzeniu ilości z
przedmiarów. Podkreślał, że SIWZ dla przedmiotowego postępowaniach wyraźnie rozróżniła dwa
dokumenty składające się na ofertę tj. przedmiar robót oraz kosztorys ofertowy. Wywodził, że z
żadnego z przepisów ustawy, jak też z żadnego z postanowień SIWZ nie wynikało aby Wykonawcy
zobowiązani czy tez upoważnieni byli do wprowadzania zmian w tych elementach przedmiaru czy
kosztorysu, które sam określił Zamawiający tj. w rodzajach robót składających się na wykonanie
przedmiotu zamówienia oraz w ich ilościach. Podkreślał, że Zamawiający, nie upoważnił również
wykonawców do wprowadzania zmian w treści kosztorysu ofertowego w przypadku stwierdzenia
rozbieżności w opisie czy ilości pomiędzy pozycjami w przedmiarze i kosztorysie. Nałożył zaś na
wykonawców obowiązek obliczenia ceny przez skalkulowanie wszystkich pozycji kosztorysu
ofertowego.
Powołując się na postanowienie pkt 10.6 SIWZ, który odzwierciedlał treść art. 38 ust 4
ustawy pzp, w uzasadnionych przypadkach Zamawiający upoważniony był przed upływem
terminu składania ofert zmienić treść SIWZ. Podkreślał, że ww. przepis ustawy, a w ślad za nim
postanowienia SIWZ dla przedmiotowego posterowania, potwierdzają, że upoważnienie do
dokonywania zmian w SIWZ należy do uprawnień Zamawiającego, nie zaś wykonawców
ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Podnosił, że w toku czynności podejmowanych w postępowaniu Zamawiający kilkakrotnie
przekazywał wykonawcom zmieniony kosztorys ofertowy dla odcinka robót 17+550 - 19 +330
(tj. budowa drogi wojewódzkiej nr 866 Krowica Hołodowska - Gr. Państwa od km. 17+550 do
km 19+333,50). I tak w dniu 02.06.2010 r. w odpowiedzi na pytanie nr 50 „Prosimy o
udostępnienie ostatecznej wersji kosztorysu w wersji Excel (odcinek 6+176 - 17+550 i 17+550 -
19 +330)” Zamawiający udostępnił na stronie internetowej plik kosztorysu dla odc. 17+550 - 19
+330. W dniu 18.06.2010 r. Zamawiający ponownie zamieścił na stronie internetowej ostateczna
wersję kosztorysu ofertowego dla tego samego odcinka 17+550 - 19 +330. Podkreślał, ze Strabag
Sp. z o.o. kalkulując wartość oferty wziął pod uwagę zapisy SIWZ „Opisu sposobu obliczenia
ceny” tj. obliczył cenę przy uwzględnieniu pozycji kosztorysowych wynikających z modyfikacji
SIWZ dokonanych przez Zamawiającego.
Podkreślał, że w odniesieniu do robót zaplanowanych dla odcinka 6+176 - 17+550 (tj.
Rozbudowa grogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów - Lubaczów - Krowica Hołodowska od km
6+176 do km 17+550) Zamawiający udostępnił jedynie na stronie internetowej, w odpowiedzi na
pytanie 84 z dnia 11.06.2010 r., poprawiony przedmiar robót teletechnicznych na odcinku 6+176 -
17+550. Zamawiający nie przekazał jednocześnie zmienionych kosztorysów ofertowych - jak
czynił to w odniesieniu do zmian dla odcinka robót 17+550 - 19 +330. Nie nakazał również
wykonawcom dokonania samodzielnych zmian w kosztorysie ofertowym, poprzez uwzględnienie
w nim zmian w przedmiarach. Podnosił, że to tego fragmentu kosztorysów ofertowych dotyczą
roboty teletechniczne, w których niezgodność z SIWZ Odwołujący zarzuca ofercie wykonawcy
Strabag. Zdaniem Strabag nie był on upoważniony do dokonywania samodzielnych zmian w
kosztorysach ofertowych tj. do wprowadzania w nich ilości robót wynikających z przedmiarów.
W konsekwencji wyjaśniał, że Strabag kosztorys dla odcinka robót 6+176 - 17+550, złożył
z podaniem ilości wynikających z niezmienionego przez Zamawiającego kosztorysu ofertowego
oraz wycenił go zgodnie z pkt 14 SIWZ. W wyniku tego, w ocenie Strabag w stosunku do oferty
Erbud, który w kosztorysach ofertowych podał ilości wynikające ze zmienionych przedmiarów - nie
wprowadzonych jednak przez Zamawiającego do kosztorysów ofertowych, istnieje dodatkowy -
oprócz braku przedmiarów, argument przemawiający za niezgodnością oferty tego wykonawcy z
SIWZ. Niezgodność ta dotyczy
1)
Kosztorys poz. 5.1. ilość zgodna z kosztorysem -1157 m, ilość podana przez Erbud - 480
m;
2)
Kosztorys poz. 5.4. ilość zgodna z kosztorysem 89 m, ilość podana przez Erbud - pozycja
nie skalkulowana;
3)
Kosztorys poz. 6.1. ilość zgodna z kosztorysem 101 m, ilość podana przez Erbud 480 m;
4)
Kosztorys poz. 6.3. ilość zgodna z kosztorysem 1152 m, ilość podana przez Erbud 185 m;
5)
Kosztorys poz. 7.3. ilość zgodna z kosztorysem 8 m, ilość podana przez Erbud 1m;
Nadmieniał ponadto, że poprawiony przedmiar robót teletechnicznych z dnia 11.06.2010
r. zawierał różnicę w ilościach nie tylko w pozycjach 5.1. i 5.2. o których mowa w odpowiedzi nr 84
z dnia 11.06.2010 r.. Zwracał uwagę, że zmian w przedmiarze dokonano w poz. 6.1. i 6.3. i 7.3.
Pytanie 84, na które powołuje się Odwołujący, dotyczy pozycji 5.1. i 5.2. Nie dotyczy zaś poz. 5.4.,
6.3. i 7.3. kosztorysu.
W oparciu o taką argumentację wykonawca Strabag wnosił o uwzględnienie odwołania w
zakresie zarzutów dotyczących wykonawcy Erbud oraz oddalenie odwołania w zakresie zarzutów
dotyczących wykonawcy Strabag.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, odpowiedzi na pytania udzielone przez Zamawiającego w toku
postępowania, oferty złożone przez wykonawców Erbud i Strabag, treść odwołania wraz
z załącznikami, zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron i uczestników postępowania a także
dokument złożony w trakcie rozprawy przez uczestnika postępowania, skład orzekający
Izby ustalił i zważył, co następuje.
Skład orzekający Izby w pierwszej kolejności ustalił, że nie została wypełniona żadna z
przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Ustalono również, że Odwołujący posiada interes w rozumieniu art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, uprawniający go do złożenia odwołania.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych
wymaganych przy procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Odnosząc się do kwestii skuteczności zgłoszenia przystąpienia do postępowania
odwoławczego przez wykonawcę Strabag sp. z o.o. Izba stwierdziła, że nie jest dopuszczalne
przystąpienie do postępowania odwoławczego po obu stronach postępowania, a więc zarówno
po stronie zamawiającego jak i odwołującego.
Izba zważyła, że zgodnie z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca może zgłosić przystąpienie
do postępowania odwoławczego wskazując stronę, do której przystępuje i interes w uzyskaniu
rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje. Wykonawcy, którzy przystąpili do
postępowania odwoławczego, stają się uczestnikami postępowania odwoławczego, jeżeli mają
interes w tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść jednej ze stron. Ponadto na
podstawie art. 185 ust. 5 ustawy Pzp czynności uczestnika postępowania nie mogą pozostawać w
sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpił, z zastrzeżeniem
zgłoszenia sprzeciwu, o którym mowa w art. 186 ust. 3 ustawy Pzp przez uczestnika, który
przystąpił po stronie zamawiającego. Izba wskazuje w tym miejscu, że powołane przepisy różnią
się znacząco od treści art. 181 ust. 5 ustawy Pzp w brzmieniu obowiązującym przed dniem 29
stycznia 2010 r. Przepis ten stanowił, że wykonawca zgłasza przystąpienie do postępowania
toczącego się w wyniku wniesienia protestu, wskazując swój interes prawny w przystąpieniu i
określając swoje żądanie w zakresie zarzutów zawartych w proteście. Przesłanką do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania protestacyjnego było wykazanie swego interesu w przystąpieniu i
określenie żądań w zakresie zarzutów zawartych w proteście, co umożliwiało popieranie
niektórych zarzutów protestu i odpieranie innych, a więc przystępowanie do postępowania
protestacyjnego po różnych stronach tj. zamawiającego i odwołującego. Natomiast, jeśli chodzi o
przystąpienie na etapie postępowania odwoławczego ugruntowany był pogląd, w świetle którego,
nie było dopuszczalnym przystąpienie do postępowania odwoławczego po obu stronach
postępowania, a więc zarówno po stronie zamawiającego jak i odwołującego. (por. również wyrok
Izby z dnia 11 sierpnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt KIO/UZP 1191/10 i 1192/10).
Po wejściu w życie w dniu 29 stycznia 2010 r. nowelizacji ustawy Prawo zamówień
publicznych w dalszym ciągu brak podstaw do dopuszczenia do udziału w postępowaniu
odwoławczym w charakterze uczestnika postępowania wykonawcy zgłaszającego przystąpienie
po obu stronach tj. zamawiającego i odwołującego. Na uwagę zasługuje to, że ustawodawca
jeszcze w bardziej precyzyjny sposób przesądził o niedopuszczalności zgłoszenia przystąpienia do
postępowania odwoławczego po obu stronach tj. zamawiającego i odwołującego, wskazując, ze
wykonawcy stają się uczestnikami postępowania odwoławczego, jeżeli wykonawcy mają interes w
tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść jednej ze stron (art. 185 ust. 3 ustawy Pzp),
a ponadto zastrzegając, iż czynności uczestnika nie mogą pozostawać w sprzeczności z
czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpił (art. 185 ust. 5 ustawy Pzp).
Dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika postępowania
wykonawcy, który zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po obu stronach
postępowania prowadziłoby do sytuacji, której przystępujący popierając cześć zarzutów, a
odpierając pozostałe, pozostawałby w sprzeczności z czynnościami i stanowiskami zarówno
zamawiającego jak i odwołującego, co naruszałoby normę wyrażoną w art. 185 ust. 5 ustawy Pzp.
Wykonawca Strabag sp. z o.o. w trakcie posiedzenia Izby oświadczył, iż stroną do której
przystępuje jest Odwołujący, ograniczając treść swego zgłoszenia w części dotyczącej zgłoszenia
przystąpienia po stronie Zamawiającego. Izba stwierdziła, że wykonawca ten ma interes w tym
aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść Odwołującego, albowiem ewentualne
uwzględnienie zarzutu dotyczącego wykonawcy Erbud umożliwiłoby mu uzyskanie zamówienia,
co czyniło zadość wymogowi określonemu w art. 185 ust. 3 ustawy Pzp.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania zarzutów stwierdzić należy, że
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Przechodząc do podniesionego przez Odwołującego w odwołaniu zarzutu dotyczącego
zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę Erbud S.A. Izba stwierdziła, że zarzut
ten nie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący podnosił w odwołaniu, że wykonawca Erbud nie załączył do oferty
podpisanego przedmiaru robót, a zatem jego oferta powinna zostać odrzucona przez
Zamawiającego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, gdyż jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wywodził, że Zamawiający wzywając wykonawcę Erbud
do uzupełnienia tego dokumentu naruszył przepis art. 26 ust.3 ustawy Pzp, gdyż uzupełnieniu w tym
trybie podlegają wyłącznie pełnomocnictwa oraz dokumenty przewidziane w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp,
zatem możliwość uzupełnienia dotyczy jedynie pełnomocnictw oraz dokumentów i oświadczeń
składanych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu a także dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania
Zamawiającego. Podkreślał, że podpisany przedmiar robót nie zalicza się do ww. kategorii
dokumentów.
Izba zważyła, że zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę,
gdy jej treść nie odpowiada treści SIWZ. Odrzucenie oferty na podstawie przywoływanego
przepisu następuje wyłącznie w razie braku spełnienia przez oferowane świadczenie (treść oferty)
opisanych w siwz wymagań merytorycznych zamawiającego (treść siwz). Stanowisko takie
znajduje odzwierciedlenie w ugruntowanym orzecznictwie, w którym podkreśla się, że „Użyte
przez ustawodawcę w treści art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy sformułowania „treść oferty” i „treść siwz” jednoznacznie
wskazują na aspekt merytoryczny obu dokumentów. (por. wyrok KIO z dnia 8 września 2008 r. sygn. akt
KIO/UZP 883/08).
Treść siwz to, przede wszystkim, zawarty w opisie przedmiotu zamówienia opis potrzeb i wymagań
Zamawiającego, które mają być zaspokojone w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia przez zawarcie i
zrealizowanie z należytą starannością umowy w sprawie zamówienia publicznego. Treść oferty to jednostronne
zobowiązanie wykonawcy do wykonania oznaczonego świadczenia, które zostanie zrealizowane na rzecz
zamawiającego, jeśli oferta złożona przez wykonawcę zostanie uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu i
zostanie z nim zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego.” (por. wyrok KIO z dnia 8 września 2008
r. sygn. akt KIO/UZP 883/08).
Treść oferty na gruncie Prawa zamówień publicznych należy rozumieć w sposób ścisły i
utożsamiać ją z oświadczeniem wykonawcy, z którego wynika zakres zobowiązania wykonawcy
względem zamawiającego w związku z realizacją przyszłej umowy. Decyzja zamawiającego o
odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp musi mieć uzasadnienie w
merytorycznej ocenie oferty, a nie być skutkiem sformalizowanego podejścia do postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Niezgodność treści oferty należy oceniać w
kategorii ustawowej definicji oferty określonej w art. 66 kodeksu cywilnego, rozumianej jako
niezgodność oświadczenia woli wykonawcy z oczekiwaniami zamawiającego wyłącznie w
merytorycznym zakresie przedmiotu zamówienia.
Ponadto, w świetle art. 26 ust. 3 ustawy Pzp Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w
określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa
w art. 25 ust. 1, lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane przez zamawiającego
oświadczenia i dokumenty,, o których mowa w art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe
pełnomocnictwa, do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega
odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Z treści powołanego przepisu
jednoznacznie wynika, że uzupełnieniu podlegają pełnomocnictwo oraz dokumenty o których
mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp tj. oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie:
1)
warunków udziału w postępowaniu,
2)
przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
zamawiającego.
Izba ustaliła, że Zamawiający w pkt 6.6 SIWZ zastrzegł, że oferta powinna zawierać
wszystkie wymagane dokumenty, oświadczenia, załączniki o których mowa w treści niniejszej
Instrukcji. W myśl pkt 8.3 do oferty należało dołączyć wypełniony i podpisany kosztorys
ofertowy – wg wzoru – Rozdział III SIWZ, zaś zgodnie z pkt 8.5 – także podpisany przedmiar
robót - Rozdział IV SIWZ.
Zgodnie z pkt. 14.1 SIWZ - Opis sposobu obliczenia ceny, w ofercie wykonawca podać
miał cenę oferty uwzględniającą wszystkie zobowiązania, która miała być podana w PLN cyfrowo
i słownie z wyodrębnieniem należnego podatku VAT. W myśl pkt 14.2 SIWZ ceny jednostkowe
należało wypełnić według załączonych wzorów kosztorysów ofertowych – Rozdział III specyfikacji.
Wartość poszczególnych pozycji należało obliczyć jako iloczyn ceny jednostkowej i ilości jednostek.
Wartość całości zadania należało obliczyć jako sumę wartości poszczególnych pozycji kosztorysu
ofertowego. Do wyliczonej kwoty należało doliczyć obowiązujący podatek VAT. Zgodnie z pkt
14.3 SIWZ wykonawcy zobowiązani byli określić ceny i wartości dla wszystkich pozycji
wymienionych we wzorze kosztorysu ofertowego.
Wykonawca Erbud S.A. złożył wraz z ofertą wycenione kosztorysy ofertowe, natomiast
nie załączył podpisanego przedmiaru robót. W dniu 23 lipca 2010 r. pismem znak PZDW-WZp-
243/WFU/2/10 Zamawiający powołując art. 26 ust. 3 ustawy Pzp wezwał wykonawcę Erbud do
uzupełnienia podpisanego przedmiaru robót. W odpowiedzi na powyższe wezwanie wykonawca
Erbud pismem z dnia 27 lipca 2010 r. uzupełnił swoją ofertę o brakujący przedmiar robót.
Biorąc powyższe ustalenia i rozważania pod uwagę, Izba stwierdziła, że Zamawiający nie
był uprawniony do wzywania wykonawcy Erbud S.A. do uzupełnienia brakującego podpisanego
przedmiaru robót na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Z treści powołanego przepisu
jednoznacznie wynika, jakie dokumenty podlegają uzupełnienie. Są to pełnomocnictwo oraz
dokumenty o których mowa w art. 25 ust 1 ustawy Pzp tj. wskazane w ogłoszeniu i SIWZ,
niezbędne do przeprowadzenia postępowania oświadczenia lub dokumenty potwierdzające
spełnianie:
1)
warunków udziału w postępowaniu,
2)
przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
zamawiającego.
Katalog takich dokumentów i oświadczeń określony został w rozporządzeniu Prezesa
Rady Ministrów z dn. 30 grudnia 2009r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
Zamawiający od wykonawców, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U nr
229 poz. 1817). Analiza treści ww. rozporządzenia prowadzi do wniosku, że nie ma wśród nich
przedmiarów robót tj. dokumentu stanowiącego element opisu przedmiotu zamówienia.
Zasadnym okazał się wiec zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 26 ust. 3 ustawy
Pzp.
W świetle powyższego należało zbadać, jakie konsekwencje wiązać należy z niezłożeniem
przez wykonawcę Erbud S.A. wraz z ofertą podpisanego przedmiaru robót.
W niniejszej sprawie istotnym było to, że Zamawiający wymagał w SIWZ złożenia
niezależnie od siebie dwóch dokumentów, tj. wycenionego kosztorysu ofertowego, zgodnego ze
wzorem zawartym w Rozdziale III SIWZ oraz podpisanego przedmiaru robót. Izba stwierdziła,
że żądanie złożenia podpisanego przedmiaru robót było nadmierne i nieuzasadnione.
Izba wskazuje w tym miejscu, że przedmiar robót jest opracowaniem zawierającym
zestawienie przewidywanych do wykonania robót w kolejności technologicznej ich wykonania,
wraz z ich szczegółowym opisem, miejscem wykonania lub wskazaniem podstaw ustalających
szczegółowy opis, z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar robót podstawowych oraz
wskazaniem podstaw do ustalanie cen jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów
rzeczowych (§1 ust. 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w
sprawie określenie metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno - użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389). Jest to więc
dokument pochodzący od Zamawiającego, znajdujący się w już w dokumentacji postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Dokument ten nie jest przygotowywany przez wykonawcę
ubiegającego się o udzielenie zamówienia, który nie ma żadnego wpływu na jego treść. Ponadto,
dokument ten ma wyłącznie charakter pomocniczy, albowiem jego zadaniem jest wyłącznie
zobrazowanie skali roboty budowlanej i pomoc wykonawcom w oszacowaniu kosztów
inwestycji. Jest opracowaniem wtórnym w stosunku do projektu i specyfikacji technicznych (por.
wyrok KIO z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt KIO/UZP 921/09).
Z tego punktu widzenia, podpisany przedmiar robót funkcjonujący niezależnie od
składanego przez wykonawców kosztorysu ofertowego był zbędny do przeprowadzenia
postępowania, zaś jego żądanie przez Zamawiającego było nieuzasadnione w świetle art. 25 ust. 1
zd. 1 ustawy Pzp. Niezłożenie przez wykonawcę Erbud S.A. podpisanego przedmiaru robót jako
dokumentu zbędnego do przeprowadzenia postępowania nie przesądzało w żadnym zakresie o
merytorycznej treści oferty tego wykonawcy z treścią SIWZ albowiem nie wpływało w żaden
sposób na treść zobowiązania wykonawcy. Wykonawca ten, pomimo niezłożenia podpisanego
przedmiaru robót, jest w dalszym ciągu zobowiązany do wykonania robót budowlanych zgodnie
ze złożonymi wycenionymi kosztorysami ofertowymi. Zgodnie bowiem ze wzorem formularza
ofertowego, który wyznacza treść zobowiązania wykonawcy, wykonawcy zobowiązani byli do
wykonania robót budowlanych objętych zamówieniem za określoną w ofercie cenę, zgodnie z
wypełnionym kosztorysem ofertowym, nie zaś podpisanym przedmiarem robót.
Po drugie, wykonawca Erbud w formularzu ofertowym oświadczył iż zapoznał się z
warunkami zamówienia określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i nie wnosi
do nich zastrzeżeń, a więc zobowiązał się do wykonania zamówienia również zgodnie z pkt 3
SIWZ, który stanowił, że zamówienie obejmuje m.in. zakres robót określony w przedmiarze
robót (pkt 3 a SIWZ).
Po trzecie, cenę za wykonanie zamówienia należało obliczyć również w oparciu o
wycenione kosztorysy ofertowe.
W świetle powyższego należało uznać, że brak w ofercie przedmiaru robót stanowić
może co najwyżej uchybienie formalne.
Podobne stanowisko reprezentowała Izba w sytuacji niezłożenia przez wykonawcę
parafowanego wzoru umowy, która to sytuacja w ocenie Izby jest analogiczna do stanu
faktycznego w niniejszej sprawie. Nawet jednak, gdyby Zamawiający wprost zażądał w siwz, aby
wykonawcy załączyli do składanych przez siebie ofert parafowany wzór umowy w przedmiotowym stanie
faktycznym i prawnym wymaganie takie należałoby uznać za nadmierne i nieuzasadnione, a parafowany wzór
umowy załączony do oferty nie stanowiłby o jej treści, a zatem nie podlegałby analizie pod względem zgodności z
treścią siwz (por. wyrok Izby z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie o sygn. akt KIO/UZP 228/10).
W świetle powyższego należało stwierdzić, że Zamawiający zasadnie zaniechał odrzucenia
oferty wykonawcy Erbud S.A. Nie potwierdził się zatem zarzut błędnej interpretacji i
niewłaściwego zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Izba pozostawiła bez rozpoznania zarzuty zgłoszone w przystąpieniu wykonawcy Strabag
sp. z o.o. który wskazywał na dodatkowe okoliczności faktyczne, nie podniesione w odwołaniu,
jakie w jego ocenie dodatkowo uzasadniały odrzucenie oferty wykonawcy Erbud S.A. na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie
były zawarte w odwołaniu. Rolą przystąpienia jest uzyskanie rozstrzygnięcia postępowania
odwoławczego wywołanego konkretnym odwołaniem na korzyść strony, do której uczestnik
przystąpił. Nie jest celem przystąpienia zgłaszanie nowych zarzutów, lecz popieranie lub
odpieranie zarzutów podniesionych w odwołaniu. Ponadto, należy zwrócić uwagę, że za zarzut
należy uznać nie tylko wskazanie naruszeń w zakresie ustawy Pzp. Za zarzuty należy uznać także
oświadczenia wykonawcy, w których wykazuje on istnienie okoliczności faktycznych, które
podważają prawidłowość czynności zamawiającego w toku postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, rozumianą jako zgodność czynności zamawiającego z przepisami
ustawy Pzp, które stanowią zarazem podstawę zgłaszanych żądań. Z tego względu wskazanie
innych okoliczności faktycznych jako podstawy stwierdzenia naruszenia tego samego przepisu
ustawy Pzp stanowi nowy zarzut (por. postanowienie KIO z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie o
sygn. akt KIO/UZP 935/09, wyrok KIO z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie o sygn. akt KIO
636/10).
Z uwagi na powyższe, pomimo wskazania tych samych przepisów Pzp, jako naruszone
przez zamawiającego w postępowaniu, ale poprzez odniesienie ich do innych okoliczności
faktycznych nastąpiło sformułowanie przez wykonawcę Strabag sp. z o.o. nowych zarzutów,
uzasadniających w jego ocenie konieczność odrzucenia oferty wykonawcy Erbud S.A.
Przyjęcie poglądu, iż dopuszczalne jest zgłaszanie nowych zarzutów w przystąpieniu
oznaczałoby ponadto obejście przepisów ustawy Pzp dotyczących terminów na wniesienie
odwołania, które mają charakter terminów zawitych, a więc takich których upływ powoduje
wygaśnięcie prawa. Należy zatem uznać, że w przypadku stwierdzenia dodatkowych okoliczności
faktycznych uzasadniających odrzucenie oferty Erbud S.A., które nie były przedmiotem
odwołania, wykonawca Strabag sp. z o.o. miał prawo do wniesienia własnego odwołania, z
którego to prawa jednakże nie skorzystał.
Przechodząc do podniesionego w odwołaniu zarzutu zaniechania odrzucenia oferty
wykonawcy Strabag sp. z o.o. Izba stwierdziła, ze również ten zarzut nie zasługuje na
uwzględnienie.
Odwołujący podnosił, że wykonawca Strabag sp. z o.o. w złożonych wraz z ofertą
kosztorysach ofertowych nie uwzględnił modyfikacji SIWZ dokonanej przez Zamawiającego
pismem znak PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia 11.06.2010 r. w odpowiedzi na pytanie nr
84, co w jego ocenie uzasadniało odrzucenie oferty tego wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp jako niezgodnej z treścią SIWZ.
Wywodził, że w ofercie wykonawcy Strabag sp. z o.o. nie dokonano zmian w kosztorysie
ofertowym uwzględniającej modyfikację SIWZ dokonaną przez Zamawiającego pismem znak
PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia 11.06.2010 r.. W świetle powyższego wywodził, że oferta
tego wykonawcy powinna zostać odrzucona, gdyż jej treść nie odpowiadała treści siwz.
Izba ustaliła, że Zamawiający pismem znak PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia
11.06.2010 r. na pytanie 84 brzmiące: „Dokumentacja projektowa - przedmiar robót teletechnicznych na
odcinku 6+176 -17+ 550 odbiega od udostępnionego w wersji EXEL kosztorysu ofertowego. Proszę o
sprostowanie rozbieżności" udzielił następującej odpowiedzi: „w załączeniu poprawiony przedmiar robót
teletechnicznych dla odcinka km 16+176-17+550 ( plik dostępny pod ogłoszeniem). Jednocześnie wyjaśnia się,
że w pozycji 5.1. kosztorysu ofertowego ujęte jest wciąganie kabla do 30 mm w ilości 20 20 par 2x96 m + 50
par+ 1-96 m + 100 par xl + 96 m razem 480 m, natomiast w poz. 5.2- kabel 300 par 90 + kolizja nr 2 -
96 m - razem 185 m. Są to długości kabli do wbudowania, natomiast krotność odnosi się do robocizny czyli
kilkukrotnego wciągania i wyciągania czynnych kabli podczas przebudowy".
Zamawiający powyższą modyfikacją dokonał zmiany ilości robót w pozycjach 5.1, 5.2, 6.1 i 6.3.
i 7.3 przedmiaru robót.
Wykonawca Strabag sp. z o.o. złożył wraz z ofertą podpisany przedmiar robót w którym
uwzględnił ww. zmiany, natomiast zmiany te nie zostały uwzględnione w złożonym przez niego
wycenionym kosztorysie ofertowym.
Zamawiający pismem z dnia 23 lipca 2010 r. (pismo znak PZDW-WZP-243/WFU/2/10)
wezwał wykonawcę Strabag do złożenia wyjaśnień czy przy obliczaniu wartości pozycji 5.1, 5.4
7.3 kosztorysu ofertowego wykonawca uwzględnił powyższą odpowiedź Zamawiającego. Firma
Strabag w udzielonej odpowiedzi - pismo znak 12104/PJ/CC/STR/07/2010 z dnia 27.07.2010 r.
potwierdziła, że przy obliczaniu wartości pozycji kosztorysu ofertowego uwzględniała wyjaśnienia
Zamawiającego.
Dla rozstrzygnięcia podniesionego przez Odwołującego zarzutu istotne znaczenie miało
ustalenie, czy Zamawiający poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie 84 dokonał modyfikacji nie
tylko przedmiaru robót, co niewątpliwie wynikało z treści tej odpowiedzi, ale także modyfikacji
wzoru kosztorysu ofertowego. Izba zważyła, że literalna wykładnia odpowiedzi na pytanie nr 84
prowadzi do wniosku, że Zamawiający w odpowiedzi na pytanie 84 rozbieżności pomiędzy
przedmiarem robót a wzorem kosztorysem ofertowym usunął w ten sposób, że dokonał
modyfikacji przedmiaru robót. Zamawiający udostępnił bowiem wykonawcom poprawiony
przedmiar robót. W ocenie Izby świadczy to o tym, że Zamawiający uznał za błędne wartości
(ilości robót) podane w przedmiarze robót, a za prawidłowe – wartości ujęte we wzorze
kosztorysu ofertowego. Świadczy to o tym, że nie nastąpiła modyfikacja wzoru kosztorysu
ofertowego, a jedynie przedmiaru robót.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, iż w przypadku zmiany przedmiaru robót,
wykonawcy w niniejszym postępowaniu mieli obowiązek automatycznego uwzględnienia tej
zmiany w wycenianych kosztorysach ofertowych. W niniejszym postępowaniu funkcjonowały
bowiem dwa odrębne dokumenty tj. przedmiar robót i wzór kosztorysu ofertowego. Wyceniane
kosztorysy ofertowe miały być zgodne ze wzorem kosztorysu ofertowego, a nie z przedmiarem
robót. Wynikało to jednoznacznie z pkt 8.3 SIWZ, który stanowił, że do oferty należy dołączyć
wypełniony i podpisany kosztorys ofertowy – wg wzoru – Rozdział III SIWZ (a więc wzoru
kosztorysu ofertowego), natomiast brak było podobnego postanowienia, które nakazywałoby
uwzględniać w wycenianych kosztorysach ofertowych zmiany naniesione przez Zamawiającego w
przedmiarze robót. Odwołujący podnosił w trakcie rozprawy, że obowiązek uwzględnienia
modyfikacji przedmiaru robót w treści kosztorysów ofertowych wynika z ogólnych zasad
kosztorysowania. Z twierdzeniem tym można by się zgodzić, ale tylko w sytuacji gdyby w SIWZ
obok przedmiaru robót nie funkcjonował wzór kosztorysu ofertowego.
Pewne wątpliwości może wzbudzać drugie zdanie odpowiedzi, w którym Zamawiający
wyjaśniał, że w pozycji 5.1. kosztorysu ofertowego ujęte jest wciąganie kabla do 30 mm w ilości 20 20 par
2x96 m + 50 par+ 1-96 m + 100 par xl + 96 m razem 480 m, natomiast w poz. 5.2- kabel 300 par 90 +
kolizja nr 2 -96 m - razem 185 m. Są to długości kabli do wbudowania, natomiast krotność odnosi się do
robocizny czyli kilkukrotnego wciągania i wyciągania czynnych kabli podczas przebudowy.
W ocenie Izby sformułowanie „ujęte jest” może oznaczać, ze intencją Zamawiającego było
zmodyfikowanie wzoru kosztorysu ofertowego w pozycjach 5.1 i 5.2, ale można też dokonać
takiej interpretacji tej odpowiedzi jakiej dokonał wykonawca Strabag, a mianowicie iż w tym
przypadku nie mamy do czynienia z modyfikacją wzoru kosztorysu ofertowego, a jedynie
wyjaśnieniem dotyczącym sposobu wyliczenia ilości robót występujących w tych pozycjach, bez
zmiany tej ilości. Zamawiający nie użył bowiem sformułowania modyfikacja lub innego
równorzędnego, które w sposób jednoznaczny świadczyłyby o jego intencji zmodyfikowania w
tych dwóch pozycjach wzoru kosztorysu ofertowego ilości robót. Wykonawca Strabag mógł mieć
uzasadnione wątpliwości czy mamy w tym przypadku do czynienia z modyfikacją, albowiem
Zamawiający we wcześniejszych odpowiedziach w sposób wyraźny zmieniał treść wzoru
kosztorysu ofertowego udostępniając zmodyfikowany plik (w dniu 02.06.2010 r., w odpowiedzi
na pytanie nr 50 oraz w dniu 18.06.2010 r.).
Izba zważyła, że obowiązkiem zamawiającego, jest opisanie przedmiotu zamówienia w
sposób jednoznaczny i wyczerpujący za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogąc mieć wpływ na sporządzenie
oferty. Opis przedmiotu zamówienia powinien być na tyle precyzyjny, aby wykonawcy ubiegający
się o udzielenie zamówienia mieli jasność co do tego, czy spełniają postawione przez
zamawiającego wymogi. Wymogi te dotyczą również dokonywanej modyfikacji opisu przedmiotu
zamówienia. Izba podziela utrwalony w orzecznictwie pogląd, że nieprecyzyjne postanowienia
SIWZ nie mogą stanowić podstawy do podejmowania negatywnych czynności względem
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia.
W konsekwencji decyzję Zamawiającego o zaniechaniu odrzuceniu oferty wykonawcy
Strabag na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp należało uznać za prawidłową. Nie
potwierdził się zatem zarzut błędnej interpretacji i niewłaściwego zastosowania art. 89 ust. 1 pkt
2, art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia. Izba uznała, że wykazane naruszenie przez Zamawiającego przepisu art. 26 ust. 3
ustawy Pzp nie miało wpływu na wynik postępowania, albowiem Zamawiający zasadnie wybrał
jako najkorzystniejszą ofertę złożoną przez wykonawcę Erbud S.A.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w
zw. z § 3 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Izba nie uwzględniła kosztów wynagrodzenia pełnomocnika Zamawiającego oraz
kosztów dojazdu w wysokości odpowiednio: 3.600 zł oraz 501,48 zł. Pełnomocnik
Zamawiającego złożył do akt sprawy de facto spis kosztów, zatytułowany „rachunek kosztów
uczestnika postępowania odwoławczego tj. Województwa Podkarpackiego – Podkarpackiego
Zarządu Dróg Wojewódzkich”, obejmujący wydatki: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie
3.600 zł, koszty podróży samochodem – na kwotę 501,48 zł (obliczone przy przyjęciu 600 km i
stawce za 1 km 0,8358 zł).
Zgodnie z treścią rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania, zasądzenie wynagrodzenia pełnomocnika,
do wysokości kwoty 3.600 zł a także innych uzasadnionych kosztów stron wymaga złożenia
rachunku przedłożonego do akt sprawy. Ustawodawca w przepisach dotyczących postępowania
odwoławczego (rozporządzenie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania) nie przyjął, wzorem kpc (art. 109 kpc,
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
15 lutego 2002r., w spr. II CK 134/02)
zasad
przyznawania kosztów na podstawie oświadczenia (spisu kosztów) wymagając udokumentowania
poniesienia odpowiednich, uzasadnionych kosztów rachunkiem składanym do akt sprawy.
Pojęcie rachunku definiują przepisy art. 87 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty
prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. z 2005
Nr 165 poz. 1373 z późn. zm.). Udokumentowanie poniesienia kosztów przejazdu, zgodnie z
wymaganiem powołanego wyżej przepisu – rachunkiem wymagałoby przedłożenia do akt
rachunku dotyczącego poniesienia kosztów biletów, ewentualnie, w wyniku odpowiedniego
stosowania przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia
2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży
służbowej na obszarze kraju (Dz.U. z 2002 Nr 236 poz. 1990 z późn. zm.) a także
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania
oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów
osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. 2002 nr 27
poz. 271 z późn. zm.), dopuszczalne jest przyjęcie kosztów przejazdu jako ilorazu ilości km oraz
stawki współczynnika właściwego dla pojazdów o odpowiedniej pojemności skokowej silnika.
Uznając co do zasady możliwość uznania za właściwe wykazanie wysokości tych wydatków w
oparciu o wskazane przepisy, uznano że zasądzenie wymienionych kwot w niniejszej sprawie
wymagałoby przedłożenia dokumentu odpowiadającego rachunkowi, o którym mowa w
rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i
sposobu ich rozliczania, to jest delegacji na podstawie której nastąpiłoby udokumentowanie tego
wydatku.
Przewodniczący:
………………………………
1.
oddala odwołanie;
2.
kosztami postępowania obciąża odwołującego - Skanska S.A. ul. Gen. Zajączka, 01-518
Warszawa i nakazuje zaliczyć na rzecz Urzędu Zamówień Publicznych koszty w wysokości
20.000 zł (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych zero groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez
odwołującego Skanska S.A. ul. Gen. Zajączka, 01-518 Warszawa.
Stosownie do treści art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. – Prawo zamówień
publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Rzeszowie.
Przewodniczący:
……………………………
Sygn. akt KIO 1678/10
Uzasadnienie
Zamawiający prowadzi w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie, na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2010 r. Nr
113, poz. 759), którego przedmiotem jest budowa drogi dojazdowej do przejścia granicznego oraz
przebudowę dr. woj. nr 866 Dachnów – Lubaczów - Krowica Hołodowska - gr. państwa na odc. Lubaczów -
Budomierz, według decyzji ZRID p.n. ,,Rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów – Budomierz na
odcinku Lubaczów – Krowica – Krowica Hołodowska od km 6 + 176 do km 17 + 550 wraz z budową drogi
wojewódzkiej nr 866 Krowica Hołodowska – gr. państwa od km 17 + 550 do km 19 + 333,50 oraz
niezbędną infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii
Europejskiej w dniu 30 kwietnia 2010r. pod nr 2010 S/84-125973.
W dniu 29 lipca 2010 r., Zamawiający przesłał Odwołującemu informację o wyborze, jako
oferty najkorzystniejszej, oferty złożonej przez wykonawcę Erbud S.A., ul. Puławska 300A, 02-
819 Warszawa, zwanego dalej „Erbud”.
Zamawiający poinformował, że w wyniku przeprowadzenia czynności badania i oceny
ofert wykonawca Erbud S.A. otrzymał 100 pkt, wykonawca Strabag sp. z o.o. – 97,00 pkt, zaś
Odwołujący – 91,56 pkt.
Od czynności wyboru oferty najkorzystniejszej oraz zaniechania odrzucenia ofert
złożonych przez wykonawców: Erbud S.A. i Strabag sp. z o.o., Odwołujący wniósł w dniu 6
sierpnia 2010r. odwołanie, w którym zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 7 ust. 1 i 3, art.26
ust. 3 i 4, art. 87 ust. 2, art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, zwanej dalej
„ustawą Pzp”.
Uzasadniając zarzut zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy Erbud S.A. Odwołujący
podnosił, że zgodnie z postanowieniem pkt 8 Instrukcji dla wykonawców Rozdział I SIWZ ppkt 8.5
do oferty należało dołączyć podpisany przedmiar robót. Wywodził, że wykonawca Erbud nie
załączył do oferty podpisanego przedmiaru robót, a zatem jego oferta powinna zostać odrzucona
przez Zamawiającego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, gdyż jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wywodził, że pomimo to, w dniu 23 lipca 2010 r. pismem
znak PZDW-WZp-243/WFU/2/10 Zamawiający na podstawie art. 26 ust.3 ustawy Pzp wezwał
wykonawcę Erbud do uzupełnienia podpisanego przedmiaru robót. W odpowiedzi na powyższe
wezwanie wykonawca Erbud pismem z dnia 27 lipca 2010 r. uzupełnił swoją ofertę o brakujący
przedmiar robót.
Odwołujący podnosił, iż ww. czynność Zamawiającego naruszyła art. 26 ust.3 ustawy Pzp.
Zgodnie z dyspozycją ww. przepisu uzupełnieniu podlegają wyłącznie dokumenty przewidziane w
art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, zatem możliwość uzupełnienia dotyczy dokumentów i oświadczeń
składanych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu oraz dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania
Zamawiającego. Zakres dokumentów, jakich może żądać Zamawiający na potwierdzenie powyższego
wyznacza rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może
żądać zamawiający od wykonawcy oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane wydane na
podstawie art. 25 ust. 2 ustawy Pzp. Wywodził, że art. 26 ust. 3 ustawy Pzp ma charakter wyjątkowy i
należy interpretować go literalnie, zatem instytucji uzupełniania dokumentów nie można odnosić do
innych niż wymienione w ww. rozporządzeniu dokumentów. Argumentował, że przedmiar robót
nie stanowi ani dokumentów podmiotowych składanych na potwierdzenie spełniania warunków
udziału w postępowaniu, ani dokumentów dotyczących przedmiotu zamówienia, nie mieści się więc w
dyspozycji art. 25 ust. 1 ustawy Pzp, a tym samym art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Wobec czego Zamawiający
nie miał prawa wezwać wykonawcy Erbud do jego uzupełnienia.
Podnosił, że podobny pogląd dotyczący możliwości uzupełniania dokumentów
harmonogramów przez wykonawców ubiegających się o zamówienie publiczne został wyrażony
w orzecznictwie Izby. Argumentował ponadto, że dotychczasowe stanowisko samego
Zamawiającego w kwestii dokumentów, które można uzupełniać było tożsame z poglądem
Odwołującego oraz KIO, gdyż w innych prowadzonych przez siebie postępowaniach o
udzielenie zamówienia publicznego, odrzucał oferty wykonawców w przypadku braku załączenia
do oferty podpisanego przedmiaru robót, w przypadku zastrzeżenia w siwz wymogu załączenia
przedmiaru robót. Jako przykład powoływał postępowanie pod nr 145023-2010 „Budowa
chodnika w ciągu drogi wojewódzkiej nr 881 Sokołów Małopolski - śurawica w km. 10+171-
11+150 w m. Medynia Głogowska”, w którym Zamawiający odrzucił ofertę firmy Budistar I s.c.
ze względu na brak załączenia wymaganego w siwz przedmiaru robót, który należało dołączyć do
oferty.
Uzasadniając zarzut zaniechania odrzucenia oferty wykonawcy Strabag Odwołujący
argumentował, że w związku z rozbieżnościami pomiędzy przedmiarem robót a kosztorysem
ofertowym Zamawiającemu zadano pytanie odnośnie sprostowania rozbieżności. Zamawiający
pismem znak PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia 11.06.2010 r. na pytanie 84 brzmiące:
„Dokumentacja projektowa - przedmiar robót teletechnicznych na odcinku 6+176 -17+ 550 odbiega od
udostępnionego w wersji EXEL kosztorysu ofertowego. Proszę o sprostowanie rozbieżności" udzielił
następującej odpowiedzi: „w załączeniu poprawiony przedmiar robót teletechnicznych dla odcinka km
16+176-17+550 ( plik dostępny pod ogłoszeniem). Jednocześnie wyjaśnia się, że w pozycji 5.1. kosztorysu
ofertowego ujęte jest wciąganie kabla do 30 mm w ilości 20 20 par 2x96 m + 50 par+ 1-96 m + 100 par xl +
96 m razem 480 m, natomiast w poz. 5.2- kabel 300 par 90 + kolizja nr 2 -96 m - razem 185 m. Są to
długości kabli do wbudowania, natomiast krotność odnosi się do robocizny czyli kilkukrotnego wciągania i
wyciągania czynnych kabli podczas przebudowy".
Podnosił, że wszyscy wykonawcy, którzy złożyli oferty w przedmiotowym postępowaniu
uwzględnili w swoich ofertach powyższą odpowiedź Zamawiającego za wyjątkiem wykonawcy
Strabag sp. z o.o. Wywodził, że w ofercie wykonawcy Strabag sp. z o.o. nie dokonano zmian
zgodnie z odpowiedzią Zamawiającego, wobec czego oferta tego wykonawcy powinna zostać
odrzucona, gdyż jej treść nie odpowiadała treści siwz. Natomiast Zamawiający w dniu 23 lipca
2010 r. pismo znak PZDW-WZP-243/WFU/2/10 wezwał wykonawcę Strabag do złożenia
wyjaśnień odnośnie uwzględnienia powyższej odpowiedzi Zamawiającego. Firma Strabag w
udzielonej odpowiedzi - pismo znak 12104/PJ/CC/STR/07/2010 potwierdziła, że uwzględniała
wyjaśnienia Zamawiającego, zaś Zamawiający uznał tę odpowiedź za wystarczającą. Podnosił, że w
związku z rozbieżnościami dotyczącymi ilości robót Zamawiający, uwzględniając odpowiedź firmy
Strabag, powinien dokonać poprawek w ofercie tego wykonawcy. Wywodził, że skoro
Zamawiający zaniechał tej czynności to tym samym naruszył art. 87 ust.2 ustawy Pzp. Odwołujący
nadmieniał także, że w przypadku braku uwzględniania modyfikacji kosztorysu przez oferentów w
innych postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający odrzucał złożone oferty.
Jako przykład powoływał postępowanie pod nr 101733 „Odnowa (remont) nawierzchni drogi
wojewódzkiej nr 986 Tuszyma - Ropczyce-Wiśniowa w km 35+ 758- 36+ 420 w m. Wielopole
Skrzyńskie” , w którym Zamawiający odrzucił ofertę firmy Rejon Budowy Dróg i Mostów w Krośnie
ze względu na nieuwzględnienie modyfikacji kosztorysu ofertowego.
W oparciu o powyższą argumentację Odwołujący wniósł o:
1)
uwzględnienie odwołania,
2)
unieważnienie czynności wyboru, jako oferty najkorzystniejszej, oferty złożonej przez
wykonawcę Erbud, jako najkorzystniejszej,
3)
powtórzenie czynności oceny ofert, oraz o odrzucenie ofert złożonych przez wykonawców
Erbud i Strabag,
4)
wybór oferty najkorzystniejszej spośród ofert niepodlegających odrzuceniu.
Zamawiający w dniu 6 sierpnia 2010 r. przesłał pozostałym wykonawcom uczestniczącym
w postępowaniu o udzielenie zamówienia kopię odwołania wzywając ich do przystąpienia do
postępowania odwoławczego. Wykonawca Erbud S.A. i Strabag sp. z o.o. otrzymali kopię
odwołania i wezwanie do przystąpienia do postępowania odwoławczego w dniu 6 sierpnia 2010r.
Wykonawca Erbud S.A. zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie
Zamawiającego doręczając przystąpienie Prezesowi Krajowej Izby Odwoławczej w formie
pisemnej w dniu 9 sierpnia 2010 r. Termin 3 dniowy, określony w art. 185 ust. 2 ustawy Prawo
zamówień publicznych, został zatem zachowany.
W uzasadnieniu zgłoszenia wykonawca Erbud S.A., argumentował, że złożona przez
niego oferta jest ważna i zgodna z wymogami SIWZ, zatem posiada interes w uzyskaniu
zamówienia i zgłoszeniu przystąpienia po stronie Zamawiającego
W oparciu o powyższą argumentację wykonawca Erbud S.A. wniósł o oddalenie
odwołania.
Wykonawca Strabag sp. z o.o. doręczył zgłoszenie przystąpienia do postępowania
odwoławczego Prezesowi Krajowej Izby Odwoławczej w formie pisemnej w dniu 9 sierpnia
2010r. Termin 3 dniowy, określony w art. 185 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, został
zatem zachowany. W zgłoszeniu tym wykonawca Strabag sp. z o.o. oświadczył, iż zgłasza
przystąpienie do postępowania odwoławczego:
a)
po stronie Odwołującego - w zakresie zarzutów dotyczących zaniechania odrzucenia i
dokonania wyboru jako najkorzystniejszej oferty wykonawcy Erbud,
b)
po stronie Zamawiającego - w zakresie zarzutów dotyczących zaniechania odrzucenia oferty
wykonawcy Strabag.
W uzasadnieniu zgłoszenia wykonawca Strabag podnosił, że w Rozdziale I - Instrukcja
dla Wykonawców, w SIWZ dla przedmiotowego postępowania Zamawiający określił, jakie
dokumenty każdy z wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia złożyć powinien wraz
z ofertą. Wśród dokumentów, które dołączyć należało do oferty Zamawiający wskazał:
-
podpisany przedmiar robót - Rozdział IV SIWZ (pkt. 8.5 SIWZ) oraz
-
wypełniony i podpisany kosztorys ofertowy - wg wzoru - rozdział III SIWZ (pkt.8.3 SIWZ),
Zwracał uwagę, że zgodnie z pkt. 14 SIWZ - Opis sposobu obliczenia ceny, w ofercie
wykonawca podać miał cenę całkowitą za wykonanie przedmiotu umowy oraz ceny jednostkowe.
Zgodnie z pkt 14.1 cena oferty miała uwzględniać wszystkie zobowiązania, miała być podana w
PLN cyfrowo i słownie z wyodrębnieniem należnego podatku VAT. Ceny jednostkowe należało
wypełnić wg załączonych kosztorysów ofertowych zaś wartość poszczególnych pozycji (kosztorysu)
należało obliczyć, jako iloczyn ceny jednostkowej i ilości jednostek. Wartość całości zadania
należało obliczyć, jako sumę wartości poszczególnych pozycji kosztorysu ofertowego (pkt 14.2.
SIWZ).
Podkreślał, że do oferty złożonej przez wykonawcę Erbud nie zostały załączone wymagane
zgodnie z SIWZ podpisane przedmiary robót. Wykonawca Strabag podzielał stanowisko i
argumentację Odwołującego zgodnie z którym, Zamawiający nie był uprawniony do zastosowania
w celu uzupełnienia tak stwierdzonych braków oferty Erbud art. 26 ust. 3 ustawy pzp. Z treści
tego przepisu jednoznacznie wynika, uzupełnienia jakich dokumentów żądać może Zamawiający
w toku prowadzonego postępowania. Wskazywał, że są to pełnomocnictwo oraz dokumenty o
których mowa w art. 25 ust 1 ustawy Pzp tj. wskazane w ogłoszeniu i SIWZ, niezbędne do
przeprowadzenia postępowania oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie:
1)
warunków udziału w postępowaniu,
2)
przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
zamawiającego.
Zwracał uwagę, że zamknięty katalog takich dokumentów i oświadczeń określony został w
rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dn. 30 grudnia 2009r. w sprawie rodzajów
dokumentów, jakich może żądać Zamawiający od wykonawców, oraz form, w jakich te
dokumenty mogą być składane (Dz. U nr 229 poz. 1817). Podnosił, że analiza treści
rozporządzenia pozwala stwierdzić, że nie ma wśród nich przedmiarów robót tj. dokumentu który
w przypadku przetargu na roboty budowlane stanowi element opisu przedmiotu zamówienia.
Przedmiar robót stanowi element oferty, nie podlegający uzupełnieniu a jego brak - szczególnie w
sytuacji w której Zamawiający sam określił przedmiar jako jeden z dokumentów składających się
na ofertę, stanowić powinien podstawę do odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust 1 pkt 2
SIWZ.
Ponadto, w uzupełnieniu argumentacji Odwołującego, przedstawionej na poparcie
twierdzenia o niezgodności oferty Erbud z SIWZ jak również w odniesieniu do zarzutów
dotyczących niezgodności oferty Strabag z SIWZ, Strabag podnosił że wartość całości zadania
obliczyć należało jako sumę wartości poszczególnych pozycji kosztorysu. Poszczególne pozycje
kosztorysu stanowić zaś miały iloczyn ceny jednostkowej oraz ilości jednostek wskazanych w
kosztorysie ofertowym. Wywodził, że wykonawca Erbud w złożonym kosztorysie ofertowym
dokonał zmian, polegających na wprowadzeniu w poszczególnych pozycjach kosztorysu
ofertowego ilości innych niż przewidziane w kosztorysie tj. na wprowadzeniu ilości z
przedmiarów. Podkreślał, że SIWZ dla przedmiotowego postępowaniach wyraźnie rozróżniła dwa
dokumenty składające się na ofertę tj. przedmiar robót oraz kosztorys ofertowy. Wywodził, że z
żadnego z przepisów ustawy, jak też z żadnego z postanowień SIWZ nie wynikało aby Wykonawcy
zobowiązani czy tez upoważnieni byli do wprowadzania zmian w tych elementach przedmiaru czy
kosztorysu, które sam określił Zamawiający tj. w rodzajach robót składających się na wykonanie
przedmiotu zamówienia oraz w ich ilościach. Podkreślał, że Zamawiający, nie upoważnił również
wykonawców do wprowadzania zmian w treści kosztorysu ofertowego w przypadku stwierdzenia
rozbieżności w opisie czy ilości pomiędzy pozycjami w przedmiarze i kosztorysie. Nałożył zaś na
wykonawców obowiązek obliczenia ceny przez skalkulowanie wszystkich pozycji kosztorysu
ofertowego.
Powołując się na postanowienie pkt 10.6 SIWZ, który odzwierciedlał treść art. 38 ust 4
ustawy pzp, w uzasadnionych przypadkach Zamawiający upoważniony był przed upływem
terminu składania ofert zmienić treść SIWZ. Podkreślał, że ww. przepis ustawy, a w ślad za nim
postanowienia SIWZ dla przedmiotowego posterowania, potwierdzają, że upoważnienie do
dokonywania zmian w SIWZ należy do uprawnień Zamawiającego, nie zaś wykonawców
ubiegających się o udzielenie zamówienia.
Podnosił, że w toku czynności podejmowanych w postępowaniu Zamawiający kilkakrotnie
przekazywał wykonawcom zmieniony kosztorys ofertowy dla odcinka robót 17+550 - 19 +330
(tj. budowa drogi wojewódzkiej nr 866 Krowica Hołodowska - Gr. Państwa od km. 17+550 do
km 19+333,50). I tak w dniu 02.06.2010 r. w odpowiedzi na pytanie nr 50 „Prosimy o
udostępnienie ostatecznej wersji kosztorysu w wersji Excel (odcinek 6+176 - 17+550 i 17+550 -
19 +330)” Zamawiający udostępnił na stronie internetowej plik kosztorysu dla odc. 17+550 - 19
+330. W dniu 18.06.2010 r. Zamawiający ponownie zamieścił na stronie internetowej ostateczna
wersję kosztorysu ofertowego dla tego samego odcinka 17+550 - 19 +330. Podkreślał, ze Strabag
Sp. z o.o. kalkulując wartość oferty wziął pod uwagę zapisy SIWZ „Opisu sposobu obliczenia
ceny” tj. obliczył cenę przy uwzględnieniu pozycji kosztorysowych wynikających z modyfikacji
SIWZ dokonanych przez Zamawiającego.
Podkreślał, że w odniesieniu do robót zaplanowanych dla odcinka 6+176 - 17+550 (tj.
Rozbudowa grogi wojewódzkiej nr 866 Dachnów - Lubaczów - Krowica Hołodowska od km
6+176 do km 17+550) Zamawiający udostępnił jedynie na stronie internetowej, w odpowiedzi na
pytanie 84 z dnia 11.06.2010 r., poprawiony przedmiar robót teletechnicznych na odcinku 6+176 -
17+550. Zamawiający nie przekazał jednocześnie zmienionych kosztorysów ofertowych - jak
czynił to w odniesieniu do zmian dla odcinka robót 17+550 - 19 +330. Nie nakazał również
wykonawcom dokonania samodzielnych zmian w kosztorysie ofertowym, poprzez uwzględnienie
w nim zmian w przedmiarach. Podnosił, że to tego fragmentu kosztorysów ofertowych dotyczą
roboty teletechniczne, w których niezgodność z SIWZ Odwołujący zarzuca ofercie wykonawcy
Strabag. Zdaniem Strabag nie był on upoważniony do dokonywania samodzielnych zmian w
kosztorysach ofertowych tj. do wprowadzania w nich ilości robót wynikających z przedmiarów.
W konsekwencji wyjaśniał, że Strabag kosztorys dla odcinka robót 6+176 - 17+550, złożył
z podaniem ilości wynikających z niezmienionego przez Zamawiającego kosztorysu ofertowego
oraz wycenił go zgodnie z pkt 14 SIWZ. W wyniku tego, w ocenie Strabag w stosunku do oferty
Erbud, który w kosztorysach ofertowych podał ilości wynikające ze zmienionych przedmiarów - nie
wprowadzonych jednak przez Zamawiającego do kosztorysów ofertowych, istnieje dodatkowy -
oprócz braku przedmiarów, argument przemawiający za niezgodnością oferty tego wykonawcy z
SIWZ. Niezgodność ta dotyczy
1)
Kosztorys poz. 5.1. ilość zgodna z kosztorysem -1157 m, ilość podana przez Erbud - 480
m;
2)
Kosztorys poz. 5.4. ilość zgodna z kosztorysem 89 m, ilość podana przez Erbud - pozycja
nie skalkulowana;
3)
Kosztorys poz. 6.1. ilość zgodna z kosztorysem 101 m, ilość podana przez Erbud 480 m;
4)
Kosztorys poz. 6.3. ilość zgodna z kosztorysem 1152 m, ilość podana przez Erbud 185 m;
5)
Kosztorys poz. 7.3. ilość zgodna z kosztorysem 8 m, ilość podana przez Erbud 1m;
Nadmieniał ponadto, że poprawiony przedmiar robót teletechnicznych z dnia 11.06.2010
r. zawierał różnicę w ilościach nie tylko w pozycjach 5.1. i 5.2. o których mowa w odpowiedzi nr 84
z dnia 11.06.2010 r.. Zwracał uwagę, że zmian w przedmiarze dokonano w poz. 6.1. i 6.3. i 7.3.
Pytanie 84, na które powołuje się Odwołujący, dotyczy pozycji 5.1. i 5.2. Nie dotyczy zaś poz. 5.4.,
6.3. i 7.3. kosztorysu.
W oparciu o taką argumentację wykonawca Strabag wnosił o uwzględnienie odwołania w
zakresie zarzutów dotyczących wykonawcy Erbud oraz oddalenie odwołania w zakresie zarzutów
dotyczących wykonawcy Strabag.
Uwzględniając dokumentację z przedmiotowego postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, w tym w szczególności postanowienia specyfikacji istotnych
warunków zamówienia, odpowiedzi na pytania udzielone przez Zamawiającego w toku
postępowania, oferty złożone przez wykonawców Erbud i Strabag, treść odwołania wraz
z załącznikami, zgłoszenia przystąpienia do postępowania odwoławczego, jak również
biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska Stron i uczestników postępowania a także
dokument złożony w trakcie rozprawy przez uczestnika postępowania, skład orzekający
Izby ustalił i zważył, co następuje.
Skład orzekający Izby w pierwszej kolejności ustalił, że nie została wypełniona żadna z
przesłanek skutkujących odrzuceniem odwołania w trybie art. 189 ust. 2 ustawy Prawo zamówień
publicznych. Ustalono również, że Odwołujący posiada interes w rozumieniu art. 179 ust. 1
ustawy Prawo zamówień publicznych, uprawniający go do złożenia odwołania.
Zamawiający prowadzi postępowanie o udzielenie zamówienia w trybie przetargu
nieograniczonego z zastosowaniem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych
wymaganych przy procedurze, której wartość szacunkowa zamówienia przekracza kwoty
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy Prawo zamówień
publicznych.
Odnosząc się do kwestii skuteczności zgłoszenia przystąpienia do postępowania
odwoławczego przez wykonawcę Strabag sp. z o.o. Izba stwierdziła, że nie jest dopuszczalne
przystąpienie do postępowania odwoławczego po obu stronach postępowania, a więc zarówno
po stronie zamawiającego jak i odwołującego.
Izba zważyła, że zgodnie z art. 185 ust. 2 ustawy Pzp wykonawca może zgłosić przystąpienie
do postępowania odwoławczego wskazując stronę, do której przystępuje i interes w uzyskaniu
rozstrzygnięcia na korzyść strony, do której przystępuje. Wykonawcy, którzy przystąpili do
postępowania odwoławczego, stają się uczestnikami postępowania odwoławczego, jeżeli mają
interes w tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść jednej ze stron. Ponadto na
podstawie art. 185 ust. 5 ustawy Pzp czynności uczestnika postępowania nie mogą pozostawać w
sprzeczności z czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpił, z zastrzeżeniem
zgłoszenia sprzeciwu, o którym mowa w art. 186 ust. 3 ustawy Pzp przez uczestnika, który
przystąpił po stronie zamawiającego. Izba wskazuje w tym miejscu, że powołane przepisy różnią
się znacząco od treści art. 181 ust. 5 ustawy Pzp w brzmieniu obowiązującym przed dniem 29
stycznia 2010 r. Przepis ten stanowił, że wykonawca zgłasza przystąpienie do postępowania
toczącego się w wyniku wniesienia protestu, wskazując swój interes prawny w przystąpieniu i
określając swoje żądanie w zakresie zarzutów zawartych w proteście. Przesłanką do zgłoszenia
przystąpienia do postępowania protestacyjnego było wykazanie swego interesu w przystąpieniu i
określenie żądań w zakresie zarzutów zawartych w proteście, co umożliwiało popieranie
niektórych zarzutów protestu i odpieranie innych, a więc przystępowanie do postępowania
protestacyjnego po różnych stronach tj. zamawiającego i odwołującego. Natomiast, jeśli chodzi o
przystąpienie na etapie postępowania odwoławczego ugruntowany był pogląd, w świetle którego,
nie było dopuszczalnym przystąpienie do postępowania odwoławczego po obu stronach
postępowania, a więc zarówno po stronie zamawiającego jak i odwołującego. (por. również wyrok
Izby z dnia 11 sierpnia 2010 r. w sprawie o sygn. akt KIO/UZP 1191/10 i 1192/10).
Po wejściu w życie w dniu 29 stycznia 2010 r. nowelizacji ustawy Prawo zamówień
publicznych w dalszym ciągu brak podstaw do dopuszczenia do udziału w postępowaniu
odwoławczym w charakterze uczestnika postępowania wykonawcy zgłaszającego przystąpienie
po obu stronach tj. zamawiającego i odwołującego. Na uwagę zasługuje to, że ustawodawca
jeszcze w bardziej precyzyjny sposób przesądził o niedopuszczalności zgłoszenia przystąpienia do
postępowania odwoławczego po obu stronach tj. zamawiającego i odwołującego, wskazując, ze
wykonawcy stają się uczestnikami postępowania odwoławczego, jeżeli wykonawcy mają interes w
tym, aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść jednej ze stron (art. 185 ust. 3 ustawy Pzp),
a ponadto zastrzegając, iż czynności uczestnika nie mogą pozostawać w sprzeczności z
czynnościami i oświadczeniami strony, do której przystąpił (art. 185 ust. 5 ustawy Pzp).
Dopuszczenie do udziału w postępowaniu w charakterze uczestnika postępowania
wykonawcy, który zgłosił przystąpienie do postępowania odwoławczego po obu stronach
postępowania prowadziłoby do sytuacji, której przystępujący popierając cześć zarzutów, a
odpierając pozostałe, pozostawałby w sprzeczności z czynnościami i stanowiskami zarówno
zamawiającego jak i odwołującego, co naruszałoby normę wyrażoną w art. 185 ust. 5 ustawy Pzp.
Wykonawca Strabag sp. z o.o. w trakcie posiedzenia Izby oświadczył, iż stroną do której
przystępuje jest Odwołujący, ograniczając treść swego zgłoszenia w części dotyczącej zgłoszenia
przystąpienia po stronie Zamawiającego. Izba stwierdziła, że wykonawca ten ma interes w tym
aby odwołanie zostało rozstrzygnięte na korzyść Odwołującego, albowiem ewentualne
uwzględnienie zarzutu dotyczącego wykonawcy Erbud umożliwiłoby mu uzyskanie zamówienia,
co czyniło zadość wymogowi określonemu w art. 185 ust. 3 ustawy Pzp.
Odnosząc się do podniesionych w treści odwołania zarzutów stwierdzić należy, że
odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Przechodząc do podniesionego przez Odwołującego w odwołaniu zarzutu dotyczącego
zaniechania odrzucenia oferty złożonej przez wykonawcę Erbud S.A. Izba stwierdziła, że zarzut
ten nie zasługuje na uwzględnienie.
Odwołujący podnosił w odwołaniu, że wykonawca Erbud nie załączył do oferty
podpisanego przedmiaru robót, a zatem jego oferta powinna zostać odrzucona przez
Zamawiającego na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp, gdyż jej treść nie odpowiada treści
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Wywodził, że Zamawiający wzywając wykonawcę Erbud
do uzupełnienia tego dokumentu naruszył przepis art. 26 ust.3 ustawy Pzp, gdyż uzupełnieniu w tym
trybie podlegają wyłącznie pełnomocnictwa oraz dokumenty przewidziane w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp,
zatem możliwość uzupełnienia dotyczy jedynie pełnomocnictw oraz dokumentów i oświadczeń
składanych na potwierdzenie spełniania warunków udziału w postępowaniu a także dokumentów
potwierdzających, że oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane spełniają wymagania
Zamawiającego. Podkreślał, że podpisany przedmiar robót nie zalicza się do ww. kategorii
dokumentów.
Izba zważyła, że zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp zamawiający odrzuca ofertę,
gdy jej treść nie odpowiada treści SIWZ. Odrzucenie oferty na podstawie przywoływanego
przepisu następuje wyłącznie w razie braku spełnienia przez oferowane świadczenie (treść oferty)
opisanych w siwz wymagań merytorycznych zamawiającego (treść siwz). Stanowisko takie
znajduje odzwierciedlenie w ugruntowanym orzecznictwie, w którym podkreśla się, że „Użyte
przez ustawodawcę w treści art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy sformułowania „treść oferty” i „treść siwz” jednoznacznie
wskazują na aspekt merytoryczny obu dokumentów. (por. wyrok KIO z dnia 8 września 2008 r. sygn. akt
KIO/UZP 883/08).
Treść siwz to, przede wszystkim, zawarty w opisie przedmiotu zamówienia opis potrzeb i wymagań
Zamawiającego, które mają być zaspokojone w wyniku postępowania o udzielenie zamówienia przez zawarcie i
zrealizowanie z należytą starannością umowy w sprawie zamówienia publicznego. Treść oferty to jednostronne
zobowiązanie wykonawcy do wykonania oznaczonego świadczenia, które zostanie zrealizowane na rzecz
zamawiającego, jeśli oferta złożona przez wykonawcę zostanie uznana za najkorzystniejszą w postępowaniu i
zostanie z nim zawarta umowa w sprawie zamówienia publicznego.” (por. wyrok KIO z dnia 8 września 2008
r. sygn. akt KIO/UZP 883/08).
Treść oferty na gruncie Prawa zamówień publicznych należy rozumieć w sposób ścisły i
utożsamiać ją z oświadczeniem wykonawcy, z którego wynika zakres zobowiązania wykonawcy
względem zamawiającego w związku z realizacją przyszłej umowy. Decyzja zamawiającego o
odrzuceniu oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp musi mieć uzasadnienie w
merytorycznej ocenie oferty, a nie być skutkiem sformalizowanego podejścia do postanowień
specyfikacji istotnych warunków zamówienia. Niezgodność treści oferty należy oceniać w
kategorii ustawowej definicji oferty określonej w art. 66 kodeksu cywilnego, rozumianej jako
niezgodność oświadczenia woli wykonawcy z oczekiwaniami zamawiającego wyłącznie w
merytorycznym zakresie przedmiotu zamówienia.
Ponadto, w świetle art. 26 ust. 3 ustawy Pzp Zamawiający wzywa wykonawców, którzy w
określonym terminie nie złożyli wymaganych przez zamawiającego oświadczeń lub dokumentów, o których mowa
w art. 25 ust. 1, lub którzy nie złożyli pełnomocnictw, albo którzy złożyli wymagane przez zamawiającego
oświadczenia i dokumenty,, o których mowa w art. 25 ust. 1, zawierające błędy lub którzy złożyli wadliwe
pełnomocnictwa, do ich złożenia w wyznaczonym terminie, chyba że mimo ich złożenia oferta wykonawcy podlega
odrzuceniu albo konieczne byłoby unieważnienie postępowania. Z treści powołanego przepisu
jednoznacznie wynika, że uzupełnieniu podlegają pełnomocnictwo oraz dokumenty o których
mowa w art. 25 ust. 1 ustawy Pzp tj. oświadczenia lub dokumenty potwierdzające spełnianie:
1)
warunków udziału w postępowaniu,
2)
przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
zamawiającego.
Izba ustaliła, że Zamawiający w pkt 6.6 SIWZ zastrzegł, że oferta powinna zawierać
wszystkie wymagane dokumenty, oświadczenia, załączniki o których mowa w treści niniejszej
Instrukcji. W myśl pkt 8.3 do oferty należało dołączyć wypełniony i podpisany kosztorys
ofertowy – wg wzoru – Rozdział III SIWZ, zaś zgodnie z pkt 8.5 – także podpisany przedmiar
robót - Rozdział IV SIWZ.
Zgodnie z pkt. 14.1 SIWZ - Opis sposobu obliczenia ceny, w ofercie wykonawca podać
miał cenę oferty uwzględniającą wszystkie zobowiązania, która miała być podana w PLN cyfrowo
i słownie z wyodrębnieniem należnego podatku VAT. W myśl pkt 14.2 SIWZ ceny jednostkowe
należało wypełnić według załączonych wzorów kosztorysów ofertowych – Rozdział III specyfikacji.
Wartość poszczególnych pozycji należało obliczyć jako iloczyn ceny jednostkowej i ilości jednostek.
Wartość całości zadania należało obliczyć jako sumę wartości poszczególnych pozycji kosztorysu
ofertowego. Do wyliczonej kwoty należało doliczyć obowiązujący podatek VAT. Zgodnie z pkt
14.3 SIWZ wykonawcy zobowiązani byli określić ceny i wartości dla wszystkich pozycji
wymienionych we wzorze kosztorysu ofertowego.
Wykonawca Erbud S.A. złożył wraz z ofertą wycenione kosztorysy ofertowe, natomiast
nie załączył podpisanego przedmiaru robót. W dniu 23 lipca 2010 r. pismem znak PZDW-WZp-
243/WFU/2/10 Zamawiający powołując art. 26 ust. 3 ustawy Pzp wezwał wykonawcę Erbud do
uzupełnienia podpisanego przedmiaru robót. W odpowiedzi na powyższe wezwanie wykonawca
Erbud pismem z dnia 27 lipca 2010 r. uzupełnił swoją ofertę o brakujący przedmiar robót.
Biorąc powyższe ustalenia i rozważania pod uwagę, Izba stwierdziła, że Zamawiający nie
był uprawniony do wzywania wykonawcy Erbud S.A. do uzupełnienia brakującego podpisanego
przedmiaru robót na podstawie art. 26 ust. 3 ustawy Pzp. Z treści powołanego przepisu
jednoznacznie wynika, jakie dokumenty podlegają uzupełnienie. Są to pełnomocnictwo oraz
dokumenty o których mowa w art. 25 ust 1 ustawy Pzp tj. wskazane w ogłoszeniu i SIWZ,
niezbędne do przeprowadzenia postępowania oświadczenia lub dokumenty potwierdzające
spełnianie:
1)
warunków udziału w postępowaniu,
2)
przez oferowane dostawy, usługi lub roboty budowlane wymagań określonych przez
zamawiającego.
Katalog takich dokumentów i oświadczeń określony został w rozporządzeniu Prezesa
Rady Ministrów z dn. 30 grudnia 2009r. w sprawie rodzajów dokumentów, jakich może żądać
Zamawiający od wykonawców, oraz form, w jakich te dokumenty mogą być składane (Dz. U nr
229 poz. 1817). Analiza treści ww. rozporządzenia prowadzi do wniosku, że nie ma wśród nich
przedmiarów robót tj. dokumentu stanowiącego element opisu przedmiotu zamówienia.
Zasadnym okazał się wiec zarzut naruszenia przez Zamawiającego art. 26 ust. 3 ustawy
Pzp.
W świetle powyższego należało zbadać, jakie konsekwencje wiązać należy z niezłożeniem
przez wykonawcę Erbud S.A. wraz z ofertą podpisanego przedmiaru robót.
W niniejszej sprawie istotnym było to, że Zamawiający wymagał w SIWZ złożenia
niezależnie od siebie dwóch dokumentów, tj. wycenionego kosztorysu ofertowego, zgodnego ze
wzorem zawartym w Rozdziale III SIWZ oraz podpisanego przedmiaru robót. Izba stwierdziła,
że żądanie złożenia podpisanego przedmiaru robót było nadmierne i nieuzasadnione.
Izba wskazuje w tym miejscu, że przedmiar robót jest opracowaniem zawierającym
zestawienie przewidywanych do wykonania robót w kolejności technologicznej ich wykonania,
wraz z ich szczegółowym opisem, miejscem wykonania lub wskazaniem podstaw ustalających
szczegółowy opis, z wyliczeniem i zestawieniem ilości jednostek miar robót podstawowych oraz
wskazaniem podstaw do ustalanie cen jednostkowych robót lub jednostkowych nakładów
rzeczowych (§1 ust. 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w
sprawie określenie metod i podstaw sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania
planowanych kosztów prac projektowych oraz planowanych kosztów robót budowlanych
określonych w programie funkcjonalno - użytkowym (Dz.U. Nr 130, poz. 1389). Jest to więc
dokument pochodzący od Zamawiającego, znajdujący się w już w dokumentacji postępowania o
udzielenie zamówienia publicznego. Dokument ten nie jest przygotowywany przez wykonawcę
ubiegającego się o udzielenie zamówienia, który nie ma żadnego wpływu na jego treść. Ponadto,
dokument ten ma wyłącznie charakter pomocniczy, albowiem jego zadaniem jest wyłącznie
zobrazowanie skali roboty budowlanej i pomoc wykonawcom w oszacowaniu kosztów
inwestycji. Jest opracowaniem wtórnym w stosunku do projektu i specyfikacji technicznych (por.
wyrok KIO z dnia 30 lipca 2009 r. sygn. akt KIO/UZP 921/09).
Z tego punktu widzenia, podpisany przedmiar robót funkcjonujący niezależnie od
składanego przez wykonawców kosztorysu ofertowego był zbędny do przeprowadzenia
postępowania, zaś jego żądanie przez Zamawiającego było nieuzasadnione w świetle art. 25 ust. 1
zd. 1 ustawy Pzp. Niezłożenie przez wykonawcę Erbud S.A. podpisanego przedmiaru robót jako
dokumentu zbędnego do przeprowadzenia postępowania nie przesądzało w żadnym zakresie o
merytorycznej treści oferty tego wykonawcy z treścią SIWZ albowiem nie wpływało w żaden
sposób na treść zobowiązania wykonawcy. Wykonawca ten, pomimo niezłożenia podpisanego
przedmiaru robót, jest w dalszym ciągu zobowiązany do wykonania robót budowlanych zgodnie
ze złożonymi wycenionymi kosztorysami ofertowymi. Zgodnie bowiem ze wzorem formularza
ofertowego, który wyznacza treść zobowiązania wykonawcy, wykonawcy zobowiązani byli do
wykonania robót budowlanych objętych zamówieniem za określoną w ofercie cenę, zgodnie z
wypełnionym kosztorysem ofertowym, nie zaś podpisanym przedmiarem robót.
Po drugie, wykonawca Erbud w formularzu ofertowym oświadczył iż zapoznał się z
warunkami zamówienia określonymi w specyfikacji istotnych warunków zamówienia i nie wnosi
do nich zastrzeżeń, a więc zobowiązał się do wykonania zamówienia również zgodnie z pkt 3
SIWZ, który stanowił, że zamówienie obejmuje m.in. zakres robót określony w przedmiarze
robót (pkt 3 a SIWZ).
Po trzecie, cenę za wykonanie zamówienia należało obliczyć również w oparciu o
wycenione kosztorysy ofertowe.
W świetle powyższego należało uznać, że brak w ofercie przedmiaru robót stanowić
może co najwyżej uchybienie formalne.
Podobne stanowisko reprezentowała Izba w sytuacji niezłożenia przez wykonawcę
parafowanego wzoru umowy, która to sytuacja w ocenie Izby jest analogiczna do stanu
faktycznego w niniejszej sprawie. Nawet jednak, gdyby Zamawiający wprost zażądał w siwz, aby
wykonawcy załączyli do składanych przez siebie ofert parafowany wzór umowy w przedmiotowym stanie
faktycznym i prawnym wymaganie takie należałoby uznać za nadmierne i nieuzasadnione, a parafowany wzór
umowy załączony do oferty nie stanowiłby o jej treści, a zatem nie podlegałby analizie pod względem zgodności z
treścią siwz (por. wyrok Izby z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie o sygn. akt KIO/UZP 228/10).
W świetle powyższego należało stwierdzić, że Zamawiający zasadnie zaniechał odrzucenia
oferty wykonawcy Erbud S.A. Nie potwierdził się zatem zarzut błędnej interpretacji i
niewłaściwego zastosowania art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Izba pozostawiła bez rozpoznania zarzuty zgłoszone w przystąpieniu wykonawcy Strabag
sp. z o.o. który wskazywał na dodatkowe okoliczności faktyczne, nie podniesione w odwołaniu,
jakie w jego ocenie dodatkowo uzasadniały odrzucenie oferty wykonawcy Erbud S.A. na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp.
Zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie
były zawarte w odwołaniu. Rolą przystąpienia jest uzyskanie rozstrzygnięcia postępowania
odwoławczego wywołanego konkretnym odwołaniem na korzyść strony, do której uczestnik
przystąpił. Nie jest celem przystąpienia zgłaszanie nowych zarzutów, lecz popieranie lub
odpieranie zarzutów podniesionych w odwołaniu. Ponadto, należy zwrócić uwagę, że za zarzut
należy uznać nie tylko wskazanie naruszeń w zakresie ustawy Pzp. Za zarzuty należy uznać także
oświadczenia wykonawcy, w których wykazuje on istnienie okoliczności faktycznych, które
podważają prawidłowość czynności zamawiającego w toku postępowania o udzielenie
zamówienia publicznego, rozumianą jako zgodność czynności zamawiającego z przepisami
ustawy Pzp, które stanowią zarazem podstawę zgłaszanych żądań. Z tego względu wskazanie
innych okoliczności faktycznych jako podstawy stwierdzenia naruszenia tego samego przepisu
ustawy Pzp stanowi nowy zarzut (por. postanowienie KIO z dnia 30 lipca 2009 r. w sprawie o
sygn. akt KIO/UZP 935/09, wyrok KIO z dnia 5 maja 2010 r. w sprawie o sygn. akt KIO
636/10).
Z uwagi na powyższe, pomimo wskazania tych samych przepisów Pzp, jako naruszone
przez zamawiającego w postępowaniu, ale poprzez odniesienie ich do innych okoliczności
faktycznych nastąpiło sformułowanie przez wykonawcę Strabag sp. z o.o. nowych zarzutów,
uzasadniających w jego ocenie konieczność odrzucenia oferty wykonawcy Erbud S.A.
Przyjęcie poglądu, iż dopuszczalne jest zgłaszanie nowych zarzutów w przystąpieniu
oznaczałoby ponadto obejście przepisów ustawy Pzp dotyczących terminów na wniesienie
odwołania, które mają charakter terminów zawitych, a więc takich których upływ powoduje
wygaśnięcie prawa. Należy zatem uznać, że w przypadku stwierdzenia dodatkowych okoliczności
faktycznych uzasadniających odrzucenie oferty Erbud S.A., które nie były przedmiotem
odwołania, wykonawca Strabag sp. z o.o. miał prawo do wniesienia własnego odwołania, z
którego to prawa jednakże nie skorzystał.
Przechodząc do podniesionego w odwołaniu zarzutu zaniechania odrzucenia oferty
wykonawcy Strabag sp. z o.o. Izba stwierdziła, ze również ten zarzut nie zasługuje na
uwzględnienie.
Odwołujący podnosił, że wykonawca Strabag sp. z o.o. w złożonych wraz z ofertą
kosztorysach ofertowych nie uwzględnił modyfikacji SIWZ dokonanej przez Zamawiającego
pismem znak PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia 11.06.2010 r. w odpowiedzi na pytanie nr
84, co w jego ocenie uzasadniało odrzucenie oferty tego wykonawcy na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 2 ustawy Pzp jako niezgodnej z treścią SIWZ.
Wywodził, że w ofercie wykonawcy Strabag sp. z o.o. nie dokonano zmian w kosztorysie
ofertowym uwzględniającej modyfikację SIWZ dokonaną przez Zamawiającego pismem znak
PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia 11.06.2010 r.. W świetle powyższego wywodził, że oferta
tego wykonawcy powinna zostać odrzucona, gdyż jej treść nie odpowiadała treści siwz.
Izba ustaliła, że Zamawiający pismem znak PZDW- WZP-243/WFU/2/ 10 z dnia
11.06.2010 r. na pytanie 84 brzmiące: „Dokumentacja projektowa - przedmiar robót teletechnicznych na
odcinku 6+176 -17+ 550 odbiega od udostępnionego w wersji EXEL kosztorysu ofertowego. Proszę o
sprostowanie rozbieżności" udzielił następującej odpowiedzi: „w załączeniu poprawiony przedmiar robót
teletechnicznych dla odcinka km 16+176-17+550 ( plik dostępny pod ogłoszeniem). Jednocześnie wyjaśnia się,
że w pozycji 5.1. kosztorysu ofertowego ujęte jest wciąganie kabla do 30 mm w ilości 20 20 par 2x96 m + 50
par+ 1-96 m + 100 par xl + 96 m razem 480 m, natomiast w poz. 5.2- kabel 300 par 90 + kolizja nr 2 -
96 m - razem 185 m. Są to długości kabli do wbudowania, natomiast krotność odnosi się do robocizny czyli
kilkukrotnego wciągania i wyciągania czynnych kabli podczas przebudowy".
Zamawiający powyższą modyfikacją dokonał zmiany ilości robót w pozycjach 5.1, 5.2, 6.1 i 6.3.
i 7.3 przedmiaru robót.
Wykonawca Strabag sp. z o.o. złożył wraz z ofertą podpisany przedmiar robót w którym
uwzględnił ww. zmiany, natomiast zmiany te nie zostały uwzględnione w złożonym przez niego
wycenionym kosztorysie ofertowym.
Zamawiający pismem z dnia 23 lipca 2010 r. (pismo znak PZDW-WZP-243/WFU/2/10)
wezwał wykonawcę Strabag do złożenia wyjaśnień czy przy obliczaniu wartości pozycji 5.1, 5.4
7.3 kosztorysu ofertowego wykonawca uwzględnił powyższą odpowiedź Zamawiającego. Firma
Strabag w udzielonej odpowiedzi - pismo znak 12104/PJ/CC/STR/07/2010 z dnia 27.07.2010 r.
potwierdziła, że przy obliczaniu wartości pozycji kosztorysu ofertowego uwzględniała wyjaśnienia
Zamawiającego.
Dla rozstrzygnięcia podniesionego przez Odwołującego zarzutu istotne znaczenie miało
ustalenie, czy Zamawiający poprzez udzielenie odpowiedzi na pytanie 84 dokonał modyfikacji nie
tylko przedmiaru robót, co niewątpliwie wynikało z treści tej odpowiedzi, ale także modyfikacji
wzoru kosztorysu ofertowego. Izba zważyła, że literalna wykładnia odpowiedzi na pytanie nr 84
prowadzi do wniosku, że Zamawiający w odpowiedzi na pytanie 84 rozbieżności pomiędzy
przedmiarem robót a wzorem kosztorysem ofertowym usunął w ten sposób, że dokonał
modyfikacji przedmiaru robót. Zamawiający udostępnił bowiem wykonawcom poprawiony
przedmiar robót. W ocenie Izby świadczy to o tym, że Zamawiający uznał za błędne wartości
(ilości robót) podane w przedmiarze robót, a za prawidłowe – wartości ujęte we wzorze
kosztorysu ofertowego. Świadczy to o tym, że nie nastąpiła modyfikacja wzoru kosztorysu
ofertowego, a jedynie przedmiaru robót.
Izba nie podziela stanowiska Odwołującego, iż w przypadku zmiany przedmiaru robót,
wykonawcy w niniejszym postępowaniu mieli obowiązek automatycznego uwzględnienia tej
zmiany w wycenianych kosztorysach ofertowych. W niniejszym postępowaniu funkcjonowały
bowiem dwa odrębne dokumenty tj. przedmiar robót i wzór kosztorysu ofertowego. Wyceniane
kosztorysy ofertowe miały być zgodne ze wzorem kosztorysu ofertowego, a nie z przedmiarem
robót. Wynikało to jednoznacznie z pkt 8.3 SIWZ, który stanowił, że do oferty należy dołączyć
wypełniony i podpisany kosztorys ofertowy – wg wzoru – Rozdział III SIWZ (a więc wzoru
kosztorysu ofertowego), natomiast brak było podobnego postanowienia, które nakazywałoby
uwzględniać w wycenianych kosztorysach ofertowych zmiany naniesione przez Zamawiającego w
przedmiarze robót. Odwołujący podnosił w trakcie rozprawy, że obowiązek uwzględnienia
modyfikacji przedmiaru robót w treści kosztorysów ofertowych wynika z ogólnych zasad
kosztorysowania. Z twierdzeniem tym można by się zgodzić, ale tylko w sytuacji gdyby w SIWZ
obok przedmiaru robót nie funkcjonował wzór kosztorysu ofertowego.
Pewne wątpliwości może wzbudzać drugie zdanie odpowiedzi, w którym Zamawiający
wyjaśniał, że w pozycji 5.1. kosztorysu ofertowego ujęte jest wciąganie kabla do 30 mm w ilości 20 20 par
2x96 m + 50 par+ 1-96 m + 100 par xl + 96 m razem 480 m, natomiast w poz. 5.2- kabel 300 par 90 +
kolizja nr 2 -96 m - razem 185 m. Są to długości kabli do wbudowania, natomiast krotność odnosi się do
robocizny czyli kilkukrotnego wciągania i wyciągania czynnych kabli podczas przebudowy.
W ocenie Izby sformułowanie „ujęte jest” może oznaczać, ze intencją Zamawiającego było
zmodyfikowanie wzoru kosztorysu ofertowego w pozycjach 5.1 i 5.2, ale można też dokonać
takiej interpretacji tej odpowiedzi jakiej dokonał wykonawca Strabag, a mianowicie iż w tym
przypadku nie mamy do czynienia z modyfikacją wzoru kosztorysu ofertowego, a jedynie
wyjaśnieniem dotyczącym sposobu wyliczenia ilości robót występujących w tych pozycjach, bez
zmiany tej ilości. Zamawiający nie użył bowiem sformułowania modyfikacja lub innego
równorzędnego, które w sposób jednoznaczny świadczyłyby o jego intencji zmodyfikowania w
tych dwóch pozycjach wzoru kosztorysu ofertowego ilości robót. Wykonawca Strabag mógł mieć
uzasadnione wątpliwości czy mamy w tym przypadku do czynienia z modyfikacją, albowiem
Zamawiający we wcześniejszych odpowiedziach w sposób wyraźny zmieniał treść wzoru
kosztorysu ofertowego udostępniając zmodyfikowany plik (w dniu 02.06.2010 r., w odpowiedzi
na pytanie nr 50 oraz w dniu 18.06.2010 r.).
Izba zważyła, że obowiązkiem zamawiającego, jest opisanie przedmiotu zamówienia w
sposób jednoznaczny i wyczerpujący za pomocą dostatecznie dokładnych i zrozumiałych
określeń, uwzględniając wszystkie wymagania i okoliczności mogąc mieć wpływ na sporządzenie
oferty. Opis przedmiotu zamówienia powinien być na tyle precyzyjny, aby wykonawcy ubiegający
się o udzielenie zamówienia mieli jasność co do tego, czy spełniają postawione przez
zamawiającego wymogi. Wymogi te dotyczą również dokonywanej modyfikacji opisu przedmiotu
zamówienia. Izba podziela utrwalony w orzecznictwie pogląd, że nieprecyzyjne postanowienia
SIWZ nie mogą stanowić podstawy do podejmowania negatywnych czynności względem
wykonawcy ubiegającego się o udzielenie zamówienia.
W konsekwencji decyzję Zamawiającego o zaniechaniu odrzuceniu oferty wykonawcy
Strabag na podstawie art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp należało uznać za prawidłową. Nie
potwierdził się zatem zarzut błędnej interpretacji i niewłaściwego zastosowania art. 89 ust. 1 pkt
2, art. 87 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych.
Zgodnie z treścią art. 192 ust. 2 ustawy Prawo zamówień publicznych, Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględnia odwołanie w sytuacji, jeżeli stwierdzi naruszenie przepisów ustawy,
które miało wpływ lub może mieć istotny wpływ na wynik postępowania o udzielenie
zamówienia. Izba uznała, że wykazane naruszenie przez Zamawiającego przepisu art. 26 ust. 3
ustawy Pzp nie miało wpływu na wynik postępowania, albowiem Zamawiający zasadnie wybrał
jako najkorzystniejszą ofertę złożoną przez wykonawcę Erbud S.A.
Z powyższych względów orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania - na podstawie
art. 192 ust. 9 i 10 ustawy Prawo zamówień publicznych oraz w oparciu o przepisy § 5 ust. 4 w
zw. z § 3 pkt 1) rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie
wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz.U. Nr 41 poz. 238).
Izba nie uwzględniła kosztów wynagrodzenia pełnomocnika Zamawiającego oraz
kosztów dojazdu w wysokości odpowiednio: 3.600 zł oraz 501,48 zł. Pełnomocnik
Zamawiającego złożył do akt sprawy de facto spis kosztów, zatytułowany „rachunek kosztów
uczestnika postępowania odwoławczego tj. Województwa Podkarpackiego – Podkarpackiego
Zarządu Dróg Wojewódzkich”, obejmujący wydatki: wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie
3.600 zł, koszty podróży samochodem – na kwotę 501,48 zł (obliczone przy przyjęciu 600 km i
stawce za 1 km 0,8358 zł).
Zgodnie z treścią rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w
sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania, zasądzenie wynagrodzenia pełnomocnika,
do wysokości kwoty 3.600 zł a także innych uzasadnionych kosztów stron wymaga złożenia
rachunku przedłożonego do akt sprawy. Ustawodawca w przepisach dotyczących postępowania
odwoławczego (rozporządzenie rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r.
w sprawie wysokości i sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w
postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania) nie przyjął, wzorem kpc (art. 109 kpc,
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
15 lutego 2002r., w spr. II CK 134/02)
zasad
przyznawania kosztów na podstawie oświadczenia (spisu kosztów) wymagając udokumentowania
poniesienia odpowiednich, uzasadnionych kosztów rachunkiem składanym do akt sprawy.
Pojęcie rachunku definiują przepisy art. 87 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja
podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005r. Nr 8 poz. 60 z późn. zm.) oraz Rozporządzenia Ministra
Finansów z dnia 22 sierpnia 2005 r. w sprawie naliczania odsetek za zwłokę oraz opłaty
prolongacyjnej, a także zakresu informacji, które muszą być zawarte w rachunkach (Dz. U. z 2005
Nr 165 poz. 1373 z późn. zm.). Udokumentowanie poniesienia kosztów przejazdu, zgodnie z
wymaganiem powołanego wyżej przepisu – rachunkiem wymagałoby przedłożenia do akt
rachunku dotyczącego poniesienia kosztów biletów, ewentualnie, w wyniku odpowiedniego
stosowania przepisów Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia
2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi
zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży
służbowej na obszarze kraju (Dz.U. z 2002 Nr 236 poz. 1990 z późn. zm.) a także
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania
oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów
osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy (Dz.U. 2002 nr 27
poz. 271 z późn. zm.), dopuszczalne jest przyjęcie kosztów przejazdu jako ilorazu ilości km oraz
stawki współczynnika właściwego dla pojazdów o odpowiedniej pojemności skokowej silnika.
Uznając co do zasady możliwość uznania za właściwe wykazanie wysokości tych wydatków w
oparciu o wskazane przepisy, uznano że zasądzenie wymienionych kwot w niniejszej sprawie
wymagałoby przedłożenia dokumentu odpowiadającego rachunkowi, o którym mowa w
rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010r. w sprawie wysokości i sposobu
pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i
sposobu ich rozliczania, to jest delegacji na podstawie której nastąpiłoby udokumentowanie tego
wydatku.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
