rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2009-10-28
rok: 2009
data dokumentu: 2009-10-28
rok: 2009
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO/UZP 1313/09
KIO/UZP 1313/09
Komisja w składzie:
Przewodniczący: Dagmara Gałczewska - Romek Członkowie: Magdalena Grabarczyk, Marek Koleśnikow Protokolant: Magdalena Pazura
Przewodniczący: Dagmara Gałczewska - Romek Członkowie: Magdalena Grabarczyk, Marek Koleśnikow Protokolant: Magdalena Pazura
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 26 października 2009 r. w Warszawie odwołania
wniesionego przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej, 33-200 Dąbrowa
Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8 od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Zarząd
Drogowy w Dąbrowie Tarnowskiej, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, ul. Warszawska 48
protestu z dnia 19 sierpnia 2009 r.
wniesionego przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej, 33-200 Dąbrowa
Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8 od rozstrzygnięcia przez zamawiającego Zarząd
Drogowy w Dąbrowie Tarnowskiej, 33-200 Dąbrowa Tarnowska, ul. Warszawska 48
protestu z dnia 19 sierpnia 2009 r.
orzeka:
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej, 33-200
Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8
i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4462 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt dwa złote zero groszy) z
kwoty wpisu uiszczonego przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej,
33-200 Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 00 zł 00 gr (słownie: XXX) przez XXX na rzecz XXX,
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu XXX,
3)
dokonaćwpłaty kwoty 00 zł 00 gr (słownie: XXX) przez XXX na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 5 538 zł 00 gr (słownie: pięćtysięcy pięćset trzydzieści
osiem złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień
Publicznych na rzecz Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej, 33-200
Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Zarząd Drogowy w Dąbrowie Tarnowskiej prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem
jest budowa chodnika i zatoki parkingowej wraz z odwodnieniem przy drodze powiatowej
1315 K Wielopole - Odporyszów- Breńw miejscowości Laskówka Chorąska - etap II.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie ZamówieńPublicznych z dnia
9 lipca 2009 roku pod poz. 230926.
Pismem z dnia 19 sierpnia 2009 roku, odwołujący - Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej
wniósł protest na czynnośćzamawiającego polegającąna odrzuceniu oferty odwołującego w
oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z ustawąo gospodarce komunalnej.
Wskazał,że powołany przez zamawiającego przepis ustawy o gospodarce komunalnej nie
przewiduje sankcji nieważności, a koniecznośćwskazania normy zagrożonej sankcją
nieważności przy odrzuceniu oferty jest ugruntowana zarówno w doktrynie jak
i orzecznictwie. Powołana ustawa wskazuje jedynie zalecenia co do formy organizacyjno
prawnej dla jednostek sektora finansów publicznych, wykonujących zadania publiczne.
Odwołujący wskazał na definicjęwykonawcy określonąprzez art. 2 pkt 11 ustawy Pzp
i wyjaśnił,że w jego ocenie ustawa nie nakłada obowiązku dopuszczenia do postępowania
jedynie przedsiębiorców działających w określonych formach prawnych, a warunek taki
należałoby uznaćza ograniczenie uczciwej konkurencji.
Odwołujący podkreśliłże Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej nie jest jednostką
organizacyjnązamawiającego, a zatem może byćstronąumowy. Powołał sięna orzeczenia
ETS, z których wynika,że jest dozwolone udzielanie zamówieńprzez jednostki
organizacyjne Skarbu Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego na zewnątrz.
Zamawiający w dniu 26 sierpnia 2009 roku protest oddalił, wskazując,że art. 7
ustawy o gospodarce komunalnej przesądza w sensie negatywnym o tym,że w formie
zakładu budżetowego nie może byćprowadzona działalnośćwykraczająca poza zadania
o charakterze użyteczności publicznej, a zatem innej niżpolegająca na zaspokajaniu potrzeb
o charakterze użyteczności publicznej, tj. potrzeby elementarne, podstawowe, występujące
powszechnie orazświadczone w sposób bieżący i nieprzerwany. W tym zakresie
zamawiający powołał sięna komentarz do art. 7 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku
o gospodarce komunalnej M. Szydło Ustawa o gospodarce komunalnej, Komentarz, Oficyna
2008. Zakład budżetowy, zdaniem odwołującego, nie może złożyćskutecznej oferty
w postępowaniu o udzielenie zamówienia, bo nie wchodzi to w zakres zadańdo jakich
został powołany i narusza to przepisy ustawy o gospodarce komunalnej. Zamawiający
wskazał także na komentarz do ustawy o gospodarce komunalnej Michała Kulesza,
Cezarego Balasińskiego, z którego wynika,że „w formie zakładu budżetowego jest możliwe
wyłącznie
bieżące
i
nieprzerwane
zaspokajanie
zbiorowych
potrzeb
wspólnoty
samorządowej w drodzeświadczenia usług powszechnie dostępnych.
Wobec powyższego, w ocenie zamawiającego, oferta odwołującego podlega odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, bowiem jest nieważnąna podstawie odrębnych
przepisów, tj. przepisu art. 58 k.c., który znajduje zastosowanie w oparciu o odesłanie
zawarte w art. 14 ustawy Pzp.
W ocenie zamawiającego analiza orzeczeńpowołanych przez odwołującego jest zbędna,
ustalenie,że udzielania zamówieńprzez jednostkęorganizacyjnąsamorządu terytorialnego
jednostce organizacyjnej innej jednostki jest dopuszczalne na gruncie przepisów prawa
wspólnotowego nie oznacza obowiązku stosowania tego przepisu w prawie krajowym, jeżeli
obowiązek implementacji takiej regulacji nie został nałożony na państwa członkowskie.
Nie zgadzając sięz decyzjązamawiającego, odwołujący wniósł w dniu 31 sierpnia
2009 roku odwołanie, w którym potrzymał zarzuty i argumentacjęzawartąw proteście. Kopię
odwołania przekazał zamawiającemu w dniu 31 sierpnia 2009 r. Dodatkowo w odwołaniu,
odwołujący wskazał na zakres działalności odwołującego, który reguluje statut uchwalony
uchwałąnr XV/152/08 Rady Miejskiej w Dąbrowie Tarnowskiej z dnia 23 kwietnia 2008 roku
w sprawie uchwalenia statutu Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie
Tarnowskiej, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, którego
kopięzałączył do odwołania. Zgodnie z rozdziałem II statutu, przedmiot działalności
obejmuje zarówno zadania w zakresie bieżącego zaspokajania potrzeb ludności (§ 5 ust. 1
statutu) jak i zadania w zakresieświadczenia innych usług na rzecz osób fizycznych i innych
podmiotów, poza zakresem działalności określonej w ust. 1 (§ 5 ust. 2 statutu). Uchwała
została zbadana przez właściwy organ nadzoru wskazany w ustawie o samorządzie
gminnym pod kątem kryterium legalności, zatem uchwała jest aktem legalnym
a podejmowane na jej podstawie działania mająuzasadnienie prawne.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności oceny ofert
i odrzucenia oferty odwołującego oraz nakazanie zamawiającemu dokonania ponownej
oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Na podstawie dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia oraz po
wysłuchaniu pełnomocników stron na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Na wstępie Izba zważyła,że nie zachodząprzesłanki określone w art. 187 ust. 4
ustawy Pzp, których uwzględnienie skutkowałoby koniecznościąodrzucenia odwołania.
Izba uznała,że odwołujący, którego oferta została odrzucona z udziału
w postępowaniu posiada interes prawny, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp we
wnoszeniuśrodków ochrony prawnej.
Bezsporne jest,że odwołujący, jakim jest Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej jest
jednostkąorganizacyjnąGminy Dąbrowa Tarnowska, powołanądnia 1 stycznia 1995 roku
UchwałąRady Miejskiej w Dąbrowie Tarnowskiej nr VI/52/94 z dnia 5 grudnia 1994 roku.
Istota sporu między stronami sprowadza siędo rozstrzygnięcia czy zakład budżetowy
jako jednostka organizacyjna gminy może ubiegaćsięo udzielenie zamówienia publicznego,
składaćoferty w postępowaniach o zamówienie publiczne.
Analiza przepisów ustawy Pzp, w szczególności definicji wykonawcy, zawartej w art.
2 pkt 11 ustawy Pzp, skłania do stwierdzenia,że w ustawie Pzp brak jest wprost wyłączenia
uniemożliwiającego zakładowi budżetowemu ubieganie sięo udzielenie zamówienia.
Przywołany przepis ustawy w sposób szeroki określa definicjęwykonawcy, wskazując,że
jest nim osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej, która ubiega sięo udzielenie zamówienia, złożyła ofertęlub zawarła
umowęw sprawie zamówienia publicznego. Oceniając, czy dany podmiot może być
wykonawcą, należy, w ocenie Izby, uwzględnićfakt, iżkażdy wykonawca, ubiegający sięo
udzielenie zamówienia i składający ofertęw postępowaniu, musi posiadaćzdolnośćprawnąi
zdolnośćdo czynności prawnych. Zdolnośćprawna wynika natomiast z posiadanej
osobowości prawnej lub z przepisów ustawy (art. 33¹ § 1 Kodeksu cywilnego).
Tymczasem, jak wyjaśnił sam odwołujący w trakcie rozprawy, odwołujący – Gminny
Zakład Komunalny nie posiada podmiotowości prawnej i zdolności do czynności prawnych, a
zatem jako jednostka organizacyjna gminy nie może byćpodmiotem praw i obowiązków.
Jednostki budżetowe w obrocie prawnym funkcjonująjako jednostki organizacyjne
Skarbu Państwa (statio fisci) lub jednostki samorządu terytorialnego (statio municipi). Mimo
pewnego wyodrębnienia organizacyjnego, majątkowego i finansowego, nie mająosobowości
prawnej. To oznacza,że nie działająw imieniu własnym, nie stanowiąsamoistnego podmiotu
prawa i nie mogąbyćsamodzielnym podmiotem stosunku cywilnoprawnego ani nie mogą
zaciągaćwe własnym imieniu praw i obowiązków (tak WSA w wyroku z dnia 6 lipca 2005
roku, sygn. akt VI S.A./Wa 2083/04, LEX 190634).
Podobny pogląd wyraziła RIO w Rzeszowie w uchwale z dnia 10 czerwca 2003 roku,
XXIV/3071/2003, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2004, nr 1, poz. 24,
stwierdzając,że samorządowe jednostki organizacyjne powiatu (jednostki budżetowe
i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych powiatu) nie posiadająsamodzielności
zarówno prawnej, jak i budżetowej.
Niezależnie od powyższego analiza odrębnych przepisów, w tym ustawy o gospodarce
komunalnej prowadzi do stwierdzenia,że nie jest możliwe uczestnictwo zakładów
budżetowych w postępowaniach o zamówienie publiczne.
Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 Nr
142, poz. 1591 ze zm.) w celu wykonywania zadańgmina może tworzyćjednostki
organizacyjne, a także zawieraćumowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami
pozarządowymi. Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę
zadańo charakterze użyteczności publicznej, określa ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r.
o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. nr 9, poz.43 ze zm.). W oparciu o art. 2 ustawy
o gospodarce komunalnej - gospodarka komunalna może byćprowadzona przez jednostki
samorządu terytorialnego, m.in. w formie zakładów budżetowych.
Na mocy art. 7 tej ustawy realizacja przez jednostkęsamorządu terytorialnego zadań
z zakresu gospodarki komunalnej podlega jednak ograniczeniu. Zgodnie z dyspozycjątego
przepisu, nie może byćprowadzona w formie zakładu budżetowego działalność
wykraczająca poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Stosownie bowiem do
art. 10 ustawy o gospodarce komunalnej poza sferąużyteczności publicznej gmina może
tworzyćspółki prawa handlowego i przystępowaćdo nich, jeżeli łącznie zostanąspełnione
szczegółowe warunki określone w tym przepisie.
Zadaniami o charakterze użyteczności publicznej sązadania własne gminy, określone w art.
7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, których celem jest bieżące i nieprzerwane
zaspakajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodzeświadczenia usług powszechnie
dostępnych. Zatem, zakład budżetowy nie może realizowaćzadańnie mających charakteru
użyteczności publicznej, choćby nawet były to zadania publiczne.
Nie można zgodzićsiętakże ze stanowiskiem odwołującego,że § 5 ust. 2 Statutu Gminnego
Zakładu Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej stwarza możliwośćubiegania się
o udzielenie zamówienia publicznego. W ocenie Izby, powołane postanowienie nie
dopuszcza prowadzenia działalności poza sferąużyteczności publicznej, a odmienny pogląd
zmierzałby do obejścia powszechnie obowiązujących przepisów prawa w tym zakresie,
a zatem jest niedopuszczalny.
Z analizy postanowieńtreści statutu wynika,że zakład możeświadczyćusługi na rzecz osób
i innych podmiotów wykraczające poza zakres działalności, enumeratywnie określonej
w ust. 1 § 5 statutu pod warunkiem jednak,że mieszcząsięone w profilu działalności
zakładu.
W ocenie Izby jednak, realizacja innych zadańniżwprost wymienione w statucie może
dotyczyćjedynie zadańwłasnych jednostki samorządu terytorialnego, w której strukturze
organizacyjnej funkcjonuje zakład. Należy więc tym samym uznać, iżwykonywanie przez
zakład budżetowy zadańwłasnych innej niżmacierzysta – jednostki samorządu
terytorialnego,
nie
ma
charakteru
zaspokajania
zbiorowych
potrzeb
wspólnoty
samorządowej, na terenie której działa zakład budżetowy.
Funkcjonowanie zakładu budżetowego obywa sięw oparciu o przepisy ustawy z dnia 26
listopada 1998 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2003, nr 15, poz. 148 ze zm.)
Zakładami budżetowymi gminnymi, powiatowymi lub wojewódzkimi sątakie jednostki
organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonująwyodrębnione
zadania, a koszty swojej działalności pokrywająz przychodów własnych, z tym jednak
zastrzeżeniem,że zakład budżetowy może otrzymaćz budżetu dotacjęprzedmiotową,
a ponadto dotacjępodmiotowąlub dotacjęcelowąna dofinansowanie kosztów realizacji
inwestycji (art. 19 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych). Przepis ten przesądza
równieżo braku samodzielności po stronie zakładu budżetowego.
Analiza wyżej wskazanych przepisów prawa prowadzi do wniosku,że nie jest możliwe
uczestnictwo zakładu budżetowego w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego,
organizowanego przez innąjednostkęsektora finansów publicznych. W takim bowiem
przypadku zakład budżetowy nie realizowałby zadańokreślonych w ustawie o gospodarce
komunalnej, do jakich został powołany.
Dodatkowo Izba wskazuje,że podobne stanowisko co do braku możliwości udziału zakładu
budżetowego w postępowaniach o zamówienie publiczne, wyraziła Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 15 maja 2009 roku sygn. akt KIO/UZP 567/09
Wobec powyższego uznaćnależy,że w przedmiotowej sprawie ofertęzłożył podmiot,
który nie posiada osobowości prawnej i nie może samodzielnie zaciągaćpraw i obowiązków
we własnym imieniu i na własny rachunek, a zatem oferta pochodzi od podmiotu
nieuprawnionego. Tym samym decyzja zamawiającego o odrzuceniu oferty w oparciu o art.
89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp jest właściwa.
Z uwagi na powyższe należało orzec jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania odwoławczego, na
podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy - Prawo zamówieńpublicznych w zw. z § 4 ust. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 oraz Dz. U. z 2008 roku Nr
182, poz. 1122). Izba nie uwzględniła wniosku pełnomocnika zamawiającego o przyznanie
kosztów zastępstwa prawnego z uwagi na brak przedłożenia do akt sprawy rachunku, jaki
jest wymagany zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca
2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Tarnowie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
________
*
niepotrzebne skreślić
1. Oddala odwołanie.
2. Kosztami postępowania obciąża Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej, 33-200
Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8
i nakazuje:
1)
zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości 4462 zł
00 gr (słownie: cztery tysiące czterysta sześćdziesiąt dwa złote zero groszy) z
kwoty wpisu uiszczonego przez Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej,
33-200 Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8,
2)
dokonaćwpłaty kwoty 00 zł 00 gr (słownie: XXX) przez XXX na rzecz XXX,
stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu XXX,
3)
dokonaćwpłaty kwoty 00 zł 00 gr (słownie: XXX) przez XXX na rzecz Urzędu
ZamówieńPublicznych na rachunek dochodów własnych UZP,
4)
dokonaćzwrotu kwoty 5 538 zł 00 gr (słownie: pięćtysięcy pięćset trzydzieści
osiem złotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu Zamówień
Publicznych na rzecz Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej, 33-200
Dąbrowa Tarnowska, ul. Berka Joselewicza 8.
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Zarząd Drogowy w Dąbrowie Tarnowskiej prowadzi w trybie przetargu
nieograniczonego postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego, którego przedmiotem
jest budowa chodnika i zatoki parkingowej wraz z odwodnieniem przy drodze powiatowej
1315 K Wielopole - Odporyszów- Breńw miejscowości Laskówka Chorąska - etap II.
Ogłoszenie o zamówieniu zostało opublikowane w Biuletynie ZamówieńPublicznych z dnia
9 lipca 2009 roku pod poz. 230926.
Pismem z dnia 19 sierpnia 2009 roku, odwołujący - Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej
wniósł protest na czynnośćzamawiającego polegającąna odrzuceniu oferty odwołującego w
oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp w związku z ustawąo gospodarce komunalnej.
Wskazał,że powołany przez zamawiającego przepis ustawy o gospodarce komunalnej nie
przewiduje sankcji nieważności, a koniecznośćwskazania normy zagrożonej sankcją
nieważności przy odrzuceniu oferty jest ugruntowana zarówno w doktrynie jak
i orzecznictwie. Powołana ustawa wskazuje jedynie zalecenia co do formy organizacyjno
prawnej dla jednostek sektora finansów publicznych, wykonujących zadania publiczne.
Odwołujący wskazał na definicjęwykonawcy określonąprzez art. 2 pkt 11 ustawy Pzp
i wyjaśnił,że w jego ocenie ustawa nie nakłada obowiązku dopuszczenia do postępowania
jedynie przedsiębiorców działających w określonych formach prawnych, a warunek taki
należałoby uznaćza ograniczenie uczciwej konkurencji.
Odwołujący podkreśliłże Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej nie jest jednostką
organizacyjnązamawiającego, a zatem może byćstronąumowy. Powołał sięna orzeczenia
ETS, z których wynika,że jest dozwolone udzielanie zamówieńprzez jednostki
organizacyjne Skarbu Państwa oraz jednostki samorządu terytorialnego na zewnątrz.
Zamawiający w dniu 26 sierpnia 2009 roku protest oddalił, wskazując,że art. 7
ustawy o gospodarce komunalnej przesądza w sensie negatywnym o tym,że w formie
zakładu budżetowego nie może byćprowadzona działalnośćwykraczająca poza zadania
o charakterze użyteczności publicznej, a zatem innej niżpolegająca na zaspokajaniu potrzeb
o charakterze użyteczności publicznej, tj. potrzeby elementarne, podstawowe, występujące
powszechnie orazświadczone w sposób bieżący i nieprzerwany. W tym zakresie
zamawiający powołał sięna komentarz do art. 7 ustawy z dnia 20 grudnia 1996 roku
o gospodarce komunalnej M. Szydło Ustawa o gospodarce komunalnej, Komentarz, Oficyna
2008. Zakład budżetowy, zdaniem odwołującego, nie może złożyćskutecznej oferty
w postępowaniu o udzielenie zamówienia, bo nie wchodzi to w zakres zadańdo jakich
został powołany i narusza to przepisy ustawy o gospodarce komunalnej. Zamawiający
wskazał także na komentarz do ustawy o gospodarce komunalnej Michała Kulesza,
Cezarego Balasińskiego, z którego wynika,że „w formie zakładu budżetowego jest możliwe
wyłącznie
bieżące
i
nieprzerwane
zaspokajanie
zbiorowych
potrzeb
wspólnoty
samorządowej w drodzeświadczenia usług powszechnie dostępnych.
Wobec powyższego, w ocenie zamawiającego, oferta odwołującego podlega odrzuceniu na
podstawie art. 89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp, bowiem jest nieważnąna podstawie odrębnych
przepisów, tj. przepisu art. 58 k.c., który znajduje zastosowanie w oparciu o odesłanie
zawarte w art. 14 ustawy Pzp.
W ocenie zamawiającego analiza orzeczeńpowołanych przez odwołującego jest zbędna,
ustalenie,że udzielania zamówieńprzez jednostkęorganizacyjnąsamorządu terytorialnego
jednostce organizacyjnej innej jednostki jest dopuszczalne na gruncie przepisów prawa
wspólnotowego nie oznacza obowiązku stosowania tego przepisu w prawie krajowym, jeżeli
obowiązek implementacji takiej regulacji nie został nałożony na państwa członkowskie.
Nie zgadzając sięz decyzjązamawiającego, odwołujący wniósł w dniu 31 sierpnia
2009 roku odwołanie, w którym potrzymał zarzuty i argumentacjęzawartąw proteście. Kopię
odwołania przekazał zamawiającemu w dniu 31 sierpnia 2009 r. Dodatkowo w odwołaniu,
odwołujący wskazał na zakres działalności odwołującego, który reguluje statut uchwalony
uchwałąnr XV/152/08 Rady Miejskiej w Dąbrowie Tarnowskiej z dnia 23 kwietnia 2008 roku
w sprawie uchwalenia statutu Gminnego Zakładu Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie
Tarnowskiej, opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa Małopolskiego, którego
kopięzałączył do odwołania. Zgodnie z rozdziałem II statutu, przedmiot działalności
obejmuje zarówno zadania w zakresie bieżącego zaspokajania potrzeb ludności (§ 5 ust. 1
statutu) jak i zadania w zakresieświadczenia innych usług na rzecz osób fizycznych i innych
podmiotów, poza zakresem działalności określonej w ust. 1 (§ 5 ust. 2 statutu). Uchwała
została zbadana przez właściwy organ nadzoru wskazany w ustawie o samorządzie
gminnym pod kątem kryterium legalności, zatem uchwała jest aktem legalnym
a podejmowane na jej podstawie działania mająuzasadnienie prawne.
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania, unieważnienie czynności oceny ofert
i odrzucenia oferty odwołującego oraz nakazanie zamawiającemu dokonania ponownej
oceny ofert i wyboru oferty najkorzystniejszej.
Na podstawie dokumentacji postępowania o udzielenie zamówienia oraz po
wysłuchaniu pełnomocników stron na rozprawie, Izba ustaliła i zważyła, co następuje:
Odwołanie podlega oddaleniu.
Na wstępie Izba zważyła,że nie zachodząprzesłanki określone w art. 187 ust. 4
ustawy Pzp, których uwzględnienie skutkowałoby koniecznościąodrzucenia odwołania.
Izba uznała,że odwołujący, którego oferta została odrzucona z udziału
w postępowaniu posiada interes prawny, o którym mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp we
wnoszeniuśrodków ochrony prawnej.
Bezsporne jest,że odwołujący, jakim jest Gminny Zakład Gospodarki Komunalnej jest
jednostkąorganizacyjnąGminy Dąbrowa Tarnowska, powołanądnia 1 stycznia 1995 roku
UchwałąRady Miejskiej w Dąbrowie Tarnowskiej nr VI/52/94 z dnia 5 grudnia 1994 roku.
Istota sporu między stronami sprowadza siędo rozstrzygnięcia czy zakład budżetowy
jako jednostka organizacyjna gminy może ubiegaćsięo udzielenie zamówienia publicznego,
składaćoferty w postępowaniach o zamówienie publiczne.
Analiza przepisów ustawy Pzp, w szczególności definicji wykonawcy, zawartej w art.
2 pkt 11 ustawy Pzp, skłania do stwierdzenia,że w ustawie Pzp brak jest wprost wyłączenia
uniemożliwiającego zakładowi budżetowemu ubieganie sięo udzielenie zamówienia.
Przywołany przepis ustawy w sposób szeroki określa definicjęwykonawcy, wskazując,że
jest nim osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nie posiadająca
osobowości prawnej, która ubiega sięo udzielenie zamówienia, złożyła ofertęlub zawarła
umowęw sprawie zamówienia publicznego. Oceniając, czy dany podmiot może być
wykonawcą, należy, w ocenie Izby, uwzględnićfakt, iżkażdy wykonawca, ubiegający sięo
udzielenie zamówienia i składający ofertęw postępowaniu, musi posiadaćzdolnośćprawnąi
zdolnośćdo czynności prawnych. Zdolnośćprawna wynika natomiast z posiadanej
osobowości prawnej lub z przepisów ustawy (art. 33¹ § 1 Kodeksu cywilnego).
Tymczasem, jak wyjaśnił sam odwołujący w trakcie rozprawy, odwołujący – Gminny
Zakład Komunalny nie posiada podmiotowości prawnej i zdolności do czynności prawnych, a
zatem jako jednostka organizacyjna gminy nie może byćpodmiotem praw i obowiązków.
Jednostki budżetowe w obrocie prawnym funkcjonująjako jednostki organizacyjne
Skarbu Państwa (statio fisci) lub jednostki samorządu terytorialnego (statio municipi). Mimo
pewnego wyodrębnienia organizacyjnego, majątkowego i finansowego, nie mająosobowości
prawnej. To oznacza,że nie działająw imieniu własnym, nie stanowiąsamoistnego podmiotu
prawa i nie mogąbyćsamodzielnym podmiotem stosunku cywilnoprawnego ani nie mogą
zaciągaćwe własnym imieniu praw i obowiązków (tak WSA w wyroku z dnia 6 lipca 2005
roku, sygn. akt VI S.A./Wa 2083/04, LEX 190634).
Podobny pogląd wyraziła RIO w Rzeszowie w uchwale z dnia 10 czerwca 2003 roku,
XXIV/3071/2003, „Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych” 2004, nr 1, poz. 24,
stwierdzając,że samorządowe jednostki organizacyjne powiatu (jednostki budżetowe
i gospodarstwa pomocnicze jednostek budżetowych powiatu) nie posiadająsamodzielności
zarówno prawnej, jak i budżetowej.
Niezależnie od powyższego analiza odrębnych przepisów, w tym ustawy o gospodarce
komunalnej prowadzi do stwierdzenia,że nie jest możliwe uczestnictwo zakładów
budżetowych w postępowaniach o zamówienie publiczne.
Zgodnie z art. 9 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 Nr
142, poz. 1591 ze zm.) w celu wykonywania zadańgmina może tworzyćjednostki
organizacyjne, a także zawieraćumowy z innymi podmiotami, w tym z organizacjami
pozarządowymi. Formy prowadzenia gospodarki gminnej, w tym wykonywania przez gminę
zadańo charakterze użyteczności publicznej, określa ustawa z dnia 20 grudnia 1996 r.
o gospodarce komunalnej (Dz. U. z 1997 r. nr 9, poz.43 ze zm.). W oparciu o art. 2 ustawy
o gospodarce komunalnej - gospodarka komunalna może byćprowadzona przez jednostki
samorządu terytorialnego, m.in. w formie zakładów budżetowych.
Na mocy art. 7 tej ustawy realizacja przez jednostkęsamorządu terytorialnego zadań
z zakresu gospodarki komunalnej podlega jednak ograniczeniu. Zgodnie z dyspozycjątego
przepisu, nie może byćprowadzona w formie zakładu budżetowego działalność
wykraczająca poza zadania o charakterze użyteczności publicznej. Stosownie bowiem do
art. 10 ustawy o gospodarce komunalnej poza sferąużyteczności publicznej gmina może
tworzyćspółki prawa handlowego i przystępowaćdo nich, jeżeli łącznie zostanąspełnione
szczegółowe warunki określone w tym przepisie.
Zadaniami o charakterze użyteczności publicznej sązadania własne gminy, określone w art.
7 ust. 1 ustawy o samorządzie gminnym, których celem jest bieżące i nieprzerwane
zaspakajanie zbiorowych potrzeb ludności w drodzeświadczenia usług powszechnie
dostępnych. Zatem, zakład budżetowy nie może realizowaćzadańnie mających charakteru
użyteczności publicznej, choćby nawet były to zadania publiczne.
Nie można zgodzićsiętakże ze stanowiskiem odwołującego,że § 5 ust. 2 Statutu Gminnego
Zakładu Gospodarki Komunalnej w Dąbrowie Tarnowskiej stwarza możliwośćubiegania się
o udzielenie zamówienia publicznego. W ocenie Izby, powołane postanowienie nie
dopuszcza prowadzenia działalności poza sferąużyteczności publicznej, a odmienny pogląd
zmierzałby do obejścia powszechnie obowiązujących przepisów prawa w tym zakresie,
a zatem jest niedopuszczalny.
Z analizy postanowieńtreści statutu wynika,że zakład możeświadczyćusługi na rzecz osób
i innych podmiotów wykraczające poza zakres działalności, enumeratywnie określonej
w ust. 1 § 5 statutu pod warunkiem jednak,że mieszcząsięone w profilu działalności
zakładu.
W ocenie Izby jednak, realizacja innych zadańniżwprost wymienione w statucie może
dotyczyćjedynie zadańwłasnych jednostki samorządu terytorialnego, w której strukturze
organizacyjnej funkcjonuje zakład. Należy więc tym samym uznać, iżwykonywanie przez
zakład budżetowy zadańwłasnych innej niżmacierzysta – jednostki samorządu
terytorialnego,
nie
ma
charakteru
zaspokajania
zbiorowych
potrzeb
wspólnoty
samorządowej, na terenie której działa zakład budżetowy.
Funkcjonowanie zakładu budżetowego obywa sięw oparciu o przepisy ustawy z dnia 26
listopada 1998 roku o finansach publicznych (Dz. U. z 2003, nr 15, poz. 148 ze zm.)
Zakładami budżetowymi gminnymi, powiatowymi lub wojewódzkimi sątakie jednostki
organizacyjne sektora finansów publicznych, które odpłatnie wykonująwyodrębnione
zadania, a koszty swojej działalności pokrywająz przychodów własnych, z tym jednak
zastrzeżeniem,że zakład budżetowy może otrzymaćz budżetu dotacjęprzedmiotową,
a ponadto dotacjępodmiotowąlub dotacjęcelowąna dofinansowanie kosztów realizacji
inwestycji (art. 19 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o finansach publicznych). Przepis ten przesądza
równieżo braku samodzielności po stronie zakładu budżetowego.
Analiza wyżej wskazanych przepisów prawa prowadzi do wniosku,że nie jest możliwe
uczestnictwo zakładu budżetowego w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego,
organizowanego przez innąjednostkęsektora finansów publicznych. W takim bowiem
przypadku zakład budżetowy nie realizowałby zadańokreślonych w ustawie o gospodarce
komunalnej, do jakich został powołany.
Dodatkowo Izba wskazuje,że podobne stanowisko co do braku możliwości udziału zakładu
budżetowego w postępowaniach o zamówienie publiczne, wyraziła Krajowa Izba
Odwoławcza w wyroku z dnia 15 maja 2009 roku sygn. akt KIO/UZP 567/09
Wobec powyższego uznaćnależy,że w przedmiotowej sprawie ofertęzłożył podmiot,
który nie posiada osobowości prawnej i nie może samodzielnie zaciągaćpraw i obowiązków
we własnym imieniu i na własny rachunek, a zatem oferta pochodzi od podmiotu
nieuprawnionego. Tym samym decyzja zamawiającego o odrzuceniu oferty w oparciu o art.
89 ust. 1 pkt 8 ustawy Pzp jest właściwa.
Z uwagi na powyższe należało orzec jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono stosownie do wyniku postępowania odwoławczego, na
podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy - Prawo zamówieńpublicznych w zw. z § 4 ust. 1
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 oraz Dz. U. z 2008 roku Nr
182, poz. 1122). Izba nie uwzględniła wniosku pełnomocnika zamawiającego o przyznanie
kosztów zastępstwa prawnego z uwagi na brak przedłożenia do akt sprawy rachunku, jaki
jest wymagany zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca
2007 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów
kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich rozliczania.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
(Dz. U. z 2007 r. Nr 223, poz. 1655 ze zm.) na niniejszy wyrok – w terminie 7 dni od dnia
jego doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych do Sądu Okręgowego w Tarnowie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
________
*
niepotrzebne skreślić
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
