rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2009-08-10
rok: 2009
data dokumentu: 2009-08-10
rok: 2009
Powiązane tematy:
sygnatury akt.:
KIO/UZP 971/09
KIO/UZP 971/09
Komisja w składzie:
0: Małgorzata Stręciwilk, Przewodnicząca: Członkowie: Klaudia Szczytowska - Maziarz, Renata Tubisz Protokolant: Rafał Komoń
0: Małgorzata Stręciwilk, Przewodnicząca: Członkowie: Klaudia Szczytowska - Maziarz, Renata Tubisz Protokolant: Rafał Komoń
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 sierpnia 2009 r. w Warszawie odwołania wniesionego
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Aspen
Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o., ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków od rozstrzygnięcia
przez zamawiającego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzki
Szpital Zakaźny w Warszawie, ul. Wolska 37, 01-201 Warszawa, protestu z dnia
26 czerwca 2009 r.
przy udziale wykonawcy Clar System S.A., ul. Janickiego 20b, 60-542 Poznań,
zgłaszającego
swoje
przystąpienie
do
postępowania
odwoławczego
po
stronie
zamawiającego
przez wykonawców wspólnie ubiegających się o udzielenie zamówienia: Aspen
Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o., ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków od rozstrzygnięcia
przez zamawiającego Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej Wojewódzki
Szpital Zakaźny w Warszawie, ul. Wolska 37, 01-201 Warszawa, protestu z dnia
26 czerwca 2009 r.
przy udziale wykonawcy Clar System S.A., ul. Janickiego 20b, 60-542 Poznań,
zgłaszającego
swoje
przystąpienie
do
postępowania
odwoławczego
po
stronie
zamawiającego
orzeka:
1. oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania
obciąża
wykonawców
wspólnie
ubiegających
się
o udzielenie zamówienia: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o.,
ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
4 574 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum firm: Aspen Sp. z o.o.
oraz Aspen Plus Sp. z o.o., ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków;
2) dokonaćwpłaty kwoty 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) przez Konsorcjum firm: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o., ul.
Bularnia 5, 31-222 Kraków na rzecz Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, ul. Wolska 37,
01-201 Warszawa, stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika;
3) dokonaćzwrotu kwoty 10 426 zł 00 gr (słownie: dziesięćtysięcy czterysta
dwadzieścia sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
ZamówieńPublicznych na rzecz Konsorcjum firm: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen
Plus Sp. z o.o., ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków.
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na: „Usługi sprzątania Szpitala”,
którego dotyczy odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających sięo
zamówienie tj.: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o., z siedzibąw Krakowie, zwane
dalej „Odwołującym”, zostało wszczęte w trybie przetargu nieograniczonego. Ogłoszenie o
przedmiotowym zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym UE z dnia 21
kwietnia 2009 r. (nr ogłoszenia: 2009/S 76-109782). Postępowanie to prowadzi na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t.j. z 2007 r. Dz.
U. Nr 223, poz. 1655 ze zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, zwany dalej „Zamawiającym”.
W postępowaniu tym w dniu 18 czerwca 2009 r. Zamawiający poinformował
Odwołującego o wynikach postępowania, tj. o wyborze oferty najkorzystniejszej - oferty Clar
System S.A. z siedzibąw Poznaniu.
W związku z tąinformacjąOdwołujący w piśmie z dnia 26 czerwca 2009 r.
doręczonym Zamawiającemu w tej samej dacie, złożył protest na czynności i zaniechania
Zamawiającego, tj.:
1) zaniechanie dokonania czynności odrzucenia oferty Clar System S.A. w
oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy Pzp;
2) ocenęofert przez Zamawiającego z naruszeniem art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 89
ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy Ppz oraz art. 91 ust. 1 ustawy Pzp;
3) wybór oferty Clar System S.A. i zaniechanie czynności wyboru jako
najkorzystniejszej oferty, oferty Odwołującego.
Wskazując na powyższe naruszenia Odwołujący wniósł proteście o:
1) unieważnienie wyboru oferty Clar System S.A. jako najkorzystniejszej;
2) dokonanie ponownej oceny ofert;
3) odrzucenie oferty złożonej przez Clar System S.A.
4) wybór oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu złożonego protestu Odwołujący wskazał na następujące
okoliczności:
I. Odwołujący wskazał,że Zamawiający w postanowieniach SIWZ określił w
załączniku nr 7 Specyfikacjęasortymentowo – cenową, która stanowiła de facto formularz
cenowy, nie podlegający zmianie. Przedmiotem zamówienia, który obejmowała również
wskazana specyfikacja asortymentowo – cenowa stanowiły:
a) usługi sprzątania wewnątrz Szpitala;
b) usługi sprzątania na zewnątrz – tereny zielone;
c) usługi sprzątania na zewnątrz – tereny utwardzone;
d) usługi pomocnicze przy pacjencie;
e) usługi transportu wewnętrznego.
Jak podkreślił Odwołujący, Zamawiający określił, w odniesieniu do każdej z pięciu
wymienionych w zakresie przedmiotu zamówienia usług we wskazanym formularzu,
koniecznośćwpisania ceny netto oraz brutto, a także wysokości VAT w %. Firma Clar
System S.A. w odniesieniu do usług określonych w pozycji 1, tj. usługi sprzątania wewnątrz
Szpitala, zastosowała stawkę„22 i zw.”
II. Odwołujący podniósł również,że Zamawiający w postępowaniu tym, w którym
jedynym kryterium oceny ofert była cena, dysponując ofertami zawierającymi różne stawki
podatku VAT, nie był w stanie dokonaćwyboru oferty najkorzystniejszej, w sytuacji gdyżadnej z ofert nie odrzucił. W ocenie Odwołującego złożone w postępowaniu oferty były
nieporównywalne cenowo. Tak więc w tym przypadku – zdaniem Odwołującego –
Zamawiający powinien był podjąćczynności wyjaśniające zasadnośćzastosowania
wskazanych stawek VAT, a następnie odrzucićoferty z błędnąstawkątego podatku.
Zamawiający jednak nie podjął takich działań.
III. Odwołujący podniósł,że Clar System S.A. zastosował w swojej ofercie we
wskazanej poz. 1 stawkę, która nie jest znana polskiemu prawu podatkowemu, co
skutkowało koniecznościąodrzucenia tej oferty. Podniósł również,że przyjęcie, iżClar
System S.A. zastosował stawkępodstawową22% do części usług oraz zwolnienie
podatkowe do pozostałej części tej usługi, w ocenie Odwołującego prowadzi do konkluzji,że
wykonawca ten dokonał nieuprawnionej modyfikacji formularza cenowego stworzonego
przez Zamawiającego co skutkuje koniecznościąodrzucenia tej oferty z uwagi na jej
sprzecznośćz treściąSIWZ. Clar System S.A. - zdaniem Odwołującego dokonał de facto
rozdzielenia usługi wskazanej i wymaganej do wyceny i realizacji przez Zamawiającego
poprzez wydzielenie usługi sprzątania (sensu stricte) i usługi dezynfekcji. Podkreślił,że nie
jest znany klucz, na podstawie którego został dokonany ten podział.
Niezależnie od powyższego Odwołujący w proteście stwierdził,że do usług
określonych przez Zamawiającego w SIWZ w spornej poz. 1 należało zastosowaćjedną
stawkępodatku VAT, tj. stawkę22%. Przywołał przy tym poz. 74.70 PKWiU, pod którą
sklasyfikowane sąusługi sprzątania, co prowadzi – wświetle art. 41 ust. 14 ustawy z dnia 11
marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – do opodatkowania ich stawkąpodstawową
VAT.
Usługi objęte poz. 1, zgodnie z treściązałącznika nr 7 do SIWZ, zostały
ukształtowane przez Zamawiającego jako usługa jednolita, usługi sprzątania stanowią
element dominujący opisu przedmiotu zamówienia, co znajduje równieżswoje uzasadnienie
w stanie faktycznym, biorąc pod uwagępracochłonnośći czasochłonnośćrealizowanych
usług. Objęte zakresem tej jednolitej usługi, usługi cząstkowe (w tym dezynfekcja) sąze
sobąściśle związane i obiektywnie tworząjednoliteświadczenie do celów podatkowych, co
przemawia za koniecznościązastosowania w tym zakresie stawki właściwej dla usługi
dominującej.
Odwołujący powołał sięrównieżna orzecznictwo ETS, w szczególności wyrok z dnia
27 października 2005 r., sygn. C 41/04 w sprawie Levob Verzekeringen BV, OV Bank NNNV
przeciwko Staatssecretaris van Financien, z którego wywodzi,że jeśli w skład usługi
kompleksowej (jak sprzątanie wewnątrz szpitala) wchodząelementy (czynności, czy usługi)
objęte różnymi stawkami podatku VAT to dla całości usługi należy stosowaćstawkę
właściwądla usługi dominującej, a takąusługąjest usługa utrzymania czynności,
podlegająca opodatkowaniu według stawki 22% VAT.
Z tych teżwzględów Odwołujący podniósł,że nawet przyjęcie błędnego
sklasyfikowania dezynfekcji w poz. 85.14.18 – 00.00 PKWiU („usługi w zakresie ochrony
zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane”) nie ma znaczenia z punktu
widzenia ustalenia właściwej stawki podatku VAT, bowiem usługi dezynfekcji mająbyć
realizowane jako element kompleksowej, większej usługi, stanowiącej jednoliteświadczenie.
Odwołujący podkreślił również,że Clar System S.A. nie przedstawił w ogóle pisma
OISK w Łodzi, co mogłoby pozwolićna weryfikacjęzajętego stanowiska co do zwolnienia
usług dezynfekcji z VAT. Podkreślił,że w tym zakresie tak Clar System S.A., jak i
Zamawiający, opierająsięna gołosłownych twierdzeniach.
Odwołujący załączył do protestu wyjaśniania OISK w Łodzi, z których wynika,że
usługi dezynfekcji podlegająstawce podstawowej podatku VAT, ujęte sąbowiem w poz.
74.70.11 – 00.00 „usługi dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji”.
Zamawiający w piśmie z dnia 26 czerwca 2009 r. (doręczenie w tej samej dacie)
wezwał Clar System S.A. do wzięcia udziału w toczącym siępostępowaniu protestacyjnym.
Z możliwości tej firma Clar System S.A. skorzystała, składając w dniu 29 czerwca 2009 r. do
Zamawiającego przystąpienie i wnosząc w nim o oddalenie protestu.
Zamawiający pismem z dnia 2 lipca 2009 r. (doręczenie Odwołującemu w tej samej
dacie) rozstrzygnął protest poprzez jego oddalenie w całości.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia protestu wskazał na to,że wezwał do złożenia
wyjaśnieńfirmęClar System S.A. co do złożonej oferty. Z otrzymanych przez niego
wyjaśnieńwynika,że wykonawca ten sklasyfikował czynności dezynfekcji w poz. 85.14.18.-
00.00 „usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej nie
sklasyfikowane” i jako takie usługi te zwolnione sąz podatku VAT. Zamawiający uznał ofertę
tego wykonawcy za prawidłowąopierając sięw tej mierze – zgodnie z orzecznictwem KIO
(wyrok o sygn. akt: KIO/UZP 203/09 i KIO/UZP 219/09) na okoliczności, iżto na wystawcy, a
nie odbiorcy faktury ciąży obowiązek ustalenia wysokości stawki VAT.
Zamawiający uznał zatem,że oferta Clar System S.A. nie powinna byćodrzucona z
powodu stawki VAT, ponieważta została zaoferowana prawidłowo. Jednocześnie teżnie
znalazł podstaw do odrzucenia tej oferty z uwagi na jej rzekomąniezgodnośćz treściąSIWZ.
Od rozstrzygnięcia protestu Odwołujący w dniu 10 lipca 2009 r. (data złożenia w
urzędzie pocztowym operatora publicznego) złożył odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych. Kopia odwołania została przekazana Zamawiającemu w tym samym dniu.
W treści odwołania Odwołujący zasadniczo podtrzymał zarzuty,żądania i
argumentacjęz protestu.
Dodatkowo Odwołujący powołał sięw odwołaniu na treśćzałącznika nr 1 do SIWZ, tj.
Szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia, gdzie Zamawiający zespolił ze sobą
czynności sprzątania i dezynfekcji, poprzez określenie powierzchni i wyposażenia, które
będzie poddawane sprzątaniu i dezynfekcji. Powołał sięrównieżna wyrok KIO z dnia 26
maja 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 631/09), wydany w podobnym stanie faktycznym, gdzie
Izba uznała,że zastosowanie do usług sprzątania i dezynfekcji przez Konsorcjum Impel
stawki 22% VAT i zw. jest nieuprawnione i powinna byćtutaj zastosowana jednolita stawka
22% VAT. Odwołujący wskazał teżna wyjaśnienia OISK w Łodzi z dnia 29 stycznia 2003 r.
(OISK-5672/ku-6/12-392/03), z których wynika,że usługi dezynfekcji podlegająstawce
podstawowej VAT i sklasyfikowane sąw poz. 74.70.11-00.00, tj. „usługi dezynfekcji,
dezynsekcji i deratyzacji”.
Do postępowania odwoławczego w dniu 21 lipca 2009 r. drogąfaksową, a w dniu 27
lipca 2009 r., drogąpisemnąfirma Clar System S.A. zgłosiła swoje przystąpienie po stronie
Zamawiającego.
W przystąpieniu tym firma Clar System S.A. powołała sięna interpretacjęGłównego
Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2008 r., wskazującąna zakwalifikowanie
wykonywania pozostałych prac związanych z utrzymywaniem czystości i dezynfekcji
powierzchni i wyposażenia w pomieszczeniach objętych usługąw grupowaniu 85.14.18-
00.00 PKWiU, czyli: „usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej
nie sklasyfikowane”. Przywołano równieżinterpretacjęindywidualnąDyrektora Izby
Skarbowej w Poznaniu. Z opinii tej wynika,że usług o charakterze pomocniczym, czyli usług
transportu wewnątrzszpitalnego, usługi pomocniczeświadczone przy opiece nad pacjentem
oraz usługi dezynfekcji, nie należy traktowaćjako jednej usługi polegającej opodatkowaniu
jednolitąstawkąpodatku VAT z uwagi na ich zróżnicowany charakter oraz zakresświadczonych czynności. Zdaniem Przystępującego pojedynczeświadczenie występuje
wówczas, gdy jednąlub więcej części składowych uznaje sięza usługęzasadniczą, podczas
gdy inne elementy traktuje sięjako usługi pomocnicze, do których stosuje sięte same
zasady opodatkowania co do usługi zasadniczej. Zaśusługęnależy uznaćza pomocnicząw
stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie lecz
jestśrodkiem lepszego wykonania usługi zasadniczej. Przystępujący podniósł,że w
przedmiotowej sprawie nie można mówićo jednej, kompleksowej usłudze, na którąskładają
sięwszystkie czynności wykonywane przez zainteresowanych na rzecz zlecającego –
szpitala, bowiem mająone odmienny cel i charakter. Tym samym – według Przystępującego
– będzie obowiązek zastosowania 22% stawki VAT dla usług sprzątania, a dla usług w
zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałych, gdzie indziej nie sklasyfikowanych
(grupowanie PKWiU: 85.14.18-00.00) zwolnienie od podatku VAT.
Uwzględniając dokumentacjęz przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, w tym w szczególności postanowienia SIWZ, treśćoferty firmy Clar System
S.A. (Przystępujący) oraz treśćprotestu i odwołania, rozstrzygnięcia protestu, przystąpienia
do protestu i postępowania odwoławczego, a także wyjaśnieńUrzędu Statystycznego
w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2008 r. (pismo znak: OK-5672/KU-1592/2008) oraz interpretacji
indywidualnej Ministra Finansów wydanej przed Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia
3 kwietnia 2009 r. (pismo znak: ILPP2/443-116/09-2/SJ), jak równieżbiorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska stron postępowania odwoławczego oraz Przystępującego,
złożone w trakcie rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił,że nie została wypełnionażadna
z przesłanek, o których stanowi art. 187 ust. 4 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem
odwołania.
Skład orzekający Izby dopuścił do udziału w postępowaniu odwoławczym po stronie
Zamawiającego firmęClar System S.A., która uzyskała w ten sposób przymiot uczestnika
niniejszego postępowania odwoławczego.
Izba ustaliła również,że Odwołujący, który – przy cenie jako jedynym kryterium oceny
ofert w postępowaniu - zaoferował drugąw kolejności cenęofertową, ma interes prawny,
o którym stanowi art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, w złożeniu tak protestu, jak i odwołania
w niniejszej sprawie.
Odnosząc siędo podniesionych w odwołaniu zarzutów, skład orzekający Izby ustalił,że nie znalazły one potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, w związku
z czym odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Podstawąpodjętego przez Izbęrozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie były dowody
przedstawione w ramach przeprowadzonego w toku rozprawy postępowania dowodowego.
Przedmiotem sporu pomiędzy stronami postępowania odwoławczego i jego uczestnikiem jest
kwestia zastosowania właściwej stawki podatku VAT do usług sprzątania wewnątrz szpitala,
w zakres których wchodziły usługi dezynfekcji. Uwzględniając tęokolicznośćw pierwszym
rzędzie należy wyjaśnić,że Krajowa Izba Odwoławcza nie ma uprawnieńco do wydawania
wiążących opinii w kwestii zastosowania właściwej stawki podatku VAT do określonego
rodzaju usług. Z tej racji jednak,że w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
istnieje koniecznośćodrzucenia oferty, która zawiera błąd w obliczeniu ceny, a za taki należy
właśnie uznaćzastosowanie przez wykonawcęw ofercie błędnej, tj. niezgodnej z
obowiązującymi przepisami prawa podatkowego, stawkęVAT, skład orzekający Izby ma
obowiązek zweryfikowaćprawidłowośćdokonanej w tym zakresie oceny ofert przez
Zamawiającego. W celu ustalenia, czy kwestionowana w odwołaniu oferta zawiera błąd w
obliczeniu ceny, a więc, czy dla usług sprzątania wewnątrz szpitala ma zastosowanie stawka
22% oraz zwolnienie od podatku VAT w zakresie usług dezynfekcji, co znalazło
zastosowanie w ofercie Przystępującego, Izba może oprzećsięna dowodach przedłożonych
przez strony postępowania oraz jego uczestnika w toku postępowania odwoławczego.
Stosując przywołanązasadępostępowania w takich okolicznościach skład orzekający
Izby w niniejszej sprawie dał wiarędowodom przedstawionym przez Zamawiającego oraz
Przystępującego do postępowania odwoławczego, tj. firmęClar System S.A. Przywołane
dowody to przede wszystkim wyjaśnienia Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 29 kwietnia
2008 r., (pismo znak: OK-5672/KU-1592/2008) oraz interpretacja indywidualna Ministra
Finansów wydana przed Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2009 r.,
(pismo znak: ILPP2/443-116/09-2/SJ). Zarówno wyjaśnienia Urzędu Statystycznego, jak i
interpretacja indywidualna Ministra Finansów zostały wydane na wniosek Przystępującego –
Clar System S.A. Z pierwszego z pism wynika,że w grupowaniu PKWiU poz. 85.14.18-
00.00, tj. „usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej
niesklasyfikowane” mieszcząsię:
1) usługi wspomagająceśredni personel medyczny w opiece nad pacjentami,
2) transport wewnętrzny w ramach szpitala oraz
3) wykonywanie pozostałych prac związanych z utrzymaniem czystości i dezynfekcji
powierzchni i wyposażenia w pomieszczeniach objętych usługą.
Z interpretacji indywidualnej Ministra Finansów wynika natomiast,że dla usług
sprzątania będzie miała zastosowanie stawka podstawowa podatku VAT, zaśdo pozostałych
usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, gdzie indziej niesklasyfikowanych, objętych
grupowaniem PKWiU 85.14.18-00.00, będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku. Z
opinii tej jednocześnie wynika,że usług sprzątania i usług dezynfekcji nie można traktować
jako kompleksowej usługi, do której będzie miała zastosowanie jednolita – 22% - stawka
podatku VAT, co stało u podstaw zarzutów podnoszonych przez Odwołującego. Usługi teświadczone na rzecz szpitala mająbowiem odmienny cel i charakter. Opinia ta została
wydana na rzecz Clar System S.A. wbrew pierwotnie – we wniosku o opinięPrzystępującego
– podnoszonych twierdzeń,że w takiej sytuacji z racji jednolitościświadczenia ma
zastosowanie jedna 22% stawka VAT. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający w
imieniu Ministra Finansów uznał takie stanowisko tej firmy za nieuprawnione. Stwierdził
bowiem,że jednolita stawka VAT będzie miała faktycznie zastosowanie w sytuacji, gdy na
rzeczświadczonej kompleksowej usługi przez przedsiębiorcęskładająsięusługa główna
oraz usługi pomocnicze w stosunku do tej usługi. W przypadku jednak kompleksowej usługi
sprzątania, w skład której wchodzą: usługi sprzątania sensu stricte oraz inne usługi, takie jak
dezynfekcja, nie można mówićo pomocniczym charakterze m.in. usług dezynfekcji. Usługi te
bowiem stanowiącel sam w sobie dla klienta, mająodmienny cel i charakter od usług
sprzątania (sensu stricte), nie sąnatomiastśrodkiem do lepszego wykonania usługi
zasadniczej, tj. usługi sprzątania (np. mycie). Tym samym zatem opinia wydana przez organ
podatkowy obala twierdzenie Odwołującego o jednolitości usługi sprzątania wewnątrz
szpitala z usługądezynfekcji wewnątrz szpitala, czyli sytuacji, w której dwa lub więcej niż
dwaświadczenia dokonane na rzez tego samego klienta przez podatnika tworzą
obiektywnie, w aspekcie gospodarczym, jednącałość, a ich rozdzielnie miałoby sztuczny
charakter. W niniejszym bowiem przypadku nie mamy do czynienia z takąsytuacją. Usługa
sprzątania sensu stricte może byćświadczona niezależnie od usług dezynfekcji, zatem
usługi dezynfekcji nie sąniezbędne do wykonania usług sprzątania, nie mająw stosunku do
nich pomocniczego charakteru. Tym samym w tym przypadku przywołana powyższej
zasada, wynikająca równieżz orzecznictwa ETS (przywoływany przez Odwołującego wyrok
ETS w sprawie o sygn.: C-41/04), nie znajdzie zastosowania.
Skład orzekający Izby zatem wydając przedmiotowe rozstrzygnięcie oparł sięprzede
wszystkim na interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 3 kwietnia 2009 r.,
uznając,że przedstawiony w niej stan faktyczny odpowiada przedmiotowej sprawie. Nie
sposób bowiem zgodzićsięz twierdzeniem Odwołującego,że opinia dotyczy wyodrębnienia
w ramachświadczonych usług trzech usług, w tym usługi dezynfekcji, podczas gdy w
niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający dokonał
podziału przedmiotu zamówienia na 5 pozycji, nie wyszczególniając usług dezynfekcji.
Podstawąustalenia, jaka stawka VAT będzie miała zastosowanie w danym przypadku,
istotny jest stan faktyczny konkretnego przypadku. Dla wskazania powyższego ważny jest
rzeczywisty opis przedmiotu zamówienia iświadczonej usługi, jej treściowy zakres, a nie
techniczny podział, bądźjego brak, w ramach zastosowanego przez Zamawiającego
wypunktowania usług wchodzących w zakres zamówienia. Zgodnie z zapisami SIWZ
(załącznik nr 1, tj. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia) w zakres przedmiotu
zamówienia wchodzą- co do pozycji pierwszej z opisu przedmiotu zamówienia („a) usługi
sprzątania wewnątrz Szpitala”) – zarówno usługi sprzątania (tj. mycie), jak i usługi
dezynfekcji (odrębne kolumny, w których wskazano odrębnie dla mycia i odrębnie dla
dezynfekcji częstotliwośćświadczonych usług), przy czym można teżstwierdzić,że
częstotliwośćichświadczenia jest porównywalna. Poza tym – jak wynika z treści przywołanej
interpretacji indywidualnej – wydana ona została w związku zeświadczeniem przez Clar
System S.A. usług polegających na szeroko pojętym utrzymaniu czystości w obiektach
szpitala, gdzie oprócz czynności polegających na sprzątaniu zakresświadczonych przez
podatnika usług obejmuje teżm.in. usługi dezynfekcji. W niniejszej sprawie właśnie z taką
sytuacjąmamy do czynienia.
Skład orzekający Izby przyjął,że opinia Urzędu Statystycznego OISK w Łodzi z dnia 29
stycznia 2003 r. (znak: OISK-5672/KU-6/12-392/03), przedstawiona przez Odwołującego w
niniejszej sprawie, nie jest wystarczającym dowodem na potwierdzenie okoliczności, z
których Odwołujący wywodzi określone skutki w postaci konieczności odrzucenia oferty
Przystępującego z racji zastosowania przez tego wykonawcęzwolnienia od podatku VAT co
do usług dezynfekcji. Z opinii tej Odwołujący wywodzi,że usługi dezynfekcji jako takie są
sklasyfikowane w grupowaniu 74.70.11-00.00 PKWiU („usługi dezynfekcji, dezynsekcji i
deratyzacji”), a nie w przywoływanym grupowaniu 85, którego dotyczy zwolnienie z podatku.
Przedstawione wyjaśnienia dotycząwyłącznie klasyfikacji usług dezynfekcji, dezynsekcji i
deratyzacji, które mieszcząsięwe wskazanym grupowaniu. Z przedłożonej opinii wżaden
sposób nie wynika, jakiego stanu faktycznego dotyczyło zapytanie skierowane do Urzędu
Statystycznego w Łodzi w przeciwieństwie do opinii tego samego Urzędu z dnia 29 kwietnia
2009 r., przedłożonej na tęokolicznośćprzez Przystępującego. Równie dobrze – jak słusznie
podniósł w toku rozprawy Zamawiający – zapytanie skierowane do Urzędu Statystycznego
mogło dotyczyćtępienia szczurów. Tym samym dowód przestawiony przez Odwołującego w
niniejszej sprawie okazał sięniewystarczający do poparcia twierdzeńOdwołującego. Skład
orzekający Izby, mając zatem z jednej strony wyłącznie twierdzenia Odwołującego, na
którym spoczywa ciężar dowodowy, a drugiej strony interpretacjęindywidualną
uprawnionego organu podatkowego, uznał za słuszne stanowisko Zamawiającego i
popierającego go Przystępującego.
Skład orzekający Izby przychylił siędo twierdzeńZamawiającego,że interpretacja
indywidualna organu podatkowego jest wiążąca dla wykonawcy, który o niąwystąpił i nie
może wywoływaćdla niego negatywnych konsekwencji w postaci konieczności odrzucenia
oferty.
Odnosząc sięnatomiast do przywoływanego przez Odwołującego stanowiska KIO,
wyrażonego w podobnej sprawie, o konieczności zastosowania jednolitej stawki dla usług
sprzątania i dezynfekcji (wyrok KIO z dnia 26 maja 2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 631/09),
skład orzekający Izby w niniejszej sprawie stwierdza,że po pierwsze przywołane orzeczenie
KIO nie dotyczyło identycznego, a jedynie podobnego stanu faktycznego, po drugie skład
Izby wydając przywołane rozstrzygnięcie – jak wynika z materiału dowodowego
stanowiącego podstawęwydanego orzeczenia - miał zupełnie odmiennąsytuacjędowodową
niżskład orzekający, wydający niniejsze orzeczenie (przede wszystkim brak było tam
indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Ministra Finansów). Po trzecie
natomiast zwrócićnależy uwagę,że system prawa polskiego, w tym równieżprawa
zamówieńpublicznych nie przewiduje wiążącego stosowania precedensowych rozstrzygnięć.
Każdy skład Izby, wydająrozstrzygnięcie w sprawie konkretnego odwołania nie jest
związany innym orzeczeniem Krajowej Izby Odwoławczej.
Uwzględniając powyższe skład orzekający Izby nie stwierdził w niniejszej sprawie
naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Jednocześnie też,
odnosząc siędo pozostałych wykazywanych w odwołaniu naruszeństwierdzićnależy,że
zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 91 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp nie
potwierdziły się.
Co do zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp podkreślićnależy,że
Odwołujący nie wykazał, z jakimi przepisami ustawy Pzp oferta Przystępującego byłaby
sprzeczna. Odwoływanie sięw tym zakresie do niezgodności z ustawąo podatku VAT nie
jest zasadne, bowiem przywołany przepis odnosi siędo niezgodności oferty z ustawąPzp, a
nie z innymi ustawami.
Co do naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp stwierdzićnależy,że Przystępujący
nie zmodyfikował wżaden sposób formularza cenowego, wypełnił w nim bowiem właściwą
rubrykę, zgodnie z wymogiem SIWZ. Okolicznośćbraku rozdzielnia przez Zamawiającego
usług sprzątania wewnątrz szpitala na faktyczne usługi sprzątania i usługi dezynfekcji, a
dokonania w tym zakresie wpisu w ramach jednej rubryki dwóch stawek podatku VAT – 22%
i zwolnienia – przez Przystępującego, nie może byćtraktowana jako jakakolwiek
sprzecznośćz SIWZ, czy to co do treści, czy teżnawet co do formy.
Co do naruszenia art. 91 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, wświetle powyższych
rozważań, stwierdzićnależy,że Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej
spośród ofert nie podlegających odrzuceniu i tym samym nie naruszył zasady równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji w postępowaniu.
Podkreślićnależy,że przedmiotem oceny składu orzekającego Izby – zgodnie z
zakresem zarzutów zawartych w proteście i odwołaniu – była prawidłowośćzastosowanej
stawki podatku VAT w spornej pozycji 1 formularza asortymentowo – cenowego oferty
Przystępującego, a nie pozostałych ofert złożonych w postępowaniu ofert.
Mając powyższe na uwadze i działając na podstawie art. 191 ust. 1 ustawy Pzp
orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku
postępowania, na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Pzp oraz § 4 ust. 2 i ust. 4 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zm.). Na podstawie
przepisu § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b wskazanego rozporządzenia uwzględniono również
uzasadnione
koszty
Zamawiającego
poniesione
w
związku
z
wynagrodzeniem
pełnomocnika.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem
Prezesa
Urzędu
Zamówień
Publicznych
do
Sądu
Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
1. oddala odwołanie,
2. kosztami
postępowania
obciąża
wykonawców
wspólnie
ubiegających
się
o udzielenie zamówienia: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o.,
ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków i nakazuje:
1) zaliczyćna rzecz Urzędu ZamówieńPublicznych koszty w wysokości
4 574 zł 00 gr (słownie: cztery tysiące pięćset siedemdziesiąt cztery złote zero
groszy) z kwoty wpisu uiszczonego przez Konsorcjum firm: Aspen Sp. z o.o.
oraz Aspen Plus Sp. z o.o., ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków;
2) dokonaćwpłaty kwoty 3 600 zł 00 gr (słownie: trzy tysiące sześćset złotych zero
groszy) przez Konsorcjum firm: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o., ul.
Bularnia 5, 31-222 Kraków na rzecz Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, ul. Wolska 37,
01-201 Warszawa, stanowiącej uzasadnione koszty strony poniesione z tytułu
wynagrodzenia pełnomocnika;
3) dokonaćzwrotu kwoty 10 426 zł 00 gr (słownie: dziesięćtysięcy czterysta
dwadzieścia sześćzłotych zero groszy) z rachunku dochodów własnych Urzędu
ZamówieńPublicznych na rzecz Konsorcjum firm: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen
Plus Sp. z o.o., ul. Bularnia 5, 31-222 Kraków.
U z a s a d n i e n i e
Postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego na: „Usługi sprzątania Szpitala”,
którego dotyczy odwołanie wniesione przez wykonawców wspólnie ubiegających sięo
zamówienie tj.: Aspen Sp. z o.o. oraz Aspen Plus Sp. z o.o., z siedzibąw Krakowie, zwane
dalej „Odwołującym”, zostało wszczęte w trybie przetargu nieograniczonego. Ogłoszenie o
przedmiotowym zamówieniu zostało zamieszczone w Dzienniku Urzędowym UE z dnia 21
kwietnia 2009 r. (nr ogłoszenia: 2009/S 76-109782). Postępowanie to prowadzi na podstawie
przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówieńpublicznych (t.j. z 2007 r. Dz.
U. Nr 223, poz. 1655 ze zm.), zwanej dalej „ustawą Pzp”, Samodzielny Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie, zwany dalej „Zamawiającym”.
W postępowaniu tym w dniu 18 czerwca 2009 r. Zamawiający poinformował
Odwołującego o wynikach postępowania, tj. o wyborze oferty najkorzystniejszej - oferty Clar
System S.A. z siedzibąw Poznaniu.
W związku z tąinformacjąOdwołujący w piśmie z dnia 26 czerwca 2009 r.
doręczonym Zamawiającemu w tej samej dacie, złożył protest na czynności i zaniechania
Zamawiającego, tj.:
1) zaniechanie dokonania czynności odrzucenia oferty Clar System S.A. w
oparciu o art. 89 ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy Pzp;
2) ocenęofert przez Zamawiającego z naruszeniem art. 7 ust. 1 i 3 oraz art. 89
ust. 1 pkt 1, 2 i 6 ustawy Ppz oraz art. 91 ust. 1 ustawy Pzp;
3) wybór oferty Clar System S.A. i zaniechanie czynności wyboru jako
najkorzystniejszej oferty, oferty Odwołującego.
Wskazując na powyższe naruszenia Odwołujący wniósł proteście o:
1) unieważnienie wyboru oferty Clar System S.A. jako najkorzystniejszej;
2) dokonanie ponownej oceny ofert;
3) odrzucenie oferty złożonej przez Clar System S.A.
4) wybór oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej.
W uzasadnieniu złożonego protestu Odwołujący wskazał na następujące
okoliczności:
I. Odwołujący wskazał,że Zamawiający w postanowieniach SIWZ określił w
załączniku nr 7 Specyfikacjęasortymentowo – cenową, która stanowiła de facto formularz
cenowy, nie podlegający zmianie. Przedmiotem zamówienia, który obejmowała również
wskazana specyfikacja asortymentowo – cenowa stanowiły:
a) usługi sprzątania wewnątrz Szpitala;
b) usługi sprzątania na zewnątrz – tereny zielone;
c) usługi sprzątania na zewnątrz – tereny utwardzone;
d) usługi pomocnicze przy pacjencie;
e) usługi transportu wewnętrznego.
Jak podkreślił Odwołujący, Zamawiający określił, w odniesieniu do każdej z pięciu
wymienionych w zakresie przedmiotu zamówienia usług we wskazanym formularzu,
koniecznośćwpisania ceny netto oraz brutto, a także wysokości VAT w %. Firma Clar
System S.A. w odniesieniu do usług określonych w pozycji 1, tj. usługi sprzątania wewnątrz
Szpitala, zastosowała stawkę„22 i zw.”
II. Odwołujący podniósł również,że Zamawiający w postępowaniu tym, w którym
jedynym kryterium oceny ofert była cena, dysponując ofertami zawierającymi różne stawki
podatku VAT, nie był w stanie dokonaćwyboru oferty najkorzystniejszej, w sytuacji gdyżadnej z ofert nie odrzucił. W ocenie Odwołującego złożone w postępowaniu oferty były
nieporównywalne cenowo. Tak więc w tym przypadku – zdaniem Odwołującego –
Zamawiający powinien był podjąćczynności wyjaśniające zasadnośćzastosowania
wskazanych stawek VAT, a następnie odrzucićoferty z błędnąstawkątego podatku.
Zamawiający jednak nie podjął takich działań.
III. Odwołujący podniósł,że Clar System S.A. zastosował w swojej ofercie we
wskazanej poz. 1 stawkę, która nie jest znana polskiemu prawu podatkowemu, co
skutkowało koniecznościąodrzucenia tej oferty. Podniósł również,że przyjęcie, iżClar
System S.A. zastosował stawkępodstawową22% do części usług oraz zwolnienie
podatkowe do pozostałej części tej usługi, w ocenie Odwołującego prowadzi do konkluzji,że
wykonawca ten dokonał nieuprawnionej modyfikacji formularza cenowego stworzonego
przez Zamawiającego co skutkuje koniecznościąodrzucenia tej oferty z uwagi na jej
sprzecznośćz treściąSIWZ. Clar System S.A. - zdaniem Odwołującego dokonał de facto
rozdzielenia usługi wskazanej i wymaganej do wyceny i realizacji przez Zamawiającego
poprzez wydzielenie usługi sprzątania (sensu stricte) i usługi dezynfekcji. Podkreślił,że nie
jest znany klucz, na podstawie którego został dokonany ten podział.
Niezależnie od powyższego Odwołujący w proteście stwierdził,że do usług
określonych przez Zamawiającego w SIWZ w spornej poz. 1 należało zastosowaćjedną
stawkępodatku VAT, tj. stawkę22%. Przywołał przy tym poz. 74.70 PKWiU, pod którą
sklasyfikowane sąusługi sprzątania, co prowadzi – wświetle art. 41 ust. 14 ustawy z dnia 11
marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – do opodatkowania ich stawkąpodstawową
VAT.
Usługi objęte poz. 1, zgodnie z treściązałącznika nr 7 do SIWZ, zostały
ukształtowane przez Zamawiającego jako usługa jednolita, usługi sprzątania stanowią
element dominujący opisu przedmiotu zamówienia, co znajduje równieżswoje uzasadnienie
w stanie faktycznym, biorąc pod uwagępracochłonnośći czasochłonnośćrealizowanych
usług. Objęte zakresem tej jednolitej usługi, usługi cząstkowe (w tym dezynfekcja) sąze
sobąściśle związane i obiektywnie tworząjednoliteświadczenie do celów podatkowych, co
przemawia za koniecznościązastosowania w tym zakresie stawki właściwej dla usługi
dominującej.
Odwołujący powołał sięrównieżna orzecznictwo ETS, w szczególności wyrok z dnia
27 października 2005 r., sygn. C 41/04 w sprawie Levob Verzekeringen BV, OV Bank NNNV
przeciwko Staatssecretaris van Financien, z którego wywodzi,że jeśli w skład usługi
kompleksowej (jak sprzątanie wewnątrz szpitala) wchodząelementy (czynności, czy usługi)
objęte różnymi stawkami podatku VAT to dla całości usługi należy stosowaćstawkę
właściwądla usługi dominującej, a takąusługąjest usługa utrzymania czynności,
podlegająca opodatkowaniu według stawki 22% VAT.
Z tych teżwzględów Odwołujący podniósł,że nawet przyjęcie błędnego
sklasyfikowania dezynfekcji w poz. 85.14.18 – 00.00 PKWiU („usługi w zakresie ochrony
zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej nie sklasyfikowane”) nie ma znaczenia z punktu
widzenia ustalenia właściwej stawki podatku VAT, bowiem usługi dezynfekcji mająbyć
realizowane jako element kompleksowej, większej usługi, stanowiącej jednoliteświadczenie.
Odwołujący podkreślił również,że Clar System S.A. nie przedstawił w ogóle pisma
OISK w Łodzi, co mogłoby pozwolićna weryfikacjęzajętego stanowiska co do zwolnienia
usług dezynfekcji z VAT. Podkreślił,że w tym zakresie tak Clar System S.A., jak i
Zamawiający, opierająsięna gołosłownych twierdzeniach.
Odwołujący załączył do protestu wyjaśniania OISK w Łodzi, z których wynika,że
usługi dezynfekcji podlegająstawce podstawowej podatku VAT, ujęte sąbowiem w poz.
74.70.11 – 00.00 „usługi dezynfekcji, dezynsekcji i deratyzacji”.
Zamawiający w piśmie z dnia 26 czerwca 2009 r. (doręczenie w tej samej dacie)
wezwał Clar System S.A. do wzięcia udziału w toczącym siępostępowaniu protestacyjnym.
Z możliwości tej firma Clar System S.A. skorzystała, składając w dniu 29 czerwca 2009 r. do
Zamawiającego przystąpienie i wnosząc w nim o oddalenie protestu.
Zamawiający pismem z dnia 2 lipca 2009 r. (doręczenie Odwołującemu w tej samej
dacie) rozstrzygnął protest poprzez jego oddalenie w całości.
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia protestu wskazał na to,że wezwał do złożenia
wyjaśnieńfirmęClar System S.A. co do złożonej oferty. Z otrzymanych przez niego
wyjaśnieńwynika,że wykonawca ten sklasyfikował czynności dezynfekcji w poz. 85.14.18.-
00.00 „usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej nie
sklasyfikowane” i jako takie usługi te zwolnione sąz podatku VAT. Zamawiający uznał ofertę
tego wykonawcy za prawidłowąopierając sięw tej mierze – zgodnie z orzecznictwem KIO
(wyrok o sygn. akt: KIO/UZP 203/09 i KIO/UZP 219/09) na okoliczności, iżto na wystawcy, a
nie odbiorcy faktury ciąży obowiązek ustalenia wysokości stawki VAT.
Zamawiający uznał zatem,że oferta Clar System S.A. nie powinna byćodrzucona z
powodu stawki VAT, ponieważta została zaoferowana prawidłowo. Jednocześnie teżnie
znalazł podstaw do odrzucenia tej oferty z uwagi na jej rzekomąniezgodnośćz treściąSIWZ.
Od rozstrzygnięcia protestu Odwołujący w dniu 10 lipca 2009 r. (data złożenia w
urzędzie pocztowym operatora publicznego) złożył odwołanie do Prezesa Urzędu Zamówień
Publicznych. Kopia odwołania została przekazana Zamawiającemu w tym samym dniu.
W treści odwołania Odwołujący zasadniczo podtrzymał zarzuty,żądania i
argumentacjęz protestu.
Dodatkowo Odwołujący powołał sięw odwołaniu na treśćzałącznika nr 1 do SIWZ, tj.
Szczegółowego opisu przedmiotu zamówienia, gdzie Zamawiający zespolił ze sobą
czynności sprzątania i dezynfekcji, poprzez określenie powierzchni i wyposażenia, które
będzie poddawane sprzątaniu i dezynfekcji. Powołał sięrównieżna wyrok KIO z dnia 26
maja 2009 r. (sygn. akt: KIO/UZP 631/09), wydany w podobnym stanie faktycznym, gdzie
Izba uznała,że zastosowanie do usług sprzątania i dezynfekcji przez Konsorcjum Impel
stawki 22% VAT i zw. jest nieuprawnione i powinna byćtutaj zastosowana jednolita stawka
22% VAT. Odwołujący wskazał teżna wyjaśnienia OISK w Łodzi z dnia 29 stycznia 2003 r.
(OISK-5672/ku-6/12-392/03), z których wynika,że usługi dezynfekcji podlegająstawce
podstawowej VAT i sklasyfikowane sąw poz. 74.70.11-00.00, tj. „usługi dezynfekcji,
dezynsekcji i deratyzacji”.
Do postępowania odwoławczego w dniu 21 lipca 2009 r. drogąfaksową, a w dniu 27
lipca 2009 r., drogąpisemnąfirma Clar System S.A. zgłosiła swoje przystąpienie po stronie
Zamawiającego.
W przystąpieniu tym firma Clar System S.A. powołała sięna interpretacjęGłównego
Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2008 r., wskazującąna zakwalifikowanie
wykonywania pozostałych prac związanych z utrzymywaniem czystości i dezynfekcji
powierzchni i wyposażenia w pomieszczeniach objętych usługąw grupowaniu 85.14.18-
00.00 PKWiU, czyli: „usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej
nie sklasyfikowane”. Przywołano równieżinterpretacjęindywidualnąDyrektora Izby
Skarbowej w Poznaniu. Z opinii tej wynika,że usług o charakterze pomocniczym, czyli usług
transportu wewnątrzszpitalnego, usługi pomocniczeświadczone przy opiece nad pacjentem
oraz usługi dezynfekcji, nie należy traktowaćjako jednej usługi polegającej opodatkowaniu
jednolitąstawkąpodatku VAT z uwagi na ich zróżnicowany charakter oraz zakresświadczonych czynności. Zdaniem Przystępującego pojedynczeświadczenie występuje
wówczas, gdy jednąlub więcej części składowych uznaje sięza usługęzasadniczą, podczas
gdy inne elementy traktuje sięjako usługi pomocnicze, do których stosuje sięte same
zasady opodatkowania co do usługi zasadniczej. Zaśusługęnależy uznaćza pomocnicząw
stosunku do usługi zasadniczej, jeżeli nie stanowi ona dla klienta celu samego w sobie lecz
jestśrodkiem lepszego wykonania usługi zasadniczej. Przystępujący podniósł,że w
przedmiotowej sprawie nie można mówićo jednej, kompleksowej usłudze, na którąskładają
sięwszystkie czynności wykonywane przez zainteresowanych na rzecz zlecającego –
szpitala, bowiem mająone odmienny cel i charakter. Tym samym – według Przystępującego
– będzie obowiązek zastosowania 22% stawki VAT dla usług sprzątania, a dla usług w
zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałych, gdzie indziej nie sklasyfikowanych
(grupowanie PKWiU: 85.14.18-00.00) zwolnienie od podatku VAT.
Uwzględniając dokumentacjęz przedmiotowego postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego, w tym w szczególności postanowienia SIWZ, treśćoferty firmy Clar System
S.A. (Przystępujący) oraz treśćprotestu i odwołania, rozstrzygnięcia protestu, przystąpienia
do protestu i postępowania odwoławczego, a także wyjaśnieńUrzędu Statystycznego
w Łodzi z dnia 29 kwietnia 2008 r. (pismo znak: OK-5672/KU-1592/2008) oraz interpretacji
indywidualnej Ministra Finansów wydanej przed Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia
3 kwietnia 2009 r. (pismo znak: ILPP2/443-116/09-2/SJ), jak równieżbiorąc pod uwagę
oświadczenia i stanowiska stron postępowania odwoławczego oraz Przystępującego,
złożone w trakcie rozprawy, skład orzekający Izby ustalił i zważył, co następuje.
W pierwszej kolejności skład orzekający Izby ustalił,że nie została wypełnionażadna
z przesłanek, o których stanowi art. 187 ust. 4 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem
odwołania.
Skład orzekający Izby dopuścił do udziału w postępowaniu odwoławczym po stronie
Zamawiającego firmęClar System S.A., która uzyskała w ten sposób przymiot uczestnika
niniejszego postępowania odwoławczego.
Izba ustaliła również,że Odwołujący, który – przy cenie jako jedynym kryterium oceny
ofert w postępowaniu - zaoferował drugąw kolejności cenęofertową, ma interes prawny,
o którym stanowi art. 179 ust. 1 ustawy Pzp, w złożeniu tak protestu, jak i odwołania
w niniejszej sprawie.
Odnosząc siędo podniesionych w odwołaniu zarzutów, skład orzekający Izby ustalił,że nie znalazły one potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym, w związku
z czym odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Podstawąpodjętego przez Izbęrozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie były dowody
przedstawione w ramach przeprowadzonego w toku rozprawy postępowania dowodowego.
Przedmiotem sporu pomiędzy stronami postępowania odwoławczego i jego uczestnikiem jest
kwestia zastosowania właściwej stawki podatku VAT do usług sprzątania wewnątrz szpitala,
w zakres których wchodziły usługi dezynfekcji. Uwzględniając tęokolicznośćw pierwszym
rzędzie należy wyjaśnić,że Krajowa Izba Odwoławcza nie ma uprawnieńco do wydawania
wiążących opinii w kwestii zastosowania właściwej stawki podatku VAT do określonego
rodzaju usług. Z tej racji jednak,że w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
istnieje koniecznośćodrzucenia oferty, która zawiera błąd w obliczeniu ceny, a za taki należy
właśnie uznaćzastosowanie przez wykonawcęw ofercie błędnej, tj. niezgodnej z
obowiązującymi przepisami prawa podatkowego, stawkęVAT, skład orzekający Izby ma
obowiązek zweryfikowaćprawidłowośćdokonanej w tym zakresie oceny ofert przez
Zamawiającego. W celu ustalenia, czy kwestionowana w odwołaniu oferta zawiera błąd w
obliczeniu ceny, a więc, czy dla usług sprzątania wewnątrz szpitala ma zastosowanie stawka
22% oraz zwolnienie od podatku VAT w zakresie usług dezynfekcji, co znalazło
zastosowanie w ofercie Przystępującego, Izba może oprzećsięna dowodach przedłożonych
przez strony postępowania oraz jego uczestnika w toku postępowania odwoławczego.
Stosując przywołanązasadępostępowania w takich okolicznościach skład orzekający
Izby w niniejszej sprawie dał wiarędowodom przedstawionym przez Zamawiającego oraz
Przystępującego do postępowania odwoławczego, tj. firmęClar System S.A. Przywołane
dowody to przede wszystkim wyjaśnienia Urzędu Statystycznego w Łodzi z dnia 29 kwietnia
2008 r., (pismo znak: OK-5672/KU-1592/2008) oraz interpretacja indywidualna Ministra
Finansów wydana przed Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 3 kwietnia 2009 r.,
(pismo znak: ILPP2/443-116/09-2/SJ). Zarówno wyjaśnienia Urzędu Statystycznego, jak i
interpretacja indywidualna Ministra Finansów zostały wydane na wniosek Przystępującego –
Clar System S.A. Z pierwszego z pism wynika,że w grupowaniu PKWiU poz. 85.14.18-
00.00, tj. „usługi w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego pozostałe, gdzie indziej
niesklasyfikowane” mieszcząsię:
1) usługi wspomagająceśredni personel medyczny w opiece nad pacjentami,
2) transport wewnętrzny w ramach szpitala oraz
3) wykonywanie pozostałych prac związanych z utrzymaniem czystości i dezynfekcji
powierzchni i wyposażenia w pomieszczeniach objętych usługą.
Z interpretacji indywidualnej Ministra Finansów wynika natomiast,że dla usług
sprzątania będzie miała zastosowanie stawka podstawowa podatku VAT, zaśdo pozostałych
usług w zakresie ochrony zdrowia ludzkiego, gdzie indziej niesklasyfikowanych, objętych
grupowaniem PKWiU 85.14.18-00.00, będzie miało zastosowanie zwolnienie od podatku. Z
opinii tej jednocześnie wynika,że usług sprzątania i usług dezynfekcji nie można traktować
jako kompleksowej usługi, do której będzie miała zastosowanie jednolita – 22% - stawka
podatku VAT, co stało u podstaw zarzutów podnoszonych przez Odwołującego. Usługi teświadczone na rzecz szpitala mająbowiem odmienny cel i charakter. Opinia ta została
wydana na rzecz Clar System S.A. wbrew pierwotnie – we wniosku o opinięPrzystępującego
– podnoszonych twierdzeń,że w takiej sytuacji z racji jednolitościświadczenia ma
zastosowanie jedna 22% stawka VAT. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, działający w
imieniu Ministra Finansów uznał takie stanowisko tej firmy za nieuprawnione. Stwierdził
bowiem,że jednolita stawka VAT będzie miała faktycznie zastosowanie w sytuacji, gdy na
rzeczświadczonej kompleksowej usługi przez przedsiębiorcęskładająsięusługa główna
oraz usługi pomocnicze w stosunku do tej usługi. W przypadku jednak kompleksowej usługi
sprzątania, w skład której wchodzą: usługi sprzątania sensu stricte oraz inne usługi, takie jak
dezynfekcja, nie można mówićo pomocniczym charakterze m.in. usług dezynfekcji. Usługi te
bowiem stanowiącel sam w sobie dla klienta, mająodmienny cel i charakter od usług
sprzątania (sensu stricte), nie sąnatomiastśrodkiem do lepszego wykonania usługi
zasadniczej, tj. usługi sprzątania (np. mycie). Tym samym zatem opinia wydana przez organ
podatkowy obala twierdzenie Odwołującego o jednolitości usługi sprzątania wewnątrz
szpitala z usługądezynfekcji wewnątrz szpitala, czyli sytuacji, w której dwa lub więcej niż
dwaświadczenia dokonane na rzez tego samego klienta przez podatnika tworzą
obiektywnie, w aspekcie gospodarczym, jednącałość, a ich rozdzielnie miałoby sztuczny
charakter. W niniejszym bowiem przypadku nie mamy do czynienia z takąsytuacją. Usługa
sprzątania sensu stricte może byćświadczona niezależnie od usług dezynfekcji, zatem
usługi dezynfekcji nie sąniezbędne do wykonania usług sprzątania, nie mająw stosunku do
nich pomocniczego charakteru. Tym samym w tym przypadku przywołana powyższej
zasada, wynikająca równieżz orzecznictwa ETS (przywoływany przez Odwołującego wyrok
ETS w sprawie o sygn.: C-41/04), nie znajdzie zastosowania.
Skład orzekający Izby zatem wydając przedmiotowe rozstrzygnięcie oparł sięprzede
wszystkim na interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 3 kwietnia 2009 r.,
uznając,że przedstawiony w niej stan faktyczny odpowiada przedmiotowej sprawie. Nie
sposób bowiem zgodzićsięz twierdzeniem Odwołującego,że opinia dotyczy wyodrębnienia
w ramachświadczonych usług trzech usług, w tym usługi dezynfekcji, podczas gdy w
niniejszym postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego Zamawiający dokonał
podziału przedmiotu zamówienia na 5 pozycji, nie wyszczególniając usług dezynfekcji.
Podstawąustalenia, jaka stawka VAT będzie miała zastosowanie w danym przypadku,
istotny jest stan faktyczny konkretnego przypadku. Dla wskazania powyższego ważny jest
rzeczywisty opis przedmiotu zamówienia iświadczonej usługi, jej treściowy zakres, a nie
techniczny podział, bądźjego brak, w ramach zastosowanego przez Zamawiającego
wypunktowania usług wchodzących w zakres zamówienia. Zgodnie z zapisami SIWZ
(załącznik nr 1, tj. Szczegółowy opis przedmiotu zamówienia) w zakres przedmiotu
zamówienia wchodzą- co do pozycji pierwszej z opisu przedmiotu zamówienia („a) usługi
sprzątania wewnątrz Szpitala”) – zarówno usługi sprzątania (tj. mycie), jak i usługi
dezynfekcji (odrębne kolumny, w których wskazano odrębnie dla mycia i odrębnie dla
dezynfekcji częstotliwośćświadczonych usług), przy czym można teżstwierdzić,że
częstotliwośćichświadczenia jest porównywalna. Poza tym – jak wynika z treści przywołanej
interpretacji indywidualnej – wydana ona została w związku zeświadczeniem przez Clar
System S.A. usług polegających na szeroko pojętym utrzymaniu czystości w obiektach
szpitala, gdzie oprócz czynności polegających na sprzątaniu zakresświadczonych przez
podatnika usług obejmuje teżm.in. usługi dezynfekcji. W niniejszej sprawie właśnie z taką
sytuacjąmamy do czynienia.
Skład orzekający Izby przyjął,że opinia Urzędu Statystycznego OISK w Łodzi z dnia 29
stycznia 2003 r. (znak: OISK-5672/KU-6/12-392/03), przedstawiona przez Odwołującego w
niniejszej sprawie, nie jest wystarczającym dowodem na potwierdzenie okoliczności, z
których Odwołujący wywodzi określone skutki w postaci konieczności odrzucenia oferty
Przystępującego z racji zastosowania przez tego wykonawcęzwolnienia od podatku VAT co
do usług dezynfekcji. Z opinii tej Odwołujący wywodzi,że usługi dezynfekcji jako takie są
sklasyfikowane w grupowaniu 74.70.11-00.00 PKWiU („usługi dezynfekcji, dezynsekcji i
deratyzacji”), a nie w przywoływanym grupowaniu 85, którego dotyczy zwolnienie z podatku.
Przedstawione wyjaśnienia dotycząwyłącznie klasyfikacji usług dezynfekcji, dezynsekcji i
deratyzacji, które mieszcząsięwe wskazanym grupowaniu. Z przedłożonej opinii wżaden
sposób nie wynika, jakiego stanu faktycznego dotyczyło zapytanie skierowane do Urzędu
Statystycznego w Łodzi w przeciwieństwie do opinii tego samego Urzędu z dnia 29 kwietnia
2009 r., przedłożonej na tęokolicznośćprzez Przystępującego. Równie dobrze – jak słusznie
podniósł w toku rozprawy Zamawiający – zapytanie skierowane do Urzędu Statystycznego
mogło dotyczyćtępienia szczurów. Tym samym dowód przestawiony przez Odwołującego w
niniejszej sprawie okazał sięniewystarczający do poparcia twierdzeńOdwołującego. Skład
orzekający Izby, mając zatem z jednej strony wyłącznie twierdzenia Odwołującego, na
którym spoczywa ciężar dowodowy, a drugiej strony interpretacjęindywidualną
uprawnionego organu podatkowego, uznał za słuszne stanowisko Zamawiającego i
popierającego go Przystępującego.
Skład orzekający Izby przychylił siędo twierdzeńZamawiającego,że interpretacja
indywidualna organu podatkowego jest wiążąca dla wykonawcy, który o niąwystąpił i nie
może wywoływaćdla niego negatywnych konsekwencji w postaci konieczności odrzucenia
oferty.
Odnosząc sięnatomiast do przywoływanego przez Odwołującego stanowiska KIO,
wyrażonego w podobnej sprawie, o konieczności zastosowania jednolitej stawki dla usług
sprzątania i dezynfekcji (wyrok KIO z dnia 26 maja 2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 631/09),
skład orzekający Izby w niniejszej sprawie stwierdza,że po pierwsze przywołane orzeczenie
KIO nie dotyczyło identycznego, a jedynie podobnego stanu faktycznego, po drugie skład
Izby wydając przywołane rozstrzygnięcie – jak wynika z materiału dowodowego
stanowiącego podstawęwydanego orzeczenia - miał zupełnie odmiennąsytuacjędowodową
niżskład orzekający, wydający niniejsze orzeczenie (przede wszystkim brak było tam
indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego Ministra Finansów). Po trzecie
natomiast zwrócićnależy uwagę,że system prawa polskiego, w tym równieżprawa
zamówieńpublicznych nie przewiduje wiążącego stosowania precedensowych rozstrzygnięć.
Każdy skład Izby, wydająrozstrzygnięcie w sprawie konkretnego odwołania nie jest
związany innym orzeczeniem Krajowej Izby Odwoławczej.
Uwzględniając powyższe skład orzekający Izby nie stwierdził w niniejszej sprawie
naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp. Jednocześnie też,
odnosząc siędo pozostałych wykazywanych w odwołaniu naruszeństwierdzićnależy,że
zarzuty naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 1 i 2, art. 91 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp nie
potwierdziły się.
Co do zarzutu naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 1 ustawy Pzp podkreślićnależy,że
Odwołujący nie wykazał, z jakimi przepisami ustawy Pzp oferta Przystępującego byłaby
sprzeczna. Odwoływanie sięw tym zakresie do niezgodności z ustawąo podatku VAT nie
jest zasadne, bowiem przywołany przepis odnosi siędo niezgodności oferty z ustawąPzp, a
nie z innymi ustawami.
Co do naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 2 ustawy Pzp stwierdzićnależy,że Przystępujący
nie zmodyfikował wżaden sposób formularza cenowego, wypełnił w nim bowiem właściwą
rubrykę, zgodnie z wymogiem SIWZ. Okolicznośćbraku rozdzielnia przez Zamawiającego
usług sprzątania wewnątrz szpitala na faktyczne usługi sprzątania i usługi dezynfekcji, a
dokonania w tym zakresie wpisu w ramach jednej rubryki dwóch stawek podatku VAT – 22%
i zwolnienia – przez Przystępującego, nie może byćtraktowana jako jakakolwiek
sprzecznośćz SIWZ, czy to co do treści, czy teżnawet co do formy.
Co do naruszenia art. 91 ust. 1 oraz art. 7 ust. 1 i 3 ustawy Pzp, wświetle powyższych
rozważań, stwierdzićnależy,że Zamawiający dokonał wyboru oferty najkorzystniejszej
spośród ofert nie podlegających odrzuceniu i tym samym nie naruszył zasady równego
traktowania wykonawców i uczciwej konkurencji w postępowaniu.
Podkreślićnależy,że przedmiotem oceny składu orzekającego Izby – zgodnie z
zakresem zarzutów zawartych w proteście i odwołaniu – była prawidłowośćzastosowanej
stawki podatku VAT w spornej pozycji 1 formularza asortymentowo – cenowego oferty
Przystępującego, a nie pozostałych ofert złożonych w postępowaniu ofert.
Mając powyższe na uwadze i działając na podstawie art. 191 ust. 1 ustawy Pzp
orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosownie do wyniku
postępowania, na podstawie art. 191 ust. 6 i 7 ustawy Pzp oraz § 4 ust. 2 i ust. 4 pkt 2
rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 lipca 2007 r. w sprawie wysokości oraz
sposobu pobierania wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (Dz. U. Nr 128, poz. 886 ze zm.). Na podstawie
przepisu § 4 ust. 1 pkt 2 lit. b wskazanego rozporządzenia uwzględniono również
uzasadnione
koszty
Zamawiającego
poniesione
w
związku
z
wynagrodzeniem
pełnomocnika.
Stosownie do art. 194 i 195 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówieńpublicznych
na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia - przysługuje skarga za
pośrednictwem
Prezesa
Urzędu
Zamówień
Publicznych
do
Sądu
Okręgowego
w Warszawie.
Przewodniczący:
………………………………
Członkowie:
………………………………
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 263/15 z dnia 2015-12-23
- Sygn. akt KIO 245/15, KIO 305/15 z dnia 2015-03-04
- Sygn. akt KIO 270/15 z dnia 2015-03-03
- Sygn. akt KIO 273/15 z dnia 2015-02-27
- Sygn. akt KIO 267/15 z dnia 2015-02-27
