rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-12-05
rok: 2018
data dokumentu: 2018-12-05
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 2399/18
KIO 2399/18
po rozpoznaniu na rozprawie 30 listopada 2018 r. w Warszawie odw
ołania wniesionego
19 listopada 2018 r. do Prezesa Krajowej Iz
by Odwoławczej
przez
wykonawcę: Przedsiębiorstwo Spółdzielcze BUDOPROJEKT z siedzibą
w Katowicach
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Wykonanie usług projektowych
wraz z nadzorem autorskim pn.: Przebudowa budynku siedziby „Katowice Miasto Ogrodów –
Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek” (nr postępowania BZP.271.1.69.2018)
p
rowadzonym przez zamawiającego: Miasto Katowice
przy udziale wykonawcy:
TPF sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
ołania wniesionego
19 listopada 2018 r. do Prezesa Krajowej Iz
by Odwoławczej
przez
wykonawcę: Przedsiębiorstwo Spółdzielcze BUDOPROJEKT z siedzibą
w Katowicach
w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego pn. Wykonanie usług projektowych
wraz z nadzorem autorskim pn.: Przebudowa budynku siedziby „Katowice Miasto Ogrodów –
Instytucja Kultury im. Krystyny Bochenek” (nr postępowania BZP.271.1.69.2018)
p
rowadzonym przez zamawiającego: Miasto Katowice
przy udziale wykonawcy:
TPF sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie – zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego po stronie zamawiającego
orzeka:
1. Oddala
odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego Przedsiębiorstwo Spółdzielcze
BUDOPROJEKT z
siedzibą w Katowicach i
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
powyższego odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
2.2.
zasądza od odwołującego Przedsiębiorstwa Spółdzielczego BUDOPROJEKT
z siedzibą w Katowicach na rzecz przystępującego TPF sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie
kwotę 3600 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych) tytułem
uzasadnionych
kosztów
strony
obejmujących
wynagrodzenie
pełnomocnika.
Sygn. akt KIO 2399/18
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 2399/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Miasto Katowice prowadzi nap odstawie ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) {dalej również:
„ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia na usługi pn. Wykonanie usług projektowych wraz z nadzorem autorskim pn.:
Przebudowa budynku siedziby „Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny
Bochenek” (nr postępowania BZP.271.1.69.2018)
Ogłoszenie o tym zamówieniu 4 kwietnia 2018 r. zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej nr 2018/S_065 pod poz. 145000.
Wartość przedmiotowego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
7 listopada 2018
r. Zamawiający udostępnił Odwołującemu Przedsiębiorstwu
Spółdzielczemu BUDOPROJEKT z siedzibą w Katowicach {dalej również: „Budoprojekt”}
treść wyjaśnień zawartych przez TPF sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie {dalej również:
„TPF”} w piśmie z 21 sierpnia 2018 r.
19 listopada 2018
r. Odwołujący wniósł w formie pisemnej do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie od zaniechania odrzucenia oferty TPF.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 93 ust. 3 pzp – przez jego
niezastosowanie w
zględem oferty TPF.:
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
Odrzucenia oferty wykonawcy TPF z powodu nieudzielenia wyjaśnień dotyczących
wyliczenia ceny oferty na potwierdzenie jej prawidłowej i rzetelnej kalkulacji.
2. W przypadku dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej przed
rozstrzygnięciem niniejszego odwołania – unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej.
Ponadto
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów wskazanie następujących
okoliczności prawnych i faktycznych dla uzasadnienia wniesienia odwołania.
W odwołaniu w następujący sposób przedstawiono dotychczasowy przebieg
postępowania o udzielenie zamówienia.
Po otwarciu ofert Zamawiający powziął wątpliwości odnośnie rzetelności kalkulacji
ce
ny w ofercie wykonawcy TPF, w związku z czym na podstawie art. 90 ust. 1 pzp wezwał
Sygn. akt KIO 2399/18
tego wykonawcę pismem z 28 maja 2018 r. do udzielenia wyjaśnień oraz złożenia dowodów
wskazujących na prawidłowość wyliczenia ceny.
Wykonawca TPF udzielił 4 czerwca 2018 r. pisemne wyjaśnienia, do których dołączył
dowody ukazujące przyjęty sposób kalkulacji części ceny (bez uwzględnienia kosztów
sporządzenia studium wykonalności).
W związku z niepełnymi wyjaśnieniami Zamawiający wezwał ponownie TPF pismem
z 16 sierpnia 2018 r.
do uzupełnienia pierwotnych wyjaśnień, wskazując jako żądany zakres
wyjaśnień: 1) sposób i wysokość wyceny w ramach kosztorysu projektu, oraz 2) koszty
wykonania opracowania pn.
„Elementy Studium Wykonalności”.
Wykonawca TPF złożył 21 sierpnia 2018 roku wyjaśnienia uzupełniające, które
w
całości zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa, co Zamawiający podtrzymał, nie
udostępniając ich na wniosek Odwołującego z 10 października 2018 r.
4 października 2018 roku Zamawiający dokonał wyboru oferty TPF jako
najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł na powyższą czynność Zamawiającego odwołanie, jednocześnie
domagając się odtajnienia wyjaśnień, co do których wykonawca TPF nie podjął właściwych
środków celem wykazania tajemnicy przedsiębiorstwa. Jednocześnie na wypadek
nieuwzględnienia powyższego zarzutu i wniosku o odtajnienie wyjaśnień Odwołujący
sformułował zarzut ewentualny, zarzucając nierzetelność kalkulacji cenowej.
Wyrokiem z
26 października 2018 r. w sprawie sygn. akt KIO 2132/18 Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu unieważnienie wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odtajn
ienie wyjaśnień uzupełniających.
30 października 2018 r. Odwołujący złożył Zamawiającemu wniosek o udostępnienie
odtajnionych wyjaśnień uzupełniających TPF, któremu Zamawiający uczynił zadość 7
listopada 2018 r.
Odwołujący (jako podsumowanie przywołanego w odwołaniu orzecznictwa Izby)
podniósł, że jedynie złożenie szczegółowych rzeczywistych wyjaśnień obala domniemanie
istnienia w
ofercie ceny rażąco niskiej. Powyższego nie wypełnią złożenie jakichkolwiek
wyjaśnień, w szczególności zaś złożenie wyjaśnień oderwanych od wcześniejszych
oświadczeń (w tym złożonych w ofercie).
Zdaniem Odwołującego analiza uzupełniających wyjaśnień wskazuje, że TPF
obowiązkowi temu nie podołał, gdyż był wzywany w zakresie: 1) sposobu i wysokości
wyceny w ramach kosztorysu projektu, 2)
kosztów wykonania opracowania pn.: „Elementy
Studium Wykonalności”, a podjął próbę wyjaśnień jedynie w zakresie sposobu wyceny z
pierwszego zakre
su i kosztów z drugiego zakresu, pomijając wyjaśnienia dla części
Sygn. akt KIO 2399/18
wysokości wyceny z pierwszego zakresu, w tym pomijając wyjaśnienia z zakresu kwoty za
nadzory autorskie.
Ponadto według Odwołującego nawet pobieżna analiza uzupełniających wyjaśnień
TPF wska
zuje, że suma poszczególnych pozycji wskazanych w tabelach nie odpowiada
wartościom wskazanym w ofercie TPF. Wyjaśnienia ceny oferty dotyczą ceny
zaproponowanej przez danego wykonawcę w postępowaniu, a nie jakiejkolwiek ceny. Bez
znaczenia pozostają wyjaśnienia, które miałyby wywoływać wrażenie, że zamówienie
możliwe jest do wykonania również za niższą cenę. Wyjaśnienia nie mają na celu wykazanie
najniższej ceny, za jaką da się zrealizować zamówienie, a muszą odnosić się do konkretnej
ceny wskazanej w oferc
ie w połączeniu z dostępnymi danemu wykonawcy szczególnymi
warunkami, które gwarantują prawidłowe wykonanie zamówienia za zaproponowane stawki.
Cena wykazywana w wyjaśnieniach nie może być więc ceną oderwaną od ceny wskazanej w
ofercie. Kalkulując ofertę wykonawcy bardzo dokładnie weryfikują dokumentację i następnie
dokładnie cenę wyliczają, przez co podana cena nie jest zaokrąglona do pełnych tysięcy czy
setek, ale jest podana z dokładnością do 1 grosza (w ofercie TPF z dokładnością do 50
groszy). Nie jest
więc to cena oderwana od rzeczywistości, ale cena skalkulowana przy
pomocy dostępnych wykonawcy środków. Wyjaśnienia ceny powinny więc polegać
na
wykazaniu Zamawiającemu sposobu zbudowania ceny oraz powinny być złożone przy
zastosowaniu dowodów, które potwierdzają rzetelność przyjętych i zaoferowanych stawek.
Dla profesjonalnego wykonawcy, który rzetelnie buduje cenę swojej oferty, nie powinno
stanowić najmniejszego problemu wyjaśnienie Zamawiającemu w jaki sposób skalkulował
cenę oferty, jakie przyjął wartości i z czego one wynikały. W sytuacji gdy wynikają one
z
dodatkowych dokumentów (oferty podwykonawców, umowy z personelem, umowy
handlowe, itp.) powinien on te dokumenty przedstawić dla wykazania rzetelności ceny. Nie
jest wystarczające li tylko wskazanie, że prawdopodobne jest zawarcie umowy o określonej
wartości. Konieczne jest przedstawienie umowy lub oferty z której dana wartość
Odwołujący sprecyzował, że szczegółowa analiza wyjaśnień uzupełniających TPF
wskazuje na następujące błędy i nierzetelności, które winny skutkować odrzuceniem oferty
ze względu na nieobalenie domniemania istnienia rażąco niskiej ceny w ofercie:
1.
Odwołujący zrelacjonował, że w ofercie TPF (patrz tabela z pkt 10 formularza oferty
na str.
7 oferty) podano cztery przedsiębiorstwa jako podwykonawców tj.: Cendos.pl S. S. –
w zakresie audytu energetycznego, Asagna
– w zakresie środowiskowym, Geo-Surucy – w
zakresie geodezji, Geostudio
– w zakresie geologii.
Z kolei w
wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia (patrz
wykaz z pkt 7
„Oświadczeń i dokumentów” TPF z 7.09.2018 r. oraz uzupełnienie wykazu
Sygn. akt KIO 2399/18
osób w piśmie TPF z 24.09.2018 r. podano następujące osoby: D.L. – projektant w
specjalności architektonicznej, M.K. – projektant w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, M.R. – projektant w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, w
odociągowych i kanalizacyjnych, M.K. – projektant w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej, G.G.
– projektant w specjalności telekomunikacyjnej, P.C. –
proj
ektant w specjalności drogowej, L.J. – projektant w specjalności telekomunikacyjnej
radiowej.
Odwołujący podniósł, że wszyscy powyżej wymienieni projektanci prowadzą albo
działalności gospodarcze albo przedsiębiorstwa w zakresie projektowania: D.L. pracownię
„Eurytmia Pracownia Architektury P. P.-L., D.L.”, M.K. – jako prezes zarządu w
PROMONTEL sp. z o.o. (KRS 0000139478), M.R. i M.K.
– jako członkowie zarządu w RWK
Inżynierowie sp. z o.o. (KRS 0000452994), G.G. – pod firmą „G.G. GMG System mgr inż.
G.G.
” (REGON 141172000), P.C. – jako członek zarządu w CertusVia sp. z o.o. (KRS
0000476932), L.J.
–pod firmą „MALS L.J.” (REGON 360056817).
Odwołujący wywiódł, że ponieważ powyżej wymienione osoby jako przedsiębiorcy
lub osoby prowadzące przedsiębiorstwo nie pozostają z TPF w stosunku pracy (zgodnie
z Kodeksem pracy),
przyjęte w uzupełniających wyjaśnieniach TPF koszty miesięcznego
wynagrodzenia są niewłaściwe, gdyż dotyczą pracowników zatrudnionych na podstawie
kodeksu pracy.
2.
Odwołujący zrelacjonował, że w wyjaśnieniach uzupełniających TPF (pkt 3 tabeli 3)
podano następujący skład projektantów:
- architekt
– 67878,72 zł
- architekt
– 67878,72 zł
- projektant w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych
– 52284,96 zł
- projektant w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych
– 91728,00 zł
- projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych
– 52284,96 zł
- projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych
– 91728,00 zł
-
projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej – 52 284,96 zł
- projektant w specja
lności konstrukcyjno-budowlanej – 91 728,00 zł
- projektant teletechniczny
– 91728,00 zł
- projektant drogowy
– 52284,96 zł
Razem wartość pracy projektantów – 711.809,28 zł
Odwołujący podniósł, że w zw. z art. 20 ust. 2 Prawa budowlanego przedmiotowy
projekt budowlany będzie musiał być sprawdzony przez osoby posiadające uprawnienia
Sygn. akt KIO 2399/18
budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiednich specjalnościach, a zatem
przewidzieć należy w każdej branży co najmniej dwie osoby z uprawnieniami
do p
rojektowania (projektanta i sprawdzającego).
Odwołujący zarzucił, że w wycenie nie uwzględniono kosztów pracy osób
sprawdzających, które powinny wynosić 10-20% wartości prac projektantów (biorąc pod
uwagę argumentację w wyjaśnieniach uzupełniających TPF o dysponowaniu wysokiej klasy
specjalistami, należy przyjąć maksymalny wskaźnik procentowy), co daje niedoszacowanie
wartości wykonania dokumentacji projektowej o 142.361.86 zł, co stanowi 7,6% łącznej ceny
ofertowej.
3.
Odwołujący zrelacjonował, że w wyjaśnieniach uzupełniających TPF (w tabeli 1)
podano następujące koszty roboczogodziny personelu projektowego: dla architekta,
projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych, projektanta w zakresie sieci (...)
kanalizacyjnych,
projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz projektanta
drogowego
– po 42 zł/r-g, a dla każdego z dwóch asystentów – po 22 zł/r-g.
Ponadto zgod
nie z tabelą 2 pisma TPF w wycenie przyjęto zaangażowanie dwóch
architektów oraz łącznie czterech asystentów (dwóch asystentów do opracowania
„Elementów Studium ...” i dwóch asystentów do wykonania kompleksowej dokumentacji
projektowej…). Obaj architekci zaangażowani przez 13 miesięcy przy studium w stopniu 26%
i przez 13 miesięcy przy dokumentacji w 74%, co łącznie daje 100% zaangażowania przez
13 miesięcy. Z kolei zaangażowanie każdego z czterech asystentów przyjęto 100% przez 13
miesięcy.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z „Regulaminem honorarium architekta”,
publikowanego przez Izbę Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (strona internetowa Izby >
regulacje prawne > honoraria architekta), przy kalkulacji w oparciu o stawki godzinowe
należy przyjmować:
-
za usługi, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza architekta – standardowo
świadczona przez architekta szefa projektu – 100+400 zł/r-g
- z
a usługi, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza architekta – standardowo
świadczone przez asystenta projektanta – 75+300 zł/r-g
Odwołujący stwierdził, że z uwagi na argumentację w wyjaśnieniach uzupełniających
TPF o dysponowaniu wysokiej klasy specjalistami,
należy przyjąć maksymalne stawki
godzinowe wg przywołanego wyżej regulaminu.
Odwołujący zarzucił, że niedoszacowanie wynagrodzenia architektów i ich
asystentów w wycenie TPF wynosi odpowiednio 89,5% i 92,7%. A przyjmując minimalne
stawki wg przywołanego regulaminu – odpowiednio 58% i 70,7%.
Sygn. akt KIO 2399/18
A o
statecznie niedoszacowanie kosztów związanych z pracą architektów i asystentów
wynosi:
- dla archite
któw: 2 osoby x (89,5% x 183456 zł) = 328386,24 zł (gdzie 183456 zł jest sumą
kosztów pracy architektów i asystentów z tabeli 2 pisma TPF);
-
dla asystentów: 4 osoby x (92,7% x 192192,00 zł) = 712647,93 zł (gdzie 192192 zł jest
sumą kosztów pracy asystentów z tabeli 2 TPF). ‘
- p
owyższe daje niedoszacowanie wartości wykonania dokumentacji projektowej aż
o
1041034,17 zł, co stanowi aż 55,9% łącznej ceny ofertowej.
Zdaniem Odwołującego powołane w wyjaśnieniach uzupełniających średnie zarobki
architektów wg raportu Sedlak@Sedlak zostały błędnie zinterpretowane przez TPF, gdyż
wskazane
4660 zł brutto to w istocie średnie zarobki architektów, a nie projektantów
architektów. Różnica pomiędzy tymi osobami sprowadza się do stwierdzenia, że architekt to
osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku architektura, z kolei projektant architekt to
osoba, która uzyskała dodatkowe uprawnienia budowlane (w tym celu musi odbyć praktykę
i
złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy).
Dodatkowo
Odwołujący podniósł ponownie, że osoby realizujące zamówienie nie
będą zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a ponadto zarzucił, że raport ten nie odnosi
się do zaoferowanej ceny, gdyż nie odzwierciedla rzeczywistych zarobków osób
zatrudnionych przez TPF, ani do dostępnych TPF okoliczności pozwalających na
zmniejszenie ceny.
4.
Odwołujący zrelacjonował, że w wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu
zamówienia (patrz wykaz z punktu 7 „Oświadczeń i dokumentów” TPF z 7.09.2018 r. oraz
uzupełnienie wykazu osób z pisma TPF z 24.09.2018 r.) podano, że przewidziano dwóch
projektantów branży teletechnicznej: G.G. i L.J., a w wyjaśnieniach uzupełniających TPF (w
tabeli 1) uwzględniono jedynie jednego projektanta w branży teletechnicznej, zakładając
koszt jego pracy
w wysokości 91.728,00 zł.
Zdaniem Odwołującego należy zatem uznać, że nie uwzględniono kosztu pracy
drugiego projektanta, co przy analogicznych kwalifikacjach (uprawnieniach) i analogicznym
zakresie pracy daje niedoszacowanie ceny o 91728,
00 zł. Dodatkowo tym bardziej pominięto
koszt pracy spr
awdzającego (w kontekście pkt 2 powyżej), co daje kolejne niedoszacowanie
rzędu 18.345,60 zł (liczone jako 20% wartości pracy projektanta) – łącznie niedoszacowanie
wartości wykonania dokumentacji projektowej wynosi 110073,60 zł, co stanowi 5,9% łącznej
ceny ofertowej.
5.
Odwołujący podał, że w pkt I „Przedmiot zamówienia „Specyfikacji technicznej dla
Sygn. akt KIO 2399/18
opracowania pn. Elementy Studium Wykona
lności” (załącznik 12 do SIWZ) Zamawiający
określił: Wykonanie dla zadania inwestycyjnego (...) opracowania pn. Elementy Studium
Wykonalności” dla każdego z następujących zakresów osobno:1) usuwanie azbestu (...),
2) termomodernizacja budynku (...), 3)
rewitalizacja (roboty budowlane i prace związane
z
przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach KFS)
(...).
Odwołujący zrelacjonował, że w tabeli nr 2 z wyjaśnień uzupełniających TPF,
w
kalkulacji dotyczącej „Elementów studium...)” (patrz wiersze nr 2 tabeli), wyszczególniono
kolejno koszty: architekt
– 23849,00 zł, architekt – 23849,28 zł, projektant w zakresie sieci
(...) elektroenergetycznych
– 39443,04 zł, projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych –
39443,04 zł, projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej – 39443,04 zł, projektant
drogowy
– 39 443,04 zł, asystent – 48048,00 zł, asystent – 48048,00 zł, dokumentacja
geologiczno-geotechniczna
– 4000 zł, wizja lokalna z wstępną inwentaryzacją –10000 zł,
opracowania geodezyjne
– 4500 zł, opinia BHP/sanitarna – 5004,30 zł, dokumentacja
środowiskowa – 13250,00 zł, warunki techniczne, uzgodnienia – 5368,78 zł
Odwołujący zarzucił, że w powyższych kosztach opracowania „Elementów studium
...
” pominięto udział dwóch projektantów w branży teletechnicznej (G.G. i L.T.),. których udział
w wykonaniu zamówienia TPF zadeklarował w wykazie osób (patrz pisma przywołane już
powyżej). Co więcej, ponieważ TPF podczas rozprawy w sprawach sygn. akt KIO 1435/18 i
KIO 1440/18 wskazywał, że to właśnie ci sami projektanci, którzy będą opracowywali projekt,
będą jednocześnie opracowywali elementy studium wykonalności, Brak spójności oraz
rzetelności w wyjaśnieniach.
Odwołujący dodał, że zgodnie z „Koncepcją Programowo Przestrzenną”
udostępnioną przez Zamawiającego (załącznik nr 7 do SIWZ) zakres przebudowy i ulepszeń
w branży teletechnicznej, zarówno przewodowej (pierwszy z pominiętych projektantów),
jak i
radiowej (drugi z pominiętych projektantów) będzie znaczny. Przykładowo przewidziano
cyfrową sieć audio-wideo, system interkomowy, system rejestracji dźwięku i nagłośnienia itd.
Co więcej przedmiotem projektu będzie przebudowa i ulepszenie wyposażenia Centrum
Kultury, czyli obiektu,
w którym głównym (zasadniczym) pomieszczeniem jest sala
widowiskowa, inne mniejsze sale np. sala teatralna Teatru Korez
itd. Stąd właśnie branża
telet
echniczna będzie stanowiła zasadniczą część tworzącą koszty opracowania.
Zatem
według Odwołującego TPF nie skalkulował kosztów wykonania elementów
studium w zakresie branży teletechnicznej. Ponieważ TPF nie różnicuje kosztów pracy
proje
ktantów w zakresie opracowania studium tj. każdy z projektantów poszczególnych branż
ma przypisane koszty 39443,04 zł, pominięcie kosztów pracy dwóch projektantów daje
niedoszacowanie wartości opracowania elementów studium o 78886,08 zł.
Sygn. akt KIO 2399/18
Ponadto
Odwołujący zarzucił, że w tabeli 2 w pozycji „Wartości wykonania
opracowania Elementów Studium Wykonalności zgodnie z wytycznymi zawartymi
w
załączniku nr 12” TPF nie uwzględniło elementów kosztowych związanych
z termomodernizacj
ą budynku, przenosząc do osobnej pozycji (do wiersza 1 tabeli), czyli
kompleksowej termomodernizacji
nie objęto Elementami studium, co jest wprost niezgodne
z
wymaganiami Zamawiającego.
6.
Odwołujący zarzucił, że podana w wierszu nr 7 w części B formularza cenowego
oferty
TPF cena jednostkowa za jeden nadzór autorski z pobytem projektanta na budowie tj.
kwota 150 zł netto (184,50 zł brutto) jest rażąco niedoszacowana w odniesieniu do realnych
kosztów z tym związanych, a ponadto jest niezgodna z kosztami podanymi w „Kosztorysie
projektu” z pierwszych wyjaśnień TPF z 4.06.2018 r.
Zdaniem Odwołującego ponieważ większość z projektantów wskazanych przez TPF
w wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia (patrz wykazy, o których
była mowa powyżej) zamieszkuje i pracuje w Warszawie, nawet zakładając wykorzystanie
samochodu służbowego (którego posiadanie wspomina TPF w pierwszych wyjaśnieniach)
na trasie Warszawa-Katowice-
Warszawa rzędu 600 km, przy minimalnym realnym spalaniu
6 l/100 km, i obecnych
kosztach paliwa rzędu 5 zł/l, koszt jednego przejazdu wynosi 180 zł
(liczone jako 6x6 l/100 km x 5 zł/l). Jest to więcej o 20% od ceny wskazanej przez TPF,
a
należy jeszcze uwzględnić wynagrodzenie za godziny pracy projektanta i inne koszty
eksploatacyjne pojazdu. Koszt przejazdu środkami komunikacji zbiorowej jest jeszcze
wyższy, bo rzędu 300 zł za przejazd tam i z powrotem.
Według Odwołującego uwzględniając stawkę wynagrodzenia architekta 300 zł/r-g,
(zgodnie z pkt
3 powyżej), czas potrzebny na przejazd ok. 6 godzin (tam i z powrotem) oraz
2 godziny pracy na miejscu budowy,
koszt pracy projektanta w związku z jednym nadzorem
autorskim
wynosi 1800 zł, a po dodaniu wyliczonych powyżej kosztów przejazdu, koszt
jednego nadzoru wynosi około 1980 zł.
Odwołujący podsumował, że ponieważ zgodnie z SIWZ należało przewidzieć 100
nadzorów autorskich z pobytem projektanta na budowie, podana przez TPF kwota za te
nadzory tj. 15 000 zł jest rażąco niedoszacowana w stosunku do rynkowej wynoszącej
198
000 zł, co daje niedoszacowanie wartości wykonania umowy aż o 183000,00 zł i stanowi
aż 9,8% łącznej ceny ofertowej.
Nie
zależnie od powyższego Odwołujący odwołał się do kalkulacji zgodnie ze
wspomnianym
„Regulaminem honorarium architekta”, gdzie wynagrodzenie za nadzór
autorski przyjmuje się średnio jako 15% wartości prac projektowych. Ponieważ według
uzupełniających wyjaśnień TPF wartość prac projektowych wynosi 1258112,80 zł (suma na
Sygn. akt KIO 2399/18
dole tabeli nr 2 na str. 5), oszacowanie
wartości nadzoru autorskiego jako średnio 18% tej
kwoty daje 226
460,30 zł. Natomiast wg formularza ofertowego TPF wartość nadzorów
autorskich wynosi 34920 zł (suma trzech kwot z formularza cenowego oferty część B, wiersz
7, 8 i 9).
Według tej metody niedoszacowanie wartości nadzorów wynosi 191540,30 zł,
ponieważ jest to kwota zbliżona do wyliczonej powyżej, zdaniem Odwołującego potwierdza
to poprawność wyliczenia niedoszacowania za nadzory autorskie.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w „Kosztorysie projektu” w pierwszych wyjaśnieniach,
w
części zatytułowanej „Etap IV – nadzór autorski, prawo opcji” podano: w wierszu „ilość
w
izyt w trakcie projektu” – 100 wizyt i ich koszt 13500,00 zł, w wierszu „czas trwania budowy
(tygodnie)
– nadzory” – 112 (ale nie podano kosztów), w wierszu „ilość przejazdów’ – 262 i
ich koszt 15
720,00 zł, co w sumie daje 29220,00 zł, co nie koresponduje z kwotą 15000,00 zł
podaną przez TPF w formularzu cenowymi oferty (w wierszu nr 7 części B formularza
cenowego z oferty TPF), co według Odwołującego potwierdza niedoszacowanie ceny
w ofercie.
Od
wołujący zarzucił, że w TPF w wyjaśnieniach uzupełniających nie wyjaśnił ani
wysokości wyceny nadzorów autorskich, ani nie przedstawił dowodów na poparcie
zaproponowanych cen (czy to z
oferty czy to z pierwszych wyjaśnień ceny), ani nie
przedstawił żadnych okoliczności sprzyjających i dostępnych tylko dla niego, które
pozwoliłyby mu na skalkulowanie ceny w takiej wysokości ( a siedziba tego wykonawcy oraz
adresy osób skierowanych do realizacji przeczą możliwości realizacji zamówienia za cenę
wskazaną w ofercie wykonawcy TPF).
7.
Odwołujący podał, że przyjęte w pkt 3 tabeli 2 z wyjaśnień uzupełniających TPF
czasy prac projektowych dla wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej przyjęto dla
architektów, projektantów, asystentów, personelu pomocniczego i pozostałych specjalistów
czas pracy 13 miesięcy, podczas gdy zgodnie z pkt 12 ppkt 1) SIWZ zakres ten należy
zrealizować do 12 miesięcy od daty podpisania umowy.
Odwołujący zarzucił, że potwierdza to nierzetelność sporządzenia kalkulacji ceny,
gdyż realizacja dokumentacji projektowej przez 13 miesięcy, jak przyjął w wycenie TPF,
stanowiłoby naruszenie umowy i skutkowałoby naliczeniem kar umownych w wysokości
68
634,00 zł [liczonej zgodnie z § 17 ust. 1 pkt 1 lit. a) projekt umowy jako 0,1% wartości
zamówienia brutto za każdy dzień, czyli 0,1% x 2 287 800,00 zł x 30 dni - 68 634,00 zł)].
8.
Odwołujący zwrócił uwagę, że podana w pkt 1 tabeli 2 z wyjaśnień uzupełniających
TPF wartość wykonania audytu energetycznego uwzględniającego kompleksową
termomodern
izację budynku tj. kwota 50043,00 zł nie jest tożsama z kwotą 93000,00 zł
Sygn. akt KIO 2399/18
podaną za ten sam zakres w pierwszym wierszu części A formularza cenowego oferty TPF.
Zgodnie z kosztorysem projektu TPF (patrz żółty wiersz na dole tabeli kosztorysu projektu)
marża przyjęta dla omawianego zadania to 5% (czyli mnożnik 1,05 podany w tabeli), zatem
powyższej różnicy, wynoszącej 42957 zł czyli aż 85,8% nie można w żaden sposób
utożsamiać z zyskiem. I nie ma wskazania, aby pozycja ta zawierała jakieś inne elementy,
zgodnie z wezwaniem Zama
wiającego do złożenia wyjaśnień.
Odwołujący zarzucił, że TPF wskazując w wyjaśnieniach uzupełniających odmienne
wartości od cen podanych w ofercie przedstawia wyliczenie nierealne, oderwane od
skalkulowanych na etapie ofertowania, przez co nie
wyjaśnia ceny oferty, ale próbuje
wykazywać, że dane prace można wykonać za tak naprawdę dowolną wartość, co stanowi o
nierzetelności wyjaśnień uzupełniających TPF.
9.
Odwołujący zrelacjonował, że Tabela 2 zawarta w wyjaśnieniach uzupełniających TPF
zawiera ceny składowe trzech elementów: audytu energetycznego (...) – wiersz nr 1,
elementy studium (...)
– wiersze nr 2, oraz kompleksową dokumentację (...) – wiersze nr 3,
a koszt
grup wierszy związanych z audytem energetycznym i elementami studium jest na
dole str. 4 podsumowany na kwotę 402073,30 zł, podobnie na dole str. 5 podsumowano
koszty z grupy wierszy nr 3 na kwotę 1258112,80 zł.
Odwołujący podniósł, że TPF nawet w sumowaniu nie zachował staranności, gdyż
suma kosztów z pierwszego sumowania, tj. zaczynając od kwoty 50 043,00 zł i kończąc na
kwocie 536
8,78 zł daje 393732,80 zł (a nie 402073,30 zł), a błąd w sumowaniu stanowi
pomyłkę o 2,1% z wartości poprawnej.
10.
Odwołujący zrelacjonował, że zarówno w „Kosztorysie projektu” z wyjaśnień TPF
z 4.06.2018, jak i w wyj
aśnieniach uzupełniających TPF w wierszach części 2 i 3 tabeli nr 1
pojawia się pozycja kosztowa odpowiednio „wizualizacja, inwentaryzacja” oraz „wizja lokalna
wraz z wstępną inwentaryzacją”. Zamawiający wraz z ogłoszeniem przetargu udostępnił
wielobranżową inwentaryzację obiektu, sporządzoną specjalnie pod kątem przedmiotowego
zamówienia, a w SIWZ nie oczekiwał jakichkolwiek dodatkowych (niepotrzebnych)
inwentaryzacji. Informacja o tym, że Zamawiający już wykonał i dysponuje inwentaryzacją
wielobranżową jest podana w kilku miejscach SIWZ, np. spis załączników (str. 25 SIWZ,
patrz załącznik 8), specyfikacja techniczna stanowiąca załącznik nr 5 do SIWZ (patrz
w
dolnej części strony nr 56 STWZ).
Odwołujący zarzucił, że skalkulowanie przez TPF niepotrzebnych kosztów potwierdza
nierzetelność sporządzenia kalkulacji ceny ofertowej.
11.
Sygn. akt KIO 2399/18
Odwołujący zrelacjonował, że w tabeli 2 uzupełniających wyjaśnień TPF podano
w wierszach
nr 2 dotyczących „Elementów Studium (...): dokumentację geologiczno-
inżynierską, wizję lokalną z wstępną inwentaryzacją, opracowania geodezyjne, opinię
BHP/sanitarną oraz warunki techniczne, uzgodnienia.
Odwołujący stwierdził, że powyższe pięć elementów nie stanowi opracowań
twórczych czy projektowych, gdyż są to opracowania określające stan faktyczny (inaczej:
badania, materiały do projektowania). A studium wykonalności nie może oceniać, czy stan
faktyczny jest prawidłowo zaprojektowany, bo ten nie jest projektowany. Dopiero na
podstawie tych materiałów projektanci sporządzają projekt, który jako opracowanie kreujące
nowy stan może być oceniane. Nie ma zatem logicznego uzasadnienia, aby w kosztach
wykonania elementów studium wykonalności zawarte były materiały (badania) do
projektowania, bo te nic podlegają ocenie.
Odwołujący zwrócił uwagę, że wynika to również ze specyfikacji technicznej dla
opracowania
elementów studium wykonalności (załącznik 12 do SIWZ), gdzie Zamawiający
wyraźnie wskazuje w pkt I co jest zakresem objętym przez studium – usuwanie azbestu,
termomodernizacja budynku
i rewitalizacja (roboty budowlane i prace związane
z
przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach EFS).
Wszystkie te elementy są zadaniami związanymi z planowanymi (projektowanymi) pracami,
a nic stanem istniejącym. Zamawiający nie oczekuje analiz studialnych dotyczących
materiałów, jakie wykonawca ma uzyskać, aby prawidłowo wykonać projekt, a oczekuje
analiz studialnych projektów i rozwiązań w nich zawartych.
Odwołujący zarzucił, że powyższe dowodzi nierzetelności wyjaśnień uzupełniających
TPF.
12.
Odwołujący zarzucił, że zgodnie z załącznikiem 5 do SIWZ tj. Specyfikacją techniczną
(patrz punkt III ppkt 17) w ofercie należało skalkulować opracowanie „opinii ornitologicznej”,
natomiast TPF w kosztorysie projektu skalkulował jedynie .inwentaryzacje przyrodniczo-
chipterologiczno-
ornitologiczną” (patrz jeden z niebieskich wierszy w kosztorysie projektu, na
kwotę 5000 zł). Inwentaryzacja jest opracowaniem nieporównywalnym zakresowo
(i
oczywiście kosztowo) do opinii. Opinia jest opracowaniem eksperckim, wymagającym
wiedzy specjalistycznej, a inwentaryzacja nie. W grupie skalkulowanych opinii (patrz trzy
kolejne niebieskie wiersze w kosztorysie projektu) nie ma opinii ornitologicznej, jest jedynie
opinia: BHP, sanitarno-higie
niczna, pożarowa.
Odwołujący podsumował, że łącznie powyższe (pkt 2-6) daje niedoszacowanie oferty
TPF na kwotę 155355,71 zł.
Sygn. akt KIO 2399/18
Odwołujący zauważył, że powyższa kwota niedoszacowania jest zbliżona do kwoty
niedoszacowania wyznaczonej wg r
ozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja
2004 r. w sprawie (
...) obliczania planowanych kosztów prac projektowych (Dz. U. Nr 130,
poz. 1389) oraz wg „Zasad wyceny prac projektowych Stowarzyszenia Architektów
Rzeczypospolitej Polskiej” (zastrzegając, że ponieważ źródła te podają analogiczną metodę,
poniżej podano wyliczenia odniesione do rozporządzenia). Zgodnie z § 10 rozporządzenia
planowane koszty prac projektowych
oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego W%,
wynoszącego w zaokrągleniu 4,3%, i planowanych kosztów robót budowlanych WRB.
Zamawiający podał planowane koszty robót budowlanych w Koncepcji programowo-
przestrzennej (p
atrz załącznik 7 do SIWZ pkt 10 na str. 110) w wysokości 76425000 zł netto.
Obliczając koszt sporządzenia projektu koncepcyjnego, który zgodnie z §10 rozporządzenia
wynosi 15%, planowan
y koszt prac projektowych objętych przedmiotowym zamówieniem to
3286
275 zł (liczone jako (4,3% x 76 425 000 zł) minus 15% za już opracowaną koncepcję i
plus 15% za przypa
dek przebudowy = 3 286 275 zł). Niedoszacowanie ceny TPF wg
powyższego wyliczenia wynosi 1 426 275 zł (liczone jako koszt wg rozporządzenia minus
cena z oferty TPF-
u, tj. 3 286 275 zł - 1 426 275 zł = 1 426 275 zł).
Odwołujący podniósł, że kolejnym potwierdzeniem niedoszacowania jest to,
iż Zamawiający w ogłoszeniu o przetargu podał szacunkową wartość zamówienia na kwotę
3121
413,39 zł netto, co po odjęciu ceny ofertowej TPF-u czyli kwoty 1860000 zł, daje
niedoszacowanie 1261
413,39 zł.
Z odpowiedzi na odwołanie wynika, że Zamawiający uznał za zasadne zarzuty
dotyczące sposobu i wysokości wyceny w ramach kosztorysu projektu kosztów wykonania
elementów studium wykonalności z pkt 5 i 11 uzasadnienia odwołania.
Zamawiający zgodził się z zarzutem, że projektant branży teletechnicznej powinien
być wpisany w koszty wykonania opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności”, gdyż
wg
„Koncepcji programowo-przestrzennej” (załącznik nr 7 do SIWZ) projekty teletechniczne
są niezbędne dla wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej dla budynku siedziby
„Katowic Miasta Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek”. Projekt ma obejmować
również wykonanie dokumentacji projektowej teletechnicznej m.in. instalacji SAP (system
sygnalizacji pożarowej), instalacji SSWiN (system alarmowy sygnalizacji włamania i napadu),
instalacji ETHERNET, instalacji oddymiania, instalacji RTV/SAT, instalacji monitoringu,
systemu
infrastruktury sieci dźwiękowej, systemu rejestracji nagrań, systemu podglądu wideo
oraz systemu interkomowego.
Zamawiający zgodził się również z twierdzeniem Odwołującego, że nie ma
uzasadnienia logicznego, aby w kosztach wykonania
elementów studium zawarte byty
Sygn. akt KIO 2399/18
materiały (badania) do projektowania, bo te nie podlegają ocenie. Zamawiający stwierdził, że
tylko jeden z elementów wymienionych przez Odwołującego jest potrzebny do sporządzenia
opracowan
ia. Zdaniem Zamawiającego dla prawidłowego wykonania opracowania
e
lementów studium wykonalności niezbędne są uzgodnienia (które zostały wymienione w pkt
2 tabeli 2 wyjaśnień, ostatnia rubryka „warunki techniczne i uzgodnienia”).
Zamawiający zauważył, że cena ofertowa Odwołującego jest wyższa tylko o ok 11%
od ceny oferty TPF, a wykonanie opracowania elemen
tów studium wykonalności zostało
przez Odwołującego wycenione na kwotę 30.750 zł, co stanowi tylko pół procenta ceny za
wykonanie tego opracowania podanej przez T
PF (549.072 zł).
W związku z powyższym Zamawiający stwierdził, iż wezwanie, do którego
zobowiązała go Izba w poprzedniej sprawie dotyczy tylko wykazania, że cena za wykonanie
elementów studium wykonalności została ujęta w całości ceny ofertowej. Jednak z uwagi na
powyższe braki Zamawiający stwierdził, że wyjaśnienia dotyczące zaproponowanej ceny
ofertowej zostały sporządzone nierzetelnie.
Po czym Zamawiający przytoczył brzmienie art. 186 ust. 3 i 6 pkt 3 lit. b ustawy pzp.
Na pytanie Izby, czy pow
yższe stanowisko należy poczytać za uwzględnienie
zarzutów odwołania w całości, Zamawiający odpowiedział twierdząco.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie i Przystępujący w piśmie z 27 listopada
2018 r. zgłosili wniosek o odrzucenie odwołania (pozostawienia bez rozpoznania) w zakresie
zarzutów dotyczących:
1) wyceny prac proje
ktantów i architektów w odniesieniu do wykonywania prac
projektowych (pkt 1, 2, 3, 4, 7 uzasadnienia
odwołania), gdyż na sposób wyceny pracy
projektantów Odwołujący powinien był wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu;
2)
usług związanych z pełnieniem nadzoru autorskiego nad realizacją robót budowlanych
(
pkt 6 uzasadnienia odwołania), gdyż Odwołujący podniósł taki zarzut już w pierwszym
odwołaniu, ale z uwagi na brak jego uzasadnienia, Izba nie odniosła się do niego, na co
nie złożono skargi;
3)
wartości audytu energetycznego (pkt 8 i 9 uzasadnienia odwołania), gdyż niespójności w
kosztorysie
przedłożonym w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień w trybie art. 90
ustawy pzp były omawiane na pierwszej rozprawie przez Izbą;
4)
ujęcia w kosztorysie projektu pozycji wizualizacja, inwentaryzacja oraz wizja lokalna
Sygn. akt KIO 2399/18
wraz z wstępną inwentaryzacją, które zdaniem Odwołującego są kosztami
niepotrzebnymi (pkt 10 uzasadnienia odwołania), gdyż na sposób sporządzenia
kosztorysu projektu,
w tym na ujęcie tych pozycji w kosztorysie projektu (karcie projektu)
można było wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu;
5) opracowania opinii ornitologicznej (
pkt 12 odwołania), gdyż na sposób wyceny tego
opracowania Odwołujący powinien był wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, wpis od niego został
uiszczony, a
Przystępujący zgłosił sprzeciw co do powyższej czynności Zamawiającego –
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Z uwagi na br
ak podstaw do odrzucenia odwołania w całości lub umorzenia
postępowania odwoławczego , Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie,
podczas której Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe
stanowiska.
Po przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Stron (w tym Przystępującego)
postępowania odwoławczego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy,
jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, piśmie Przystępującego z 27 listopada 2018 r., a także
wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła,
co
następuje:
Zgodnie z
art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby
Odwołujący ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia,
w
którym złożył ofertę. Tym samym Odwołujący może ponieść szkodę w związku
z zarz
ucanym Zamawiającemu naruszeniem przepisów ustawy pzp, gdyż zaniechanie
odrzucenia oferty
Przystępującego uniemożliwia Odwołującemu uzyskanie przedmiotowego
zamówienia, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć.
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne dla sprawy
W poprzedniej sprawie (prowadzonej pod sygn. akt KIO 1435/18)
między tymi
samymi Stronami i
z udziałem tego samego Przystępującego Izba rozpoznała zarzut
Odwołującego naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 pzp
Sygn. akt KIO 2399/18
– przez zaniechanie odrzucenia oferty TPF, pomimo że zawiera rażąco niską cenę z uwagi
na niewykazanie
przez Przystępującego w złożonych w trybie art. 90 ust. 1 pzp
wyjaśnieniach, że tak nie jest.
Odwołujący w poprzednim odwołaniu podnosił w szczególności, że w zawartym
w wy
jaśnieniach kosztorysie projektu uwzględniona została cena dokumentacji projektowej,
audytu energetycznego oraz usług objętych prawem opcji, natomiast nie uwzględnia on ceny
wykonania elementów studium wykonalności. Odwołujący wywodził, że skoro w formularzu
ofertowym TPF wykonania takiego opracowania została określona na 549.072,00 zł, na taką
kwotę kosztorys projektu jest niedoszacowany, pomimo zbieżności ceny oferty z formularza
ofertowego i podsumowania kosztorysu projektu opiewających na 2.287.800 zł
(w kosztorysie o 1 gr mniej).
Ponadto Odwołujący podnosił, że pomiędzy kwotami podanymi w formularzu
cenowym TPF a kwotami podanymi
następnie w kosztorysie projektu istnieje szereg
istotnych różnic w odniesieniu do: po pierwsze – audytu energetycznego (odpowiednio
93.000,00 zł i 50.043,00 zł, po drugie – usług objętych prawem opcji (odpowiednio
55.800,00 zł i 111.242,46 zł), po trzecie – dokumentacji projektowej (odpowiednio
1.264.800,00 zł i 1.698.714,53 zł).
Odwołujący wspomniał również, że kosztorys zawiera również wiele pozycji
niepasujących do przedmiotu niniejszego postępowania jak na przykład projekt koncepcyjny,
którego wykonanie nie jest konieczne albowiem został on wykonany przez zamawiającego.
Odwołujący stanął na stanowisku, że de facto nie doszło do złożenia wyjaśnień,
albowiem są one pobieżne, a z przedłożonego wyliczenia w żaden sposób nie wynika, w jaki
sposób określona została cena wykonania elementów studium wykonalności. Pominięcie
tego elementu oznacza, że całą kalkulację należy uznać za nierzetelną, a TPF nie
udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska.
Izba
ustaliła wówczas, że w Formularzu cenowym (str. 9-10 oferty), sporządzonym
według opracowanego przez Zamawiającego wzoru (załącznik nr 2 do SIWZ) TPF wycenił
poszczególne elementy w następujący sposób: A. Wykonanie dokumentacji projektowej,
audytu energet
ycznego i opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności” – 2.219.166,00
zł brutto, w tym wartość opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności” (zgodnie z
wytycznymi zawartymi w załączniku nr 12) – 549.072,00 zł brutto, B. Zamówienia objęte
prawem opcji
– 68.634,00 zł brutto.
Pismem z 28 maja 2018 r. Z
amawiający wezwał TPF na podstawie art. 90 ust. 1 pzp,
wskazując że cena oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia
powiększonej od należny podatek od towarów i usług, do złożenia wyjaśnień, w tym o
złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny, określając ich zakres przez przywołanie
Sygn. akt KIO 2399/18
wyliczenia zawartego w lit a)-e) wskazanego przepisu ustawy pzp.
w szczególności w zakresie:
W piśmie z 4 czerwca 2018 r. TPF złożył m.in. „Kosztorys projektu – Kartę Projektu” ,
wyszczególniając pozycje kosztorysowe inwestycji w podziale na IV etapy: I – PK (Prace
koncepcyjne, II
– PB (Projekt Budowlany), III – PW (Projekt Wykonawczy), IV – nadzór
autorski, prawo opcji
i przypisując koszt w odniesieniu do każdego z elementów (pozycji).
Łączny koszt to 1 859 999,99 zł netto, 2 287 799,99 zł brutto.
W tak ustalonych okolicznościach Izba rozpatrzyła powyższy zarzut w następujący
sposób.
Po pierwsze,
Izba stwierdziła, że zbieżność ceny ofertowej w formularzu ofertowym i
całkowitego kosztu wszystkich elementów projektu z kosztorysu projektu (różnica 1 gr)
skłania wręcz do wniosku, że w kosztorysie tym ujęto koszt wykonania całego zakresu
zamówienia, w tym wykonania elementów studium wykonalności.
Po drugie, p
onieważ w wezwaniu z 28 maja 2018 r. Zamawiający ograniczył się do
powielenia brzmienia art. 90 ust. 1 ustawy pzp
i nie sprecyzował, jakie elementy budzą jego
wątpliwości, a także nie wyraził oczekiwania, aby wyjaśnienia ujmowały wycenę według czy
ch
oćby w nawiązaniu do pozycji z formularza ofertowego, według Izby przyjąć należało,
że pozostawił TPF swobodę co do sposobu wykazania braku rażąco niskiego poziomu ceny
oferty.
Po trzecie, Izba stwierdziła, że ponieważ ani Zamawiający, ani Odwołujący nie
zakwestionowali ani
wysokości żadnego z elementów kosztowych wycenionych przez TPF
w kosztorysie pro
jektu (a składających się na cenę oferty), ani wyjaśnień TPF w pozostałym
zakresie
– nie sposób uznać tych wyjaśnień za potwierdzające rażąco niską cenę oferty.
Po czw
arte, Izba uznała jednak, że świetle złożonych wyjaśnień – porównania
wyceny w kosztorysie projektu oraz wyceny w formularzu cenowym
– może budzić
wątpliwości, czy TPF rzeczywiście uwzględnił w cenie ofertowej koszt wykonania elementów
studium wykonalności. Stąd Izba – uwzględniając, że orzecznictwo i doktryna dopuszcza
możliwość zwrócenia się do wykonawcy, który złożył wyjaśnienia niepotwierdzające,
że zaoferowana cena jest rażąco niska, o dalsze wyjaśnienia kosztów czy założeń przyjętych
do kalkulacji, kt
óre wzbudzają wątpliwości zamawiającego – nakazała Zamawiającemu dla
rozwiania wątpliwości w ramach powtórzonych czynności skierowanie do TPF dodatkowego
wezwania na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy pzp,
biorąc również pod uwagę, że koszt
wątpliwego elementu określono na 549.072,00 zł, co stanowi 24% ceny ofertowej, a zatem
istotną wartościowo część przedmiotu zamówienia. W pkt 1B sentencji wyroku z 6 sierpnia
2018 r. zostało to sformułowane jako nakazanie wezwania TPF na podstawie art. 90 ust. 1
pzp
do złożenia dodatkowych wyjaśnień dotyczących sposobu i wysokości wyceny w ramach
Sygn. akt KIO 2399/18
Kosztorysu projektu kosztów wykonania elementów studium wykonalności w wysokości
549
072,00 zł brutto ujętych w Formularzu cenowym.
Po piąte, w odniesieniu do dostrzeżonych przez Odwołującego różnic wysokości kwot
pomiędzy formularzem cenowym a kosztorysem projektu, Izba uznała za błędne
automatyczne przyjmowanie, jak uczynił to Odwołujący, że pozycjom tak samo nazwanym
w obu dokumentach (nawe
t obejmującym ten sam zakres) jako audyt energetyczny winny
być przypisane te same wartości. Izba podzieliła stanowisko Przystępującego,
że rozbieżności te mogą wynikać z różnic pomiędzy kosztami, jakie ma ponieść wykonawca
w odniesieniu do danej pozycji,
a kwotą, jaką chce uzyskać za zrealizowanie przedmiotu
zamówienia w danym zakresie, odzwierciedloną w formularzu cenowym.
Po szóste, Izba podzieliła także stanowisko Przystępującego, że błędne
i nieuzasa
dnione jest porównywanie kwoty 55.800,00 zł netto z formularza ofertowego,
odnoszącej się do zamówień objętych prawem opcji, do kwoty 111.242,46 zł z kosztorysu
projektu w sytuacji, gdy ta druga
obejmuje szerszy zakres niż ta pierwsza, bo także koszty
okołokontraktowe, rezerwę na ryzyka i koszty nieprzewidziane, co wynika z wyjaśnień.
Po siódme, Izby podzieliła nadto stanowisko Przystępującego, że błędne
i nieuzasadn
ione jest porównanie wartości 1.264.800,00 zł netto z formularza cenowego
przypisanej do wykonania kompleksowej dokume
ntacji projektowej do wartości 1.698,53 zł
(netto ?, brutto ?), skoro nie wiadomo
, jak wartość ta została obliczona przez Odwołującego,
tj. jakiego zakresu rzeczowego dotyczy
, bo Odwołujący dokonał obliczeń własnych, nie
wskazując według jakich założeń, a w kosztorysie projektu pozycji o takiej nazwie jak
w formularzu cenow
ym w ogóle nie ma.
Reasumując, Izba w poprzedniej sprawie de facto jedynie częściowo uwzględniła
zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny oferty TPF sformułowany w poprzednim odwołaniu
Budoprojektu.
Z kolei ponieważ wezwanie skierowane przez Zamawiającego w piśmie z 16 sierpnia
2018 r. odzwierciedla treść sentencji wyroku Izby z 6 sierpnia 2018 r., co zostało dodatkowo
potwierdz
one w odpowiedzi na odwołanie, nie ma podstaw do przyjęcia, że Zamawiający
domagał się również dodatkowych wyjaśnień w szerszym zakresie.
W piśmie z 21 sierpnia 2018 r. TPF wyjaśnił, że metodyka wyceny kosztów
wykonania przedmiotu zamówienia została oparta na szacowaniu wielkości zaangażowania
zasobów ludzkich niezbędnych do zrealizowania przedmiotu zamówienia, gdyż właśnie
koszty osobowe są najistotniejszym elementem kosztowym projektu. Jednocześnie szacując
cenę oferty, wziął pod uwagę etapy realizacji projektu zgodnie z metodyką prowadzenia tego
typu projektów, niezależnie od tego, jakie pozycje Zamawiający wskazał w SIWZ
Sygn. akt KIO 2399/18
w formularzu cenowym.
Następnie TPF wyjaśnił, że zaangażowanie zasobu projektowego mierzone jest
w jednostkach FTE (full time equivalent). Jedna jednostka FTE =
zaangażowanie jednego
zasobu ludzkiego w projekcie przez jeden
pełny miesiąc w standardowym wymiarze pracy,
a
więc 8 godzin dziennie. Stąd z punktu widzenia obliczenia kosztów projektu istotne jest
określenie czasu, jaki każdy członek zespołu musi przeznaczyć na realizację swoich zadań.
W dużym uproszczeniu koszty zasobów ludzkich są proporcjonalne do sumarycznego czasu,
jaki będą musieli poświęcić podczas realizacji projektu i można ja pomnożyć przez
roboczogodzinę.
TPF wyjaśnił również, że przedmiot zamówienia będzie realizowany przez jeden
zespół projektowy, co według niego wynika z SIWZ, gdzie Zamawiający wymagał jednego
zespołu projektowego dla całej inwestycji.
Odnośnie okres realizacji przedmiotu zamówienia TPF wyjaśnił, że zarówno
rozpoczęcie wykonywania dokumentacji projektowej jak i opracowania „Elementy Studium
Wykonalności” realizowane jest równocześnie od podpisania umowy przez okres kolejnych
12 lub 13 miesięcy, zgodnie z § 3 umowy {którego postanowienia w zakresie pkt 1 i 2
przytoczył} – stąd należało przyjąć 13 miesięcy zaangażowania na wykonanie dokumentacji
projektowej wraz ze studium wykonalności i dokonać odpowiedniego szacowania zasobem
ludzkim.
W tabeli nr 1 przedstawiono zbiorcze
zestawienie pracowników „zobrazowanych
w
ramach współczynnika 1 FTE (100%)”
P
odano następujące koszty roboczogodziny personelu projektowego: dla architekta,
projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych, projektanta w zakresie sieci (...)
kanalizacyjnych,
projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz projektanta
drogowego
– po 42 zł/r-g, a dla każdego z dwóch asystentów – po 22 zł/r-g, co dało koszt
dziennego pełnego zaangażowania odpowiednio w wysokości po 336 zł i 176 zł oraz koszt
miesięczny pełnego zaangażowania odpowiednio w wysokości po 7056 zł i 3696 zł, przy
czym wskazano 13 miesięcy, co dało w podsumowaniu 42672 zł.
TPF zaznaczył pod tabelą, że takie wynagrodzenie inżynierów jest dużo wyższe niż
średnie stawki panujące na rynku, gdyż według raportu Sedlak@Sedlak ze stycznia 2018 r.
średnie zarobki architektów to 4660 zł brutto (i załączył stosowny wyciąg z tego raportu).
W tabeli nr 2 pisma TPF
TPF przedstawił zestawienie pracowników według
współczynnika FTE w rozbiciu na „Wartość wykonania opracowania Elementy Studium
Wykonalności zgodnie z wytycznymi zawartymi w załączniku nr 12” (pkt 2 tabeli) i „Wartość
wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej z uwzględnieniem wszystkich czynności
określonych w Specyfikacji Technicznej oraz uzyskanie decyzji i pozwoleniu na budowę” (pkt
Sygn. akt KIO 2399/18
3 tabeli).
Przed tym w pkt 1 wyszczególniono „Wartość wykonania audytu energetycznego
uwzględniającego kompleksową termomodernizację budynku” z kosztem jednostkowym
wynoszącym 50043,00 zł
W ramach 2 pkt
wskazano odpowiednio „% zaangażowanie miesięczne [FTE]” oraz
„koszt jednostkowy” przy założeniu 13-miesięcznego okresu dla odpowiednio: dwóch
architektów – po 26% i 23849,28 zł , projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych,
projektanta w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych, projektanta
w specjalności konstrukcyjno-
budowlanej oraz projektanta drogowego
– po 43 % i 39443,04 zł, a dla każdego z dwóch
asystentów – po 100% i 48048 zł, co po zsumowaniu z również wyszczególnionymi w tym
pkt: dokumentacją geologiczno-geotechniczną (4 tys. zł), wizją lokalną z wstępną
inwentaryzacją (10 tys. zł), opracowaniem geodezyjnym (4,5 tys. zł), opinią BHP/sanitarną
(5004,30 zł), dokumentacją środowiskową (13250 zł) i warunkami technicznymi –
uzgodnieniami (5368,78 zł), dało w podsumowaniu 402073,30 zł.
W ramach 3 pkt wskazano odpowiednio „% zaangażowanie miesięczne [FTE]” oraz
„koszt jednostkowy” przy założeniu 13-miesięcznego okresu dla odpowiednio: dwóch
architektów – po 74% i 67878,72 zł, (pierwszego) projektanta w zakresie sieci (...)
elektroenergetycznych, (pierwszego) projektanta w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych,
(pierwszego) projektanta
w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz projektanta
drogowego
– po 57 % i 52284,96 zł, (drugiego) projektanta w zakresie sieci (...)
elektroenergetycznych, (drugiego) projektanta w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych,
(drugiego)
projektanta
w
specjalności
konstrukcyjno-budowlanej,
projektanta
teletechnicznego oraz personelu pomocniczego/ pozostałych specjalistów – po 100%
i
91728 zł, dwóch asystentów – po 100% i 48048 zł, a dla kosztorysanta budowalnego
założono 7- miesięczny okres i zaangażowanie na poziomie 70%, co dało koszt jednostkowy
34574,40 zł, co po zsumowaniu z również wyszczególnionymi w tym pkt: wizją lokalną
z
wstępną inwentaryzacją (4,5 tys. zł), opracowaniem geodezyjnym (11 tys. zł),
dokumentacją geologiczno-geotechniczną (11 tys. zł), dokumentacją środowiskową (52750
zł), ekspertyzami technicznymi pożarowymi, instalacji, systemów p.poż, opinią pożarową
(163473,80 zł), analizą akustyczną (24600 zł), opinią BHP/sanitarną (25021,50 zł) i
warunkami technicznymi
– uzgodnieniami (31559,82 zł), dało w podsumowaniu 1258112,80
zł.
Jak przekonująco objaśnił Przystępujący na rozprawie, a o co nie był uprzednio
dopytywany przez Zamawiającego, w tabeli nr 2 wyjaśnień uzupełniających nie wskazano
liczby osób przeznaczonych do realizacji zamówienia, a jedynie skład zespołu, który TPF
przeznaczył do realizacji tego zamówienia. Przy czym kolumna „% zaangażowanie
miesięczne” wskazuje, że w takim stopniu dane stanowisko będzie zaangażowane
Sygn. akt KIO 2399/18
w
realizację elementów studium wykonalności. Stąd nawet w przypadku wskazania 100%
za
angażowania nie oznacza to, że jest to jedna osoba, gdyż mogą być to równie dobrze
dwie osoby, co opisano na 2 str. wyjaśnień. W sumie wykazuje to zaangażowanie
w
stosunku do każdego miesiąca. Wiąże się to z tym, ze ten zespól w okresie 13 miesięcy
będzie wykonywał oba wymagane opracowania, co nie oznacza, że osoby wchodzące
w
skład tego zespołu nie będą również wykonywać pracy w pozostałym czasie. Zgodnie
z
metodyką FTE w przypadku, gdy zaangażowanie danego stanowiska przekracza 100%
(a
tak jest w przy wzięciu pod uwagę obu opracowań do wykonania), należy wyodrębnić
kolejną pozycję z takim stanowiskiem. Wskazanie przy projektancie teletechnicznym 100%
nie oznacza, że to będzie jedna osoba, a wskazuje jedynie na liczbę godzin konieczną do
wykonania tego zakresu (1 etat prz
eliczeniowy). Stąd bezprzedmiotowe jest twierdzenie,
że skoro konieczne jest zaangażowanie dwóch projektantów z uwagi na zakres ich
uprawnień, to według wyjaśnień obaj mają pracować na cały etat.
W tyc
h okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Według art. 90 pzp:
– [ust.1] jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w
szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
– [ust. 1a] w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
Sygn. akt KIO 2399/18
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej
z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności
istotnej zmiany cen rynkowych, zama
wiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1.
– [ust. 2] Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
spoczywa na wykonawcy.
– [ust. 3] Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Jednocześnie zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W pierwszej kolejności należy rozważyć co oznacza termin „rażąco niska cena”
używany w powyżej przywołanych przepisach.
Jak trafnie zauważono w wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 28 kwietnia
2008
r. (sygn. akt XIX Ga 128/08), przepisy ustawy pzp nie określają bowiem definicji pojęcia
rażąco niskiej ceny. Punktem odniesienia do jej określenia jest przedmiot zamówienia
i
przyjąć można, że cena rażąco niska to taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna
w
porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych
w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Przy braku takiej legalnej definicji „rażąco niskiej ceny” orzecznictwo sądów
okręgowych oraz Krajowej Izby Odwoławczej, a wcześniej orzecznictwo arbitrażowe,
wypracowało pewne cząstkowe lub opisowe rozumienie tego pojęcia. I tak w wyroku Izby
z
28 marca 2013 r. (sygn. akt KIO 592/13) zauważono, że o cenie rażąco niskiej można
mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy
przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Ponadto w wyroku Izby z 4 sierpnia 2011 r.
(sygn. akt KIO 1562/11) wskazano, że cena rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego wartości, a rzeczona różnica nie będzie
uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi danemu wykonawcy, bez strat
i
finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie umowne,
zamówienie to wykonać. W podsumowaniu stwierdzono, że cena rażąco niska jest ceną
nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot
Sygn. akt KIO 2399/18
zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów
i w
takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym
ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży
i
jej otoczeniu biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność
i
funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. Podobnie
według powszechnie przywoływanej w doktrynie i orzecznictwie definicji zawartej
w
uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX
Ga 3/07) o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy
zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie
od
realiów rynkowych. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu
lub wytworzenia albo oferowanie usług za symboliczną kwotę. Wreszcie Sąd Okręgowy
w
Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn. akt XII Ga 88/09) wskazał
następujące kryteria określające cenę rażąco niską: odbieganie całkowitej ceny oferty od cen
obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia
przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny, której realizacja nie pozwala
na
utrzymanie rentowności wykonawcy na tym zadaniu; niewiarygodność ceny z powodu
oderwania jej od realiów rynkowych.
Ponadto w opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych dotyczącej ceny rażąco
niskiej [opublikowanej w serwisie internetowym UZP] zbieżnie z powyższym wskazano m.in.,
że ustawa pzp wprowadzając możliwość odrzucenia oferty przez zamawiającego z powodu
rażąco niskiej ceny, nie precyzuje jednak tego pojęcia. Nie definiują go również przepisy
dyrektyw Unii Europejskiej będące u podstaw przedmiotowej regulacji. Znaczenia tego
wyrażenia nie wyjaśnia również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
[obecnie
– Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w skrócie „TSUE”]. Mając na
względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za ofertę z rażąco niską ceną można
uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych
podobnych zamówień. Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych,
wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy,
roboty budowlanej.
Pomimo generalnej adek
watności powyższych definicji, występowanie w nich, po
pierwsze
– nieostrych terminów definiujących (takich jak „nierealistyczność”,
„niewiarygodność”, „nieadekwatność”, „znaczne odbieganie” etc.), po drugie – terminów
niewyraźnych (takich jak „nieopłacalność”, „koszt wytworzenia”, „rentowność na zadaniu”),
powoduje, że mają one ograniczoną przydatność przy rozstrzyganiu konkretnych
przypadków wystąpienia rażąco niskiej ceny. W szczególności powyższe definicje nie
Sygn. akt KIO 2399/18
wyjaśniają, jakiego rodzaju koszty przedsiębiorstwa ma pokrywać cena ofertowa ani nie
wskazują do jakich wskaźników lub progów rentowności postulat opłacalności ceny się
odnosi (np. w jakim stopniu zaoferowana cena ma wpływać na wynik finansowy całej
jednostki lub jej inne wskaźniki ekonomiczne, chociażby wskaźniki płynności finansowej).
Wydaje się, że co do zasady rażąco niską będzie cena niepokrywająca średniego
jednostkowego kosztu zmiennego wykonania, czyli pogarszająca wynik finansowy
przedsiębiorstwa. Zawsze jednak konieczne jest, aby cena oferty była rażąco niska
w stosunku do
przedmiotu zamówienia, a dokładniej – jak wynika z przywołanych powyżej
wypowiedzi orzecznictwa i opinii UZP
– jego wartości rynkowej. W konsekwencji wartość
rynkowa przedmiotu zamówienia, obejmująca jego pełny zakres i wszystkie konieczne
do
jego wykonania nakłady kosztowe, ustalana przez porównanie cen występujących
w
danej branży dla określonego asortymentu, stanowić będzie punkt odniesienia dla ceny
rażąco niskiej.
W tej sprawie zwraca uwagę, że cena oferty Przystępującego niewiele odbiega od
ceny oferty Odwołującego. Przede wszystkim wycena kwestionowanego elementu
zamówienia (wykonania opracowania pn. „Elementy studium wykonalności) w ofercie TPF
jest na poziomie wielokrotnie wyższym niż w ofercie Budoprojektu.
W
drugiej kolejności Izba uznała za celowe rozważenie ciężaru dowodu w przypadku
zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny w kontekście granic kognicji Izby, a więc relacji
przepisów art. 190 ust. 1 i 1a oraz art. 192 ust. 7 pzp.
Według art. 190 ust. 1 pzp strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są
obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne,
przy czym dowody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej
można przedstawiać do zamknięcia rozprawy. Jednakże zgodnie z art. 190 ust. 1a pzp
ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją
złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego (pkt 1), a jeżeli nie
jest
– na zamawiającym (pkt 2). Zdaniem składu orzekającego Izby powyższa regulacja
wprowadzająca szczególny rozkładu ciężaru dowodu w toku postępowania odwoławczego
w
odniesieniu do rażąco niskiej ceny oferty, musi być odczytywana w powiązaniu
z
poprzedzającym art. 190 ust. 1 pzp, a także z uwzględnieniem normy art. 192 ust. 7 pzp.
Zgodnie z tym ostatnim przepisem Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie
były zawarte w odwołaniu. Oznacza to, że niezależnie od wskazania w odwołaniu przepisu,
którego naruszenie jest zarzucane zamawiającemu, Izba jest uprawniona do oceny
prawidłowości zachowania zamawiającego (podjętych czynności lub zaniechania czynności),
jedynie przez pryzmat sprecyzowanych w odwołaniu okoliczności faktycznych i prawnych
uzasadniających jego wniesienie. Mają one decydujące znaczenie dla ustalenia granic
Sygn. akt KIO 2399/18
kognicji Izby przy rozpoznaniu sprawy, gdyż konstytuują zarzut podlegający rozpoznaniu.
Krajowa Izba Odwoławcza wielokrotnie wypowiadała się w tym przedmiocie.
W
szczególności w wyroku z 1 grudnia 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 1633/09) Izba wskazała,
że zarzut odwołania stanowi wskazanie czynności lub zaniechanej czynności zamawiającego
(arg. z art. 180 ust. 1 pzp) oraz okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających jego
wniesienie. Trafność takiego stanowiska została potwierdzona w orzecznictwie sądów
okręgowych, w szczególności w wyroku z 25 maja 2012 r. (sygn. akt XII Ga 92/12) Sąd
Okręgowy w Gdańsku wywiódł, że Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu, przy czym stawianego przez wykonawcę zarzutu nie należy
rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale również jako wskazane
okoliczności faktyczne, które podważają prawidłowość czynności zamawiającego i mają
wpływ na sytuację wykonawcy.
W konsekwencji o il
e dowody na mocy art. 190 ust. 1 pzp odwołujący może
przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy, o tyle okoliczności, z których chce wywodzić skutki
prawne musi uprzednio zawrzeć w odwołaniu, pod rygorem ich nieuwzględnienia przez Izbę
z uwagi na art. 192 ust. 7 pzp.
Należy bowiem rozgraniczyć okoliczności faktyczne
konstytuujące zarzut, czyli określone twierdzenia o faktach, z których wywodzone są skutki
prawne, od dowodów na ich poparcie. Wprowadzony w art. 190 ust. 1a pzp szczególny
rozkład ciężaru dowodu, nie zmienia tego, że wpierw muszą zaistnieć w postępowaniu
odwoławczym fakty, z których wywodzone są skutki prawne. Stąd odwołanie, które inicjuje
postępowanie odwoławcze, zawsze musi zawierać okoliczności uzasadniające zarzucenie
zamawiającemu naruszenia przepisów ustawy pzp, również gdy chodzi o art. 89 ust. 1 pkt 4
lub art. 90 ust. 3 ustawy pzp. Przy czym nie może się to sprowadzać do samego twierdzenia,
że cena oferty (nie) jest rażąco niska, czy też twierdzenia, że ocena wyjaśnień (nie) powinna
prowadz
ić do takiej oceny, gdyż należy skonkretyzować okoliczności faktyczne, które
w
danej sprawie pozwalają na wyprowadzenie takiego wniosku.
W tej sprawie w odwołaniu, jak to powyżej zrelacjonowano, w 12 pkt uzasadnienia
odwołania opisano okoliczności faktyczne, które zdaniem Odwołującego świadczą o tym,
że Zamawiający nie miał podstaw, aby pozytywnie ocenić złożone na jego żądanie
dodatkowe
wyjaśnienia TPF.
Wobec tego rozpoznając sprawę w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba
stwierdziła, że należy uznać je za bezzasadne, podzielając w pełni stanowisko
Przystępującego wyrażone w złożonym w toku postępowania odwoławczego piśmie.
Odnośnie argumentacji Odwołującego dotyczącej rzekomej niedopuszczalności
wezwania przez
Zamawiającego TPF do złożenia kolejnych wyjaśnień, wskazać jedynie
należy, że jak to powyżej ustalono, Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 6 sierpnia
Sygn. akt KIO 2399/18
2018 r.
nakazała Zamawiającemu wystosowanie takiego wezwania. Jeśli Odwołujący nie
zgadzał się z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej, powinien wnieść skargę na
przedmiotowy wyrok, czego jednak Odwołujący nie uczynił. Obecne twierdzenia
Odwołującego dotyczące nieprawidłowości działań Zamawiającego w tym zakresie są
jed
ynie polemiką z ostatecznym wyrokiem Izby
W ocenie Izby TPF
w obu złożonych wyjaśnieniach odpowiedział na wszystkie
pytania zadane przez Zamawiającego. Wbrew twierdzeniom Odwołującego nie było rolą TPF
odpowiadać na pytania, jakie nie zostały zadane, w tym domyślanie się, jakie dodatkowe
treści, o które Zamawiający wprost nie pytał, zawrzeć w wyjaśnieniach.
O
dwołujący nie wykazał w odwołaniu, aby TPF nie ujął w cenie oferty jakiegoś kosztu
wymaganego przez SIWZ, a niezbędnego do realizacji przedmiotu zamówienia. Jak już
powyżej wskazano z faktu, że ciężar dowodu ciąży na wykonawcy, który złożył wyjaśnienia,
nie wynika zwolnienie Odwołującego z ogólnych zasad sporządzania i wnoszenia odwołań.
Odwołujący z całą pewnością zobowiązany jest prawidłowo sformułować zarzuty, wskazując
ich podstawę prawną i faktyczną oraz przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń.
Odwołujący wyliczył w sposób zupełnie dowolny i niewiarygodny, biorąc pod uwagę cenę
jego własnej oferty, w tym za zakres dotyczący elementów studium wykonalności,
że niedoszacowanie ceny oferty TPF wynosi ponad 1,5 mln złotych, przy czym wyliczenie to
nie zostało poparte ani jednym dowodem wskazującym na adekwatność tych obliczeń w
kontekście stawianego zarzutu.
{ad
pkt 1 uzasadnienia odwołania}
TPF wyjaśnił, że przedstawił w ofercie cztery firmy stanowiące potencjalnych
po
dwykonawców przy realizacji zamówienia. Podano również wskazanych przez
Odwołującego projektantów. Przy czym oba te elementy nie mają ze sobą związku.
W
szczególności żadna ze spółek wskazanych przez Odwołującego na str. 8. nie była na
etapie składania oferty planowanym podwykonawcą TPF. Nie jest zrozumiałe, w jakim celu
Odwołujący wskazał listę podwykonawców w kontekście rzekomo wskazanych w
wyjaśnieniach przez TPF umów o pracę.
W
żadnym miejscu wyjaśnień TPF nie wskazał, że przy szacowaniu ceny oferty
prz
yjął koszty miesięczne dotyczące pracowników zatrudnionych na podstawie kodeksu
pracy. Tym samym twierdzenia Odwołującego są oczywiście sprzeczne z treścią wyjaśnień.
Na str. 2.
wyjaśnień uzupełniających TPF porównał jedynie wynagrodzenia, jakie
płaci, do obowiązujących stawek rynkowych
Niezależnie od powyższego Odwołujący i tak nie wskazał, dlaczego właściwie koszty
wskazane w wyjaśnieniach są niewłaściwe. Zarzut nie został zatem skonkretyzowany w
kierunku wykazania rażąco niskiego poziomu tych kosztów.
Sygn. akt KIO 2399/18
{ad pkt 2 uzasadnienia odwołania}
Zarzut nie został wystarczająco uargumentowany, a tym bardziej nie został poparty
dowodami. Po pierwsze,
nie istnieją normy czy też przepisy prawa regulujące, że jest to
zakres 10-
20%. Należy to zatem potraktować jako twierdzenie Odwołującego przyjęte tylko
i
wyłącznie na potrzeby odwołania. Co więcej Odwołujący podał zakres od 10%do 20%, a na
potrzeby wyliczeń w odwołaniu przyjął wartość 20%, nie podając żadnego merytorycznego
uzasadnienia.
Odwołujący z art. 20 ust. 2 Prawa budowlanego wywodzi, że niezbędne jest
zatrudnienie co najmniej 2 osób z uprawnieniami do projektowania. Prawo budowalne nie
przewiduje w swojej nomenklaturze stanowiska np. sprawdzający w specjalności
konstrukcyjno-
budowlanej. Jednak TPF uwzględnił dokonywanie sprawdzania projektów,
dlatego też w przedmiotowej tabeli umieszczeni są podwójni projektanci (tabela ze str. 5
wyjaśnień).
Do tej kwoty należy zgodnie z twierdzeniem Odwołującego dodać 20% – tj. kwotę
89526,52 zł (447 632,64 zł x 20%). 447632,64 zł + 89 526,52 = 537159,17 zł. TPF
na przedmiotowe prace
przeznaczył w wyjaśnieniach 711.809,28 zł (co wskazał również
Odwołujący), a więc kwotę dużo wyższą niż wynika z zawyżonych kalkulacji Odwołującego
wykonanej według dowolnie przyjętych założeń.
{ad p
kt 3 uzasadnienia odwołania}
Odwołujący swoje wywody opiera na „Regulaminie honorarium architekta”
opublikowanego przez Izbę Architektów Rzeczpospolitej Polskiej. W pierwszej kolejności
wskazać należy, że nie jest to dokument posiadający rangę przepisu prawa, określający
wysokość wynagrodzenia (jak chociażby przepisy o minimalnym wynagrodzeniu). Już sama
ta okoliczność wskazuje, że cała argumentacja oparta na takim dokumencie, jest oparta na
przewidywaniach, prognozach czy też raczej aspiracjach pewnej grupy zawodowej co do
wysokości stawki godzinowej.
Izba nie dała wiary (a dowodów żadnych nie przedłożono), aby stawki wskazane
w
tym dokumencie były stawkami realnie funkcjonującymi na rynku. Gdyby przyjąć
wskazywaną przez Odwołującego stawkę 400 zł/godzinę, architekt powinien zarabiać 67200
zł miesięcznie (21 dni roboczych x 8 godzin x 400 zł). Odwołujący, jeśli chciałby, aby jego
argumentację traktować poważnie, powinien przedstawić umowy, z których wynika, że takie
wynagrodzenie płaci swoim architektom. Oczywistym jest, że takich umów Odwołujący nie
przedstawił, gdyż takie stawki w ogóle na rynku nie istnieją.
Ponadto Odwołujący powoływany przez siebie dokument traktuje wybiórczo,
wskazując jedynie na maksymalną wskazaną tam stawkę, w ogóle pomijając cel i funkcję
tego dokumentu.
Sygn. akt KIO 2399/18
Po pierwsze,
według przedmiotowego dokument przez pojęcie „architekt” rozumiane
jest jako
„firma projektowa, jej reprezentant lub osoba fizyczna posiadająca, zgodnie
z
obowiązującym prawem, uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie, wpisana na listę członków właściwej okręgowej Izby Architektów
(Zleceniobiorca)
”.
W Regulaminie rzeczywiście wskazano stawki godzinowe prezentuje się następująco:
§ 8 HONORARIUM GODZINOWE
1. Honoraria godzinowe są liczone na podstawie stawki godzinowej zgodnie z Tabelą
nr 2 opierając się na szacunkowym planie wymaganego czasu, potrzebnego do wykonania
świadczenia. Jeżeli ustalenie wymaganego czasu jest niemożliwe, to honorarium liczy się
według stawki godzinowej zgodnie z udokumentowanym czasem, odpowiednio do
wyznaczników podanych poniżej:
TABELA nr 2
Za prace standardowo świadczone przez szefa biura architektonicznego lub wysoko
kwalifikowanego projektanta
– 320-600 PLN / godz.
Z
a prace, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza zawodowa architekta –
standardowo świadczone przez architekta prowadzącego projekt – 160-300 PLN /godz.
Z
a prace, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza zawodowa – standardowo
świadczone przez architekta asystenta prowadzącego projekt – 120-260 PLN 1/ godz.
Za prace, dla których niezbędne są kwalifikacje kreślarza lub Innego pracownika
technicznego lub administracyjnego
– 80-200 PLN / 1 godz.
Natomiast Odwołujący pominął już zakres tego, co mieści się w wartości
roboczogodziny, a według w § 9 WYKONANIE PROJEKTÓW WIELOBRANŻOWYCH do
takiej stawki należy wliczyć następujące elementy: ppkt. 1. Honorarium ARCHITEKTA
obejmuje wynagrodzenie zaangażowanych w projekt projektantów branżowych. Podział
honorarium na poszczególne branże uzależniony jest od indywidualnego zaangażowania
projektantów w pracach przy tworzeniu projektu. Tym samym stawka za 1 godzinę obejmuje
pracę więcej niż 1 osoby. Można przyjąć, że stawka taka obejmuje po prostu wykonanie
projektu, niezależnie od liczby zatrudnionych osób.
Odwołujący przyjął stawkę za roboczogodzinę: 400 zł dla architekta oraz 300 zł dla
asystenta, co daje stawkę 700 zł/roboczogodzinę. Przy czym absurdalne jest wskazywanie
prz
ez Odwołującego, że asystent zarabia 100 zł mniej od wysoko wykwalifikowanego
a
rchitekta. Natomiast Odwołujący nie odjął z kalkulacji ceny projektantów branżowych i nie
zrobił tego zapewne z powodu, że cena oferty nie jest w tym aspekcie rażąco niska.
Odwołujący dla wszystkich osób wskazanych w tabeli przyjął wynagrodzenie jak dla
architekta, podczas gdy akurat architekt to tylko 1 z wielu sp
ecjalistów wskazanych w tabeli
Sygn. akt KIO 2399/18
niezbędnych do realizacji przedmiotu zamówienia.
Nawet jeśli zgodnie ze wskazanym przez Odwołującego Regulaminem i sposobem
kal
kulacji odwołującego, przyjąć stawkę najwyższą, a więc 600zł/godzinę, przy wskazanym w
tabeli 3 ze strony 5 pisma zaangażowaniu specjalistów 74% w miesiącu dla architekta
zaangażowanego na100% przez 13 miesięcy 998400 zł w stosunku do kwoty 934207,69 zł z
podsumowania z pkt 3 tabeli nr 2 wyjaśnień uzupełniających
Powyższe potwierdza, iż niezależnie od przyjętej metody, jeśli jest ona przyjęta w
sposób prawidłowy, kalkulacja daje zbliżone wartości dla wykonania dokumentacji
projektowej.
Odnosząc się do twierdzeń Odwołującego o błędnym zinterpretowaniu zarobków
architektów podanych w raporcie Sedlak&Sedlak, Izba podziela stanowisko,. że opracowanie
to podaje ceny rynkowe i jest jednym z bardziej wiarygodnych na rynku, powszechnie
używanym przez przedsiębiorców opracowaniem. Co więcej, jest ono nierzadko
przywoływane w toku postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Z kolei kwota, jaką podaje Odwołujący, a więc 400 zł za roboczogodzinę, nie jest
poparta żadnymi dowodami, które w szczególności wskazywałyby, że ma zastosowanie dla
takiej inwestycji, jak
objęta usługą w przedmiotowym postępowaniu.
Natomiast
Przystępujący
dodatkowo
wykazał
załączonymi
do
pisma
zanonimizowanymi umowami, oświadczeniem architekta oraz asystenta architekta
potwierdzającymi ich wynagrodzenie.
{ad. pkt 4 uzasadnienia odwołania}
Izba nie znalazła podstaw, aby zakwestionować, że TPF uwzględniło pracę dwóch
projektantów branży teletechnicznych, a więc projektanta oraz sprawdzającego. W tabeli
wyjaśnień uzupełniających jest to stanowisko uwzględnione w charakterze 100%
zaangażowania dla obu projektantów łącznie, a nie – jak spekulował Odwołujący – dla
jednego.
Zapotrzebowanie na pracę projektantów w przedmiotowej branży została
oszacowana przez TPF czasochłonność w wymiarze średnio 160 godzin miesięcznie, co
przełożyło się na uwzględnieniu w kosztorysie jednego etatu. Zamawiający nie narzucił
sposobu prezentacji kosztów, nie sposób taki nie wynika też z przepisów prawa, stąd też
TPF wskazał całość kosztów dla usług projektanta teletechnicznego w jednej w pozycji.
W odniesieniu do pozo
stałych branż projektanci rozdzieleni są na dwie pozycję ponieważ
całkowite zaangażowanie przekracza jedne etat i nie ma możliwości wykazania, że ktoś
pracuje np. w charakterze 157% etatu, jak np. w przypadku wykazanego projektanta
konstrukcyjno-budowlanego.
Podkreślić należy, że Odwołujący nie kwestionuje samej pracochłonności pracy
Sygn. akt KIO 2399/18
projektanta teletechnicznego, a jedynie stawkę. W szczególności Odwołujący nie wskazał,
że nie jest możliwe wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie usług projektanta
teletec
hnicznego w wymiarze średnio 160 godzin miesięcznie.
{ad
pkt 5 uzasadnienia odwołania}
Izba uznała za przekonujące i znajdujące oparcie w dokumentacji postępowania
stanowisko Przystępującego TPF, że nie pominięto żadnego ze wskazanych przez
Odwołującego kosztów. Po pierwsze, zakres teletechniczny, na który powołuję się
Odwołujący, znajduje się w dokumentacji projektowej, a nie w specyfikacji technicznej dla
„Elementów Studium Wykonalności”, a po drugie, teletechnicy, o których mowa uwzględnieni
są w ramach przedmiotowej usługi (o czym wspominał sam Odwołujący) jako jeden zespół
i
nie można postawić tezy ze ich koszt nie jest uwzględniany..
Zgodn
ie z załącznikiem nr 5 do SIWZ – Specyfikacją Techniczną w ramach
dokumentacji projektowej wycenionej w poz. 3 for
mularza ofertowego „Wartość Wykonania
kompleksowej dokumentacji projektowej z uwzględnieniem wszystkich czynności
określonych w Specyfikacji Technicznej (załącznik nr 5) oraz uzyskaniem decyzji o
pozwoleniu na budowę” należy opracować (pkt 2.1.3 na str. 11 załącznika nr 5) w zakresie:
-
instalacji i urządzeń wewnętrznych wszystkich branż, niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania obiektu, w tym .in..:
- instalacji elektrycznej i teletechnicznej (m.in. zasilania i gniazd wtykowych,
oświetlenie podstawowe i awaryjne, oddymianie, systemy sygnalizacji pożarowej,
sieci telekomunikacyjne i LAN, instalacje RTV/SAT, system wewnętrznych linii
zasilających (WLZ), rozdzielnie, instalacje uziemienia i odgromowe);
- elektroakustyki (w tym m.in. system infrastruktury sie
ci dźwiękowej, systemy
elektroakustyczne poszczególnych pomieszczeń, systemy rejestracji nagrań, system
interkomowy, system podglądu wideo, system tłumaczeń symultanicznych, system Digital
Signage, dla osób niedosłyszących zastosowanie systemu induktofonicznego z pętlą
indukcyjną, systemy nagłośnieniowe poszczególnych
Odwołujący powołuje się na załącznik nr 12 do SIWZ „Specyfikacja teletechniczna dla
opracowania Elementów Studium Wykonalności” w sposób bardzo wybiórczy. Stwierdził
jedynie, iż należy wykonać takie opracowanie osobno dla kolejno: 1. Usuwania azbestu (…),
2. Termomodernizacji budynku (...); 3.
Rewitalizacji (roboty budowlane i prace związane z
przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach EFS)
(...). Nie odnosi
się natomiast do szczegółowego zakresu, który jest stosunkowo ograniczony
i nie zawiera nawet wszystkich elementów typowych dla dokumentacji studyjnej.
Zgodnie z wymaganiami wspo
mnianego załącznika 12 do SIZW w pkt III „Struktura
Opracowania
” określono:
Sygn. akt KIO 2399/18
Ka
żde z przedmiotowych opracowań powinno zawierać następujące rozdziały/dane:
6. Zakres rzeczowo-finansowy projektu
6.1 Wariant bezinwestycyjny
W tym wariancie należy przedstawić aktualny stan infrastruktury, wskazując przy tym
dotychczasowe rozwiązania
6.2 Wariant inwestycyjny
W tym rozdziale należy:
-
określić stan projektowy, w tym zasadności zaproponowanych w projekcie rozwiązań
technicznych i technologicznych, należy wykazać, E zaproponowane rozwiązanie jest
wykonalne pod względem technicznym/technologicznym zgodnie z najlepszą praktyką
w
danej dziedzinie, zgodnie z obowiązującymi normami, efektywnie pod względem
energetycznym, optymalnie pod względem zaspokojenia popytu, przedstawiającego
optymalny stosunek jakości do ceny, a także najbardziej odpowiednie spośród rozważanych
opcji. Analiza powinna uwzględniać również informację na temat wariantów alternatywnych
dla projektu, uwzględniając ryzyko związane ze skutkami zmiany klimatu i ekstremalnymi
zderzeniami pogodowymi”
Co więcej w dalszej części załącznika nr 12 Zamawiający podał w pkt IV
p
odstawowe dokumenty w oparciu o które należy wykonać opracowanie:
7
Opracowanie wykonane przez Wykonawcy powinny m.in.'
a.
Być zgodne z obowiązująca na dzień zlecenia wersją:
- Regulaminu Konkursu;
- Przewodnikiem
dla beneficjantów (...), Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WSL
2014-2020;
-
wytycznych programowych w zakresie kwalifikowania wydatków z EFRR w ramach RPO
Województwa Śląskiego lata 2014-2020,
- W
ytycznych w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych
w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020,
-
Regulacji unijnych i krajowych dotyczących pomocy publicznych (...),
-
Podręcznika wnioskodawcy i beneficjenta programów polityki spójności 2014-2020
w zakresie informacji i promocji,
-
wytycznych w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów
operacyjnych na lata 2014-2020,
-
Uchwały Komitety Monitorującego RPO WSL 2014-2020 odnoszącego się do danego typu
projektu,
b.
uwzględniać:
Sygn. akt KIO 2399/18
-
wszystkie pozostałe, mające zastosowanie wymagania, określone prze Instytucję
Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata
20142020
c.
być wykonanym na postawie aktualnych wytycznych oraz regionalnych, krajowych
i loka
lnych dokumentów strategicznych.
Natomiast w za
łączniku nr 5 do SIWZ – „Specyfikacji Technicznej dla opracowania
kompleksowej dokumentacji projektowej dla przebudowy budynku dla docelowego jego
funkcjonowania, prac remontowych, ulepszeń, które dostosują obiekt do aktualnie
obowiązujących przepisów wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę zgodnie z Ustawą
Prawo Budowla
ne z dnia 07.07.1994r. z późn. zm.” w zakresie realizacji inwestycji widnieje
jednoznaczny zapis w pkt Il:
Przedmiotową dokumentację należy wykonać na podstawie:
- ekspertyz stanu technicznego (...)
- Koncepcji programowo-przestrzennej opracowanej dla potrzeb budynku siedziby Katowice
Miasto Ogrodów — Instytucja Kultury im. K. Bochenek, marzec 2017.
Wedle powyższego zakres opracowania został przez Zamawiającego jasno
sprecyzowany a nadinterpretacja Odwołującego nie ma swojego odzwierciedlenia
w zapisach SIWZ.
Odnosząc się z kolei do kwestii termomodernizacji budynku, sam Odwołujący
wskazał, że koszty z tym związane zostały wskazane w wyjaśnieniach – w pozycji 1 tabeli na
stronie 4. Odwołujący kwestionuje jedynie miejsce ujęcia tych kosztów, zatem jest to zarzut
co do formy wyjaśnień. Innych zarzutów w tym zakresie Odwołujący nie sformułował.
{a
d. pkt 6 uzasadnienia odwołania}
Izba podziela stanowi
sko Zamawiającego i Przystępującego. że przedmiotowy zarzut
w zakresie nadzorów autorskich jest spóźniony, gdyż jego podstawą faktyczną jest treść
pierwszych wyjaśnień TPF oraz oferty TPF. tj. okoliczności znanych Odwołującemu od
pierwotnej oceny ofert or
az od zapoznania się z pierwszymi wyjaśnieniami w zakresie
rażąco niskiej ceny. Stąd też zarzut należy pozostawić bez rozpoznania.
Niezależnie od powyższego Przystępujący wyjaśnił, że łączny koszt nadzorów
autorskich na budowie wynosi 13500 zł, a pozostałe zsumowane przez Odwołującego
pozycje nie dotyczą nadzorów autorskich. Wskazywana ilość przejazdów, to koszt, jaki
zakłada TPF w związku ze spotkaniami z Zamawiającym w trakcie realizacji, zbieraniem
uzgodnień z urzędów itp., a zatem pozycja ta nie ma nic wspólnego z nadzorami autorskimi,
do których odnosi się Odwołujący.
{ad
pkt 7 uzasadnienia odwołania}
Przedmiotowy zarzut jest nieprzydatny w kontekście wykazywania rażąco niskiej
Sygn. akt KIO 2399/18
ceny, gdyż Odwołujący zarzuca, że TPF w wyjaśnieniach przyjął zbyt wysokie koszty,
obejmujące aż 13 miesięcy pracy specjalistów, podczas gdy według Odwołującego można
przyjąć tylko 12 miesięcy pracy. Zatem zarzut ten w ogóle nie dotyczy rażąco niskiej ceny
czy też zaniżenia kosztów lub ich nieujęcia w cenie oferty.
Z wyjaśnień TPF jednoznacznie wynika, że oba opracowania są wykonywane tym
samym zespołem, a dla wykonania każdego z nich przyjęto terminy określone przez
Zamawiającego we wzorze umowy, których postanowienia zostały wręcz przytoczone (str. 3
wyjaśnień z 21 sierpnia 2018 r.). W wyjaśnieniach ustalono termin na 13 miesięcy, ponieważ
dopiero po tym czasie skończy się opracowanie ostatniej dokumentacji, zaś 1 zespół będzie
realizował obie dokumentacje.
{ad
pkt 8 uzasadnienia odwołania}
Przedmiotowy zarzut jest niezrozumia
ły, właściwie nie wynika z niego, co Odwołujący
zarzuca cenie oferty TPF,
można z jego treści wręcz wnioskować, że zarzuca zbyt wysoką
marżę.
Przystępujący przekonująco wskazał, że zgodnie z tabelą z pierwszych wyjaśnień
marża liczona jest od całkowitych kosztów, a nie od kosztów każdej osobnej pozycji
wskazanej w tabeli. Sposób kalkulacji marży jest tylko i wyłącznie strategią danego
wykonawcy.
{ad
pkt 9 uzasadnienia odwołania}
Również ten zarzut nie wskazuje, że cena jest rażąco niska lub też, że nie ujęto
w
cenie oferty wszystkich kosztów. Błąd w sumowaniu wynosi mniej niż 10 tysięcy złotych
i
nie wpływa w żaden sposób na szacowanie ceny czy też na jej rzetelność i realność.
Odwołujący zarzuca, że TPF wskazał koszty w wysokości niższej niż 402.073,30
złote. Jednak koszty niższe niż cena oferty to tylko argument przemawiający za tym, że cena
nie jest rażąco niska.
{ad
pkt 10 uzasadnienia odwołania}:
Kolejny raz Odwołujący nie wskazuje, w jaki sposób ujęcie przedmiotowych kosztów
ma wskazywać na to, że cena oferty TPF jest rażąco niska lub też nie obejmuje wszystkich
kosztów realizacji przedmiotu zamówienia. Z argumentacji Odwołującego wynika co
najwyżej, że TPF zawyżył cenę oferty, ujmując w niej koszty, które nie są wymagane SIWZ.
Nawet, gdyby tak było to nie jest to podstawa odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4pzp.
Zgodnie
z zapisami SIWZ, TOM Il, OPZ pkt. 3.6 do obowiązków Wykonawcy w
ramach prac przedprojektowych należą: a) Wizja lokalna na obiekcie, b) Zakup i aktualizacja
podkładów geodezyjnych z zakresu lokalizacji, wysokości, uzbrojenia (…) j) Przygotowanie
kolorowej planszy zbiorczej terenu uzbrojenia istniejącego i projektowanego
Sygn. akt KIO 2399/18
Przekonuje zatem stanowisko Przystępującego, że koszty takie jak „wizualizacja,
inwentaryzacja” oraz „wizja lokalna wraz z wstępną inwentaryzacją” wcale nie są kosztami
niepotrzebnymi do re
alizacji przedmiotu zamówienia i ujęte są właśnie we wskazywanych
przez Odwołującego pozycjach.
{ad pkt 11 uzasadnienia odwołania}
Ponownie
Odwołujący nie wskazuje, w jaki sposób ujęcie przedmiotowych kosztów
ma wskazywać na to, że cena oferty TPF jest rażąco niską lub też nie obejmuje wszystkich
kosztów realizacji przedmiotu zamówienia. Z argumentacji Odwołującego wynika co
najwyżej, że TPF zawyżył cenę oferty, ujmując w niej koszty, które nie są wymagane SIWZ.
Nawet, gdyby tak było, nie jest to podstawa odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
4 pzp.
W odniesieniu do rzekomo niepot
rzebnych w wycenie elementów w tabeli dotyczącej
„Elementów Studium Wykonalności” wskazywanych przez Odwołującego: dokumentacji
geologiczno-
inżynierskiej, wizji lokalnej z wstępną inwentaryzacją, opracowania
geodezyjne
go i opinii BHP/sanitarna zauważyć należy, że aspekty te poruszone zostały w
s.i.w.z. TOM Il, OPZ pkt. 3.6:
a) Wizja lokalna na obiekcie
b)
Zakup i aktualizacja podkładów geodezyjnych z zakresu lokalizacji, wysokości, uzbrojenia
(…)
j)
Przygotowanie kolorowej planszy zbiorczej terenu uzbrojenia istniejącego i projektowanego
(…)
n) Niezbędne dokumenty do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę (o ile zajdzie taka potrzeba),
w tym: zgodę właściciela obiektu, szkic usytuowania obiektu budowlanego, opis zakresu i
sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych, opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi
i mienia, projekt rozbiórki i pozwolenie, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne
dokumenty wymagane przepisami szczególnymi;
(…)
r) Rozeznanie danych dotyczących zabezpieczenia inwestycji przed wpływem eksploatacji
górniczej, w tym przygotowanie przedmiarów różnicowych dot. zabezpieczenia inwestycji
przez wpływem eksploatacji górniczej (o ile zajdzie tka potrzeba)
Skoro wszystkie wymienione
przez TPF elementy znajdują się w postanowieniach
SIWZ miał prawo rzetelnie je skalkulować.
{ad pkt 12 uzasadnienia odwołania}
Przystępujący
wyjaśnił,
że
inwentaryzacja
przyrodniczo-chipterologiczno-
ornitologiczna jest wykonywana przez osobę o specjalistycznej wiedzy. W ramach
inwentaryzacji mieści się również opinia, co jest elementem oczywistym z racji technicznego
Sygn. akt KIO 2399/18
wykonania tego dokumentu. Inw
entaryzacja zawierająca opinię wykonywana jest przez
przyrodnika, który najpierw stwierdza, jakie gatunki ptaków zasiedlają inwestycję (trudno aby
osoba nie posiadająca specjalistycznej wiedzy dokonało takiego szacunku i oceny),
a
następnie bada wpływ ewentualnego zniszczenia siedlisk, płoszenia i niepokojenia danych
gatunków w ramach prowadzonej inwestycji. Z kolei jako oddzielne opinie zostały ujęte:
opinia BHP, sanitarno-
higieniczna, pożarowa, gdyż są to inwentaryzacje techniczne i TPF nie
umieszcza ich
w jednych pozycjach z inwentaryzacjami środowiskowymi.
Odwołujący nie przedstawił żadnego faktu stwierdzającego braku takiej opinii, ani nie
wykazał zaniżenia jej kosztu, stwierdzając tylko enigmatycznie, że jest ona nieporównywalna
kosztowo.
Jednocześnie Izba nie ma podstaw, aby odbierać Zamawiającemu prawo
do
wyjaśnienia swoich wątpliwości, stąd ma on w pełni możliwość kontynuowania badania,
czy cena oferty TPF
nie jest rażąco niska pod ich kątem, co wymaga ich sprecyzowania
w
wezwaniu w taki sposób, aby Wykonawca mógł je rozwiać.
Mając powyższe na uwadze, Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy
pzp
– orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w pkt 2 sentencji stosownie do
wyniku spraw, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 w zw. z art. 186 ust. 4 pzp. W pierwszej
kolejności zaliczono do tych kosztów uiszczony przez Odwołującego wpis – zgodnie z § 3 pkt
1 r
ozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierani
a wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 272). Ponadto stosownie
do
art. 186 ust. 4 pzp i § 5 ust. 3 pkt 2 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia zasądzono na
rzecz Przyst
ępującego poniesione przez niego koszty z tytułu uzasadnionych kosztów
w postaci
wynagrodzenia pełnomocnika, na podstawie rachunku złożonego do zamknięcia
rozprawy.
Przewodniczący:
………………………………
1. Oddala
odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża odwołującego Przedsiębiorstwo Spółdzielcze
BUDOPROJEKT z
siedzibą w Katowicach i
2.1.
zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7500 zł 00 gr
(słownie: siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez
powyższego odwołującego tytułem wpisu od odwołania.
2.2.
zasądza od odwołującego Przedsiębiorstwa Spółdzielczego BUDOPROJEKT
z siedzibą w Katowicach na rzecz przystępującego TPF sp. z o.o. z siedzibą
w Warszawie
kwotę 3600 zł (słownie: trzy tysiące sześćset złotych) tytułem
uzasadnionych
kosztów
strony
obejmujących
wynagrodzenie
pełnomocnika.
Sygn. akt KIO 2399/18
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r.
– Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) na niniejszy wyrok
– w terminie 7 dni
od
dnia jego doręczenia – przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej do Sądu Okręgowego w Katowicach.
Przewodniczący:
………………………………
Sygn. akt KIO 2399/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający Miasto Katowice prowadzi nap odstawie ustawy z dnia 29 stycznia
2004 r.
– Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2017 r. poz. 1579 ze zm.) {dalej również:
„ustawa pzp” lub „pzp”} w trybie przetargu nieograniczonego postępowanie o udzielenie
zamówienia na usługi pn. Wykonanie usług projektowych wraz z nadzorem autorskim pn.:
Przebudowa budynku siedziby „Katowice Miasto Ogrodów – Instytucja Kultury im. Krystyny
Bochenek” (nr postępowania BZP.271.1.69.2018)
Ogłoszenie o tym zamówieniu 4 kwietnia 2018 r. zostało opublikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej nr 2018/S_065 pod poz. 145000.
Wartość przedmiotowego zamówienia przekracza kwoty określone w przepisach
wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ustawy pzp.
7 listopada 2018
r. Zamawiający udostępnił Odwołującemu Przedsiębiorstwu
Spółdzielczemu BUDOPROJEKT z siedzibą w Katowicach {dalej również: „Budoprojekt”}
treść wyjaśnień zawartych przez TPF sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie {dalej również:
„TPF”} w piśmie z 21 sierpnia 2018 r.
19 listopada 2018
r. Odwołujący wniósł w formie pisemnej do Prezesa Krajowej Izby
Odwoławczej odwołanie od zaniechania odrzucenia oferty TPF.
Odwołujący zarzucił Zamawiającemu naruszenie art. 93 ust. 3 pzp – przez jego
niezastosowanie w
zględem oferty TPF.:
Odwołujący wniósł o uwzględnienie odwołania i nakazanie Zamawiającemu:
1.
Odrzucenia oferty wykonawcy TPF z powodu nieudzielenia wyjaśnień dotyczących
wyliczenia ceny oferty na potwierdzenie jej prawidłowej i rzetelnej kalkulacji.
2. W przypadku dokonania ponownego wyboru oferty najkorzystniejszej przed
rozstrzygnięciem niniejszego odwołania – unieważnienia czynności wyboru oferty
najkorzystniejszej.
Ponadto
Odwołujący sprecyzował powyższą listę zarzutów wskazanie następujących
okoliczności prawnych i faktycznych dla uzasadnienia wniesienia odwołania.
W odwołaniu w następujący sposób przedstawiono dotychczasowy przebieg
postępowania o udzielenie zamówienia.
Po otwarciu ofert Zamawiający powziął wątpliwości odnośnie rzetelności kalkulacji
ce
ny w ofercie wykonawcy TPF, w związku z czym na podstawie art. 90 ust. 1 pzp wezwał
Sygn. akt KIO 2399/18
tego wykonawcę pismem z 28 maja 2018 r. do udzielenia wyjaśnień oraz złożenia dowodów
wskazujących na prawidłowość wyliczenia ceny.
Wykonawca TPF udzielił 4 czerwca 2018 r. pisemne wyjaśnienia, do których dołączył
dowody ukazujące przyjęty sposób kalkulacji części ceny (bez uwzględnienia kosztów
sporządzenia studium wykonalności).
W związku z niepełnymi wyjaśnieniami Zamawiający wezwał ponownie TPF pismem
z 16 sierpnia 2018 r.
do uzupełnienia pierwotnych wyjaśnień, wskazując jako żądany zakres
wyjaśnień: 1) sposób i wysokość wyceny w ramach kosztorysu projektu, oraz 2) koszty
wykonania opracowania pn.
„Elementy Studium Wykonalności”.
Wykonawca TPF złożył 21 sierpnia 2018 roku wyjaśnienia uzupełniające, które
w
całości zastrzegł jako tajemnicę przedsiębiorstwa, co Zamawiający podtrzymał, nie
udostępniając ich na wniosek Odwołującego z 10 października 2018 r.
4 października 2018 roku Zamawiający dokonał wyboru oferty TPF jako
najkorzystniejszej.
Odwołujący wniósł na powyższą czynność Zamawiającego odwołanie, jednocześnie
domagając się odtajnienia wyjaśnień, co do których wykonawca TPF nie podjął właściwych
środków celem wykazania tajemnicy przedsiębiorstwa. Jednocześnie na wypadek
nieuwzględnienia powyższego zarzutu i wniosku o odtajnienie wyjaśnień Odwołujący
sformułował zarzut ewentualny, zarzucając nierzetelność kalkulacji cenowej.
Wyrokiem z
26 października 2018 r. w sprawie sygn. akt KIO 2132/18 Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględniła odwołanie i nakazała Zamawiającemu unieważnienie wyboru oferty
najkorzystniejszej oraz odtajn
ienie wyjaśnień uzupełniających.
30 października 2018 r. Odwołujący złożył Zamawiającemu wniosek o udostępnienie
odtajnionych wyjaśnień uzupełniających TPF, któremu Zamawiający uczynił zadość 7
listopada 2018 r.
Odwołujący (jako podsumowanie przywołanego w odwołaniu orzecznictwa Izby)
podniósł, że jedynie złożenie szczegółowych rzeczywistych wyjaśnień obala domniemanie
istnienia w
ofercie ceny rażąco niskiej. Powyższego nie wypełnią złożenie jakichkolwiek
wyjaśnień, w szczególności zaś złożenie wyjaśnień oderwanych od wcześniejszych
oświadczeń (w tym złożonych w ofercie).
Zdaniem Odwołującego analiza uzupełniających wyjaśnień wskazuje, że TPF
obowiązkowi temu nie podołał, gdyż był wzywany w zakresie: 1) sposobu i wysokości
wyceny w ramach kosztorysu projektu, 2)
kosztów wykonania opracowania pn.: „Elementy
Studium Wykonalności”, a podjął próbę wyjaśnień jedynie w zakresie sposobu wyceny z
pierwszego zakre
su i kosztów z drugiego zakresu, pomijając wyjaśnienia dla części
Sygn. akt KIO 2399/18
wysokości wyceny z pierwszego zakresu, w tym pomijając wyjaśnienia z zakresu kwoty za
nadzory autorskie.
Ponadto według Odwołującego nawet pobieżna analiza uzupełniających wyjaśnień
TPF wska
zuje, że suma poszczególnych pozycji wskazanych w tabelach nie odpowiada
wartościom wskazanym w ofercie TPF. Wyjaśnienia ceny oferty dotyczą ceny
zaproponowanej przez danego wykonawcę w postępowaniu, a nie jakiejkolwiek ceny. Bez
znaczenia pozostają wyjaśnienia, które miałyby wywoływać wrażenie, że zamówienie
możliwe jest do wykonania również za niższą cenę. Wyjaśnienia nie mają na celu wykazanie
najniższej ceny, za jaką da się zrealizować zamówienie, a muszą odnosić się do konkretnej
ceny wskazanej w oferc
ie w połączeniu z dostępnymi danemu wykonawcy szczególnymi
warunkami, które gwarantują prawidłowe wykonanie zamówienia za zaproponowane stawki.
Cena wykazywana w wyjaśnieniach nie może być więc ceną oderwaną od ceny wskazanej w
ofercie. Kalkulując ofertę wykonawcy bardzo dokładnie weryfikują dokumentację i następnie
dokładnie cenę wyliczają, przez co podana cena nie jest zaokrąglona do pełnych tysięcy czy
setek, ale jest podana z dokładnością do 1 grosza (w ofercie TPF z dokładnością do 50
groszy). Nie jest
więc to cena oderwana od rzeczywistości, ale cena skalkulowana przy
pomocy dostępnych wykonawcy środków. Wyjaśnienia ceny powinny więc polegać
na
wykazaniu Zamawiającemu sposobu zbudowania ceny oraz powinny być złożone przy
zastosowaniu dowodów, które potwierdzają rzetelność przyjętych i zaoferowanych stawek.
Dla profesjonalnego wykonawcy, który rzetelnie buduje cenę swojej oferty, nie powinno
stanowić najmniejszego problemu wyjaśnienie Zamawiającemu w jaki sposób skalkulował
cenę oferty, jakie przyjął wartości i z czego one wynikały. W sytuacji gdy wynikają one
z
dodatkowych dokumentów (oferty podwykonawców, umowy z personelem, umowy
handlowe, itp.) powinien on te dokumenty przedstawić dla wykazania rzetelności ceny. Nie
jest wystarczające li tylko wskazanie, że prawdopodobne jest zawarcie umowy o określonej
wartości. Konieczne jest przedstawienie umowy lub oferty z której dana wartość
Odwołujący sprecyzował, że szczegółowa analiza wyjaśnień uzupełniających TPF
wskazuje na następujące błędy i nierzetelności, które winny skutkować odrzuceniem oferty
ze względu na nieobalenie domniemania istnienia rażąco niskiej ceny w ofercie:
1.
Odwołujący zrelacjonował, że w ofercie TPF (patrz tabela z pkt 10 formularza oferty
na str.
7 oferty) podano cztery przedsiębiorstwa jako podwykonawców tj.: Cendos.pl S. S. –
w zakresie audytu energetycznego, Asagna
– w zakresie środowiskowym, Geo-Surucy – w
zakresie geodezji, Geostudio
– w zakresie geologii.
Z kolei w
wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia (patrz
wykaz z pkt 7
„Oświadczeń i dokumentów” TPF z 7.09.2018 r. oraz uzupełnienie wykazu
Sygn. akt KIO 2399/18
osób w piśmie TPF z 24.09.2018 r. podano następujące osoby: D.L. – projektant w
specjalności architektonicznej, M.K. – projektant w specjalności instalacyjnej w zakresie
sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych, M.R. – projektant w
specjalności instalacyjnej w zakresie sieci, instalacji i urządzeń cieplnych, wentylacyjnych,
gazowych, w
odociągowych i kanalizacyjnych, M.K. – projektant w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej, G.G.
– projektant w specjalności telekomunikacyjnej, P.C. –
proj
ektant w specjalności drogowej, L.J. – projektant w specjalności telekomunikacyjnej
radiowej.
Odwołujący podniósł, że wszyscy powyżej wymienieni projektanci prowadzą albo
działalności gospodarcze albo przedsiębiorstwa w zakresie projektowania: D.L. pracownię
„Eurytmia Pracownia Architektury P. P.-L., D.L.”, M.K. – jako prezes zarządu w
PROMONTEL sp. z o.o. (KRS 0000139478), M.R. i M.K.
– jako członkowie zarządu w RWK
Inżynierowie sp. z o.o. (KRS 0000452994), G.G. – pod firmą „G.G. GMG System mgr inż.
G.G.
” (REGON 141172000), P.C. – jako członek zarządu w CertusVia sp. z o.o. (KRS
0000476932), L.J.
–pod firmą „MALS L.J.” (REGON 360056817).
Odwołujący wywiódł, że ponieważ powyżej wymienione osoby jako przedsiębiorcy
lub osoby prowadzące przedsiębiorstwo nie pozostają z TPF w stosunku pracy (zgodnie
z Kodeksem pracy),
przyjęte w uzupełniających wyjaśnieniach TPF koszty miesięcznego
wynagrodzenia są niewłaściwe, gdyż dotyczą pracowników zatrudnionych na podstawie
kodeksu pracy.
2.
Odwołujący zrelacjonował, że w wyjaśnieniach uzupełniających TPF (pkt 3 tabeli 3)
podano następujący skład projektantów:
- architekt
– 67878,72 zł
- architekt
– 67878,72 zł
- projektant w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych
– 52284,96 zł
- projektant w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych
– 91728,00 zł
- projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych
– 52284,96 zł
- projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych
– 91728,00 zł
-
projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej – 52 284,96 zł
- projektant w specja
lności konstrukcyjno-budowlanej – 91 728,00 zł
- projektant teletechniczny
– 91728,00 zł
- projektant drogowy
– 52284,96 zł
Razem wartość pracy projektantów – 711.809,28 zł
Odwołujący podniósł, że w zw. z art. 20 ust. 2 Prawa budowlanego przedmiotowy
projekt budowlany będzie musiał być sprawdzony przez osoby posiadające uprawnienia
Sygn. akt KIO 2399/18
budowlane do projektowania bez ograniczeń w odpowiednich specjalnościach, a zatem
przewidzieć należy w każdej branży co najmniej dwie osoby z uprawnieniami
do p
rojektowania (projektanta i sprawdzającego).
Odwołujący zarzucił, że w wycenie nie uwzględniono kosztów pracy osób
sprawdzających, które powinny wynosić 10-20% wartości prac projektantów (biorąc pod
uwagę argumentację w wyjaśnieniach uzupełniających TPF o dysponowaniu wysokiej klasy
specjalistami, należy przyjąć maksymalny wskaźnik procentowy), co daje niedoszacowanie
wartości wykonania dokumentacji projektowej o 142.361.86 zł, co stanowi 7,6% łącznej ceny
ofertowej.
3.
Odwołujący zrelacjonował, że w wyjaśnieniach uzupełniających TPF (w tabeli 1)
podano następujące koszty roboczogodziny personelu projektowego: dla architekta,
projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych, projektanta w zakresie sieci (...)
kanalizacyjnych,
projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz projektanta
drogowego
– po 42 zł/r-g, a dla każdego z dwóch asystentów – po 22 zł/r-g.
Ponadto zgod
nie z tabelą 2 pisma TPF w wycenie przyjęto zaangażowanie dwóch
architektów oraz łącznie czterech asystentów (dwóch asystentów do opracowania
„Elementów Studium ...” i dwóch asystentów do wykonania kompleksowej dokumentacji
projektowej…). Obaj architekci zaangażowani przez 13 miesięcy przy studium w stopniu 26%
i przez 13 miesięcy przy dokumentacji w 74%, co łącznie daje 100% zaangażowania przez
13 miesięcy. Z kolei zaangażowanie każdego z czterech asystentów przyjęto 100% przez 13
miesięcy.
Odwołujący podniósł, że zgodnie z „Regulaminem honorarium architekta”,
publikowanego przez Izbę Architektów Rzeczypospolitej Polskiej (strona internetowa Izby >
regulacje prawne > honoraria architekta), przy kalkulacji w oparciu o stawki godzinowe
należy przyjmować:
-
za usługi, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza architekta – standardowo
świadczona przez architekta szefa projektu – 100+400 zł/r-g
- z
a usługi, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza architekta – standardowo
świadczone przez asystenta projektanta – 75+300 zł/r-g
Odwołujący stwierdził, że z uwagi na argumentację w wyjaśnieniach uzupełniających
TPF o dysponowaniu wysokiej klasy specjalistami,
należy przyjąć maksymalne stawki
godzinowe wg przywołanego wyżej regulaminu.
Odwołujący zarzucił, że niedoszacowanie wynagrodzenia architektów i ich
asystentów w wycenie TPF wynosi odpowiednio 89,5% i 92,7%. A przyjmując minimalne
stawki wg przywołanego regulaminu – odpowiednio 58% i 70,7%.
Sygn. akt KIO 2399/18
A o
statecznie niedoszacowanie kosztów związanych z pracą architektów i asystentów
wynosi:
- dla archite
któw: 2 osoby x (89,5% x 183456 zł) = 328386,24 zł (gdzie 183456 zł jest sumą
kosztów pracy architektów i asystentów z tabeli 2 pisma TPF);
-
dla asystentów: 4 osoby x (92,7% x 192192,00 zł) = 712647,93 zł (gdzie 192192 zł jest
sumą kosztów pracy asystentów z tabeli 2 TPF). ‘
- p
owyższe daje niedoszacowanie wartości wykonania dokumentacji projektowej aż
o
1041034,17 zł, co stanowi aż 55,9% łącznej ceny ofertowej.
Zdaniem Odwołującego powołane w wyjaśnieniach uzupełniających średnie zarobki
architektów wg raportu Sedlak@Sedlak zostały błędnie zinterpretowane przez TPF, gdyż
wskazane
4660 zł brutto to w istocie średnie zarobki architektów, a nie projektantów
architektów. Różnica pomiędzy tymi osobami sprowadza się do stwierdzenia, że architekt to
osoba, która ukończyła studia wyższe na kierunku architektura, z kolei projektant architekt to
osoba, która uzyskała dodatkowe uprawnienia budowlane (w tym celu musi odbyć praktykę
i
złożyć z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy).
Dodatkowo
Odwołujący podniósł ponownie, że osoby realizujące zamówienie nie
będą zatrudnione na podstawie umowy o pracę, a ponadto zarzucił, że raport ten nie odnosi
się do zaoferowanej ceny, gdyż nie odzwierciedla rzeczywistych zarobków osób
zatrudnionych przez TPF, ani do dostępnych TPF okoliczności pozwalających na
zmniejszenie ceny.
4.
Odwołujący zrelacjonował, że w wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu
zamówienia (patrz wykaz z punktu 7 „Oświadczeń i dokumentów” TPF z 7.09.2018 r. oraz
uzupełnienie wykazu osób z pisma TPF z 24.09.2018 r.) podano, że przewidziano dwóch
projektantów branży teletechnicznej: G.G. i L.J., a w wyjaśnieniach uzupełniających TPF (w
tabeli 1) uwzględniono jedynie jednego projektanta w branży teletechnicznej, zakładając
koszt jego pracy
w wysokości 91.728,00 zł.
Zdaniem Odwołującego należy zatem uznać, że nie uwzględniono kosztu pracy
drugiego projektanta, co przy analogicznych kwalifikacjach (uprawnieniach) i analogicznym
zakresie pracy daje niedoszacowanie ceny o 91728,
00 zł. Dodatkowo tym bardziej pominięto
koszt pracy spr
awdzającego (w kontekście pkt 2 powyżej), co daje kolejne niedoszacowanie
rzędu 18.345,60 zł (liczone jako 20% wartości pracy projektanta) – łącznie niedoszacowanie
wartości wykonania dokumentacji projektowej wynosi 110073,60 zł, co stanowi 5,9% łącznej
ceny ofertowej.
5.
Odwołujący podał, że w pkt I „Przedmiot zamówienia „Specyfikacji technicznej dla
Sygn. akt KIO 2399/18
opracowania pn. Elementy Studium Wykona
lności” (załącznik 12 do SIWZ) Zamawiający
określił: Wykonanie dla zadania inwestycyjnego (...) opracowania pn. Elementy Studium
Wykonalności” dla każdego z następujących zakresów osobno:1) usuwanie azbestu (...),
2) termomodernizacja budynku (...), 3)
rewitalizacja (roboty budowlane i prace związane
z
przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach KFS)
(...).
Odwołujący zrelacjonował, że w tabeli nr 2 z wyjaśnień uzupełniających TPF,
w
kalkulacji dotyczącej „Elementów studium...)” (patrz wiersze nr 2 tabeli), wyszczególniono
kolejno koszty: architekt
– 23849,00 zł, architekt – 23849,28 zł, projektant w zakresie sieci
(...) elektroenergetycznych
– 39443,04 zł, projektant w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych –
39443,04 zł, projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej – 39443,04 zł, projektant
drogowy
– 39 443,04 zł, asystent – 48048,00 zł, asystent – 48048,00 zł, dokumentacja
geologiczno-geotechniczna
– 4000 zł, wizja lokalna z wstępną inwentaryzacją –10000 zł,
opracowania geodezyjne
– 4500 zł, opinia BHP/sanitarna – 5004,30 zł, dokumentacja
środowiskowa – 13250,00 zł, warunki techniczne, uzgodnienia – 5368,78 zł
Odwołujący zarzucił, że w powyższych kosztach opracowania „Elementów studium
...
” pominięto udział dwóch projektantów w branży teletechnicznej (G.G. i L.T.),. których udział
w wykonaniu zamówienia TPF zadeklarował w wykazie osób (patrz pisma przywołane już
powyżej). Co więcej, ponieważ TPF podczas rozprawy w sprawach sygn. akt KIO 1435/18 i
KIO 1440/18 wskazywał, że to właśnie ci sami projektanci, którzy będą opracowywali projekt,
będą jednocześnie opracowywali elementy studium wykonalności, Brak spójności oraz
rzetelności w wyjaśnieniach.
Odwołujący dodał, że zgodnie z „Koncepcją Programowo Przestrzenną”
udostępnioną przez Zamawiającego (załącznik nr 7 do SIWZ) zakres przebudowy i ulepszeń
w branży teletechnicznej, zarówno przewodowej (pierwszy z pominiętych projektantów),
jak i
radiowej (drugi z pominiętych projektantów) będzie znaczny. Przykładowo przewidziano
cyfrową sieć audio-wideo, system interkomowy, system rejestracji dźwięku i nagłośnienia itd.
Co więcej przedmiotem projektu będzie przebudowa i ulepszenie wyposażenia Centrum
Kultury, czyli obiektu,
w którym głównym (zasadniczym) pomieszczeniem jest sala
widowiskowa, inne mniejsze sale np. sala teatralna Teatru Korez
itd. Stąd właśnie branża
telet
echniczna będzie stanowiła zasadniczą część tworzącą koszty opracowania.
Zatem
według Odwołującego TPF nie skalkulował kosztów wykonania elementów
studium w zakresie branży teletechnicznej. Ponieważ TPF nie różnicuje kosztów pracy
proje
ktantów w zakresie opracowania studium tj. każdy z projektantów poszczególnych branż
ma przypisane koszty 39443,04 zł, pominięcie kosztów pracy dwóch projektantów daje
niedoszacowanie wartości opracowania elementów studium o 78886,08 zł.
Sygn. akt KIO 2399/18
Ponadto
Odwołujący zarzucił, że w tabeli 2 w pozycji „Wartości wykonania
opracowania Elementów Studium Wykonalności zgodnie z wytycznymi zawartymi
w
załączniku nr 12” TPF nie uwzględniło elementów kosztowych związanych
z termomodernizacj
ą budynku, przenosząc do osobnej pozycji (do wiersza 1 tabeli), czyli
kompleksowej termomodernizacji
nie objęto Elementami studium, co jest wprost niezgodne
z
wymaganiami Zamawiającego.
6.
Odwołujący zarzucił, że podana w wierszu nr 7 w części B formularza cenowego
oferty
TPF cena jednostkowa za jeden nadzór autorski z pobytem projektanta na budowie tj.
kwota 150 zł netto (184,50 zł brutto) jest rażąco niedoszacowana w odniesieniu do realnych
kosztów z tym związanych, a ponadto jest niezgodna z kosztami podanymi w „Kosztorysie
projektu” z pierwszych wyjaśnień TPF z 4.06.2018 r.
Zdaniem Odwołującego ponieważ większość z projektantów wskazanych przez TPF
w wykazie osób, które będą uczestniczyć w wykonaniu zamówienia (patrz wykazy, o których
była mowa powyżej) zamieszkuje i pracuje w Warszawie, nawet zakładając wykorzystanie
samochodu służbowego (którego posiadanie wspomina TPF w pierwszych wyjaśnieniach)
na trasie Warszawa-Katowice-
Warszawa rzędu 600 km, przy minimalnym realnym spalaniu
6 l/100 km, i obecnych
kosztach paliwa rzędu 5 zł/l, koszt jednego przejazdu wynosi 180 zł
(liczone jako 6x6 l/100 km x 5 zł/l). Jest to więcej o 20% od ceny wskazanej przez TPF,
a
należy jeszcze uwzględnić wynagrodzenie za godziny pracy projektanta i inne koszty
eksploatacyjne pojazdu. Koszt przejazdu środkami komunikacji zbiorowej jest jeszcze
wyższy, bo rzędu 300 zł za przejazd tam i z powrotem.
Według Odwołującego uwzględniając stawkę wynagrodzenia architekta 300 zł/r-g,
(zgodnie z pkt
3 powyżej), czas potrzebny na przejazd ok. 6 godzin (tam i z powrotem) oraz
2 godziny pracy na miejscu budowy,
koszt pracy projektanta w związku z jednym nadzorem
autorskim
wynosi 1800 zł, a po dodaniu wyliczonych powyżej kosztów przejazdu, koszt
jednego nadzoru wynosi około 1980 zł.
Odwołujący podsumował, że ponieważ zgodnie z SIWZ należało przewidzieć 100
nadzorów autorskich z pobytem projektanta na budowie, podana przez TPF kwota za te
nadzory tj. 15 000 zł jest rażąco niedoszacowana w stosunku do rynkowej wynoszącej
198
000 zł, co daje niedoszacowanie wartości wykonania umowy aż o 183000,00 zł i stanowi
aż 9,8% łącznej ceny ofertowej.
Nie
zależnie od powyższego Odwołujący odwołał się do kalkulacji zgodnie ze
wspomnianym
„Regulaminem honorarium architekta”, gdzie wynagrodzenie za nadzór
autorski przyjmuje się średnio jako 15% wartości prac projektowych. Ponieważ według
uzupełniających wyjaśnień TPF wartość prac projektowych wynosi 1258112,80 zł (suma na
Sygn. akt KIO 2399/18
dole tabeli nr 2 na str. 5), oszacowanie
wartości nadzoru autorskiego jako średnio 18% tej
kwoty daje 226
460,30 zł. Natomiast wg formularza ofertowego TPF wartość nadzorów
autorskich wynosi 34920 zł (suma trzech kwot z formularza cenowego oferty część B, wiersz
7, 8 i 9).
Według tej metody niedoszacowanie wartości nadzorów wynosi 191540,30 zł,
ponieważ jest to kwota zbliżona do wyliczonej powyżej, zdaniem Odwołującego potwierdza
to poprawność wyliczenia niedoszacowania za nadzory autorskie.
Odwołujący zwrócił uwagę, że w „Kosztorysie projektu” w pierwszych wyjaśnieniach,
w
części zatytułowanej „Etap IV – nadzór autorski, prawo opcji” podano: w wierszu „ilość
w
izyt w trakcie projektu” – 100 wizyt i ich koszt 13500,00 zł, w wierszu „czas trwania budowy
(tygodnie)
– nadzory” – 112 (ale nie podano kosztów), w wierszu „ilość przejazdów’ – 262 i
ich koszt 15
720,00 zł, co w sumie daje 29220,00 zł, co nie koresponduje z kwotą 15000,00 zł
podaną przez TPF w formularzu cenowymi oferty (w wierszu nr 7 części B formularza
cenowego z oferty TPF), co według Odwołującego potwierdza niedoszacowanie ceny
w ofercie.
Od
wołujący zarzucił, że w TPF w wyjaśnieniach uzupełniających nie wyjaśnił ani
wysokości wyceny nadzorów autorskich, ani nie przedstawił dowodów na poparcie
zaproponowanych cen (czy to z
oferty czy to z pierwszych wyjaśnień ceny), ani nie
przedstawił żadnych okoliczności sprzyjających i dostępnych tylko dla niego, które
pozwoliłyby mu na skalkulowanie ceny w takiej wysokości ( a siedziba tego wykonawcy oraz
adresy osób skierowanych do realizacji przeczą możliwości realizacji zamówienia za cenę
wskazaną w ofercie wykonawcy TPF).
7.
Odwołujący podał, że przyjęte w pkt 3 tabeli 2 z wyjaśnień uzupełniających TPF
czasy prac projektowych dla wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej przyjęto dla
architektów, projektantów, asystentów, personelu pomocniczego i pozostałych specjalistów
czas pracy 13 miesięcy, podczas gdy zgodnie z pkt 12 ppkt 1) SIWZ zakres ten należy
zrealizować do 12 miesięcy od daty podpisania umowy.
Odwołujący zarzucił, że potwierdza to nierzetelność sporządzenia kalkulacji ceny,
gdyż realizacja dokumentacji projektowej przez 13 miesięcy, jak przyjął w wycenie TPF,
stanowiłoby naruszenie umowy i skutkowałoby naliczeniem kar umownych w wysokości
68
634,00 zł [liczonej zgodnie z § 17 ust. 1 pkt 1 lit. a) projekt umowy jako 0,1% wartości
zamówienia brutto za każdy dzień, czyli 0,1% x 2 287 800,00 zł x 30 dni - 68 634,00 zł)].
8.
Odwołujący zwrócił uwagę, że podana w pkt 1 tabeli 2 z wyjaśnień uzupełniających
TPF wartość wykonania audytu energetycznego uwzględniającego kompleksową
termomodern
izację budynku tj. kwota 50043,00 zł nie jest tożsama z kwotą 93000,00 zł
Sygn. akt KIO 2399/18
podaną za ten sam zakres w pierwszym wierszu części A formularza cenowego oferty TPF.
Zgodnie z kosztorysem projektu TPF (patrz żółty wiersz na dole tabeli kosztorysu projektu)
marża przyjęta dla omawianego zadania to 5% (czyli mnożnik 1,05 podany w tabeli), zatem
powyższej różnicy, wynoszącej 42957 zł czyli aż 85,8% nie można w żaden sposób
utożsamiać z zyskiem. I nie ma wskazania, aby pozycja ta zawierała jakieś inne elementy,
zgodnie z wezwaniem Zama
wiającego do złożenia wyjaśnień.
Odwołujący zarzucił, że TPF wskazując w wyjaśnieniach uzupełniających odmienne
wartości od cen podanych w ofercie przedstawia wyliczenie nierealne, oderwane od
skalkulowanych na etapie ofertowania, przez co nie
wyjaśnia ceny oferty, ale próbuje
wykazywać, że dane prace można wykonać za tak naprawdę dowolną wartość, co stanowi o
nierzetelności wyjaśnień uzupełniających TPF.
9.
Odwołujący zrelacjonował, że Tabela 2 zawarta w wyjaśnieniach uzupełniających TPF
zawiera ceny składowe trzech elementów: audytu energetycznego (...) – wiersz nr 1,
elementy studium (...)
– wiersze nr 2, oraz kompleksową dokumentację (...) – wiersze nr 3,
a koszt
grup wierszy związanych z audytem energetycznym i elementami studium jest na
dole str. 4 podsumowany na kwotę 402073,30 zł, podobnie na dole str. 5 podsumowano
koszty z grupy wierszy nr 3 na kwotę 1258112,80 zł.
Odwołujący podniósł, że TPF nawet w sumowaniu nie zachował staranności, gdyż
suma kosztów z pierwszego sumowania, tj. zaczynając od kwoty 50 043,00 zł i kończąc na
kwocie 536
8,78 zł daje 393732,80 zł (a nie 402073,30 zł), a błąd w sumowaniu stanowi
pomyłkę o 2,1% z wartości poprawnej.
10.
Odwołujący zrelacjonował, że zarówno w „Kosztorysie projektu” z wyjaśnień TPF
z 4.06.2018, jak i w wyj
aśnieniach uzupełniających TPF w wierszach części 2 i 3 tabeli nr 1
pojawia się pozycja kosztowa odpowiednio „wizualizacja, inwentaryzacja” oraz „wizja lokalna
wraz z wstępną inwentaryzacją”. Zamawiający wraz z ogłoszeniem przetargu udostępnił
wielobranżową inwentaryzację obiektu, sporządzoną specjalnie pod kątem przedmiotowego
zamówienia, a w SIWZ nie oczekiwał jakichkolwiek dodatkowych (niepotrzebnych)
inwentaryzacji. Informacja o tym, że Zamawiający już wykonał i dysponuje inwentaryzacją
wielobranżową jest podana w kilku miejscach SIWZ, np. spis załączników (str. 25 SIWZ,
patrz załącznik 8), specyfikacja techniczna stanowiąca załącznik nr 5 do SIWZ (patrz
w
dolnej części strony nr 56 STWZ).
Odwołujący zarzucił, że skalkulowanie przez TPF niepotrzebnych kosztów potwierdza
nierzetelność sporządzenia kalkulacji ceny ofertowej.
11.
Sygn. akt KIO 2399/18
Odwołujący zrelacjonował, że w tabeli 2 uzupełniających wyjaśnień TPF podano
w wierszach
nr 2 dotyczących „Elementów Studium (...): dokumentację geologiczno-
inżynierską, wizję lokalną z wstępną inwentaryzacją, opracowania geodezyjne, opinię
BHP/sanitarną oraz warunki techniczne, uzgodnienia.
Odwołujący stwierdził, że powyższe pięć elementów nie stanowi opracowań
twórczych czy projektowych, gdyż są to opracowania określające stan faktyczny (inaczej:
badania, materiały do projektowania). A studium wykonalności nie może oceniać, czy stan
faktyczny jest prawidłowo zaprojektowany, bo ten nie jest projektowany. Dopiero na
podstawie tych materiałów projektanci sporządzają projekt, który jako opracowanie kreujące
nowy stan może być oceniane. Nie ma zatem logicznego uzasadnienia, aby w kosztach
wykonania elementów studium wykonalności zawarte były materiały (badania) do
projektowania, bo te nic podlegają ocenie.
Odwołujący zwrócił uwagę, że wynika to również ze specyfikacji technicznej dla
opracowania
elementów studium wykonalności (załącznik 12 do SIWZ), gdzie Zamawiający
wyraźnie wskazuje w pkt I co jest zakresem objętym przez studium – usuwanie azbestu,
termomodernizacja budynku
i rewitalizacja (roboty budowlane i prace związane
z
przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach EFS).
Wszystkie te elementy są zadaniami związanymi z planowanymi (projektowanymi) pracami,
a nic stanem istniejącym. Zamawiający nie oczekuje analiz studialnych dotyczących
materiałów, jakie wykonawca ma uzyskać, aby prawidłowo wykonać projekt, a oczekuje
analiz studialnych projektów i rozwiązań w nich zawartych.
Odwołujący zarzucił, że powyższe dowodzi nierzetelności wyjaśnień uzupełniających
TPF.
12.
Odwołujący zarzucił, że zgodnie z załącznikiem 5 do SIWZ tj. Specyfikacją techniczną
(patrz punkt III ppkt 17) w ofercie należało skalkulować opracowanie „opinii ornitologicznej”,
natomiast TPF w kosztorysie projektu skalkulował jedynie .inwentaryzacje przyrodniczo-
chipterologiczno-
ornitologiczną” (patrz jeden z niebieskich wierszy w kosztorysie projektu, na
kwotę 5000 zł). Inwentaryzacja jest opracowaniem nieporównywalnym zakresowo
(i
oczywiście kosztowo) do opinii. Opinia jest opracowaniem eksperckim, wymagającym
wiedzy specjalistycznej, a inwentaryzacja nie. W grupie skalkulowanych opinii (patrz trzy
kolejne niebieskie wiersze w kosztorysie projektu) nie ma opinii ornitologicznej, jest jedynie
opinia: BHP, sanitarno-higie
niczna, pożarowa.
Odwołujący podsumował, że łącznie powyższe (pkt 2-6) daje niedoszacowanie oferty
TPF na kwotę 155355,71 zł.
Sygn. akt KIO 2399/18
Odwołujący zauważył, że powyższa kwota niedoszacowania jest zbliżona do kwoty
niedoszacowania wyznaczonej wg r
ozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja
2004 r. w sprawie (
...) obliczania planowanych kosztów prac projektowych (Dz. U. Nr 130,
poz. 1389) oraz wg „Zasad wyceny prac projektowych Stowarzyszenia Architektów
Rzeczypospolitej Polskiej” (zastrzegając, że ponieważ źródła te podają analogiczną metodę,
poniżej podano wyliczenia odniesione do rozporządzenia). Zgodnie z § 10 rozporządzenia
planowane koszty prac projektowych
oblicza się jako iloczyn wskaźnika procentowego W%,
wynoszącego w zaokrągleniu 4,3%, i planowanych kosztów robót budowlanych WRB.
Zamawiający podał planowane koszty robót budowlanych w Koncepcji programowo-
przestrzennej (p
atrz załącznik 7 do SIWZ pkt 10 na str. 110) w wysokości 76425000 zł netto.
Obliczając koszt sporządzenia projektu koncepcyjnego, który zgodnie z §10 rozporządzenia
wynosi 15%, planowan
y koszt prac projektowych objętych przedmiotowym zamówieniem to
3286
275 zł (liczone jako (4,3% x 76 425 000 zł) minus 15% za już opracowaną koncepcję i
plus 15% za przypa
dek przebudowy = 3 286 275 zł). Niedoszacowanie ceny TPF wg
powyższego wyliczenia wynosi 1 426 275 zł (liczone jako koszt wg rozporządzenia minus
cena z oferty TPF-
u, tj. 3 286 275 zł - 1 426 275 zł = 1 426 275 zł).
Odwołujący podniósł, że kolejnym potwierdzeniem niedoszacowania jest to,
iż Zamawiający w ogłoszeniu o przetargu podał szacunkową wartość zamówienia na kwotę
3121
413,39 zł netto, co po odjęciu ceny ofertowej TPF-u czyli kwoty 1860000 zł, daje
niedoszacowanie 1261
413,39 zł.
Z odpowiedzi na odwołanie wynika, że Zamawiający uznał za zasadne zarzuty
dotyczące sposobu i wysokości wyceny w ramach kosztorysu projektu kosztów wykonania
elementów studium wykonalności z pkt 5 i 11 uzasadnienia odwołania.
Zamawiający zgodził się z zarzutem, że projektant branży teletechnicznej powinien
być wpisany w koszty wykonania opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności”, gdyż
wg
„Koncepcji programowo-przestrzennej” (załącznik nr 7 do SIWZ) projekty teletechniczne
są niezbędne dla wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej dla budynku siedziby
„Katowic Miasta Ogrodów – Instytucji Kultury im. Krystyny Bochenek”. Projekt ma obejmować
również wykonanie dokumentacji projektowej teletechnicznej m.in. instalacji SAP (system
sygnalizacji pożarowej), instalacji SSWiN (system alarmowy sygnalizacji włamania i napadu),
instalacji ETHERNET, instalacji oddymiania, instalacji RTV/SAT, instalacji monitoringu,
systemu
infrastruktury sieci dźwiękowej, systemu rejestracji nagrań, systemu podglądu wideo
oraz systemu interkomowego.
Zamawiający zgodził się również z twierdzeniem Odwołującego, że nie ma
uzasadnienia logicznego, aby w kosztach wykonania
elementów studium zawarte byty
Sygn. akt KIO 2399/18
materiały (badania) do projektowania, bo te nie podlegają ocenie. Zamawiający stwierdził, że
tylko jeden z elementów wymienionych przez Odwołującego jest potrzebny do sporządzenia
opracowan
ia. Zdaniem Zamawiającego dla prawidłowego wykonania opracowania
e
lementów studium wykonalności niezbędne są uzgodnienia (które zostały wymienione w pkt
2 tabeli 2 wyjaśnień, ostatnia rubryka „warunki techniczne i uzgodnienia”).
Zamawiający zauważył, że cena ofertowa Odwołującego jest wyższa tylko o ok 11%
od ceny oferty TPF, a wykonanie opracowania elemen
tów studium wykonalności zostało
przez Odwołującego wycenione na kwotę 30.750 zł, co stanowi tylko pół procenta ceny za
wykonanie tego opracowania podanej przez T
PF (549.072 zł).
W związku z powyższym Zamawiający stwierdził, iż wezwanie, do którego
zobowiązała go Izba w poprzedniej sprawie dotyczy tylko wykazania, że cena za wykonanie
elementów studium wykonalności została ujęta w całości ceny ofertowej. Jednak z uwagi na
powyższe braki Zamawiający stwierdził, że wyjaśnienia dotyczące zaproponowanej ceny
ofertowej zostały sporządzone nierzetelnie.
Po czym Zamawiający przytoczył brzmienie art. 186 ust. 3 i 6 pkt 3 lit. b ustawy pzp.
Na pytanie Izby, czy pow
yższe stanowisko należy poczytać za uwzględnienie
zarzutów odwołania w całości, Zamawiający odpowiedział twierdząco.
W toku czynności formalnoprawnych i sprawdzających Izba nie stwierdziła,
aby
odwołanie podlegało odrzuceniu na podstawie przesłanek określonych w art. 189 ust. 2
pzp.
Zamawiający w odpowiedzi na odwołanie i Przystępujący w piśmie z 27 listopada
2018 r. zgłosili wniosek o odrzucenie odwołania (pozostawienia bez rozpoznania) w zakresie
zarzutów dotyczących:
1) wyceny prac proje
ktantów i architektów w odniesieniu do wykonywania prac
projektowych (pkt 1, 2, 3, 4, 7 uzasadnienia
odwołania), gdyż na sposób wyceny pracy
projektantów Odwołujący powinien był wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu;
2)
usług związanych z pełnieniem nadzoru autorskiego nad realizacją robót budowlanych
(
pkt 6 uzasadnienia odwołania), gdyż Odwołujący podniósł taki zarzut już w pierwszym
odwołaniu, ale z uwagi na brak jego uzasadnienia, Izba nie odniosła się do niego, na co
nie złożono skargi;
3)
wartości audytu energetycznego (pkt 8 i 9 uzasadnienia odwołania), gdyż niespójności w
kosztorysie
przedłożonym w odpowiedzi na wezwanie do wyjaśnień w trybie art. 90
ustawy pzp były omawiane na pierwszej rozprawie przez Izbą;
4)
ujęcia w kosztorysie projektu pozycji wizualizacja, inwentaryzacja oraz wizja lokalna
Sygn. akt KIO 2399/18
wraz z wstępną inwentaryzacją, które zdaniem Odwołującego są kosztami
niepotrzebnymi (pkt 10 uzasadnienia odwołania), gdyż na sposób sporządzenia
kosztorysu projektu,
w tym na ujęcie tych pozycji w kosztorysie projektu (karcie projektu)
można było wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu;
5) opracowania opinii ornitologicznej (
pkt 12 odwołania), gdyż na sposób wyceny tego
opracowania Odwołujący powinien był wnosić zarzuty w pierwszym odwołaniu.
Ponieważ odwołanie nie zawierało braków formalnych, wpis od niego został
uiszczony, a
Przystępujący zgłosił sprzeciw co do powyższej czynności Zamawiającego –
– podlegało rozpoznaniu przez Izbę.
Z uwagi na br
ak podstaw do odrzucenia odwołania w całości lub umorzenia
postępowania odwoławczego , Izba skierowała sprawę do rozpoznania na rozprawie,
podczas której Odwołujący, Zamawiający i Przystępujący podtrzymali swoje dotychczasowe
stanowiska.
Po przeprowadzeniu
rozprawy z udziałem Stron (w tym Przystępującego)
postępowania odwoławczego, uwzględniając zgromadzony materiał dowodowy,
jak
również biorąc pod uwagę oświadczenia i stanowiska zawarte w odwołaniu,
odpowiedzi na odwołanie, piśmie Przystępującego z 27 listopada 2018 r., a także
wyrażone ustnie na rozprawie i odnotowane w protokole, Izba ustaliła i zważyła,
co
następuje:
Zgodnie z
art. 179 ust. 1 pzp odwołującemu przysługuje legitymacja do wniesienia
odwołania, gdy ma (lub miał) interes w uzyskaniu zamówienia oraz może ponieść szkodę
w
wyniku naruszenia przez zamawiającego przepisów ustawy.
W ocenie Izby
Odwołujący ma interes w uzyskaniu przedmiotowego zamówienia,
w
którym złożył ofertę. Tym samym Odwołujący może ponieść szkodę w związku
z zarz
ucanym Zamawiającemu naruszeniem przepisów ustawy pzp, gdyż zaniechanie
odrzucenia oferty
Przystępującego uniemożliwia Odwołującemu uzyskanie przedmiotowego
zamówienia, na co mógłby w przeciwnym razie liczyć.
Izba ustaliła następujące okoliczności jako istotne dla sprawy
W poprzedniej sprawie (prowadzonej pod sygn. akt KIO 1435/18)
między tymi
samymi Stronami i
z udziałem tego samego Przystępującego Izba rozpoznała zarzut
Odwołującego naruszenia przez Zamawiającego art. 89 ust. 1 pkt 4 w zw. z art. 90 ust. 3 pzp
Sygn. akt KIO 2399/18
– przez zaniechanie odrzucenia oferty TPF, pomimo że zawiera rażąco niską cenę z uwagi
na niewykazanie
przez Przystępującego w złożonych w trybie art. 90 ust. 1 pzp
wyjaśnieniach, że tak nie jest.
Odwołujący w poprzednim odwołaniu podnosił w szczególności, że w zawartym
w wy
jaśnieniach kosztorysie projektu uwzględniona została cena dokumentacji projektowej,
audytu energetycznego oraz usług objętych prawem opcji, natomiast nie uwzględnia on ceny
wykonania elementów studium wykonalności. Odwołujący wywodził, że skoro w formularzu
ofertowym TPF wykonania takiego opracowania została określona na 549.072,00 zł, na taką
kwotę kosztorys projektu jest niedoszacowany, pomimo zbieżności ceny oferty z formularza
ofertowego i podsumowania kosztorysu projektu opiewających na 2.287.800 zł
(w kosztorysie o 1 gr mniej).
Ponadto Odwołujący podnosił, że pomiędzy kwotami podanymi w formularzu
cenowym TPF a kwotami podanymi
następnie w kosztorysie projektu istnieje szereg
istotnych różnic w odniesieniu do: po pierwsze – audytu energetycznego (odpowiednio
93.000,00 zł i 50.043,00 zł, po drugie – usług objętych prawem opcji (odpowiednio
55.800,00 zł i 111.242,46 zł), po trzecie – dokumentacji projektowej (odpowiednio
1.264.800,00 zł i 1.698.714,53 zł).
Odwołujący wspomniał również, że kosztorys zawiera również wiele pozycji
niepasujących do przedmiotu niniejszego postępowania jak na przykład projekt koncepcyjny,
którego wykonanie nie jest konieczne albowiem został on wykonany przez zamawiającego.
Odwołujący stanął na stanowisku, że de facto nie doszło do złożenia wyjaśnień,
albowiem są one pobieżne, a z przedłożonego wyliczenia w żaden sposób nie wynika, w jaki
sposób określona została cena wykonania elementów studium wykonalności. Pominięcie
tego elementu oznacza, że całą kalkulację należy uznać za nierzetelną, a TPF nie
udowodnił, że cena oferty nie jest rażąco niska.
Izba
ustaliła wówczas, że w Formularzu cenowym (str. 9-10 oferty), sporządzonym
według opracowanego przez Zamawiającego wzoru (załącznik nr 2 do SIWZ) TPF wycenił
poszczególne elementy w następujący sposób: A. Wykonanie dokumentacji projektowej,
audytu energet
ycznego i opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności” – 2.219.166,00
zł brutto, w tym wartość opracowania pn. „Elementy Studium Wykonalności” (zgodnie z
wytycznymi zawartymi w załączniku nr 12) – 549.072,00 zł brutto, B. Zamówienia objęte
prawem opcji
– 68.634,00 zł brutto.
Pismem z 28 maja 2018 r. Z
amawiający wezwał TPF na podstawie art. 90 ust. 1 pzp,
wskazując że cena oferty jest niższa o co najmniej 30% od wartości zamówienia
powiększonej od należny podatek od towarów i usług, do złożenia wyjaśnień, w tym o
złożenie dowodów dotyczących wyliczenia ceny, określając ich zakres przez przywołanie
Sygn. akt KIO 2399/18
wyliczenia zawartego w lit a)-e) wskazanego przepisu ustawy pzp.
w szczególności w zakresie:
W piśmie z 4 czerwca 2018 r. TPF złożył m.in. „Kosztorys projektu – Kartę Projektu” ,
wyszczególniając pozycje kosztorysowe inwestycji w podziale na IV etapy: I – PK (Prace
koncepcyjne, II
– PB (Projekt Budowlany), III – PW (Projekt Wykonawczy), IV – nadzór
autorski, prawo opcji
i przypisując koszt w odniesieniu do każdego z elementów (pozycji).
Łączny koszt to 1 859 999,99 zł netto, 2 287 799,99 zł brutto.
W tak ustalonych okolicznościach Izba rozpatrzyła powyższy zarzut w następujący
sposób.
Po pierwsze,
Izba stwierdziła, że zbieżność ceny ofertowej w formularzu ofertowym i
całkowitego kosztu wszystkich elementów projektu z kosztorysu projektu (różnica 1 gr)
skłania wręcz do wniosku, że w kosztorysie tym ujęto koszt wykonania całego zakresu
zamówienia, w tym wykonania elementów studium wykonalności.
Po drugie, p
onieważ w wezwaniu z 28 maja 2018 r. Zamawiający ograniczył się do
powielenia brzmienia art. 90 ust. 1 ustawy pzp
i nie sprecyzował, jakie elementy budzą jego
wątpliwości, a także nie wyraził oczekiwania, aby wyjaśnienia ujmowały wycenę według czy
ch
oćby w nawiązaniu do pozycji z formularza ofertowego, według Izby przyjąć należało,
że pozostawił TPF swobodę co do sposobu wykazania braku rażąco niskiego poziomu ceny
oferty.
Po trzecie, Izba stwierdziła, że ponieważ ani Zamawiający, ani Odwołujący nie
zakwestionowali ani
wysokości żadnego z elementów kosztowych wycenionych przez TPF
w kosztorysie pro
jektu (a składających się na cenę oferty), ani wyjaśnień TPF w pozostałym
zakresie
– nie sposób uznać tych wyjaśnień za potwierdzające rażąco niską cenę oferty.
Po czw
arte, Izba uznała jednak, że świetle złożonych wyjaśnień – porównania
wyceny w kosztorysie projektu oraz wyceny w formularzu cenowym
– może budzić
wątpliwości, czy TPF rzeczywiście uwzględnił w cenie ofertowej koszt wykonania elementów
studium wykonalności. Stąd Izba – uwzględniając, że orzecznictwo i doktryna dopuszcza
możliwość zwrócenia się do wykonawcy, który złożył wyjaśnienia niepotwierdzające,
że zaoferowana cena jest rażąco niska, o dalsze wyjaśnienia kosztów czy założeń przyjętych
do kalkulacji, kt
óre wzbudzają wątpliwości zamawiającego – nakazała Zamawiającemu dla
rozwiania wątpliwości w ramach powtórzonych czynności skierowanie do TPF dodatkowego
wezwania na podstawie art. 90 ust. 1 ustawy pzp,
biorąc również pod uwagę, że koszt
wątpliwego elementu określono na 549.072,00 zł, co stanowi 24% ceny ofertowej, a zatem
istotną wartościowo część przedmiotu zamówienia. W pkt 1B sentencji wyroku z 6 sierpnia
2018 r. zostało to sformułowane jako nakazanie wezwania TPF na podstawie art. 90 ust. 1
pzp
do złożenia dodatkowych wyjaśnień dotyczących sposobu i wysokości wyceny w ramach
Sygn. akt KIO 2399/18
Kosztorysu projektu kosztów wykonania elementów studium wykonalności w wysokości
549
072,00 zł brutto ujętych w Formularzu cenowym.
Po piąte, w odniesieniu do dostrzeżonych przez Odwołującego różnic wysokości kwot
pomiędzy formularzem cenowym a kosztorysem projektu, Izba uznała za błędne
automatyczne przyjmowanie, jak uczynił to Odwołujący, że pozycjom tak samo nazwanym
w obu dokumentach (nawe
t obejmującym ten sam zakres) jako audyt energetyczny winny
być przypisane te same wartości. Izba podzieliła stanowisko Przystępującego,
że rozbieżności te mogą wynikać z różnic pomiędzy kosztami, jakie ma ponieść wykonawca
w odniesieniu do danej pozycji,
a kwotą, jaką chce uzyskać za zrealizowanie przedmiotu
zamówienia w danym zakresie, odzwierciedloną w formularzu cenowym.
Po szóste, Izba podzieliła także stanowisko Przystępującego, że błędne
i nieuzasa
dnione jest porównywanie kwoty 55.800,00 zł netto z formularza ofertowego,
odnoszącej się do zamówień objętych prawem opcji, do kwoty 111.242,46 zł z kosztorysu
projektu w sytuacji, gdy ta druga
obejmuje szerszy zakres niż ta pierwsza, bo także koszty
okołokontraktowe, rezerwę na ryzyka i koszty nieprzewidziane, co wynika z wyjaśnień.
Po siódme, Izby podzieliła nadto stanowisko Przystępującego, że błędne
i nieuzasadn
ione jest porównanie wartości 1.264.800,00 zł netto z formularza cenowego
przypisanej do wykonania kompleksowej dokume
ntacji projektowej do wartości 1.698,53 zł
(netto ?, brutto ?), skoro nie wiadomo
, jak wartość ta została obliczona przez Odwołującego,
tj. jakiego zakresu rzeczowego dotyczy
, bo Odwołujący dokonał obliczeń własnych, nie
wskazując według jakich założeń, a w kosztorysie projektu pozycji o takiej nazwie jak
w formularzu cenow
ym w ogóle nie ma.
Reasumując, Izba w poprzedniej sprawie de facto jedynie częściowo uwzględniła
zarzut dotyczący rażąco niskiej ceny oferty TPF sformułowany w poprzednim odwołaniu
Budoprojektu.
Z kolei ponieważ wezwanie skierowane przez Zamawiającego w piśmie z 16 sierpnia
2018 r. odzwierciedla treść sentencji wyroku Izby z 6 sierpnia 2018 r., co zostało dodatkowo
potwierdz
one w odpowiedzi na odwołanie, nie ma podstaw do przyjęcia, że Zamawiający
domagał się również dodatkowych wyjaśnień w szerszym zakresie.
W piśmie z 21 sierpnia 2018 r. TPF wyjaśnił, że metodyka wyceny kosztów
wykonania przedmiotu zamówienia została oparta na szacowaniu wielkości zaangażowania
zasobów ludzkich niezbędnych do zrealizowania przedmiotu zamówienia, gdyż właśnie
koszty osobowe są najistotniejszym elementem kosztowym projektu. Jednocześnie szacując
cenę oferty, wziął pod uwagę etapy realizacji projektu zgodnie z metodyką prowadzenia tego
typu projektów, niezależnie od tego, jakie pozycje Zamawiający wskazał w SIWZ
Sygn. akt KIO 2399/18
w formularzu cenowym.
Następnie TPF wyjaśnił, że zaangażowanie zasobu projektowego mierzone jest
w jednostkach FTE (full time equivalent). Jedna jednostka FTE =
zaangażowanie jednego
zasobu ludzkiego w projekcie przez jeden
pełny miesiąc w standardowym wymiarze pracy,
a
więc 8 godzin dziennie. Stąd z punktu widzenia obliczenia kosztów projektu istotne jest
określenie czasu, jaki każdy członek zespołu musi przeznaczyć na realizację swoich zadań.
W dużym uproszczeniu koszty zasobów ludzkich są proporcjonalne do sumarycznego czasu,
jaki będą musieli poświęcić podczas realizacji projektu i można ja pomnożyć przez
roboczogodzinę.
TPF wyjaśnił również, że przedmiot zamówienia będzie realizowany przez jeden
zespół projektowy, co według niego wynika z SIWZ, gdzie Zamawiający wymagał jednego
zespołu projektowego dla całej inwestycji.
Odnośnie okres realizacji przedmiotu zamówienia TPF wyjaśnił, że zarówno
rozpoczęcie wykonywania dokumentacji projektowej jak i opracowania „Elementy Studium
Wykonalności” realizowane jest równocześnie od podpisania umowy przez okres kolejnych
12 lub 13 miesięcy, zgodnie z § 3 umowy {którego postanowienia w zakresie pkt 1 i 2
przytoczył} – stąd należało przyjąć 13 miesięcy zaangażowania na wykonanie dokumentacji
projektowej wraz ze studium wykonalności i dokonać odpowiedniego szacowania zasobem
ludzkim.
W tabeli nr 1 przedstawiono zbiorcze
zestawienie pracowników „zobrazowanych
w
ramach współczynnika 1 FTE (100%)”
P
odano następujące koszty roboczogodziny personelu projektowego: dla architekta,
projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych, projektanta w zakresie sieci (...)
kanalizacyjnych,
projektant w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz projektanta
drogowego
– po 42 zł/r-g, a dla każdego z dwóch asystentów – po 22 zł/r-g, co dało koszt
dziennego pełnego zaangażowania odpowiednio w wysokości po 336 zł i 176 zł oraz koszt
miesięczny pełnego zaangażowania odpowiednio w wysokości po 7056 zł i 3696 zł, przy
czym wskazano 13 miesięcy, co dało w podsumowaniu 42672 zł.
TPF zaznaczył pod tabelą, że takie wynagrodzenie inżynierów jest dużo wyższe niż
średnie stawki panujące na rynku, gdyż według raportu Sedlak@Sedlak ze stycznia 2018 r.
średnie zarobki architektów to 4660 zł brutto (i załączył stosowny wyciąg z tego raportu).
W tabeli nr 2 pisma TPF
TPF przedstawił zestawienie pracowników według
współczynnika FTE w rozbiciu na „Wartość wykonania opracowania Elementy Studium
Wykonalności zgodnie z wytycznymi zawartymi w załączniku nr 12” (pkt 2 tabeli) i „Wartość
wykonania kompleksowej dokumentacji projektowej z uwzględnieniem wszystkich czynności
określonych w Specyfikacji Technicznej oraz uzyskanie decyzji i pozwoleniu na budowę” (pkt
Sygn. akt KIO 2399/18
3 tabeli).
Przed tym w pkt 1 wyszczególniono „Wartość wykonania audytu energetycznego
uwzględniającego kompleksową termomodernizację budynku” z kosztem jednostkowym
wynoszącym 50043,00 zł
W ramach 2 pkt
wskazano odpowiednio „% zaangażowanie miesięczne [FTE]” oraz
„koszt jednostkowy” przy założeniu 13-miesięcznego okresu dla odpowiednio: dwóch
architektów – po 26% i 23849,28 zł , projektanta w zakresie sieci (...) elektroenergetycznych,
projektanta w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych, projektanta
w specjalności konstrukcyjno-
budowlanej oraz projektanta drogowego
– po 43 % i 39443,04 zł, a dla każdego z dwóch
asystentów – po 100% i 48048 zł, co po zsumowaniu z również wyszczególnionymi w tym
pkt: dokumentacją geologiczno-geotechniczną (4 tys. zł), wizją lokalną z wstępną
inwentaryzacją (10 tys. zł), opracowaniem geodezyjnym (4,5 tys. zł), opinią BHP/sanitarną
(5004,30 zł), dokumentacją środowiskową (13250 zł) i warunkami technicznymi –
uzgodnieniami (5368,78 zł), dało w podsumowaniu 402073,30 zł.
W ramach 3 pkt wskazano odpowiednio „% zaangażowanie miesięczne [FTE]” oraz
„koszt jednostkowy” przy założeniu 13-miesięcznego okresu dla odpowiednio: dwóch
architektów – po 74% i 67878,72 zł, (pierwszego) projektanta w zakresie sieci (...)
elektroenergetycznych, (pierwszego) projektanta w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych,
(pierwszego) projektanta
w specjalności konstrukcyjno-budowlanej oraz projektanta
drogowego
– po 57 % i 52284,96 zł, (drugiego) projektanta w zakresie sieci (...)
elektroenergetycznych, (drugiego) projektanta w zakresie sieci (...) kanalizacyjnych,
(drugiego)
projektanta
w
specjalności
konstrukcyjno-budowlanej,
projektanta
teletechnicznego oraz personelu pomocniczego/ pozostałych specjalistów – po 100%
i
91728 zł, dwóch asystentów – po 100% i 48048 zł, a dla kosztorysanta budowalnego
założono 7- miesięczny okres i zaangażowanie na poziomie 70%, co dało koszt jednostkowy
34574,40 zł, co po zsumowaniu z również wyszczególnionymi w tym pkt: wizją lokalną
z
wstępną inwentaryzacją (4,5 tys. zł), opracowaniem geodezyjnym (11 tys. zł),
dokumentacją geologiczno-geotechniczną (11 tys. zł), dokumentacją środowiskową (52750
zł), ekspertyzami technicznymi pożarowymi, instalacji, systemów p.poż, opinią pożarową
(163473,80 zł), analizą akustyczną (24600 zł), opinią BHP/sanitarną (25021,50 zł) i
warunkami technicznymi
– uzgodnieniami (31559,82 zł), dało w podsumowaniu 1258112,80
zł.
Jak przekonująco objaśnił Przystępujący na rozprawie, a o co nie był uprzednio
dopytywany przez Zamawiającego, w tabeli nr 2 wyjaśnień uzupełniających nie wskazano
liczby osób przeznaczonych do realizacji zamówienia, a jedynie skład zespołu, który TPF
przeznaczył do realizacji tego zamówienia. Przy czym kolumna „% zaangażowanie
miesięczne” wskazuje, że w takim stopniu dane stanowisko będzie zaangażowane
Sygn. akt KIO 2399/18
w
realizację elementów studium wykonalności. Stąd nawet w przypadku wskazania 100%
za
angażowania nie oznacza to, że jest to jedna osoba, gdyż mogą być to równie dobrze
dwie osoby, co opisano na 2 str. wyjaśnień. W sumie wykazuje to zaangażowanie
w
stosunku do każdego miesiąca. Wiąże się to z tym, ze ten zespól w okresie 13 miesięcy
będzie wykonywał oba wymagane opracowania, co nie oznacza, że osoby wchodzące
w
skład tego zespołu nie będą również wykonywać pracy w pozostałym czasie. Zgodnie
z
metodyką FTE w przypadku, gdy zaangażowanie danego stanowiska przekracza 100%
(a
tak jest w przy wzięciu pod uwagę obu opracowań do wykonania), należy wyodrębnić
kolejną pozycję z takim stanowiskiem. Wskazanie przy projektancie teletechnicznym 100%
nie oznacza, że to będzie jedna osoba, a wskazuje jedynie na liczbę godzin konieczną do
wykonania tego zakresu (1 etat prz
eliczeniowy). Stąd bezprzedmiotowe jest twierdzenie,
że skoro konieczne jest zaangażowanie dwóch projektantów z uwagi na zakres ich
uprawnień, to według wyjaśnień obaj mają pracować na cały etat.
W tyc
h okolicznościach Izba stwierdziła, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.
Według art. 90 pzp:
– [ust.1] jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich istotne części składowe, wydają się
rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia i budzą wątpliwości zamawiającego co
do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia zgodnie z wymaganiami określonymi
przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych przepisów, zamawiający zwraca się
o
udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów, dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu,
w
szczególności w zakresie:
1) oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla wykonawcy,
oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość przyjęta do ustalenia ceny
nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę albo minimalnej stawki
godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy z dnia 10 października 2002 r.
o
minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2015 r. poz. 2008 oraz z 2016 r. poz. 1265);
2) pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów.
3) wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązujących w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4)
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska;
5) powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
– [ust. 1a] w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30% od:
1) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
Sygn. akt KIO 2399/18
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia;
2) wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, zaktualizowanej
z uwzględnieniem okoliczności, które nastąpiły po wszczęciu postępowania, w szczególności
istotnej zmiany cen rynkowych, zama
wiający może zwrócić się o udzielenie wyjaśnień, o
których mowa w ust. 1.
– [ust. 2] Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny lub kosztu
spoczywa na wykonawcy.
– [ust. 3] Zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli
dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami potwierdza, że oferta zawiera
rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
Jednocześnie zgodnie z art. 89 ust. 1 pkt 4 pzp zamawiający odrzuca ofertę, jeżeli
zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu zamówienia.
W pierwszej kolejności należy rozważyć co oznacza termin „rażąco niska cena”
używany w powyżej przywołanych przepisach.
Jak trafnie zauważono w wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 28 kwietnia
2008
r. (sygn. akt XIX Ga 128/08), przepisy ustawy pzp nie określają bowiem definicji pojęcia
rażąco niskiej ceny. Punktem odniesienia do jej określenia jest przedmiot zamówienia
i
przyjąć można, że cena rażąco niska to taka, która jest nierealistyczna, niewiarygodna
w
porównaniu do cen rynkowych podobnych zamówień i ewentualnie innych ofert złożonych
w toku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.
Przy braku takiej legalnej definicji „rażąco niskiej ceny” orzecznictwo sądów
okręgowych oraz Krajowej Izby Odwoławczej, a wcześniej orzecznictwo arbitrażowe,
wypracowało pewne cząstkowe lub opisowe rozumienie tego pojęcia. I tak w wyroku Izby
z
28 marca 2013 r. (sygn. akt KIO 592/13) zauważono, że o cenie rażąco niskiej można
mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy
przez wykonawcę byłoby dla niego nieopłacalne. Ponadto w wyroku Izby z 4 sierpnia 2011 r.
(sygn. akt KIO 1562/11) wskazano, że cena rażąco niska w stosunku do przedmiotu
zamówienia będzie ceną odbiegającą od jego wartości, a rzeczona różnica nie będzie
uzasadniona obiektywnymi względami pozwalającymi danemu wykonawcy, bez strat
i
finansowania wykonania zamówienia z innych źródeł niż wynagrodzenie umowne,
zamówienie to wykonać. W podsumowaniu stwierdzono, że cena rażąco niska jest ceną
nierealistyczną, nieadekwatną do zakresu i kosztów prac składających się na dany przedmiot
Sygn. akt KIO 2399/18
zamówienia, zakładającą wykonanie zamówienia poniżej jego rzeczywistych kosztów
i w
takim sensie nie jest ceną rynkową, tzn. generalnie niewystępującą na rynku, na którym
ceny wyznaczane są m.in. poprzez ogólną sytuację gospodarczą panującą w danej branży
i
jej otoczeniu biznesowym, postęp technologiczno-organizacyjny oraz obecność
i
funkcjonowanie uczciwej konkurencji podmiotów racjonalnie na nim działających. Podobnie
według powszechnie przywoływanej w doktrynie i orzecznictwie definicji zawartej
w
uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego w Katowicach z 30 stycznia 2007 r. (sygn. akt XIX
Ga 3/07) o cenie rażąco niskiej można mówić wówczas, gdy oczywiste jest, że przy
zachowaniu reguł rynkowych wykonanie umowy przez wykonawcę byłoby dla niego
nieopłacalne. Rażąco niska cena jest to cena niewiarygodna, oderwana całkowicie
od
realiów rynkowych. Przykładem może być oferowanie towarów poniżej kosztów zakupu
lub wytworzenia albo oferowanie usług za symboliczną kwotę. Wreszcie Sąd Okręgowy
w
Krakowie w uzasadnieniu wyroku z 23 kwietnia 2009 r. (sygn. akt XII Ga 88/09) wskazał
następujące kryteria określające cenę rażąco niską: odbieganie całkowitej ceny oferty od cen
obowiązujących na danym rynku w taki sposób, że nie ma możliwości realizacji zamówienia
przy założeniu osiągnięcia zysku; zaoferowanie ceny, której realizacja nie pozwala
na
utrzymanie rentowności wykonawcy na tym zadaniu; niewiarygodność ceny z powodu
oderwania jej od realiów rynkowych.
Ponadto w opinii prawnej Urzędu Zamówień Publicznych dotyczącej ceny rażąco
niskiej [opublikowanej w serwisie internetowym UZP] zbieżnie z powyższym wskazano m.in.,
że ustawa pzp wprowadzając możliwość odrzucenia oferty przez zamawiającego z powodu
rażąco niskiej ceny, nie precyzuje jednak tego pojęcia. Nie definiują go również przepisy
dyrektyw Unii Europejskiej będące u podstaw przedmiotowej regulacji. Znaczenia tego
wyrażenia nie wyjaśnia również orzecznictwo Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości
[obecnie
– Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, w skrócie „TSUE”]. Mając na
względzie cel przedmiotowej regulacji wydaje się, iż za ofertę z rażąco niską ceną można
uznać ofertę z ceną niewiarygodną, nierealistyczną w porównaniu do cen rynkowych
podobnych zamówień. Oznacza to cenę znacząco odbiegającą od cen przyjętych,
wskazującą na fakt realizacji zamówienia poniżej kosztów wytworzenia usługi, dostawy,
roboty budowlanej.
Pomimo generalnej adek
watności powyższych definicji, występowanie w nich, po
pierwsze
– nieostrych terminów definiujących (takich jak „nierealistyczność”,
„niewiarygodność”, „nieadekwatność”, „znaczne odbieganie” etc.), po drugie – terminów
niewyraźnych (takich jak „nieopłacalność”, „koszt wytworzenia”, „rentowność na zadaniu”),
powoduje, że mają one ograniczoną przydatność przy rozstrzyganiu konkretnych
przypadków wystąpienia rażąco niskiej ceny. W szczególności powyższe definicje nie
Sygn. akt KIO 2399/18
wyjaśniają, jakiego rodzaju koszty przedsiębiorstwa ma pokrywać cena ofertowa ani nie
wskazują do jakich wskaźników lub progów rentowności postulat opłacalności ceny się
odnosi (np. w jakim stopniu zaoferowana cena ma wpływać na wynik finansowy całej
jednostki lub jej inne wskaźniki ekonomiczne, chociażby wskaźniki płynności finansowej).
Wydaje się, że co do zasady rażąco niską będzie cena niepokrywająca średniego
jednostkowego kosztu zmiennego wykonania, czyli pogarszająca wynik finansowy
przedsiębiorstwa. Zawsze jednak konieczne jest, aby cena oferty była rażąco niska
w stosunku do
przedmiotu zamówienia, a dokładniej – jak wynika z przywołanych powyżej
wypowiedzi orzecznictwa i opinii UZP
– jego wartości rynkowej. W konsekwencji wartość
rynkowa przedmiotu zamówienia, obejmująca jego pełny zakres i wszystkie konieczne
do
jego wykonania nakłady kosztowe, ustalana przez porównanie cen występujących
w
danej branży dla określonego asortymentu, stanowić będzie punkt odniesienia dla ceny
rażąco niskiej.
W tej sprawie zwraca uwagę, że cena oferty Przystępującego niewiele odbiega od
ceny oferty Odwołującego. Przede wszystkim wycena kwestionowanego elementu
zamówienia (wykonania opracowania pn. „Elementy studium wykonalności) w ofercie TPF
jest na poziomie wielokrotnie wyższym niż w ofercie Budoprojektu.
W
drugiej kolejności Izba uznała za celowe rozważenie ciężaru dowodu w przypadku
zarzutu dotyczącego rażąco niskiej ceny w kontekście granic kognicji Izby, a więc relacji
przepisów art. 190 ust. 1 i 1a oraz art. 192 ust. 7 pzp.
Według art. 190 ust. 1 pzp strony i uczestnicy postępowania odwoławczego są
obowiązani wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne,
przy czym dowody na poparcie swoich twierdzeń lub odparcie twierdzeń strony przeciwnej
można przedstawiać do zamknięcia rozprawy. Jednakże zgodnie z art. 190 ust. 1a pzp
ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, spoczywa na wykonawcy, który ją
złożył, jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania odwoławczego (pkt 1), a jeżeli nie
jest
– na zamawiającym (pkt 2). Zdaniem składu orzekającego Izby powyższa regulacja
wprowadzająca szczególny rozkładu ciężaru dowodu w toku postępowania odwoławczego
w
odniesieniu do rażąco niskiej ceny oferty, musi być odczytywana w powiązaniu
z
poprzedzającym art. 190 ust. 1 pzp, a także z uwzględnieniem normy art. 192 ust. 7 pzp.
Zgodnie z tym ostatnim przepisem Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie
były zawarte w odwołaniu. Oznacza to, że niezależnie od wskazania w odwołaniu przepisu,
którego naruszenie jest zarzucane zamawiającemu, Izba jest uprawniona do oceny
prawidłowości zachowania zamawiającego (podjętych czynności lub zaniechania czynności),
jedynie przez pryzmat sprecyzowanych w odwołaniu okoliczności faktycznych i prawnych
uzasadniających jego wniesienie. Mają one decydujące znaczenie dla ustalenia granic
Sygn. akt KIO 2399/18
kognicji Izby przy rozpoznaniu sprawy, gdyż konstytuują zarzut podlegający rozpoznaniu.
Krajowa Izba Odwoławcza wielokrotnie wypowiadała się w tym przedmiocie.
W
szczególności w wyroku z 1 grudnia 2009 r. (sygn. akt KIO/UZP 1633/09) Izba wskazała,
że zarzut odwołania stanowi wskazanie czynności lub zaniechanej czynności zamawiającego
(arg. z art. 180 ust. 1 pzp) oraz okoliczności faktycznych i prawnych uzasadniających jego
wniesienie. Trafność takiego stanowiska została potwierdzona w orzecznictwie sądów
okręgowych, w szczególności w wyroku z 25 maja 2012 r. (sygn. akt XII Ga 92/12) Sąd
Okręgowy w Gdańsku wywiódł, że Izba nie może orzekać co do zarzutów, które nie były
zawarte w odwołaniu, przy czym stawianego przez wykonawcę zarzutu nie należy
rozpoznawać wyłącznie pod kątem wskazanego przepisu prawa, ale również jako wskazane
okoliczności faktyczne, które podważają prawidłowość czynności zamawiającego i mają
wpływ na sytuację wykonawcy.
W konsekwencji o il
e dowody na mocy art. 190 ust. 1 pzp odwołujący może
przedstawiać aż do zamknięcia rozprawy, o tyle okoliczności, z których chce wywodzić skutki
prawne musi uprzednio zawrzeć w odwołaniu, pod rygorem ich nieuwzględnienia przez Izbę
z uwagi na art. 192 ust. 7 pzp.
Należy bowiem rozgraniczyć okoliczności faktyczne
konstytuujące zarzut, czyli określone twierdzenia o faktach, z których wywodzone są skutki
prawne, od dowodów na ich poparcie. Wprowadzony w art. 190 ust. 1a pzp szczególny
rozkład ciężaru dowodu, nie zmienia tego, że wpierw muszą zaistnieć w postępowaniu
odwoławczym fakty, z których wywodzone są skutki prawne. Stąd odwołanie, które inicjuje
postępowanie odwoławcze, zawsze musi zawierać okoliczności uzasadniające zarzucenie
zamawiającemu naruszenia przepisów ustawy pzp, również gdy chodzi o art. 89 ust. 1 pkt 4
lub art. 90 ust. 3 ustawy pzp. Przy czym nie może się to sprowadzać do samego twierdzenia,
że cena oferty (nie) jest rażąco niska, czy też twierdzenia, że ocena wyjaśnień (nie) powinna
prowadz
ić do takiej oceny, gdyż należy skonkretyzować okoliczności faktyczne, które
w
danej sprawie pozwalają na wyprowadzenie takiego wniosku.
W tej sprawie w odwołaniu, jak to powyżej zrelacjonowano, w 12 pkt uzasadnienia
odwołania opisano okoliczności faktyczne, które zdaniem Odwołującego świadczą o tym,
że Zamawiający nie miał podstaw, aby pozytywnie ocenić złożone na jego żądanie
dodatkowe
wyjaśnienia TPF.
Wobec tego rozpoznając sprawę w granicach zarzutów zawartych w odwołaniu, Izba
stwierdziła, że należy uznać je za bezzasadne, podzielając w pełni stanowisko
Przystępującego wyrażone w złożonym w toku postępowania odwoławczego piśmie.
Odnośnie argumentacji Odwołującego dotyczącej rzekomej niedopuszczalności
wezwania przez
Zamawiającego TPF do złożenia kolejnych wyjaśnień, wskazać jedynie
należy, że jak to powyżej ustalono, Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 6 sierpnia
Sygn. akt KIO 2399/18
2018 r.
nakazała Zamawiającemu wystosowanie takiego wezwania. Jeśli Odwołujący nie
zgadzał się z wyrokiem Krajowej Izby Odwoławczej, powinien wnieść skargę na
przedmiotowy wyrok, czego jednak Odwołujący nie uczynił. Obecne twierdzenia
Odwołującego dotyczące nieprawidłowości działań Zamawiającego w tym zakresie są
jed
ynie polemiką z ostatecznym wyrokiem Izby
W ocenie Izby TPF
w obu złożonych wyjaśnieniach odpowiedział na wszystkie
pytania zadane przez Zamawiającego. Wbrew twierdzeniom Odwołującego nie było rolą TPF
odpowiadać na pytania, jakie nie zostały zadane, w tym domyślanie się, jakie dodatkowe
treści, o które Zamawiający wprost nie pytał, zawrzeć w wyjaśnieniach.
O
dwołujący nie wykazał w odwołaniu, aby TPF nie ujął w cenie oferty jakiegoś kosztu
wymaganego przez SIWZ, a niezbędnego do realizacji przedmiotu zamówienia. Jak już
powyżej wskazano z faktu, że ciężar dowodu ciąży na wykonawcy, który złożył wyjaśnienia,
nie wynika zwolnienie Odwołującego z ogólnych zasad sporządzania i wnoszenia odwołań.
Odwołujący z całą pewnością zobowiązany jest prawidłowo sformułować zarzuty, wskazując
ich podstawę prawną i faktyczną oraz przedstawić dowody na poparcie swoich twierdzeń.
Odwołujący wyliczył w sposób zupełnie dowolny i niewiarygodny, biorąc pod uwagę cenę
jego własnej oferty, w tym za zakres dotyczący elementów studium wykonalności,
że niedoszacowanie ceny oferty TPF wynosi ponad 1,5 mln złotych, przy czym wyliczenie to
nie zostało poparte ani jednym dowodem wskazującym na adekwatność tych obliczeń w
kontekście stawianego zarzutu.
{ad
pkt 1 uzasadnienia odwołania}
TPF wyjaśnił, że przedstawił w ofercie cztery firmy stanowiące potencjalnych
po
dwykonawców przy realizacji zamówienia. Podano również wskazanych przez
Odwołującego projektantów. Przy czym oba te elementy nie mają ze sobą związku.
W
szczególności żadna ze spółek wskazanych przez Odwołującego na str. 8. nie była na
etapie składania oferty planowanym podwykonawcą TPF. Nie jest zrozumiałe, w jakim celu
Odwołujący wskazał listę podwykonawców w kontekście rzekomo wskazanych w
wyjaśnieniach przez TPF umów o pracę.
W
żadnym miejscu wyjaśnień TPF nie wskazał, że przy szacowaniu ceny oferty
prz
yjął koszty miesięczne dotyczące pracowników zatrudnionych na podstawie kodeksu
pracy. Tym samym twierdzenia Odwołującego są oczywiście sprzeczne z treścią wyjaśnień.
Na str. 2.
wyjaśnień uzupełniających TPF porównał jedynie wynagrodzenia, jakie
płaci, do obowiązujących stawek rynkowych
Niezależnie od powyższego Odwołujący i tak nie wskazał, dlaczego właściwie koszty
wskazane w wyjaśnieniach są niewłaściwe. Zarzut nie został zatem skonkretyzowany w
kierunku wykazania rażąco niskiego poziomu tych kosztów.
Sygn. akt KIO 2399/18
{ad pkt 2 uzasadnienia odwołania}
Zarzut nie został wystarczająco uargumentowany, a tym bardziej nie został poparty
dowodami. Po pierwsze,
nie istnieją normy czy też przepisy prawa regulujące, że jest to
zakres 10-
20%. Należy to zatem potraktować jako twierdzenie Odwołującego przyjęte tylko
i
wyłącznie na potrzeby odwołania. Co więcej Odwołujący podał zakres od 10%do 20%, a na
potrzeby wyliczeń w odwołaniu przyjął wartość 20%, nie podając żadnego merytorycznego
uzasadnienia.
Odwołujący z art. 20 ust. 2 Prawa budowlanego wywodzi, że niezbędne jest
zatrudnienie co najmniej 2 osób z uprawnieniami do projektowania. Prawo budowalne nie
przewiduje w swojej nomenklaturze stanowiska np. sprawdzający w specjalności
konstrukcyjno-
budowlanej. Jednak TPF uwzględnił dokonywanie sprawdzania projektów,
dlatego też w przedmiotowej tabeli umieszczeni są podwójni projektanci (tabela ze str. 5
wyjaśnień).
Do tej kwoty należy zgodnie z twierdzeniem Odwołującego dodać 20% – tj. kwotę
89526,52 zł (447 632,64 zł x 20%). 447632,64 zł + 89 526,52 = 537159,17 zł. TPF
na przedmiotowe prace
przeznaczył w wyjaśnieniach 711.809,28 zł (co wskazał również
Odwołujący), a więc kwotę dużo wyższą niż wynika z zawyżonych kalkulacji Odwołującego
wykonanej według dowolnie przyjętych założeń.
{ad p
kt 3 uzasadnienia odwołania}
Odwołujący swoje wywody opiera na „Regulaminie honorarium architekta”
opublikowanego przez Izbę Architektów Rzeczpospolitej Polskiej. W pierwszej kolejności
wskazać należy, że nie jest to dokument posiadający rangę przepisu prawa, określający
wysokość wynagrodzenia (jak chociażby przepisy o minimalnym wynagrodzeniu). Już sama
ta okoliczność wskazuje, że cała argumentacja oparta na takim dokumencie, jest oparta na
przewidywaniach, prognozach czy też raczej aspiracjach pewnej grupy zawodowej co do
wysokości stawki godzinowej.
Izba nie dała wiary (a dowodów żadnych nie przedłożono), aby stawki wskazane
w
tym dokumencie były stawkami realnie funkcjonującymi na rynku. Gdyby przyjąć
wskazywaną przez Odwołującego stawkę 400 zł/godzinę, architekt powinien zarabiać 67200
zł miesięcznie (21 dni roboczych x 8 godzin x 400 zł). Odwołujący, jeśli chciałby, aby jego
argumentację traktować poważnie, powinien przedstawić umowy, z których wynika, że takie
wynagrodzenie płaci swoim architektom. Oczywistym jest, że takich umów Odwołujący nie
przedstawił, gdyż takie stawki w ogóle na rynku nie istnieją.
Ponadto Odwołujący powoływany przez siebie dokument traktuje wybiórczo,
wskazując jedynie na maksymalną wskazaną tam stawkę, w ogóle pomijając cel i funkcję
tego dokumentu.
Sygn. akt KIO 2399/18
Po pierwsze,
według przedmiotowego dokument przez pojęcie „architekt” rozumiane
jest jako
„firma projektowa, jej reprezentant lub osoba fizyczna posiadająca, zgodnie
z
obowiązującym prawem, uprawnienia do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych
w budownictwie, wpisana na listę członków właściwej okręgowej Izby Architektów
(Zleceniobiorca)
”.
W Regulaminie rzeczywiście wskazano stawki godzinowe prezentuje się następująco:
§ 8 HONORARIUM GODZINOWE
1. Honoraria godzinowe są liczone na podstawie stawki godzinowej zgodnie z Tabelą
nr 2 opierając się na szacunkowym planie wymaganego czasu, potrzebnego do wykonania
świadczenia. Jeżeli ustalenie wymaganego czasu jest niemożliwe, to honorarium liczy się
według stawki godzinowej zgodnie z udokumentowanym czasem, odpowiednio do
wyznaczników podanych poniżej:
TABELA nr 2
Za prace standardowo świadczone przez szefa biura architektonicznego lub wysoko
kwalifikowanego projektanta
– 320-600 PLN / godz.
Z
a prace, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza zawodowa architekta –
standardowo świadczone przez architekta prowadzącego projekt – 160-300 PLN /godz.
Z
a prace, dla których świadczenia niezbędna jest wiedza zawodowa – standardowo
świadczone przez architekta asystenta prowadzącego projekt – 120-260 PLN 1/ godz.
Za prace, dla których niezbędne są kwalifikacje kreślarza lub Innego pracownika
technicznego lub administracyjnego
– 80-200 PLN / 1 godz.
Natomiast Odwołujący pominął już zakres tego, co mieści się w wartości
roboczogodziny, a według w § 9 WYKONANIE PROJEKTÓW WIELOBRANŻOWYCH do
takiej stawki należy wliczyć następujące elementy: ppkt. 1. Honorarium ARCHITEKTA
obejmuje wynagrodzenie zaangażowanych w projekt projektantów branżowych. Podział
honorarium na poszczególne branże uzależniony jest od indywidualnego zaangażowania
projektantów w pracach przy tworzeniu projektu. Tym samym stawka za 1 godzinę obejmuje
pracę więcej niż 1 osoby. Można przyjąć, że stawka taka obejmuje po prostu wykonanie
projektu, niezależnie od liczby zatrudnionych osób.
Odwołujący przyjął stawkę za roboczogodzinę: 400 zł dla architekta oraz 300 zł dla
asystenta, co daje stawkę 700 zł/roboczogodzinę. Przy czym absurdalne jest wskazywanie
prz
ez Odwołującego, że asystent zarabia 100 zł mniej od wysoko wykwalifikowanego
a
rchitekta. Natomiast Odwołujący nie odjął z kalkulacji ceny projektantów branżowych i nie
zrobił tego zapewne z powodu, że cena oferty nie jest w tym aspekcie rażąco niska.
Odwołujący dla wszystkich osób wskazanych w tabeli przyjął wynagrodzenie jak dla
architekta, podczas gdy akurat architekt to tylko 1 z wielu sp
ecjalistów wskazanych w tabeli
Sygn. akt KIO 2399/18
niezbędnych do realizacji przedmiotu zamówienia.
Nawet jeśli zgodnie ze wskazanym przez Odwołującego Regulaminem i sposobem
kal
kulacji odwołującego, przyjąć stawkę najwyższą, a więc 600zł/godzinę, przy wskazanym w
tabeli 3 ze strony 5 pisma zaangażowaniu specjalistów 74% w miesiącu dla architekta
zaangażowanego na100% przez 13 miesięcy 998400 zł w stosunku do kwoty 934207,69 zł z
podsumowania z pkt 3 tabeli nr 2 wyjaśnień uzupełniających
Powyższe potwierdza, iż niezależnie od przyjętej metody, jeśli jest ona przyjęta w
sposób prawidłowy, kalkulacja daje zbliżone wartości dla wykonania dokumentacji
projektowej.
Odnosząc się do twierdzeń Odwołującego o błędnym zinterpretowaniu zarobków
architektów podanych w raporcie Sedlak&Sedlak, Izba podziela stanowisko,. że opracowanie
to podaje ceny rynkowe i jest jednym z bardziej wiarygodnych na rynku, powszechnie
używanym przez przedsiębiorców opracowaniem. Co więcej, jest ono nierzadko
przywoływane w toku postępowań przed Krajową Izbą Odwoławczą.
Z kolei kwota, jaką podaje Odwołujący, a więc 400 zł za roboczogodzinę, nie jest
poparta żadnymi dowodami, które w szczególności wskazywałyby, że ma zastosowanie dla
takiej inwestycji, jak
objęta usługą w przedmiotowym postępowaniu.
Natomiast
Przystępujący
dodatkowo
wykazał
załączonymi
do
pisma
zanonimizowanymi umowami, oświadczeniem architekta oraz asystenta architekta
potwierdzającymi ich wynagrodzenie.
{ad. pkt 4 uzasadnienia odwołania}
Izba nie znalazła podstaw, aby zakwestionować, że TPF uwzględniło pracę dwóch
projektantów branży teletechnicznych, a więc projektanta oraz sprawdzającego. W tabeli
wyjaśnień uzupełniających jest to stanowisko uwzględnione w charakterze 100%
zaangażowania dla obu projektantów łącznie, a nie – jak spekulował Odwołujący – dla
jednego.
Zapotrzebowanie na pracę projektantów w przedmiotowej branży została
oszacowana przez TPF czasochłonność w wymiarze średnio 160 godzin miesięcznie, co
przełożyło się na uwzględnieniu w kosztorysie jednego etatu. Zamawiający nie narzucił
sposobu prezentacji kosztów, nie sposób taki nie wynika też z przepisów prawa, stąd też
TPF wskazał całość kosztów dla usług projektanta teletechnicznego w jednej w pozycji.
W odniesieniu do pozo
stałych branż projektanci rozdzieleni są na dwie pozycję ponieważ
całkowite zaangażowanie przekracza jedne etat i nie ma możliwości wykazania, że ktoś
pracuje np. w charakterze 157% etatu, jak np. w przypadku wykazanego projektanta
konstrukcyjno-budowlanego.
Podkreślić należy, że Odwołujący nie kwestionuje samej pracochłonności pracy
Sygn. akt KIO 2399/18
projektanta teletechnicznego, a jedynie stawkę. W szczególności Odwołujący nie wskazał,
że nie jest możliwe wykonanie przedmiotu zamówienia w zakresie usług projektanta
teletec
hnicznego w wymiarze średnio 160 godzin miesięcznie.
{ad
pkt 5 uzasadnienia odwołania}
Izba uznała za przekonujące i znajdujące oparcie w dokumentacji postępowania
stanowisko Przystępującego TPF, że nie pominięto żadnego ze wskazanych przez
Odwołującego kosztów. Po pierwsze, zakres teletechniczny, na który powołuję się
Odwołujący, znajduje się w dokumentacji projektowej, a nie w specyfikacji technicznej dla
„Elementów Studium Wykonalności”, a po drugie, teletechnicy, o których mowa uwzględnieni
są w ramach przedmiotowej usługi (o czym wspominał sam Odwołujący) jako jeden zespół
i
nie można postawić tezy ze ich koszt nie jest uwzględniany..
Zgodn
ie z załącznikiem nr 5 do SIWZ – Specyfikacją Techniczną w ramach
dokumentacji projektowej wycenionej w poz. 3 for
mularza ofertowego „Wartość Wykonania
kompleksowej dokumentacji projektowej z uwzględnieniem wszystkich czynności
określonych w Specyfikacji Technicznej (załącznik nr 5) oraz uzyskaniem decyzji o
pozwoleniu na budowę” należy opracować (pkt 2.1.3 na str. 11 załącznika nr 5) w zakresie:
-
instalacji i urządzeń wewnętrznych wszystkich branż, niezbędnych do prawidłowego
funkcjonowania obiektu, w tym .in..:
- instalacji elektrycznej i teletechnicznej (m.in. zasilania i gniazd wtykowych,
oświetlenie podstawowe i awaryjne, oddymianie, systemy sygnalizacji pożarowej,
sieci telekomunikacyjne i LAN, instalacje RTV/SAT, system wewnętrznych linii
zasilających (WLZ), rozdzielnie, instalacje uziemienia i odgromowe);
- elektroakustyki (w tym m.in. system infrastruktury sie
ci dźwiękowej, systemy
elektroakustyczne poszczególnych pomieszczeń, systemy rejestracji nagrań, system
interkomowy, system podglądu wideo, system tłumaczeń symultanicznych, system Digital
Signage, dla osób niedosłyszących zastosowanie systemu induktofonicznego z pętlą
indukcyjną, systemy nagłośnieniowe poszczególnych
Odwołujący powołuje się na załącznik nr 12 do SIWZ „Specyfikacja teletechniczna dla
opracowania Elementów Studium Wykonalności” w sposób bardzo wybiórczy. Stwierdził
jedynie, iż należy wykonać takie opracowanie osobno dla kolejno: 1. Usuwania azbestu (…),
2. Termomodernizacji budynku (...); 3.
Rewitalizacji (roboty budowlane i prace związane z
przebudową, remontem, ulepszeniem i wyposażeniem, w tym rewitalizacji w ramach EFS)
(...). Nie odnosi
się natomiast do szczegółowego zakresu, który jest stosunkowo ograniczony
i nie zawiera nawet wszystkich elementów typowych dla dokumentacji studyjnej.
Zgodnie z wymaganiami wspo
mnianego załącznika 12 do SIZW w pkt III „Struktura
Opracowania
” określono:
Sygn. akt KIO 2399/18
Ka
żde z przedmiotowych opracowań powinno zawierać następujące rozdziały/dane:
6. Zakres rzeczowo-finansowy projektu
6.1 Wariant bezinwestycyjny
W tym wariancie należy przedstawić aktualny stan infrastruktury, wskazując przy tym
dotychczasowe rozwiązania
6.2 Wariant inwestycyjny
W tym rozdziale należy:
-
określić stan projektowy, w tym zasadności zaproponowanych w projekcie rozwiązań
technicznych i technologicznych, należy wykazać, E zaproponowane rozwiązanie jest
wykonalne pod względem technicznym/technologicznym zgodnie z najlepszą praktyką
w
danej dziedzinie, zgodnie z obowiązującymi normami, efektywnie pod względem
energetycznym, optymalnie pod względem zaspokojenia popytu, przedstawiającego
optymalny stosunek jakości do ceny, a także najbardziej odpowiednie spośród rozważanych
opcji. Analiza powinna uwzględniać również informację na temat wariantów alternatywnych
dla projektu, uwzględniając ryzyko związane ze skutkami zmiany klimatu i ekstremalnymi
zderzeniami pogodowymi”
Co więcej w dalszej części załącznika nr 12 Zamawiający podał w pkt IV
p
odstawowe dokumenty w oparciu o które należy wykonać opracowanie:
7
Opracowanie wykonane przez Wykonawcy powinny m.in.'
a.
Być zgodne z obowiązująca na dzień zlecenia wersją:
- Regulaminu Konkursu;
- Przewodnikiem
dla beneficjantów (...), Szczegółowy Opis Osi Priorytetowych RPO WSL
2014-2020;
-
wytycznych programowych w zakresie kwalifikowania wydatków z EFRR w ramach RPO
Województwa Śląskiego lata 2014-2020,
- W
ytycznych w zakresie zagadnień związanych z przygotowaniem projektów inwestycyjnych
w tym projektów generujących dochód i projektów hybrydowych na lata 2014-2020,
-
Regulacji unijnych i krajowych dotyczących pomocy publicznych (...),
-
Podręcznika wnioskodawcy i beneficjenta programów polityki spójności 2014-2020
w zakresie informacji i promocji,
-
wytycznych w zakresie monitorowania postępu rzeczowego realizacji programów
operacyjnych na lata 2014-2020,
-
Uchwały Komitety Monitorującego RPO WSL 2014-2020 odnoszącego się do danego typu
projektu,
b.
uwzględniać:
Sygn. akt KIO 2399/18
-
wszystkie pozostałe, mające zastosowanie wymagania, określone prze Instytucję
Zarządzającą Regionalnym Programem Operacyjnym Województwa Śląskiego na lata
20142020
c.
być wykonanym na postawie aktualnych wytycznych oraz regionalnych, krajowych
i loka
lnych dokumentów strategicznych.
Natomiast w za
łączniku nr 5 do SIWZ – „Specyfikacji Technicznej dla opracowania
kompleksowej dokumentacji projektowej dla przebudowy budynku dla docelowego jego
funkcjonowania, prac remontowych, ulepszeń, które dostosują obiekt do aktualnie
obowiązujących przepisów wraz z uzyskaniem pozwolenia na budowę zgodnie z Ustawą
Prawo Budowla
ne z dnia 07.07.1994r. z późn. zm.” w zakresie realizacji inwestycji widnieje
jednoznaczny zapis w pkt Il:
Przedmiotową dokumentację należy wykonać na podstawie:
- ekspertyz stanu technicznego (...)
- Koncepcji programowo-przestrzennej opracowanej dla potrzeb budynku siedziby Katowice
Miasto Ogrodów — Instytucja Kultury im. K. Bochenek, marzec 2017.
Wedle powyższego zakres opracowania został przez Zamawiającego jasno
sprecyzowany a nadinterpretacja Odwołującego nie ma swojego odzwierciedlenia
w zapisach SIWZ.
Odnosząc się z kolei do kwestii termomodernizacji budynku, sam Odwołujący
wskazał, że koszty z tym związane zostały wskazane w wyjaśnieniach – w pozycji 1 tabeli na
stronie 4. Odwołujący kwestionuje jedynie miejsce ujęcia tych kosztów, zatem jest to zarzut
co do formy wyjaśnień. Innych zarzutów w tym zakresie Odwołujący nie sformułował.
{a
d. pkt 6 uzasadnienia odwołania}
Izba podziela stanowi
sko Zamawiającego i Przystępującego. że przedmiotowy zarzut
w zakresie nadzorów autorskich jest spóźniony, gdyż jego podstawą faktyczną jest treść
pierwszych wyjaśnień TPF oraz oferty TPF. tj. okoliczności znanych Odwołującemu od
pierwotnej oceny ofert or
az od zapoznania się z pierwszymi wyjaśnieniami w zakresie
rażąco niskiej ceny. Stąd też zarzut należy pozostawić bez rozpoznania.
Niezależnie od powyższego Przystępujący wyjaśnił, że łączny koszt nadzorów
autorskich na budowie wynosi 13500 zł, a pozostałe zsumowane przez Odwołującego
pozycje nie dotyczą nadzorów autorskich. Wskazywana ilość przejazdów, to koszt, jaki
zakłada TPF w związku ze spotkaniami z Zamawiającym w trakcie realizacji, zbieraniem
uzgodnień z urzędów itp., a zatem pozycja ta nie ma nic wspólnego z nadzorami autorskimi,
do których odnosi się Odwołujący.
{ad
pkt 7 uzasadnienia odwołania}
Przedmiotowy zarzut jest nieprzydatny w kontekście wykazywania rażąco niskiej
Sygn. akt KIO 2399/18
ceny, gdyż Odwołujący zarzuca, że TPF w wyjaśnieniach przyjął zbyt wysokie koszty,
obejmujące aż 13 miesięcy pracy specjalistów, podczas gdy według Odwołującego można
przyjąć tylko 12 miesięcy pracy. Zatem zarzut ten w ogóle nie dotyczy rażąco niskiej ceny
czy też zaniżenia kosztów lub ich nieujęcia w cenie oferty.
Z wyjaśnień TPF jednoznacznie wynika, że oba opracowania są wykonywane tym
samym zespołem, a dla wykonania każdego z nich przyjęto terminy określone przez
Zamawiającego we wzorze umowy, których postanowienia zostały wręcz przytoczone (str. 3
wyjaśnień z 21 sierpnia 2018 r.). W wyjaśnieniach ustalono termin na 13 miesięcy, ponieważ
dopiero po tym czasie skończy się opracowanie ostatniej dokumentacji, zaś 1 zespół będzie
realizował obie dokumentacje.
{ad
pkt 8 uzasadnienia odwołania}
Przedmiotowy zarzut jest niezrozumia
ły, właściwie nie wynika z niego, co Odwołujący
zarzuca cenie oferty TPF,
można z jego treści wręcz wnioskować, że zarzuca zbyt wysoką
marżę.
Przystępujący przekonująco wskazał, że zgodnie z tabelą z pierwszych wyjaśnień
marża liczona jest od całkowitych kosztów, a nie od kosztów każdej osobnej pozycji
wskazanej w tabeli. Sposób kalkulacji marży jest tylko i wyłącznie strategią danego
wykonawcy.
{ad
pkt 9 uzasadnienia odwołania}
Również ten zarzut nie wskazuje, że cena jest rażąco niska lub też, że nie ujęto
w
cenie oferty wszystkich kosztów. Błąd w sumowaniu wynosi mniej niż 10 tysięcy złotych
i
nie wpływa w żaden sposób na szacowanie ceny czy też na jej rzetelność i realność.
Odwołujący zarzuca, że TPF wskazał koszty w wysokości niższej niż 402.073,30
złote. Jednak koszty niższe niż cena oferty to tylko argument przemawiający za tym, że cena
nie jest rażąco niska.
{ad
pkt 10 uzasadnienia odwołania}:
Kolejny raz Odwołujący nie wskazuje, w jaki sposób ujęcie przedmiotowych kosztów
ma wskazywać na to, że cena oferty TPF jest rażąco niska lub też nie obejmuje wszystkich
kosztów realizacji przedmiotu zamówienia. Z argumentacji Odwołującego wynika co
najwyżej, że TPF zawyżył cenę oferty, ujmując w niej koszty, które nie są wymagane SIWZ.
Nawet, gdyby tak było to nie jest to podstawa odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1
pkt 4pzp.
Zgodnie
z zapisami SIWZ, TOM Il, OPZ pkt. 3.6 do obowiązków Wykonawcy w
ramach prac przedprojektowych należą: a) Wizja lokalna na obiekcie, b) Zakup i aktualizacja
podkładów geodezyjnych z zakresu lokalizacji, wysokości, uzbrojenia (…) j) Przygotowanie
kolorowej planszy zbiorczej terenu uzbrojenia istniejącego i projektowanego
Sygn. akt KIO 2399/18
Przekonuje zatem stanowisko Przystępującego, że koszty takie jak „wizualizacja,
inwentaryzacja” oraz „wizja lokalna wraz z wstępną inwentaryzacją” wcale nie są kosztami
niepotrzebnymi do re
alizacji przedmiotu zamówienia i ujęte są właśnie we wskazywanych
przez Odwołującego pozycjach.
{ad pkt 11 uzasadnienia odwołania}
Ponownie
Odwołujący nie wskazuje, w jaki sposób ujęcie przedmiotowych kosztów
ma wskazywać na to, że cena oferty TPF jest rażąco niską lub też nie obejmuje wszystkich
kosztów realizacji przedmiotu zamówienia. Z argumentacji Odwołującego wynika co
najwyżej, że TPF zawyżył cenę oferty, ujmując w niej koszty, które nie są wymagane SIWZ.
Nawet, gdyby tak było, nie jest to podstawa odrzucenia oferty na podstawie art. 89 ust. 1 pkt
4 pzp.
W odniesieniu do rzekomo niepot
rzebnych w wycenie elementów w tabeli dotyczącej
„Elementów Studium Wykonalności” wskazywanych przez Odwołującego: dokumentacji
geologiczno-
inżynierskiej, wizji lokalnej z wstępną inwentaryzacją, opracowania
geodezyjne
go i opinii BHP/sanitarna zauważyć należy, że aspekty te poruszone zostały w
s.i.w.z. TOM Il, OPZ pkt. 3.6:
a) Wizja lokalna na obiekcie
b)
Zakup i aktualizacja podkładów geodezyjnych z zakresu lokalizacji, wysokości, uzbrojenia
(…)
j)
Przygotowanie kolorowej planszy zbiorczej terenu uzbrojenia istniejącego i projektowanego
(…)
n) Niezbędne dokumenty do wniosku o pozwolenie na rozbiórkę (o ile zajdzie taka potrzeba),
w tym: zgodę właściciela obiektu, szkic usytuowania obiektu budowlanego, opis zakresu i
sposobu prowadzenia robót rozbiórkowych, opis sposobu zapewnienia bezpieczeństwa ludzi
i mienia, projekt rozbiórki i pozwolenie, uzgodnienia lub opinie innych organów, a także inne
dokumenty wymagane przepisami szczególnymi;
(…)
r) Rozeznanie danych dotyczących zabezpieczenia inwestycji przed wpływem eksploatacji
górniczej, w tym przygotowanie przedmiarów różnicowych dot. zabezpieczenia inwestycji
przez wpływem eksploatacji górniczej (o ile zajdzie tka potrzeba)
Skoro wszystkie wymienione
przez TPF elementy znajdują się w postanowieniach
SIWZ miał prawo rzetelnie je skalkulować.
{ad pkt 12 uzasadnienia odwołania}
Przystępujący
wyjaśnił,
że
inwentaryzacja
przyrodniczo-chipterologiczno-
ornitologiczna jest wykonywana przez osobę o specjalistycznej wiedzy. W ramach
inwentaryzacji mieści się również opinia, co jest elementem oczywistym z racji technicznego
Sygn. akt KIO 2399/18
wykonania tego dokumentu. Inw
entaryzacja zawierająca opinię wykonywana jest przez
przyrodnika, który najpierw stwierdza, jakie gatunki ptaków zasiedlają inwestycję (trudno aby
osoba nie posiadająca specjalistycznej wiedzy dokonało takiego szacunku i oceny),
a
następnie bada wpływ ewentualnego zniszczenia siedlisk, płoszenia i niepokojenia danych
gatunków w ramach prowadzonej inwestycji. Z kolei jako oddzielne opinie zostały ujęte:
opinia BHP, sanitarno-
higieniczna, pożarowa, gdyż są to inwentaryzacje techniczne i TPF nie
umieszcza ich
w jednych pozycjach z inwentaryzacjami środowiskowymi.
Odwołujący nie przedstawił żadnego faktu stwierdzającego braku takiej opinii, ani nie
wykazał zaniżenia jej kosztu, stwierdzając tylko enigmatycznie, że jest ona nieporównywalna
kosztowo.
Jednocześnie Izba nie ma podstaw, aby odbierać Zamawiającemu prawo
do
wyjaśnienia swoich wątpliwości, stąd ma on w pełni możliwość kontynuowania badania,
czy cena oferty TPF
nie jest rażąco niska pod ich kątem, co wymaga ich sprecyzowania
w
wezwaniu w taki sposób, aby Wykonawca mógł je rozwiać.
Mając powyższe na uwadze, Izba – działając na podstawie art. 192 ust. 1 i 2 ustawy
pzp
– orzekła, jak w pkt 1 sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono w pkt 2 sentencji stosownie do
wyniku spraw, na podstawie art. 192 ust. 9 i 10 w zw. z art. 186 ust. 4 pzp. W pierwszej
kolejności zaliczono do tych kosztów uiszczony przez Odwołującego wpis – zgodnie z § 3 pkt
1 r
ozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości
i sposobu pobierani
a wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu
odwoławczym i sposobu ich rozliczania (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 272). Ponadto stosownie
do
art. 186 ust. 4 pzp i § 5 ust. 3 pkt 2 w zw. z § 3 pkt 2 lit. b rozporządzenia zasądzono na
rzecz Przyst
ępującego poniesione przez niego koszty z tytułu uzasadnionych kosztów
w postaci
wynagrodzenia pełnomocnika, na podstawie rachunku złożonego do zamknięcia
rozprawy.
Przewodniczący:
………………………………
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 156/19 z dnia 2019-02-14
- Sygn. akt KIO 185/19 z dnia 2019-02-13
- Sygn. akt KIO 169/19 z dnia 2019-02-13
- Sygn. akt KIO 137/19 z dnia 2019-02-13
- Sygn. akt KIO 116/19 z dnia 2019-02-08
