rodzaj: WYROK
data dokumentu: 2018-10-31
rok: 2018
data dokumentu: 2018-10-31
rok: 2018
sygnatury akt.:
KIO 2036/18
KIO 2036/18
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 i
30 października 2018 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 października 2018 r. przez
wykonawcę J.S. Hamilton Consulting Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Miejską Biała Podlaska,
przy udziale:
A. wykonawcy
ZDI Sp. z o.o. z siedzibą w Zamościu zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 2036/18 po stronie Odwołującego,
B. wykonawcy T.S
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Pracownia
Projektowa „ATS 999” T.S z siedzibą w Białej Podlaskiej zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 2036/18 po stronie
Zamawiającego,
30 października 2018 r. w Warszawie odwołania
wniesionego do Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej w dniu 5 października 2018 r. przez
wykonawcę J.S. Hamilton Consulting Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Warszawie
w postępowaniu prowadzonym przez Gminę Miejską Biała Podlaska,
przy udziale:
A. wykonawcy
ZDI Sp. z o.o. z siedzibą w Zamościu zgłaszającego przystąpienie do
postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 2036/18 po stronie Odwołującego,
B. wykonawcy T.S
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Pracownia
Projektowa „ATS 999” T.S z siedzibą w Białej Podlaskiej zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego o sygn. akt: KIO 2036/18 po stronie
Zamawiającego,
orzeka:
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – wykonawcę J.S. Hamilton
Consulting Sp. z
o.o. Sp.k. z siedzibą w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego –
wykonawcę J.S. Hamilton Consulting Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Warszawie
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 2036/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Miejska Biała Podlaska [dalej „Zamawiający”] prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
nadzór inwestorski nad realizacją zadania inwestycyjnego pn. „Przebudowa stadionu
miejskiego w
Białej Podlaskiej – I etap” (znak postępowania: ZP.271.3.3.2018.MCH2).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 11 lipca 2018 r. pod numerem 587391-N-2018.
W dniu 5 października 2018 r. wykonawca J.S. Hamilton Consulting Sp. z o.o. Sp. k.
z siedzibą w Warszawie [dalej „Odwołujący” lub „J.S. Hamilton”] wniósł odwołanie zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez niezastosowanie zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania
wykonawców,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 w zw. art. 90 ust. 3 z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie
wyboru oferty Pracowni Projektowej „ATS 999" T.S [dalej „T.S”] jako oferty najkorzystniejszej
w sytuacji, gdy kalkulacja kosztów, przedstawiona przez wyżej wskazanego oferenta w
piśmie z 21 września 2018 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie do złożenia wyjaśnień i
dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty, opiewa na wartość wyższą od tej wskazanej w
ofercie, co uniemożliwia przyjęcie, że wyliczenia ceny wskazanej w powyższym piśmie są
rzetelne
i prawidłowe, a w konsekwencji że wyżej wymieniony uczestnik przetargu sprostał
wykazaniu, że złożona przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, 3. art. 91 ust. 1 w
zw. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty T.S
w sytuacji, gdy wyjaśnienia
tego o
ferenta dotyczące wymienionych w ofercie wyliczeń nie są wystarczające do
stwierdzenia, że złożona przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny oraz kosztów
wykonania zamówienia, z uwagi na fakt, iż wyliczenie to zawiera szereg błędów, nieścisłości
oraz da
nych przyjętych przez oferenta w sposób arbitralny i niepoddających żadnej
obiektywnej weryfikacji, co skutkowało wadliwym przyjęciem, że:
a)
oferta wybranego wykonawcy zawierała prawidłowe określenie stawki godzinowej dla
poszczególnych inspektorów nadzoru oraz koordynatora, w sytuacji, gdy oferent
w żaden sposób nie wyjaśnił jakimi kryteriami kierował się określając maksymalną liczbę
godzin poszczególnych inspektorów nadzoru inwestorskiego zaangażowanych w realizację
zamówienia, co w rezultacie uniemożliwia dokonanie oceny prawidłowości wyliczeń
dotyczących należnego im wynagrodzenia;
b)
oferent wskazał liczbę godzin zaoszczędzonych w ramach pracochłonności wskutek
wykonywania niniejszego zamówienia z pomocą osób zaangażowanych w sporządzanie
dokumentacji projektowej dla inwestycji, w łącznej liczbie 1250 godzin w sytuacji, gdy nie
przedstawił żadnych danych pozwalających na weryfikację wskazanej liczby
zaoszczędzonych godzin, co uniemożliwia ustalenie czy wskazywana oszczędność jest
w ogóle możliwa, a w konsekwencji czy ograniczenie kosztów realizacji zamówienia jest
dopuszczalne i nie świadczy o rażąco niskiej cenie wybranej oferty;
c)
oferent wskazał liczbę godzin zaoszczędzonych w ramach pracochłonności, z uwagi na
wykonanie dokumentacji projektowej inwestycji i konieczność sprawowania z tego tytułu
nadzoru autorskiego nad projektem, w sytuacji, gdy brak jest podstaw do utożsamiania
obowiązków sprawowanych w ramach nadzoru autorskiego z obowiązkami inspektora
nadzoru inwestorskiego, pomimo częściowego pokrywania się tych obowiązków,
a w konsekwencji także do przyjęcia, że fakt konieczności pełnienia przez oferenta
obowiązków nadzoru autorskiego ogranicza zaangażowanie czasowe oferenta w realizację
obowiązków przewidzianych w ramach niniejszego zamówienia publicznego i może
skutkować ograniczeniem kosztów z tym związanych;
d)
oferent wyjaśnił w sposób wyczerpujący kwestię potrzeby weryfikacji i zapoznania się
z dokumentacją projektową inwestycji oraz czas i koszty zaoszczędzone wskutek znajomości
własnego projektu i braku potrzeby szczegółowego zaznajamiania się z nim w sytuacji, gdy
oferent ograniczył się do arbitralnego stwierdzenia, że zaoszczędzony czas przeznaczony na
zapoznanie się z powyższą dokumentacją wynosi 678 godzin, nie przedstawiając jednak
sposobu ustalenia tego wymiaru czasowego, co uniemożliwia weryfikację prawidłowości tych
ustaleń i przemawia za przyjęciem, że w powyższym zakresie oferent nie wykazał możliwości
redukcji kosztów wykonania zamówienia, a w konsekwencji powinno przemawiać za
uznaniem zaoferowanej przez niego ceny za rażąco niską i skutkować odrzuceniem jego
oferty;
e)
oferent prawidłowo określił koszt związany z zatrudnieniem inspektorów nadzoru
w poszczególnych branżach poprzez podanie wynagrodzenia brutto tych osób w sytuacji,
gdy rzeczywisty koszt z tytułu zatrudnienia tych osób nie odpowiada jedynie ich
wynagrodzeniu brutto, gdyż mając na uwadze, że ich zatrudnienia opiera się na umowie
zlecenia, wyliczenie kosztu tego z
atrudnienia powinno uwzględniać koszt związanych
z uiszczeniem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Wobec ww. zarzutów Odwołujący wniósł o:
1. unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2. dokonanie
ponownej czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu,
3. odrzucenie oferty T.S
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Pracownia
Projektowa „ATS 999" T.S,
4. wybór oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej,
5. dopuszczenie i p
rzeprowadzenie dowodów z:
a) wyjaśnienia T.S z dnia 30 lipca 2018 r. wraz z załącznikami,
b) pisma o unieważnieniu czynności Zamawiającego z dnia 13 września 2018 r.,
c) pisma Zamawiającego z dnia 13 września 2018 r. - ponowne wezwanie do udzielenia
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty;
d) pisma T.S
z dnia 21 września 2018 r. - wyjaśnienia, wraz z załącznikami;
e) pisma Zamawiającego z dnia 25 września 2018 r. - wezwanie do złożenia oświadczeń lub
dokumentów;
f)
dokumenty
st
anowiące
odpowiedź
T.S
na
pismo
Zamawiającego
z dnia 25 września 2018 r.
g) protokołu z oceny ofert,
h) ogłoszenia o wynikach przetargu z dnia 1 października 2018 r., na okoliczność
zastosowania przez T.S
rażąco niskiej ceny, a także błędów w obliczeniu ceny i kosztów
zawartych w jego ofercie,
których Zamawiający nie uwzględnił przy wyborze
najkorzystniejszej oferty, a co za tym idzie istnienia podstaw do odrzucenia oferty,
zasadności twierdzeń Odwołującego zawartych w treści uzasadnienia.
6
. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania w zakresie zarzutu nr 2 Odwołujący wskazał, iż za
brakiem możliwości uznania wyjaśnień T.S za rzetelne, wyczerpujące i skutecznie
odpierające zarzut ceny rażąco niskiej, przemawia już sam fakt rozbieżności kalkulacji
kosztów przedstawionych w ofercie oraz w wyjaśnieniach z 21 września 2018 r. Warto
podkreślić, że wartość oferty wspomnianego oferenta została określona na 128 781 zł brutto.
Tymczasem
suma
wszystkich
kosztów
przedstawionych
przez
oferenta
w wyjaśnieniach z 21 września 2018 r. opiewa na kwotę wyższą, co obrazuje tabela zawarta
w treści odwołania. Sumując wszystkie koszty z przedstawionych dokumentów otrzymamy
kwotę 129.051,00 zł brutto co jest wyższe od kwoty pokazanej w ofercie o 270 złotych.
Bliższa analiza zestawienia kosztów wyszczególnionych w ofercie oraz w przedstawionych
przez oferenta wyjaśnieniach, że jako koszt obsługi geodezyjnej zamówienia oferent
wskazuje kwotę 3 690 zł brutto, jednakże umowa z podwykonawcą dotycząca tejże obsługi
opiewa na kwotę 3 960 zł. Zdaniem Odwołującego się brak jest przy tym podstaw, by
powyższą rozbieżność zakwalifikować jako oczywistą omyłkę pisarską lub rachunkową, lecz
jako celowe działanie oferenta w celu redukcji i ukrycia części kosztów realizacji zamówienia.
Już samo powyższe uchybienie oferenta nie pozwala na uznanie składanych przez niego
wyjaśnień dotyczących kalkulacji kosztów i ostatecznej ceny oferty za prawidłową i rzetelną.
W konsekwencji brak jest podstaw do zaaprobowania wyboru tej oferty jako
najkorzystniejszej w niniejszym postępowaniu.
W zakresie zarzutu nr 3 lit. a) Odwołujący podniósł, iż nie sposób również uznać za
prawidłowe wyjaśnień T.S w zakresie dotyczącym ustalenia stawki godzinowej dla
poszczególnych inspektorów nadzoru oraz koordynatora. Składając wyjaśnienia odnośnie
powyższego zagadnienia oferent wskazał stawkę godzinową pracy poszczególnych
inspektorów oraz całkowite kwoty ich wynagrodzenia, przy czym całkowite wynagrodzenie
zostało określone jako iloczyn przyjętej stawki godzinowej oraz wskazanej przez oferenta
maksymalnej liczby godzin pracy każdego ze wskazanych inspektorów. Należy jednak
zaznaczyć, że wyjaśnienia T.S nie zawierają żadnego wywodu myślowego odnośnie
ustalenia maksymalnej liczby godzin pracy każdej ze wskazanych osób. W tym zakresie
wyjaśnienia ograniczają się do twierdzenia, że maksymalna liczba godzin pracy inspektorów
wynosi: 1) inspektora w bra
nży elektrycznej - 714 godzin; 2) inspektora w branży sanitarnej -
820 godzin; 3) inspektora w branży drogowej - 588 godzin oraz 4) inspektora w branży
konstrukcyjno -
budowlanej wraz z funkcją koordynatora nadzoru inwestorskiego - 946
godzin. W rezultacie
zdaniem Odwołującego należy przyjąć, że oferent operuje w
powyższym zakresie dowolnie przyjętymi danymi, co w konsekwencji uniemożliwia ustalenie
toku rozumowania oferenta i prawidłowości wskazywanych przez niego kosztów realizacji
zamówienia. Trudno bowiem uznać za prawidłową praktykę, zgodnie z którą oferent nie
przedstawia żadnych szczegółowych wyjaśnień co do tego, jakie zaangażowanie czasowe
poszczególnych inspektorów nadzoru przewiduje podczas realizacji zamówienia,
ograniczając się do arbitralnego wskazania maksymalnej liczby godzin pracy tychże oraz
wskazując, że wskazywana liczba godzin pracy tych osób wynika z jego doświadczenia
zawodowego. Idąc dalej należy wskazać, że brak szczegółowego wyjaśnienia powyższych
kwestii uniemożliwia Zamawiającemu dokonanie oceny tego, czy oferent wywiąże się z
przyjętych obowiązków w sposób należyty i rzetelny. W tej sytuacji nie można przyjąć, by T.S
wywiązał się z nałożonego na niego przez Zamawiającego obowiązku wyjaśnienia sposobu
wyliczenia kosztów wynagrodzenia poszczególnych inspektorów, za pomocą których
zamierza wykonać zobowiązanie względem Zamawiającego.
W przedmiocie zarzutu nr 3 lit. b) Odwołujący uzasadniał, że analogicznie jako
arbitralne i niepoddające się weryfikacji należy uznać wyjaśnienia T.S co do liczby godzin
zaoszczędzonych w ramach pracochłonności zamówienia wskutek faktu, że osoby
zaangażowane w realizację niniejszego zamówienia były również zaangażowane
w opracowanie dokumentacji projektowej inwestycji -
„Przebudowa stadionu miejskiego
w B
iałej Podlaskiej - etap I". W świetle twierdzeń oferenta oszczędność czasowa wyniesie
w tym przypadku 1250 godzin. Oferent nie dokonał tu jednak choćby próby pobieżnego
wyszczególnienia katalogu czynności, które ze względu na wykonywanie ich przez osoby
b
ędące zaangażowane w opracowanie dokumentacji projektowej, albo w ogóle nie będą
musiały zostać przeprowadzone, albo czas trwania tych czynności będzie krótszy. Jedynym
wyjaśnieniem przyjętej liczby zaoszczędzonych godzin było stwierdzenie, że przyjmując
l
iczbę 1250 godzin oferent bazował na swoim doświadczeniu związanym ze sprawowaniem
funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego oraz inżyniera konsultanta podczas realizacji
inwestycji -
„Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej Podlaskiej"
oraz „Budowa hali sportowo – widokowej”. Wobec powyższego nie ma podstaw do przyjęcia
wywiązania się przez oferenta z wyczerpującego wyjaśnienia liczby zaoszczędzonych
godzin, a tym samym możliwości zredukowania kosztów realizacji zamówienia z uwagi na
przyjęte przez oferenta założenia. Nie ma również podstaw do przyjęcia, że powyższe
wyjaśnienia czynią zadość wykazaniu, że oferta ta nie zawiera rażąco niskiej ceny i rażąco
zaniżonych kosztów.
Następnie odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. c) Odwołujący wskazał, iż w świetle
wyjaśnień T.S kolejnym czynnikiem prowadzącym do obniżenia kosztów realizacji
zamówienia jest fakt zaoszczędzenia liczby godzin niezbędnych do realizacji zamówienia, z
uwagi na wykonanie przez oferenta dokumentacji projektowej inwe
stycji i konieczność
sprawowania z tego tytułu nadzoru autorskiego nad projektem, co wskutek rzekomo
zbieżnych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego oraz inspektora nadzoru
autorskiego prowadzi do ograniczenia liczby przepracowanych godzin w ramach niniejszego
zamówienia. Powyższe założenie oferenta jest błędne, gdyż wadliwie zakłada zbieżność
obowiązków inspektorów nadzoru inwestorskiego i autorskiego. W rzeczywistości obowiązki
obu inspektorów są zbieżne wyłącznie w zakresie dbałości o realizację inwestycji zgodnie z
zatwierdzonym projektem budowlanym, lecz na tym analogie kończą się. Dalej Odwołujący
wskazał, wynikające z art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j.
Dz.U. 2018 poz. 1669) obowiązki projektanta. Następnie Odwołujący wskazał obowiązki i
uprawnienia inspektora nadzoru inwestorskiego, o których mowa w art. 25 i 26 ustawy Prawo
budowlane. Odwołujący wskazywał, iż role inspektorów nadzoru inwestorskiego oraz
nadzoru autorskiego są odmienne, pomimo częściowego wzajemnego przenikania się ich
obowiązków. Argumentował, iż w świetle art. 17 Prawa budowlanego jedynie inspektor
nadzoru inwestorskiego jest uznawany za uczestnika procesu budowlanego. Podstawową
funkcją inspektora nadzoru inwestorskiego jest reprezentacja interesu inwestora w trakcie
prowadzenia robót budowlanych i ogólna dbałość o ich prowadzenie ze sztuką budowlaną.
Zadaniem inspektora nadzoru autorskiego jest jedynie dbałość o realizację inwestycji
zgodnie z przygotowaną przez siebie dokumentacją projektową. W rezultacie, nie negując
prawnej możliwości łączenia obu funkcji, nie można podzielić stanowiska T.S co do
generalnej możliwości zaoszczędzenia czasu przy realizacji niniejszego zamówienia wskutek
tego, że jest on zobowiązany do sprawowania nadzoru autorskiego przy realizacji inwestycji.
Tym samym wszelkie wykazywane przez oferenta oszczędności związane ze sprawowaniem
obu funkcji należy uznać za fikcyjne i wykreowane wyłącznie na potrzeby postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, w celu stworzenia pozorów złożenia najkorzystniejszej
oferty oraz usprawiedliwienia rażąco niskich kosztów wykonania zamówienia. Zdaniem
odwołującego się należy, co do zasady, odrzucić wskazywaną przez T.S. możliwość
przerzucania kosztów z jednego zamówienia publicznego i rekompensowania ich sobie
poprzez realizację innego zamówienia. Koszty zawsze muszą mieć pokrycie w przychodach i
nie leży w interesie publicznym to, by jedna firma przy pomocy cen rażąco zaniżonych
wygrywała przetarg wyłącznie na skutek tego, że uprzednio realizowała inne zamówienie
publiczne pozostające w funkcjonalnym związku z kolejnym zamówieniem.
Kolejno w zakresie zarzutu nr 3 lit. d) odwołujący się wykonawca wskazał, iż T.S. w
przedłożonych wyjaśnieniach podał, że poczynił oszczędności wobec korzystania z
własnego projektu budowlanego, w łącznej liczbie 678 godzin. Również w tym przypadku
oferent nie wyjaśnił w jaki sposób powyższą oszczędność oszacował. Powyższe
uniemożliwia weryfikację prawidłowości tych ustaleń i przemawia za przyjęciem, że
w powyższym zakresie oferent nie wykazał możliwości redukcji kosztów wykonania
zamówienia, a w konsekwencji powinno przemawiać za uznaniem zaoferowanej przez niego
ceny za rażąco niską i skutkować odrzuceniem jego oferty.
W końcu odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. e) Odwołujący podał, iż dokonując oceny
prawidłowości złożonych przez T.S. wyjaśnień należy mieć na uwadze, że w przedłożonej
ofercie podał on jedynie wynagrodzenia brutto zatrudnionych przez siebie na podstawie
umowy zlecenia pracowników. Jednak podane przez niego ceny są cenami zaniżonymi, gdyż
nie uwzględniają globalnych kosztów pracodawcy jakie ponosić musi w związku
zatrudnieniem pracownika. Umowy zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom
emerytalnemu, rentowemu, zdrowotnemu i wypadkowe
mu. Od umów tego rodzaju naliczane
są
również
(opłacane
przez
pracodawców)
składki
na
Fundusz
Pracy
i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Powyższe nie zostało wskazane
w ofercie T.S
. Zamawiający również zaniechał wyjaśnienia tej kwestii. Powyższe stanowi
kolejny argument przemawiający za uznaniem, że oferent nie sprostał wykazaniu
rzeczywistych kosztów wykonania zamówienia, a koszty i cena zaprezentowane w ofercie są
zaniżone w sposób rażący.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie z dnia 12 października 2018 r.
wniósł o oddalenie odwołania.
W zakresie zarzutu nr 1 wskazał, iż Odwołujący nie sprecyzował, na czym konkretnie
zarzut niezastosowania przez Zamawiającego zasad uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców miałby polegać. Zarzut ten, jako nieuzasadniony, należy zatem
uznać za gołosłowny i chybiony. Nadto treść samego uzasadnienia odwołania także nie
pozwala na uwzględnienie tego zarzutu, bowiem Odwołujący się nie wyjaśnia jakie czynności
Zamawiającego naruszają zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania.
Odnosząc się do zarzutu nr 2 Zamawiający podniósł, iż badając i oceniając
wyjaśnienia odnośnie ceny, złożone w dniu 31.07.2018 r. oraz w dniu 24.09.2018 r. przez
wykonawcę T.S. oraz dokonując w dniu 27.09.2018 r. wyboru najkorzystniejszej oferty, miał
na uwadze cały stan faktyczny istniejący w dacie podjęcia decyzji o wyborze oferty
najkorzystniejszej, wynikający z dwukrotnych wezwań Zamawiającego do złożenia wyjaśnień
w zakresie ceny zaoferowanej przez ww. wykonaw
cę. Wykonawca T.S. składał wyjaśnienia,
które stanowiły odpowiedź na zadawane mu pytania w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w
skierowanym do Niego w dniu 13.09.2018 r. ponownym wezwaniu do wyjaśnień ceny
(według wytycznych wyroku KIO z dnia 04.09.2018 r.). Zamawiający nie zdecydował się na
zadanie innych pytań, pomimo takiej możliwości, gdyż nie widział takiej potrzeby, choć treść
przywołanego wyżej wyroku mu to umożliwiała. Dla Zamawiającego wyjaśnienia te miały na
celu wykazanie, iż cena oferty nie jest rażąco niska i przekonanie Zamawiającego o tym, iż
możliwe jest wykonanie zamówienia za kwotę znacząco niższą, od tej jaką zakładał
przeznaczyć na jego sfinansowanie. Faktycznie zatem, to wezwania do wyjaśnień, jakie
kierował Zamawiający identyfikowały obszary, co do których wykonawca miał odnieść się,
tak aby rozwiać wątpliwości Zamawiającego. Wysokości cen proponowanych w innych
ofertach miały wyłącznie znaczenie dla ustalenia poziomu cen zaoferowanych w tym
postępowaniu i ustalenia, czy cena odbiegająca od średniego poziomu cen może uzasadniać
powzięcie wątpliwości przez Zamawiającego i wystąpienie do wykonawcy o złożenie
szczegółowych wyjaśnień. Zdaniem Zamawiającego w trybie wyjaśnienia elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny, nie jest istotne odnoszenie się do ofert innych
podmiotów, które prowadząc własną politykę cenową, kalkulując własne koszty i zakładany
zysk, prezentują również indywidualną, subiektywną kalkulację ceny ofertowej. Fakt zatem
zaoferowania wyższych cen przez konkurentów, nie jest jeszcze dowodem na złożenie ceny
rażąco niskiej w najtańszej, spośród złożonych ofert. Powyższe postępowanie wyjaśniające
prowadzone przez Zamawiającego miało na celu wyłącznie ustalenie, czy oferta znacząco
odbiegająca od cen pozostałych ofert oraz szacowanych przez Zamawiającego kosztów,
nadal jest ceną realną umożliwiającą wykonanie zamówienia w warunkach rynkowych oraz z
zyskiem. Zgodnie z ugruntowaną praktyką cena rażąco niska to cena niewiarygodna,
nierealistyczna w porównaniu do cen rynkowych dla danej usługi. Dla uznania, że cena jest
rażąco niska konieczne jest wykazanie, że przy określonym przedmiocie zamówienia nie jest
możliwe wykonanie zamówienia za oferowaną cenę, bez ryzyka ponoszenia strat przez
wykonawcę. Wykonawca powinien zatem był wskazać, jakie czynniki decydowały o kalkulacji
kosztów, jak również to, iż znajdowały one uzasadnienie w obiektywnych okolicznościach,
np. związanych z kosztami pracy specjalistów, jako zasadniczego elementu prac nadzoru
inwestorskiego.
Zamawiający uzasadniał, iż w niniejszym postępowaniu zgodnie z zapisami SIWZ
w rozdz. XII wykonawcy mieli podać cenę brutto oferty za realizację całego zakresu
przedmiotu zamówienia na podstawie kalkulacji własnej, biorąc pod uwagę przedmiot
zamówienia w zakresie określonym w SIWZ. W rozdz. XII. ust. 7 SIWZ Zamawiający zawarł
zapis, że w przypadku nie uwzględnienia w cenie brutto wszystkich wydatków niezbędnych
do zrealizowania przedmiotu zamówienia, powstałe różnice stanowią element ryzyka
wykonawcy i nie skutkują zwiększeniem wynagrodzenia ryczałtowego. Po analizie wyjaśnień
złożonych po raz kolejny przez wykonawcę T.S. Zamawiający stwierdził, że wyjaśnienia
czyniły zadość wezwaniu i zawierały informacje związane ze sposobem kalkulacji ceny, w
tym szczegółowe założenia godzinowe prac wraz z kosztami wynagrodzenia oraz dowodami
w postaci umów o podwykonawstwo, umowy zlecenia, oferty i że są one kompletne w tym
znaczeniu, iż odnoszą się do istotnej strony przedsięwzięcia, dla którego zasadniczym
elementem generującym koszty usługi, są koszty pracy specjalistów. Wykonawca odnosił się
do tych elementów, które mogą odróżniać jego sytuację faktyczną (zaplecze techniczne,
kadrowe, doświadczenie, lokalizacja siedziby, bycie autorem projektu budowlanego, itp.),
wpływające na lepsze rozeznanie ryzyka i niższe koszty. Co istotne, do wyjaśnień załączone
zostały dowody, które czyniły założenia wykonawcy realnymi, w tym przede wszystkim
możliwy do osiągnięcia zysk na poziomie ponad 30 000,00 zł. Na ocenę przez
Zamawiającego nie miała wpływu nowa okoliczność zauważona podczas badania wyjaśnień
dotycząca rozbieżności w kosztach wykonania prac geodezyjnych. Wykonawca w
wyjaśnieniach wskazał koszt prac geodezyjnych na poziomie 3 690,00 zł, jednocześnie
podając poniżej ceny jednostkowe wraz z szacowaną ilością godzin, z których to po
przeliczeniu wynika inna kwota 3 960,00 zł. Wykonawca dołączył do wyjaśnień jako dowód
ofertę GEOPOLU na prace geodezyjne na kwotę 3 960,00 zł. W związku z tym, nie sposób
mu zarzucić działania umyślnego w postaci próby wprowadzenia Zamawiającego w błąd tak
jak uczynił to Odwołujący w odwołaniu. Zatem Zamawiający mając jako dowód ofertę
GEOPOLU założył, że cena za prace geodezyjne zgodnie z tą ofertą wynosi 3 960,00 zł.
Zamawiający wskazał, iż nie widział potrzeby do wzywania do dodatkowych wyjaśnień
dotyczących tej rozbieżności, ponieważ dowód kosztu prac geodezyjnych stanowiła oferta
GEOPOLU. Uznał bowiem, iż przyjęcie wyższych o 270,00 zł kosztów za prace geodezyjne,
zgodnych z załączoną ofertą GEOPOLU, nie czyniłoby ceny wykonawcy T.S rażąco niskiej
zwłaszcza w kontekście założonego zysku na poziomie ponad 30 000,00 zł (wyjaśnienia z
dnia 31.07.2018 r. str. 3). Wyższy koszt o kwotę 270,00 zł za prace geodezyjne wynikający
z wyjaśnień, a niewliczony w cenę za realizację całości zamówienia, zgodnie z zapisami
SIWZ w rozdz. XII ust. 7 stanowi element ryzyka wykonawcy i nie skutkuje zwiększeniem
wynagrodzenia ryczałtowego podanego w ofercie wykonawcy T.S. . Uwzględniając
wskazaną nieścisłość, bez analizy przyczyn jej powstania Zamawiający uznał, że z uwagi na
założony poziom zysku (ponad 30 000,00 złotych), nadal nie ma podstaw do przyjęcia, iż
zamówienie zostało skalkulowane poniżej kosztów realizacji. Ponadto Odwołujący stawiając
zarzut w zakresie rażąco niskiej ceny oferty wykonawcy T.S. , nie wykazał, aby dodatkowe
koszty, jakie w je
go ocenie wynikały z przedłożonych dowodów, powodowałyby faktycznie
ten skutek, że zamówienie byłoby realizowane bez zysku i poniżej rzeczywistych kosztów.
Zdaniem Zamawiającego wykonawca T.S. wykazał, iż cena jego oferty jest ceną wiarygodną,
realistyczną dla danej usługi oraz że jest możliwe wykonanie zamówienia za oferowaną
cenę, bez ryzyka ponoszenia strat przez wykonawcę.
W zakresie zarzutu nr 3 lit. a) Zamawiający wskazał, że wykonawca T.S. w złożonych
wyjaśnieniach z dnia 21.09.2018 r. podał stawki godzinowe dla inspektorów nadzoru w
każdej branży oraz koordynatora. Odwołujący się pominął natomiast, iż szerokie
uzasadnienie w tym zakresie zawierały wyjaśnienia tegoż wykonawcy z dnia 30.07.2018 r.
Dalej Zamawiający zacytował odpowiednie fragmenty wyjaśnień rażąco niskiej ceny
wykonawcy
T.S.
(str.
3
i
4
pisma
z
dnia
30
lipca
2018
r.).
W kontekście powyższego Zamawiający wskazał, iż oczywistym pozostaje fakt, że
wykonawca T.S.
przedstawił „wywód myślowy” odnośnie maksymalnej liczby godzin dla
każdej ze wskazanych osób. Podkreślenia wymaga także, że Zamawiający, poza
koordynatorem, dla poszczególnych inspektorów nadzoru nie określił w SIWZ minimalnych
ilości godzin jakie muszą zrealizować. Dlatego też wskazanie przez Odwołującego się, że
oferent w powyższym zakresie operuje „dowolnymi danymi” oraz, że „nie przedstawia on
żadnych szczegółowych wyjaśnień co do tego, jakie zaangażowanie czasowe
poszczególnych inspektorów nadzoru przewiduje podczas realizacji zamówienia”, nie
znajduje żadnego uzasadnienia w świetle powyższych wyjaśnień. Nadto argumentacja
Odwołującego w tym zakresie jest nietrafna również ze względu na fakt, że Zamawiający
w wezwaniu do ponownych wyjaśnień ceny zadał wykonawcy konkretne pytanie, na które
otrzymał odpowiedź a zatem brak innych informacji w wyjaśnieniach szczegółowych, o
których wspomina w odwołaniu Odwołujący, nie może przesądzać o ocenie wyjaśnień, jako
niedostatecznych. Ponadto Zamawiający nie widział potrzeby dodatkowych wyjaśnień co do
powyższego. Wykonawca T.S. nie miał więc obowiązku dokonywania wywodów myślowych.
Następnie w zakresie zarzutu nr 3 lit. b) Zamawiający podkreślał, iż wykonawca T.S
składał wyjaśnienia, które stanowiły odpowiedź na zadawane mu pytania w trybie art. 90 ust.
1 ustawy Pzp w skierowanym do Niego w dniu 13.09.2018 r. ponownym wezwaniu do
wyjaśnień ceny (zgodnie z wytycznymi KIO z wyroku z dnia 4 września 2018 r.), w którym
KIO, w ramach powtórzenia badania i oceny ofert nakazała Pracowni Projektowej „ATS 999”
wskazać jedynie „ilość godzin zaoszczędzonych w ramach pracochłonności z uwagi na
wykonanie przez T.S.
dokumentacji projektowej”. Zamawiający w wezwaniu do ponownych
wyjaśnień ceny zadał wykonawcy konkretne pytania, na które otrzymał odpowiedź a zatem
brak innych informacji
w wyjaśnieniach szczegółowych, o których wspomina w odwołaniu
Odwołujący, nie może przesądzać o ocenie wyjaśnień, jako niedostatecznych. Wykonawca
T.S.
w powtórnych wyjaśnieniach wskazał zatem tą liczbę. Z powtórnego wezwania do
wyjaśnień ceny skierowanego przez Zamawiającego, nie wynika, aby wykonawca T.S. był
zobowiązany do wyszczególnienia katalogu czynności, które ze względu na wykonywanie ich
przez osoby będące zaangażowane w opracowanie dokumentacji projektowej. Niezależnie
od powyższego również za błędne, nieznajdujące oparcia w dokumentacji przetargowej
należy uznać stwierdzenie, iż „jedynym wyjaśnieniem przyjętej liczby godzin
zaoszczędzonych było stwierdzenie, że przyjmując liczbę 1250 godzin oferent bazował na
doświadczeniu związanym ze sprawowaniem funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego oraz
inżyniera konsultanta podczas realizacji inwestycji „Akademickie Centrum Edukacji
Prozdrowotnej i Rehabilitacji” w Białej Podlaskiej oraz projektu Budowa Hali Widowiskowo -
Sportowej”.
Uzasadniał,
iż
przedmiotowe
nie
tylko
kłóci
się
ze
sobą
i przeczy sobie. Z jednej strony Odwołujący się wskazuje bowiem na brak cyt.: „chociażby
pobieżnego” wyszczególnienia czynności, z drugiej zaś wskazuje sam, że T.S. opiera się w
tym zakresie na doświadczeniu. Niewątpliwie wykonawca T.S. oparł się w tym zakresie na
doświadczeniu, zaś szczegółowo opisał przedmiotowe w pierwszych wyjaśnieniach. Ale
również wyjaśnienia z dnia 21.09.2018 r. zawierają w tym zakresie wskazanie przesłanek
jakimi kierował się on do obliczenia w/w liczby godzin. Dodać należy w tym miejscu, iż nie
tytko zarzut ten jest nieuzasadniony
w kontekście wyroku KIO z dnia 04.09.2018 r., ale także
w świetle faktu, iż Zamawiający nie żądał powyższego, zapewne także uwzględniając w tym
zakresie pierwsze wyjaśnienia i wytyczne KIO z dnia 04.09.2018 r.
W przedmiocie zarzutu nr 3 lit. c) Zamawiający argumentował, że w tym zakresie
ponownie wykonawca T.S.
zastosował się do pytań skierowanych przez Zamawiającego
(według wytycznych w wyroku KIO z dnia 04.09.2018 r.). W wyroku tym
w ramach powtórzenia czynności badania i oceny ofert KIO wskazała jedynie, aby T.S.
„wskazał wielkość zysku w sytuacji gdyby nie pełnił osobiście funkcji koordynatora i
inspektora nadzoru branży konstrukcyjnej”. Wykonawca T.S. wskazał zatem wielkość zysku.
W ocenie Zamawiającego, Odwołujący nie zauważa również i w tym przypadku pierwszych,
szczegółowych wyjaśnień tegoż wykonawcy, w których opisuje dlaczego łączenie tych funkcji
daje mu zysk. Nie można pominąć również, iż przytoczone przepisy prawa budowlanego w
zakresie obowiązków obu inspektorów są zbieżne w najbardziej pracochłonnym zakresie, tj.
uzgadniania możliwości wprowadzania rozwiązań zamiennych w stosunku do
przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru
inwestorskiego oraz reprezentowania inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli
zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami
wiedzy technicznej. Już samo to z punktu widzenia zysku jest oczywiste. Pozostały zakres
robót T.S. jako wykonawca z wieloletnim doświadczeniem zna, bowiem są to ogólno
obowiązujące przepisy prawa. Tym samym zarzut fikcyjnego wykreowania oszczędności co
do powyższego jest nie tylko przesadzony, ale także zupełnie oderwany od treści obu
wyjaśnień składnych przez Przystępującego.
Z kolei odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. d) Zamawiający podał, że Odwołujący nie ma
racji ws
kazując, iż wykonawca T.S. nie wyjaśnił w sposób wyczerpujący kwestii potrzeby
weryfikacji i zapoznania się z dokumentacją projektową inwestycji oraz czasu i kosztów
zaoszczędzonych wskutek znajomości własnego projektu i braku potrzeby szczegółowego
zaznaja
miania się z nim. Odwołujący nie ma też racji twierdząc, że oferent
w wyjaśnieniach ograniczył się do arbitralnego stwierdzenia, że zaoszczędzony czas
przeznaczony na zapoznanie się z powyższą dokumentacją wynosi 678 godzin, nie
przedstawiając jednak sposobu ustalenia tego wymiaru czasowego, co uniemożliwia
weryfikację prawidłowości tych ustaleń. Wykonawca T.S składał kolejne wyjaśnienia, które
stanowiły odpowiedź na zadawane mu konkretne pytania w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w
skierowanym do Niego w
dniu 13.09.2018 r. ponownym wezwaniu do wyjaśnień ceny (wyrok
KIO z dnia 04.09.2018 r.). Zamawiający wezwał go do wyjaśnienia, czy w kosztach
uwzględniono i w jakiej wysokości potrzebę weryfikacji dokumentacji projektowej.
Wykonawca T.S.
w powtórnych wyjaśnieniach wyjaśnił, że z uwagi na to, że jest autorem
dokumentacji projektowe
j pozwoliło mu to zaoszczędzić ok. 678 godzin pracy, tym samym
zaoszczędził kwotę 21 987,54 zł brutto. Zamawiający w wezwaniu do ponownych wyjaśnień
ceny zadał wykonawcy T.S konkretne pytania, na które otrzymał konkretne odpowiedzi a
zatem brak innych informacji
w wyjaśnieniach szczegółowych, o których wspomina w
odwołaniu Odwołujący, nie może przesądzać o ocenie wyjaśnień, jako niedostatecznych.
W końcu odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. e) Zamawiający wskazał, iż Odwołujący nie
ma racji twierdząc, że T.S zaniżył ceny dotyczące umowy zlecenia. W tym miejscu wymaga
podkreślenia, że po pierwsze tylko jeden inspektor p. T. zawarł z T.S. umowę zlecenia,
bowiem pozostali prowadzą własną działalność gospodarczą. Zatem w świetle
obowiązujących powszechnie przepisów wynika, że w takiej sytuacji nie ma obowiązku
opłacania ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, zdrowotnego, wypadkowego. Nadto
także i p. J. T. jest zatrudniony na umowę o pracę, zatem także obowiązek powyższy
odpada. Natomiast Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dotyczy osób
zatrudnianych na umowę o pracę, co w niniejszym przypadku nie występuje.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron oraz Uczestników
postępowania odwoławczego, na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz
oświadczeń i stanowisk Stron oraz Uczestników, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła
i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba oddaliła wniosek wykonawcy T.S o odrzucenie odwołania na podstawie art. 189
ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp jako wniesionego przez podmiot, który nie
posiada in
teresu w uzyskaniu danego zamówienia i nie wykazał możliwości poniesienia
szkody w wyniku ewentualnego naruszenia przepisów ustawy Pzp przez Zamawiającego. W
powyższym zakresie Izba wskazuje, iż przesłanka dotycząca interesu w uzyskaniu
zamówienia ma charakter materialnoprawny i podlega badaniu na rozprawie. Jej spełnienie
stanowi podstawę do dalszej, merytorycznej oceny zarzutów. Ewentualne zaprzeczenie
naruszenia interesu wykonawcy w uzyskaniu danego zamówienia może prowadzić do
oddalenia odwołania, a nie jego odrzucenia bez merytorycznego rozpoznania zarzutów (tak
KIO w wyroku z dnia 15 stycznia 2018 r. sygn. akt: KIO 21/18).
Izba oceniła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez Zamawiającego przepisów
ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawną przesłankę dopuszczalności odwołania,
o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 8 października 2018 r. powiadomił wykonawców o wniesionym
odwołaniu.
Iz
ba dopuściła do udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę ZDI Sp. z o.o.
z siedzibą w Zamościu zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego w dniu
11 października 2018 r. po stronie Odwołującego oraz wykonawcę T.S. zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego w dniu 10 października 2018 r. po stronie
Zamawiającego.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izba uwzględniła dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego i potwierdzoną za
zgodność z oryginałem, w szczególności ogłoszenie o zamówieniu, specyfikację istotnych
warunków zamówienia, ofertę wykonawcy T.S. , wezwania do wyjaśnienia ceny oferty
skierowane do ww. wykonawcy, a
także wyjaśnienia ceny z dnia 30 lipca 2018 r. oraz 21
września 2018 r. wykonawcy T.S. wraz z dowodami. Skład orzekający Izby wziął pod uwagę
również stanowiska i oświadczenia Stron oraz Uczestników postępowania złożone w
pismach procesowych oraz ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu 18 i 30
października 2018 r.
Izba dopuściła ponadto dowody z dokumentów złożone przez Odwołującego
i Przystępującego T.S. w toku rozprawy.
Izba ustaliła, co następuje:
W dniu 31 lipca 2018 r. wykonawca T.S.
w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego
z dnia 25 lipca 2018 r., złożył wyjaśnienia w przedmiocie ceny oferty wraz z dowodami w
postaci: 1) umowy na podwykonawstwo nr 2/07/2018 zawartej w dniu 20 lipca 2018 r. z
inspektorem branży sanitarnej, 2) umowy na podwykonawstwo nr 1/07/2018 zawartej w dniu
20 lipca 2018 r. z Pilamis Sp. z o.o., 3) referencji z dnia 26 marca 2013 r., 4) umowy zlecenie
nr 1/2018 zawartej w dniu 23 lipca 2018 r.
z inspektorem branży drogowej oraz 5) umowy na
podwykonawstwo nr 3/07/2018 zawartej w dniu 20 lipca 2018 r. zawartej z inspektorem
branży elektrycznej. Ponadto wykonawca wyjaśnił m.in., że: „Wpływ na wycenę oferty ma
również fakt iż umowa na projekt budowlany stadionu który wykonała moja firma
przewidywała wizyty w ramach nadzoru autorskiego za które nie otrzymał bym zgodnie z
umową już żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Tak więc część wizyt na budowie które
będą realizowane w ramach nadzoru inwestorskiego przez projektantów obiektu (zakres
nadzoru obejmuje również sprawdzenie dokumentacji projektowej, zgłaszanie ewentualnych
ulepszających rozwiązań zamiennych itp.), była by i tak realizowana jako wizyty nadzoru
autorskiego tyle że bezpłatnie”.
Wyrokiem z dnia 4 września 2018 r. sygn. akt: KIO 1679/18 Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględniła odwołanie wykonawcy T.S. i nakazała Zamawiającemu
unieważnienie czynności odrzucenia oferty T.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą Pracownia Projektowa „ATS 999” T.S z siedzibą w Białej Podlaskiej oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, w tym ponowne wezwanie ww. wykonawcy do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w tym: 1) do wyjaśnienia i podania stawki
godzinowej dla poszczególnych inspektorów nadzoru oraz koordynatora, 2) wskazanie ilości
godzin zaoszc
zędzonych w ramach pracochłonności z uwagi na wykonanie przez T.S.
dokumentacji projektowej, 3) wyjaśnienie czy w kosztach uwzględniono i w jakiej wysokości
potrzebę weryfikacji dokumentacji projektowej, 4) wskazanie wielkości zysku Odwołującego
w sytuacji
, gdyby nie pełnił osobiście funkcji koordynatora i inspektora nadzoru branży
konstrukcyjnej, 5) wskazanie wysokości kosztów eksploatacyjnych korzystania z biura
będącego własnością T.S. dla potrzeb wykonania zamówienia (energia elektryczna, woda,
łącze internetowe, telefoniczne itp.) oraz 6) wyjaśnienia i przedstawienia dowodu na realność
kalkulacji weryfikacji geodezyjnej.
W dniu 13 września 2018 r. Zamawiający, wykonując ww. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej, unieważnił czynność odrzucenia oferty wykonawcy T.S. i powtórzył czynność
badania i oceny ofert w postępowaniu, w tym wezwał ww. wykonawcę na podstawie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp do złożenia ponownych wyjaśnień i dowodów dotyczących wyliczenia ceny
oferty w zakresie wskazanym w treści orzeczenia Izby.
Wykonawca T.S.
pismem z dnia 21 września 2018 r. złożył stosowne wyjaśnienia w
zakresie ceny oferty wraz z ofertą na wykonanie weryfikacji geodezyjnej na kwotę 3 960 zł
brutto oraz zestawieniem średnich rocznych kosztów eksploatacyjnych korzystania z biura.
W
ww.
piśmie
Odwołujący
podał
w
szczególności,
że:
1) całkowite koszty związane ze sprawowaną weryfikacją geodezyjną wynoszą 3 690 zł
brutto. Łącznie zaoferowano 50 godzin prac dwuosobowego zespołu. Godzinowa stawka
zespołu geodezyjnego (geodeta i asystent) wynosi 79,20 zł brutto, więc w przeliczeniu na
jedną osobę daje to kwotę 39,60 zł brutto za 1 godzinę pracy,
2) stawkę godzinową inspektora w branży elektrycznej w kwocie 31,35 zł brutto, inspektora
w branży sanitarnej w kwocie 30,45 zł brutto, inspektora w branży drogowej w kwocie 30,61
zł brutto oraz inspektora w branży konstrukcyjno – budowlanej wraz z funkcją koordynatora
nadzoru inwestorskiego w kwocie 36,10 zł brutto. Nadto wykonawca wskazał, że do
ustalenia cen poszczególnych umów przyjęto koszty pracy nie niższe od minimalnego
wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów
ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017
r. poz. 847 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej,
3) z uwagi na fakt, iż osoby które brały udział w projektowaniu przedmiotowego obiektu
w poszczególnych branżach będą sprawować nadzór inwestorski nad robotami budowlanymi
prowadzonymi na podstawie przez nich wykonanego projektu ilość zaoszczędzonych
w związku z tym wynosi 1250 godzin (godziny pracy zaoszczędzone przez inspektorów
nadzoru oraz koordynatora). Nadto wykonawca wskazał, iż do wyliczenia liczby
zaoszczędzonych godzin wykorzystał swoje doświadczenie przy sprawowaniu funkcji
inspektora nadzoru inwestorskiego oraz inżyniera konsultanta w zakresie robót budowlanych
projektów pn. Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej
Podlaskiej, budowy hali widowiskowo
– sportowej oraz wielu innych obiektów, których
wykonawca był autorem dokumentacji projektowej i z praktyki mógł określić dodatkową
pracochłonność z tym związaną,
4
) wykonawca wyjaśnił, iż w kosztach uwzględnił potrzebę weryfikacji obszernej
dokumentacji projektowej składającej się z ok. 1100 stron, w tym ok. 270 rysunków
w większości wielkoformatowych skomplikowanego obiektu jakim jest stadion. Konieczność
jej prze
analizowania, zapoznania się i zrozumienia jej założeń wykonawca oszacował na
678 godzin pracy. Wskazał, iż jest to istotny czynnik wpływający na oszacowaną cenę,
bowiem gdyby wykonawca nie był autorem tej dokumentacji, niewątpliwie czas dotyczący
zapozna
nia się z nią oraz jej szczegółową analizę, jako pracochłonność należałoby wycenić
i wliczyć w koszt oferty. W niniejszym postępowaniu wykonawca dokumentację tą
zaprojektował/wykonał, zatem zna ją dokładnie i dzięki temu zaoszczędził kwotę 678 godz.
x 32
,43 zł brutto (średnia stawka godzinowa dla poszczególnych inspektorów nadzoru oraz
koordynatora) = 21
987,54 zł brutto,
5
) wykonawca wskazał również, iż cena jego oferty bez uwzględnienia oszczędności jakie
mu przysługiwały wynosiłaby 430 510,17 zł brutto.
W dniu 1 października 2018 r. Zamawiający zawiadomił o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty wykonawcy T.S. .
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie podlegało oddaleniu.
Izba stwierdziła, iż nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 89 ust. 1
pkt 4 i 6 w zw. z art. 90 ust. 3 oraz z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp polegający na dokonaniu
wyboru oferty wykonawcy T.S.
jako najkorzystniejszej, w sytuacji gdy kalkulacja kosztów
zawarta w piśmie z dnia 21 września 2018 r. opiewa na wartość wyższą od wskazanej w
ofercie,
co
uniemożliwia
przyjęcie,
iż
wyliczenia
ceny
są
rzetelne
i prawidłowe. Nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut naruszenia art. 91 ust. 1
w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty ww. wykonawcy,
w sytuac
ji gdy zawarte w wyjaśnieniach ceny oferty wyliczenia zawierają szereg błędów,
nieścisłości oraz danych przyjętych przez wykonawcę w sposób arbitralny i niepoddających
się żadnej obiektywnej weryfikacji.
Na wstępie Izba wskazuje, iż stosownie do treści art. 180 ust. 3 ustawy Pzp oraz
analogicznie § 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 22 marca 2010 r. w sprawie
regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1092 ze
zm.), odwołanie powinno wskazywać czynność lub zaniechanie czynności Zamawiającego,
której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie
zarzutów, określać żądanie oraz wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające
wniesienie odwołania. Tym samym należy podkreślić, że właśnie określone w ww.
przepisach wymogi konstrukcyjne odwołania przesądzają, że treść zarzutu nie jest
ograniczona wyłącznie do twierdzeń zawartych we wstępnej części odwołania (petitum),
a dotyczy również okoliczności faktycznych zawartych w sformułowanej przez odwołującego
argumentacji. Odwołanie powinno wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez
zamawiającego czynności lub zaniechań, co oznacza obowiązek zaprezentowania przez
odwołującego nie tylko podstawy prawnej takich zastrzeżeń, ale przede wszystkim
argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny. Oznacza to zatem konieczność
odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również podjętych czynności lub
zaniechań zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie, że podniesione zostały
ko
nkretne zarzuty wobec tych czynności lub zaniechań przypisanych zamawiającemu (tak
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 26 czerwca 2017 r. sygn. akt: KIO 1187/17).
Z kolei zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, Izba nie może orzekać co do zarzutów,
które nie były zawarte w odwołaniu. Norma wyrażona w powyższym przepisie wyznacza
zakres rozstrzygnięcia Izby, który z kolei determinowany jest treścią odwołania, tj.
kwestionowaną w nim czynnością oraz jasnymi i skonkretyzowanymi, przed upływem
terminu na wni
esienie odwołania, zarzutami składającymi się z dwóch warstw - prawnej oraz
faktycznej. Tym samym to na wykonawcy, będącym profesjonalistą, spoczywa ciężar
skonkretyzowania stawianych zarzutów na wspomnianych wyżej płaszczyznach. Poza
treścią samego odwołania wykonawca nie ma możliwości doprecyzowywania zawartych
w nim zarzutów przez wskazywanie na właściwe im okoliczności faktyczne. Jeżeli zatem
podnoszone przez odwołującego w toku rozprawy przed Izbą okoliczności nie zostały
wyraźnie i wprost ujęte w treści wniesionego odwołania, to ich późniejsze wskazywanie nie
może być, w świetle przepisu art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, brane przez Krajową Izbę
Odwoławczą pod uwagę, choćby okoliczności te mieściły się w ramach ogólnie wskazanej
podstawy faktycznej zarzutu.
Z uwagi na powyższe Izba uznała, iż argumentacja Odwołującego przedstawiona
w piśmie procesowym z dnia 17 października 2018 r. w zakresie błędu w ustaleniu ceny lub
kosztu w umowie zawartej z inspektorem nadzoru inwestorskiego w branży drogowej
dotyczącego stawki podatku VAT (pkt 1), kosztów dojazdu (pkt 2), nieuwzględnienia
wszystkich niezbędnych kosztów w zakresie weryfikacji geodezyjnej (pkt 3), obniżenia ceny
z uwagi na łączenie funkcji na budowie (pkt 5), czynu nieuczciwej konkurencji (pkt 6),
koszt
ów pracowniczych, dodatkowych kosztów nieujętych w cenie przez wykonawcę (pkt 7),
minimalnego wynagrodzenia dla wykwalifikowanej kadry (pkt 8) oraz wskazanej
w wyjaśnieniach liczby zaoszczędzonych godzin (1442) z uwagi na wykonanie dokumentacji
projektowe
j (pkt 9) stanowi rozszerzenie podstawy faktycznej zarzutów podniesionych
w odwołaniu i jako taka nie mogła zostać wzięta pod uwagę przez Izbę.
Następnie Izba wskazuje, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można
pominąć, iż wyjaśnienia złożone przez wykonawcę T.S. z dnia 21 września 2018 r.
dotyczące ceny oferty stanowiły odpowiedź na skonkretyzowane pytania Zamawiającego
skierowane do wykonawcy w wykonaniu wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 4
września 2018 r. sygn. akt: KIO 1679/18, w którym Izba wskazała obszary wymagające
uszczegółowienia i udowodnienia, uznając tym samym czynność Zamawiającego polegającą
na odrzuceniu oferty wykonawcy T.S.
jako zawierającej rażąco niską cenę za nieprawidłową.
Zamawiający w powtórnym wezwaniu do wyjaśnień ceny z dnia 13 września 2018 r. nie
zdecydował się na zadanie ww. wykonawcy innych pytań niż te wskazane w sentencji
wyroku Izby, pomimo takiej możliwości.
Dalej wskazać również trzeba, iż wyjaśnienia złożone przez wykonawcę T.S. pismem
z dnia 30 lipca 201
8 r. oraz pismem z dnia 21 września 2018 r. poparte dowodami winny być
czytane łącznie, jako że drugie wyjaśnienia w zakresie ceny oferty stanowiły
uszczegółowienie wyjaśnień pierwszych. Tym samym tylko całościowa i wszechstronna
analiza wyjaśnień złożonych przez ww. wykonawcę wraz z dowodami pozwala przesądzić,
czy zaoferowana przez wykonawcę T.S. cena oferty nie jest rażąco niska.
Rozpoznając niniejsze odwołanie w granicach zarzutów wyznaczonych jego treścią
Izba wskazuje, iż stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy Pzp, zamawiający
odrzuca ofertę odpowiednio, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia albo zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.
Zgodnie zaś z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia
i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów,
dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1.
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847);
2.
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3.
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4.
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska oraz
5.
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Z kolei w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30%
od
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia (art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp). Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp). Ponadto
stosownie do treści art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Nadto zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp,
zamawiający wybiera ofertę
najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego, jakoby różnica pomiędzy kalkulacją
kosztów zawartą w wyjaśnieniach ceny oferty T.S a ceną zaoferowaną przez ww.
wykonawcę za realizację niniejszego zamówienia uniemożliwiała przyjęcie, że wyliczenia
ceny zawarte
w wyjaśnieniach są rzetelne i prawidłowe.
Bezspornym między Stronami była okoliczność, iż suma kosztów cenotwórczych
wynikająca ze złożonych wyjaśnień ceny oferty wynosząca 129 051 zł brutto była wyższa
o 270 zł od ceny oferty wykonawcy T.S. stanowiącej 128 781 zł brutto. W ocenie Izby
Odwołujący całkowicie pominął jednak przyczyny rozbieżności w ww. zakresie wyciągając w
konsekwencji nieprawidłowe wnioski.
Zauważyć należy, iż wykonawca T.S. w wyjaśnieniach z dnia 21 września 2018 r.
wskazał, iż całkowity koszt związany ze sprawowaną weryfikacją geodezyjną wyniesie 3 690
zł brutto. Nadto wykonawca podał, iż zaoferował 50 godzin pracy dwuosobowego zespołu
(geodeta i asystent) oraz że godzinowa stawka zespołu geodezyjnego wynosi 79,20 zł
brutto. Iloczyn ww.
danych, tj. przyjętej stawki godzinowej zespołu geodezyjnego oraz
przewidzianej liczby godzin pracy zespołu daje kwotę 3 960 zł brutto, nie zaś jak wyjaśnił
ww. wykonawca kwotę 3 690 zł brutto. Wykonawca T.S. przedstawił również, zgodnie z
żądaniem Zamawiającego zawartym w wezwaniu z dnia 13 września 2018 r., dowód na
realność kalkulacji weryfikacji geodezyjnej w postaci oferty innego podmiotu opiewającej na
kwotę 3 960 zł brutto. Z powyższych ustaleń wynika zatem, iż wskazywana przez
Odwołującego kwota 270 zł stanowiła różnicę pomiędzy kwotą 3 960 zł wynikającą z oferty
na wykonanie weryfikacji geodezyjnej a kwotą 3 690 zł wskazaną przez T.S. w wyjaśnieniach
ceny z dnia
21 września 2018 r.
Mając na względzie powyższe Izba wskazuje, iż podnoszona przez Odwołującego
rozbieżność między ceną oferty wykonawcy T.S. a kwotą wynikającą z sumowania
elementów cenotwórczych zawartych w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny winna być
rozważana, co najwyżej w kontekście oczywistej omyłki, nie zaś w kontekście wystąpienia
pr
zesłanki odrzucenia oferty wykonawcy wskazanej w art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Zdaniem Izby Odwołujący w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie wykazał, że
omawiana rozbieżność w kwocie 270 zł uniemożliwi wykonawcy T.S. realizację niniejszego
zamówienia bez finansowej straty, w szczególności w świetle oszacowanego przez
wykonawcę zysku.
W tym miejscu zauważyć również należy, iż Odwołujący w uzasadnieniu odwołania
nie rozwinął swojego twierdzenia, dlaczego omawianej rozbieżności nie można
zakwalifikowa
ć jako oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej, lecz jako celowe działanie
wykonawcy w celu redukcji i ukrycia części kosztów realizacji zamówienia. W kontekście
poczynionego na wstępie wywodu w zakresie konstrukcji zarzutów odwołania Izba zauważa
również, iż brak jest zarzutu (obejmującego nie tylko podstawę prawną, ale wskazującego
również okoliczności faktyczne) w zakresie podniesionego przez Odwołującego w petitum
odwołania naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Dodać również należy, iż Odwołujący nie zakwestionował nawet realności samej
wyceny usług geodezyjnych skupiając się jedynie w uzasadnieniu odwołania na rozbieżności
w ich wycenie, która jak wskazano powyżej winna być rozważana co najwyżej w kategorii
oczywistej omyłki.
Następnie Izba wskazuje, że Odwołujący nie podważył skutecznie stawki godzinowej
dla poszczególnych inspektorów nadzoru (w branży elektrycznej, sanitarnej, drogowej oraz
konstrukcyjno
– budowlanej) oraz koordynatora wynikającej z przyjętych przez wykonawcę
T.S. maksymalny
ch liczb godzin pracy osób na ww. stanowiskach, liczby godzin
zaoszczędzonych przez wykonawcę w ramach pracochłonności wskutek faktu, iż osoby
zaangażowane w realizację niniejszego zamówienia były również zaangażowane
w opracowanie dokumentacji projektowe
j inwestycji dotyczącej przebudowy stadionu
miejskiego w Białej Podlaskiej – etap I, jak również liczby godzin zaoszczędzonych przez
wykonawcę T.S. na weryfikację i zapoznanie się z dokumentacją projektową inwestycji.
Odwołujący upatrywał naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp
w
powyższym
zakresie
argumentując
odpowiednio,
że
wykonawca
T.S
w złożonych wyjaśnieniach ceny oferty nie przedstawił żadnego wywodu myślowego
odnośnie ustalenia maksymalnej liczby godzin pracy każdego inspektora nadzoru oraz
koordynatora,
nie wyszczególnił katalogu czynności, które ze względu na wykonywanie ich
przez osoby będące zaangażowane w opracowanie dokumentacji projektowej, albo w ogóle
nie będą musiały zostać przeprowadzone, albo czas trwania tych czynności będzie krótszy
oraz nie podał wyjaśnienia oszacowania oszczędności w liczbie 678 godzin wobec
korzystania przez wykonawcę z własnego projektu budowlanego. Nadto Odwołujący
podnosił, iż wskazywane przez wykonawcę T.S. liczby godzin pracy poszczególnych
inspektorów nadzoru oraz koordynatora, jak również liczba godzin zaoszczędzonych przez
wykonawcę w związku z wykonywaniem dokumentacji projektowej obiektu dotyczącego
stadionu miejskiego w Białej Podlaskiej zostały przyjęte dowolnie, arbitralnie. Odwołujący
kwestionował również argumentację wykonawcy T.S w zakresie ceny oferty odwołującą się
do doświadczenia zawodowego wykonawcy.
Odnosząc się do powyższego podkreślić należy, iż wykonawca T.S.
w wyjaśnieniach z dnia 21 września 2018 r., uczynił zadość wezwaniu Zamawiającego
z dnia 13 września 2018 r., które zawierało skonkretyzowane pytania referujące do obszarów
wymagających uszczegółowienia względem wyjaśnień rażąco niskiej ceny z dnia 30 lipca
2018 r. W ww. piśmie wykonawca wyjaśnił i podał stawki godzinowe dla poszczególnych
inspektorów nadzoru oraz koordynatora. I tak stawka godzinowa inspektora
w branży elektrycznej została oszacowana na kwotę 31,35 zł brutto, inspektora w branży
sanitarnej na kwotę 30,45 zł brutto, inspektora w branży drogowej na kwotę 30,61 zł brutto
oraz inspektora w branży konstrukcyjno – budowlanej wraz z funkcją koordynatora nadzoru
inwestorskiego na kwotę 36,10 zł brutto. Z powyższego wynika zatem, iż przyjęte stawki
godzinowe były wyższe od minimalnej stawki godzinowej wynikającej z przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W tym miejscu
podkreślić również należy, iż wykonawca do wyjaśnień ceny dołączył umowy zawarte
z osobami dedykowanymi na ww. stanowiska potwierdzające wysokość umownej stawki za
godzinę pracy.
Wykonawca T.S. w
wyjaśnieniach ceny oferty z dnia 21 września 2018 r. wskazał
również, zgodnie z żądaniem Zamawiającego, liczbę godzin zaoszczędzonych w ramach
pracochłonności z uwagi na wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę stadionu
miejskiego w Białej Podlaskiej – etap I, oszacowaną na 1250 godzin.
Nadto wykonawca w odpowiedzi na pytanie Zamawiającego wyjaśnił, iż w kosztach
uwzględnił potrzebę weryfikacji obszernej dokumentacji projektowej składającej się
z ok. 1100 stron, w tym ok. 270 rysunków w większości wielkoformatowych
skomplikowanego obiektu wskazując jednocześnie, iż konieczność jej przeanalizowania,
zapoznania się i zrozumienia jej założeń w ocenie wykonawcy wymagała 678 godzin pracy.
Zdaniem wykonawcy T.S.
ww. czynnik niewątpliwie wpływał na cenę oferty, bowiem gdyby
wykonawca nie znał dokumentacji projektowej, to czas niezbędny na poznanie i zrozumienie
dokumentacji należałoby wycenić i wliczyć w koszty oferty. Okoliczność, iż ww. wykonawca
jest autorem dokumentacji projektowej pozwoliła mu zaoszczędzić kwotę 21 987,54 zł brutto
(678 godzin x 32,43 zł brutto – średnia stawka godzinowa dla poszczególnych inspektorów
nadzoru oraz koordynatora).
Izba wskazuje, iż Odwołujący nie podał w uzasadnieniu odwołania powodów, dla
których koniecznym i uzasadnionym w kontekście badania oferty wykonawcy T.S. w zakresie
przesłanki rażąco niskiej ceny, byłoby przedstawienie wywodu myślowego odnośnie
ustalenia maksymalnej liczby godzin pracy każdego inspektora nadzoru oraz koordynatora,
co rzutowało na wysokość stawki godzinowej pracy ww. osób. Odwołujący nie wskazał
również jakie elementy winien zawierać rzeczony wywód myślowy. Co więcej, uwadze Izby
nie umknęła okoliczność, iż Odwołujący w złożonych przy piśmie procesowym z dnia 26
października 2018 r. wnioskach dowodowych w postaci opinii osób trzecich zawierających
prawidłowe – zdaniem Odwołującego – liczby godzin określające minimalne zaangażowanie
czasowe poszczególnych inspektorów nadzoru i koordynatora przy realizacji niniejszego
zamówienia nie przedstawił swojego wywodu myślowego w ww. zakresie, zaś takiego
wywodu oczekiwał względem Przystępującego T.S. . Podobnie rzecz ma się w odniesieniu
do wskazanej przez ww. wykonawcę liczby 678 godzin przeznaczonej na zapoznanie się z
dokumentacją projektową, której to liczby zdaniem Odwołującego nie wyjaśnił Przystępujący.
W ocenie Izby, niczym nieuzasadnione jest marginalizowanie przez Odwołującego
doświadczenia wykonawcy T.S. nabytego podczas realizacji innych projektów, w czasie
których wykonawca pełnił funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego czy inżyniera
konsultanta. Niezasadnym jest również umniejszanie naturalnej przewagi ww. wykonawcy
wynikającej ze znajomości projektu budowlanego, którego wykonawca był autorem. Zdaniem
Izby ww. okoliczności niewątpliwie rzutowały na cenę oferty wykonawcy T.S. . Wskazać
bowiem należy, iż sam Odwołujący nie podał, jakie okoliczności przy ustalaniu
kwestionowanych przez Odwołującego danych winny być brane pod uwagę jako punkt
odniesienia. Zauważyć należy, iż na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych nie ma
jednego, prawidłowego wzorca wyjaśnień rażąco niskiej ceny, czy też katalogu dowodów,
które winien złożyć wykonawca, by jego oferta nie została odrzucona na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. Zdaniem Izby nie budzi wątpliwości fakt, iż pewne dane
przyjmowane przez wykonawców do obliczenia ceny ofertowej mogą wynikać z nabytej
przez wykonawców na przestrzeni lat praktyki zawodowej. Powyższe nabiera szczególnego
znaczenia, w przypadku gdy przedmiot zamówienia obejmuje wycenę usług intelektualnych,
których głównym budulcem ceny są wynagrodzenia specjalistów, a w opisie przedmiotu
zamówienia brak jest szczegółów co do pracochłonności poszczególnych osób niezbędnych
do wykonania zamówienia (poza koordynatorem w niniejszej sprawie). Zauważyć również
należy, iż wycena pracy specjalistów, w sytuacji gdy Zamawiający nie precyzuje w opisie
przedmiotu zamówienia liczby godzin niezbędnej do prawidłowego wykonania zamówienia
jest trudno mierzalna. W kontekście powyższego dostrzec również trzeba, iż Odwołujący
w toku rozprawy przed Izbą wskazywał własne wyliczenia, dane, obliczone według jego
wiedzy i doświadczenia.
Ponadto Izba wskazuje, iż podstawą kalkulacji ceny oferty będą własne założenia
i polityka cenowego danego wykonawcy. Tym sa
mym oceniając złożone przez wykonawcę
wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp nie można abstrahować od indywidualnych
okoliczności i warunków, w których działa dany wykonawca, albo arbitralnie przyjmować, że
każdy wykonawca ponosi identyczne koszty działalności w danej branży. Zatem aby
stwierdzić, iż oferta danego wykonawcy winna zostać odrzucona jako zawierająca rażąco
niską cenę konieczne jest wykazanie, że dany wykonawca, działający w konkretnych
warunkach nie jest w stanie za określoną cenę wykonać w sposób prawidłowy przedmiotu
zamówienia. W świetle powyższego nietrafione są twierdzenia Odwołującego co do
arbitralnego charakteru danych przyjętych przez wykonawcę T.S. za podstawę ww. obliczeń,
jako że stanowiły one wyraz własnej polityki cenowej ww. wykonawcy.
Nadto wobec zarzucanego przez Odwołującego braku wyszczególnienia przez
wykonawcę T.S katalogu czynności, które ze względu na ich wykonywanie przez osoby
będące zaangażowane w wykonanie dokumentacji projektowej, albo w ogóle nie będą
musiały zostać przeprowadzone albo czas trwania tych czynności będzie krótszy zauważyć
należy, iż Zamawiający w wezwaniu z dnia 13 września 2018 r. nie oczekiwał od wykonawcy
wylistowania katalogu ww. czynności.
Odwołujący podnosząc zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp kwestionował również argumentację wykonawcy T.S zawartą w wyjaśnieniach ceny
oferty, w których wykonawca powoływał się na okoliczność łączenia obu funkcji, tj.
inspektora nadzoru inwestorskiego oraz autorskiego, która miała prowadzić do obniżenia
kosztów realizacji zamówienia w aspekcie pracochłonności w związku z wykonywanym
zamówieniem.
W zakresie powyższego Izba wskazuje, iż co do zasady zgadza się ze stanowiskiem
Odwołującego, iż wynikający z ustawy Prawo budowlane zakres obowiązków inspektora
nadzoru autorskiego oraz inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest tożsamy. Jednakże
zdaniem składu orzekającego Izby, nie można wykluczyć, na co zresztą zwracał uwagę sam
Odwołujący w treści odwołania, iż pewne obszary zadań pełnione przez wykonawcę T.S. w
ramach obu funkcji będą się wzajemnie przenikać. Trudno zatem powyższej okoliczności nie
uznać za obiektywną, wpływającą na zmniejszenie czasochłonności przy realizacji
przedmiotowego zamówienia, a w następstwie na cenę oferty.
Odwołujący zarzucał także, iż wykonawca T.S. nieprawidłowo określił koszt związany
z zatrudnieniem inspektorów nadzoru w poszczególnych branżach poprzez podanie
wynagrodzenia brutto tych osób w sytuacji, gdy rzeczywisty koszt z tytułu zatrudnienia osób
nie odpowiada jedynie ich wynagrodzeniu brutto,
gdyż mając na uwadze, że ich zatrudnienie
opiera się na umowie zlecenia, wyliczenie kosztu tego zatrudnienia powinno uwzględniać
koszt związany z uiszczeniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Ustosunkowując się do ww. kwestii wskazać należy, iż z ustaleń faktycznych Izby
wynika, że umowa zlecenie została zawarta tylko z inspektorem nadzoru inwestorskiego
w branży drogowej. Nadto w punkcie 3 ww. umowy strony umowy określiły wynagrodzenie
w wysokości 18 000 zł brutto.
Izba podzieliła stanowisko Odwołującego w zakresie obowiązku pobrania składki
zdrowotnej od umowy zlecenia zawartej z inspektorem nadzoru inwestorskiego w branży
drogowej. Jednakże zważywszy na to, iż składka ta odprowadzana jest od kwoty brutto,
konieczność jej opłacenia nie skutkuje wzrostem kosztów po stronie wykonawcy,
a zatem pozostaje bez wpływu na kalkulację ceny oferty. Wskazać również należy, iż
składka ta opłacana jest przez zleceniobiorcę – pobierana jest z wynagrodzenia brutto,
jednak fizycznie, wpłacając pieniądze na konto ZUS, odprowadza ją zleceniodawca. Co do
kwestii ubezpieczeń społecznych wskazać należy, iż Odwołujący nie wykazał, aby ich
ewentualny obowiązek odprowadzenia przez wykonawcę T.S. skutkował realizacją
przedmiotowego zamówienia ze stratą. Z kolei Przystępujący argumentował, iż inspektor
nadzoru inwestorskiego w branży drogowej jest zatrudniony na umowę o pracę w innej
instytucji i osiąga dochody umożliwiające wykonawcy nieopłacanie składek na ubezpieczenia
emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zgodnie
z oświadczeniem inspektora
stanowiącym załącznik do umowy zlecenie.
Pozostałe osoby dedykowane do pełnienia funkcji inspektorów nadzoru
inwestorskiego w ramach realizacji niniejszego zamówienia, jak wynika z załączonych do
wyjaśnień ceny z dnia 30 lipca 2018 r. umów, prowadzą własną działalność gospodarczą,
a zatem brak jest w świetle powszechnie obowiązujących przepisów prawa po stronie
wykonawcy
obowiązku
odprowadzenia
składek
na
ubezpieczenie
społeczne
i zdrowotne. Składki te odprowadzane są przez osoby prowadzące samodzielną działalność
gospodarczą.
W
kontekście
postawionych
przez
Odwołującego
zarzutów
odwołania
determinujących zakres rozstrzygnięcia Izby, jak również argumentacji Odwołującego
prezentowanej w toku rozprawy, iż ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny
spoczywa na wykona
wcy, który ją złożył jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania
odwoławczego Izba wskazuje, iż powyższe nie zwalnia Odwołującego, który podnosi zarzut
rażąco niskiej ceny, od obowiązku wykazania i udowodnienia okoliczności, które czyni
podstawą ww. zarzutu zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp. Przepis art. 190 ust. 1a ustawy
Pzp nie może być rozumiany w ten sposób, że Odwołujący może poprzestać na samych
twierdzeniach i przerzucić na uczestnika postępowania odwoławczego ciężar dowodowy
(tak KIO w wyroku z dnia 14 grudnia 2017 r. sygn. akt: KIO 2540/17).
Podsumowując powyższe, w ocenie Izby, wyjaśnienia złożone przez Przystępującego
T.S
w przedmiocie rażąco niskiej ceny wraz z dowodami, czyniły zadość wezwaniom
Zamawiającego. Nadto złożone przez ww. wykonawcę wyjaśnienia, poparte dowodami, były
wyczerpujące, a ich całościowa analiza nie pozwala na wyprowadzenie wniosku, jakoby
zaoferowana przez wykonawcę T.S. cena była ceną rażąco niską, a zatem ceną która jest
nierealistyczna, niewiarygodna w kontek
ście aktualnej sytuacji rynkowej. Odwołujący w
ocenie Izby dokonał pobieżnej, wyrywkowej oceny wyjaśnień ceny oferty wykonawcy T.S. z
dnia
30 lipca 2018 r. oraz 21 września 2018 r., oderwanej od indywidualnych okoliczności
właściwych ww. wykonawcy, w szczególności dotyczących znajomości dokumentacji
projektowej, której wykonawca był autorem, wyprowadzając w konsekwencji nieprawidłowe
wnioski. Zważyć także należy, iż Odwołujący nie zakwestionował nawet w treści odwołania
wyjaśnień ww. wykonawcy co do zysku zawartych w punkcie czwartym pisma z dnia
21 września 2018 r. Tym samym dokonana przez Odwołującego ocena wyjaśnień rażąco
niskiej ceny wykonawcy T.S.
była niepełna.
Uwzględniając wszystko powyższe - w okolicznościach rozpoznawanej przez Izbę
sprawy - brak b
yło podstaw do odrzucenia oferty wykonawcy T.S. jako zawierającej rażąco
niską cenę.
W zakresie dowodów z dokumentów złożonych w toku rozprawy przez wykonawcę
T.S
mających potwierdzać okoliczność braku podstaw do odrzucenia oferty ww. wykonawcy
z
uwagi
na
rażąco
niską
cenę,
za
wyrokiem
Sądu
Okręgowego
w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. sygn. akt: IV Ca 1299/09 wskazać należy, że
składanie przez skarżącego dopiero na rozprawie, dodatkowych wyjaśnień i przedstawianie
przed KIO nowych argumentów w celu wykazania prawidłowości zaoferowanej ceny, nie
może być wzięte pod uwagę ani przez KIO ani tym bardziej przez Sąd Okręgowy. Informacje
i dowody przedstawione przez wykonawcę muszą być znane Zamawiającemu na
konkretnym etapie postępowania przetargowego (celem umożliwienia mu podjęcia decyzji co
do ewentualn
ego przyjęcia oferty lub jej odrzucenia), a nie w toku postępowania
odwoławczego przed KIO. Z uwagi na powyższe Izba nie wzięła pod uwagę dowodów
z dokumentów złożonych przez Przystępującego w toku rozprawy, a to z uwagi na to, iż
winny one zostać złożone Zamawiającemu w toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
W końcu odnosząc się do samodzielnego zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
Izba wskazuje, iż zarzut taki ma zbyt ogólny charakter i sprawia, iż nie można mówić
o skutecznie po
stawionym przez Odwołującego zarzucie. Odwołujący się nie powiązał
również w treści uzasadnienia odwołania zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
z kwestionowanymi przez wykonawcę czynnościami Zamawiającego podjętymi w toku
postępowania o udzielenie zamówienia. Z uwagi na powyższe, w tym wobec
niepotwierdzenia się pozostałych zarzutów odwołania, ww. zarzut nie mógł zostać przez Izbę
uwzględniony.
W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972 t.j.) do kosztów postępowania odwoławczego Izba
zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia.
Przewodniczący: ……………………………..
1.
Oddala odwołanie.
2.
Kosztami postępowania obciąża Odwołującego – wykonawcę J.S. Hamilton
Consulting Sp. z
o.o. Sp.k. z siedzibą w Warszawie i:
2.1. zalicza w poczet kosztów postępowania odwoławczego kwotę 7 500 zł 00 gr (słownie:
siedem tysięcy pięćset złotych zero groszy) uiszczoną przez Odwołującego –
wykonawcę J.S. Hamilton Consulting Sp. z o.o. Sp.k. z siedzibą w Warszawie
tytułem wpisu od odwołania.
Stosownie do art. 198a i 198b ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. -
Prawo zamówień
publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986) na niniejszy wyrok - w terminie 7 dni od dnia jego
doręczenia - przysługuje skarga za pośrednictwem Prezesa Krajowej Izby Odwoławczej do
Sądu Okręgowego w Lublinie.
Przewodniczący: ……………………………..
Sygn. akt: KIO 2036/18
U z a s a d n i e n i e
Zamawiający – Gmina Miejska Biała Podlaska [dalej „Zamawiający”] prowadzi
postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego na
nadzór inwestorski nad realizacją zadania inwestycyjnego pn. „Przebudowa stadionu
miejskiego w
Białej Podlaskiej – I etap” (znak postępowania: ZP.271.3.3.2018.MCH2).
Ogłoszenie o zamówieniu zostało zamieszczone w Biuletynie Zamówień Publicznych
w dniu 11 lipca 2018 r. pod numerem 587391-N-2018.
W dniu 5 października 2018 r. wykonawca J.S. Hamilton Consulting Sp. z o.o. Sp. k.
z siedzibą w Warszawie [dalej „Odwołujący” lub „J.S. Hamilton”] wniósł odwołanie zarzucając
Zamawiającemu naruszenie:
1. art. 7 ust. 1 ustawy Pzp przez niezastosowanie zasady uczciwej konkurencji i równego
traktowania
wykonawców,
2. art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 w zw. art. 90 ust. 3 z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp poprzez dokonanie
wyboru oferty Pracowni Projektowej „ATS 999" T.S [dalej „T.S”] jako oferty najkorzystniejszej
w sytuacji, gdy kalkulacja kosztów, przedstawiona przez wyżej wskazanego oferenta w
piśmie z 21 września 2018 r. stanowiącym odpowiedź na wezwanie do złożenia wyjaśnień i
dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty, opiewa na wartość wyższą od tej wskazanej w
ofercie, co uniemożliwia przyjęcie, że wyliczenia ceny wskazanej w powyższym piśmie są
rzetelne
i prawidłowe, a w konsekwencji że wyżej wymieniony uczestnik przetargu sprostał
wykazaniu, że złożona przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny, 3. art. 91 ust. 1 w
zw. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty T.S
w sytuacji, gdy wyjaśnienia
tego o
ferenta dotyczące wymienionych w ofercie wyliczeń nie są wystarczające do
stwierdzenia, że złożona przez niego oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny oraz kosztów
wykonania zamówienia, z uwagi na fakt, iż wyliczenie to zawiera szereg błędów, nieścisłości
oraz da
nych przyjętych przez oferenta w sposób arbitralny i niepoddających żadnej
obiektywnej weryfikacji, co skutkowało wadliwym przyjęciem, że:
a)
oferta wybranego wykonawcy zawierała prawidłowe określenie stawki godzinowej dla
poszczególnych inspektorów nadzoru oraz koordynatora, w sytuacji, gdy oferent
w żaden sposób nie wyjaśnił jakimi kryteriami kierował się określając maksymalną liczbę
godzin poszczególnych inspektorów nadzoru inwestorskiego zaangażowanych w realizację
zamówienia, co w rezultacie uniemożliwia dokonanie oceny prawidłowości wyliczeń
dotyczących należnego im wynagrodzenia;
b)
oferent wskazał liczbę godzin zaoszczędzonych w ramach pracochłonności wskutek
wykonywania niniejszego zamówienia z pomocą osób zaangażowanych w sporządzanie
dokumentacji projektowej dla inwestycji, w łącznej liczbie 1250 godzin w sytuacji, gdy nie
przedstawił żadnych danych pozwalających na weryfikację wskazanej liczby
zaoszczędzonych godzin, co uniemożliwia ustalenie czy wskazywana oszczędność jest
w ogóle możliwa, a w konsekwencji czy ograniczenie kosztów realizacji zamówienia jest
dopuszczalne i nie świadczy o rażąco niskiej cenie wybranej oferty;
c)
oferent wskazał liczbę godzin zaoszczędzonych w ramach pracochłonności, z uwagi na
wykonanie dokumentacji projektowej inwestycji i konieczność sprawowania z tego tytułu
nadzoru autorskiego nad projektem, w sytuacji, gdy brak jest podstaw do utożsamiania
obowiązków sprawowanych w ramach nadzoru autorskiego z obowiązkami inspektora
nadzoru inwestorskiego, pomimo częściowego pokrywania się tych obowiązków,
a w konsekwencji także do przyjęcia, że fakt konieczności pełnienia przez oferenta
obowiązków nadzoru autorskiego ogranicza zaangażowanie czasowe oferenta w realizację
obowiązków przewidzianych w ramach niniejszego zamówienia publicznego i może
skutkować ograniczeniem kosztów z tym związanych;
d)
oferent wyjaśnił w sposób wyczerpujący kwestię potrzeby weryfikacji i zapoznania się
z dokumentacją projektową inwestycji oraz czas i koszty zaoszczędzone wskutek znajomości
własnego projektu i braku potrzeby szczegółowego zaznajamiania się z nim w sytuacji, gdy
oferent ograniczył się do arbitralnego stwierdzenia, że zaoszczędzony czas przeznaczony na
zapoznanie się z powyższą dokumentacją wynosi 678 godzin, nie przedstawiając jednak
sposobu ustalenia tego wymiaru czasowego, co uniemożliwia weryfikację prawidłowości tych
ustaleń i przemawia za przyjęciem, że w powyższym zakresie oferent nie wykazał możliwości
redukcji kosztów wykonania zamówienia, a w konsekwencji powinno przemawiać za
uznaniem zaoferowanej przez niego ceny za rażąco niską i skutkować odrzuceniem jego
oferty;
e)
oferent prawidłowo określił koszt związany z zatrudnieniem inspektorów nadzoru
w poszczególnych branżach poprzez podanie wynagrodzenia brutto tych osób w sytuacji,
gdy rzeczywisty koszt z tytułu zatrudnienia tych osób nie odpowiada jedynie ich
wynagrodzeniu brutto, gdyż mając na uwadze, że ich zatrudnienia opiera się na umowie
zlecenia, wyliczenie kosztu tego z
atrudnienia powinno uwzględniać koszt związanych
z uiszczeniem składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Wobec ww. zarzutów Odwołujący wniósł o:
1. unieważnienie czynności wyboru oferty najkorzystniejszej,
2. dokonanie
ponownej czynności badania i oceny ofert złożonych w postępowaniu,
3. odrzucenie oferty T.S
prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą Pracownia
Projektowa „ATS 999" T.S,
4. wybór oferty Odwołującego jako oferty najkorzystniejszej,
5. dopuszczenie i p
rzeprowadzenie dowodów z:
a) wyjaśnienia T.S z dnia 30 lipca 2018 r. wraz z załącznikami,
b) pisma o unieważnieniu czynności Zamawiającego z dnia 13 września 2018 r.,
c) pisma Zamawiającego z dnia 13 września 2018 r. - ponowne wezwanie do udzielenia
wyjaśnień, w tym złożenia dowodów dotyczących wyliczenia ceny oferty;
d) pisma T.S
z dnia 21 września 2018 r. - wyjaśnienia, wraz z załącznikami;
e) pisma Zamawiającego z dnia 25 września 2018 r. - wezwanie do złożenia oświadczeń lub
dokumentów;
f)
dokumenty
st
anowiące
odpowiedź
T.S
na
pismo
Zamawiającego
z dnia 25 września 2018 r.
g) protokołu z oceny ofert,
h) ogłoszenia o wynikach przetargu z dnia 1 października 2018 r., na okoliczność
zastosowania przez T.S
rażąco niskiej ceny, a także błędów w obliczeniu ceny i kosztów
zawartych w jego ofercie,
których Zamawiający nie uwzględnił przy wyborze
najkorzystniejszej oferty, a co za tym idzie istnienia podstaw do odrzucenia oferty,
zasadności twierdzeń Odwołującego zawartych w treści uzasadnienia.
6
. zasądzenie od Zamawiającego na rzecz Odwołującego kosztów postępowania
odwoławczego, w tym kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu odwołania w zakresie zarzutu nr 2 Odwołujący wskazał, iż za
brakiem możliwości uznania wyjaśnień T.S za rzetelne, wyczerpujące i skutecznie
odpierające zarzut ceny rażąco niskiej, przemawia już sam fakt rozbieżności kalkulacji
kosztów przedstawionych w ofercie oraz w wyjaśnieniach z 21 września 2018 r. Warto
podkreślić, że wartość oferty wspomnianego oferenta została określona na 128 781 zł brutto.
Tymczasem
suma
wszystkich
kosztów
przedstawionych
przez
oferenta
w wyjaśnieniach z 21 września 2018 r. opiewa na kwotę wyższą, co obrazuje tabela zawarta
w treści odwołania. Sumując wszystkie koszty z przedstawionych dokumentów otrzymamy
kwotę 129.051,00 zł brutto co jest wyższe od kwoty pokazanej w ofercie o 270 złotych.
Bliższa analiza zestawienia kosztów wyszczególnionych w ofercie oraz w przedstawionych
przez oferenta wyjaśnieniach, że jako koszt obsługi geodezyjnej zamówienia oferent
wskazuje kwotę 3 690 zł brutto, jednakże umowa z podwykonawcą dotycząca tejże obsługi
opiewa na kwotę 3 960 zł. Zdaniem Odwołującego się brak jest przy tym podstaw, by
powyższą rozbieżność zakwalifikować jako oczywistą omyłkę pisarską lub rachunkową, lecz
jako celowe działanie oferenta w celu redukcji i ukrycia części kosztów realizacji zamówienia.
Już samo powyższe uchybienie oferenta nie pozwala na uznanie składanych przez niego
wyjaśnień dotyczących kalkulacji kosztów i ostatecznej ceny oferty za prawidłową i rzetelną.
W konsekwencji brak jest podstaw do zaaprobowania wyboru tej oferty jako
najkorzystniejszej w niniejszym postępowaniu.
W zakresie zarzutu nr 3 lit. a) Odwołujący podniósł, iż nie sposób również uznać za
prawidłowe wyjaśnień T.S w zakresie dotyczącym ustalenia stawki godzinowej dla
poszczególnych inspektorów nadzoru oraz koordynatora. Składając wyjaśnienia odnośnie
powyższego zagadnienia oferent wskazał stawkę godzinową pracy poszczególnych
inspektorów oraz całkowite kwoty ich wynagrodzenia, przy czym całkowite wynagrodzenie
zostało określone jako iloczyn przyjętej stawki godzinowej oraz wskazanej przez oferenta
maksymalnej liczby godzin pracy każdego ze wskazanych inspektorów. Należy jednak
zaznaczyć, że wyjaśnienia T.S nie zawierają żadnego wywodu myślowego odnośnie
ustalenia maksymalnej liczby godzin pracy każdej ze wskazanych osób. W tym zakresie
wyjaśnienia ograniczają się do twierdzenia, że maksymalna liczba godzin pracy inspektorów
wynosi: 1) inspektora w bra
nży elektrycznej - 714 godzin; 2) inspektora w branży sanitarnej -
820 godzin; 3) inspektora w branży drogowej - 588 godzin oraz 4) inspektora w branży
konstrukcyjno -
budowlanej wraz z funkcją koordynatora nadzoru inwestorskiego - 946
godzin. W rezultacie
zdaniem Odwołującego należy przyjąć, że oferent operuje w
powyższym zakresie dowolnie przyjętymi danymi, co w konsekwencji uniemożliwia ustalenie
toku rozumowania oferenta i prawidłowości wskazywanych przez niego kosztów realizacji
zamówienia. Trudno bowiem uznać za prawidłową praktykę, zgodnie z którą oferent nie
przedstawia żadnych szczegółowych wyjaśnień co do tego, jakie zaangażowanie czasowe
poszczególnych inspektorów nadzoru przewiduje podczas realizacji zamówienia,
ograniczając się do arbitralnego wskazania maksymalnej liczby godzin pracy tychże oraz
wskazując, że wskazywana liczba godzin pracy tych osób wynika z jego doświadczenia
zawodowego. Idąc dalej należy wskazać, że brak szczegółowego wyjaśnienia powyższych
kwestii uniemożliwia Zamawiającemu dokonanie oceny tego, czy oferent wywiąże się z
przyjętych obowiązków w sposób należyty i rzetelny. W tej sytuacji nie można przyjąć, by T.S
wywiązał się z nałożonego na niego przez Zamawiającego obowiązku wyjaśnienia sposobu
wyliczenia kosztów wynagrodzenia poszczególnych inspektorów, za pomocą których
zamierza wykonać zobowiązanie względem Zamawiającego.
W przedmiocie zarzutu nr 3 lit. b) Odwołujący uzasadniał, że analogicznie jako
arbitralne i niepoddające się weryfikacji należy uznać wyjaśnienia T.S co do liczby godzin
zaoszczędzonych w ramach pracochłonności zamówienia wskutek faktu, że osoby
zaangażowane w realizację niniejszego zamówienia były również zaangażowane
w opracowanie dokumentacji projektowej inwestycji -
„Przebudowa stadionu miejskiego
w B
iałej Podlaskiej - etap I". W świetle twierdzeń oferenta oszczędność czasowa wyniesie
w tym przypadku 1250 godzin. Oferent nie dokonał tu jednak choćby próby pobieżnego
wyszczególnienia katalogu czynności, które ze względu na wykonywanie ich przez osoby
b
ędące zaangażowane w opracowanie dokumentacji projektowej, albo w ogóle nie będą
musiały zostać przeprowadzone, albo czas trwania tych czynności będzie krótszy. Jedynym
wyjaśnieniem przyjętej liczby zaoszczędzonych godzin było stwierdzenie, że przyjmując
l
iczbę 1250 godzin oferent bazował na swoim doświadczeniu związanym ze sprawowaniem
funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego oraz inżyniera konsultanta podczas realizacji
inwestycji -
„Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej Podlaskiej"
oraz „Budowa hali sportowo – widokowej”. Wobec powyższego nie ma podstaw do przyjęcia
wywiązania się przez oferenta z wyczerpującego wyjaśnienia liczby zaoszczędzonych
godzin, a tym samym możliwości zredukowania kosztów realizacji zamówienia z uwagi na
przyjęte przez oferenta założenia. Nie ma również podstaw do przyjęcia, że powyższe
wyjaśnienia czynią zadość wykazaniu, że oferta ta nie zawiera rażąco niskiej ceny i rażąco
zaniżonych kosztów.
Następnie odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. c) Odwołujący wskazał, iż w świetle
wyjaśnień T.S kolejnym czynnikiem prowadzącym do obniżenia kosztów realizacji
zamówienia jest fakt zaoszczędzenia liczby godzin niezbędnych do realizacji zamówienia, z
uwagi na wykonanie przez oferenta dokumentacji projektowej inwe
stycji i konieczność
sprawowania z tego tytułu nadzoru autorskiego nad projektem, co wskutek rzekomo
zbieżnych obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego oraz inspektora nadzoru
autorskiego prowadzi do ograniczenia liczby przepracowanych godzin w ramach niniejszego
zamówienia. Powyższe założenie oferenta jest błędne, gdyż wadliwie zakłada zbieżność
obowiązków inspektorów nadzoru inwestorskiego i autorskiego. W rzeczywistości obowiązki
obu inspektorów są zbieżne wyłącznie w zakresie dbałości o realizację inwestycji zgodnie z
zatwierdzonym projektem budowlanym, lecz na tym analogie kończą się. Dalej Odwołujący
wskazał, wynikające z art. 20 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j.
Dz.U. 2018 poz. 1669) obowiązki projektanta. Następnie Odwołujący wskazał obowiązki i
uprawnienia inspektora nadzoru inwestorskiego, o których mowa w art. 25 i 26 ustawy Prawo
budowlane. Odwołujący wskazywał, iż role inspektorów nadzoru inwestorskiego oraz
nadzoru autorskiego są odmienne, pomimo częściowego wzajemnego przenikania się ich
obowiązków. Argumentował, iż w świetle art. 17 Prawa budowlanego jedynie inspektor
nadzoru inwestorskiego jest uznawany za uczestnika procesu budowlanego. Podstawową
funkcją inspektora nadzoru inwestorskiego jest reprezentacja interesu inwestora w trakcie
prowadzenia robót budowlanych i ogólna dbałość o ich prowadzenie ze sztuką budowlaną.
Zadaniem inspektora nadzoru autorskiego jest jedynie dbałość o realizację inwestycji
zgodnie z przygotowaną przez siebie dokumentacją projektową. W rezultacie, nie negując
prawnej możliwości łączenia obu funkcji, nie można podzielić stanowiska T.S co do
generalnej możliwości zaoszczędzenia czasu przy realizacji niniejszego zamówienia wskutek
tego, że jest on zobowiązany do sprawowania nadzoru autorskiego przy realizacji inwestycji.
Tym samym wszelkie wykazywane przez oferenta oszczędności związane ze sprawowaniem
obu funkcji należy uznać za fikcyjne i wykreowane wyłącznie na potrzeby postępowania
o udzielenie zamówienia publicznego, w celu stworzenia pozorów złożenia najkorzystniejszej
oferty oraz usprawiedliwienia rażąco niskich kosztów wykonania zamówienia. Zdaniem
odwołującego się należy, co do zasady, odrzucić wskazywaną przez T.S. możliwość
przerzucania kosztów z jednego zamówienia publicznego i rekompensowania ich sobie
poprzez realizację innego zamówienia. Koszty zawsze muszą mieć pokrycie w przychodach i
nie leży w interesie publicznym to, by jedna firma przy pomocy cen rażąco zaniżonych
wygrywała przetarg wyłącznie na skutek tego, że uprzednio realizowała inne zamówienie
publiczne pozostające w funkcjonalnym związku z kolejnym zamówieniem.
Kolejno w zakresie zarzutu nr 3 lit. d) odwołujący się wykonawca wskazał, iż T.S. w
przedłożonych wyjaśnieniach podał, że poczynił oszczędności wobec korzystania z
własnego projektu budowlanego, w łącznej liczbie 678 godzin. Również w tym przypadku
oferent nie wyjaśnił w jaki sposób powyższą oszczędność oszacował. Powyższe
uniemożliwia weryfikację prawidłowości tych ustaleń i przemawia za przyjęciem, że
w powyższym zakresie oferent nie wykazał możliwości redukcji kosztów wykonania
zamówienia, a w konsekwencji powinno przemawiać za uznaniem zaoferowanej przez niego
ceny za rażąco niską i skutkować odrzuceniem jego oferty.
W końcu odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. e) Odwołujący podał, iż dokonując oceny
prawidłowości złożonych przez T.S. wyjaśnień należy mieć na uwadze, że w przedłożonej
ofercie podał on jedynie wynagrodzenia brutto zatrudnionych przez siebie na podstawie
umowy zlecenia pracowników. Jednak podane przez niego ceny są cenami zaniżonymi, gdyż
nie uwzględniają globalnych kosztów pracodawcy jakie ponosić musi w związku
zatrudnieniem pracownika. Umowy zlecenia podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom
emerytalnemu, rentowemu, zdrowotnemu i wypadkowe
mu. Od umów tego rodzaju naliczane
są
również
(opłacane
przez
pracodawców)
składki
na
Fundusz
Pracy
i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Powyższe nie zostało wskazane
w ofercie T.S
. Zamawiający również zaniechał wyjaśnienia tej kwestii. Powyższe stanowi
kolejny argument przemawiający za uznaniem, że oferent nie sprostał wykazaniu
rzeczywistych kosztów wykonania zamówienia, a koszty i cena zaprezentowane w ofercie są
zaniżone w sposób rażący.
Zamawiający w pisemnej odpowiedzi na odwołanie z dnia 12 października 2018 r.
wniósł o oddalenie odwołania.
W zakresie zarzutu nr 1 wskazał, iż Odwołujący nie sprecyzował, na czym konkretnie
zarzut niezastosowania przez Zamawiającego zasad uczciwej konkurencji i równego
traktowania wykonawców miałby polegać. Zarzut ten, jako nieuzasadniony, należy zatem
uznać za gołosłowny i chybiony. Nadto treść samego uzasadnienia odwołania także nie
pozwala na uwzględnienie tego zarzutu, bowiem Odwołujący się nie wyjaśnia jakie czynności
Zamawiającego naruszają zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania.
Odnosząc się do zarzutu nr 2 Zamawiający podniósł, iż badając i oceniając
wyjaśnienia odnośnie ceny, złożone w dniu 31.07.2018 r. oraz w dniu 24.09.2018 r. przez
wykonawcę T.S. oraz dokonując w dniu 27.09.2018 r. wyboru najkorzystniejszej oferty, miał
na uwadze cały stan faktyczny istniejący w dacie podjęcia decyzji o wyborze oferty
najkorzystniejszej, wynikający z dwukrotnych wezwań Zamawiającego do złożenia wyjaśnień
w zakresie ceny zaoferowanej przez ww. wykonaw
cę. Wykonawca T.S. składał wyjaśnienia,
które stanowiły odpowiedź na zadawane mu pytania w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w
skierowanym do Niego w dniu 13.09.2018 r. ponownym wezwaniu do wyjaśnień ceny
(według wytycznych wyroku KIO z dnia 04.09.2018 r.). Zamawiający nie zdecydował się na
zadanie innych pytań, pomimo takiej możliwości, gdyż nie widział takiej potrzeby, choć treść
przywołanego wyżej wyroku mu to umożliwiała. Dla Zamawiającego wyjaśnienia te miały na
celu wykazanie, iż cena oferty nie jest rażąco niska i przekonanie Zamawiającego o tym, iż
możliwe jest wykonanie zamówienia za kwotę znacząco niższą, od tej jaką zakładał
przeznaczyć na jego sfinansowanie. Faktycznie zatem, to wezwania do wyjaśnień, jakie
kierował Zamawiający identyfikowały obszary, co do których wykonawca miał odnieść się,
tak aby rozwiać wątpliwości Zamawiającego. Wysokości cen proponowanych w innych
ofertach miały wyłącznie znaczenie dla ustalenia poziomu cen zaoferowanych w tym
postępowaniu i ustalenia, czy cena odbiegająca od średniego poziomu cen może uzasadniać
powzięcie wątpliwości przez Zamawiającego i wystąpienie do wykonawcy o złożenie
szczegółowych wyjaśnień. Zdaniem Zamawiającego w trybie wyjaśnienia elementów oferty
mających wpływ na wysokość ceny, nie jest istotne odnoszenie się do ofert innych
podmiotów, które prowadząc własną politykę cenową, kalkulując własne koszty i zakładany
zysk, prezentują również indywidualną, subiektywną kalkulację ceny ofertowej. Fakt zatem
zaoferowania wyższych cen przez konkurentów, nie jest jeszcze dowodem na złożenie ceny
rażąco niskiej w najtańszej, spośród złożonych ofert. Powyższe postępowanie wyjaśniające
prowadzone przez Zamawiającego miało na celu wyłącznie ustalenie, czy oferta znacząco
odbiegająca od cen pozostałych ofert oraz szacowanych przez Zamawiającego kosztów,
nadal jest ceną realną umożliwiającą wykonanie zamówienia w warunkach rynkowych oraz z
zyskiem. Zgodnie z ugruntowaną praktyką cena rażąco niska to cena niewiarygodna,
nierealistyczna w porównaniu do cen rynkowych dla danej usługi. Dla uznania, że cena jest
rażąco niska konieczne jest wykazanie, że przy określonym przedmiocie zamówienia nie jest
możliwe wykonanie zamówienia za oferowaną cenę, bez ryzyka ponoszenia strat przez
wykonawcę. Wykonawca powinien zatem był wskazać, jakie czynniki decydowały o kalkulacji
kosztów, jak również to, iż znajdowały one uzasadnienie w obiektywnych okolicznościach,
np. związanych z kosztami pracy specjalistów, jako zasadniczego elementu prac nadzoru
inwestorskiego.
Zamawiający uzasadniał, iż w niniejszym postępowaniu zgodnie z zapisami SIWZ
w rozdz. XII wykonawcy mieli podać cenę brutto oferty za realizację całego zakresu
przedmiotu zamówienia na podstawie kalkulacji własnej, biorąc pod uwagę przedmiot
zamówienia w zakresie określonym w SIWZ. W rozdz. XII. ust. 7 SIWZ Zamawiający zawarł
zapis, że w przypadku nie uwzględnienia w cenie brutto wszystkich wydatków niezbędnych
do zrealizowania przedmiotu zamówienia, powstałe różnice stanowią element ryzyka
wykonawcy i nie skutkują zwiększeniem wynagrodzenia ryczałtowego. Po analizie wyjaśnień
złożonych po raz kolejny przez wykonawcę T.S. Zamawiający stwierdził, że wyjaśnienia
czyniły zadość wezwaniu i zawierały informacje związane ze sposobem kalkulacji ceny, w
tym szczegółowe założenia godzinowe prac wraz z kosztami wynagrodzenia oraz dowodami
w postaci umów o podwykonawstwo, umowy zlecenia, oferty i że są one kompletne w tym
znaczeniu, iż odnoszą się do istotnej strony przedsięwzięcia, dla którego zasadniczym
elementem generującym koszty usługi, są koszty pracy specjalistów. Wykonawca odnosił się
do tych elementów, które mogą odróżniać jego sytuację faktyczną (zaplecze techniczne,
kadrowe, doświadczenie, lokalizacja siedziby, bycie autorem projektu budowlanego, itp.),
wpływające na lepsze rozeznanie ryzyka i niższe koszty. Co istotne, do wyjaśnień załączone
zostały dowody, które czyniły założenia wykonawcy realnymi, w tym przede wszystkim
możliwy do osiągnięcia zysk na poziomie ponad 30 000,00 zł. Na ocenę przez
Zamawiającego nie miała wpływu nowa okoliczność zauważona podczas badania wyjaśnień
dotycząca rozbieżności w kosztach wykonania prac geodezyjnych. Wykonawca w
wyjaśnieniach wskazał koszt prac geodezyjnych na poziomie 3 690,00 zł, jednocześnie
podając poniżej ceny jednostkowe wraz z szacowaną ilością godzin, z których to po
przeliczeniu wynika inna kwota 3 960,00 zł. Wykonawca dołączył do wyjaśnień jako dowód
ofertę GEOPOLU na prace geodezyjne na kwotę 3 960,00 zł. W związku z tym, nie sposób
mu zarzucić działania umyślnego w postaci próby wprowadzenia Zamawiającego w błąd tak
jak uczynił to Odwołujący w odwołaniu. Zatem Zamawiający mając jako dowód ofertę
GEOPOLU założył, że cena za prace geodezyjne zgodnie z tą ofertą wynosi 3 960,00 zł.
Zamawiający wskazał, iż nie widział potrzeby do wzywania do dodatkowych wyjaśnień
dotyczących tej rozbieżności, ponieważ dowód kosztu prac geodezyjnych stanowiła oferta
GEOPOLU. Uznał bowiem, iż przyjęcie wyższych o 270,00 zł kosztów za prace geodezyjne,
zgodnych z załączoną ofertą GEOPOLU, nie czyniłoby ceny wykonawcy T.S rażąco niskiej
zwłaszcza w kontekście założonego zysku na poziomie ponad 30 000,00 zł (wyjaśnienia z
dnia 31.07.2018 r. str. 3). Wyższy koszt o kwotę 270,00 zł za prace geodezyjne wynikający
z wyjaśnień, a niewliczony w cenę za realizację całości zamówienia, zgodnie z zapisami
SIWZ w rozdz. XII ust. 7 stanowi element ryzyka wykonawcy i nie skutkuje zwiększeniem
wynagrodzenia ryczałtowego podanego w ofercie wykonawcy T.S. . Uwzględniając
wskazaną nieścisłość, bez analizy przyczyn jej powstania Zamawiający uznał, że z uwagi na
założony poziom zysku (ponad 30 000,00 złotych), nadal nie ma podstaw do przyjęcia, iż
zamówienie zostało skalkulowane poniżej kosztów realizacji. Ponadto Odwołujący stawiając
zarzut w zakresie rażąco niskiej ceny oferty wykonawcy T.S. , nie wykazał, aby dodatkowe
koszty, jakie w je
go ocenie wynikały z przedłożonych dowodów, powodowałyby faktycznie
ten skutek, że zamówienie byłoby realizowane bez zysku i poniżej rzeczywistych kosztów.
Zdaniem Zamawiającego wykonawca T.S. wykazał, iż cena jego oferty jest ceną wiarygodną,
realistyczną dla danej usługi oraz że jest możliwe wykonanie zamówienia za oferowaną
cenę, bez ryzyka ponoszenia strat przez wykonawcę.
W zakresie zarzutu nr 3 lit. a) Zamawiający wskazał, że wykonawca T.S. w złożonych
wyjaśnieniach z dnia 21.09.2018 r. podał stawki godzinowe dla inspektorów nadzoru w
każdej branży oraz koordynatora. Odwołujący się pominął natomiast, iż szerokie
uzasadnienie w tym zakresie zawierały wyjaśnienia tegoż wykonawcy z dnia 30.07.2018 r.
Dalej Zamawiający zacytował odpowiednie fragmenty wyjaśnień rażąco niskiej ceny
wykonawcy
T.S.
(str.
3
i
4
pisma
z
dnia
30
lipca
2018
r.).
W kontekście powyższego Zamawiający wskazał, iż oczywistym pozostaje fakt, że
wykonawca T.S.
przedstawił „wywód myślowy” odnośnie maksymalnej liczby godzin dla
każdej ze wskazanych osób. Podkreślenia wymaga także, że Zamawiający, poza
koordynatorem, dla poszczególnych inspektorów nadzoru nie określił w SIWZ minimalnych
ilości godzin jakie muszą zrealizować. Dlatego też wskazanie przez Odwołującego się, że
oferent w powyższym zakresie operuje „dowolnymi danymi” oraz, że „nie przedstawia on
żadnych szczegółowych wyjaśnień co do tego, jakie zaangażowanie czasowe
poszczególnych inspektorów nadzoru przewiduje podczas realizacji zamówienia”, nie
znajduje żadnego uzasadnienia w świetle powyższych wyjaśnień. Nadto argumentacja
Odwołującego w tym zakresie jest nietrafna również ze względu na fakt, że Zamawiający
w wezwaniu do ponownych wyjaśnień ceny zadał wykonawcy konkretne pytanie, na które
otrzymał odpowiedź a zatem brak innych informacji w wyjaśnieniach szczegółowych, o
których wspomina w odwołaniu Odwołujący, nie może przesądzać o ocenie wyjaśnień, jako
niedostatecznych. Ponadto Zamawiający nie widział potrzeby dodatkowych wyjaśnień co do
powyższego. Wykonawca T.S. nie miał więc obowiązku dokonywania wywodów myślowych.
Następnie w zakresie zarzutu nr 3 lit. b) Zamawiający podkreślał, iż wykonawca T.S
składał wyjaśnienia, które stanowiły odpowiedź na zadawane mu pytania w trybie art. 90 ust.
1 ustawy Pzp w skierowanym do Niego w dniu 13.09.2018 r. ponownym wezwaniu do
wyjaśnień ceny (zgodnie z wytycznymi KIO z wyroku z dnia 4 września 2018 r.), w którym
KIO, w ramach powtórzenia badania i oceny ofert nakazała Pracowni Projektowej „ATS 999”
wskazać jedynie „ilość godzin zaoszczędzonych w ramach pracochłonności z uwagi na
wykonanie przez T.S.
dokumentacji projektowej”. Zamawiający w wezwaniu do ponownych
wyjaśnień ceny zadał wykonawcy konkretne pytania, na które otrzymał odpowiedź a zatem
brak innych informacji
w wyjaśnieniach szczegółowych, o których wspomina w odwołaniu
Odwołujący, nie może przesądzać o ocenie wyjaśnień, jako niedostatecznych. Wykonawca
T.S.
w powtórnych wyjaśnieniach wskazał zatem tą liczbę. Z powtórnego wezwania do
wyjaśnień ceny skierowanego przez Zamawiającego, nie wynika, aby wykonawca T.S. był
zobowiązany do wyszczególnienia katalogu czynności, które ze względu na wykonywanie ich
przez osoby będące zaangażowane w opracowanie dokumentacji projektowej. Niezależnie
od powyższego również za błędne, nieznajdujące oparcia w dokumentacji przetargowej
należy uznać stwierdzenie, iż „jedynym wyjaśnieniem przyjętej liczby godzin
zaoszczędzonych było stwierdzenie, że przyjmując liczbę 1250 godzin oferent bazował na
doświadczeniu związanym ze sprawowaniem funkcji inspektora nadzoru inwestorskiego oraz
inżyniera konsultanta podczas realizacji inwestycji „Akademickie Centrum Edukacji
Prozdrowotnej i Rehabilitacji” w Białej Podlaskiej oraz projektu Budowa Hali Widowiskowo -
Sportowej”.
Uzasadniał,
iż
przedmiotowe
nie
tylko
kłóci
się
ze
sobą
i przeczy sobie. Z jednej strony Odwołujący się wskazuje bowiem na brak cyt.: „chociażby
pobieżnego” wyszczególnienia czynności, z drugiej zaś wskazuje sam, że T.S. opiera się w
tym zakresie na doświadczeniu. Niewątpliwie wykonawca T.S. oparł się w tym zakresie na
doświadczeniu, zaś szczegółowo opisał przedmiotowe w pierwszych wyjaśnieniach. Ale
również wyjaśnienia z dnia 21.09.2018 r. zawierają w tym zakresie wskazanie przesłanek
jakimi kierował się on do obliczenia w/w liczby godzin. Dodać należy w tym miejscu, iż nie
tytko zarzut ten jest nieuzasadniony
w kontekście wyroku KIO z dnia 04.09.2018 r., ale także
w świetle faktu, iż Zamawiający nie żądał powyższego, zapewne także uwzględniając w tym
zakresie pierwsze wyjaśnienia i wytyczne KIO z dnia 04.09.2018 r.
W przedmiocie zarzutu nr 3 lit. c) Zamawiający argumentował, że w tym zakresie
ponownie wykonawca T.S.
zastosował się do pytań skierowanych przez Zamawiającego
(według wytycznych w wyroku KIO z dnia 04.09.2018 r.). W wyroku tym
w ramach powtórzenia czynności badania i oceny ofert KIO wskazała jedynie, aby T.S.
„wskazał wielkość zysku w sytuacji gdyby nie pełnił osobiście funkcji koordynatora i
inspektora nadzoru branży konstrukcyjnej”. Wykonawca T.S. wskazał zatem wielkość zysku.
W ocenie Zamawiającego, Odwołujący nie zauważa również i w tym przypadku pierwszych,
szczegółowych wyjaśnień tegoż wykonawcy, w których opisuje dlaczego łączenie tych funkcji
daje mu zysk. Nie można pominąć również, iż przytoczone przepisy prawa budowlanego w
zakresie obowiązków obu inspektorów są zbieżne w najbardziej pracochłonnym zakresie, tj.
uzgadniania możliwości wprowadzania rozwiązań zamiennych w stosunku do
przewidzianych w projekcie, zgłoszonych przez kierownika budowy lub inspektora nadzoru
inwestorskiego oraz reprezentowania inwestora na budowie przez sprawowanie kontroli
zgodności jej realizacji z projektem lub pozwoleniem na budowę, przepisami oraz zasadami
wiedzy technicznej. Już samo to z punktu widzenia zysku jest oczywiste. Pozostały zakres
robót T.S. jako wykonawca z wieloletnim doświadczeniem zna, bowiem są to ogólno
obowiązujące przepisy prawa. Tym samym zarzut fikcyjnego wykreowania oszczędności co
do powyższego jest nie tylko przesadzony, ale także zupełnie oderwany od treści obu
wyjaśnień składnych przez Przystępującego.
Z kolei odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. d) Zamawiający podał, że Odwołujący nie ma
racji ws
kazując, iż wykonawca T.S. nie wyjaśnił w sposób wyczerpujący kwestii potrzeby
weryfikacji i zapoznania się z dokumentacją projektową inwestycji oraz czasu i kosztów
zaoszczędzonych wskutek znajomości własnego projektu i braku potrzeby szczegółowego
zaznaja
miania się z nim. Odwołujący nie ma też racji twierdząc, że oferent
w wyjaśnieniach ograniczył się do arbitralnego stwierdzenia, że zaoszczędzony czas
przeznaczony na zapoznanie się z powyższą dokumentacją wynosi 678 godzin, nie
przedstawiając jednak sposobu ustalenia tego wymiaru czasowego, co uniemożliwia
weryfikację prawidłowości tych ustaleń. Wykonawca T.S składał kolejne wyjaśnienia, które
stanowiły odpowiedź na zadawane mu konkretne pytania w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp w
skierowanym do Niego w
dniu 13.09.2018 r. ponownym wezwaniu do wyjaśnień ceny (wyrok
KIO z dnia 04.09.2018 r.). Zamawiający wezwał go do wyjaśnienia, czy w kosztach
uwzględniono i w jakiej wysokości potrzebę weryfikacji dokumentacji projektowej.
Wykonawca T.S.
w powtórnych wyjaśnieniach wyjaśnił, że z uwagi na to, że jest autorem
dokumentacji projektowe
j pozwoliło mu to zaoszczędzić ok. 678 godzin pracy, tym samym
zaoszczędził kwotę 21 987,54 zł brutto. Zamawiający w wezwaniu do ponownych wyjaśnień
ceny zadał wykonawcy T.S konkretne pytania, na które otrzymał konkretne odpowiedzi a
zatem brak innych informacji
w wyjaśnieniach szczegółowych, o których wspomina w
odwołaniu Odwołujący, nie może przesądzać o ocenie wyjaśnień, jako niedostatecznych.
W końcu odnosząc się do zarzutu nr 3 lit. e) Zamawiający wskazał, iż Odwołujący nie
ma racji twierdząc, że T.S zaniżył ceny dotyczące umowy zlecenia. W tym miejscu wymaga
podkreślenia, że po pierwsze tylko jeden inspektor p. T. zawarł z T.S. umowę zlecenia,
bowiem pozostali prowadzą własną działalność gospodarczą. Zatem w świetle
obowiązujących powszechnie przepisów wynika, że w takiej sytuacji nie ma obowiązku
opłacania ubezpieczenia emerytalnego, rentowego, zdrowotnego, wypadkowego. Nadto
także i p. J. T. jest zatrudniony na umowę o pracę, zatem także obowiązek powyższy
odpada. Natomiast Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych dotyczy osób
zatrudnianych na umowę o pracę, co w niniejszym przypadku nie występuje.
Po przeprowadzeniu rozprawy z udziałem Stron oraz Uczestników
postępowania odwoławczego, na podstawie zebranego materiału w sprawie oraz
oświadczeń i stanowisk Stron oraz Uczestników, Krajowa Izba Odwoławcza ustaliła
i zważyła, co następuje:
Na wstępie Izba ustaliła, że nie została wypełniona żadna z przesłanek, o których
stanowi art. 189 ust. 2 ustawy Pzp, skutkujących odrzuceniem odwołania.
Izba oddaliła wniosek wykonawcy T.S o odrzucenie odwołania na podstawie art. 189
ust. 2 pkt 2 w zw. z art. 179 ust. 1 ustawy Pzp jako wniesionego przez podmiot, który nie
posiada in
teresu w uzyskaniu danego zamówienia i nie wykazał możliwości poniesienia
szkody w wyniku ewentualnego naruszenia przepisów ustawy Pzp przez Zamawiającego. W
powyższym zakresie Izba wskazuje, iż przesłanka dotycząca interesu w uzyskaniu
zamówienia ma charakter materialnoprawny i podlega badaniu na rozprawie. Jej spełnienie
stanowi podstawę do dalszej, merytorycznej oceny zarzutów. Ewentualne zaprzeczenie
naruszenia interesu wykonawcy w uzyskaniu danego zamówienia może prowadzić do
oddalenia odwołania, a nie jego odrzucenia bez merytorycznego rozpoznania zarzutów (tak
KIO w wyroku z dnia 15 stycznia 2018 r. sygn. akt: KIO 21/18).
Izba oceniła, że Odwołujący posiada interes w uzyskaniu zamówienia oraz możliwość
poniesienia szkody w związku z ewentualnym naruszeniem przez Zamawiającego przepisów
ustawy Pzp, czym wypełnił materialnoprawną przesłankę dopuszczalności odwołania,
o której mowa w art. 179 ust. 1 ustawy Pzp.
Zamawiający w dniu 8 października 2018 r. powiadomił wykonawców o wniesionym
odwołaniu.
Iz
ba dopuściła do udziału w postępowaniu odwoławczym wykonawcę ZDI Sp. z o.o.
z siedzibą w Zamościu zgłaszającego przystąpienie do postępowania odwoławczego w dniu
11 października 2018 r. po stronie Odwołującego oraz wykonawcę T.S. zgłaszającego
przystąpienie do postępowania odwoławczego w dniu 10 października 2018 r. po stronie
Zamawiającego.
Przy rozpoznawaniu przedmiotowej sprawy Izba uwzględniła dokumentację
postępowania o udzielenie zamówienia przekazaną przez Zamawiającego i potwierdzoną za
zgodność z oryginałem, w szczególności ogłoszenie o zamówieniu, specyfikację istotnych
warunków zamówienia, ofertę wykonawcy T.S. , wezwania do wyjaśnienia ceny oferty
skierowane do ww. wykonawcy, a
także wyjaśnienia ceny z dnia 30 lipca 2018 r. oraz 21
września 2018 r. wykonawcy T.S. wraz z dowodami. Skład orzekający Izby wziął pod uwagę
również stanowiska i oświadczenia Stron oraz Uczestników postępowania złożone w
pismach procesowych oraz ustnie do protokołu posiedzenia i rozprawy w dniu 18 i 30
października 2018 r.
Izba dopuściła ponadto dowody z dokumentów złożone przez Odwołującego
i Przystępującego T.S. w toku rozprawy.
Izba ustaliła, co następuje:
W dniu 31 lipca 2018 r. wykonawca T.S.
w odpowiedzi na wezwanie Zamawiającego
z dnia 25 lipca 2018 r., złożył wyjaśnienia w przedmiocie ceny oferty wraz z dowodami w
postaci: 1) umowy na podwykonawstwo nr 2/07/2018 zawartej w dniu 20 lipca 2018 r. z
inspektorem branży sanitarnej, 2) umowy na podwykonawstwo nr 1/07/2018 zawartej w dniu
20 lipca 2018 r. z Pilamis Sp. z o.o., 3) referencji z dnia 26 marca 2013 r., 4) umowy zlecenie
nr 1/2018 zawartej w dniu 23 lipca 2018 r.
z inspektorem branży drogowej oraz 5) umowy na
podwykonawstwo nr 3/07/2018 zawartej w dniu 20 lipca 2018 r. zawartej z inspektorem
branży elektrycznej. Ponadto wykonawca wyjaśnił m.in., że: „Wpływ na wycenę oferty ma
również fakt iż umowa na projekt budowlany stadionu który wykonała moja firma
przewidywała wizyty w ramach nadzoru autorskiego za które nie otrzymał bym zgodnie z
umową już żadnego dodatkowego wynagrodzenia. Tak więc część wizyt na budowie które
będą realizowane w ramach nadzoru inwestorskiego przez projektantów obiektu (zakres
nadzoru obejmuje również sprawdzenie dokumentacji projektowej, zgłaszanie ewentualnych
ulepszających rozwiązań zamiennych itp.), była by i tak realizowana jako wizyty nadzoru
autorskiego tyle że bezpłatnie”.
Wyrokiem z dnia 4 września 2018 r. sygn. akt: KIO 1679/18 Krajowa Izba
Odwoławcza uwzględniła odwołanie wykonawcy T.S. i nakazała Zamawiającemu
unieważnienie czynności odrzucenia oferty T.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod
firmą Pracownia Projektowa „ATS 999” T.S z siedzibą w Białej Podlaskiej oraz powtórzenie
czynności badania i oceny ofert, w tym ponowne wezwanie ww. wykonawcy do złożenia
wyjaśnień w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, w tym: 1) do wyjaśnienia i podania stawki
godzinowej dla poszczególnych inspektorów nadzoru oraz koordynatora, 2) wskazanie ilości
godzin zaoszc
zędzonych w ramach pracochłonności z uwagi na wykonanie przez T.S.
dokumentacji projektowej, 3) wyjaśnienie czy w kosztach uwzględniono i w jakiej wysokości
potrzebę weryfikacji dokumentacji projektowej, 4) wskazanie wielkości zysku Odwołującego
w sytuacji
, gdyby nie pełnił osobiście funkcji koordynatora i inspektora nadzoru branży
konstrukcyjnej, 5) wskazanie wysokości kosztów eksploatacyjnych korzystania z biura
będącego własnością T.S. dla potrzeb wykonania zamówienia (energia elektryczna, woda,
łącze internetowe, telefoniczne itp.) oraz 6) wyjaśnienia i przedstawienia dowodu na realność
kalkulacji weryfikacji geodezyjnej.
W dniu 13 września 2018 r. Zamawiający, wykonując ww. wyrok Krajowej Izby
Odwoławczej, unieważnił czynność odrzucenia oferty wykonawcy T.S. i powtórzył czynność
badania i oceny ofert w postępowaniu, w tym wezwał ww. wykonawcę na podstawie art. 90
ust. 1 ustawy Pzp do złożenia ponownych wyjaśnień i dowodów dotyczących wyliczenia ceny
oferty w zakresie wskazanym w treści orzeczenia Izby.
Wykonawca T.S.
pismem z dnia 21 września 2018 r. złożył stosowne wyjaśnienia w
zakresie ceny oferty wraz z ofertą na wykonanie weryfikacji geodezyjnej na kwotę 3 960 zł
brutto oraz zestawieniem średnich rocznych kosztów eksploatacyjnych korzystania z biura.
W
ww.
piśmie
Odwołujący
podał
w
szczególności,
że:
1) całkowite koszty związane ze sprawowaną weryfikacją geodezyjną wynoszą 3 690 zł
brutto. Łącznie zaoferowano 50 godzin prac dwuosobowego zespołu. Godzinowa stawka
zespołu geodezyjnego (geodeta i asystent) wynosi 79,20 zł brutto, więc w przeliczeniu na
jedną osobę daje to kwotę 39,60 zł brutto za 1 godzinę pracy,
2) stawkę godzinową inspektora w branży elektrycznej w kwocie 31,35 zł brutto, inspektora
w branży sanitarnej w kwocie 30,45 zł brutto, inspektora w branży drogowej w kwocie 30,61
zł brutto oraz inspektora w branży konstrukcyjno – budowlanej wraz z funkcją koordynatora
nadzoru inwestorskiego w kwocie 36,10 zł brutto. Nadto wykonawca wskazał, że do
ustalenia cen poszczególnych umów przyjęto koszty pracy nie niższe od minimalnego
wynagrodzenia za pracę i minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów
ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2017
r. poz. 847 ze zm.) oraz rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wysokości minimalnego
wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej,
3) z uwagi na fakt, iż osoby które brały udział w projektowaniu przedmiotowego obiektu
w poszczególnych branżach będą sprawować nadzór inwestorski nad robotami budowlanymi
prowadzonymi na podstawie przez nich wykonanego projektu ilość zaoszczędzonych
w związku z tym wynosi 1250 godzin (godziny pracy zaoszczędzone przez inspektorów
nadzoru oraz koordynatora). Nadto wykonawca wskazał, iż do wyliczenia liczby
zaoszczędzonych godzin wykorzystał swoje doświadczenie przy sprawowaniu funkcji
inspektora nadzoru inwestorskiego oraz inżyniera konsultanta w zakresie robót budowlanych
projektów pn. Akademickie Centrum Edukacji Prozdrowotnej i Rehabilitacji w Białej
Podlaskiej, budowy hali widowiskowo
– sportowej oraz wielu innych obiektów, których
wykonawca był autorem dokumentacji projektowej i z praktyki mógł określić dodatkową
pracochłonność z tym związaną,
4
) wykonawca wyjaśnił, iż w kosztach uwzględnił potrzebę weryfikacji obszernej
dokumentacji projektowej składającej się z ok. 1100 stron, w tym ok. 270 rysunków
w większości wielkoformatowych skomplikowanego obiektu jakim jest stadion. Konieczność
jej prze
analizowania, zapoznania się i zrozumienia jej założeń wykonawca oszacował na
678 godzin pracy. Wskazał, iż jest to istotny czynnik wpływający na oszacowaną cenę,
bowiem gdyby wykonawca nie był autorem tej dokumentacji, niewątpliwie czas dotyczący
zapozna
nia się z nią oraz jej szczegółową analizę, jako pracochłonność należałoby wycenić
i wliczyć w koszt oferty. W niniejszym postępowaniu wykonawca dokumentację tą
zaprojektował/wykonał, zatem zna ją dokładnie i dzięki temu zaoszczędził kwotę 678 godz.
x 32
,43 zł brutto (średnia stawka godzinowa dla poszczególnych inspektorów nadzoru oraz
koordynatora) = 21
987,54 zł brutto,
5
) wykonawca wskazał również, iż cena jego oferty bez uwzględnienia oszczędności jakie
mu przysługiwały wynosiłaby 430 510,17 zł brutto.
W dniu 1 października 2018 r. Zamawiający zawiadomił o wyborze jako
najkorzystniejszej oferty wykonawcy T.S. .
Izba zważyła, co następuje:
Odwołanie podlegało oddaleniu.
Izba stwierdziła, iż nie zasługiwał na uwzględnienie zarzut naruszenia art. 89 ust. 1
pkt 4 i 6 w zw. z art. 90 ust. 3 oraz z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp polegający na dokonaniu
wyboru oferty wykonawcy T.S.
jako najkorzystniejszej, w sytuacji gdy kalkulacja kosztów
zawarta w piśmie z dnia 21 września 2018 r. opiewa na wartość wyższą od wskazanej w
ofercie,
co
uniemożliwia
przyjęcie,
iż
wyliczenia
ceny
są
rzetelne
i prawidłowe. Nie zasługiwał na uwzględnienie również zarzut naruszenia art. 91 ust. 1
w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp poprzez dokonanie wyboru oferty ww. wykonawcy,
w sytuac
ji gdy zawarte w wyjaśnieniach ceny oferty wyliczenia zawierają szereg błędów,
nieścisłości oraz danych przyjętych przez wykonawcę w sposób arbitralny i niepoddających
się żadnej obiektywnej weryfikacji.
Na wstępie Izba wskazuje, iż stosownie do treści art. 180 ust. 3 ustawy Pzp oraz
analogicznie § 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z 22 marca 2010 r. w sprawie
regulaminu postępowania przy rozpoznawaniu odwołań (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1092 ze
zm.), odwołanie powinno wskazywać czynność lub zaniechanie czynności Zamawiającego,
której zarzuca się niezgodność z przepisami ustawy, zawierać zwięzłe przedstawienie
zarzutów, określać żądanie oraz wskazywać okoliczności faktyczne i prawne uzasadniające
wniesienie odwołania. Tym samym należy podkreślić, że właśnie określone w ww.
przepisach wymogi konstrukcyjne odwołania przesądzają, że treść zarzutu nie jest
ograniczona wyłącznie do twierdzeń zawartych we wstępnej części odwołania (petitum),
a dotyczy również okoliczności faktycznych zawartych w sformułowanej przez odwołującego
argumentacji. Odwołanie powinno wyrażać zastrzeżenia wobec dokonanych przez
zamawiającego czynności lub zaniechań, co oznacza obowiązek zaprezentowania przez
odwołującego nie tylko podstawy prawnej takich zastrzeżeń, ale przede wszystkim
argumentacji odnoszącej się postulowanej oceny. Oznacza to zatem konieczność
odniesienia się do elementów stanu faktycznego, jak również podjętych czynności lub
zaniechań zamawiającego w taki sposób, który pozwoli na uznanie, że podniesione zostały
ko
nkretne zarzuty wobec tych czynności lub zaniechań przypisanych zamawiającemu (tak
Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 26 czerwca 2017 r. sygn. akt: KIO 1187/17).
Z kolei zgodnie z art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, Izba nie może orzekać co do zarzutów,
które nie były zawarte w odwołaniu. Norma wyrażona w powyższym przepisie wyznacza
zakres rozstrzygnięcia Izby, który z kolei determinowany jest treścią odwołania, tj.
kwestionowaną w nim czynnością oraz jasnymi i skonkretyzowanymi, przed upływem
terminu na wni
esienie odwołania, zarzutami składającymi się z dwóch warstw - prawnej oraz
faktycznej. Tym samym to na wykonawcy, będącym profesjonalistą, spoczywa ciężar
skonkretyzowania stawianych zarzutów na wspomnianych wyżej płaszczyznach. Poza
treścią samego odwołania wykonawca nie ma możliwości doprecyzowywania zawartych
w nim zarzutów przez wskazywanie na właściwe im okoliczności faktyczne. Jeżeli zatem
podnoszone przez odwołującego w toku rozprawy przed Izbą okoliczności nie zostały
wyraźnie i wprost ujęte w treści wniesionego odwołania, to ich późniejsze wskazywanie nie
może być, w świetle przepisu art. 192 ust. 7 ustawy Pzp, brane przez Krajową Izbę
Odwoławczą pod uwagę, choćby okoliczności te mieściły się w ramach ogólnie wskazanej
podstawy faktycznej zarzutu.
Z uwagi na powyższe Izba uznała, iż argumentacja Odwołującego przedstawiona
w piśmie procesowym z dnia 17 października 2018 r. w zakresie błędu w ustaleniu ceny lub
kosztu w umowie zawartej z inspektorem nadzoru inwestorskiego w branży drogowej
dotyczącego stawki podatku VAT (pkt 1), kosztów dojazdu (pkt 2), nieuwzględnienia
wszystkich niezbędnych kosztów w zakresie weryfikacji geodezyjnej (pkt 3), obniżenia ceny
z uwagi na łączenie funkcji na budowie (pkt 5), czynu nieuczciwej konkurencji (pkt 6),
koszt
ów pracowniczych, dodatkowych kosztów nieujętych w cenie przez wykonawcę (pkt 7),
minimalnego wynagrodzenia dla wykwalifikowanej kadry (pkt 8) oraz wskazanej
w wyjaśnieniach liczby zaoszczędzonych godzin (1442) z uwagi na wykonanie dokumentacji
projektowe
j (pkt 9) stanowi rozszerzenie podstawy faktycznej zarzutów podniesionych
w odwołaniu i jako taka nie mogła zostać wzięta pod uwagę przez Izbę.
Następnie Izba wskazuje, że w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie można
pominąć, iż wyjaśnienia złożone przez wykonawcę T.S. z dnia 21 września 2018 r.
dotyczące ceny oferty stanowiły odpowiedź na skonkretyzowane pytania Zamawiającego
skierowane do wykonawcy w wykonaniu wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 4
września 2018 r. sygn. akt: KIO 1679/18, w którym Izba wskazała obszary wymagające
uszczegółowienia i udowodnienia, uznając tym samym czynność Zamawiającego polegającą
na odrzuceniu oferty wykonawcy T.S.
jako zawierającej rażąco niską cenę za nieprawidłową.
Zamawiający w powtórnym wezwaniu do wyjaśnień ceny z dnia 13 września 2018 r. nie
zdecydował się na zadanie ww. wykonawcy innych pytań niż te wskazane w sentencji
wyroku Izby, pomimo takiej możliwości.
Dalej wskazać również trzeba, iż wyjaśnienia złożone przez wykonawcę T.S. pismem
z dnia 30 lipca 201
8 r. oraz pismem z dnia 21 września 2018 r. poparte dowodami winny być
czytane łącznie, jako że drugie wyjaśnienia w zakresie ceny oferty stanowiły
uszczegółowienie wyjaśnień pierwszych. Tym samym tylko całościowa i wszechstronna
analiza wyjaśnień złożonych przez ww. wykonawcę wraz z dowodami pozwala przesądzić,
czy zaoferowana przez wykonawcę T.S. cena oferty nie jest rażąco niska.
Rozpoznając niniejsze odwołanie w granicach zarzutów wyznaczonych jego treścią
Izba wskazuje, iż stosownie do treści art. 89 ust. 1 pkt 4 i 6 ustawy Pzp, zamawiający
odrzuca ofertę odpowiednio, jeżeli zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do
przedmiotu zamówienia albo zawiera błędy w obliczeniu ceny lub kosztu.
Zgodnie zaś z art. 90 ust. 1 ustawy Pzp, jeżeli zaoferowana cena lub koszt, lub ich
istotne części składowe, wydają się rażąco niskie w stosunku do przedmiotu zamówienia
i budzą wątpliwości zamawiającego co do możliwości wykonania przedmiotu zamówienia
zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego lub wynikającymi z odrębnych
przepisów, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, w tym złożenie dowodów,
dotyczących wyliczenia ceny lub kosztu, w szczególności w zakresie:
1.
oszczędności metody wykonania zamówienia, wybranych rozwiązań technicznych,
wyjątkowo sprzyjających warunków wykonywania zamówienia dostępnych dla
wykonawcy, oryginalności projektu wykonawcy, kosztów pracy, których wartość
przyjęta do ustalenia ceny nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za
pracę albo minimalnej stawki godzinowej, ustalonych na podstawie przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U.
z 2017 r. poz. 847);
2.
pomocy publicznej udzielonej na podstawie odrębnych przepisów;
3.
wynikającym z przepisów prawa pracy i przepisów o zabezpieczeniu społecznym,
obowiązującym w miejscu, w którym realizowane jest zamówienie;
4.
wynikającym z przepisów prawa ochrony środowiska oraz
5.
powierzenia wykonania części zamówienia podwykonawcy.
Z kolei w przypadku gdy cena całkowita oferty jest niższa o co najmniej 30%
od
wartości zamówienia powiększonej o należny podatek od towarów i usług, ustalonej przed
wszczęciem postępowania zgodnie z art. 35 ust. 1 i 2 lub średniej arytmetycznej cen
wszystkich złożonych ofert, zamawiający zwraca się o udzielenie wyjaśnień, o których mowa
w ust. 1, chyba że rozbieżność wynika z okoliczności oczywistych, które nie wymagają
wyjaśnienia (art. 90 ust. 1a pkt 1 ustawy Pzp). Obowiązek wykazania, że oferta nie zawiera
rażąco niskiej ceny lub kosztu spoczywa na wykonawcy (art. 90 ust. 2 ustawy Pzp). Ponadto
stosownie do treści art. 90 ust. 3 ustawy Pzp, zamawiający odrzuca ofertę wykonawcy, który
nie udzielił wyjaśnień lub jeżeli dokonana ocena wyjaśnień wraz ze złożonymi dowodami
potwierdza, że oferta zawiera rażąco niską cenę lub koszt w stosunku do przedmiotu
zamówienia.
Nadto zgodnie z art. 91 ust. 1 ustawy Pzp,
zamawiający wybiera ofertę
najkorzystniejszą na podstawie kryteriów oceny ofert określonych w specyfikacji istotnych
warunków zamówienia.
Izba nie podzieliła stanowiska Odwołującego, jakoby różnica pomiędzy kalkulacją
kosztów zawartą w wyjaśnieniach ceny oferty T.S a ceną zaoferowaną przez ww.
wykonawcę za realizację niniejszego zamówienia uniemożliwiała przyjęcie, że wyliczenia
ceny zawarte
w wyjaśnieniach są rzetelne i prawidłowe.
Bezspornym między Stronami była okoliczność, iż suma kosztów cenotwórczych
wynikająca ze złożonych wyjaśnień ceny oferty wynosząca 129 051 zł brutto była wyższa
o 270 zł od ceny oferty wykonawcy T.S. stanowiącej 128 781 zł brutto. W ocenie Izby
Odwołujący całkowicie pominął jednak przyczyny rozbieżności w ww. zakresie wyciągając w
konsekwencji nieprawidłowe wnioski.
Zauważyć należy, iż wykonawca T.S. w wyjaśnieniach z dnia 21 września 2018 r.
wskazał, iż całkowity koszt związany ze sprawowaną weryfikacją geodezyjną wyniesie 3 690
zł brutto. Nadto wykonawca podał, iż zaoferował 50 godzin pracy dwuosobowego zespołu
(geodeta i asystent) oraz że godzinowa stawka zespołu geodezyjnego wynosi 79,20 zł
brutto. Iloczyn ww.
danych, tj. przyjętej stawki godzinowej zespołu geodezyjnego oraz
przewidzianej liczby godzin pracy zespołu daje kwotę 3 960 zł brutto, nie zaś jak wyjaśnił
ww. wykonawca kwotę 3 690 zł brutto. Wykonawca T.S. przedstawił również, zgodnie z
żądaniem Zamawiającego zawartym w wezwaniu z dnia 13 września 2018 r., dowód na
realność kalkulacji weryfikacji geodezyjnej w postaci oferty innego podmiotu opiewającej na
kwotę 3 960 zł brutto. Z powyższych ustaleń wynika zatem, iż wskazywana przez
Odwołującego kwota 270 zł stanowiła różnicę pomiędzy kwotą 3 960 zł wynikającą z oferty
na wykonanie weryfikacji geodezyjnej a kwotą 3 690 zł wskazaną przez T.S. w wyjaśnieniach
ceny z dnia
21 września 2018 r.
Mając na względzie powyższe Izba wskazuje, iż podnoszona przez Odwołującego
rozbieżność między ceną oferty wykonawcy T.S. a kwotą wynikającą z sumowania
elementów cenotwórczych zawartych w wyjaśnieniach rażąco niskiej ceny winna być
rozważana, co najwyżej w kontekście oczywistej omyłki, nie zaś w kontekście wystąpienia
pr
zesłanki odrzucenia oferty wykonawcy wskazanej w art. 89 ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp.
Zdaniem Izby Odwołujący w okolicznościach przedmiotowej sprawy nie wykazał, że
omawiana rozbieżność w kwocie 270 zł uniemożliwi wykonawcy T.S. realizację niniejszego
zamówienia bez finansowej straty, w szczególności w świetle oszacowanego przez
wykonawcę zysku.
W tym miejscu zauważyć również należy, iż Odwołujący w uzasadnieniu odwołania
nie rozwinął swojego twierdzenia, dlaczego omawianej rozbieżności nie można
zakwalifikowa
ć jako oczywistej omyłki pisarskiej lub rachunkowej, lecz jako celowe działanie
wykonawcy w celu redukcji i ukrycia części kosztów realizacji zamówienia. W kontekście
poczynionego na wstępie wywodu w zakresie konstrukcji zarzutów odwołania Izba zauważa
również, iż brak jest zarzutu (obejmującego nie tylko podstawę prawną, ale wskazującego
również okoliczności faktyczne) w zakresie podniesionego przez Odwołującego w petitum
odwołania naruszenia art. 89 ust. 1 pkt 6 ustawy Pzp.
Dodać również należy, iż Odwołujący nie zakwestionował nawet realności samej
wyceny usług geodezyjnych skupiając się jedynie w uzasadnieniu odwołania na rozbieżności
w ich wycenie, która jak wskazano powyżej winna być rozważana co najwyżej w kategorii
oczywistej omyłki.
Następnie Izba wskazuje, że Odwołujący nie podważył skutecznie stawki godzinowej
dla poszczególnych inspektorów nadzoru (w branży elektrycznej, sanitarnej, drogowej oraz
konstrukcyjno
– budowlanej) oraz koordynatora wynikającej z przyjętych przez wykonawcę
T.S. maksymalny
ch liczb godzin pracy osób na ww. stanowiskach, liczby godzin
zaoszczędzonych przez wykonawcę w ramach pracochłonności wskutek faktu, iż osoby
zaangażowane w realizację niniejszego zamówienia były również zaangażowane
w opracowanie dokumentacji projektowe
j inwestycji dotyczącej przebudowy stadionu
miejskiego w Białej Podlaskiej – etap I, jak również liczby godzin zaoszczędzonych przez
wykonawcę T.S. na weryfikację i zapoznanie się z dokumentacją projektową inwestycji.
Odwołujący upatrywał naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy Pzp
w
powyższym
zakresie
argumentując
odpowiednio,
że
wykonawca
T.S
w złożonych wyjaśnieniach ceny oferty nie przedstawił żadnego wywodu myślowego
odnośnie ustalenia maksymalnej liczby godzin pracy każdego inspektora nadzoru oraz
koordynatora,
nie wyszczególnił katalogu czynności, które ze względu na wykonywanie ich
przez osoby będące zaangażowane w opracowanie dokumentacji projektowej, albo w ogóle
nie będą musiały zostać przeprowadzone, albo czas trwania tych czynności będzie krótszy
oraz nie podał wyjaśnienia oszacowania oszczędności w liczbie 678 godzin wobec
korzystania przez wykonawcę z własnego projektu budowlanego. Nadto Odwołujący
podnosił, iż wskazywane przez wykonawcę T.S. liczby godzin pracy poszczególnych
inspektorów nadzoru oraz koordynatora, jak również liczba godzin zaoszczędzonych przez
wykonawcę w związku z wykonywaniem dokumentacji projektowej obiektu dotyczącego
stadionu miejskiego w Białej Podlaskiej zostały przyjęte dowolnie, arbitralnie. Odwołujący
kwestionował również argumentację wykonawcy T.S w zakresie ceny oferty odwołującą się
do doświadczenia zawodowego wykonawcy.
Odnosząc się do powyższego podkreślić należy, iż wykonawca T.S.
w wyjaśnieniach z dnia 21 września 2018 r., uczynił zadość wezwaniu Zamawiającego
z dnia 13 września 2018 r., które zawierało skonkretyzowane pytania referujące do obszarów
wymagających uszczegółowienia względem wyjaśnień rażąco niskiej ceny z dnia 30 lipca
2018 r. W ww. piśmie wykonawca wyjaśnił i podał stawki godzinowe dla poszczególnych
inspektorów nadzoru oraz koordynatora. I tak stawka godzinowa inspektora
w branży elektrycznej została oszacowana na kwotę 31,35 zł brutto, inspektora w branży
sanitarnej na kwotę 30,45 zł brutto, inspektora w branży drogowej na kwotę 30,61 zł brutto
oraz inspektora w branży konstrukcyjno – budowlanej wraz z funkcją koordynatora nadzoru
inwestorskiego na kwotę 36,10 zł brutto. Z powyższego wynika zatem, iż przyjęte stawki
godzinowe były wyższe od minimalnej stawki godzinowej wynikającej z przepisów ustawy
z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę. W tym miejscu
podkreślić również należy, iż wykonawca do wyjaśnień ceny dołączył umowy zawarte
z osobami dedykowanymi na ww. stanowiska potwierdzające wysokość umownej stawki za
godzinę pracy.
Wykonawca T.S. w
wyjaśnieniach ceny oferty z dnia 21 września 2018 r. wskazał
również, zgodnie z żądaniem Zamawiającego, liczbę godzin zaoszczędzonych w ramach
pracochłonności z uwagi na wykonanie dokumentacji projektowej na przebudowę stadionu
miejskiego w Białej Podlaskiej – etap I, oszacowaną na 1250 godzin.
Nadto wykonawca w odpowiedzi na pytanie Zamawiającego wyjaśnił, iż w kosztach
uwzględnił potrzebę weryfikacji obszernej dokumentacji projektowej składającej się
z ok. 1100 stron, w tym ok. 270 rysunków w większości wielkoformatowych
skomplikowanego obiektu wskazując jednocześnie, iż konieczność jej przeanalizowania,
zapoznania się i zrozumienia jej założeń w ocenie wykonawcy wymagała 678 godzin pracy.
Zdaniem wykonawcy T.S.
ww. czynnik niewątpliwie wpływał na cenę oferty, bowiem gdyby
wykonawca nie znał dokumentacji projektowej, to czas niezbędny na poznanie i zrozumienie
dokumentacji należałoby wycenić i wliczyć w koszty oferty. Okoliczność, iż ww. wykonawca
jest autorem dokumentacji projektowej pozwoliła mu zaoszczędzić kwotę 21 987,54 zł brutto
(678 godzin x 32,43 zł brutto – średnia stawka godzinowa dla poszczególnych inspektorów
nadzoru oraz koordynatora).
Izba wskazuje, iż Odwołujący nie podał w uzasadnieniu odwołania powodów, dla
których koniecznym i uzasadnionym w kontekście badania oferty wykonawcy T.S. w zakresie
przesłanki rażąco niskiej ceny, byłoby przedstawienie wywodu myślowego odnośnie
ustalenia maksymalnej liczby godzin pracy każdego inspektora nadzoru oraz koordynatora,
co rzutowało na wysokość stawki godzinowej pracy ww. osób. Odwołujący nie wskazał
również jakie elementy winien zawierać rzeczony wywód myślowy. Co więcej, uwadze Izby
nie umknęła okoliczność, iż Odwołujący w złożonych przy piśmie procesowym z dnia 26
października 2018 r. wnioskach dowodowych w postaci opinii osób trzecich zawierających
prawidłowe – zdaniem Odwołującego – liczby godzin określające minimalne zaangażowanie
czasowe poszczególnych inspektorów nadzoru i koordynatora przy realizacji niniejszego
zamówienia nie przedstawił swojego wywodu myślowego w ww. zakresie, zaś takiego
wywodu oczekiwał względem Przystępującego T.S. . Podobnie rzecz ma się w odniesieniu
do wskazanej przez ww. wykonawcę liczby 678 godzin przeznaczonej na zapoznanie się z
dokumentacją projektową, której to liczby zdaniem Odwołującego nie wyjaśnił Przystępujący.
W ocenie Izby, niczym nieuzasadnione jest marginalizowanie przez Odwołującego
doświadczenia wykonawcy T.S. nabytego podczas realizacji innych projektów, w czasie
których wykonawca pełnił funkcję inspektora nadzoru inwestorskiego czy inżyniera
konsultanta. Niezasadnym jest również umniejszanie naturalnej przewagi ww. wykonawcy
wynikającej ze znajomości projektu budowlanego, którego wykonawca był autorem. Zdaniem
Izby ww. okoliczności niewątpliwie rzutowały na cenę oferty wykonawcy T.S. . Wskazać
bowiem należy, iż sam Odwołujący nie podał, jakie okoliczności przy ustalaniu
kwestionowanych przez Odwołującego danych winny być brane pod uwagę jako punkt
odniesienia. Zauważyć należy, iż na gruncie ustawy Prawo zamówień publicznych nie ma
jednego, prawidłowego wzorca wyjaśnień rażąco niskiej ceny, czy też katalogu dowodów,
które winien złożyć wykonawca, by jego oferta nie została odrzucona na podstawie art. 89
ust. 1 pkt 4 ustawy Pzp. Zdaniem Izby nie budzi wątpliwości fakt, iż pewne dane
przyjmowane przez wykonawców do obliczenia ceny ofertowej mogą wynikać z nabytej
przez wykonawców na przestrzeni lat praktyki zawodowej. Powyższe nabiera szczególnego
znaczenia, w przypadku gdy przedmiot zamówienia obejmuje wycenę usług intelektualnych,
których głównym budulcem ceny są wynagrodzenia specjalistów, a w opisie przedmiotu
zamówienia brak jest szczegółów co do pracochłonności poszczególnych osób niezbędnych
do wykonania zamówienia (poza koordynatorem w niniejszej sprawie). Zauważyć również
należy, iż wycena pracy specjalistów, w sytuacji gdy Zamawiający nie precyzuje w opisie
przedmiotu zamówienia liczby godzin niezbędnej do prawidłowego wykonania zamówienia
jest trudno mierzalna. W kontekście powyższego dostrzec również trzeba, iż Odwołujący
w toku rozprawy przed Izbą wskazywał własne wyliczenia, dane, obliczone według jego
wiedzy i doświadczenia.
Ponadto Izba wskazuje, iż podstawą kalkulacji ceny oferty będą własne założenia
i polityka cenowego danego wykonawcy. Tym sa
mym oceniając złożone przez wykonawcę
wyjaśnienia w trybie art. 90 ust. 1 ustawy Pzp nie można abstrahować od indywidualnych
okoliczności i warunków, w których działa dany wykonawca, albo arbitralnie przyjmować, że
każdy wykonawca ponosi identyczne koszty działalności w danej branży. Zatem aby
stwierdzić, iż oferta danego wykonawcy winna zostać odrzucona jako zawierająca rażąco
niską cenę konieczne jest wykazanie, że dany wykonawca, działający w konkretnych
warunkach nie jest w stanie za określoną cenę wykonać w sposób prawidłowy przedmiotu
zamówienia. W świetle powyższego nietrafione są twierdzenia Odwołującego co do
arbitralnego charakteru danych przyjętych przez wykonawcę T.S. za podstawę ww. obliczeń,
jako że stanowiły one wyraz własnej polityki cenowej ww. wykonawcy.
Nadto wobec zarzucanego przez Odwołującego braku wyszczególnienia przez
wykonawcę T.S katalogu czynności, które ze względu na ich wykonywanie przez osoby
będące zaangażowane w wykonanie dokumentacji projektowej, albo w ogóle nie będą
musiały zostać przeprowadzone albo czas trwania tych czynności będzie krótszy zauważyć
należy, iż Zamawiający w wezwaniu z dnia 13 września 2018 r. nie oczekiwał od wykonawcy
wylistowania katalogu ww. czynności.
Odwołujący podnosząc zarzut naruszenia art. 91 ust. 1 w zw. z art. 90 ust. 3 ustawy
Pzp kwestionował również argumentację wykonawcy T.S zawartą w wyjaśnieniach ceny
oferty, w których wykonawca powoływał się na okoliczność łączenia obu funkcji, tj.
inspektora nadzoru inwestorskiego oraz autorskiego, która miała prowadzić do obniżenia
kosztów realizacji zamówienia w aspekcie pracochłonności w związku z wykonywanym
zamówieniem.
W zakresie powyższego Izba wskazuje, iż co do zasady zgadza się ze stanowiskiem
Odwołującego, iż wynikający z ustawy Prawo budowlane zakres obowiązków inspektora
nadzoru autorskiego oraz inspektora nadzoru inwestorskiego nie jest tożsamy. Jednakże
zdaniem składu orzekającego Izby, nie można wykluczyć, na co zresztą zwracał uwagę sam
Odwołujący w treści odwołania, iż pewne obszary zadań pełnione przez wykonawcę T.S. w
ramach obu funkcji będą się wzajemnie przenikać. Trudno zatem powyższej okoliczności nie
uznać za obiektywną, wpływającą na zmniejszenie czasochłonności przy realizacji
przedmiotowego zamówienia, a w następstwie na cenę oferty.
Odwołujący zarzucał także, iż wykonawca T.S. nieprawidłowo określił koszt związany
z zatrudnieniem inspektorów nadzoru w poszczególnych branżach poprzez podanie
wynagrodzenia brutto tych osób w sytuacji, gdy rzeczywisty koszt z tytułu zatrudnienia osób
nie odpowiada jedynie ich wynagrodzeniu brutto,
gdyż mając na uwadze, że ich zatrudnienie
opiera się na umowie zlecenia, wyliczenie kosztu tego zatrudnienia powinno uwzględniać
koszt związany z uiszczeniem składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne.
Ustosunkowując się do ww. kwestii wskazać należy, iż z ustaleń faktycznych Izby
wynika, że umowa zlecenie została zawarta tylko z inspektorem nadzoru inwestorskiego
w branży drogowej. Nadto w punkcie 3 ww. umowy strony umowy określiły wynagrodzenie
w wysokości 18 000 zł brutto.
Izba podzieliła stanowisko Odwołującego w zakresie obowiązku pobrania składki
zdrowotnej od umowy zlecenia zawartej z inspektorem nadzoru inwestorskiego w branży
drogowej. Jednakże zważywszy na to, iż składka ta odprowadzana jest od kwoty brutto,
konieczność jej opłacenia nie skutkuje wzrostem kosztów po stronie wykonawcy,
a zatem pozostaje bez wpływu na kalkulację ceny oferty. Wskazać również należy, iż
składka ta opłacana jest przez zleceniobiorcę – pobierana jest z wynagrodzenia brutto,
jednak fizycznie, wpłacając pieniądze na konto ZUS, odprowadza ją zleceniodawca. Co do
kwestii ubezpieczeń społecznych wskazać należy, iż Odwołujący nie wykazał, aby ich
ewentualny obowiązek odprowadzenia przez wykonawcę T.S. skutkował realizacją
przedmiotowego zamówienia ze stratą. Z kolei Przystępujący argumentował, iż inspektor
nadzoru inwestorskiego w branży drogowej jest zatrudniony na umowę o pracę w innej
instytucji i osiąga dochody umożliwiające wykonawcy nieopłacanie składek na ubezpieczenia
emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zgodnie
z oświadczeniem inspektora
stanowiącym załącznik do umowy zlecenie.
Pozostałe osoby dedykowane do pełnienia funkcji inspektorów nadzoru
inwestorskiego w ramach realizacji niniejszego zamówienia, jak wynika z załączonych do
wyjaśnień ceny z dnia 30 lipca 2018 r. umów, prowadzą własną działalność gospodarczą,
a zatem brak jest w świetle powszechnie obowiązujących przepisów prawa po stronie
wykonawcy
obowiązku
odprowadzenia
składek
na
ubezpieczenie
społeczne
i zdrowotne. Składki te odprowadzane są przez osoby prowadzące samodzielną działalność
gospodarczą.
W
kontekście
postawionych
przez
Odwołującego
zarzutów
odwołania
determinujących zakres rozstrzygnięcia Izby, jak również argumentacji Odwołującego
prezentowanej w toku rozprawy, iż ciężar dowodu, że oferta nie zawiera rażąco niskiej ceny
spoczywa na wykona
wcy, który ją złożył jeżeli jest stroną albo uczestnikiem postępowania
odwoławczego Izba wskazuje, iż powyższe nie zwalnia Odwołującego, który podnosi zarzut
rażąco niskiej ceny, od obowiązku wykazania i udowodnienia okoliczności, które czyni
podstawą ww. zarzutu zgodnie z art. 190 ust. 1 ustawy Pzp. Przepis art. 190 ust. 1a ustawy
Pzp nie może być rozumiany w ten sposób, że Odwołujący może poprzestać na samych
twierdzeniach i przerzucić na uczestnika postępowania odwoławczego ciężar dowodowy
(tak KIO w wyroku z dnia 14 grudnia 2017 r. sygn. akt: KIO 2540/17).
Podsumowując powyższe, w ocenie Izby, wyjaśnienia złożone przez Przystępującego
T.S
w przedmiocie rażąco niskiej ceny wraz z dowodami, czyniły zadość wezwaniom
Zamawiającego. Nadto złożone przez ww. wykonawcę wyjaśnienia, poparte dowodami, były
wyczerpujące, a ich całościowa analiza nie pozwala na wyprowadzenie wniosku, jakoby
zaoferowana przez wykonawcę T.S. cena była ceną rażąco niską, a zatem ceną która jest
nierealistyczna, niewiarygodna w kontek
ście aktualnej sytuacji rynkowej. Odwołujący w
ocenie Izby dokonał pobieżnej, wyrywkowej oceny wyjaśnień ceny oferty wykonawcy T.S. z
dnia
30 lipca 2018 r. oraz 21 września 2018 r., oderwanej od indywidualnych okoliczności
właściwych ww. wykonawcy, w szczególności dotyczących znajomości dokumentacji
projektowej, której wykonawca był autorem, wyprowadzając w konsekwencji nieprawidłowe
wnioski. Zważyć także należy, iż Odwołujący nie zakwestionował nawet w treści odwołania
wyjaśnień ww. wykonawcy co do zysku zawartych w punkcie czwartym pisma z dnia
21 września 2018 r. Tym samym dokonana przez Odwołującego ocena wyjaśnień rażąco
niskiej ceny wykonawcy T.S.
była niepełna.
Uwzględniając wszystko powyższe - w okolicznościach rozpoznawanej przez Izbę
sprawy - brak b
yło podstaw do odrzucenia oferty wykonawcy T.S. jako zawierającej rażąco
niską cenę.
W zakresie dowodów z dokumentów złożonych w toku rozprawy przez wykonawcę
T.S
mających potwierdzać okoliczność braku podstaw do odrzucenia oferty ww. wykonawcy
z
uwagi
na
rażąco
niską
cenę,
za
wyrokiem
Sądu
Okręgowego
w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2010 r. sygn. akt: IV Ca 1299/09 wskazać należy, że
składanie przez skarżącego dopiero na rozprawie, dodatkowych wyjaśnień i przedstawianie
przed KIO nowych argumentów w celu wykazania prawidłowości zaoferowanej ceny, nie
może być wzięte pod uwagę ani przez KIO ani tym bardziej przez Sąd Okręgowy. Informacje
i dowody przedstawione przez wykonawcę muszą być znane Zamawiającemu na
konkretnym etapie postępowania przetargowego (celem umożliwienia mu podjęcia decyzji co
do ewentualn
ego przyjęcia oferty lub jej odrzucenia), a nie w toku postępowania
odwoławczego przed KIO. Z uwagi na powyższe Izba nie wzięła pod uwagę dowodów
z dokumentów złożonych przez Przystępującego w toku rozprawy, a to z uwagi na to, iż
winny one zostać złożone Zamawiającemu w toku postępowania o udzielenie zamówienia
publicznego.
W końcu odnosząc się do samodzielnego zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
Izba wskazuje, iż zarzut taki ma zbyt ogólny charakter i sprawia, iż nie można mówić
o skutecznie po
stawionym przez Odwołującego zarzucie. Odwołujący się nie powiązał
również w treści uzasadnienia odwołania zarzutu naruszenia art. 7 ust. 1 ustawy Pzp
z kwestionowanymi przez wykonawcę czynnościami Zamawiającego podjętymi w toku
postępowania o udzielenie zamówienia. Z uwagi na powyższe, w tym wobec
niepotwierdzenia się pozostałych zarzutów odwołania, ww. zarzut nie mógł zostać przez Izbę
uwzględniony.
W świetle powyższego orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 192 ust. 9 i 10
ustawy Pzp, stosownie do wyniku postępowania. Na podstawie § 5 rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów z dnia 15 marca 2010 r. w sprawie wysokości oraz sposobu pobierania
wpisu od odwołania oraz rodzajów kosztów w postępowaniu odwoławczym i sposobu ich
rozliczania (Dz. U. z 2018 r. poz. 972 t.j.) do kosztów postępowania odwoławczego Izba
zaliczyła w całości uiszczony wpis, zgodnie z § 3 pkt 1 rozporządzenia.
Przewodniczący: ……………………………..
Wcześniejsze orzeczenia:
- Sygn. akt KIO 2325/18 z dnia 2018-11-27
- Sygn. akt KIO 1935/18, KIO 1948/18 z dnia 2018-11-13
- Sygn. akt KIO 1896/18, KIO 1901/18, KIO 1903/18 z dnia 2018-11-13
- Sygn. akt KIO 2198/18 z dnia 2018-11-09
- Sygn. akt KIO 2247/18 z dnia 2018-11-07
