Opole: Rewitalizacja terenu rekreacyjno - sportowego przy ul. Dambonia - etap I.
Numer ogłoszenia: 48136 - 2015; data zamieszczenia: 05.03.2015
OGŁOSZENIE O ZAMÓWIENIU - roboty budowlane
Zamieszczanie ogłoszenia: obowiązkowe.
Ogłoszenie dotyczy: zamówienia publicznego.
SEKCJA I: ZAMAWIAJĄCY
I. 1) NAZWA I ADRES: Miasto Opole , Rynek-Ratusz, 45-015 Opole, woj. opolskie, tel. 77 451 19 21, 77 451 19 22, faks 77 454 98 44.
- Adres strony internetowej zamawiającego: www.bip.um.opole.pl
I. 2) RODZAJ ZAMAWIAJĄCEGO: Administracja samorządowa.
SEKCJA II: PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA
II.1) OKREŚLENIE PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA
II.1.1) Nazwa nadana zamówieniu przez zamawiającego: Rewitalizacja terenu rekreacyjno - sportowego przy ul. Dambonia - etap I..
II.1.2) Rodzaj zamówienia: roboty budowlane.
II.1.4) Określenie przedmiotu oraz wielkości lub zakresu zamówienia: 1.1. Budowa boiska treningowego do tenisa ziemnego (zakres wg rys nr 3.4 projektu podstawowego, projektu wykonawczego ścianki żelbetowej i rys. poglądowego nr 2 ) Zakres rzeczowy: - rozebranie nawierzchni, wyposażenia i ogrodzeń istniejącego boiska do tenisa i koszykówki o nawierzchni bitumicznej; - budowa żelbetowej ścianki treningowej (ścianka B wg projektu wykonawczego ścianki żelbetowej); - budowa boiska treningowego o sztucznej nawierzchni z drenażem i studnią przejściową D-6; - budowa piłkochwytów; - odtworzenie trawników przy boisku ( wg rys nr 2 ). 1.2. Budowa alejki parkowej z betonowej kostki bezfazowej: ( zakres wg rysunku poglądowego nr 2 i rys 4.2 i rys 4.2 i proj. podstawowego) Zakres rzeczowy: - budowa alejki na odcinku A-C i D-F o konstrukcji nawierzchni dostosowanej dla ruchu pieszego i ruchu lekkiego sprzętu ogrodniczego; - budowa alejki na odcinku C-D-E o konstrukcji nawierzchni wzmocnionej dopuszczającej wjazd pojazdów o obciążeniu do 3,5 t; - obniżenie krawężników na wjazdach pkt A i pkt E; - ustawienie 2 uchylnych słupków przeszkodowych na wjeździe A i E; - zabezpieczenie drzew przyległych bezpośrednio do granicy robót; - odtworzenie trawników w 1 m pasach przyległych do alejki. 1.3. Budowa oświetlenia alejki ( zakres wg rysunku poglądowego nr 1E ) Zakres rzeczowy: - budowa oświetlenia alejki na odcinku A-C-D-E z szafką SO i z ułożeniem zapasowej rury osłonowej pod kabel zasilający szafkę RZO2; - zabezpieczenie istniejących s/n kabli pod projektowaną alejką w rejonie zjazdu. Szczegółowy zakres robót ujęty jest w dokumentacji projektowej i specyfikacji technicznej wykonania i odbioru robót wykonanej przez: Pracownię Projektową Park, 45-086 Opole, ul. Powstańców Śląskich 6. Termin realizacji zadania: do 5 miesięcy od daty przekazania placu budowy..
II.1.6) Wspólny Słownik Zamówień (CPV): 45.10.00.00 - Przygotowanie terenu pod budowę 45.11.00.00 - Roboty w zakresie burzenia i rozbiórki obiektów budowlanych; roboty ziemne 45.11.27.00 - Roboty w zakresie kształtowania terenu 45.20.00.00 - Roboty budowlane w zakresie wznoszenia kompletnych obiektów budowlanych lub ich części oraz roboty w zakresie inżynierii lądowej i wodnej 45.23.00.00 - Roboty budowlane w zakresie budowy rurociągów, linii komunikacyjnych i elektroenergetycznych, autostrad, dróg, lotnisk i kolei; wyrównywanie terenu 45.23.10.00 - Roboty budowlane w zakresie budowy rurociągów, ciągów komunikacyjnych i linii energetycznych 45.23.30.00 - Roboty w zakresie konstruowania, fundamentowania oraz wykonywania nawierzchni autostrad, dróg 45.26.22.00 - Fundamentowanie i wiercenie studni wodnych 45.26.22.10 - Fundamentowanie 45.26.23.00 - Betonowanie 45.26.23.10 - Zbrojenie 45.26.23.11 - Betonowanie konstrukcji 45.34.20.00 - Wznoszenie ogrodzeń 45.30.00.00 - Roboty instalacyjne w budynkach 45.31.00.00 - Roboty instalacyjne elektryczne 45.31.60.00 - Instalowanie systemów oświetleniowych i sygnalizacyjnych 45.44.20.00 - Nakładanie powierzchni kryjących 45.44.21.00 - Roboty malarskie .
II.1.7) Czy dopuszcza się złożenie oferty częściowej: nie.
II.1.8) Czy dopuszcza się złożenie oferty wariantowej: nie.
II.2) CZAS TRWANIA ZAMÓWIENIA LUB TERMIN WYKONANIA: Okres w miesiącach: 5.
SEKCJA III: INFORMACJE O CHARAKTERZE PRAWNYM, EKONOMICZNYM, FINANSOWYM I TECHNICZNYM
III.1) WADIUM
Informacja na temat wadium: Na podstawie art. 45 ust.1 Prawa zamówień publicznych Zamawiający żąda od Wykonawców wniesienia wadium. 1) Zamawiający określa kwotę wadium w wysokości: 15 000,00 zł. 2) Wadium ma być wniesione przed upływem terminu składania ofert, w jednej lub kilku formach podanych w art. 45 ust. 6 Prawa. Wadium wnoszone w pieniądzu wpłaca się przelewem na rachunek bankowy Zamawiającego Nr 47 1160 2202 0000 0002 1515 3330 w Banku Millenium. Kserokopię polecenia przelewu załącza się do oferty. 3) W przypadku wniesienia wadium w poręczeniach lub gwarancjach, złożenia ich należy dokonać w kasie Urzędu Miasta Opola, Rynek Ratusz, pokój nr 2, a kserokopię z potwierdzeniem złożenia (pieczątka wpływu do kasy) należy załączyć do oferty. Złożenie ma być dokonane przed terminem składania ofert. 4) Jeżeli złożenie oferty następuje za pośrednictwem poczty lub przesyłką kurierską, a Wykonawca nie złoży poręczeń lub gwarancji w kasie Urzędu, to oryginał poręczenia lub gwarancji ma być załączony do oferty wraz z kopią poręczenia lub gwarancji poświadczoną za zgodność z oryginałem. Zaleca się aby oryginał poręczenia lub gwarancji nie był trwale zszyty/zbindowany z ofertą. 5) Poręczenie lub gwarancja ma zawierać zapis uwzględniający wszystkie warunki zatrzymania wadium, określone w art. 46 ust. 4a i ust. 5 Prawa. Ma również zawierać oświadczenie o bezwarunkowym zobowiązaniu do zapłaty wskazanej kwoty. W przeciwnym wypadku poręczenie lub gwarancja nie będzie spełniała wymagań Zamawiającego. 6) Zwrot lub zatrzymanie wadium następuje w przypadkach określonych w art. 46 Prawa.
III.2) ZALICZKI
III.3) WARUNKI UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ORAZ OPIS SPOSOBU DOKONYWANIA OCENY SPEŁNIANIA TYCH WARUNKÓW
III.3.2) Wiedza i doświadczenie
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
W celu potwierdzenia spełnienia warunku posiadania wiedzy i doświadczenia do wykonania zamówienia Zamawiający żąda złożenia oświadczenia w formie wykazu robót budowlanych wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, z podaniem ich rodzaju i wartości, daty i miejsca wykonania oraz załączeniem dowodów dotyczących najważniejszych robót, określających, czy roboty te zostały wykonane w sposób należyty oraz wskazujących, czy zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone. Dowodami, o których mowa powyżej są: 1. poświadczenie, 2. inne dokumenty, jeżeli z uzasadnionych przyczyn o obiektywnym charakterze wykonawca nie jest w stanie uzyskać poświadczenia, o którym mowa w pkt. 1. W przypadku gdy Zamawiający jest podmiotem, na rzecz którego roboty budowlane wskazane w wykazie zostały wcześniej wykonane, Wykonawca nie ma obowiązku przedkładania dowodów, o których mowa wyżej. Warunek zostanie uznany za spełniony jeżeli Wykonawca wykaże wykonanie co najmniej: - 2 robót budowlanych każda o wartości min. 300 000, 00 zł. zawierające jednocześnie wykonanie nawierzchni z kostki betonowej oraz wykonanie instalacji oświetleniowej terenu. Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych lub ekonomicznych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączącego go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż będzie dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia (art. 26 ust.2b Prawa). W przypadku wykazania doświadczenia, które udostępni inny podmiot, Wykonawca do wykazu załącza oryginał pisemnego zobowiązania do udostępnienia tego doświadczenia wystawione przez podmiot udostępniający. Zobowiązanie winno zawierać: - nazwę podmiotu udostępniającego, - nazwę podmiotu przyjmującego, - okres jakiego dotyczy (czas) udostępnienie, - zakres dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu (np. doświadczenie, osoby, sprzęt), - zakres udziału innego podmiotu (np. jaki zakres zamówienia, jaka część zamówienia, jaki rodzaj robót, usług, dostaw), - sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu przez Wykonawcę (np. konsultacja, analiza, szkolenia, doradztwo, czynny udział - podwykonawstwo, oddelegowanie osób), - charakter stosunku prawnego Wykonawcy z podmiotem udostępniającym (np. umowa cywilnoprawna, umowa o pracę). Wzór wykazu załączono do siwz. Dokonanie oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu odbywać się będzie na podstawie złożonych w ofercie Wykonawcy oświadczeń i dokumentów. Zamawiający sprawdzi kompletność dokumentów, a następnie dokona sprawdzenia spełnienia warunków według zasady spełnia/nie spełnia, co musi wynikać jednoznacznie z treści oświadczeń i dokumentów.
III.3.4) Osoby zdolne do wykonania zamówienia
Opis sposobu dokonywania oceny spełniania tego warunku
W celu potwierdzenia dysponowania osobami zdolnymi do wykonania zamówienia Zamawiający żąda złożenia oświadczenia w formie wykazu osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia niezbędnego do wykonania zamówienia, a także wykonywanych przez nich czynności oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami. Warunek zostanie uznany za spełniony, jeżeli Wykonawca wykaże się: - osobą, która będzie pełnić funkcję kierownika budowy, posiadającą uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w specjalności drogowej bez ograniczeń, - osobą, która będzie pełnić funkcję kierownika robót elektrycznych, posiadającą uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi w specjalności instalacyjnej w zakresie sieci elektrycznych bez ograniczeń. Zamawiający uzna uprawnienia budowlane wydane na podstawie wcześniej i obecnie obowiązujących przepisów, jeżeli będą potwierdzać wymagany zakres. Wykonawca składający ofertę zobowiązuje się w przypadku podpisania umowy, do skierowania do pracy osób wskazanych w wykazie. W przypadkach losowych wykluczających zatrudnienie osoby wskazanej w wykazie, Wykonawca będzie zobowiązany do zatrudnienia osoby o nie mniejszych kwalifikacjach zawodowych, doświadczeniu niezbędnym do wykonania zamówienia, a także wykonywanych przez nich czynności. Osoby zatrudnione przy realizacji zamówienia muszą posiadać biegłą znajomość języka polskiego. W przeciwnym wypadku Wykonawca udostępni wystarczającą liczbę kompetentnych tłumaczy, wykazujących znajomość języka technicznego w zakresie terminologii budowlanej. Wykonawca może polegać na wiedzy i doświadczeniu, potencjale technicznym, osobach zdolnych do wykonania zamówienia lub zdolnościach finansowych lub ekonomicznych innych podmiotów, niezależnie od charakteru prawnego łączącego go z nimi stosunków. Wykonawca w takiej sytuacji zobowiązany jest udowodnić Zamawiającemu, iż będzie dysponował tymi zasobami w trakcie realizacji zamówienia, w szczególności przedstawiając w tym celu pisemne zobowiązanie tych podmiotów do oddania mu do dyspozycji niezbędnych zasobów na potrzeby wykonania zamówienia (art. 26 ust.2b Prawa). W przypadku wykazania w wykazie osoby lub osób, które udostępni inny podmiot, Wykonawca do wykazu załącza oryginał pisemnego zobowiązania do udostępnienia danej osoby, wystawione przez podmiot udostępniający. Zobowiązanie winno zawierać: - nazwę podmiotu udostępniającego, - nazwę podmiotu przyjmującego, - okres jakiego dotyczy (czas) udostępnienie, - zakres dostępnych Wykonawcy zasobów innego podmiotu (np. doświadczenie, osoby, sprzęt), - zakres udziału innego podmiotu (np. jaki zakres zamówienia, jaka część zamówienia, jaki rodzaj robót, usług, dostaw), - sposób wykorzystania zasobów innego podmiotu przez Wykonawcę (np. konsultacja, analiza, szkolenia, doradztwo, czynny udział - podwykonawstwo, oddelegowanie osób), - charakter stosunku prawnego Wykonawcy z podmiotem udostępniającym (np. umowa cywilnoprawna, umowa o pracę). Wzór wykazu załączono do siwz. Dokonanie oceny spełnienia warunków udziału w postępowaniu odbywać się będzie na podstawie złożonych w ofercie Wykonawcy oświadczeń i dokumentów. Zamawiający sprawdzi kompletność dokumentów, a następnie dokona sprawdzenia spełnienia warunków według zasady spełnia/nie spełnia, co musi wynikać jednoznacznie z treści oświadczeń i dokumentów.
III.4) INFORMACJA O OŚWIADCZENIACH LUB DOKUMENTACH, JAKIE MAJĄ DOSTARCZYĆ WYKONAWCY W CELU POTWIERDZENIA SPEŁNIANIA WARUNKÓW UDZIAŁU W POSTĘPOWANIU ORAZ NIEPODLEGANIA WYKLUCZENIU NA PODSTAWIE ART. 24 UST. 1 USTAWY
III.4.1) W zakresie wykazania spełniania przez wykonawcę warunków, o których mowa w art. 22 ust. 1 ustawy, oprócz oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu należy przedłożyć:
- wykaz robót budowlanych wykonanych w okresie ostatnich pięciu lat przed upływem terminu składania ofert albo wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu, a jeżeli okres prowadzenia działalności jest krótszy - w tym okresie, wraz z podaniem ich rodzaju i wartości, daty i miejsca wykonania oraz z załączeniem dowodów dotyczących najważniejszych robót, określających, czy roboty te zostały wykonane w sposób należyty oraz wskazujących, czy zostały wykonane zgodnie z zasadami sztuki budowlanej i prawidłowo ukończone;
- wykaz osób, które będą uczestniczyć w wykonywaniu zamówienia, w szczególności odpowiedzialnych za świadczenie usług, kontrolę jakości lub kierowanie robotami budowlanymi, wraz z informacjami na temat ich kwalifikacji zawodowych, doświadczenia i wykształcenia niezbędnych do wykonania zamówienia, a także zakresu wykonywanych przez nie czynności, oraz informacją o podstawie do dysponowania tymi osobami;
III.4.2) W zakresie potwierdzenia niepodlegania wykluczeniu na podstawie art. 24 ust. 1 ustawy, należy przedłożyć:
- oświadczenie o braku podstaw do wykluczenia;
- aktualny odpis z właściwego rejestru lub z centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu do rejestru lub ewidencji, w celu wykazania braku podstaw do wykluczenia w oparciu o art. 24 ust. 1 pkt 2 ustawy, wystawiony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert;
III.4.3) Dokumenty podmiotów zagranicznych
Jeżeli wykonawca ma siedzibę lub miejsce zamieszkania poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, przedkłada:
III.4.3.1) dokument wystawiony w kraju, w którym ma siedzibę lub miejsce zamieszkania potwierdzający, że:
- nie otwarto jego likwidacji ani nie ogłoszono upadłości - wystawiony nie wcześniej niż 6 miesięcy przed upływem terminu składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia albo składania ofert;
III.4.4) Dokumenty dotyczące przynależności do tej samej grupy kapitałowej
- lista podmiotów należących do tej samej grupy kapitałowej w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów albo informacji o tym, że nie należy do grupy kapitałowej;
SEKCJA IV: PROCEDURA
IV.1) TRYB UDZIELENIA ZAMÓWIENIA
IV.1.1) Tryb udzielenia zamówienia: przetarg nieograniczony.
IV.2) KRYTERIA OCENY OFERT
IV.2.1) Kryteria oceny ofert: cena oraz inne kryteria związane z przedmiotem zamówienia:
- 1 - Cena - 90
- 2 - okres gwarancji - 10
IV.3) ZMIANA UMOWY
przewiduje się istotne zmiany postanowień zawartej umowy w stosunku do treści oferty, na podstawie której dokonano wyboru wykonawcy:
Dopuszczalne zmiany postanowień umowy oraz określenie warunków zmian
Dopuszcza się możliwość zmian postanowień zawartych w umowie w przypadku: 1.zmiany przepisów prawnych mających wpływ na realizację umowy, a w szczególności na jej zakres, termin; 2.zmiany nazwy, adresu firmy, spowodowane zmianą formy organizacyjno - prawnej, przekształceniem lub połączeniem z inną firmą; 3.wystąpieniem sytuacji niemożliwej do przewidzenia w chwili zawarcia umowy, a mającej wpływ na realizację robót; 4.zmiany terminu wykonania robót spowodowane: - przedłużeniem z przyczyn niezależnych od Wykonawcy, czasu wydania decyzji administracyjnych przez właściwe organy lub inne podmioty w stosunku do terminów wynikających z obowiązujących przepisów prawa, jeżeli uniemożliwia to lub wstrzymuje w istotny sposób realizacje robót, - udzieleniem zamówienia dodatkowego powodującego wstrzymanie realizacji zamówienia podstawowego, jeżeli zamówienie to wpłynie na zmianę terminu wykonania robót, - koniecznością przerwania robót, ze względu na niekorzystne warunki atmosferyczne, uniemożliwiające prowadzenie robót zgodnie ze specyfikacja techniczną, - koniecznością usuwania kolizji, awarii przez właścicieli uzbrojenia podziemnego i naziemnego, co uniemożliwia terminową realizacje zadania, - wstrzymaniem robót przez uprawniony organ, z przyczyn niezależnych od Wykonawcy, - zaistnieniem siły wyższej. Siłami wyższymi w rozumieniu Zamawiającego są m.in.: złośliwe uszkodzenie ważnych urządzeń, pożar, protesty. Warunkiem zmiany umowy będzie udokumentowany wniosek Strony umowy, a zmiana może nastąpić w przypadku gdy jej wprowadzenie jest konieczne dla prawidłowej realizacji zamówienia i Strony umowy wyrażają na to zgodę.
IV.4) INFORMACJE ADMINISTRACYJNE
IV.4.1) Adres strony internetowej, na której jest dostępna specyfikacja istotnych warunków zamówienia: www.bip.um.opole.pl
Specyfikację istotnych warunków zamówienia można uzyskać pod adresem: Urząd Miasta Opola
Wydział Inwestycji Miejskich - pok. 118
pl. Wolności 7-8 45 - 018 Opole..
IV.4.4) Termin składania wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert: 23.03.2015 godzina 10:00, miejsce: Urząd Miasta Opola Wydział Inwestycji Miejskich - pok. 117B pl. Wolności 7-8 45 - 018 Opole..
IV.4.5) Termin związania ofertą: okres w dniach: 30 (od ostatecznego terminu składania ofert).
IV.4.17) Czy przewiduje się unieważnienie postępowania o udzielenie zamówienia, w przypadku nieprzyznania środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej oraz niepodlegających zwrotowi środków z pomocy udzielonej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA), które miały być przeznaczone na sfinansowanie całości lub części zamówienia: nie
INNE PRZETARGI Z OPOLA
- Świadczenie usług warsztatowych w zakresie serwisu i napraw samochodów służbowych GDDKiA Oddział w Opolu w okresie 24 miesięcy
- U/11/2024 Usługa szkoleniowa - przeprowadzenie szkolenia okresowego w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy
- Dostawa papieru na potrzeby Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego
- Sukcesywna dostawa gazów medycznych wraz z napełnieniem i dzierżawą zbiornika na tlen medyczny oraz butli na gazy medyczne wraz z ich dzierżawą dla SP ZOZ MSWiA w Opolu
- Odbiór, transport i utylizacja odpadów medycznych dla SP ZOZ MSWiA w Opolu
- D/27/2024 Sukcesywny zakup materiałów hydraulicznych, elektrycznych, ogólnobudowlanych oraz stolarskich na potrzeby Centrum Inwestycyjnego
więcej: przetargi w Opolu »
PRZETARGI Z PODOBNEJ KATEGORII
- Przebudowa ulicy Bohaterów Westerplatte wraz z przebudową drogi gminnej nr 747555P Pogorzela - Głuchów w Pogorzeli.
- "Poprawa efektywności energetycznej budynku Teatru Lalki i Aktora w Wałbrzychu poprzez termomodernizację i remont" w zakresie wykonania remontu foyer
- Rozbudowa instalacji gazów medycznych na Oddziale Chorób Wewnętrznych Zespołu Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu
- "Budowa zewnętrznej windy wraz z platformą dojazdowa przystosowaną dla potrzeb osób niepełnosprawnych w budynku Teatru Muzycznego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni"
- Remont części pomieszczeń i klatki schodowej oraz wykonanie instalacji p.poż. w budynku nr 1 OSW nr 2 dla Niesłyszących i Słabosłyszących im. Jana Siestrzyńskiego w Wejherowie
- "Termomodernizacja budynku strażnicy w miejscowości Kołacinek"
Uwaga: podstawą prezentowanych tutaj informacji są dane publikowane przez Urząd Zamówień Publicznych w Biuletynie Zamówień Publicznych. Treść ogłoszenia widoczna na eGospodarka.pl jest zgodna z treścią tegoż ogłoszenia dostępną w BZP w dniu publikacji. Redakcja serwisu eGospodarka.pl dokłada wszelkich starań, aby zamieszczone tutaj informacje były kompletne i zgodne z prawdą. Nie może jednak zagwarantować ich poprawności i nie ponosi żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek szkody powstałe w wyniku korzystania z nich.